ïWi
„Je voelt
je diep,
diep
vernederd
Wettelijke
regelingen weinig
Monnik
99
Japan: Een grote
jongen aan de
hand van Amerika
SJ DAM
<ENHUIS
TERDAMJ
eegkundigen
UURLIEDEN
ACHINISTEN
tdiplomeerd
verkort in n
hMGEN peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen
ufien peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen
pfilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peiling
pgen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilinge
|'e|hnoo(l
,c';%
Werklozer» [Ij
Werklozen j2)
Bedonderd
Hel, t minder
"I
b
I j,MPe.n in Japanse havens
Ihn» ,nwaPens aan boord
Inn* cn dat de rege-
I Prow*6 zijn c,e grimmi-
Zweven
Gebonden
Moeilijk
Grimmig
DOOR
CORA
VERHOEVEN
5-1565- AXEL
i Ziekenhuis.
115
spoedige indiensttreding
derafdeiing
I omvat 30 bedden, waaronder
r,i aantal couveuses,
hten gaan uit naar jonge
verpleegkundigen, die m
de kinderaantekening eri g
gezellige afdeling willen
lotiemogelijkheden zijn mei
is interne huisvesting moge i j
gaarne met pasfoto eri
van uw vroegere werkzaw
u richten aan het h0° qter
idige Dienst, mevrouw z"s
latert, Westersingel 11&
len Hatert is ook gaar"® bere
maties te geven over d
r de afdeling en over net
0) 36 46 44, toestel 20.
mpagnie Maritime
ielge N.V.
or haar zeevarende kaders
en
ïrote Handelsvaart.
didaturen te sturen aan:
van het Varend Personeel
HE MARITIME BELGE N.VJ
Leopolddok, 214
0 Antwerpen, België.
^ZIE/r^\
rO
find oktober telde Nederland ongeveer 150.000 werklozen, mannen en vrouwen tesamen.
Tezelfdertijd schreeuwden de boeren, vooral in Zuidwest-Nederland, om vrijwilligers, om op hun verregende akkers van de oogst te komen red
den wat er te redden valt.
Die combinatie bleek hier en daar aanleiding te zijn om de oplossing van het ene probleem te zoeken in het bestaan van het andere. Waarom
[ou dat leger werklozen de boeren niet uit de nood kunnen helpen?
Soms zoals in een ingezonden brief in deze krant ging dat gepaard met een onverholen beschuldiging aan de werklozen, die zich nog niet
ils oogstvrijwilliger gemeld hadden. Thuis achter de koffie hebben ze het blijkbaar te goed
Uiteen gesprek dat een van onze redacteuren heeft gevoerd met een van die 150.000 valt af te leiden, hóe goed ze het wel hebben.
Bovendien blijkt het organiseren van vrijwillige oogsthulp in een zo door en door georganiseerde samenleving als de Nederlandse, allesbehalve
eenvoudige zaak Onze wetten en regels zijn er niet soepel genoeg voor.
(Van een onzer
verslaggevers)
I nREDA h—m»ar He
If) Kill.Ollll werklozen zit
ten thuis bij «te koffie of m
I ||e kroeg bij een borrel te
Lichten de aardappelen
J,„ uien bij hen thuis wor-
(w gebracht.
Met deze regels eindigde
een ingezonden briefje in De
Ijtem van zaterdag 16 no-
Ivember. Dat briefje leverde
Inogal wat reacties op, bijna
maal verontwaardigd
lever de collectieve schuldig-
I verklaring van 160.000 men-
I <en aan luiheid en werkon-
I willigheid.
Pen van degenen die erop
I tfjtcerde is een man van 39
jaar, vader van een gezin met
lirle iinderen, zoom van 13,
lil en 5 jaar. Tol half septem
ber was hij vertegenwoordiger
vin een glashandel. sindsdien
11' hij een van die 160.(10(1 werk-
I laren „thuis bij de koffie of
J in een kroes bij de borrel".
