laan?
debon
Beeld van
Aad
de Haas
b
ANDERE SMARTEN
SLOPENEE WELVAART
vrij..
Uit
Is verbod van Immorele Vertellingen juist
'00NZAAL Israël en Dali's realisme
.v.
FREUD IN EEN ROMAN
(B
klein
et hartewensen
;houdelijke
colaasboekjes.
ersen
ijdschrift
NEL DE HAAS: „ALS EEN
SOORT AFSCHEID...:
xpositie
II
rkoop mogelijk
I "hit «Ttobigieuze bena-
I door het Zio-nisme
WÊÊsÊmÊmSKKr
oek
laat
2e vermeerderde druk, 644
blz., geb. 72,50. Weer
voorradig bij uw boekhan-
dle en uitgeverij Neiissen,
Bloemendaal, Vlotenweg,
tel. 023 -256139
f 5,-voordeel
slechts
119,50
van aardappeisla
tot zigeunerfondue
winaborn en
toussie salomonson
een algemeen I
kookboek voor
iedereen,
omvang 392 Blz.
geldig tot 1-1-75
j.h. gottmer-haarlem j
ij de boekhandel
ijvert
unpeerbus
ede voortent.
Breda. Tel.
3LEMEN
erp, v.a. 250
0-42818.
Schieting op zondag i
bij
P. DE CALUWI
Oraauw. Begin 15.00 uur.l
Schieting op zaterdag
vember in
CAFé c&ntr,
t» Zulddorpe. aanval
uur.
Zaterdag 23 en zondag
«chleting bij
JAC. DE m
Klooaterzande. Aanval
uur.
geldig tot 31
atis
E BLIJE
>EK"
ting voor de
rde C 13.50;
i 120 Concep
ijmiddel voor
urd door de
•ting op giro
3H-Den Haag.
vdn bestel-
Blnnenschieting op 2 j
zondag 24 nov. bij
P. CLAESSENa
tamswaarde. Begin 15|
Sociëteit „De Vrede".
|vJG N.K.V.
bij P. van
mieg voor
0, nlet-ledeu
.30 uur.
.ANGER AF
rieus contact
raag kosteloos
ons contact-
6037, Amster-
Nwe. Bossche-
21928
JNING. dins-
van. 18.00 tot
dags om plm.
aaf, Baarland,
Schieting op zondag M
bl-1 „,1
M. de C0CK!
te Zulddorpe om koellj
fclegln. 13.00 uur.
ZATERDAG 23 NOVEMBER 1974
te"
JfBlPS, tentoonstelling
stnps van IVO Neder land-
«triptekenaans in Kultureel
Sntnun Koningswei, Tilburg,
met 15 december.
.PRENTENBOEK van Tan-
Pau; 192 pagina's rijmpjes,
.«Unlan mot 7f>ott>
liedjes,
verhalen met zoete
Gardner.
siNTEBKEAAS-tentoon-
«tellin» (verkoop) in galerie
n.n Oijevaar, Oirsohot, met
,,erk van Bol, Van Eerd.
Oroenltuis, Joaohim, Melis,
Ministère. Peters, Princée, Ro-
Roovers, Sicfking, Sins,
Siegers. Vermeer (Willings),
Willemen- Tot 12 jan.
I DE TROJAANSE Vrouwen
van Euripides in de bewerking
van Sartre, wordt gesipeeld
door KNS Antwerpen. Van-
jaag première en verder tot
(n met maandag 9 decem-
j PIET Fioole exposeert
vanaf vandaag tot en met 21
december in galerie Asselijn,
leldsedwarsstr. 131 Amster-
Wildschiettnc Mte'd5|
vember voor e 'iaMr
Konijnen bij
p. VAN DIJKI
Hengstdijk. I vlP"1!
wip geld. Inleg t»|
15,00 uur.
een unieke!
