Miljardennota van Sinterklaas: meer zelf doen
ZATERDAG 16 NOVEMBER 1974
mm
^mm
wb4?t IeeI daarvan op"
Man - vrouw
Duurzaam
Rolls Royce
PU
nuM
vrij.
Lang voordat de sinaasappels rijpen in het
Spaanse achtertuintje van Sinterklaas, bereiden
de speelgoedmakers zich al voor op de volgende
intocht van de goedgeefse bisschop.
Elk jaar opnieuw schrijven ze hem bij voor
baat een nog grotere welstand toe dan in de
voorafgaande december en Sinterklaas, wiens
goedertierenheid inderdaad grenzeloos is, zorgt
ervoor elk jaar rijker in Nederland te arriveren.
Behalve in 1973. Toen werd ook het bisschop
pelijk hoofdkwartier in Myra verrast door de
oliecrisis. Maar nu, ondanks de nog steeds hoge
olieprijzen, de inflatie en de recessie, is hij
weer de oude, dat wil zeggen: rijker dan ooit
tevoren
De speelgoedverkopen ontwikkelen zich zo
goed dat er, behalve een normale jaarlijkse om
zetgroei, ook nog een flink stuk compensatie
inzit voor de vorig jaar ondervonden terugslag.
Het beleidsprogramma waarop Sinterklaas
zijn miljardennota voor 1974 heeft gebaseerd,
moet er in grote lijnen uitzien als volgt
Duurder maar beter en degelijker speelgoed.
Meer uit Duitsland, minder uit Japan.
Sterke bevordering van de zelfwerkzaamheid
door meer doe-speelgoed en van de creativi
teit door de introductie van liobby-achtige
artikelen.
Het stimuleren van de volwassenen om ook
te gaan spelen.
Het tegemoetkomen aan het algemeen verlan
gen naar betere tijden door het uit vergeten
zakken halen van „ouderwets" speelgoed als
stoommachines.
IIM—ll Il
SPEELGOED IS ER NIET LANGER
ALLEEN
MAAR VOOR
KINDEREN
schillende spellen erin, ook
voor kinderen. Handig om mee
te nemen op vakantie".
Bij tienduizenden kinderen roept de naam Ben de
Boer bijna evenveel tintelende spanning op als de
naam van Sinterklaas zelf. Ben de Boer namelijk,
zwaait de scepter over een speelgoedpaleis in Breda,
dat met zijn 750 vierkante meter verkoopruimte,
Nederlands grootste speciaalzaak voor speelgoed mag
worden genoemd. Ben de Boer (46) mag al die klei
ne klanten van hem wel, („kinderen en speelgoed
houden je jong", zegt hij) maar hij zou het liefst
afwillen van het eenzijdige beeld dat de combinatie
speelgoed-kind oproept, zoals hij ook afwil van de
naam speelgoedzaak.
-Speelgoed is er niet langer
1 alleen voor de kinderen", zegt
™j, -vroeger ja, toen had ik
een zaak voor kinderen tot 12
jaar. Maar dat is voorbij. Vol- Klnpn ior
wassenen. vooral jonge echtpa-
ren en bejaarden zijn ook
Jaan spelen en er komt steeds
meer speelgoed voor hen.
yaarnaast doen de hobby-arti-
i hun intrede in de speel
goedbranche. „Spel en hobby",
at zou ik een betere aandui
denden voor ons type za-
Di laatste paar jaar is het
ad tal spellen voor volwasse-
aen geweldig uitgebreid. Vorig
tijdens de oliecrisis en de
autoloze zondagen, schreven
e cranten al dat het gedwon-
thuisblijven voor velen
ec» verademing bleek en dat
gezinnen het gezelschaps-
afo weer hadden ontdekt.
®en de Boer: „De oliecrisis
ex' ongetwijfeld het gezel-
reoapsspei bevorderd maar'
e daarvoor al was een groei-
'e derwaardering van dit
'Pellen merkbaar. Men-
die wat uitgekeken raak-
de l'7'1 Jonge echtparen
7" ^epen steeds vaker en
e-s Lever naar een gezellig
ui.?lannend spelletje. Dit is zo
egroeid dat we genood-
l waren er een aparte af-
VvK8 V°°r op te zetten- We
idem'- 'U een eol'eetie gezel-
sspellen voor volwasse-
vijf,.Van We' zo'n veertig a
'«maat a n Van boek"
hoekenkast !,26 ha"dig 06
"Pgeborgen W°rdeI1
k een ko«~te op dit gebied
koffer met vijftig ver-
Spellen als Tric-trac en Mah
Jongg die je vroeger alleen te-
gennwam in Victoriaanse ro
mans, zijn weer in ere her
steld. Go is een vierduizend
jaren oud Chinese denk- en
strijdspel, alleen met schaak
te vergelijken. Daarbij is het
modernere Playboss, een „ver
hard" soort Monopoly, hoewel
spannend, bijna banaal. Met
ridders vechten kun je op het
slagveld van Feudal. Bloed
vloeit ook in het van heuvels,
bosjes en mijnen voorziene
landschap waarin de rode en
blauwe stratego-strijdmachten
zich tegenover elkaar opstel
len
Minder bloedig maar voor
slechte verliezers eindeloos ir
ritant is het aloude Mens-er-
ger-je-niet. Scrabble is meer
voor de gezelligheid en Hectix
is een zo geraffineerd geduld-
oeproevertje dat het wel me
nigmaal met kletterend ge
weld in een huiskamerhoek
terecht zal komen. Daar kan
het echter tegen.
