BOEKEN VRAGEN EN KOPEN
DE KINDERBOEKENWEEK
Stotteraar moet
hard aan
zichzelf werken
>*M-H H La
der van Ronald Augustin: Ik heb nooit iets gemerkt
van zijn activiteiten voor de Raader Meinhofgroep
kleine
if./r
1 &~X
Eng
Hysterie
Deining rond Belgische Bond
van Grote en Jonge Gezinnen
Mi pp v. d. Horst-Froulink:
Nieuw leven
SUSKE EN \l\
P/it moet Komo zijn
kdn mets doen
{Mddr vlu$,hé') (~Zi
WOENSDAG 23 OKTOBER 1974
WOENSDAG 23 OK
Je hebt ongetwijfeld al in
de v ikels en bibliotheek
ge :n en in de krant gele
zen, dat het Kinderboeken
week is. Er zijn voor deze
periode allerlei leuke din
gen georganiseerd en veel
kinderen mogen een boek
kopen of stellen een ver-
lar-"lijstje voor Sinterklaas
samen.
Veel jongens en meisjes we
ten niet goed wat voor boek
ze moeten nemen. Er zijn er
zoveel, en hoe weet je nu of
het geschikt voor je is en of
het goed is. Om al deze kinde-
re:> een handje te helpen is er
een Kinderboekenmolen ge
maakt. In de boekhandel kun
je naar dit blad vragen. Daar
in werden heel veel boeken
gen eon d Er zijn er voor kin
deren, die nog niet kunnen le
zen, maar ook voor wat oude
ren. Je vindt er vast wel iets
van je gading tussen.
Ieder jaar bekijkt een jury
welke nieuwe kinderboeken
het beste zijn. Wil je dus
graag een, boek hebben waar
van je bijna zeker weet, dat
het goed is dan kun je er het
best een kopen, dat een prijs
heeft gekregen van de jury.
Hieronder volgen de boeken,
die dit jaar zijn bekroond. De
twee eerste vond de jury de
beste.
,,Het wereldje van Beer Ligt-
hart" door Jaap ter Haar van
uitgeverij Van Holkema
vVareiidorf. 9-12 jaar. Beer
Ligthart is een jongen, die
blind wordit door een autoon-
galuk. Jaap ter Haar beschrijft
in het boek met welke proble
men de jongen te kampen
krijgt. Het boek is o,ok ge
schikt voor kinderen, die ou
der zijn dan twaalf jaar.
„Kruistocht in spijkerbroek"
door Thea Beekman vaa uitge
verij Lemniscaat. 12-14 jaar.
Rudolf, een vijftienjarige jon
gen komt via een tijdmachine
in de middeleeuwen terecht.
Thea Beekman legt op een
boeiende manier uit. hoe het
er in die tijd tijdens een kin
derkruistocht aan toe ging.
„Het olifantenfeest" door
Paul Biegel van uitgeverij
Holland. 8-12 jaar. In dit boek
staat een aantal fantasieverha
len over een grote olifant, een
boze dwerg, een oude moeder
muis en nog veel anderen.
„Stefan en Stefan" door
Gertie Evenhuis van uitgeverij
Delta Elsevier. 11-14 jaar. Een
jongen en een meisje gaan
naar hun grootvader in Roe
menië en leren het hele land
kennen als ze met hem gaan
trekken.
„Tussen galg en gekken
huis" door Leon Garfield vah
uitgeverij Leopold. 12 jaar en
ouder. Hoe het er ;op het einde
van de achttiende eeuw in
Londen aan toeging wordt be
schreven in dit boeiende ver
haal van Leon Garfield.
„Dag van de koningsakker"
door Erik Christian Haugaard
van uitgeverij Leopold, 11 jaar
en ouder. Dit verhaal speelt
zich af in de zeventiende
eeuw en laat zien, dat de oor
log niet alleen bestaat uit hel
dendaden en roem.
„Mag ik hem houden?" door
Steven Keliog van Fnuik Feh-
ïners Productions. 5-8 jaar.
