Door
Jan Derix
Foto's:
Jacq. Peeters
De Stem
ZATERDAG 9 FEBR. '74:
verschrikkelijk storm-
veer, regenbuien, harde
windvlagen, niettemin
een uitzonderlijk grote
drukte in de Venlose
binnenstad. Om 17.15 uur
komen Bernhard en
Veronica Fritz uit Essen
in grote opwinding op 't
politiebureau melden, dat
hun 3-jarig dochtertje
Bianca spoorloos is.
Een dienstdoend agent
stelt hun aanvankelijk
gerust met de mededeling
dat in de Venlose binnen
stad regelmatig kinderen
een tijdlang zoek raken
in de drukte.
De surveillance-auto's
en de voetpatrouilles
krijgen opdracht, naar
het kind uit te kijken.
Als het zoeken om 9 uur
r>
'savonds nog geen resul
taat heeft opgeleverd,
wordt adjudant Henk Smit,
chef van de afdeling
recherche, die dit weekend
dienstdoend hulpofficier
is, thuis telefonisch op
de hoogte gebracht.
De "Zaak Bianca Fritz"
zal het vreemdste
vermissingsgeval in zijn
loopbaan worden.
Kerstkrant
»Er is geen zaak in mij n po
litieloopbaan geweest, die
mij zo'n onbevredigd gevoel
heeft bezorgd. Maandenlang
ben ik met mijn gedachten
bij dat kleine meisje geweest,
ook als ik 's avonds rustig
thuis zat. Ik heb heel sterk
ervaren, hoe machteloos een
mens kan zijn. Ik heb zelf
kleinkinderen, die de leeftijd
van dat meisje hebben. In
zo'n situatie denk je dan
meer dan normaal aan de
kwetsbaarheid van zo'n
brokje beginnend leven".
„Op dat moment weet je dat na
tuurlijk nog niet. Je gaat te werk
vanuit je routine. Ik heb gerede
neerd, dat het kind ergens in een
of andere zaak of in een portiek in
slaap gevallen moest zij n of dat het
in een van de plantsoenen terecht
was gekomen. Het was duidelijk,
dat het in zo'n verschrikkelijk
weer niet meer door de stad kon
zwalken. In die zin heb ik onze
mensen instructies gegeven. Je
kunt moeilijk meteen groot alarm
gaan slaan".
Opsporingsplan
Henk Smit laat zich thuis op de
hoogte houden. De Venlose ge
meentepolitie stelt zich om 22.05
uur in verbinding met de Kripo
Essen om aan de weet te komen,
hoe het gezin van machinezetter
Bernhard Fritz ter plaatse bekend
staat. Men vindt geen verdachts-
gronden om aan te nemen, dat de
ouders in de verdwijning van Bi
anca de hand zouden hebben ge
had. Later wordt ook als bewezen
beschouwd, dat Bianca met haar
ouders en haar tweelingbroertje
inderdaad in Venlo is' geweest.
Terwijl Berndt en Veronica Fritz
even hun aandacht concentreren
op de affiches tegen de ruit van su
permarkt „Die Zwei Briider" aan
de Geldersepoort, verdwijnt de
kleine Bianca uit hun gezichts
veld. Dat is zaterdagmiddag 9 fe
bruari 1974 omstreeks kwart over
vier. Tot 02.00 uur zondagmorgen
kammen 8 politiemensen de bin
nenstad uit, daarna zetten nog
vier agenten de zoekactie voort.
Zondagmorgen om 9 uur wordt
een grootscheeps opsporingsplan
opgezet.
Eenzelvig
..Toen heb ik ook mijn eerste'ge
sprek met de vader van Bianca ge
had, op het bureau. Hij vertelde
mij, dat het meisje nogal authis-
tisch (eenzelvig) was en dat het
zich graag afzonderde. Ik heb later
nog regelmatig contact met deze
man gehad, en ook met zijn
vrouw. Je gaat zulke mensen dan
leren kennen. Je leeft met zo'n ge
zin mee. Het waren mensen, die
hun gevoelens niet meteen de
vrije loop lieten. Als politieman zit
je zeker in het begin op een be
roerde stoel, want je moet achter
dochtig zijn. Uiteindelijk zouden
die ouders om God weet wat voor
reden zich van dit kind ontdaan
kunnen hebben. Ik ben een van de
eersten geweest, die zijn beroeps
achterdocht heeft' laten varen,
maar het heeft wel dagen geduurd
voordat ik het kon".
