NU ELF MILJOEN, IN 1980 22 MILJOEN Gastarbeiders onmisbaar voor Europa Brussel zwijgt in aiie talen «ver omvang Beigïsclrc wapenhandel binnenland buitenland 1 KÏHHHKEHBW Vuil werk Ontslag 2,45 miljoen 2,5 miljard Niet meer weg Vrouw Bewust Hongerstaking Groot Getallen Veel mogelijk Si ets Sch attmg 4 jjE Europese industrie landen kunnen de „aar schatting elf mil joen gastarbeiders uit de Zuidcuropese en Noord- Afrikaanse landen niet meer missen. Zij werken aan de lopende band in West-Duitsland, ve gen de straten en maken de riolen schoon in Frankrijk, wassen borden en werken als ober in Engeland, halen vuilnis op in Zwitserland, graven sloten in Noorwegen, bouwen schepen in Dene marken en werken in de staalfabrieken in België. Omdat zij thuis zonder werk waren en armoe leden trokken aJ naar de grote steden in het noorden op zoek naar een per manente goudmijn of alleen maar een appeltje voor de dorst om mee naar huis te ne men. Deze massale migratie, die de grootste genoemd wordt Sinds de V.S. de deur sloot voor onbeperkte immigratie, is in 1950 begonnen en is steeds toegenomen door het lage ge- 1 boortencijfer in Europa en het chronisch tekort aan werk- I krachten. I Voor een groot deel heeft Europa zijn economische groei van de jaren 1960 te danken aan deze gastarbeiders. Men kan ze op de stations zien aankomen, eenzame mannen die slechts een kartonnen kof fertje bij zich hebben, of hele gezinnen met grote schriko- gen, samengedrongen angstig afwachtend wat hun in dit ruimtevaarttijdperk te wach ten staat na een reis van bij- voorbeeld een Siciliaanse boerderij. Wat zij tenslotte aantreffen Ia dikwijls een krotwoning, zich afzijdig en soms vijandig gedragende bewoners, een zaamheid en wanhoop. De misdaad onder hen stijgt, evenals de sterker wordende eis van beter leven. Dikwijls doen zij het werk waar de Europeanen zelf vies van zijn voor minder loon dan er voor staat. Joseph Revol van de afde ling gastarbeiders van het Franse ministerie van arbeid zegt: „Zij stellen minder eisen >an hun werkgevers dan de Fransen en verrichten de zwaarste en vuilste werk- Sommigen worden be schermd door arbeidswetten, moeren niet. De meesten heb- I sen visa voor een jaar die 1 verlengd kunnen worden en I zijn van plan langer te blij- I ven. Over het algemeen is het I heter dan wat zij hebben ach- tergelaten. leien snakken er echter raar weer naar huis terug te kunnen omdat zij tussen men sen terechtgekomen zijn die zij niet verstaan en heel ande- re gewoonten hebben. Maurice Foley van de EEG- CMnmissie zegt dat nog steeds Ween rekening gehouden *°rdt met de belangen van de werkgevers. „De gastarbeiders «orden als produktie-eenhe- den behandeld, die worden aangenomen of ontslagen naar gelang de produktie dat ver eist". Nu inflatie en werkloosheid om zich heen grijpen wordt van bepaalde kanten op de gastarbeiders druk uitgeoefend om ontslag te nemen en naar huis te gaan om de inwoners van het land hun werk te laten overnemen, als die daar al toe bereid zijn. De Zwitsers hebben onlangs een voorstel verworpen dat een begin zou maken met het verwierp een plan voor een uitwijzen van vreemdelingen. Het Nederlandse parlement „gouden handdruk" (vertrek premie), om gastarbeiders tot vertrekken te bewegen. Frankrijk en West-Duitsland hebben echter het verlenen van visa aan immigranten voorlopig stopgezet. Beide lan den zeggen dat dit slechts voor tijdelijk is. Toch voor spellen de V.N. dat de combi natie van behoefte aan betrek kelijk goedkope en rustige ar beidskrachten in het industrië le noorden en de armoede in hun eigen landen het aantal gastarbeiders in 1980 op 22 miljoen zal hebben gebracht. Duitsland heeft er het meest, 2,45 miljoen of 10 pro cent. Dat zijn ongeveer 600.000 Turken. 