Een poets- en boemmoeder wil
niet dat haar zoontje een huis
dier neemt. De jongen leeft
daarom met fantasiedieren.
„Kindje" door Fran Manusli-
kin van uitgeverij Kosmos.
Alle leeftijden. Een nog niet
geboren kindje wil de moeder
schoot alleen maaT verlaten als
het er van op aan kan dat het
dopr liefde zal worden om
ringd.
„Lenka" door Jan Prochazka
vau uitgeverij meopold 10 jaar
en ouder. Het jongensachtige
meisje Lenika sluit vriend
schap met de gevlekte hengst
Prim. Het verhaal speelt zich
af op het Tsjechische platte
land.
„Wie had gelijk Mary Ro
se?" door Marilyn Sachs van
uitgeverij Querido. Ongeveer
10 jaar. Het 12-jarige meisje
Mary Rose komt erachter, dat
haar tante toch niet zo'n vol
maakte heldin was als zij al
tijd heeft gedacht.
KT- ""imiA—111111,11!
fflüSK-ifl
We hebben verschillende tekeningen over de Polen,
die ons in de Tweede Wereldoorlog hielpen, gekregen. De
leerlingen van de vijfde klas van de Lambertusschool in
Breda stuurden ons de mooiste tekeningen. Hierboven het
werkstuk van Ad Henkelman, die ook in deze klas zit.
Zijn tekening was zo groot, dat we er jammergenoeg een
stuk van moesten afknippen. Hiernaast de tekening van
Frank Lokhoff uit Breda.
Tekeningen, gedichten en
verhaaltjes, die je in de
Kleine Stem wil laten zet
ten, kunnen worden ge
stuurd naar: De Kleine
Stem, Reigerstraat 16,
Breda. Eindredactie: Rieja vam Aart
Ronald Augustin is de ge
vangene van de „Justizvoll-
zugsanstalt" in Hannover.
Zijn cel, 5 44 bij 2 meter,
draagt nummer 712. Het is
een zogenaamde dodencel.
We .(-Duitsland herbergt op
het ogenblik zo'n tachtig po
litieke gevangenen, een groot
deel daarvan behoorde tot de
Rote Armee Fraktion (RAF),
beter bekend als de Baader-
Mei hofgroep. Bij de Duitse
justitie bestaat de idee dat
alle leden van de groen zijn
gearresteerd, maar zeker we
ten doet men het niet. Een
speciale politiemacht is in
het leven geroepen om deze
mensen -mochten er nog
zijn- te zoeken en op te slui
ten.
In Nederland en ook in
Duitsland zijn comités ge
vormd die zich inzetten om
van de Duitse justitie een
eerlijk proces af te dwingen.
Er is tussen deze Nederland
se en Duitse comités een
n.'U 3 rmen erlring en het
is dan ook niet denkbeeldig
dat terdam, waar het
„Komitce Anti Duitse Ter
reur (KADT)" zijn zetel
heeft, door de Duitse politie
en justitie nauwkeurig in de
gaten wordt gehouden.
K DT heeft verschalende
acties lopen. Zo zijn alle
Duitse bedrijven die in Ne
derland een vestiging hebben
benaderd. Zo werden open
brieven geschreven aar. de
Nederlandse ministers van
Justitie en Buitenlandse Za
ken en aan Den Uyl. Zo .s er
een kaartenactie (van de
Aktie Andere Koers - AKK -
in Leiden).
De Nederlandse groep heeft
alle mensen van Hannover
een brief gestuurd waarin de
groep uiteenzet wat er ge
beurt in de gevangenis in
hun plaats. De groep over
weegt een proces tegen de
Duitse staat. Zij eisen: vrij
lating van gevangenen uit de
dodencel en wat Augustin
betreft: het uitzitten van zijn
straf in Nederland, na be
rechting in Duitsland.