Maasoevers
Zondag 10-2-1974 wordt een onder-
wek ingesteld in alle grote waren
huizen. Om 11 uur wordt de bur-
waarschijnlijk
het antwoord"
wind kwam uit het zuidoosten,
dus vanuit de stad naar de rivier.
De vader had me verteld, dat Bi
anca niet zo vast ter been was als
andere kinderen en gauw haar
evenwicht verloor. Ik moest mij
verzoenen met de gedachte, dat
het meisje inderdaad door de wind
was meegesleurd in de richting
van het Wilhelminapark, waar
een mevrouw haar omstreeks half
negen in het donker had gezien.
Vanuit het park is het maar een
aantal meters naar de rivier toe.
Zou Bianca, dodelijk vermoeid
door haar omzwervingen in de
stad, gestruikeld zijn en zo te wa
ter zijn geraakt?"
Paragnosten
Tegenover de ouders worden
zulke speculaties voorlopig ver
zwegen. De rijkspolitie te water,
die hier en daar dregt, terwijl poli
tiemannen van de velddienst met
honden de Maasoevers afzoeken,
acht de kans op het spoedig vinden
van hei waarschijnlijk verdron
ken meisje niet groot vanwege de
uitzonderlijk hoge waterstand (op
11-2-197414.28 meter+ NAP) en de
sterke stroomsnelheid van het wa
ter, die tot 4 tot 5 km per uur be-
droeg.Ook rekent niemand er
meer op, dat Bianca ergens op een
overgeslagen plekje zal worden
aangetroffen, omdat het kind vol
gens deskundigen hooguit vierda
gen en vier nachten zonder voed
sel in leven zou kunnen blijven.
Intussen blijven er tips uit tie be
volking binnenkomen, maar die
geven evenmin nieuwe hoop. Men
wil het kind zelfs gezien hebben in
Tilburg, Eindhoven, Maastricht,
Rheden, Zwolle, Duisburg. Vrij
dag 15-2-1974 melden zich de eer
ste paragnosten (helderzienden).
De poliiie schiet er niets mee op.
Bianca Fritz is en blijft onvind
baar. Een week na haar raadsel
achtige verdwijning wordt het op
sporingswerk gereduceerd, al blij
ven twee rechercheurs tot eind fe
bruari fulltime met de zaak bezig.
Schippers
„We hebben werkelijk alle
mogelijkse tips nagetrokken. Er is
onder meer nagegaan, welke sche
pen op de dag van de verdwijning
in de haven lagen. Het merendeel
van die boten is bezocht
Het was opvallend, dat het
medeleven van de bevolking zo
lang bleef aanhouden. Er komen
mi nog wel 'ns l tips binnen.
Kortgeleden meldde iemand uit
een stad hier een flink eind van
daan, dat ze ergens bij hem in de
buurt een kind in huis hadden,
terwijl er voordien nooit kinderen
waren geweest. Het kind ver
scheen enkele keren per dag op
het balkon van de flat, maar werd
kort daarna weer gauw naar bin
nen gehaald. Wat doe je in zo'n ge
val? Het zou Bianca kunnen zijn,
in handen gevallen van een kind-
zieke vrouw. De tip is zeer omzich
tig behandeld én het bewuste kind
bleek te logeren bij de nieuwe
schoonouders van zijn moeder,
die kort tevoren opnieuw was ge
trouwd".
Onzekerheid
In Essen brengt het uitblijven van
de ontknoping het echtpaar
Berndt en Veronica Fritz op de
rand van een zenuwinstorting.
Praktisch dagelijks is er telefo
nisch contact met het Venlose po
litiebureau, wanneer Berndt Fritz
al niet zelf naar Venlo komt. Henk
Smit kan begrijpen, dat zij van
hem liever het bericht van Bian-
ca's dood zouden vernemen dan in
deze onzekerheid te moeten
voortleven. In die dagen moet hij
regelmatig denken aan dat andere
geval, toen hij pas in Venlo was.
Op de bodem
„Een vrouw kwam vertellen, dat
haar man niet van de kerkdienst
was thuisgekomen. De Maas stond
toen óók hoog. Het was in decem
ber. We hebben zijn fiets aan de
Maaskade gevonden, waarna be
paalde vermoedens wel voor de
hand lagen. Maar hij bleef spoor
loos. Een jaar later, op tien dagen
na, werd bij lage waterstand een
lijk gevonden langs de Maaskant
op de grens van Venlo en Velden.
