Sexbaron Peter Mullens is het bloot beu
Klapstuk aktie
.Geven voor Leven'
nadert snel
Schuld
maakt
dik
Anglicaans experiment van de dialoog
biemans
Prognose verkoop
auto's in Europa
Sovjet-delegatie
over veiligheid
en samenwerking
echt
nederlandDvl
MAANDAGAVOND VALT
OFFICIËLE STARTSCHOT
Aanhouding
na oplichting
verzekering:
buit op
gevangenen in Chili
OP TWEELINGPREEKSTOELEN
binnenland
buitenland
1
RLE-NASSAU
ceuze bungalow
igen 04257-9470
IENS
Kosmos Breda
B.V.
Kosmos Breda
B.V.
biemans
betonstraat- mi
steen...oersterK|
WALGELIJK
INFORMATIE
MAANDAG
NANA
door
Jan Wintraecken
Nederland steunt
Suriname bij koop
helikopters
Gesp Soedan 1974
Landbouw
Ongezond werk
Informeel
sek?
elft 72-74. 01180-25955,
ZATERDAG 23 NOVEMBER 1974
i3 inlioud op 1260 m2 grond.
imer 70 m2 plus open haard,
e slaapkamers, 2 grote badka.ï
en plus bijkeuken, hobbykamer 1
letten, garage plus verwarmde
igprijs 380.000,
lOUt,
IKENS
5N
\I,EN
Ires er
ig
KV.
de
rvaar-
ven
jan
brons
DUt,
(België)
ing van
tuin
EN
ovember
zen mits
00 fr.:
tuin
liaan 6,
ïsdag en
uur tot
notaris
oor toe-
ehorten-
t uitblij-
woens-
1974 om
,,'t For-
15, Meer
lens, tel.
Van Coothplein 5, Breda
Tel. 01600 - 35955 - 35951
Te koop Bar Discothee
te Maastricht, goed ei
mooi bedrijf, omze
120.000,- fiseaal, huui
1000,- p. mnd., koop)
som 70.000,-, te aam
met 20.000,-.
Te koop Café met zaa|
omg. Maastricht, bedi
met goed inventariil
omzet 100.000,- fiscaal
huur 550,- p. mnd. in|
cl. 5-k. woning, koopf
som 55.000,-, te aar
vaarden met 15.000,1
Te koop Recreatiegebie]
met zwembad, speeltuii
café-rest.. speelweidl
grootte 3 Va heet. koop!
som 350.000,- incl. d
kamer woning, hogefij
nancierinig mogelijk.
Te koop Café pensio)
omg. Maastricht, gezel
lig bedrijf, huur 580,
p. mnd. incl. 4-kamd
won. koopsom f 60.1
te aanv. met 17.5
Te koop Café-Rest. omd
Maastricht, goed bedrijf]
met gezellig interieur
omzet 100.000,- fiscaal,
huur 558,- p. mnd. in:
cl. 10-kamer wonind
koopsom 30.000,-. te|
aanv. met 10.000,-.
Te koop Bar-Discothö
te Eindhoven, gel om
teer goed punt, modern!
zaak, omzet f 180.000,-J
huur 510,- p. w., koop]
som 66.000,- te aanv]
met 19.000,-.
Te koop Gezellig
huisje omg. Bergen
Zoom omzet 1 150.000J
fiscaal, huur met o-Kr
woning 615,- p..mnM
koopsom f 85.000,-,
aanv. met 22.000,-.
Te koop Cafetaria
Breda. gel. nabij enkeM
scholen, omzet f 90"
huur f 69,- P- w. mei
kleine woning, koopsai
20.000,-, te aanvaar
den met f 8.000,-.
Te koop Hotel-CaféFri
ture met nieuw uwej
taris, landelijk gel
de omg. variTiJDUi
omzet 300.000,-, M
som 100.000,-, li«j
350,- p. w., te aan']
met 25.000,-.
Te koop Café-Bist
omg. Rotterdam, oma
150.000.-, koop»»'
125.000,- te aanv mei
30.000,-. huur f
p. w. incl. woning-
Te koop Hotel-Caf
Rest. omg. Maast'
huur 365,- p- m«iA
cl. 6-kamer woning
koopsom J3.00
aanv. met f U-O»*.
Te koop: Café Pe®®..
omg. Rotterdam W
bedrijf met 8
huur 650,- P- A
overname 7 35AnóJ J
aanv. met f M-006',
Van Coothplein15.
