Bisschoppelijke brief over abortus En ik had hem nog wel zo goed op slot gezet... treinverkeer op twee plaatsen tijdelijk gestoord binnenland Inleiding De morele beoordeling Bestrijding Hulpverlening bij niet gewenste zwangerschap De rechtsorde en haar wetgeving Besluit paoier uw pen Tweede rapport Club van Rome Pakketten voor Indonesische politieke gevangenen Pim- en Wim-prijs OENSDAG 16 OKTOBER 1974 Hieronder volgt de letter lijke tekst van de verklaring der Nederlandse bisschoppen over abortus provocatus, die vandaag officieel is gepubli ceerd: „In een schrijven van 24 februari 1971 hebben de bis schoppen zich uitgesproken over de zedelijke beoordeling van de abortus provocatus en over het christelijke hande len in de betreffende situa ties. Zij hebben daarin gewezen op de waarde van elk men selijk leven ook het onge borene in het licht van de humaniteit en van het chris telijk geloof, op de plicht tot aanvaarding van het nog on geboren leven. Zij hebben aandacht en bijstand ge vraagd voor degenen die te gen hun wens zwanger zijn, maar ook gewezen op het aankweken en instandhouden van het verantwoordelijk heidsgevoel en het normbe sef, waardoor het ontstaan van ongewenste zwanger schap wordt tegengegaan. Ook schonken zij aandacht aan het maatschappelijk kli maat dat de verbreiding van de abortus provocatus indi rect bevordert. Terwijl zij naar deze ver klaring verwijzen vinden de bisschoppen thans opnieuw aanleiding zich over de abor tus provocatus uit te spre ken. vooreerst vanwege de ontwikkeling in de openbare mening en in de praktijk in ons land, vervolgens vanwe ge de discussies over een wijziging van de Nederland se strafwetgeving betreffen de de abortus provocatus. De ontwikkelingen van de i laatste jaren doen de bis- schoppen het volgende op- I merken: i 1. Wij zien, dat in de openbare voorlichting en dis- cussie de zwaarte van de be- I slissing tot abortus provoca tus dikwijls wel wordt er kend, voorzover deze beslis sing een psychische belasting betekent voor de betrokke- I ne(n) en Invloed heeft op de geestelijke gezondheid. Maar wij moeten hierbij vaststel- Ier. dat dikwijls verzwegen wordt, dat de ernst van zulk een beslissing nu juist hierin ligt, dat 'n menselijk wezen- in-ontwikkeling wordt ge- I dood. Wij constateren de verbreiding van een spraak- gebruik rondom de abortus I provocatus, waarin dit we zenlijk aspect wordt verhuld of zelfs verzwegen. J. Tevens stellen wij vast, dat ter rechtvaardiging van de abortus provocatus niet alleen gewezen wordt op de psychische nood en het con flict bij de zwangere vrouw en haar omgeving, maar ook op het toekomstig belang van het ongeboren kind. Soms wordt in het ongewenst zijn van de zwangerschap op zich zelf reeds een aanwij zing gezien, dat het voor het kind beter is om niet gebo ren te worden, zodat het in zijn belang zou zijn om abor tus op te wekken. Bovendien wordt beëindi ging van de zwangerschap terwille van het kind wense lijk gevonden, wanneer door medisch onderzoek tijdens de zwangerschap komt vast te staan, dat de vrucht ernstige afwijkingen vertoont. Uiter aard betekent deze weten schap een zeer zware belas ting voor de aanstaande ou ders. In beide gevallen zien wij dat niet slechts de belangen, de nood en de geestelijke draagkracht van de aanstaan de moeder in de overwegin gen worden betrokken, maar ook het belang of de „waar de" van het kind. 3. Wij stellen verder vast dat de abortus provocatus in toenemende mate beschouwd wordt als een onderdeel van de geboortenregeling in en huiten het gezin, wanneer namelijk de anti-conceptie om welke reden dan ook ge faald heeft. 