Uit stukjes van een borstrok en
andere kledingstukken die ik in
soda heb uitgekookt, kwamen on
der meer zijn initialen tevoor
schijn. Het stoffelijk overschot
had al die tijd maar vijf kilometer
afgelegd Als 't vastraakt op de bo
dem. tussen spullen uit de oorlog,
komt het misschien wel nooit bo
ven. Zulke gedachten kun je na
tuurlijk nooit vertellen tegen de
ouders van zo'n klein kind"
Medium
Het duurt tot 24-4-1974, voordat
zich in de zaak Bianca Fritz een
nieuwe ontwikkeling voordoet
door de verschijning van een in
Nederland wonende Italiaan, die
als hobby de'telepathie zegt te be
oefenen Adjudant Smit heeft er
geen bezwaar tegen, dat hij naar
Venlo komt, hoewel hij in zijn
loopbaan nooi t enig voordeel heeft
gehad van „hulpvaardige" parag
nosten en gelijksoortig begaafde
heden. De man heeft eerst thuis
een medium onder hypnose ge
bracht en verklaringen laten af
leggen over de verblijplaats van
Bianca Fritz en deze verklaringen
opgenomen op de bandrecorder.
De Venlose politie beluistert de
band en besluit, de Italiaan de ge
legenheid te geven om met een an
der onder hypnose verkerend me
dium Bianca's verblijfplaats con
creet aan te wijzen. Op 1-5-1974
gaat Henk Smit, op aanwijzing
van het medium met enkele colle
ga's en het duo naar een grindgat
bij het Duitse plaatsje Oedt, tus
sen Wankum en Grefrath.
Tegen de muur
„Het was een macabere ervaring.
Zo'n kerel onder hypnose, die ant
woord gaf op de vragen van de Ita
liaan. Volgens zijn verklaringen
zou Bianca door een Duitser in
Venlo opgepikt en meegenomen
zijn in een Renault. In een afgele
gen huisje had hij ontucht met het
kind gepleegd en het daarna de
keel dichtgeknepen. Het lijkje had
hij in een jute zak gestopt en in
een waterplas gegooid. Ik zie die
vent onder hypnose nog aan de
kant staan en met zijn ogen dicht
de plek aanwijzen, waar het li
chaampje van Bianca zou moeten
liggen. Leden van het in Duitsland
gelegerde Belgische leger, die in
Duitsland deel uitmaken van een
duikersschooi gingen onmiddel
lijk te water en Duitse politiemen
sen begonnen te dreggen, maar er
werd niets gevonden. Vorige
maand heeft 'n semi-paragnost
ons nog gebeld en gevraagd of wij
alsjeblieft zijn eerdere verklarin
gen in deze zaak wilde vernieti
gen, omdat hij op het moment dat
hij ze neerschreef volkomen over
spannen was geweest. Ik ben ie
mand, die altijd graag met beide
benen op de grond blijf staan. Als
politieman moet je meer verstan
delijk werken dan met je gevoel.
In het geval Bianca Fritz zijn wij,
dat wil zeggen allen, van hoog tot
laag, die aan de opsporing hebben
gewerkt tegen een muur opgelo
pen en dat heeft mij innerlijk wel
eens kwaad gemaakt, maar je
moet afstand kunnen nemen."
Fanatiek
Henk Smit (59) kwam in 1949 bij de
Venlose recherche. Per 1 juni 1975
gaat hij na 39 jaar politiedienst
met pensioen. In 1960 heeft hij met
anderen de moord op het Venlose
meisje Joke van Groenendaal tot
een oplossing gebracht. De ge
sprekken met haar moordenaar
zullen hem levenslang bijblijven.
Hij heeft in Venlo uitstekende
contacten, ook met het milieu van
de zware jongens.
Hij kan verschrikkelijk fanatiek
zijn bij het oplossen van recher
chezaken. die naar enige vorm
van onrecht ruiken. Hij staat be
kend als een bikkelharde speurder
die zijn „slachtoffers" naderhand
graag behulpzaam is bij hun te
rugkeer in de maatschappij.
„Er zijn altijd zaken, die je niet
rondkrijgt. Dat blijft je dwars zit
ten, vaak jarenlang. Toen ik een
jaar hier was, kreeg ik te maken
met een geval van doodslag, dat
zich in 1948 op de Grote Heide had
afgespeeld. Daar was een Pool met
ingeslagen schedel aangetroffen,
die twee dagen in de buitenlucht
had gelegen en bij tijdige ontdek
king zeker had kunnen blijven le
ven. Er waren lieden, die hem nog
levend hadden zien liggen, maar
het niet hadden gemeld. De zaak is»
later geseponeerd. Ik weet, wie die
man om zeep heeft geholpen,
maar het beroerde is, dat ik het
nooit zal kunnen bewijzen".