S1.-NICOLAAS-SW
Geef dan een
MENU-BONI
met een door u zetf
waarde en een geiaign®!
van twee maanden.
den bij T
RESTAURANT]
„napoleon]
(Tuist, Stationsplein
01140-3791. Aanbevelen
Bergman.
uit periode 1850-1910,
i LmJasesteld door Leonard de
5ÏÏL wordt decemiber-Boek
M de Maand (vanaf 7 dec. f
ROBERT Pfuelb, schilde-
•e„ in hogeschool Tilburg;
vanaf 25 november.
jiiCRO, Oosterhouit: tot 14
L met fotografie van Heiner
structuren van Ge-
"rd Konings, zeefdrukken
,a# Tons Manders. etsen van
Peter Oosterbos, sieraden van
'm Schremmer, schilderijen
van Jacques v.d. Smissen en
v - van Gerard Spek-
Nel de Haas bij fragment van door haar geweven
tapijt.
I sWi'ENTKlON-S: Neder-
laoJse culturele informatie in
je ('ranse taal. Wie kunt u
oaar een plezier mee doen? In
deze allevenng o.a. Ernst Ver-
meulen: La musique Nêerlan-
daae d inspiration Frangaise;
Jo Veenstra: Eddy du Perron
et la France; Liliane Wouters:
Le plat pays; la Flandre vue
par les romancière Beiges
d'explession Frangaise: Pierre
Branchin; Que traduit-on du
Neerlandais en Frangais; Jan
I Martens: Michel Seuphor ou
fc l'ntégrité en G. Ovink: A 1-a
mémoire de l'éditeur A. Stols.
I Fraai geïllustreerd en uitge-
I geven een zinvolle bron van
informatie (uitg. Sept.
Kerkstr. 1 Kaamsdonk-
dorp).
l'IRADE-200: Redakteur
CA. van Oorschot heeft van
I het tweehonderdste nummer
I van Tirade iets gemaakt. Een
smeltkroes van alles wat lite
rair is of er nauw mee verbon
den is: gedichten, brieven,
korte verhalen, fragmenten,
meningen. De bijdrage van Si
mon Carmiggelt „Proficiat
Geert" heeft dat hartelijke, le
vensechte. wat velen uit zijn
vertellingen kennen. „Alles
wat ik vervaardig wordt bin
nen vier en twintig uur ge
drukt - dat is mijn tragiek".
Sommige gedichten van de
hand van H.A. Gomperts zijn
indringend. De bijdrage van
J-H.W. Veenstra zal bij ieder
een die zich met de Neder
landse letterkunde bezighoudt
interesse oproepen. Het is een
begeleidend schrijven bij twee
bleven van Du Perron aan
Marsman. De dialogen van. Leo
Vromen zijn leuk om te lezen.
Het beste prozastuik is onge
twijfeld dat van Adriaan Mor
ren, „Twee blauwe honden".
Sfeervol zijn de gedichten van
Ch. J. van Geel. Ook de ge
dichten van A. Roland Holst,
Pierre Kemp, D. Hillenius en
Hemco Campert zijn de moeite
®aard. Het is een boek van
"eer dan driehonderd pagina's
porden. (200 TIRADE-iubi-
rammimmer G.A van Oor-
*Aot f 15,-).
„Hij bleef tot aan zijn dood
een zeer religieus-geladen
mens. Terwijl Aad zat te wer
ken in zijn atelier heb ik hem
vaak voorgelezen. Zeker tien
keer heb ik daarbij de bijbel,
van Genesis tot Apocalyps, ge
lezen. In de bijbel vind je het
hele leven van alle tijden te
rug, zei hij". Zijn vrouw Nel
de Haas vertelt over hem naar
aanleiding van een tentoon
stelling met olieverven, goua
ches, tekeningen, monotypes
en grafiek van Aad de Haas,
die vanaf vanmiddag de ko
mende drie weken in „De ou
de pastorie" te Oosterhout te
zien is (dagelijks van 14 - 18
uur). Ze heeft zelf een ruime
keuze gemaakt uit zijn nagela
ten werk en is het komen
brengen. „Omdat het hier zo'n
fijne stille ruimte is, passend
bij de aard van zijn werk".