Samen spelen op weer een
heel andere manier, doe je
met de opbouwsystemen van
Fischertechnik, druk bezig het
aloude eonstruetiespeelgoed
van Meccano te verdrijven.
„Speelgoed voor vader en
zoon", noemt Ben de Boer het
„Het geeft kinderen vooral in
zicht in constructietechniek,
mechanica en electrotechniek
In dit verband vind ik per
soonlijk ook de Philips Elec-
tronische Experimenteerdozen
van grote educatieve waarde
De aardigheid daarvan is dat
deze dozen worden begeleid
met een boekwerkje waarin
aan kinderen wordt uitgelegd
wat er precies gebeurt als ze
bezig zijn met bouwen. Men
kan alle apparaten weer uit
een -nemen en de onderdelen
gebruiken om er weer iets an
ders mee te bouwen. Er wordt
niet gesoldeerd maar geklemd
Iedereen kan eenvoudig begin
nen met een doos van nog
geen dertig gulden. Geleide
lijk uitbreidend krijgt men
een verzameling onderdelen
waarvan een jongen zijn eigen
televisie-ontvanger in elkaar
kan zetten".
Speelgoed wordt tegenwoor
dig ook veelvuldig vla de tv-
reclame gepousseerd. Merkt
de speelgoedwinkelier daar
iets van?
Ben de Boer: „Jawel, maar
niet elke spot heeft evenveel
succes. Soms zo weinig dat het
effect van tv-reclame niet
eens meer te meten is. Heel
succesvol dit jaar zijn de thur-
bo-motortjes die kris-kras
over het tv-scherm schieten en
elK kind in verrukking schij
nen te brengen. Heel goed
doen het ook de play-mobile
poppetjes die in alle standen
kunnen worden gezet en ook
gebruikt kunnen worden bij
bestaand speelgoed".
Ben de Boer en zijn speelgoed. Foto Johan van Gurp
Voor vurige feministen en
Man-Vrouw-Maatschappij
psychologen zal het nauwe
lijks een troost zijn dat ook de
jongenspop zijn intrede heeft
gedaan, want wat is dat voor
een pop?
Ben de Boer: „Een stoere,
barby-achtige pop, met een uit
rusting voor harde actie. Ac
tion Man, Big Jeff, John Steel,
Hard Rock, allemaal namen
die het zeer jongensachtige
karakter van deze poppen ver
raden".
Om het feminisme via de
kleine meisjes helemaal te on
dergraven, zijn er prachtige
kookfornuis.ies en bakoventjes
met bijbehorend servies. Met
behulp van een kinderkook
boek kunnen de kleintjes
daarop echte gerechten klaar
maken en het zullen de meis-
les wel zijn die deze mini-
keukentjes cadeau krijgen,
per slot van rekening de her
boren itoommachines.
Ben de Boer: „De stoomma-
Want voor de jongens zijn er
cnme is weer helemaal terug.
Dat past denk ik in het alge
mene bestedingspatroon dat je
overal ziet en dat op de terug
weg is naar krulletjes en tie
relantijntjes, naar dmgen van
vroeger".
Hij gelooft niet dat het de
nostalgische vaders zijn die
zich, via hun zoons, alsnog een
stoommachine willen aanschaf
fen. „Ik merk dat de kinderen
ze zelf juist leuk vinden. Het
is interessant voor ze omdat je
ze in het dagelijks leven niet
meer ziet en daar komt nog
bij dat geen andere machine
zo duidelijk laat zien wat er
precies gebeurt, als de stoom
machine."
Net als alle andere dingen,
wordt ook speelgoed steeds
duurdei Ondervindt de speri-
gncdhandel daar geen nadeel
van?
Ben de Boer: „Integendeel
De mensen zelf zoeken naar
beter en dus duurder speel
goed, hoewel ik daarmee niet
wil zeggen dat goed speelgoed
per definitie duur is. Goed
speelgoed noem ik het als het
niet in de kortste keren kapot
gaat en mocht dat een keer
wèl gebeuren, dai het dan ge
repareerd kan worden.
