Engelse Nationale Gezondheidszorg met één been in het draf Laserkanon meet vorm van aarde FLASH-B0ETIEK Inschrijfbon NSM UITSL Bio Revalidatie Centrum zocht nieuwe taken BONT VAN DER MEER HÉ. Vliegende doktoren De globe is niet peervormig t KLEINTJE ff. G.C. Rok, arts Tegendeel Te veel werk Te kort Ernstig Radiocontact Adviezen Afwezig gouden armband i VRIJDAG 11 OKTOBER 1974 (Van een onzer verslaggevers) ARNHEM In de gang van het hoofdgebouw staat een tiental elektrische rol stoelen bijeen geparkeerd. De meeste bestemd voor kin deren, kleuters soms nog. Op de stoelleuningen ironische stickers: „Rij rustig" en „Max- 100". De oliecrisis is ook aan de leerlingen van het Bio Revalidatie Centrum in de bossen buiten Arnhem niet voorbijgegaan. Een be zoek aan de werkplaats voor kunstledematen en dergelijke maakt de bezoeker somber der. Op een werkbank ligt een soort wielrennershelmpje met aan de voorkant een ko peren buisje- „Daarmee kan dat joch leren typen zonder zijn handen", legt directeur W.J.J. Marti- not ons uit. In de hoek „staat" een leren harnasje met schoentjes eraan, zo op het oog voor een vijfjarige bestemd In een ingewikkel de machine worden van kunststof lichtgewicht-hulp stukken voor falende lede maten gemaakt. Je wordt er nogal door gedeprimeerd tot dat je de kinderen zelf ziet, buiten en in school bezig met „het leiden van een eigen leven". „De mensen vragen zich wel eens af waarom er nog in de bioscopen moet worden ge collecteerd", aldus directeur Martmot, „ze zeggen dan dat dat alles toch door het rijk betaald wordt- Nou vergeet het maar Er zijn een boe! taken die net tussen wal en schip vallen. Experimenten kunnen bijvoorbeeld alleen worden opgezet met extra gelden- De vijf ton die de bioscoopcollectes jaarlijks opbrengen zijn hard nodig". Het Bio Revalidatie Centrum 150 kinderen, verzorgd door 164 begeleiders staat er sinds 1960. Daarvoor col- lecteerde de Stichting „Bio Vakantie Oord, opgericht 1921" voor een ander doel. Het verzorgen van vakanties in bos en duin voor bleek neusjes ui* de grote steden. „Dat werd op den duur te gek", aldur Martinot. „En het gebeurde wel dat mensen in een slee van een wagen hun kinderen kwamen afgeven om zelf naar Spanje te gaan". Bio zocht nieuwe ta ken- Het werd „de aanpas sing aan de maatschappij van het motorisch en eventueel zintuiglijk gehandicapte kind". Het gaat vooral om kinderen die nog ever vol doende gaven beschikken om tot ontwikkeling te brengen. Nevendoel daarbij is de mensen, de bioscoopbezoe kers, betrokken te houden bij hun gehandicapte mede mensen- „We moeten af van het idee dat de gehandicapte een stakker ls die liever bui ten het gezicht gehouden moet worden. Anderzijds moeten we de kop niet in het zand steken. De gehandi capte moet normaal aanvaard worden, maar wel als gehan dicapte. Doen alsof er niets aan de hand is helpt niet". Een van hen, de 19-jarige Bob Roozen bekend van zijn optreden in twee Bio- filmpjes vertelt ons hier naast hoe hij dat „anders zijn" ervaart. Hij heeft zeven jaar in „Bio" gezeten. Een jongen die zijn situatie ter dege geanalyseerd heeft, een jongen ook die de dag ziet naderen dat hij de harde maatschappij zal binnengaan. (Van onze redactie buitenland) LONDEN Het staat vast dat de Britten tot de gezondste volkeren van de wereld behoren en dat elke Engelsman in nor male omstandigheden een relatief hoge leeftijd bereikt. Nochtans ligt de Britse Nationale Gezondheidsdienst, die dit jaar