Wij spraken met de moeder
van Ronald Augustin, op wie
lange tijd jacht werd ge
maakt en die eind juli 1973
aan de Nederlands-Duitse
grens werd gepakt. Op 24
juli van dat jaar verplaatste
hij zich met de boemeitrein
Hengelo-Dsuabrück op zoek
naa. een nieuwe schuilplaats
(Hij was al een jaar lang
ondergedoken). Ondanks zijn
zware vermomming werd hij
gegrepen bij de grensover
gang Springbie! (tussen het
Twentse plaatsje Denekamp
en Bentheim). In zijn pas
poort stond de naam Christoi
Johann Bissler. Het duurde
een week voordat just'tie er
achter kwam dat men te ma
ken had met de „gevreesde"
Ronald Augustin, lid van de
Baader-Meinhofgroep.
Van tevoren zijn Jos Augustin
en haar dochter al door de
fouilleringssluis gegaan. Een
„aangesproken" pakje sigaret
ten mag zelfs niet mee de cel
in. Een metaaldetector heeft
hen dan al afgetast om te
weten te komen of zich iets
„scherps" op hun lichamen be
vindt.
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM ..Ron heeft
me nooit iets verteld over zijn
politieke motieven en waar hij
mee bezig was. Hij kwam re
gelmatig thuis en dan was het
gewoon gezellig Ik heb nooit
gemerkt lat hij contacten had
met de RAF (Rote Armee
Frast on),; be.er lekend als de
Ba: er-MelnhoIgroep.
Dat zegt Jos Aug'usrin-Bas, de
moeder van Ronald Augustin
die ruim een jaar geleder aan
de Nede fonds-Duitse grens
werd gaa est e en die sinds
mei va:i dit jaai verblijft in
de odencel (Cel 712) in de
ge v 'genis var. Hannover.
Sinds die tijd is een gesprek
tussen Ronald Augustin en de
buitenwereld stil gevallen. Er
komen spaarzame brieven
door naar Amsterdam en zijn
moeder bezoekt hem samen
met haar dochter Mon que el
ke maand. Maar praten waar
zij over willen praten is er
niet bij.
Want de muren hebben hier
meer dan waar ook oren Het
blijft bij oppervlakte-opmer
kingen. waarvan een gevange
nistuin Tonaris d iftig aanteke
ningen maakt. Ze zitten met
zes man in de cel tijdens zo'n
bezoek. Mevrouw Augustin
met ha:i ion en dochter een
tolk, een lid van het Sonder-
komrnand i en een lid van het
gevangenispersoneel
In deze omstandigheden kan
van een (echt) gesprek nau
welijks sprake zijn. Mevrouw
Augustin daarover: „Het blijft
bij algemeenheden. Bij dingen
die geen kwaad kunnen. Alles
wat wordt gesproken wordt
opgeschreven. Dat alleen al is
eng. Zo'n figuur die letterlijk
de woorden uit je mond vlak
onder je neus optekent. Ron
zegt helemaal niets over waar
zijn hart toch vol van moet
zijn. Dat kan hij gewoonweg
niet, want dat zou tijdens zijn
proces gebruikt kunnen wor
den tegen hem.
Ik heb nu gehoord dat zijn
proces in het voorjaar van
1975 zal zijn. Het is voor mij
een lachertje, want ze hebben
al zoveel gezegd Ze vertellen
je pertinente onjuistheden.
Toevallig heb ik dat laatst
kunnen shecken. Op 25 sep
tember was ik bij Ron op
bezoek. Hij vertelde me dat
hij zich niet wilde laten on
derzoeken door een arts. Op
dat moment wa< hij al twee
weken in hongerstaking.
Toen ik terugkwam in Am
sterdam lag daar een brief van
de gevangenis, waarin stond
dat Ron zich had laten onder
zoeken. Een leugen.
Zo'n onderzoek willen ze trou
wens op alle mogelijke manie
ren uitlokken. Eerst sturen ze
een mannelijke arts met mooie
woorden. Dan volgt een mooie
vrouwelijke arts d e met zoet
gevooisde taal probeert de ge
vangene over te halen. Ik ge
loof dat ze Ron kapot willen
kr igen. Geestelijk kapot.