Het is een tentoonstelling,
die je laat zien, dat Aad de
Haas veel méér was dan
„Waihlwiller"; een beschamen
de gebeurtenis, die velen nog
zullen kennen. In het kort: De
in Zuid-Limburg ondergedo
ken Rotterdammer (door de
Duitsers eerder gevangen ge
zet, nadat zijn tentoonstelling
kerk. De rellen en demonstra
ties vóór Aad de Haas (o.a.
onder leiding van Anton van
Duinkerken) zullen we hier
als „ontaarde, kunst" in beslag
was genomen) schilderde in
het kerkje van Wahlwiller
wandschilderingen en kruis
wegstaties. Onder aanvoering
van Albert Kuyle (o-a. via het
Limburgs Dagblad en De Li
nie) maakte zich een groep
rooms-kaitholieken boos over
deze ontaarde kunst. Met het
lijdensmeditieboek van pater
Mathot (illustraties Aad de
Haas) werden de schilderin
gen door Rome grof veroor
deeld. Het boek moest uit de
handel; de kruisweg uit de
Aad de Haas; De dood
(lino).
verder buiten beschouwing la
ten.
Het een en ander heeft tot
gevolg gehad, dat Aad de
Haas zich nog meer heeft te
ruggetrokken dan hij al leef
de: dat zijn naam voor velen
alleen verbonden bleef met
(de kunstzinnige resultaten
van) dit incident ook al was
er in '71 een' grote retrospec
tieve te Venlo. „Nee, rancu
neus is hij nooit geworden"
zegt Nel de. Haas. „Al moest
je bij hem niet met verhaal
tjes en figuren als Gijsen aan
komen. Alles beroerde hem:
een kind op een potje, een
dood vogeltje..." Voorbeelden
daarvan zijn op de tentoon
stelling te zien. In een soort
dromerige bezetenheid wist
hij momenten uit het leven,
die hem roerden, vaak in en
kele lijnen vast te leggen- Zo
raak, dat hij ongetwijfeld tot
de grote Nederlanders in de
beeldende kunst van deze
eeuw gerekend moet wor
den.
„Stel je voor, dat de meng
een vergroeide aardappel is;
dat er - met ad die ellende om
je heen - geen hiernamaals
zou zijn, dan hoeft het van
mij niet meer. Geef dan je
portie maar aan Fikkie". Die
uitspraak herinnert Nel de
Haas zich nog van haar man.
Zijn bekende portret van kar
dinaal Van Rossum en de fi
guren van zijn omstreden
kruiswegstaties, zijn spotten
derwijs wel eens vergeleken
met slecht gepitte aardappe
len. Heeft dat iets te maken
met zijn uitspraak. Ineenge
schrompelde mensjes, bezwij
kend onder roem en vergui
zing? Aanvankelijk vaak ge
schilderd in een mystieke
waas; heel breekbaar en door
zichtig. Maar geleidelijk groei
de zijn wer k uit tot een
zweepslag van moraliserende
spetterende taferelen, waarin
hij vertelt over goed en
kwaad als een traditionele
predikant. In de jaren zestig
vooral zie je een versmelting
tussen het poëtische en het
realistische tot stand komen.
De tentoonstelling laat uit
praktisch alle periodes iets
zien. Behalve zijn laatste
schilderijtje: Nel de Haas:
„Hij binnen en ik buiten voor
het raam, als een soort af
scheid, Dat laat ik thuis han
gen; durf het niet te vervoe
ren. Er zitten honderden schil
derijen onder de mensen. Hij
schilderde overdag altijd en
besteedde de avonduren aan
tekenen en grafiek. Ik was
zijn handlanger als hij b.v. op
de steiger stond voor muur
schilderingen en raapte zijn
pijp op. Later ben ik zelf gaan
weven naar krabbeltjes, die
hij dan voor me maakte- Hij
tekende graag op velletjes van
een kladblok; 1500 bewaar ik
er nog".
