3ING
NEN
OP
INDKRACHTCENTRALES
ZEE UITVOERBAAR
isschoppensynode
zware crisissfeer
SLOTDOCUMENT AFGESTEMD
UFUNKEN
VERANDERING IN ECHTSCHEIDINGSWET
STAATSIEBEZOEK UIT SENEGAL
Oost-Duitsland
voelt weinig voor
Wiedergutmachung
Textielverkopen in
stijgende lijn
Onderzoek naar
gezagsproblematiek
Verdachte moord
Zuidwolde bekent
e?eiy
JO
n9ste
det^e
erken
binnenland
buitenland
IIll
aan
UPONS
>T 50%
Oil 70-2563
commentaar
De vos en de passie
Cheek-to-cheek
op een tango
van Malando.
radio's.
Grote teleurstelling
Banaal
Rijke buit voor
inbrekers
Vragen
over
meningsverscliil
rijkspolitie -
rijkswaterstaat
Veel doden in
Mozambique
en"
ENSDAG 23 OKTOBER 1974
11
es.
895.-. Paiker Vulpennen: tl. 1W*/*
«.685.-. Sets vanaf fl. 24,60.
j,hN HAAG (ANP) Mo-
..liik zal Nederland in een
Sé eens zo heel ver verwij-
toekomst een (groot)
deel van zijn energie vcrKrij-
ait grote windkrachtcen-
£>le- op zee, voor de kust ol',
£de, weg, OP de Doggers-
hank Onderzoek van deskun-
fen heeft namelijk aange
kund. dat dergelijke centrales,
Z een capaciteit kunnen
hebben van 500 megawatt,
Hgisch te verwezenlijken
riin Bij de huidige stand van
^Knschap e« techniek zijn
d« kosten van de met deze
dhnl'u.u htcentrales te produ-
jjje,, elektriciteit nog wat
hoog namelijk 50 procent te
hoog om economisch verant
woord te zijn. De deskundigen
hopen echter de produktiekos-
len omlaag te kunnen brengen,
mede door produktie op grote
schaal. De conclusie, dat de
bouw en installatie van wind
krachtcentrales op zee tech
nisch uitvoerbaar is, wordt ge
trokken in een voorlopig rap
port van een speciaal hiervoor
ingestelde werkgroep van de
Industriële Raad voor de Oce-
anoiogie, waarin vertegen
woordigers van een aantal
grote industriële ondernemin
gen en van TNO zitting heb
ben. Een andere positieve con
clusie van de werkgroep is,
dat nadere opdrachten tot stu
dies inzake de uitvoeringsmo
gelijkheden en kosten noodza
kelijk, gewenst en verant
woord zijn. Omstreeks 1983
zou met de bouw van een
eerste windkrachtcentrale op
zee kunnen worden begonnen,
wanneer de nodige geiden
voor een onderzoek- en ont
wikkelingsprogramma be
schikbaar
steld.
zouden worden ge-
Wat de technische kant van
de zaak betreft: de I.R.O.-
werkgroep denkt onder meer
aan combinaties van rotoren,
met een diameter van bijvoor
beeld vijftig meter, die op
enige afstand van elkaar wor
den opgesteld. Er zijn drie
vestigingsplaatsen denkbaar,
namelijk op zee, aan de kust
of landinwaarts. Volgens voor
lopige berekeningen zou de
produktiecapaciteit van wind
turbines aan de kust en land
inwaarts aanzienlijk geringer
zijn dan op de open zee. Een
vermogen van 500 megawatt
zou op zee bereikt kunnen
worden met ongeveer vijftig
windturbine-eenheden, elk be
staande uit drie gecombineer
de rotoren meit een diameter
van ongeveer vijftig meter.
Elke eenheid zou geplaatst
moeten worden op een op pa.
len gefundeerd platform, zoals
gebruikt wordt in de oliein
dustrie, met een bovenvlak
van twintig bij twintig meter.