Tel. 01600 - 85955
Deze steen
digd onder het dlktenvanl
garantie merk-k)eUren: I
6 t/m 13 cm, .n ge KrijS|
heidepaars, rood, 9
zwart en geel-
tel. 01620-2494£^4Ï—
(Van een cvizer
verslaggevers).
HAARLEM Peter Mui-
lans, jarenlang Nederlands
sexbaron nummer één. geeste
lijk vader en ex-uitgever van
l,et sexblad Candy, oprichter
van het Sex Informatie Cen-
l-um is het bloot beu. Meer
jan beu. In eeei schuldbelijde
nis tegenover Martin van
Amerongen in het weekblad
Vrij Nederland zegt hij„Ik
pen er ziek van. Het is een
soort werk waarbij je jezelf
scherp in de gaten moet hou
den. Bij mij is het misgegaan
nn daar moet ik de tol voor
betalen".
De porno-promotor zag vier
maanden geleden zijn vrouw
mjn riante villa verlaten met
medeneming van de drie kin
deren. Hij zegt: „En als ik dan
hoe die sex-wereld mijn
huwelijk heeft vernield, denk
ik wel eens: God weet, wat
mijn blad op zijn beurt in
sommige huwelijken heeft
aangericht".
„Ik besef nu, dat Candy
veel verwarring heeft ge
sticht", vertelt Mullens VN.
„Verwarring die onnodig was.
Kijk, je kunt best gaatjes in
je tepels horen en je kunt
best gewichten aan je geslacht
hangen. Maar nodig isdat
niet, laten we eerlijk zijn".
Zijn blad suggereerde echter
dat dit soort kunstgrepen het
summum van genot beteken
den, maar nu zegt hij: „Nu
realiseer ik me hoe riskant dit
is geweest. Toen niet: je zag
de oplage groeien en je zag
het geld binnenstromen".
Dat de huidige sexbladen
onbegrenst exessen kunnen
propageren is volgens Mullens,
„te wijten aan de houding van
de politie en justitie, die na
aarzelend verzet in het begin
al spoedig elke corrigeren
de, elke regulerende maatregel
achterwege lieten".
„Naakt mocht wel, schaam
lippen en erecties mochten
niet. Maar de overheid heeft
zich geheel door ons laten in
timideren. Toen nieuwe lijnen
uitbleven hebben we de zaak
maar omgedraaid: wij de indi
viduele sexbladen, beslisten
hoe ver we zouden gaan. Wel
of niet sex met kinderen. Wel
of niet sex met dieren. En de
overheid volgde. En omdat
lang niet iedere uitgever zich
zelf allerlei ethische grenzen
oplegde kwamen er de meest
walgelijke dingen in de kios
ken terecht".
Om te voorkomen dat hij
helemaal ten onder zou gaan
zocht Mullens een soort „te
gengif", en dat vond hij, naar
zijn zeggen, in de Oosters or
thodoxe kerk. „Die kerk on
derscheidt zich van de gewone
rooms-katholieke kerk door
het feit dat ze je daar geluk
kig niet doodgooien met dog
ma's".
En: „Die Jezus is voor mij
het symbool van een rotsvast
iets, waar ik me aan vast kon
klampen. Dat is iets wat je
nodig hebt, vooral als je met
het soort werk zit ais ik
deed".
Tot zover Vrij Nederland.
Mullens is afgeknapt op de
porno-business en vraagt zich
af welk onheil hij bij anderen
heeft aangericht.
Onbedoelt geeft ex-briga
dier A. B. Hillebrand van de
Tilburgse zedenpolitie in het
vandaag verschenen Algemeen
Politieblad een antwoord. On
der het kopje: „De invloed
van pornografie" verhaalt hij
van een man die tussen Lvon
op Zand en Waalwijk enkele
meisjes en vrouwen aanrandde
en verkrachtte. Toen de man,
elf jaar gelukkig getrouwd,
was aangehouden en werd
verhoord, bleek dat hij eens
een pornofilm had gezien, en
daarna ook pornohoekjes was
gaan kopen. Een bepaalde sce
ne had, zo verklaarde hij, zo'n
geweldige Indruk op hem ge
maakt, dat hij alles in het
werk had gesteld om „dit eens
mee te maken".
(Van onze RTV-redactie)
HILVERSUM Het klapstuk van de aktie „Geven
voor leven" nadert met rasse schreden. Maar voordat de
groots opgezette slotavond en -nacht is te zien volgende
week vrijdag op zaterdag zendt de NCRV eerst nog
een aantal radio- en televisieprogramma's uit waarin
kijkers en luisteraars nogmaals worden opgewekt er
vooral voor te zorgen dat aan het slot van de „Dank u
wel.... alstublieft" getitelde avond de geplande veertig
miljoen gulden inderdaad binnen zijn.