Tekeningen en grafiek krij
gen het zwaarste aocent in
Oosterhout. Verschillende er
van zijn nooit eerder geëxpo
seerd geweest. Nel de Haas
drukt ze nu zelf af en signeert
de bladen van haar man (ze
zijn te koop prijzen tus
sen f 100 en f 200), Het den-
ken en voelen van een groot
kunstenaar, maar ook de
weerslag van dertig turbulente
jaren in zijn en onze wereld,
zijn daarbij gevat in een his-
torisch-artistiek oeuvre, dat
als een monument gebouwd is
op een expressief vermogen
van de eerste orde.
H.E.
Betvt u van mening dat deze
film perversiteiten bevatl Dat
was een enquête vraag aan de
filmjournalisten bij de voor
vertoning van de film IMMO
RELE VERHALEN (Contes
Immoreaux) van Walerian Bo-
rdWczyk. De filmkeuring heeft
in eerste instantie deze film nl
afgekeurd, „omdat er een serie
van perversiteiten in voor
komt". Mijn antwoord op de
vraag is „Ja", al deel ik niet
de mening van de filmkeu
ringscommissie, dat diaarom de
film niet vertoond mag wor
den. Dezelfde avond zag ik in
het NOS-journaal de beelden
van de verbranding van de
Palestijnse terroristen, nadat
hun lijken uit een flat werden
gegooid Borowczyk is
bovendien niet de eerste de
beste en de maatschappij, die
de film uitbrengt ligt boven
het niveau van wapperende
slipjes aan de Tiroler Alpen
Toch heb ik de nodige bezwa
ren tegen deze film, maar die
zijn van een andere orde.
Wat deed Borowczyk? De
film bevat vier verhalen. In
het eerste: La Marée (Het Ge
tij) wijdt een hoerige knul
een maagdelijk meisje, bij de
kolkende golven van het getij
en wat kwasi-filosofisahe ge
dachten, in im de lichamelijke
geneugten. Th-erese Philoso-
phe, het tweede verhaal, is ge
baseerd op een bericht, dat de
bevolking Therese, verkracht
door een zwerver, heilig wil
laten verklaren. In een ge
schiedenis, waarin lijnen wor
den gelegd tussen religie en
seksualiteit, masturbeert het
meisje zich. Het derde verhaal
- het gruwelijkste - bevat de
geschiedenis van de Hongaarse
gravin Erzsebet Bathory. die
letterlijk een sadistisch bloed
bad aanricht en neemt onder
een dertigtal naakte vrou
wen om zich vervolgens les
bisch te vermaken. In het
vierde verhaal Lucretia Borgia
zie je hoe de simonistisch
gekozen paus Alexander VI
(die acht kinderen heeft) in
vol ornaat en in de sacristie
van het Vatikaan zich seksueel
vergrijpt, afgewisseld met
beelden van de aanklager Sa
vonarola.
Bororowczyk is te goed om
hem ervan te verdenken, dat
Close-up uit Immorele Verhalen.
de vlag de lading moet dek
ken, maar anderszij ds bezit hij
in deze film veel te weinig
spiritueel vermogen om er een
echte probleemstelling van te
maken. Het geheel blijft ste
ken in een geschiedkundig
voyeurisme. Hoewel de film
goede stukken bevat, wemelt
het ook van knullige en slecht
gespeelde momenten (bv Palo
ma Picasso als Therèse en het
Lucrezia Borgia verhaal, dat
nogal onbeholpen is). Wat wil
09.00 - 12.00 en 13.00 -17.3® H
09.00 - 12.00 en 13.00 -17.0®
loten, behalve bij telefonisch6
leef vlaslinnen en gebruik h®
zuinig, dat is een natuuipi0®
geschenikverpakking
TJES enz., met speciale motiei'6»-
peciaal bloemmotief.