Aan de kust zouden voor een
zelfde vermogen 85 eenheden
nodig zijn, landinwaarts 125
eenheden. Volgens een eerste
schatting moeten de windtur
bine-eenheden minstens een
kilometer van elkaar staan, dit
om onderlinge beïnvloeding te
voorkomen. Dit komt erop
neer, dat een windkrachtcen
trale een ruimte van ongeveer
vijftig vierkante kilometer in
beslag zou nemen. Zou men
windkrachtcentrales op grote
schaal willen gaan toepassen,
dan is de Noordzee de enige
reële vestigingsplaats.
IJ het oktobernummer van het tijdschrift Politiek en Cultuur,
j van de Communistische Partij Nederland, krijgt Arie Groe-
pvelt een veeg uit de pan omdat hij zich op een nogal or.ge-
jeerde manier over de boeren en middenstanders t.eeft
aten.
'ant wat zei Arie? Hij zei: „Er is weinig beyrip voor de
e van de boeren, de middenstanders en de oliemaat
schappijen in de miljardendans die thans plaats vindt. Integen
deel, het gevoel bestaat dat deze groepen met veel geweld
[angrijke brokken uit de nationale pap zullen vissen en dit
de vraag wat daarvan de gevolqen voor de nationale
homie zullen zijn".
De CPN vindt dat nogal grof. Groenevelt, aldus de auteur
(jan het artikel, zou zich toch moeten realiseren dat hij met
zi|n uitlatingen Wiegel in de kaart speeit. Het praktisch effect
van zijn houding is immers dat bevolkingsgroepen tegen elkaar
Hligen te worden opgezet, die elkaar juist in hun belangen-
Ürijd unnen en moeten steunen
BMaar ja, zo heet het dan verder, de reformistische socia
listen ijn er eigenlijk altijd al van uitgegaan dat men de boe
ren en middenstanders eigenlijk maar aan hun lot moet over
laten, tmdat ze toch tot uitsterven zijn gedoemd.
■Nu Arie weer, zouden we willen zeggen, met als kantteke
ning dat het voor de boeren en middenstanders bijzonder
«erzaam kan zijn de verdere discussie te volgen- Uit de schok
van de meningen immers springt vroeg of laat wei de onver
hulde politieke waarheid naar voren.
Maar misschien dat Arie alsnog, zonder veel discussie, ren
dele met de CPN wil meegaan, namelijk waar deze betoogt
dat boeren en middenstanders voor een land onmisbaar zijn,
ra het om meer gaat dan de zware produktie.
Of gaat het Arie inderdaad niet om meer?
iverigens: als de vos de passie preekt
(ADVERTENTIE)
En hoe zou zo'n
Meeslepend sl;uk muziek
eter tot zijn recht komen
Ban op een Telef unken
fadio?
Kijk en luister eens bij
kw winkelier.
1 En ontdek dat de
pelefunken collectie
°opt van portable tot
vereldontvanger.
fVan onze correspondent)
VATICAANSTAD De Vaticaanse bisschoppensynode
is, na drie weken bijeen te zijn geweest, gisteren plotseling
in een vrij uitzichtloze crisis geraakt.
Driekwart van de synodevaders stemde gisteren het 40
pagina's tellende voorlopige slotdocument zonder pardon
af. Daarmee lykt deze synode eigenlijk mislukt, omdat in
de resterende dagen in een waanzinnig hoog tempo ge
zocht zal moeten worden naar een slotverklaring waar het
merendeel van de synodedeelnemers alsnog achter kan
staan.
In de synode-aula ontstond gistermorgen na voorlezing
vau het voorlopige einddocument grote opwinding onder
de aanwezige kardinalen en bisschoppen.
Ef» federale rechter in Was
mgton heeft bepaald dat de
Rndopnamen en documenten
ex-president Nixon onder
JF*?} beneer blijven en liet
Von worden nveroedra
Ken
EEN Brits vrachtvliegtuig is
radioactief besmet doordat
stralen heendrongen door de
beschadigde verpakking van
een zending radio-actief mate
riaal. Het toestel had een
vlucht van Londen naar Dus
seldorf. De schade werd bij
het uitladen ontdekt.
AR-fractievoorzitter Aantjes
wil van minister De Gaay
fortman van binnenlandse za
ken weten, of er een ander
doorslaggevend motief voor de
benoeming van de PvdA-voor-
zitter Anoré van der Louw tot
burgemeester van Rotterdam
is geweest dan de omstandig
heid dat de PvdA diens be
noeming per se wenste.