dertig jaar bestaat, te zieltogen. Slechts een massale financiële „injec tie" kan nog redding brengen. Maar dit schijnt, gezien de benarde toestand van de Britse economie, bijna onmogelijk. De Britse Nationale Gezond heidszorg „van de wieg tot het graf" staat zelf reeds met een been in het graf. De ervaren geneesheren die aan het hoofd staan van deze organisatie, vrezen voor een ineenstorting van dit enorme „zielloze" li chaam. De huisartsen die 32.000 tot 39.000 guilden per jaar verdie nen, willen opslag. De verple gers en verpleegsters die on geveer 20 procent minder ver dienen dan de dokters, willen ook opslag en zijn voor de eerste keer in het dertigjarig bestaan van de Nationale Ge zondheidsdienst in staking ge gaan om hun eisen kracht bij te zetten. En tenslotte zijn de laboratoriumtechnioi die onder meer belast zijn met het toe zicht op de hartstimulatoren en kunstnieren, evenmin te vreden over hun salaris. Zij hebben de patiënten, met uit zondering van dringende ge vallen, aam hun lot overgela ten. Als het land moet ingaan op de eisen tot salarisverhoging en vernieuwing van de gebou wen en de technische uitrus ting, dan staat het voor een reeks uitgaven waaraan het onmogelijk het hoofd kan bie den. De voorstanders van de Na tionale Gezondheidszorg had den dertig jaar geleden in al hun naïviteit uitgekiend dat de onkosten van de organisatie in de loop dier jaren zouden verminderen. Het tegendeel is gebeurd. In 1951 bedroog d. geneeskundige verzorging een procent van het bruto natio naal produkt. In 1973 was dit gestegen tot 5,5 procent en op dit ogenblik volstaat dit per centage ze'fs niet meer om het voorthestaan van het systeem te waarborgen. De „British Medical Association" (BMA) meent dat men 3,2 miljard gulden nodig heeft om de zaak overeind te houden De Britse regering heeft slechts 256 mil joen gulden ter beschikking gesteld. Reeds drie jaar na de op richting van de Nationale Ge zondheidsdienst moest de toenmalige Labour-regering een uomoessie doen aan het heilig principe vam de „gratis behandeling" Zij kondigde een maatregel af die de zieke verplichtte gedeeltelijk die kosten van medicijnen, brillen en kunstgebitten te dragen- Deze patiënten-bijdrage is in tussen nauwelijks verhoogd. Consulten en bevallingen zijn nog steeds volledig koste loos. Het zal dus niemand ver wonderen dat de meeste Brit se huisartsen te veeil werk hebben om voldoende tijd aan hun patiënten te besteden- „Velen nemen nauwelijks de tijd om naar je klachten te luisteren en voor je goed be seft dat je binnen bent, word je reeds beleefd verzocht plaats te maken voor de vol gende patiënt", aldus een veel gehoorde klacht. Als gevolg van deze toe stand wa-gen jaarlijks 350 tot 400 Britse artsen hun kans in het buitenland. Om aan deze uittocht het hoofd te bieden werft de Britse regering steeds meer dokters in de voormalige koloniën en de ge- menebestlanden, zoals India, Pakistan en West-Indië. Zij zouden ongeveer de helft uit maken van de jongere genera tie artsen. De ziekenhuizen diile bijna overal in het land kampen met een personeelstekort, zijn ge dwongen geweest him dien eten voor spoedgevallen en de begeleiding van herstellende zieken op te heffen. De gebou wen dateren vaak uit de peri ode rond de eeuwwisseling en in sommige ziekenhuizen kan men nog duidelijk merken dat het „verbouwde" armenhuizen zijn. Een gewezen minister van sociale zaken hing over deze toestand een nogal ruw, maar waarheidsgetrouw