Bij verschillende politieke ge
vangenen is dat gelukt, maar
Ron is er tot nu toe niet onder
te krijgen. Hij is hard en wil
koste wat het kost overleven.
De Duitsers het plezier niet
gunnen dat ze weer een slacht
offer hebben gemaakt".
Over de Baader Meinhofgroep
(RAF): „Ik weet niet welke
rol Ron precies gespeeld heeft.
Ik weet ook niet of hij een
belangrijke figuur in de orga
nisatie was. Hij is wel num
mer zes genoemd. Wat de
groep zelf betreft. Ik ben er
van overtuigd dat de RAF van
oorsprong geen guerrillabewe
ging is geweest. De RAF is
niet begonnen met geweld. Zij
heeft alleen gereageerd op ge
weld dat werd uitgelokt door
de politie. Het is toch te gek
dat in Duitsland een speciale
politiemacht van duizenden
agenten op de been is ge
bracht ter bestrijding van het
in vergelijking vrij kleine
groepje RAF-mensen.
Er is een massahysterie ontke
tend tegen deze groep die
wordt beschuldigd van vijf
moorden en 54 moordaansla
gen. Maar wat er ook gebeurd
is deze (politieke) gevangenen
hebben recht op een eerlijk
proces. Alles duidt er echter
op dat al de processen schijn
processen zijn".
Mevrouw Jos Augustin-Bas
zegt: „Ook hier in Amsterdam
houden we er altijd rekening
mee dat we in de gaten wor
den gehouden. Vooral aan de
telefoon zijn we zeer voorzich
tig. Bij een van de leden van
het „Komitee Anti Duitse Ter
reur (KADT)", waarvan mijn
dochter voorzitter is, is al eens
aan de auto geprutst. Gelukkig
voor hem niet, fataal. De wa
gen stond geparkeerd voor
mijn huis".
Ondanks de typemachine in de
dodencel, ondanks radio en
enkele kranten en uitgezochte
boeken wordt Ronald Augus
tin langzaam ™eeste' jk murw
gemaakt. Hoe kan dat? Ik
spreek daarover met Irene van
't Hof van het Instituut voor
ontwikkelingspsychologie ln
Utrecht.
Zij zegt daarover' „Wat bij
Ronald gebeurt is zintuigen-
roof. In een totaal geïsoleerde
ruimte (slechts nu en dan
dringt er het geluid van een
rijdende trein door, verder
niets) wordt het evenwicht
verstoord. Nu kun je wel een
radio neerzetten, een typema
chine, kranten, maar daarmee
bewerk je geen communicatie.
Hij heeft geen enkele moge
lijkheid om contacten te leg
gen. Die apparaten bevestigen
hem alleen maar in zijn een
zaamheid, in het zich op zich
zelf teruggegooid worden. Ook
de bezoeken van zijn moeder
en zus doorbreken dat niet.
Hier kan nauwelijks van een
gesprek sprake zijn met al die
mensen erbij. Hij kan niet
vrijuit praten. Als je geduren
de lange tijd verstoken blijft
van welke vorm dan ook van
menselijk contact krijg je hal
lucinaties. Dat werkt weer in
op de biologische processen.
Dan volgen klachten over
maagpijn, hartkloppingen,
zweten.
Als ik de schuldvraag even
buiten beschouwing mag laten
dan zeg ik: wat Ronald of een
van de anderen van de groep
ook gedaan heeft, je mag men
sen niet blootstellen aan deze
toestand. Je maakt levende
doden van hen of anders ge
zegd op hen wordt „moord op
krediet" gepleegd".
Ronald Augustin, de gevange
ne van cel 712, wordt beschul
digd van het vervalsen van
papieren. Hij werd gepakt,
terwijl hij een paspoort bij
zich droeg onder de naam
Christof Johann Bissler. Bo
vendien was hij in het bezit
van een vuurwapen, waarmee
hij de douane-ambtenaar be
dreigde. Het duurde een week
voordat men achter de ware
naam was. Zijn moeder in
Amsterdam moest naar Duits
land reizen om het te bevesti
gen. De vermomming van haar
zoon was voor haar ook niet te
doorzien. Over haar eerste
gang naar haar zoon het vol
gende.