KARDINAAL Koenig, hoofd
van het Vatikaanse sekretari-
aat voor de niet-gelovigeei,
heeft in de bisschoppensynode
meegedeeld, dat zijn secretari
aat een studie voorbereidt
over de dialoog tussen katho
lieken en marxisten en over
de verhouding van het christe
lijk» geloof tot het marxis
me
DE POLITIE van Nice heeft
de 3"-jarige Nederlander A..1
gearresteerd, die ervan wordt
verdacht bij de Algemene
Bank Nederland in Utrecht
ruim 800900 te hebben ver
duisterd
WET een toestel van de KLM
die voor deze gelegenheid
een extra tussenstop zal ma
ken in Khartoem keren
vrijdag 1 november a.s. 56 van
ie 69 nederlandse militairen
van het Soedandetachement
dat in de afgelopen twee
maanden voeHs-ltransporten
"■n distributes heeft, uitpe
il wro naar Nederland te
rug.
De tekst van het dokument
werd dusdanig banaiail, vrij
blijvend en teleurstellend ge
noemd, dat geëist werd dat het
stuk meteen rn stemming zou
worden gebracht De meeste
deelnemers oordeelden name
lijk dat wijzigingen en aman-
dementen aanbrengen in dit
stuk puur tijdverlies zou zijn
en onbegonnen werk was.
„Hoe kunnen we in hemels
naam met dlit nietszeggende
stuk bij onze achterban aanko
men", was de algemene me
ning van de synodevaders, zo-
we] uit Europa, als uit de
jonge kerken in Afrika en
Azië. De synode is gisteren aan
het eind van de ochtend ver
daagd tot hedenmorgen.
Gistermiddag en -avond heeft
een groep deelnemers in over
leg met hiet synode-presidium
gesleuteld aan een nieuwe
tekst, die misschien vanoch
tend nog ter sprake komt.
Waarschijnlijk lijkt dat even
wel niet, omdat ter opvulling
va-n het onvoorzien gevallen
gat in het vergaderschema, de
Italiaanse mgr. Bartoletti een
(vrijblijvende) voordracht zou
houden over de vorderingen
van de studiecommissie die
het probleem van „de vrouw
in de kerk" bestudeert-
Verwacht wordt dat pas vrij
dag een nieuwe tekst gepre
senteerd zal worden, en mis
schien dat dan de in nood
geboren korte, kernachtige en
bruikbare aanbevelingen ko
men waaro-p doorlopend tij
dens deze synode is aange
drongen
Het voorlopige slotdokument-
telde 40 pagina's. De inleiding
was nog veel belovend, posi
tief gesteld rond het motto
van de blijde boodschap die
het evangelie brengt en d»
vreugde in de H- Geest.
Pai daarop ging de toon van
de tekst over van beknopt en
zakelijk naar de gedragen,
overleefde briefstijl waarin
bisschoppen vroeger hun
priesters en gelovigen plach
ten toe te spreken. Het stuk
bevatte vier delen. Drie ervan
werden in de later gehouden
stemming afgewezen; alleen
deel 1 kreeg de goedkeuring
van de synode (143 vóór en 47
tegen).
In dit stuk wordt gesproken
over hoe de kerk gebruik kan
en moet maken van het evan
gelie bij de verdere evangeli
satie in deze wereld. Christus
blijft het middelpunt van het
evangelie; naastenliefde is niet
alleen een zaak tussen mensen
onderling, maar iets waarvan
ook in het openbaar getuigd
moet worden. De predikatie is
hoofdbestanddeel van de ver
kondiging, die weliswaar zui
ver moet blijven ten opzichte
van de officiële leer van de
kerk, maar die ook moet wor
den aangepast aan situaties en
omstandigheden deze tijd ei
gen.
Alleen dit stuk kon de betrek
kelijke goedkeuring van de
meeste synodevaders wegdra
gen. Deel 2, over de evangeli
satie gekoppeld aan de bevrij
ding van de mens, werd met
95 stemmen tegen en 82 stem
men vóór net weggestemd.