beeld op toen hij zei; „Ik ben de groot ste krottenbeheerder van het land". En hij had gelijk, want van de 230 nieuwe ziekenhui zen die tussen 1948 en 1972 moesten worden gebouwd, zijn er slechts 40 voltooid. Men mag uit dit betrekke lijk sombere beeld van de Britse Nationale Gezondheids dienst niet afleiden dat de zie ken in Groot-Brittannië niet verzorgd worden. Als je echt zwaar ziek bent, houdt men zich onmiddellijk met je be zig. Maar als de aandoening waaraan je lijdt, als mindeT ernstig of onbelangrijk wordt bestempeld, dan kan je heel lang wachten op verzorging Voor een oogoperatie moet een patiënt gemiddeld 3 maan den op de wachtlijst en voor het pellen vain amandelen moet hij 22 weken geduld oe fenen. Spataderpatiënten moe ten soms jaren wachten voor ze aam de beurt komen- De dokters nemen de toe stand ernstig op, zo ernstig zelfs dat zij de twistpunten tussen de verschillende artsen kamers laten voor wat ze zijn. Ze willen nu samen een aan vaardbaar systeem opstellen voor gen' kundige verzorging tegen betaling. (Van een medewerker) „Om een succesvolle arts in Afrika te zijn, moet men zelf naar de patiënten gan; want voordat hij zelf zou kunnen komen, zou hij al lang dood zijn". Dat was de basisweten schap die de chirurg dr. Mia- chel Wood in Tanzania in 1957 ertoe bracht, de „Afrikaanse Stichting voor Geneeskunde en Onderzoek" in Nairobi in het leven te roepen en een vliegdienst voor doktoren in te richten. Thans beschikt de „Flying Doctor Service" van dr. Wood over acht vliegtui gen, drie vast in dienst zijnde chirurgen, een kinderarts en een groot aantal vrijwillige doktoren alsmede hulpperso neel- De organisatie werd tot op dit moment door Westduit- se regering met 900-000 DM ondersteund- Van de Wilson-luchthaven van Nairobi uit onderhoudt men voortdurend radiocontact met 80 ziekenboegen in het reusachtige oerwoud- en step- penlandschap van Oost-Afrika. Praktisch dagelijks moeten de chirurgen noodoperaties in het oerwoud of Ingrepen tijdens de vlucht in de nauwe cabines van de vliegtuigen uitvoeren. De chirurgen voeren op het ogenblik jaarlijks meer dan 1000 ingrepen uit, maandelijks wordt de centrale ongeveer 700 maal om hulp gevraagd. De medewerkers zijn gemid deld 23.00 uren per jaar in de lucht. Meer dan 100.000 men sen in Oost-Afrika worden ge holpen. Drie miljoen vliegkilo- meters legden de kleine vlieg tuigen met de rode kruisen op de vleugels tot nu toe af. Tegenwoordig licht een door de Stichting opgerichte ge zondheidsdienst, die reeds door Afrikanen wordt geleid- de bevolking van Tanzania, Kenia en Oeganda voor over de grondregels van moderne gezondheidszorg. Met Landro ver-eenheden bezoeken de doktoren afgelegen nederzet tingen in Oost-Afrika. Door middel van een eigen radioprogramma geven de vliegende doktoren bovendien tegenwoordig aan ongeveer 350.000 schoolkinderen advie zen en tips bij actuele kwes ties van gezondheidszorg. Ei gen publikaties informeren de volwassenen over gezinsplan ning, kinderverzorging en hy giëne- De nauw met de ge zondheidsautoriteiten van Oost- Afrika samenwerkende Stich ting voor Geneeskunde en Onderzoek krijgt een kwart van haar jaarbudget van 1,1 miljoen DM van haar groep in München (Bondsre publiek). Tot nu toe is de dienst tot landen van Oost- Afrika beperkt. (Van een medewerker) MÜNCHEN Met supercamera en Laserkanon zijn op het ogenblik wetenschapsmensen van de Technische Universiteit van München bezig, de aarde opnieuw