4. Tenslotte vernemen wij de mening, dat in een pre ventieve gezondheidszorg of ook in een bevolkingsbeleid, zowel met het oog op de grootte als op de kwaliteit van de bevolking, aan abor tus provocatus een regelmati ge plaats zal moeten worden toegekend. Dat elke abortus provoca tus beëindiging van begon nen menselijk leven is, lijkt in toenemende mate minder zwaar te wegen. Deze ontwikkelingen ver ontrusten ons in hoge mate. Een verandering van de wet geving in de zin van een in verschillende gevallen wettig toelaatbaar of niet strafbaar verklaren van abortus provo catus zou deze mening nog verder kunnen versterken. Het behoort tot onze taak als christenen en als mensen om voor menselijk leven op te komen, vooral waar dit leven erg zwak en bedreigd is en niet in staat om zich zelf te verdedigen. Dit geldt voor de slachtoffers van on rechtmatig geweld in allerlei vormen. Het geldt evenzeer voor het nog ongeboren men selijk leven. Daarom gaat het probleem van de abortus provocatus ons allen aan. De eerbied voor het men selijk leven ook als dit zwak en beginnend is be hoort tot de grondslagen van de menselijke samenleving. Werkelijk respect voor el kaar is slechts mogelijk op grond van eerbied voor het menselijk leven dat in een samenleving veilig behoort te zijn. Bij elke zwangerschap is er sprake van een nieuiw in dividueel menselijk leven in ontwikkeling, dat, hoezeel ook afhankelijk van het le> ven van de moeder, daarvan toch te onderscheiden is. Dit is een vaststaand feit. Er is in de stadia van ontwikke ling geen grens te trekken, waarvóór de vrucht nog geen individueel menselijk levert zou hebben en waarna zij dit wel zou bezitten. Van dit beginnende menselijke leven erkennen wij, dat het aange legd en geroepen is tot de gemeenschap van de mensen en tot de gemeenschap met God. Daarin zal het "zijn ei gen menselijke ontplooiing vinden. Daarom staat het ons niet vrij om over het ongeboren menselijk leven te beschik ken, evenmin als wij mogen beschikken over het reeds geboren leven. Daarom héb ben de bisschoppen, terwijl zij de noodsituatie onder ogen zagen, waarin een onge wenste zwangerschap de vrouw en haar omgeving kan brengen, er in hun brief van 1971 op gewezen dat ons het recht ontzegd is de hand te slaan aan een leven in wor ding, ook al is het niet gebo ren, ook al is het niet ge wenst. Wij hebben de plicht om het ongeboren menselijk voorzorg, preventie en plan ning ontdekken wij de bete kenis van een gelovige en vertrouwvolle aanvaarding van het nietberekende als een onmisbare waarde in het leven en in het samen leven van mensen. Wij achten het de taak van de christenen om door hun aanvaarding en zorg jegens het niet-ver- wachte of niet-voorziene le ven getuigenis af te leggen van de hoop, die in hen leefit Tot de effectieve bestrijding van het maat schappelijk kwaad van de abortus provocatus behoort een versterking van het be sef, dat seksuele omvang ver antwoordelijkheid vraagt van man en vrouw. Wij hebben hierop gewezen in onze brief van 1971. Evenzeer behoort daartoe een goede voorlich ting en een goede seksuele opvoeding, alsmede de toe- moeten wij ook begrip vra gen voor een opgroeiend of volwassen mens die in nood is. Wij denken dan aan de persoonlijke menselijke nood welke achter de vraag om abortus provocatus aanwezig is. Als wij alleen maar een veroordelende houding aan nemen tegenover een vrouw die om abortus vraagt, ver zuimen wij menselijke nood te beluisteren en de bemoe diging, die van een christe lijke levenshouding moet uit gaan, tot gelding te brengen. De christelijke houding van de hulpverlener brengt mee, dat hij zijn bijstand richt op aanvaarding en positieve verwerking van een zwan gerschap door de betrokken vrouw en haar omgeving. Als een vrouw abortus provocatus overweegt, omdat zij opziet tegen de overmati- leven te aanvaarden en het zich te laten ontwikkelen. Alle voorzorgen die terecht genomen worden om kinde ren onder zo gunstig mogelij ke omstandigheden ter we reld te brengen mogen ons niet ertoe verleiden onze aanvaarding en zorg te ont houden aan het leven dat, ondanks deze voorzorg, zelfs tegen onze verwachtingen en plannen in, reeds tot het be staan is gekomen. De eerbied voor het leven van een mens dient zich ook uit te strek ken tot het pas begonnen menselijk leven, dat niet vol gens onze plannen ontstaan is of dat niet aan onze ver wachtingen beantwoordt. Wij