De uitslag van deze stemming
bewijst ülat dit stak geen van
de stromingen op deze synode
helemaal teleurstelde, noch
bevredigde.
De grote opwinding ontstond
bij de voorlezing van deel 3.
Daarin worden alle mensen
groeperingen genoemd die
vragen wat de kerk nu eigen
lijk te bieden heeft. Dit stuk
werd algemeen als uiterst
zwak en onbruikbaar betiteld.
Terwijl toch de theologie van
en voor de lokaalkerken een
vam de meest besproken on
derwerpen is geweest, werden
aan dit facet slechts enkele
zinnen gewijd.
Wat over de jeugd gezegd
werd was een opeenstapeling
van banaliteiten en gemeen
plaatsen- Over de arbeiders in
de wereld wist het stuk niets
meer te zeggen dan dat zij
goed georganiseerd zijn, maar
nogal verwaarloosd worden in
het evangelisatiewerk. Van de
vrouw in de kerk werd gezegd
dat haar status nog t-e weinig
duidelijk is. De oecumene
kwam naiuiwelijks ter spra
ke
Met 124 stemmen tegen en 65
vóór werd dit stak verworpen
Het slotdokument werd ten
slotte zo goed als helemaal „op
geblazen" toen ook deel 4 met
107 stemmen tegen en 82 voor
afgestemd werd- In dat laatst.»
deel kwamen de groepen ter
sprake die zich binnen de
kerk met de evangelisatie be
zighouden. Bijv. de leken.
Maar ook de bisschoppen en
de ordegeestelijken.
Staatsiefoto ter gelegen
heid van het bezoek van de
president van Senegal aan
Nederland. V.l.n.r. in het
paleis op de Dam te Amster
dam; achter; prinses Mar
griet, mr. Pieter van Vollen
hoven, prinses Beatrix en
prins Claus. Voor; prins
Bernhard, mevr. Senghor,
president Senghor en konin
gin Juliana.
CHICAGO (UPI) In Chi
cago zijn dieven er in ge
slaagd de kluis open te breken
van een firma die gespeciali
seerd is in geldtransport en er
met een bedrag van eeR tot
drie miljoen dollar van door te
gaan. De inbrekers hebben
vermoedelijk hun daad willen
verhullen door brand te stich
ten, maar er ontstond slechts
rook. De politie vond kannen
benzine met een ontsteking.
5?
DEN HAAG (ANP) De
DDR is bereid om, met uitzon
dering van enkele onderge
schikte aanspraken. geen
claims op schadevergoeding
wegens nationalisatie van Ne
derlandse eigendommen en be
langen in Oost-Dultsland zon
der meer uit te sluiten. Maar
zij wijst „Wiedergutmachung"
schadevergoeding voor hen die
door de Nazi's om redenen
van ras, geloof of wereldbe-
DEN HAAG (ANP) Vol
gent de PvdA-kamerleden De
Vries en De Ruiter moet het
overleg tussen de rijkspolitie
en rijkswaterstaat niet plaats
vinden door middel van de
monstraties, maar moet in ge
zamenlijk overleg de beste
verkeersvoorziening tot stand
worden gebracht. Zij zeggen
dit in vragen aan de ministers
van Justitie en van Verkeer,
gesteld naar aanleiding van
het „ernstig verschil van me
ning" tussen beide rijksdien
sten over de toekomstige ver
keersregeling op rijksweg 29
tep hoogte van de Reedijk bij
Heinenoord, waarover wij de
ze week berichtten. Beide ka
merleden informeren of de
rijkspolitie inderdaad door
middel van een modelaktie
wil aantonen dat het plaatsen
van verkeerslichten door
rijkswaterstaat aanleiding zal
geven tot een volledige ont
wrichting van het verkeer.