op te meten. In 'n bosrijke en industriearme buurt hebben zich de fysici met hun speciale ap paratuur op die kunstmatige aardsatellieten „ingeschoten", die door de Amerikanen de laatste jaren de ruimte in werden ge schoten, om de "opmeetwerkzaamheden" mogelijk te maken. Terwijl men met de speciale camera, in het reuzenobjectief waarvan alleen al tien lenzen zitten, de richting van de he mellichamen peilt, wordt de satelliet met een supersterke Laser aangestraald. In afstan den van telkens vier seconden schiet men voor de diuur van enige miljardste seconden flit sen de hemel in. De telkens negen meter lange rodie „licht balken" schieten met 300.000 km-sec. het wereldruim in, worden daar door speciale spiegels van de satelieten ge reflecteerd en door het station weer opgevangen. Uit de loop tijd vain de Laserimpuls ban de afstand tot de ruimtesonde nauwkeurig worden bepaald. Door de voortdurende waar neming van de baan van een satelliet kunnen weer conclu sies worden getrokken inzake vormgeving, grootte en zwaar- teveld van de aarde. Reeds thans staat voor de fysicus Manfred Schneider, leider van het project, vast, dat de aarde niet, zoials de laatste tijd her haaldelijk wordt beweerd, de vorm van een „peer" heeft. In werkelijkheid ziet onze globe er veel gecompliceerder uit- Vooral de wateroppervlakten schijnen op meerdere plaatsen vele honderden meters inge deukt te -zijn. Zo bleek het afgelopen jaar uit meetgege vens, dat de watermassa's van de Puertorioaanse Greppel een ongeveer 230 km breed dall vormen, dat in vergelijking met de verdere Atlantische Oceaan meer dan 1000 meter wegzinkt. Het op en neer van het zeeoppervlak gaat terug tot het verschillend sterk ge prononceerde zwaeirteveld van de aarde en op de eigen rotatie van onze globe- Onderdelen vooi Peugeot Re nault Citroen Slmca met teuKe kortingen handel speciale prij zen INTERAUTO Wouwsestraatweg 118. B. op Zoom Na een leven van liefdevolle werkzaamheid is heden van ons heengegaan na een langdurige ziekte, voorzien van de H. Sacramenten der zieken, in het St.-Liduinaziekenhuis te Hulst, op de leeftijd van 74 jaar, mijn geliefde echt genoot, behuwdvader, grootvader, broer, oom en neef, de heer PETRUS JOANNES AUDENAERDT echtgenoot van mevrouw Rachel Angelique Vereecken Wij bevelen de ziel van de overledene in uw gebeden aan. Uit aller naam: De familie Audenaerdt De familie Vereecken De familie van den Brande. St. Jansteen, 9 oktober 1974. St.-Janstraat 9. De plechtige uitvaartdienst zal plaatshebben op zaterdag 12 oktober a.s. om 10.00 uur in de parochiekerk van de H. Joannes de Doper te St.-Jansteen, waarna de begrafenis op het r.-k. kerkhof aldaar. Vrijdagavond om 19.00 uur eucharistieviering in de parochiekerk. Samenkomst voor de uit vaartdienst om 9.45 uur aan de kerk De overledene ligt opgebaard in de rouwkamer van het St.-Liduina-ziekenhuis te Hulst. De bezoekuren zijn vrijdag van 14.00 - 15.00 uur en van 19.00 - 20.00 uur. Zij, die bij vergetelheid geen rouwbrief hebben ontvangen, gelieven deze advertentie als zo danig te beschouwen. Familieberichten uit andere bladen Overleden: TERNEU- ZEN: Sol ke Pasveer we duwnaar van Janna Mi- chielsen 77 j. OOST-SOU BURG: Neeltje van Keu len echtgenote van Wil lem Schout 51 j- WEMEL- DINGE: Cornelia Sohou- wena&r geboren De Jonge 67 j. VROUWENPOLDER: Jam Maas 76 j. DANKBETUIGING Langs deze weg betuigen wij, mede namens onze kinderen en kleinkinderen, onze hartelijke dank aan familie, buren en kennissen voor de vele bloemen, felicitaties en cadeaus, die wij mochten ontvangen ter gelegenheid van ons 50-jarig huwelijksfeest W. van Hauten - Verwilligen St.