zijn ons ervan bewust hier een houding te vragen die niet gemakkelijk is in een tijd, waar-in planning met recht zoveel aandacht ontvangt. Misschien is veel persoonlijke nood en verwar ring rond de ongewenste zwangerschap de weerslag van een algemeen en maat schappelijk verbreid onver mogen tot aanvaarding van hetgeen niet voorzien werd of lasten met zich mee brengt. Aan de grenzen echter van onze mogelijkheden tot passing van een in geweten verantwoorde geboortenrege ling. Het is niet juist de geeste lijke problematiek rondom abortus provocatus alleen maar in verband te brengen met veranderde opvattingen over en beleving van de seksualiteit. Het gaat even zeer om de aanvaardende houding waarover we boven spraken, als namelijk de om standigheid zich voordoet, dat ook bij een in geweten verantwoorde en met zorg toegepaste geboortenregeling een niet-verwachte zwanger schap is ontstaan, alsook wanneer tijdens de zwanger schap of bij de geboorte on voorziene teleurstellingen kunnen optreden. De pasto rale zorg dient zich dan, naast de eerder genoemde zaken, ook om de bevorde ring van de aanvaardende houding te bekommeren. Wanneer wij erkenning en respect vragen voor de waar de en het recht van het on geboren menselijk leven, dan ge belasting die straks het kind voor haarzelf, eventueel voor haar gezin, zal beteke nen, dient alle beschikbare individuele en sociale hulp te worden toegezegd en ge waarborgd, zonodig ook ten behoeve van het kind zelf. Wij zeggen dit niet alleen aan de professionele hulpver lener, maar aan allen die in de situatie berrokken zijn en van wie hulp verwacht mag worden, met name de echt genoot, vriend of partner van de vrouw, en aan haar ou ders en familie. Veel hangt er van hun houding af. En indien een kind ter wereld zal komen dat de ouders niet willen of niet kunnen opvoe den en verzorgen, zullen steeds andere mogelijkheden, zoals adoptie, gezocht en be nut moeten worden om het toch een menswaardig en door leifde gesteund bestaan te verzekeren. Er bestaan in onze samen leving verschillende opvat tingen over de waarde van het menselijk leven in het algemeen en over de waarde van het ongeboren menselijk leven. En de opvattingen over abortus provocatus lo pen helaas uiteen op een wijze die voor ons volk pijn lijk is. Toch behoort de eerbied voor menselijk leven, ook als dit nog zwak en beginnend is, tot de grondslagen van onze samenleving. De staat heeft een verplichting tot be scherming van de rechtsgoe deren en van de rechten van personen tegen opzettelijke aantasting door anderen, on geacht of dezen hierbij han delen volgens eigen zede of overtuiging. Zo is 't de plicht van de staat om het mense lijk leven rechtens te be schermen en deze rechtsbe scherming strekt zich ook uit tot het ongeboren leven; dit is een onderdeel van het le ven dat de rechtsgemeen schap te beschermen heeft. Zelfs al zou de rechtsorde de zedelijke norm van res pect voor het ongeboren le ven niet of niet voldoende tot uitdrukking brengen, dan blijft deze zedelijke norm onverkort van kracht en be houdt ook haar volstrekt ei gen gelding. Immers niet de rechtsorde fundeert primair deze norm, maar een in de mensheid diepgewortelde overtuiging, die oproept tot een gewetensvolle eigen ver antwoordelijkheid. Toch willen we hier ook duidelijk uitspreken, dat het prijsgeven van de rechtsbe scherming van het ongeboren leven het einde zou beteke nen van een openbaar erken de, in het recht verankerde maatschappelijke verplich ting jegens een weerloze vorm van menselijk leven. Tevens zou dit een vacuüm scheppen, waarin op den duur zelfs een tegengesteld begin sel zou kunnen worden geïn troduceerd, namelijk de ver plichting of minstens het recht om in het algemeen belang een zwangerschap on der bepaalde omstandigheden te beëindigen. Tenslotte is het te verwachten dat het terugtrekken van de rechts bescherming aan het ongebo ren leven niet zonder invloed zal blijven op de rechtsbe scherming van het menselijk leven in het algemeen. De wet