DEN HAAG (ANP) De
textielverkopen in de detail
handel bewegen zich in stij
gende lijn, blijkt uit de gege
vens van bet economisch insti
tuut voor het midden- en
kleinbedrijf. In augustus lagen
de totale geldomzetten 16 pro
cent boven die van het vorige
jaar. De speciaalzaken in he
renmodeartikelen stegen 28
procent, die in heren- en jon-
gensconfectie met 23 procent,
die in dames- en meisjescon-
fectie met 22 procent. Aan lin
gerie en foundations werd 22
procent meer verkocht en a-an
wol, handwerken, enz. 32 pro
cent meer. Over de eerste acht
maanden van dit jaar vertonen
de textielomzetten van de de
tailhandel een stijging van elf
procent tegenover dezelfde pe
riode van het vorige jaar. De
omzetten van de speciaalzaken
in dames- en meisjesconfectie
lagen met een stijgin-g van
zestien procent boven dit ge
middelde, heren- en jongens-
confectie steeg 10 procent. In
herenmodeartikelen ging acht
procent meer om.
DEN HAAG (ANP) De
PvdA-kamerleden De Vries
en Kombrink willen van de
ministers Vredeling (defensie)
en Van Agt (justitie) weten
waarom onlangs een werk
groep is ingesteld die zich ba
zig houdt met de bestudering
van de ontwikkeling van de
gezagsproblematiek binnen de
maatschappij. De werkgroep,
onder de leiding van de Haag
se procureur-generaal mr. ba
ron W.A. van der Feltz, zou
gegevens verzamelen voor een
beleid, d-at tot doel heeft de
monstraties, stakingen of an
dere ordeverstorende akties
binnen de krijgsmacht aan te
pakken. De beide kamerleden
willen weten waarom de
werkgroep is ingesteld, welke
taakomschrijving zij heeft en
vragen waarom aan de instel
ling geen ruchtbaarheid is ge
geven.
LOURENgO MARQUES
(AFP) Bij gevechten tus
sen blank en zwart in de Mo-
zambikaanse hoofdstad Lou-
rengo Marques zijn in de
nacht van maandag op dinsdag
zeker 43 mensen om het leven
gekomen, 27 blanken en 16
Afrikanen. De ziekenhuizen
hebben 156 gewonden hehap
del/1.
HOOGEVEEN (ANP) De
35-jarige verzekeringsagent
F.T. uit Nieuwlande, die
maandag was aangehouden als
verdacht van de moord op zijn
tante, de 62-jarige mevrouw
H. Dekker-Altena te Zuidwol
de, heeft gisteren een volledi
ge bekentenis afgelegd-
DE politie heeft in Blijham
(Gr.) de 18-jarige F.B. aange
houden, die in de voorafgaan
de nacht samen met zijn 16-
jarige vriend was ontvlucht
uit de inrichting Groot-Em-
maus in Ermelo. De jongens
stalen in Raalte een vrachtwa
gen met levensmiddelen ter
waarde van 30.000 gulden.
(Van een onzer
verslaggeefster»)
DEN HAAG Ambtenaren
van de ministeries van Cul
tuur, Recreatie en Maatschap
pelijk Werk en van Justitie
zijn aan besprekingen -begon-
i én, die mogelijk leiden tot
een verandering van de echt-
scheidingswet.
Het gaat hier om het zoge
naamde nihil-beding, dat in
november 1971 werd inge
voerd met de nieuwe echt-
scheidingswet. Dit nihil-be
ding houdt in, dat man en
vrouiw bij of na scheiding
kunnen besluiten geen verhaal
op elkaar te doen voor wat
betreft de betaling van ali
mentatie- In de praktijk bete
kent dit, dat de vrouw zegt,
dat ze geen aanspraak doet op
net geld van haar vroegere
man en dat de bijstand in het
onderhoud van haar en de
kinderen moet voorzien. In
1972 werd in 750 gevallen van
deze mogelijkheid gebruik ge
maakt- ln 1973 steeg dit aantal
met 1250 tot 2000 gevallen. Op
de ministeries verwacht men
voor dit jaar een nog grotere
stijging gezien de uitspraak
die de Hoge Raad op 12 okto
ber 1973 deed. Toen besliste
de Hoge Raad namelijk, dat er
geen verhaal op de min moge
lijk is, als de vrouw van de
bijstand leeft, nadat ze met
haar ex-man is overeengeko
men gebruik te maken van het
nihil-bading.