.Van hun uit", vertelt hiij,
J.ben :k schilder. Ik heb thuis
de zaak gewerkt, ik heb
ook voor mezelf gewerkt,
naar zes jaar geleden ben ik
vertegenwoordiger in de glas-
wdel geworden. Het was een
suke baan. veel meer dan zo
vertegenwoordiger. Drie
Ijiar geleden kon ik een baan
ïin Maastricht krijgen en die
Jheb ik ook aangenomen. Maar
|iat heeft maar zes weken ge
kird. Toen was ik weer bij
ititjn oude baas, die me kernne-
Jlii niet graag wilde missen.
|Hj heeft me letterlijk terug-
Igehaald en ik ging er in sala-
ui aardig op vooruit. Nu ben
1 «ntslagen. zogenaamd cloor-
nat mijn arbeidsprestaties on
tdoende waren-."
liVfi de vakantie....
„Toen wij terug kwamen
Jvqn vakantie lag er een brief-
Ije van het arbeidsbureau. Of
lik maar even wilde komen
Jpraten, want de baas had een
|(vnts;agaanvra.ge voor mij inge
diend Ik was er helemaal ka
pot van. want ik was nergens
oo bedacht. Toen ik een paar
weken tevoren mijn auto had
ingeruild en een nieuwe had
gekocht heeft de baas me niet
waarschuwd En zelf heeft
1 me ook nooit ontslag aan-
zegd. Ik heb het via dat
|>riefje van het arbeidsbureau
oeten horen. Als motief was
gegeven dat de conjunctuur
terug: loopt, dat ik te weinig
fflbitie zou hebben en dat
frijn omzet was teruggelopen.
|Nou, dat de conjunctuur terug
wilt weet iedereen. Maar de
t houd ik pertinent tegen.
arbeidsbureau nam daar
1 geen genoegen mee, maar
"w ik de ambtenaar van het
F*'.d?bureau, in mijn bijzijn,
l>
WP$!«üf»
Ine «üfiTismF ie
Sscfj .awvxi W*
im wet it, ilst «Uil»
•.eerïCaam ts gwHsHI
«rntóffl tsMCki* m krosUrw
pC9fa«?*R ntïj 1* -wttlen «t: ei
i.c a'.t, muur
ir«W «.•«rjk.awn uiten tins i
bij if IcBËil rf d» MN
Hij eek berst; i 'e ««««tar te
ér ee M.E'ïmiieIev! ei, e-n b:
ïH'iiis roréto (pAMulht
BPJ&13A OW) R CMtPERl
jfel ,1V S'Rr.l" V*n tf-StaSfij
111 nwrt'f
Wf fl"®f*!1T "i.l.i ri c
j* r ?8gi?y :h kril jak
n» i'ïwa K Cm
A EJV, l.jll
iEHteti KM. ;ii K.M
ÏEtvm ,v iv-,
E. I - -y^s. t-
•Vpt 1
^|§T -M
v - -ïUlQ*
>•1?
naar de baas opbelde was het
antwoord: We hebben nog veel
meer".
„Toen de ontslagvergunning
tenslotte toch was verleend,
moest de baas me nog zes
weken houden. Ik kreeg te
horen dat ik in die zes weken
niet meer de deur uit mocht.
Ik moest maar wat kantoor
werkjes doen. Postzegels plak
ken en zo. Die laatste zes
weken kreeg ik ook plotseling
geen auto-, telefoon- en onkos
tenvergoeding meer".
„De eerste weken dat ik
thuis zat was ik één brok
zenuwen. Maar ik had dit dan
ook nog nooit meegemaakt. Ik
zat te rillen im mijn stoel en ik
had zelfs geen zin om na air
iets anders uit te zien. Daarna
ben ik natuurlijk wei gaan
solliciteren Het begrip ..pas
sende arbeid" is voor mij nog
al ruim. Ik heb een grote er
varing als vertegenwoordiger-
Als het artikel een klein beet
je in mijn lijn ligt pak ik het
aan. Ik heb in mijn leven goed
leren calculeren, dus dat kan
ik ook. En het schildersvak
heb ik uiteraard ook in mijn
vingers. Ik heb de papieren en
de ervaring om zo bedrijfslei
der te worden Kijk, ze moe
ten me natuurlijk geen baantje
aanbieden als schilders
knechtje. Ik wil wel graag een
beetje op mijn eigen niveau
blijven".