beschermt het le ven o.a. door straffen te stel len op misdrijven tegen het leven. Wij zijn van mening, dat de strafwet het ongebo ren leven van deze bescher ming niet kan uitzonderen. Tegen aantasting van het on geboren leven moet ingegre pen kunnen worden. Hierbij moet men er aan denken dat voor de vrouw, die om abor tus vraagt, en voor degenen, die de ingreep verrichten, ie der een eigen toerekenbaar heid geldt. Psychische of so ciale nood, welke een ver zachtende omstandigheid kan zijn bij de straftoepassing ten aanzien van de vrouw, die zich heeft laten aborte ren, is dit nog niet voor de genen, die de ingreep hebben verricht. Deze laatsten heb ben dikwijls krachtens hun beroep tot taak om voor menselijk leven op te komen door samen met de vrouw, die om abortus vraagt, een andere uitweg uit haar situatie te zoeken. Daar abortus provocatus het doden van menselijk le ven is, kan deze ingreep niet beschouwd worden als een rechtmatige daad die in be paalde gevallen van iemand geëist kan worden. Daarom moet het uitgesloten zijn dat tegen iemand die geweigerd heeft abortus provocatus te verrichten of daaraan mee te werken, juridische maatrege len genomen kunnen worden op grond van deze weigering. Zo mag het niet mogelijk zijn dat een medicus of een lid van het verplegend per soneel ontslagen wordt, om dat zij weigeren aan abortus mee te werken. Evenmin mag schadeloosstelling geëist kunnen worden voor eventu ele als nadelig aan te mer ken gevolgen, die zouden kunnen voortvloeien uit de weigering abortus provocatus te verrichten. Natuurlijk is het vaststel len van strafsancties niet het enige middel, waarmee de wet het ongeboren leven kan besehermen. Nog belangrij ker zijn wetten en maatrege len, die gunstige omstandig heden scheppen voor het uit dragen en verzorgen van het ongeboren leven. Maar dat neemt niet weg, dat het on geboren leven evenals het geboren leven het recht heeft om ook door strafsanc ties te worden beschermd. De plicht om het menselijk leven te beschermen geldt voor iedereen. Wie zich laat normeren door Gods Woord, weet zich tot deze bescherm- plicht bovendien uitgenodigd door zijn geloof in het be trokken zijn van de schep pende God bij het ontstaan van iedere mens, in de per soonlijke relatie van de Va der van alle leven met elk mensenkind, vanaf het eerste begin van zijn bestaan. Wij kunnen denken aan het Woord van de psalmist: „Gij toch hebt mijn nieren gemaakt, mij geweven in de schoot van mijn moeder Uw ogen zagen mij, vrucht, ongeboren, en in Uw Boek is alles beschreven, de dagen die vorm ontvingen, vóór één ervan was gekomen" (Ps. 139, 13 en 16). De katholieke kerk heeft altijd, maar in het bijzonder de laatste tijd bij mjcoide van het Tweede Vati caanse Concilie, van de paus en talrijke bisschoppenconfe renties .evenals andere kerken abortus provocatus afgewezen als een inbreuk op menselijk leven. Zij pleit tevens voor begrip en bij stand aan moeders in nood. Het afwijzen van abortus provocatus is echter geen specifiek christelijk stand punt. Het vloeit voort uit de eerbied voor het menselijk leven dat weerloos is. Het gaat hier om algemeen men selijke waarden, waarvoor iedere mens moet opko men", UTRECHT. 8 oktober 1074 DE BISSCHOPPEN VAN NEDERLAND Brieven voor deze rubriek moetan met volledige naam an adres worden ondertekend. Bi} publikatte zullen deza vermeld worden. Slechts bij hoge uit zondering zal van deze regel worden afgeweken. Naam en adres zijn dan bif de redactie bekend. Publlkatie van brie ven (verkort of onverkort) betekent niet dat de redactie het in alle gevallen eens is met inhoud, c.q. strekking. Hopelijk stemt het uitkomen van het 2e rapport van de Club van Rome tot nadenken, en tot het nemen van maatre gelen. Al is dacht ik het plaat sen van enige kanttekeningen noodzakelijk. Is e.a. niet een gevolg van onze expansiepoli tiek, zoals het tegen heug en meug in het verleden willen industrialiseren van waarde volle natuurgebieden e.d. waar nu woestijnen zijn. In b.v. het Midden-Oosten