„Ik ben nog nooit zo gevolgd
in een trein als toen. Toen
men mijn naam had gezien
werd de douanepost gewaar
schuwd. Ik werd steeds ge
volgd en de douane-beambte
legde die dag ongehoorde af
standen af en week geen mo
ment uit mijn blikveld. Ik was
verdacht. Want ik heette Au
gustin en die naam was op dat
moment de schrik van Duits
land. Ik heb achteraf wel wat
leedvermaak dat de douanebe
ambte die dag heel wat overu
ren heeft moeten maken. Na
die keer heb ik hem n et meer
getroffen. Waarschijnlijk is
het de man geweest die Ron
heeft gearresteerd. Maar elke
keer als ik naar Duitsland reis
leef ik weer in angst dat ik
deze man tref.
Augustin is een beladen woord
geworden".
(Van onze correspondent)
BRUSSEL Terwijl in Ne
derland na het verschijnen
van de abortusbrief van de
bisschoppen de discussies over
dit omstreden onderwerp
reeds zijn losgebarsten, is in
Belgié een levensgrote rel ont
staan met als hoofdrolspeler
en tegelijk opponenten de bis
schop van Gent, monseigneur
Van Peteghem en de Oost-
vlaamse afdeling van de Bond
van Grote en Jonge Gezinnen.
Inzet is een boekje dat ge
noemde Bond heeft uitgegeven
over voorbehoedmiddelen en
waarin alles wordt beschreven
over contraceptieve technieken
tot abortus toe. De bisschop
heeft de Bond te verstaan ge
geven dat hij had verwacht
dat de Bond in het boekje zou
hebben verwezen naar de pau
selijke encycliek Humanae Vi-
tae, waarin het gebruik van
voorbehoedmiddelen als vol
strekt immoreel wordt ver
worpen, maar de Bond liet de
monseigneur weten dat dat nu
juist niet de bedoeling was.
De Bond van Grote en Jonge
gezinnen heeft wel in het
boekje de kanttekening ge
plaatst dat er rond de gehoor
tebeperking vele morele
vraagstukken rijzen, reder
voor de bisschop om zich te
rug te trekken als ere-voorzit-
ter van de Bond.
Als strafmaatregel mag de
Bond nu geen gebruik meer
maken van parochiale en an-
Bond van Grote en Jonge Ge
zinnen staat overigens niet al
dere kerkelijke lokalen.
DOETINCHEM Op zater
dag 26 oktober worden er in
drie plaatsen tegelijk (Assen,
Amsterdam en Eindhoven)
stotter-ins gehouden. Stotte
raars (in Nederland zijn er
rond de 200.000) kunnen
daar met elkaar praten over
hun problemen. De bijeen
komsten worden georgani
seerd door de vereniging
„Demosthenes" (Postbus 38,
Doetinehem)- Miep v.d.
Horst-Froolink zit in de
voox-lichtingscommissie.
Stotteraars die nog erg met
hun problemen rondlopen,
kunnen daar hun ervaringen
uitwisselen en kennis nemen
van dt activiteiten van de
vereniging „Demosthenes".
Miep v.d. Horst: „Het gaat
vaak om relatie-problemen
Mijn man en ik zijn alle
twee stotteraars Wij hebber
ook zelf veel dingen ervaren,
die gewoon minder prettig
zijn. Je kunt beslist moeilij
ker aan een baan komen. Op
het ogenblik zijn we d'r een
beet ie overheen, maar een
jaar of drie terug nog niet.
De mensen doen vaak heel
erg lelijk tegen je- Ze vinden
het gek en ze begrijpen het
niet Ze horen je een zin
zeggtr zender te stotteren en
als je ever later aan de tele
foon zit dan is het weer mis.
Maar de laatste tijd gaat het
veel beter Ik praat er nu
opemijk over. Ik zeg: hoor
es, ik kan wei es vast zit
ten.''
Hoe was dat in haar ieugd?