„Van de acht of tien sollici
taties die ik intussen heb ver
stuurd precies weet ik het
niet meer zijn er drie met
een definitieve afschrijving
beantwoord. Mijn ervaring is,
dat grote bedrijven, sommige
tenminste, zo n sollicitatie cor
rect afwerken. Of je krijgt
meteen een afwijzing, of ze
sturen je' een sollicitatieformu
lier. Dam weet je tenminste of
er wel of niet een kansje in
zit. Maar andere laten gewoon
niets van zich horen. Ze heb
ben er geen idee van wat het
betekent, als de hoop die je
bij iedere sollicitatie toch
koestert, langzaam weer moet
afsterven. Toen ik bij een be
paald bedrijf had gesollici
teerd op een oproep voor een
calculator werd ik opgeroepen
voor een gesprek. Ze zeiden,
dat er misschien wel iemand
uit het eigen bedrijf benoemd
zou worden en dat er no-g
meer sollicitanten van buiten
waren. Kort daarna kreeg ik
de mededeling, dat ze inder
daad iemand uit het eigen be
drijf genomen hadden. Nog
geen week later stond dezelf
de advertentie voor dezelfde
baan in de krant. Kijk. dan
voel je je genept, bedon
derd"
Zijn vrouw zit erbij als hij
zijn verhaal vertelt. ..Weet u",
zegt ze, ..wat je voelt als je
man op zo'n manier op straat
word-t gezet? Je voelt je diep.
diep vernederd De eerste we
ken waren we allebei hotelde-
botel. Eraan wennen doe je
natuurlijk nooit, maar je gaat
er op de duur wel rustiger
over nadenken. Het \Teet heel
diep in. in je hele gezin. Vroe
ger was mijn man alle dagen
op pad. H-i.i was gewend aan
contact met allerlei mensen.
Als hij 's avonds thuis kwam
was hij moe en dan zag je
samen uit naar de rust van de
avond. Nu zit hij thuis en je
wordt bijna bang voor die lan
ge avonden. We hebben afge
sproken, dat we onze irritatie
moeten onderdrukken, zeker
als de kinderen erbij zijn.
Maar hoe lang kim je dat vol
houden?" Er komen wat pa
pieren op tafel als bewijsma
teriaal voor wat ze zelf nog
nauwelijks kunnen geloven.
Zij: „Ons inkomen is bijna
met de helft verminderd. Be
halve zijn salaris had mijn
man zijn vergoedingen voor de
auto, de telefoon en de onkos
ten langs de weg. Daar houdt
de w.w. geen rekening mee.
Hij krijgt tachtig procent van
aijn basissalaris en daar houdt
het mee op Ik werkte vroeger
al van tijd tot tijd, gewoon
omdat 'k het graag deed, maar
nu moet ik wel, alleen al om
de sehoolrekening van de oud
ste te kunnen betalen".
„De kreet dat de 150.000
werklozen opgetrommeld
moeten worden voor hulp
aan de in nood verkerende
landbouw is loos en gevaar
lijk".
„Neen, ln het algemeen kun
.je niet zeggen, dat de kinde
ren er nu al onder te lijden
hebben- Ze krijgen beslist niet
minder of slechter te eten dan
toen mijn man nog werkte.
Maar ik heb zealwelgezegd,
Maar ik heb ze al wel gezegd,
dat Sinterklaas niet kan- ÏVe
hebben, gelukkig, nog wat
spaarcenten achter de band.
Maar als dit een half jaar
moet duren zitten we aan de
grond". Hij tenslotte: „Ik blijf
toch maar hopen, dat er van
daag of morgen weer een baan
voor me komt. Nee, erop reke
nen doe ik niet. Er valt niks
le rekenen. Ik hoop het alleen
maar".
TOON KLOET
BREDA „De plooibaar
heid van de wettelijke rege
lingen is onvoldoende om slag
vaardig te kunnen handelen".
Dat is de mening op het Ge
westelijk Arbeidsbureau in
Breda als het gaat over de
mogelijkheid van inschakeling
van werklozen hij de oogst
hulp. Maar los nog van die
wettelijke regelingen wordt de
opmerking, dat er 150.000
werklozen opgetrommeld kun
nen worden voor hulp aan de
in nood verkerende landbouw
als een loze en gevaarlijke
kreet van de hand gewezen.