■isse en natuurlijke kleuren-
Dali is een artiest, die dioor-
I (saw de aanidadht trekt door
I jit) extra-vagante uitdruk -
I ergsvormen. Daarvan is geen
Ijprake op de expositie DALI
f 1FR ISRAëL, die nog tot en
Mt 1 december te zien is in
Joods Historisch Museum
Ihet Waaggebouw op de
IMoor 4e metro omstreden)
I «Miwmai'lrt in Amsterdam,
blijkt DaM kunstenaar
16 vele anderen en getuigen
I h]t 25 litho's niet van grote
l^proitkeUjkheilci, miaar
JJeestal wel van groot vaik-
I uitschieters en mis-
1 rS i+naast elkaar* Het Is het
van een opdracht om
I de to.
TJISTERIJEN, van vlas gema
teden in kleur en dessin.
of te spannen.
geeft sfeer en
laakt-1
t oorlog in Is-
I «Lm ®in visie op het
te leggen. Het
I "Wlen
gouaches, die op steen
I JJl m«gebracht en in een
I lWnLTai1 ser'es werden
I vTr f geheel een serie
I feestelijke kileuren en uit-
SLINNEN ARTIKELEN
JEWACHT TEL
0114®
.60® j
I fia. °T,. camposities. Ander-
r'f»u dla't T>a'K to01'
b»r me4 waameem-
tl' .feal'sme-sec en op het
I Sar v,ak <of bodenk
96,1 andere naam) tot
spankracht komt. Zijn
Is '1et verschijnsel Israël
bi- n,f' documentair, zander
I ^mensies aan toe
aan, aT' ,i®® gaif 6,0 serie de
I WgrrrT n0®"1 VOOT de
huna®r de tempei
Volk bij het Oude
'fieke n m9'a,r datl In o°-
z®. Zijn eerste prent
Na alle lectuur, die er in
middels over Freud versche
nen is en na de jongste ont
wikkelingen tn de psycho-the-
rapie is een aanbeveling als
„de eerste Freudiaanse roman"
nauwelijks nog aantrekkelijk;
tenzij de aanbeveling het his
torisch document geldt. Deze
omschrijving krijgt een her
druk van de roman van ITA-
LO SVEVO: BEKENTENIS
SEN VAN ZENO (uitg. Polak
Sveivo (Ettore Sclmiitz,
1861—1928), was zakenman en
schrijver in Triëst; hij schreef
meerdere boeken, maar het
was vooral dit boek, dat hem
grote faam bracht. Dat had hij
o.a. te danken aan zijn vriend
Joyce, die ae weg der publici
teit voor hem bereidde. De
naam van Svevo is nadien in
één naam genoemd met Joycè,
Proust, Bafeac, Stendhal, Zola,
Hoewel van enkelen van dezen
i i f
Dali- Alyah.
(zie afbeelding) draagt die
naam: heeft iets afficherends
en riekt maar de oude Italia
nen (diat zie je bv ook in een
blad, geïnspireerd door Jere
miah 31-21) Teksten uit de
bijbel, de klaagmuur, een
emigrantenschip, de slag rond
Jeruzalem, Ben Goerion e.d.
werden motto's voor soms
spetters van prenten met ha
ke nkr 1 en. bloemen. ver
murwde mensjes etc.; soms
niet meer dan een plaatje. Bij
Jesaoa 41,18 (Ik zal de woes
tijn tot een waterplas maken)
neeft hij bv een pipe-line in
gevoerd; in die geest denkt
Dali bij een dergelijke op
dracht. Een tentoonstelling,
die, gecombineerd met het te
weinig gekende en interessan
te Joodse museum, best een
tochtje naar de Nieuwmarkt
waanii*.