Een groep Nederlandse ar
tiesten gaf zaterdag 2 no
vember een concert in het
Amerikaanse Grand Raipids
onder het oog van ruim 4000
Amerikanen van Nederland
se afkomst. Johan Bodegra
ven, Eddy Christiana, The
Shepherds, Conny Vink, Ank
Reinders, Ronnie Tober, Wil
ly Alberti, Ted de Braak en
een combo onder leiding van
Harry de Groot gaven de en
thousiaste ex-Nederlanders
de idee weer een avond in
Holland terug te zijn.
Enkele maanden geleden
drongen de berichten over de
actie ten bate van kankerbe
strijding en -onderzoek bij
jeugdigen, die de ncrv ter
gelegenheid van haar vijftig
jarig bestaan voert, ook door
tot de Dutch Immigrant So
ciety, De DIS is een vereni
ging die vijftien jaar geleden
werd opgericht door enkele
met het doel het contact met
het moederland te bewaren.
De DIS organiseerde en or
ganiseert charterpluchten
naar Nederland en laat met
grote regelmaat Nederlandse
artiesten naar de Verenigde
Staten komen voor een toer-
nee.
Grand Rapids in de staat Mi
chigan is het bolwerk van de
DIS. Alleen in deze ongeveer
250 000 inwoners tel ende
stad wonen al enige duizen
den oud-Nederlanders die in
de jaren vijftig naar de Ver
enigde Staten emigreerden
Bij de DIS zijn thans veer
tien-duizend gezinnen aange
sloten, die door deze vereni-,
ging beter dan voorheen
geïnformeerd zijn over situa
ties en gebeurtenissen in Ne
derland.
De aktie „Geven voor Wen"
werd door de DIS gezien als
een gebeuren, waaraan ook
deze groep ex-Nederlanders
een bijdrage zou moeten le
veren. In samenwerking met
de NCRV werd besloten een
tv-programma met publiek te
maken. Nooit eerder waren
e»- zoveel Nederlands spre
kende Amerikanen bijeen als
op die zaterdagavond in de
grote schouwburg in Grand
Rapids. Sommigen hadden
honderden kilometers gereisd
cm deze zeer Hollandse
avond bij te wonen,
De NCRV brenigt onder de
titel „Met liedjes het land
uit, Amerika in" vanavond
een verslag van 'deze avond
op het scherm. Behalve veel
muziek en de aanzienlijke
opbrengst van de collecte,
waarvan de helft bestemd is
voor de kankerbestrijding in
de Verenigde Staten, biedt
dit programma een aantal
door Jan van Hillo gevoerde
gesprekken met Amerikanen
van Nederlandse afkomst en
enkele bijzondere Amerika
nen, als de 72-jarige heer
Vogel uit het dorp Noorde
loos, die nog nooit buiten de
Verenigde Staten kwam,
maar die vloeiend Neder-
Nana Mouskouri
lands spreekt, en de oogarts
Ford, een broer van de Ame
rikaanse president, wiens fa
milie sinds generaties in
Grand Rapids woont'.
Maandagavond om even over
zeven uur valt via Nederland
II het officiële startschot van
de aktie „Geven voor leven".
Die avond gaan enkele hon
derdduizenden mensen op
weg om iedereen een mapje
te bezorgen met informatie
materiaal en een enveloppe,
die op vrijdag 29 november
weer zal worden opgehaald.
Om 19.40 uur zullen Jan vam
Hillo en Johan Bodegraven
de kijker laten meebeleven
met de merkwaardige bele
venissen van de mensen die
«aan „Bellen aan vier mil
joen deuren".
Henk Moche maakte de
hoofdmoot van de startavond
voor de actie. Zijn dokumen-
talre kreeg als titel „De
droom van drie mannen".
Deze drie mannen, de artsen
Van Zanen, De Vries en
Voute, werken aan de oplos
sing van de brandende vraag,
die één van hen in deze film
als volgt formuleert: „Som
mige kinderen genezen,
maar: Waarom niet alle
maal".