Beloning
Henk Smit verwacht, dat hij het
dossier over de raadselachtige
verdwijning van Bianca Fritz
evenmin op een bevredigende
manier zal kunnen afsluiten,
voordat hij de actieve politiedienst
vaarwel moet zeggen. Er staat nog
altijd een beloning van 15.000,
uit voor degene, die definitieve op
heldering kan geven over de ver
blijfplaats van dit 3-jarig meisje.
Binnenkort zal Smit nog eens met
de £ripo Essen om de tafel gaan
zitten en ook een min of meer af
rondend gesprek hebben met de
ouders van het kind, omdat het
dossier afgesloten moet worden.
Zal het van een vraagteken voor
zien blijven? bij gebrek aan
nieuwe aanknopingspunten.
De Maas
„Het is de vreemdste zaak uit mij n
loopbaan geweest. We kunnen
deze mensen zelfs het dode li
chaam van hun dochtertje niet te
ruggeven, waarmee zij zich, wan
neer het in Essen zou zijn begra
ven, meer verbonden zouden kun
nen voelen. Zelfs de zekerheid, dat
Bianca niet meer leeft, hebben we
niet. Het zou in elk geval een ge
ruststelling zijn. Op zeker mo
ment wordt zo'n zaak in je gedach
ten ondergewalst, maar ze zal re
gelmatig boven blijven komen.
Volgens mij zal uiteindelijk de
Maas het verlossende antwoord
geven, zoals ze vaker heeft ge
daan."
gemeestei ingelicht, waarna de
vermissing van Bianca Fritz op de
politieteiex verschijnt. Tegen de
middag worden de Nederlandse
en de Westduitse pers geïnfor
meerd. Om 4 uur rijdt een geluids
wagen door de binnenstad om de
bevolking bij de zoekactie te be
trekken. Er wordt een speciale te
lefoonlijn gereserveerd voor tips,
die op de bandrecorder worden
opgenomen. Om 16.45 uur begint
de Venlose brandweer met het
leegpompen van enkele vijvers in
de stad. In samenwerking met de
rijkspolitie te water worden de
Maasoevers aan een nauwkeurige
inspectie onderworpen. Maandag
morgen 11-2-1974, wanneer in de
Venlose binnenstad een huis-aan-
huis-onderzoek in volle gang is,
kan adjudant Henk Smit op de
eerste persconferentie nog geen
enkel uitsluitsel worden gegeven.
Tips
„Ik had nog altijd hoop, dat Bianca
ergens in een gebouw zat, ergens
onder was gekropen of ergens in
was gevallen. Dat heb ik die eerste
dagen ook aan de ouders gezegd. Ik
hpb eerlijk geen moment kunnen
geloven, dat Bianca het slachtoffer
kon zijn geworden van een zeden
misdrijf. Venlo is dan wel een
stad, waar elke vorm van crimina
liteit denkbaar is, maar ik zou hier
niemand kennen die zich aan zo'n
weerloos kind zou durven vergrij
pen. Toch moest je voorlopig met
alles rekening houden, vooral toen
de meest uiteenlopende tips van
het publiek gingen binnenko
men".
Als 's middags om 2 uur het opspo-
ningsteam opnieuw bijeen komt
om alle mogelijkheden op een rij
tje te zetten, bëschikt men al over
een globale reconstructie van de
weg, die Bianca Fritz na 16.15 uur
zaterdagmiddag vermoedelijk
heeft afgelegd. Het kind is eerst
gezien op het Nolensplein, vervol
gens in de supermarkt van Simon
de Wit, daarna in de buurt van C
A, later bij een kraam in de Bolwa-
terstraat en tenslotte omstreeks
20.30 uur diezelfde avond in het
Wilhelminapark. Verder ont
breekt zelfs de geringste aandui
ding van een vervolgspoor. In die
situatie verandert ook al niets,
wanneer dinsdag 12 en woensdag
13 februari 50 militairen van de
Frederik Hendrikkazerne en 25
politiemannen in een gecombi
neerde zoekactie elke vierkante
meter van Venlo nogmaals uit
kammen en overal in de stad pam
fletten met de foto van Bianca
Fritz worden aangeplakt. Adju
dant Smit moet n u tegenover zich
zelf erkennen, dat zijn aanvanke
lijk optimisme door niets meerge-
rechtvaardigd wordt
Gestruikeld?
„Mijn gedachten gingen naar de
Maas. Ik begon mij voor testellen,
hoe dat kind die zaterdagavond
uiteindelijk naar de Maaskade
moest zijn gedreven De harde