Directeur R. Gilissen: -,In onze
instructies staat dat het hier
gaat om zware arbeid. Wan
neer we de bijna 1.900 werk
lozen in ons rayon hierop
zouden selecteren, dan zouden
er zeker al 1.500 afvallen. Je
kunt toch niet zeggen, dat
zware tot zeer zware landar
beid nog binnen de termen
van passende arbeid valt voor
een werkloze vertegenwoordic
ger, of een werkloze admini
strateur Die zouden dat ge
woon lichamelijk niet aankun-
nen. De enige beroepsgroepen
voor wie dat wel kan gelden
zijn de beroèpslandarbeiders,
de grondwerkers en de bos-
werkers. Hoewel ik daar nog
een restrictie bij moet maken:
landarbeid is nog heel iets an
ders dan wat een boswerker
gewend is".
Maar zelfs de aftreksom
1.900 - 1.500 levert nog niet zo
maar 400 arbeidskrachten voor
de oogsthulp op. Waarom met?
Afgelopen donderdag is vast
gesteld, dat de boer voor oogst-
helpers verplicht is het mini
mumloon (eventueel het mini
mum-jeugdloon) le net alen.
Tot dan toe werd - hulp
beloond met f 7,60 (t I plus
een vakantiebon van 1,32)
per uur. De invoering van het
minimumloon betekent, dat
een oogsthelper f 274.80 bruto
per week ontvangt. Ruw ge
schat kost dal de boer per
man per week een bedrag tus
sen de f 350,- en de f 400,-.
Dat is enerzijds voor de
landbouwers een niet geringe
onkostenpost, naast onderhoud
tot de tan
den bewapende demon-
■ïlranteu hebben president
iMvan de Verenigde Sta
lker niet van weerhouden
1% officiële bezoek aan Ja-
I pan af te werken. Een his-
jtorisch moment in de ge-
l'thiedenis is dit bezoek f{e-
I "'"""L Historisch, maar ook
|'°S»I ongelukkig.
J'pantieri die de schok
I Ui!'h 'lima 11'et zijn verge-
IlerH 7,'c'1 Jaren geër-
I mui»3an Si'ote Amerikaanse
Itm macht iu Japan en
I Ifrf0 ^cmajd op hun ach-
un„ ,,enen staan toen on-
Jifhf Amerikaanse
Iht t"1 do het recht heeft
I nn verzwUgen op grond
Bloni.t geheime overeen-
Ik "„et de V*-
is de positie van
li oj. Janaka erg wankel;
ptetk de steun van hoog-
■lc;n" I ?T0Q- ran de bevol-
l&riehL p ook tegen hem
1!:-., r geleden heeft een
o,:;;» blad een boekje
Iveei „m °i)en gedaan en zo-
I 7ftin/eoor^00^de geintjes
l^cht0 dat98" licht ge"
l^-dt va er a gesproken
lit >an een mini-Waterga-
TANAKA
FORD
e is de laatste
0 dat l',ste,'k toegenomen,
iSaiitiseh d vooral door de
ba na 7° 0conorrhsche groei
in ademnood
v°rmen
neemt onrustbaren-
aan. Het milieu is
al grondig verpest en het
geestelijke klimaat is verre
van gezond: door de race naar
steeds meer vooruitgang be
vindt een derde van alle Ja
panse loontrekkers zich in een
voorstadium van een neurose,
zoals een psychiater van het
Aseiznekenhuis in Tokio vorig
jaar tegenover een correspon
dent van het Duitse blad ..Der
Spiegel" beweerde.
De als eerste ijverige en
plichtsgetrouw bekend staan
de Japanners zijn zelfs in gro
ten getale gaan staken Al die
problemen verwijt de linkse
oppositie niet alleen de recht
se regeringen van Sato en Ta-
naka, maar ook president Ford
en zijn voorgangers.
Vanaf 1945 hebben de Ame
rikanen Japan politiek, econo
misch en militair overheerst.