waren vroeger de landbouwgebieden en de wijnschuur van het Romeinse rijk. De Sahara en andere woestijnen rukken almaar ver der op, geweldige stofstormen ontstaan door erosie in gebie den waar eerst nog bossen wa ren. Het feit dat er tussen 1900 en nu 1% miljard mensen zijn bijgekomen is ook een niet uit te vlakken oorzaak van de dreigende hongersnood. Om nog niet te spreken van de verwoestingen die wij het to tale milieu toebrengen door olierampen, vergiftigingen, kern- en andere bommen. Het lijkt mij dan ook noodzakelijk dat wij de dreigende honger niet alleen bestrijden door voedselprogramma's maar dat wij: 1. Het oprukken van de woestijnen een halt toe roe pen. 2. Waardevolle natuurge bieden beschermen. 3. Onze expansiezucht bedwingen en 4. met nog veel meer kracht de enorme bevolkingsexplosie be teugelen. Het zou best kunnen zijn dat de verschillende na tuurrampen, zoals die in Bang- la Desj een aanwijzing zijn dat de natuur ontregeld is vanwege een te groot aantal mensen. BREDA W.J.KOCH AMSTERDAM (ANP) De roofoverval, die zondagnacht op de pompbediende G. A. van een benzinestation aan de Cor nells Lelylaan in Amsterdam werd gepleegd en een buit van f 1880 opleverde, blijkt gefingeerd te zijn. De zaak was op touw gezet door de 16- Jarige pompbediende en de 17- jarige uitzendkracht F.L., die als „overvaller" fungeerde. Beiden zijn aangehouden. Het geld werd teruggevonden in de ouderlijke woning van L. Hij had het ander zijn ma tras verstopt. A. was pas en kele weken bij het benzinesta tion in dienst en er volgens de recherche speciaal gaan wer ken om een overval in scène te kunnen zetten. Bij zijn sol licitatie had hij gezegid 18 jaar te zijn. mtTRECHT (ANP) Het treinverkeer tussen Amster dam en Utrecht is gistermor gen gestoord geweest door een delect aan de rails tussen Nieuwcrsluis en Abcoude, lassers van de sPoorwegen hebben enige uren nodig om het defecte stuk spoor te ver vangen. De intercity-treinen van Zan ivoort naar Maastricht re den zolang over het andere n(>g bruikbare spoor- Vanuit het zuiden werden deze trei nen echter omgeleid via Hil versum. Het overige treinver keer werd vrijwel stopgezet. Tussen Amsterdam en Abcou de werd gependeld, tussen Albcoude en Breukelen werd een bus ingezet. niddels kampten de spoor wegen ook op de lijn Am sterdam-Haarlem-Den Haag roet moeilijkheden. Tussen Uisse en eLiden brandde om streeks elf uur de bovenlei- dang door. Voor het treinver keer was op deze drukke lijn nu nog maar een spoor be- scBkbaar, hetgeen aanzienlij ke vertragingen tot gevolg had. Om kwart voor één kon het treinverkeer tussen Haar lem en Den Haag weer geheel worden hervat. kreuk in een draag- ontstond een steekvlam, Su i5en ter plaatse werkende «onilder enige brandwonden in •et gezicht bezorgde. Een an- !?f schilder schrok zo dat roj van n ladder viel maar niet gewond raakte. Beide wx?0rs„Z1!n afkomstig uit het Noordbrabantse Veen DEN HAAG (ANP) Via het Nederlandse Rode Kruis kunnen standaardpakketten worden verstuurd aan politie ke gevangenen In Indonesië. Ook zullen familieberichten met een persoonlijk karakter kunnen worden verstuurd. Dit heeft een woordvoerder van het ministerie van Buitenland se Zaken gisteren in eDn Haag bekendgemaakt. Volgens de woordvoerder L dit een van de resultaten van de besprekingen die de Neder landse minister van Buiten landse Zaken, mr. Max van der Stoel eerder dit jaar met zajn Indonesische ambtgenoot Adam Malik heeft gevoerd (ADVERTENTIE) DEN HAAG (ANP) Pim de la Parra en Wim Verstap pen zullen op 19 oktober in Utrecht de „Pim en Wim-prijs voor filmkunst", groot f 10.000, uitreiken aan een jonge Nederlandse filmmaker als eerbetoon aan diens per soon en als erkenning van zijn werk in het algemeen. Zwaar voo Het trieste lot van een eens in goede staat verkerende fiets, die door de eieenaar keurig op slot was gezet bij een paal in Amsterdam. Donkere tabak. Met een soepele lange draad Lekkere zware Dragon.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1974 | | pagina 11