513.000 Joegoslaven, 416.000 Italianen, 236.000 Grie ken, 174.000 Spanjaarden en 85.000 Portugezen, met boven dien 1,6 miljoen mensen die van deze gastarbeiders afhan gen. Veertig procent, of 16.000 man, van de arbeiders bij de Ford-fabriek in Keulen komen uit het buitenland. In Frankrijk zijn 1,9 miljoen gastarbeiders ingeschreven, in Engeland 1.5 miljoen, 595.000 in Zwitserland, 400.000 in Zweden, 223.000 in Oostenrijk, 200.000 in België en 130.000 in Nederland. Dit zijn officiële cijfers, waarbij de misschien wel miljoenen illegale immi granten niet zijn geteld. Het zijn niet alleen de gast landen die de vruchten pluk ken van hun zwoegen, want de gastarbeiders hebben vorig jaar naar schatting minstens 64 miljard gulden naar huis gestuurd. De 1.2 miljoen Spanjaarden bijvoorbeeld maakten 2.5 mil jard over, een sterke stimu lans voor de Spaanse econo mie. Van elke tien Italiaanse gezinijen ?ou» er een afhanke- lijk zijn van mensen die in een ander land werken. De naar schatting een miljoen Joegoslaven die elders in Eu ropa werken hebben er in hoofdzaak toe bijgedragen dat dit land nu een deviezenreser ve heeft van bijna 2.7 miljard gulden. De regering wil dat de arbeiders terugkeren, maar moet dan eerst het werkloos heidsvraagstuk oplossen. Economen zeggen dat Tur kije en Griekenland economisch zullen ineenstorten wanneer die landen gedwongen zouden worden hun onderdanen die in het buitenland werken terug te halen en dus hun inkomsten zouden moeten missen. Enkele gastarbeiders hebben hun kip met gouden eieren gevonden. Zoals Amador Otero Novo, die elf jaar geleden Spanje verliet om in een plas- ticfabriek in West-Duitsland te gaan werken. Hij heeft nu een uitstekend lopend Spaans restaurant in Bonn en wil niet meer weg. „Iedereen die be reid is te werken, stipt te zijn en zich voldoende in te span nen zal slagen. Een fabrieksei genaar betaalt je voor wat je doet, en als je je werk doet hoef je niet ban,g te zijn dat je eruit wordt gegooid", zegt hij. „Ze zullen de gastarbeiders nooit uit Duitsland zetten om dat dezen goed werken. Die moeten wel, omdat hun voor naamste doel is zo snel moge lijk zoveel mogelijk geld te verdienen en dan naar huis terug te gaan". Voor Rafel Santiago, die 1200 gulden per maand ver dient met sloten graven in Duitsland, ligt de zaak heel anders. „Ze proberen zoveel mogelijk van je gedaan te krijgen en betalen er zo wei nig mogelijk voor", zegt deze. Misschien blijft hij nog een of twee jaar, totdat hij voldoende geld heeft. Ibrahim Tokak is een Turk die zijn gezin heeft achterge laten om in Oostenrijk het be ginkapitaal bijeen te verdie nen om thuis een zaak te kun nen kopen. Zoals veel gastar beiders woont hij met andere gastarbeiders in een flat in een wijk van gastarbeiders. ,.Ik mis mijn vrouw en kin deren heel erg. Mijn jongste dochter kende mij niet eens toen ik dit jaar met vakantie thuiskwam. Als je uit je land weg geweest bent lijkt het alsof je er niet meer thuis hoort, zegt Benghanem Houci- ne, een Marokkaan die in Ne derland werkt. „Toch moet ik eens in de twee jaar naar Marokko, anders krijg ik heimwee. Ik moet wel om geestelijk gezond te blij ven". De Europese regeringen worden zich langzamerhand