Dr G.E. van Zanen, verbon
den aan de afdelingen hae-
matologie en oncologie (ofte
wel bloed en kanker) van
het Rotterdamse Sophia Kin
derziekenhuis zegt daarover
onder meer het volgende:
„Op dit moment is er bewe
ging in de medische sector
wat betreft kanker bij kin
deren. Tot voor kort was er
nauwelijks iets aan deze
ziekte te doen. De algemene
ervaring was slecht. De ou
ders werden telkens weer
geconfronteerd met het ver
lies van een kind. Maar op
dit moment zijn wij in staat
Johan Bodegraven
kinderen met succes in be
handeling te nemen. Die
ziekte is in een aantal vor
men bij kinderen tot staan
gebracht en niet alleen tot
staan gebracht maar is defi
nitief genezen". Als het geld
voor deze aktie wordt bin
nengebracht kunnen deze
artsen in een vijfjarenplan
een droom werkelijkheid
zien worden.
Op vrijdag 29 november zal
de NCRV-televisie na „Zo
vader zo zoon", waarin Mia
Smelt als gastpanellid op
treedt, haar hele uitzending
via Nederland II verder wij
den aan de inzameling voor
de actie. Om 19.30 uur staat
er een programma gepro
grammeerd met als onderti
tel „Vol verwachting klopt
ons hart". De kijker rijdt
dan met Jan van Hillo naar
het Congresgebouw in Den
Haag waar deze grote slota
vond gehouden wordt. In de
auto bevinden zich ook de
drie artsen, die maandaga
vond in de documentaire van
Henk Mochel aan het woord
komen.
Direct na het journaal van
acht uur volgt dan het grote
programma „Dank u wel...al
stublieft!", in welke uitzen
ding ook de resultaten van
de actie worden bekendge
maakt. Dit rechtstreekse pro
gramma zal tevens een keur
van artiesten voor de camera
brengen, zoals: Christina
Deutekom, Patricia Madden,
Thérèse Steinmetz, Willy Al
berti. Marco Bakker, Barbara
Bas, Bolland Bolland
gebroeders Brouwer, Len del
Ferro, Pierre Kartner, de
Marinierskapei en Mala-ndo
en Harbour Jazz Band met
Rita Hovinfc.
Als speciale gaste treedt Na-
na Mouskouri op.
Er gaan weken voorbij waarin
ik het niet doe, maar soms
schaam ik mij. Niet omdat ik
faalde en feilde, hetgeen ik
deed, maar omdat ik lid ben
van de club der mensen, van
de club der rijke mensen, die
hun misdaden in het verborge
ne, want collectief, bedrijven.
Als ik het goed begrepen heb,
zullen nog voor de kerst hon
derdduizenden verre honger-
kinderen sterven. En als we ze
telden, zouden we tegen de
tijd dat het lente wordt het
miljoen halen. In Rome werd
door de rijke landen besloten
daar iets aan te doen. Een.
beetje op korte termijn, een
ander beetje op lange termijn.
Het grote sterven gaat intus
sen door en zal nog doorgaan
tot in lengte van dagen. Als
wij daarom moordenaars zijn-
,zijn we althans goede moor
denaars. Maar ook een goede
en naamloze moordenaar is
een moordenaar. Een moord-
schuld is ondeelbaar. Als tien
mensen één moord bedrijven,
hebben we tien moordenaars.
En ga zo maar door.
In. elk gevalals vijfhonderd
miljoen rijkaards een miljoen
kinderen van de honger laten
sterven, beschikken we over
welgeteld vijfhonderdmiljoen
schoften, die dat echter slechts
te zamen en collectief zijn,
want stuk voor stuk met een
boterham in de hand en een
traan in het oog klaar staan
om hulp te bieden. Maar de
hongerkinderen kunnen die
tranen niet drinken, met hun
uitgestoken handen die boter
ham niet grijpen.
Wij willen helpen, maar stuk
voor stuk zijn we machteloos.
En te zamen kennelijk ook.
Waar ligt de schuld? Bij het
kapitaal met die brede rug en
speknek? Bij de bazen van
deze wereld, waaronder zich
best wat aankomende heiligen,
maar ook machtswellustelin
gen en misdadigers zullen be
vinden? Schuld hier, schuld
daar, er is één troost: in zijn
eindstadium is de hongerdood
er een van het zachte soort.
In Rome hebben enkele tril
lende wijsvingers ons systeem
der vrije economie als hoofd
schuldige aangewezen. De ka
pitalistische vrije economie
echter bloosde niet, want heeft
geen wangen en geen geweten.
En zij die haar hanteren heb
ben daar meestal niet genoeg
van. Van onze roemrijke vrije
economie heet het juichend,
dat er geen andere is die even
goed werkt. Een zwak maar
wel doorslaand argument, dat
het kapitalisme in de vrije
economie echter geen almacht
verleent, dat het alles beheer
sende winstmotief niet loutert
en niet tot een ethische norm
verheft, en dat niets verandert
aan het feit dat de vrije eco
nomie kennelijk faalt in het
verdelen van goederen buiten
en buiten bezwaar van de
markt. Het kapitalisme in de
vrije economie is onze dier
baarste afgod, maar het is
geen geloof en hoeft dus ook
niet gepredikt te worden. Ook
en zeker niet aan de honge
rende derde wereld.