-Jansteen, oktober 1974 Brouwerijstraat 39 D. Kleintjes (uitsluitend voor particulieren) worden In een 6-punt« letter (belangrijkste woord KAPITAAL) over 1 kolom gezet. Zij worden be* rekend per woord (minimaal 10 woordenj 1 woord Is max. 15 lettertekens) inclusief btw. kleintjes kunnen verliren In breedte (1 en 1 kolom) en worden In «en 6-punt» letter gezet met minimaal I «Iep regel In een 10-punt» letter (Spartan KAPITAAL). Zl) won den bij 4e gewone Kleintjes geplaatst, maar berekend «aar braedta an mm.-hoegte (mm.*prtjzen exclusief bfwl Nadere Inlichtingen worden gaarne verstrek! door elle kantoren van De Stem. VRIJDAG 11 Ol auto's en motoren WEGENS VERTREK te i VW 1300 1973 20.000 km pen, in staat van nieiftl mnd. garantie. 6250.—, jJ nieuw. Schoolplein 15, Ter^r zen. EEND, A2U '70, n i.z.g.s. rood, v, Ruysdaelst^ R'daal. Na 5.30 u. landbouw TE KOOP: jonge en drachtige dwerggeitjes, 4 schapen, 3 ooi en en 1 ram. 1 koppel jonge herten. C. v. d. Wijngaard, Rijsbergseweg 77b. Etten- Leur. 2 JONGE damhertjes, bokjes. Den Ouden. Tel. 01650-34076. huizei T.K.G WONING oi ooerderij- tje voor nu of later Tel 01106 1776 NIEUWBOUW OF CUDBCUW Lees Huizen en Verhuizen. 160 pag. dikke pocket vol verhuis- tips en juridische en fiscale wetenswaardigheden over hui zen kopen en huizen huren: onmisbare lectuur voor ieder die aan een ander huis denkt. Voor f 1,af te halen bij elke Amro-Bank. UW HUIS verkopen? 01155-1497 bel Makelaar- taxateur onroer? goederen. E. Lockefeer, J iigd voor de arrondisserr.e rechtbank, Zeestraat Axel. ALLES OVER VERHUIZEN Lees Huizen en Verhuizen, 160 pag. dikke pocket vol verhuis- tips en juridische en fiscale wetenswaardigheden over hui zen kopen en huizen huren; onmisbare lectuur voor ieder die aan een ander huis denkt. Voor f 1,af te halen bij elke Amro-Bank. Te koop of te huur, weg., standigheden DAMESKAPSALON centrum Breda, huurhuis, geschikt voor jonge kapp« echtpaar. Brieven onder BAVELSELAAN vrijst. woonhuis, gg^ garage f 86 000,— k.k. V. d. BERG CO. Makelaars i.o.g. lid \-i Beursmak. regio Breda, r Ginnekenstraat 43. Breda, 01600-24421. te huur aangeboden DIVERSE KAMERS Gemeub. etages en buitenhuis jes, winkelpand etc., woning- bur. v. Gaal, Chassésingel 3, Breda, tel. 01600-40793. b.g.g. 01696-3185. te huur gevraagd WOONARK te koop te Arne- muiden. Ind. hal. w.c. pl. dou che, keuken, huiskamer, 2 sl.k., garage, stuk huurgrond. Tel. 01180-27092. Fam. Polman- Tuin. Rozenburglaan 127, Mid delburg. te koop aangeboden KINDERWAGEN te koop, 3 in 1 met voetenzak. Te bevragen telef. 01140-4088, na 18.00 uur. DIERENSPECIAALZAKEN OPGELET Verhoog uw omzet door de eerkoop van vlees en pens voor hond en kat. Tel. 01105- 1774 EUMIG Super 8 filmcamera plus Agfa projector 300,-. Tel. 01680-3934. BONTMANTELS - BONTMANTELS - BONTMANTELS - BONTMANTELS - bij de Grootste ej Goedkoop ste BONTZAAK van Neder land. Duizenden korte en lange BONTMANTELS - bonthoeden- •oliiers tegen WERKELIJK ZEER LAGE BETAALBARE PRIJZF.N iONT kopen is eer zaak van /ertrouwen: dus schriftelijke garantie Desg. soepele cre- uetservice DE BONTKONING, looghuisstraat 3. Eindhoven C. el. 040-61100 (straat schuin t.o lEMA) Reiskosten per bus- rein ot benzine bij koop te- ugbetaalt. dus gratis reizen f i/rijdagavond tot 9 uur ge mend ARTS AXEL van 17 t.m. 30 oktober Hoe U het ook wilt, modern of klassiek, kort of lang, met brede of smalle revers, met ander bont voor kraag en manchetten, met of zonder bandje of plooi, in een dure of andere bontsoort. Het kan allemaal, want onze kollektie wordt in ons eigen atelier gemaakt. Vakwerk met de daarbij behorende service. BONTMODEHUIS Noordstr. 