bewust van de problemen die gastarbeiders meebrengen, vooral nadat het in Frankrijk en elders tot rassenincidenten is gekomen. Parijs probeert de bureau cratie te stroomlijnen en wil voor betere huisvesting van de gastarbeiders gaan zorgen. In West-Duitsland kunnen de kinderen van Spaanse gastar beiders onderwijs krijgen in het Spaans in plaats van in het Duits. In Engeland moet volgens de wet aan gastarbeiders evenveel worden betaald on der dezelfde voorwaarden ais aan Britten. Dat geldt over het algemeen ook in Duitsland. Frankrijk en Zwitserland. Of men zich aan de wet houdt is echter een andere zaak. Mohammed Borihane en vijf andere Algerijnen gingen on langs in Parijs in hongersta king omdat zij zich onredelijk behandeld voelden. „ik heb er genoeg van heen m weer gestuurd te worden, k heb zeveneneenhalf jaar in n het Franse leger gediend. Ze onden het niet erg dat ik pas 5 jaar was toen ze mij een niform gaven Ik wil niet dat Ie mensen hier zeggen dat ik een goede Fransman ben. Wij terven hier liever dan dat wij le zaak op zijn beloop la ten". (Van onze correspon dent) BRUSSEL De Brusselse jurist en expert in het inter nationale recht, proi. Michel Vincineau heeft een boek ge schreven over de Belgische wapenhandel. „België en de Wapenhandel" (zo luidt de titel) is in feite een vrije bewerking van een geheim rapport over de Belgische wapenhandel dat werd opge steld op verzoek van het Stockholm international Pea ce Research Institute (SI- PRI). Het boek bevat niet alleen een verzameling juri dische commentaren van de auteir over de nationale wa penkunde- in het licht van de Belgische buitenlandse poli tiek en de resoluties van de Verenigde Naties en de Vei ligheidsraad, maar ook een groot aantal feiten en materi- aa'. waaruit blijkt dat Belgi sche wapens vrijwel overal ter wereld worden gebruikt waar wordt gevochten en dat de opeeno'genie regeringen in Brussei de wapenhandel niet alleen met de mantel der liefde bedekken, maar ook oog insect aanmoedi gen, onverschillig wie deze wapens hanteren. Prof. Vincineau wijst in zijn boek op net feit clat de be wapeningswedloop ten be hoeve van het „militaire evenwicht" zich op verschil lende terreinen afspeelt en dat deze wedloop sociale en economische gevoleen heeft niet »n het minst in de ont wikkelingslanden. De wapen industrie is een uiterma1- grot*», economisch belangri ke en wijdvertakte industrie die produkten voortbreng die in feite geen enkele ge bruikswaarde hebben. Pro Vincineau bedoelt daarme- dat deze wapens in hoofd zaak worden gefabriceerd or te warden verkocht Het i wellicht algemeen niet be kend, maar zii die met d wapenhandel omgaan wete Jat vrviwel alle wanen reeds verouderd zijn voor 7 *e fabriek hebben verlate Prof Vincineau merkt in d; verband op dat de m'litmr research en industrie behalv bergen Tnvr^toffen ook ee ongelooflijk groot aanta hoogwaardig geschoold e: -•especiali^eerd technisch er wetenscbooueUik nersonee opslurpen dat best voor an dere en betere doeleinden zou kunnen worden ingezet. Het tegenargument van dc oorlogsindustrie luidt, dat de niet militaire wereld ook van deze research profiteert. Om een klassiek voorbeeld te noemen, de ontwikkeling van de elektronica. Het boek van de Brusselse vrofessor noemt in dit ver band ook enkele getallen: en kwart van de totale re- ■earch-capaciteit in de we- eld wordt besteed aan df >orlogsindustrie, zowel wal ersoneel als geld betreft >p deze manier is de oorlogs ïdustrie een