Ze hebben de Japanners altijd
aangemoedigd in hun geweldi
ge expansie en niet in de laat
ste plaats omdat Japan een
reusachtige markt was voor de
export van de VS. Japan
kreeg allerlei handelsmoge
lijkheden in ruil voor het
meewerken aan Amerikaanse
plannen.
Japan steunde op aandrin
gen van Amerika de regering
van Thieu in Zuid-Vietnam en
kreeg daarvoor de kans in
dustrieën in Saigon en omge
ving te vestigen. Overigens
heeft Amerika in de oorlog in
Vietnam flink geprofiteerd
van Japanse wapens en andere
bruikbare produkten. De Viet-
nam-oorlog is op die manier
een grote impuls voor de Ja
panse economie geweest
Tijdens de grote dollarcrisis
drong Nixon er bij Japan op
aan de yen te revalueren.
Nixon beweerde zelfs dat Ja
pan de moeilijkheden voor de
VS in de internationale handel
veroorzaakte. De Japanners
redden zich er uit door hun
munt te laten zweven
De Japanners zijri volledig
in de stijl van „de grote be
schermer" Amerika te werk
gegaan in hun uitbreidings-
drang. Via de verplichte her
stelbetalingen aan de landen
in Zuid-Oost-Azie, verkregen
ze daar een groot economisch
overwicht. Japanse zakenlie
den verstaan uitstekend de
kunst ergens vele malen zo
veel uit te halen als ze erin
stoppen. In Zuid-Oost-Azie
wordt geklaagd over een neo
kolonialisme van Japan.
Steunend op die groeiende
macht is Japan zich de laatste
jaren weer iets onafhankelij
ker van de VS gaan gedragen.
Er wordt zelfstandig onder
handeld over een vredesver
drag met Rusland en twee iaar
geleden kwam er een handels
akkoord met China.
Er zijn mensen in het Wes
ten die zich wel eens zorgen
maken over de groeiende in
vloed van Japan in Azië. Ze
wijzen daarbij op het Japanse
leger dat op papier alleen voor
de binnenlandse veiligheid is,
maar ondertussen alle moge
lijkheden heeft snel uitgebreid
te worden tot een volwassen
strijdmacht.
en afschrijving van hun dure
en nu renteloze machines. An
derzijds zijn lang niet al die
400 werklozen die hierboven
overbleven na het aftreksom
metje .minimumloners".
Concreet zou dit betekenen,
dat ze als vrijwillige oogsthel
per zichzelf of hun gezin fi
nancieel te kort zouden doen-
Weliswaar bestaat er sinds J
maart een loonsuppleiiere ge
ling- dus hen regeling welke
een eventueel verminderd in
komen aanvult, maar daarin is
bepaald, dat er dan een ar
beidsovereenkomst van mini
maal vier weken moet zijn.
Dat is iets wat bij de oogst
hulp niet gegarandeerd kan
worden. De bedrijfsverenigin
gen hebben zich bereid ver
klaard een mogelijke suppletie
van geval tot geval te bekij
ken, maar de vraag is en
die kan vrijwel zeker ontken
nend beantwoord worden of
er op die manier nog praktisch
en slagvaardig te werken is.
Bij dit alles komt nog, dat
er geen vergoeding gegeven
wordt voor de aanschaf van
niquée dat deze week is uitge
geven, is het Amerikaans-Ja
panse veiligheidsverdrag uit
1952 nog eens extra onder
streept. Amerika blijft zo ver
zekerd van een prachtig
steunpunt aan de rand van de
economische wereld. Beide
landen gaan gewoon verder
met hun nucleaire onderzoekin
gen en men verwacht dat Ja
pan ovei niet al te lange tijd
de beschikking krijgt over
kernwapens. Dat vergroot de
militaire macht van de Ameri
kanen aanzienlijk, omdat zij
natuurlijk hun vingers aan de
trekker houden. Maar het ver
groot ook de ergernis in de
meer linkse kringen in Ja
pan
Een andere overeenkomst
tussen Ford en Tanaka heelt
betrekking op de binnenlandse
situatie Jn Japan. Uit de ver
klaring blijkt dat Japan de
zachte wenk heeft gekregen
de barrières rond zijn economie
en maatschappelijke stel
sel te gaan slopen. De Japanse
regering beseft dat de grote
problemen van het moment al
leen zijn op te lossen in sa
menwerking met anderen en
daarom zal Japan zich minder
nationalistisch moeten oostel-
len.