Het is juist meer degelijk
heid en grotere duurzaamheid
die de mensen zoeken en
daarvoor willen ze dan wel
meer betalen ook. Zo zie ik
duidelijk een verschuiving
naar de duurdere maar ook
zwaarder uitgevoerde skel
ters, want zo redeneren de
mensen terecht onze kinde
ren gaan er niet zachtzinnig
mee om en dus moeten ze
tegen een stootje kunnen.
Soms wordt je toch nog wel
verrast door koopgedrag, ook
al weet je dat geld nauwelijks
een rol schijnt te spelen. Zo
hebben we dit jaar een op
accu's lopende motorfiets voor
kinderen Ik vond de prijs.
198 gulden nogal hoog en ik
dacht met vijf van die motor
fietsen we] uit te komen. Maar
ik heb al tweemaal bij moeten
bestellen. Er waren mensen
die met zo'n motorfiers aan
elke hand de deur uitliepen.
Dan sta je toch wel even te
kijken".
„Is er ook speelgoed waar
Ben de Boer een hekel aan
heeft? Behalve dan rommel?
Hij moet heel lang naden
ken. „Nee, dat geloof ik
niet".
Wat zou hij dan zijn kinde
ren zeker niet geven. Het ant
woord op die vraag heeft hij
sneller gevonden,: „Een elek
trisch bestuurde auto van 180
gulden. Die zou ik ze nooit
geven. Voor zoveel geld zou ik
ze speelgoed geven waar ze
zeil wat mee kunnen doen.
Speelgoed dat de zelfwerk
zaamheid bevordert, hobby-ar
tikelen (er is momenteel vee!
nieuw hobby-materiaal voor
meisjes) en constructiespeel
goed, heeft in het algemeen de
voorkeur van de toonaange
vende speelgoedfabrikanten en
-handelaren".
Ben de Boer is aangeslou
bij een grote Duitse icikoop-
combinatie die zelf veel aan
onderzoek en selectie doet en
daardoor een grote invloed
heeft op de Westeuropese
speelgoedmarkt.
Ben de Boer:- „Helemaal op
je eentje kun je de ontwikke
lingen nauwelijks volgen. Je
moet voortdurend de vinger
aan de pols houden Dat is ook
voor onszelf van belang omdat
we bijna het hele jaar door
naar de najaarshausse toe
moeten werken. In die korte
periode moeten wij de halve
jaaromzet halen. Zonder zo'n
organisatie zou ik een zaaik als
deze niet meer kunnen run
nen.
Natuurlijk heeft onze orga
nisatie invloed op het totale
speelgoedgebeuren. Elk artikel
dat wij gaan voeren wordt ge
keurd. Ik zit zelf in een van
de selectiecommissies. Dat
leidt geleidelijk tot een kwali
teitsverbetering, temeer ook
omdat de Duitsers de toon
aangeven en in Duitsland
wordt per kind altijd nog
meer geld aan speelgoed be
steed dan bij ons en dat wil
niet zeggen meer artikelen per
kind. Het betekent gewoon dat
de Duitsers op speelgoedge-
bied nog kritischer zijn dan
wij Wij Nederlanders hebben
het vroeger nooit aangedurfd
Wij kochten overal op de we
reld zoveel mogelijk stuks
voor zo'n laag mogelijke prijs
Maar dat is nu wel definitief
voorbij".
Speelt Ben de Boer zelf?
„Nee. Op de eerste plaats
heb ik er geen tijd voor. Ik
heb het eigenlijk ook nooit
geleerd. Toen ik kind was
had je al dat speelgoed niet en
voor wat er wel was, had je
vaak geen geld. Daarbij komt
nog dat ik drie dochters heb
en geen zonen zodat ik ook
die speelstimulans mis. Maar
ik ben natuurlijk wel altijd
met speelgoed bezig, al vanaf
m'n 21ste jaar, en ik houd van
m'n vak".
Up de werktafel staat een
scheepsmodel. De modelbouw
is razend populair geworden.
Houten vliegtuigmodellen vlie
gen eruit en ook de bekende
plastic modeldozen doenhet
goed. Ben de Boer: „De keuze
is ook enorm. Je hebt al een
bouwpakketje van nauwelijks
2 gulden en m'n duurste pak
ket (hij loopt even weg om
het te controleren) is een
Rolls Royce-bouwdoos met
2199 exact gekopieerde onder
delen Die kost 550 gulden".
Hij probeert me niet te la
ten merken dat hij telkens op
z'n horloge kijkt. „Het is
hardstikke druk", zegt hij vol
komen overbodig want het ge
roezemoes uit de winkel is tot
m het kantoor te horen.
„Het is zo jammer" zegt hij,
.dat zoveel mensen met hun
inkopen wachten tot de laatste
twee weken Dan worden er
nog geweldige bedragen be
steed. Maar men kan dan lang
niet altijd nog kopen wat men
wil".
WIM KOCH