Ons systeem, dat ons rijk,
maar niet per se gelukkig en
zalig maakte, verdraagt geen
onbaatzuchtigheid. Vandaar
die kinderhonger en al die stil
le doden. Kijk maar in de
spiegel, schuld maakt dik.
Soms schaam ik mij. Een
beetje. Maar er gaan ook we
ken voorbij dat ik het niet
doe-
NIJMEGEN (ANP) In Nij
megen zijn een 28-jarige kop
pelbaas en een 30-jarige verte
genwoordiger gearresteerd,
verdlacht van oplichting. Een
ha-lï jaar geleden had de kop
pelbaas bij de politie aangifte
gedaan dait in zijn woning was
ingebroken.-waarbij, naar zijn
zeggen, voor ruim een ton aan
goederen was verdwenen. Het
zelfde verhaal had de Nijme-
genaar opgehangen bij twee
verzekeringsmaatschappij en
waar hij tegen inbraak was
verzekerd. Daar geen termen
aanwezig werden geacht om
de klant te wantrouwen, werd
een uitkering van f 73.000,-
gediaian. De werkelijkheid
heeft de Nijmeegse politie nu
aan het licht gebracht. De
koppelbaas heeft de inbraak
in scène gezet. Hij stelde de
vertegenwoordiger in de gele
genheid de spullen (waarde
f 25.000,-) mee te nemen, die
ze daarop in Amsterdam voor
f 5.000,- verkocht. Later ont
ving nij van de koppelbaas
nog f 25.000,- van de opgestre
ken verzekeringspenningen.
De gehele ,buit" blijkt inmid
dels te zijn opgesoupeerd.
Den Ba'ag - Suriname zal
een aantal patrouillevaartuigen
voor de bewaking van de ter
ritoriale wateren en de grens
rivieren aanschaffen. Tevens
zuilllein, in verband met de ge
ringe toegankelijkheid van het
birunenHamd, onide-r meer heli
kopters worden gekocht voor
de grensbewakingNederland
heeft toegezegd Suriname bij
de financiering hiervan medfl-
werking te verlenen.
DEN HAAG (ANP) De
militairen van de Koninklijke
Landmacht, die hulp hebben
verleend bij de voedseldistri
butie in september en oktober
j.l. in de droogtege-bieden van
de republiek Soedan, zullen de
gesp „Soedan 1974" krijgen.
Deze gesp is ingesteld bij ko
ninklijk besluit op voordracht
van de minister van Defen-
papler
uw pen
Brieven voor deze rubriek moeten
met volledige naam en adres worden
ondertekend. Bij publfkatfe zullen deze
vermeld worden. Slechts bij hoge uit
zondering zal van deze regel worden
afgeweken. Naam en adres zijn dan bif
de redactie bekend, hublikatie van brie
ven (verkort of onverkort) betekent niet
dat de redactie het in alle gevallen
eens is met Inhoud, c.q. strekking.
Nu er zoveel schade door de
regen is aan de oogst is een
rampenfonds meer dan drin
gend noodzakelijk. De rijka-
groepsreigetong zelfstandigen is
voor de zwaarst getroffen
landbouwers beslist onvol
doende. Die bedrijven moeten
geholpen worden, want nu al
heerst er amigist en nood. Al
moeten we er voor naar de
kamer van premier Den Uyt,
een rampenfonds moet er ko
men.
HW. VOSSEMEER P. DE -
GREFF.
Er is al veel geschreven ln
de kranten dat alleen buiten
landse mensen hier in Neder
land het ongezonde werk
doen. Ik heb respect voor deze
■mensen omdat ik persoonlijk
weet wat het zeggen wil 8 uur
per daig in de stank te staain.
Zes jaar lang heb ik ook onge
zond werk gedaan, n.l. in de
Rotterdamse havens. Er kwa
men Noorse boten binnen met
200 ton koehuiden uit Argenti
nië. Deze boten moesten wij
lossen. Het is gebeurd dat wij
de huizen introkken dlie vlak
bij de machinekamer lagen
dat de blulbber en maaien in
ons gericht vlogen. Tot de
voorman zei, vooruit die boot
uit, en laat de baas ze zelf
maar lossen. Je loopt er een
ziekte mee op. Wij zijn toen
een heerlijk g-las bier gaan
drinken in de kantine, tot de
baas kwam. Deze gaf ons
©root gelijk en de boot kon
doorvaren naar Hamburg om
daar gelost te worden. Het
speet mij voor de Noorse zee
lieden: deze mensen waren al
tijd beleefd en behulpzaam
voor iedereen.