Voorlopig is het nog zo dat
Japan met handen en voeten
blijft gebonden aan Ford en
Kissinger. De zakenmensen
dit het in Japan voor het zeg
gen hebben, kunnen niet zon
der de Verenigde Staten en nu
moral door de energieschaar-
ste de economische machine
mankementen vertoont, is pre
sident Ford de enige die kan
helpen.
In een gezamenlijk commu-
Toch zal het de Japanner*
moeilijk vallen zich open te
stellen voor de wereld. Vroe
ge) beheerste de adel het le
ven en sinds de oorlog hebbe>
de Zaibatsu, geheime genoot-
*chapqen, die de hele onderne
mingen. banken en verkoopor
ganen bezitten, de absolute
macht overgenomen. Deze ge
nootschappen, waarin ook me
nige onderwereldfigmir zit. re
gelen de economie en hebben
laarzen en regenkleding en er
wordt, ongeacht de duur van
de arbcidsovereenkomsti enkel
een reisvergoeding gegeven
voor de eerste heenreis en de
laatste terugreis.
In het algemeen moet ge
steld worden, dat de voor
waarden zowel voor de hoer
als voor de werkloze te onaan
trekkelijk zijn om tot een
grootscheepse vrijwillige oogst
hulp te komen. Als de over
heid van mening is, dat er
werkelijk van een noodsituatie
sprake is, zouden er wel ande
re oplossingen denkbaar zijn.
Bijvoorbeeld: handhaving van
de bestaande werkloosheids
uitkering en een extra-toefa-
ge van f 250,- per week, te
betalen door de boer die de
hulp ontvangt. In zo'n geval
zou de boer voor veel minder
hoge extra-kosten staan, de
werkloze zou zijn extra-inzet
ook extra beloond zien de so
ciale uitkeringen zouden op
hetzelfde niveau blijven en de
oogst werd voor zover dat
nog mogelijk is gered.
T.K.
in het politieke leven alle
sleutelposities in handen. Het
geld van de Zaibatsu houdt de
grootste partij, de Liberale
Democratische Partij van Ta
naka in het zadel. Omkoop
schandalen in regeringskrin
gen zijn niet van de lucht.
De machtige mannen uit het
bedrijfsleven houden Japan in
her isolement De genootschap
pen zijn met elkaar verbonden
«n weren buitenlandse inmen
ging af. Toch lijkt het er op
dat dit langzaam gaat veran
deren Amerika streeft naar
een machtig driemanschap van
Europa. Japan en Amerika.
Dit betekent een nauwe sa
menwerking. ook economisch.
Europa en Japan zijn er hui
verig voor dat de VS in deze
driehoek gaan overheersen en
bovendien vreest de Europese
Gemeenschap dat Japanse pro
dukten nog meer dan nu de
EEG-markt gaan overspoelen.
Kissinger heeft echter machts
middelen genoeg om de drie
hoek van de grond te krijgen.
Europa en Japan hebben mili
tair weinig in te brengen
Een echte democratie zal er
voorlopig in Japan nog wel
niet komen. Het parlement is
vrij machteloos om van de
kiezers maai* niet te spreken.
Toch begint het erop tc lijken
dat het volk een einde maakt
aan de carrière van Tanaeka.
Maai als dat gebeurt, staat er
wel een andere politicus uit
ie machtige Liberale Demo
cratische Partij klaar En on
dertussen gaan de militante
demonsti-anten die Ford zo
grimmig ontvangen hebben,
door zich nog beter te bewa
penen.