Dit houdt in, dat mannen
met een hoog salaris, waarvan
gemakkelijk alimentatie kan
worden betaald hun geld kun
nen houden, terwijl de maat
schappij zijn ex-vrouw en
kinderen moet onderhouden.
schouwing zijn vervolgd, in
beginsel af, aldus heeft het
ministerie van Buitenlandse
Zaken meegedeeld-
Vorige week zijn in Oost-
Berlijn Nederlands-Oostduitse
oriënterende besprekingen ge
voerd over nog openstaande
financiële en vermogensrech
telijke vraagstukken. Neder
land heeft lijsten met aanspra
ken vain Nederlanders gepre
senteerd uit hoofde van voor
oorlogse schulden, vorderingen
ten gevolge va-n door nationa
lisatie of onderbeheerstelling
van a-an rechthebbenden ont
trokken belangen en vorderin
gen op grond van tijdens de
oorlog uit Nederland wegge
voerde goederen- Nederland
heeft de DDR gevraagd aan
„haar morele verplichtingen"
te voldoen door een regeling
aan te bieden ten behoeve vam
hen die om ras enz. werden
vervolgd, zoals ook West-
Duitsland heeft gedaan. Oost-
Duitsland staat in beginsel af
wijzend tegenover ..Wieder
gutmachung", omdat het
meent op grond van de geal
lieerde afspraken van Potsdam
zich door betalingen aan de
Sowjet-Unie en Polen volledig
van zijn verplichtingen op dit
punt te hebben gekweten.
Niettemin is de DDR bereid
de Nederlandse opvatting te
bestuderen. De besprekingen,
die „in een vriendelijke en
zakelijke atmosfeer" verlie-
pen, zullen mogelijk in april
volgend ja-ar worden voortge
zet.
«7
Buiten regent het, maar Ne
derland lijkt langzaamaan gele
te worden. En dat vanwege
een lullig (verexcuseert u mij
het woord) blaaspijpje. Ka
mervragen. alcohollijnen
(waarop ik niet graag chauf
feur zou zijn), blaaspijpjes in
supermarkten, officieren van
justitie die krassen uitspraken
doen en weet-ik-al-niet-
Wij maken ons te dru-k over
deze zaak. Laten we de zaken
nuchter bekijken: van ieder
een kan verwacht worden dat
men niet met een (half)zatte
kop achter het stuur kruipt.
Maar omdat dat wel gebeurt
controleert de politie, voor ons
aller welzijn, en volgens de
wet. En dat blaaspijpje is nu
een hulpmiddel bij de contro
le. Niets meer en niets min
der. En dat is alles-
Wij maken ons dus te druk
over een doodnormale zaak.
Die Barend B (iesheuvel toch.
Hij laat zich kennen hoor; als
een soort miskende primadon
na (van enkele jaren geleden)
wil hij nu weer de show ste
len, waar anderen zijn rol heb
ben overgenomen en deze
beter vertolken bovendien. De
druiven zijn zuur, lijkt het, voor
mooie Barend en dat kun je aan
zijn gramstorige gezicht zien.
En Aantjes voelt Bar ends
hete adem in de nek. De Gro
te Gevreesde Dreigt Terug Te
Komen in de Politiek! Na zijn
weigering van „Zeeland" hoor
de. ik iemand zeggen: Hij
«indt zijn commissariaten be
langrijker dan een Commissa
ris van de Koningin"-
Van ons mag Barend rustig
ln Aerdenhout blijven. Dat is
ook een hele nette plaats.
De secretaris-generaal van
de NAVO vindt ons volk ge
degenereerd: Polluns! daar
kijken we van op. Dahag.
MERIJN
DE Nederlandse contactman
van do Franse vliegtuigfabrie
ken Dassault, ing. J. Botter-
man uit Amsterdam, heeft gis
teren m Den Haag een ge
sprek van ruim anderhalf uur
gehad met de rijksrecherche
en de Haagse officier van jus
titie mr. R.A. Schimmel
JAAP Hoek, journalist, ver
zetsman en vurig vasthouder
van de Europese eenheid, is in
Brussel, 63 jaar oud. overle
den.
(ADVERTENTIE)
U geroet10