H. E.
en Van Gennep f. 35,-). In '64
verscheen er al een Neder
landse vertaling van La Cos-
cienza di Zeno (1923) maar
voor deze uitgave werd de
tekst doqr Jenny Tuin
grondig herzien en bijge
werkt. Het 440 volgedrukte
pagina's tellende boek blijft
een uitstekende roman, ge
schreven in het begin van de
ze eeuw, met de - voor ons -
omslachtige wijze van vertel
len uit die periode. Svevo ge
bruikt daarbij, deels badine
rend, deels serieus de toen
op geld doende Freudi
aanse gegevens voor een dra
matisch familieverhaal, d-at
omdat het tevens gebaseerd is
op autobiografische ervaringen
rake karakteristieken van
mensen, hun gedachtenwerel-
den en historische situaties te
kent.
hier en daar wel een spoortje
is terug te vinden, was hij
toch bovenal Svevo. Een au
teur, die goed observeerde en
probeerde de innerlijke moti
vaties van mensen te analyse
ren daarbij beïnvloed door
figuren als Schopenhauer en
Veruda.
Huxley, Lawrencè, Kafka e.a.
Het verhaal van deze roman
is niet opzienbarend. Zeno, die
o.a. probeert 't roken af te leren
en zijn gevoelens van onbeha
gen stapt in ziektebeelden,
trouwt met de zuster van hel
meisje, dat hij liefheeft Wan
neer zijn geliefde trouiwt met
eindredactie
Henk egben
Op het moment dat Pierre
Kartner de Johnny Hoes-hege
monie van het Nederlandse
lied overnam, veranderde er
niet zo gek veel- De teksten
bleven even knullerig en de
melodie leek uitsluitend be
stemd als meedreuner voor de
juke-box. Kijk voor de aardig
heid eens naar het gejengel in
„Op losse groeven", en je
weet hoe het met het peil van
dit cultuurgoed staat. Toch ver
andert er iets in het Neder
landse lied. Herman van Veen
laat zijn commerciële num
mers in de ijskast liggen en
de l.p. van Robert Long be
looft ook wat. Binnen drie we
ken verschenen twee prima
l.p.'s op de markt met gezeg
gen poëtisch werk. De eerste
is van HANS DORRESTIJN:
BOFKONT (Philips, 6410070).
De hoestekst van George
Groot vermeldt wel dat Dor-
.restijns optreden eczeemver-
wekkend onhandig is en dat
hij met een stem van een
stervende raaf zingt over de
een jongeman, die hij haat,
transformeert hij die haat in
vriendschap; een vriendschap,
die een bloeiende zaak bank
roet maakt en Guido tot zelf
moord drijft- Zeno's gebrek
aan spontane liefde wordt een
tijdlang gecompenseerd door
een maitresse. Dat alles (en
meer) gaat Zeno niet in de
koude kleren zitten, zodat er
een psychoanalyse aan te pas
komt. Zijn psychoanalyticus
laat hein zijn geschiedenis op
schrijven en geeft deze als
chantagemiddel uit in boek
vorm. In zijn nawoord zegt
Zeno, geconfronteerd met het
Freudiaanse Oedipuscomplex;
„De psycho-analyse kan me
verder gestolen worden".
Svevo heeft, los van de
waarde van zijn Freudiaanse
denkbeelden op dit moment,
met dit boek een meesterlijke
roman geschreven; tijdsgebon
den levensecht en met een
pijnlijk afgewogen nauwkeu
righeid. Je moet er wel even
voor gaan zitten, maar als je
dat kunt is het wel de moeite
waard.