DIRK VELLENGA
Jammer genoeg heb ik na
gelaten te tellen, hoe dikwijls
in de afgelopen weken het
feitdat de man die wa-pens
binnengebracht in de Scheven-
in g se strafgevangenis, een
monnik is, dit pure toevallige
feit op zich zelf, aanleiding
heeft gegeven tot allerlei
grappige opmerkingen. Ik
moet eigenlijk zeggen „grap
pig en discriminerendwant
ik ben ervan overtuigd, dat de
zogenaamde grappigheid van
die ongetelde geestigheden
haar voedingsbodem heeft in
een lang gezochte gelegenheid
om weer eens ongecensureerd
te discrimineren. Zij heeft be
trekking op de man als verte
genwoordiger van een soort en
op het generaliseren van ei
genschappen. Humoristen van
allerlei allooi maken dankbaar
gebruik van het buitenkansje,
dat de betrokken man een
kloosterling is. Aan de aard
van het delict verandert dit
helemaal niets. De man han
delde niet in opdracht van zijn
overste, noch volgde hij de
regel van BenedictusHij
voerde evenmin de evangeli
sche daad van barmhartigheid
uit die bestaat in het bevrij
den van gevangenen. Die daad
zelf is dan ook niet het voor
werp van spot; maar alleen
het feit dat de man een kloos
terling is werkt al op de lach
spieren'
Sinds Frater Venantius pra
ten kloosterlingen in humoris
tische televisieprogramma's al
tijd een soort van Limburgs
en zijn ze onnozel. Ook nu
gebeurde dat naituurlijk weer
in Farce Majeure en het is
wel voor honderd procent ze
ker, dat dit de eerste ja/ren zo
zal blijvenook al ligt het
betreffende klooster in een
heel ander werelddeel. Een
andere vorm van versimpeling
en schematisering is, dat mi
nister Van Agtdie ooit een
servies gekocht moet hebben
ln de pottenbakkerij van de
heer N. nu in de hoon betrok
ken wordt, alsof hij toen al
nan het gezicht van de man
had moeten zien, dat hij nog
eens een gaspistool de gevan
genis in zou smokkelen. En
cartoonisten werken overvloe
dig met bidstoelen en ander
heilig materiaal om op hun
manier uitdrukking te geven
aan de nationale vrolijkheid.
Ook dat heeft met de zaak
niets te maken. En die vrolijk
heid, tk kan het niet anders
zien, wordt veroorzaakt door
het ontdekken van een moge
lijkheid tot ongestrafte discri
minatie.
Dat klinkt wat vreemd, zo
als ook mijn groeiende erger
nis te midden van de algemene
hilariteit misschien eigenaar
dig lijkt. Leven wij immers
niet in een land waarin discri
minatie verontwaardigd van
de hand gewezen wordt? Voor
bepaalde, openlijk beoefende
vormen van discriminatie
geldt dit zeker, vooral wan
neer die in het buitenland
plaats vindenWij zijn daar
behoorlijk op gedresseerd. En
als de man nu eens geen mon
nik, maar een Surinamer was
geweestzou de hilariteit ach
terwege gebleven zijn en
waarschijnlijk zou die bijzon
derheid alleeu door de smerig
ste krant vermeld zijnGrap
jes over zijn herkomst of
tongval zouden genadeloos af
gestraft zijn. Dit ene houtje
hebben we allemaal leren ap
porteren In talloze grappen is
de neger ah we dat woord
nog mogen gebruiken, dan ook
schielijk vervangen door een
Belg. want dat is nog niet
verboden Afgezien dus van
een paar verboden groepen,
waarvan iedereen de namen,
en de schuilnamen goed in het
geheugen geprent heeft, blijft
het discrimineren grappig, om
niet te zeggen: volksvermaak
nummer één.
Eu nu dan via één uitzon
derlijk geval een nieuwe en
nog wel zeer braaf geachte
waarom eigenlijk? groepe
ring in het vizier komt, snel
len. de humoristen van alle
kanten gretig toe en putten
z>ch uit in volstrekt voorspel
bare kwinkslagen. Er hoeven
alleen maar nieuwe namen in
gevuld te worden in een ge
reedliggend schema. Een oud
en onuitroeibaar mechanisme
is weer eens op gang gebracht
en niemand schijnt in de ga
ten te hebben dat dit. mecha
nisme precies hetzelfde werkt
in alle gevallen waarin gela
chen wordt om groeperingen
naar aanleiding van een enkel
inidividn dn1 daartge behoort
en op geen enkele uhjze die
groep vertegenwoordigt.