BOSCHKAPELLE FRANS -
VAN LEUVEN
BONN (AFP) Hans-Jiirgen
Wischnewski, de Westduiste
onderminister vain buitenland
se zaken, heeft van de Chi
leense ovenheid gedaan gekre
gen, dat zij veertien politieke
gevangenen vrijlaat die nog
niet zijn berecht, zo wordt of
ficieel in Bonn meegedeeld-
F.r zijn drie leden van de
radicale partij bij en d-e socia
listische journalist Oscar
Waiss. Zij krijgen toestem
ming naar West-Duits'land te
gaan.
De regering van Chili zal
voorts de mogelijkheid bestu
deren nog 28 gevangenen uit
te wijzen, wier proces loopt of
die al veroordeeld zijn.
DEN HAAG „Motor Busi
ness", een uitgaven vande eco
nomist Intelligence Unit, heeft
uitgezocht welke invloed de
energiecrisis van de afgelopen
winter en de huidige teruggang
van de economie op de Europe
se auto-industrie zullen hebben.
Volgens de prognose zal de
vraag naar nieuwe personen
auto's dit jaar in de drie be
langrijkste autoproducerende
landen te zamen (West-Duits-
land, Frankrijk, en Italië) de
4,3 miljoen eenheden niet over
schrijden
Vorig jaar rijm in deze lan
den 5,2 miljoen auto's ver
kocht. De gezamenlijke pro-
diuktie zal in deze landen met
ruiim 15 procent dalen en uit
komen op 7.3 miljoen voertui
gen.
In Wes't-Duitslanid zijn vorig
jiaor 365 miljoen personenau
to's geproduceerd, een stijging
met 3,6 procent in vergelijking
met liet voorgaande jaar. Ver
wacht wordt dat de prodiu-ktie
diiit jaar zal uitkomen op ruiiim
drie miljoen stuks, terwijl de
verkoop een nog grotere te
rugslag zal ondervinden. Deze
zal waarschijnlijk uitkomen op
ongeveer 1,56 miljoen auto's,
een daling met ruim 23 pri-
oent.
Voor Frankrijk en Italië, al
dus „motor Business", ziet de
situatie er iets gunstiger uit.
Vorig jiaar liepen in Frankrijk
3.20 miljoen personenauto's
van de baud. dit jaar zullen
het er 2,78 miljoen zijn (13,2
prooent)- De cijfers voor Italië
zijm 1,82 miljoen en 1,52 mil
joen (16,3 procent).
DEN HAAG Een dele-
iatie van het Sovjet-comité
voor Europese Veiligheid en
aamenwerikng vindt, dat bij
ast overleg over de Europe
es veiligheid en samenwer-
'tg de oplossing van de po-
t'eke problemen de voor-
ran2 moet hebben op die van
e culturele vraagstukken.
sze mening, zo bleek giste-
Dsb u een Persconferentie in
don. u wordt ook gedeeld
ks' Nederlandse comité
GJ veiligheid en samenwer-
'oJm de Russen Dad uitge-
éeniV001, een bezoek van
D„ p aan Nederland-
2ele.HRussische delegatie werd
i va„ j ,r de hoofdredacteur
I A.B V'. lteraturnaia Gazeta",
dm kis ovsky, tevens lid
ShiCentraa' eomité van de
si en ,e,commur,ist'sche par
eet Ti jVan de °pperste
;Gdens haar verblijf
i i s haar verblijf
I leden ki\and heeft de uit vijf
w ^^hde delegatie ont-
stoinS1 gehad met be-
tijf.v. aeh van politieke par-
Ssiivoo H' rnentariërs, verto
en ]o,,2i rs van vrouwen-
,Jn kerk aan'sat'es' de raad
b. e„ n en de colleges van
tstdam V„n Ar"sterdam. Rot-
De vR,Zaanstad.
de beau ^.hwoordigers van
1 n'hg. dafCam'ta'? z'^n van mo~
de j0 de huidige fase van
veiiig^gji"entie voor Europese
^Suève eij ^menwerking in
°P de kortst mogelijke
termijn moet worden afgeslo
ten. De slotfase zou op het
hoogst mogelijke niveau, dus
een top van regeringsleiders
en staatshoofden moeten
plaatsvinden. Verder spraken
zij zich uit tegen een verdere
verspreiding van kernwapens
in welke vorm dan ook, ook
tegen die „onder de vlag van
een Westeuropese kernmacht".