H.E
verschrikkingen van het be
staan, maar zo erg is het nu
ook weer niet. Toegegeven, je
moet even wennen aan zijn
krassend geluld, maar voor je
het weet, ga je „plat" Niet
alleen vanwege het enthousi
asme waarmee hij zijn ellende
en treurnis bezingt, maar meer
vanwege het relativerende en
komische dat uit alle treurnis
tevoorschijn komt. Het lied
„Met een kluitje in liet riet"
handelt over de opbeurende
woorden van vrienden als je
weer eens in de nuree zit. Dat
gaat volgens Dorrestijn ais
volgt: „Is bij een auto-ongeluk
Je maom liet leven gekomen
dan moet je volgens hen be
hoorlijk in je sas zijn met het
feit dat je nog een dochtertje
hebt en Is je huls bij een
uitslaande brand verwoest dan
helpen ze je uit de brand met
de woorden „Wat c«n geluk
dat Je nog een caravan hebt
hè".
Hebben de meeste Neder
landse tekstschri ivers maar
één doel voor ogen, het schrij
ven van een commercieel
nummer, bij Dorrestijn heb je
te maken met niet-commercië-
le, poëtische liedjes. Het num
mer Lente bijvoorbeeld is een
consequente voortzetting van
het omkeringsprincipe. Het
idee voor dit lied heeft hij
opgedaan tijdens zijn lagere-
schoolperiod, waar een in
structieve schoolfilm over de
inpoldering van de Zuiderzee
werd teruggedraaid. Dan zag
je alles omgekeerd gebeuren:
en haal het vee weer uit de
wei; en keer dan ach ter waards
bewegend; drogend daar het
opwaarts regent; weer naar je
warme boerderij. De l.p- is het
resultaat van een live optre
den in theater Klein Bellevue.
Dat betekent dat niet alle»
even vlekkeloos verloopt en
dat hit wel eens naast de juis
te toets ramt, maar juist dat
maakt deze l.p. zo bijzoroler.
Ik kan er nei» genoeg Jan
krijgen.
Een andere l.p. met Neder
lands werk is ALS TREINEU
NIET VERTREKKEN, DAN
KOMT ER WEL EEN AAN
(Negram, NY 16). De teksten
zijn van Guus Luijters en
Henk Spaan en het kan niet
anders dan dat ze gaan over
drank en melancholie: Matras
sen naast een vuilnisbak: De
hele straal één autowrak: De
kelner sloft zijn weg naar
huis; Zijn oor nog vol cafége-
druis-
Dat de l.p. minder goed Is
uitgevallen dan je zou ver
wachten ligt niet aan de tek
sten of aan de uitvoerders,
Plons. Eerder is verantwoorde
lijk producer Theo Stokkink,
die het evenwicht tussen zang
en begeleiding zc »»ri'ect heeft
uitgebalanceerd dkt de tekst
van het lied Moeder Natuur
volslagen onverstaanbaar is-
Dat het toch de moeite waard
is deze l.p aan te schaffen is
meer te danken aan het prima
werk van Bertus Borgers en
Gé Titulaer, dan aan Stokkink.
Van deze laatste is ook de
hoestekst die suggereert dat je
met een muslcalachtige l.p. te
doen hebt. Nm> ja, die onzin
zal ik maar niet citeren. Het is
ai erg genoeg dat de groep
Pions vernoemd is naar Stok-
kinks hond. Dat dat beest niet
Vlekkie heel, ontbreekt er nog
maar aan.
JOIIAN DIEPSTRATEN.
„Het zou vreemd zijn als we
wel ons musicologische hoofd
breken over de Arbeidsvitami
nen van de 16e eeuw. terwijl
we de Arbeidsvitaminen van
vandaag buiten onze belang-
hij heiveren? Dubbele moraal,
schijnheiligheid, verband tus
sen religie en seksualiteit? Oi
puur een historisch document"
En dan is het onvoldoende
Hoewel de film voortduren!
wemelt van mooie blote vroi
wen, vanuit alle standen beke
ken (alle mannen blijven in
gepakt en suggeren hoogstens
iet als seksuele organen) is de
lijn van de film zo hard en
da-oog, dat iedere erotiek, laat
staan seksuele geprikkeldheid
eraan orbreekt. Niet omdat er
perversiteiten in voorkomen,
maar door de wijze waarop het
onderwerp is aangepakt valt
de film voor mij door de mand.