„Toen ik op school zat was
het -ech* niet altijd prettig-
Dan werd je met leesbeurten
overgeslagen. Of ik wa' met
Iets anders aan de beurt. Dan
bad ik mi al uren van tevo
ren jenuwaebtig gemaakt en
als 'k er dan niet uitkwam,
dan rei die leraar- de buur
vrouw gaat wel verder. F
begrijp! wel, dat is natuur
lijk niet leuk Want ik wist
dan alle antwoorden feilloos.
maar ik kon het gewoon nik
zeggen. Je kreeg vaak btt
stempel van een van de niet
beste leerlingen, terwijl je k
werkelijkheid best meekon"
En na de school?
„Ik kwam in de verplepüi
terecht omdat ik haast W
gens terecht kon. Ik hooriij
toen van een behandel»:
van stotteren door een lof'1
pedistenechtpaar in Doet»-
chem. Daar ben lk toen
lang aarzelen heengestapt
Nou, dat was gewoon gewjj
dig. Er werd erg goed aaif
achtergronden gewerkt
aan je zelfvertrouwen
oen er voor een heel si»
overheen gekomen. Ik heb
zelf ook hard aan moet»
werken hoor. Je moet W'
alleen aan jezelf denk»
maar ook aan de situatie
tegen jezelf zeggen: die lub
teraar zal me niet opeten Jj
moet gewoon aan de werf'
om je heen denken en tegel
jezelf zeggen waarom
ik eigenlijk zo bang ir~
Hoe ondergaat u de conti'
ten met niet-stOttoman
„Toen ik nog erg stotter'
deden ze vaak erg ovcr,
ven. Niet aankijken, ■echt
wat moe» <k daar nou m»
•Kn dan voelde ik me wei e'
beetje rot hoor. Dan sfrS1
maar weg. Als je h'U'M,n
beeld iemand tegenkomt
ie geeft hem een hand om k
naam te zeggen en je
daar bijvoorbeeld anderhalf
minuut over. wat voork"
bij stotteraars, en je
ogen open dan is die fm"
ai weg. U kunt zich
schien wel voorst ellen
voor gevoel dat geeft
Doen *r zirh problemen
met banen?
„Als er een stuk of tien kJ"
didaten zijn, dan kun je
stotteraar dezelfde opleid™
hebben en even goed zijn
werkgever zal gewoon
risico niet nemen
Een scène uit de eers
gewaard. Rijk de Go
(Van onze correspqne
LONDEN - Momentee
in Groot-Brittanië heel
king en de toekomst i
radio- en tv-bestel o
onderzocht door een
commissie, die handelt
dracht van de Labourn
Haar voorzitter, lord Ai
een man met rijke erva
het oraroepterrein. Me
wacht dat dit onderzot
minste twee jaar in bes
nemen. Gedurende die t
len veel politici en v
nwoordigers van pressieg
de commissie Annan prol
beïnvloeden. Een en andi
erop, dat men in
Brittanië de omroep he
grondig gaat veranderen
Momenteel is hij nog vt
in twee afzonderlijke orj
ties: de oude British Brc
ting Corporation (BBC), c
van het kijk- en luisterg
de jongere Independent
casting Authority (IB/
overkoepelende gèzagsap
van de commerciële ra
televisie. In beide gevall
de zend- en exploitatiev
ningen vastgelegd in ei
ninklijk handvest, waarv
ter de geldigheidsduu:
strijkt in 1976 Omeenevt
uitvoering van de beslui
commissie Annan moge
maken werd inmiddels o
de twee handvesten te vei
tot 1979.
Sinds kort telt
Brittanië 8 commerciële
stations. Het zijn louter p
lijke zenders, waarvan 2 i
Londen. Ofschoon ze ape
genaars hebben (in de
Londense commerciële
stations zijn o m. enkele
kranten geassocieerd), v
ze allemaal gecontroleer
de IBA.
De oprichting van p;
liere omroepen werd d
mogelijk gemaakt door c
servatieve regering, die ee
currentiestnjd tot stand