Wegens „organisatorische pro
blemen" is de Sovjet-delegatie
niet ontvangen door de vaste
commissie van de Tweede Ka
mer voor Buitenlandse Za
ken.
In verbamd met de kritieke
voedselsituatie heeft de minis
ter voor ontwikkelingssamen
werking, dfrs. J. P- Pronk, be
sloten een miljoen gulden be
schikbaar te stellen voor de
hulpverlening in Baragladesj
en de Afrikaanse staat Rwan
da.
Voor aankoop en transport
van voedsel voor de bevolking
van Rwandia heeft minister
Pronk een bedrag van
250.000,beschikbaar gesteld,
steöd.
Er is in deze Afrikaanse
staat een toenemend tekort
aan voedsel als gevolg van de
slechte opbrengst van de oog
sten in dit jaar. Op korte ter
mijn is 110.000 ton basisvoed
sel, voornamelijk aardappelen
en bonen, nodiig. Het ontwilk-
kelingsorogramma van de ver
enigde naties, UNDP, coördi
neert de hulpverleningsactivi-i
teiten in Rwanda.
De Brit is erg gesteld op
zijn recht van vrije menings
uiting. En het wordt hem
ruimschoots verleend!. Wie
geen vreemdeling is in het
Jeruzalem der vrijheid: de
hoofdstad van het sterk gede
cimeerde imperium, zal zich
Trafalgar Square herinneren
eindpunt van menige protest
mars, omzichtig geëscorteerd
door een uitgebreide politie
macht. Of: Speaker's Corner
aan het noordelijke puntje van
Hyde Park, waar iedere poli
tieke, godsdienstige, on- en
anti-godsdienstige groepering
vertegenwoordigd is op de
zeepkist (of op een meer
geciviliseerd standpunt) en
luid haar boodschap uitdraagt,
zij het met het risico even
luid in de rede te worden
gevallen door een of meer van
de goed geoefende "hecklers".
Het is een originele - zij het
hier en daar en zelfs in Am
sterdam geïmiteerde- vorm
van gesprek, de dialoog waar
van men hoopt, dat hij mensen
dichter bij elkaar brengt.
Een heel andere vorm van dia
loog treft men aan in Chaeap-
side, aan de oostelijke kant
van de City, vlak bij de St.
Paulskathedraal. Daar staat
een interessante kerk, het ar
tistieke produkt van Sir Chris
topher Wren, de architect van
St. Paul. Die kerk ontgaat -
min of meer in de schaduw
van de kathedraal - nogal eens
aan de aandacht van de vluch
tige bezoeker. Ze heel St. Ma-
ry-le-Bow, zwaar gehavend
door de bombardementen van
1941, maar sedert 1964 weer
volop in gebruik, mét de alou
de toren en zijn befaamde
klokken: de Bow-Bells. Bin
nen de muren van deze kerk
is een geslaagde poging onder
nomen om de afstand tussen
kerk en wereld te overbrug
gen. De motor in dit experi
ment is de rector van deze
Anglicaanse gemeenschap Jo
seph Mc-Culloch.
Voordat we nader ingaan op
het experiment, is het goed
kennis te nemen van Mc.Cul-
lochs visie. Voor hem stond
vast, dat het essentiële van
het christelijke geloof meer
waard is om te worden door
gegeven dan welk andere le
vensbeschouwing dan ook. Hij
stelde zichzelf steeds de vraag,
hoe elke belemmering c«n de
De heer M. Meeldijk
is oud-hoofdredacteur
van de enkele jaren ge
leden opgeheven Breda-
sche Courant. Hij zal in
de toekomst in deze ru
briek regelmatig bijdra
gen leveren uit de pro
testants christelijke we
reld.
tot de oplossing in het begrip
gastvrijheid.