Ik zie geen reden om de film
te verbieden (nb) of in te
korten, al zullen verschillen
den zich wel aan de uiterlijke
inhoud storen. Maar we mogen
aannemen, dat er in de loop
der jaren heel wat vermogens
tot opvang ontwikkeld zijn,
want de perversiteiten, die we
dagelijks rondom ons heen
zien - sla de krant maar open,
zet de tv maar aan - zijn ook
niet misselijk. Al roepen we
dan wel ook veel sneller „au"
bij seksuele - don andere per
versiteiten.
H.E.
stelling zouden houden. Er
zijn ook in de muziek fijn
proevers en lekkerbekken. De
vakman, die meestal tot de
fijnproever behoort moet zich
wel afvragen waarom het ene
type muziek zoveel meer toe
hoorders aanspreekt dan de
andere", aldus Marius Flothuis
in zijn inaugurale rede aan de
universiteit te Utrecht. En:
„Alleen al het feit dat veel
muziek die in de 18e eeuw als
imusementsmuziek werd ge
schreven en nu alleen nog in
de concertzaal te horen is, zou
ons te denken moeten geven....
Men kan tegenwerpen, dat een
muzieksoort, die een grotere
belangstelling geniet, nog niet
meer aandacht hoeft te heb
ben. Dat is wel juist, maar de
artistieke «Vaardering is strikt
persoonlijk. Terwijl de in ge
tallen uitgedrukte belangstel
ling een grotere wetenschap
pelijke bruikbaarheid heeft",
aldus Flothuis.
-■
- -T>»e4* '"1
De Zwitser Jörg Muller vervaardigde zeven prenten, die door
uitgeverij Heuff voor 17,50 i„ het Nederlands onder de titel
DE BULLDOZER SCHUIFT VERDER OF DE VERANDERING
VAN HET LANDSCHAP werden uitgegeven. Jan Terlouw
schreef er een tekst h(j, die afgedrukt staat op de binnenkant
van de map, die de 85x31 cm grote prenten bevatten. De pren
ten zelf zijn artistiek fraaie en kleurige taferelen in een soort
realistisch „naieve" stijl gevat. Maar het zijn vooral politieke,
bewustmakende, geëngageeide (zoek maar uit) beelden van een
wereld in verandering. Een verandering, die zich slopend
voortzet temidden van de omgeving waarin wij wonen De bla
den zijn gedateerd; driejaarlijks van 1953 tot 1973. Een stripver
haal, waarbij je als je de eerste naast de laatste prent legt,
schrikt. Alleen de lijn van de horizon is nog hetzelfde. Als je
de eerste plaat ziet zeg je: wat een leuk landschap. En als je
onafhankelijk de laatste ziet, zeg je misschien: een niet onaardi
ge omgeving om in te wonen Maar wat daar tussenin gebeurt....
de bulldozer schuift verder.... je let er nauwelijks op. Een erva
ring, die we allen waarschijnlijk wel hebben in onze eigen
omgeving. Je merkt het niet meer „We zijn gewend om te ver
anderen", zegt Jan Terlouw, „Van klein naar groot En we
noemen dat vooruitgang Grootschaligheid brengt welvaart. Maar
ten koste van w*at? Je loopt de kans een beetje triest te worden,
als je de prenten van Muller bekijkt". Maar aardig is ook „de
oplossing", die hij biedt Zijn kinderen hekiiken de prenten in
omgekeerde volgorde en fluiten daarbi) bef hon&rtp «led. Bki
opvallende map, of beter, het is te hopen, dat ze opvalt.