van de belang ijkste tijdverdrijven ge- orden van de rijke lande'* ïerkt hij op. oor de Derde Wereld lig e situatie geheel andei> 'eze landen hebben gee eld voor dit soort uitgaven el voeren ook zij oorloge 1' houden ze er minstens eer ^ger op na, al was het al ?en al om prest,ige-redenen his kopea ze wapens bij de iike landen en deze produ- cren op hun beurt enorm' nev-elheden zoals we hier mven zagen in feite al ver ouderde wapens. Maar het geld dat hiermee wordt ver diend is dan weer goed om ie research en ste.us stij gende kosten te betalen. V oor een bedrijf als de Fa- brique National d'Armes de Jueire (FN) in Herstal bij Luik is het bijvoorbeeld zeer aanirekketijk om duizenden geweren van de lopende band tr laten komen als ze - hoewel verouderd - toch gril geld opbrengen. En dat ge beurt dan ook- In België is veel mogelijk Wapens vallen er niet onder meciale wetten. Ze zijn ei gewone koopwaar en in de vinke' kun je al voor ecu kleine 400 frank terecht als ie eeii^ pistool wilt kopen om met een boze buurman af te rekenen Dc wapenfabrieke» kunnen zich zelfs verzekeren bij een overheidsinstelling legen afnemers die slecht of liet beta'/n. Deze insteU'n" is speciaal in het leven ge nepen na slechte ervaringei net arme landen. 9e «'egering zwijgt in alle 'ale?! over de omvang van de telg'sche wai>°r>">andel. staan over de bestemming an de wapens die dagelijks door een kleine 60.000 Bel gen worden geproduceerd. Officieel heet het dat België alleen aan wettige regerin gen wapens levert, maar in de praktijk klopt daar niets van. Portugal, de Griekse kolonels, Chili en allerlei be- vrijdings- en terroristische bewegingen maken sedert lang gebruik van FN-wa- pens. Brussel weet officieel van niets. Vragen van parle mentsleden of actiegroepen worden door de Belgische re gering, zowel in het verleden als ook nu nog, met nietszeg gende antwoorden beant woord. Prof. Vincineau con stateert dat er ook geen ver betering in deze situatie zit, omdat er gigantische belan gengroepen achter deze wa penhandel zitten, waartegen het onmogelijk is een vuist te maken. Zelfs toen er eens enkele jaren geleden een Sa- ben i-vrachtvliegtuig met 40 000 ton wapens aan boord neerstortte die bestemd wa ren om de Biafranen verder af te slachten zei de toenma lige minister van Buitenland se Zaken in Brussel Harmei, dat hij van niets wist, om euke'e dagen later in het parlement te zeggen dat hij slecht was ingeiieht. Niemand in België gelooft dal het land jaarlijks voor vijf miljard frank wapens uit voert, zoals het ministerie van Economische Zaken offi cieel opgeeft Een hoge amb tenaar van het ministerie zei ons desgevraagd dat dit be drag een schatting is en dat het misschien nog wel twee of drie keer hoger ligt. Prof. Viiuineau heeft in zijn boek ook getracht een oplos- ing te geven voor het ge brek aan controle. De rege- -ing <nu elk jaar een opgave uoeten verstrekken van het antai wapens dat wettige •uitonland.se regeringen heb- )eiï besteld. Deze informatie zou dan verstrekt moeten worden aan de commissie van Buitenlandse Zaken en rcioj gehe'm moeten wor- len gehouden. Natuurlijk »n een dorcelijke maatregel bijdragen tot een betere con trole, maar zolang wapens via de normale handelswegen iïs oniknoeder" of „transis- 'orrirf'o's voor de Derde We- *eld" bi; tonnen naar verre bestemmingen worden ver docht heeft een dergelijke controle slechts heel weinig zin.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1974 | | pagina 21