Toen in 1964 de tijd nader
de, dat de restauratie van de
"Bow Church" voltooid was,
kreeg rector Mc.Mulloch niet
alleen zijn aanstelling, maar
tevens een blanco volmacht
boodschap van de kerk te aan
vaarden, overwonnen kon
worden. Hij was ervan over
tuigd, dat hoewel de wereld
als geheel een onjuist beeld
van de kerk heeft, zeker ook
de kerk geen juiste voorstel
ling heeft van de wereld. Het
werd hem duidelijk, dat de
kerk zelf een nieuw initiatief
moest nemen er. dat ze zich
niet langer door haar eigen
zaken in beslag moest laten
nemen, maar zioh bewust
moest worden, dat de zin van
haar aanwezigheid allereerst
is, dat ze bestaat voor het
welzijn van hen, die niet tot
de christelijke gemeenschap
behoren. Hij vond de sleutel
van de anglicaanse aartsbis
schop om aan de Bow Church
een nieuwe bestemming te ge
ven. Dat Was een gulden kans
voor de rector om zijn gedach
te gestalte te gevende
dialoog tussen kerk en wereld
als uitvloeisel van de christe
lijke gastvrijheid. Een van de
belangrijkste voorwaarden
vond Mc.Culloch, dat het inte
rieur van dit kerkelijk ge-
sprekscentrum zou' beheerst
worden door twee preekstoe
len, één voor de vertegen
woordiger van "kerk" en één
voor die van "wereld". De
preekstoelen werden al spoe
dig bekend als de "twin-pul-
pit", de tweelingpreekstoel.
De onderliggende gedachte
was, dat het doel van de dia
loog is, twee mensen met een
totaal verschillend uitgangs
punt door het beurtelings uit
eenzetten van standpunten tot
elkaar te brengen-
Voordat de kerk zelf gereed
was, nam de rector het besluit
de Normandische crypte onder
de Bow Chrurch gereed te ma
ken voor de ontvangst van
vooraanstaande politici, ge
leerden, schrijvers, theologen
en andere vertegenwoordigers
uit de wereld van professione
le denkers. Aan de (lichte)
zaïkenlunch. die daar eenmaal
per week wordt gegeven, leer
de Mc.Culloch, dat de kerk in
onze dagen allereerst moet
luisteren en zeker niet al maar
het woord moet voeren in haar
onverstaanbare jargon. De kerk
met de ene preekstoel is voor
hem een kerk van de alleen
spraak voor een steeds minder
talrijk wordende gemeente. De
tweede les was, dat hij voor
het bereiken van de werkende
mens samenkomsten moest
houden op een werkdag. Het
werd: iedere dinsdag in de
lunchpauze. De gedachte van
de dialoog ontleende de rector
aan de dramatische kunst in
haar vroegste vorm, waai' bei
de "spelers" gelijke kansen
moesten hebben en de onder
zoekende toehoorder voor
zichzelf moest kunnen nagaan-
iin welke richting -de waarheid
gezocht moest wordem
Zo kon de herboren Bow
Church, nadat ze in juni 1964
plechtig in gebruik was geno
men, een interieur tonen met
twee gelijke preekstoelen,
waarop twee verschillende
mensen met gelijkwaardige
kansen het hunne kunnen zeg
gen ten gehoren van een ge
meente, die niet aan banken
gekluisterd zit. maar gebruik
kan maken van prettig zitten
de los staande stoelen, die
desgewenst genoeglijk om de
kansel geplaatst kunnen wor
den.
Al spoedig was de dialoog
"Under Bow B-ells" zijn expe
rimentele stadium te boven.
Bekende schrijvers, radiospre
kers, toneelfiavorieten, musici,
politici en captains of industry
Malcolm Muggeridige, mees
ter in de dialoog.
lieten zich een gespreksbeurt
graag welgevallen: atheïsten
en orthodox-gelovigen en alles
wat daartussen ligt. kortom
mensen met wie de kerk ver
ondersteld wordt "in gesprek",
te zijn. Ben bekende figuur
onder hen is de publicist Mal
colm Muglgeridge, vanouds een
meester in de dialoog. Ook in
ra-diof-orums van de BBC en
wiens overgang naar het chris
tendom destijds veel opzien
heeft -gebaard.
Aan de dialoog ontbreekt
het persoonlijk getuigenis ze
ker niet, maar deze vorm van
communicatie is niet specifiek
religieus; wel een vrije en in
formele wijze van converse
ren, die de toehoorders niet
zelden aanleiding geeft tot een
spontane lach of een stevig
applaus.
De Bow Church kan iedere
dinsdag rekenen op wat in
Nederlands kerkelijk spraak
gebruik een "volle bak" wordt
genoemd. Tot de congregatie
behoren veel kantoorbeambten
en winkelbedienden, maar ook
vertegenwoordigers van de
"big business"- toeristen van
het continent en andere be
langstellenden, grotendeels af
komstig uit het kerkelijke nie
mandsland.
Zij vinden hier bovendien een
interieur, dat de sfeer ademt
van alles, w-at de mens van
een Godshuis mag verwachten,
een accentuering van de waar
heid, dat ondanks alle vragen
en twijfels van een zoekende
wereld Christus aanwezig is.
M. MEELDIJK