27-29 Terneuzen Tel. 01150-2152. osqoaocoooacocoeoooooaoccooaosogcoocooasoaoaooaooa Voor mode uit alle windstreken. Noordstraat 31, Terneuzen VERLOREN met paardehoofdje (fam. stuk) omg. zieken huis - Axelsedam. Tegen goede bel. terug bez. Scheldekade 49, Terneuzen. ETAGES - KAMERS Woningen - buitenhuisjes gemeub. bedrijfsruimte woningbur. V. Gaal, Ch-s gel 3. Breda? tel. 016CM| b.g.g. 01696-3185. vakantie diversen CARAVAN CENTRUM VERSTEGEN HOEVEN Achter 't Hof 31, 1 km van ingang Bosbad Hoeven. Nog enkele sta-caravans 1974 tegen oude prijs en-of korting, Bird: Florenta D f. 7.900,- Florenta 2B f. 8.200,- Doradcj 9.275,- Astral: type 7001 nu f. 8.995,- type 8002 nu f. 9.995,* 850-3 f. 10.995,- Oscar: wit PVC 8002 met erker f. 12.765,-;i Cedar 14 m x 3,65 m met erker f. 23.235,- Per 1 novd wordt Blue Bird 22 proc. duurder; Astral 15% en Oscar Y Nog enkele toercaravans 1974 o.a. Wilk-Stern 450 super 1 van f. 11.965,- voor f. 9.965,-; Astral 450 f. 6.450,-; AstralI luxe f, 7.100,- Astral 390 Luxe f. 6.600,- Alle met vooij dubbele ramen en winterisolatie. Occasions: Sprite Musks met voortent f. 2.500,-; Astral 370 met voortent .zg.a.n, id Astral 370 f. 1.800,-; Thomson 5 meter met tent f. 2.990,-; ff Bird 7 meter f. 2.800,- en Kema Kwikstaart met tent f. 1.000,-. Goedkope aanbieding voor Kerst-Nieuwjaarsbezoek aan Zuid-Afrika. Vliegen tot Gi braltar en verder p. schip naar Kaapstad. Heenreis 17 nov. 1974, terugreis 16 februari 1975. Prijs vanaf f 1243,— Reisbureau MüLLER CO. Boul. de Ruyter 16, tel. 2322, Vlissingen. personeel gevraagd ZELFSTANDIGE KAPPER(STER) Om bij gebleken geschiktheid de zaak te drijven. Br. b no. 14414. ATTENTIE Metselaars en stucadoors ge vraagd voor werken in België. Hoog loon. Bel voor inl 030- 513925. huwelijken TRAIT-D'UNION Al bilna 10 laai een begrip voor eerlijke voorlichting er serieuze huwelijksbemldde- ing ERKEND DOOR DE RAAD VAN TOEZICHT inl: Hoofdkantoor: Postbus 122, Ede tel. 08380-14192. Afd Breda Delbergen 53 tel 01600-52721 KENNISMAKING GEZOCHT Dat kan op een prettige trouwbare manier via M lands grootste erkende b® voor persoonlijke huwer contacten. Het nieuwe met uitvoerige informatie vangt u gratis in blanco lop. Centrum Europa Ba laan 275, Breda. Tel. W 56242 KLINGE - GRENS Schieting bij René de Moor, vrijdag 11 oktober. 46 kg. pa ling. Begin 19.45 uur. «OOSOOSOOSOQOOOOOOOOCOgQOOCOCCCOgCQOOgCCCCCCCOOOOOCOCCCCC Naam: Adres: Woonplaats: Telefoon: Voorkeursdagen: 1: (geen zondag) 2: 3: Ondergetekende verklaart zich als deelnemer in te schrijven voor de in deze krant aangekondigde slip cursus van Anti-Slipschool „Koreman" (expl. E. Eli- asar) te Deurne, onder de voor deze school gebruike lijke voorwaarden en verzekeringen en tegen de met DE STEM overeengekomen reductieprijs van 89, (inclusief Brabantse koffietafel). Datum: Handtekening: Deze bon insturen aan DE STEM, Reigerstraat 16, Breda. Op de enveloppe s.v.p. vermelden: „Slipcur sus". (Van oen onzer verSIaggeve SLUISKIL Zonder ichfbaarheiid heeft de Ned» jdse Stikstof Maatschap (N-S.M.) te Sluiskil de Iaat tien, twaalf jaar het bedt zodanig uitgebreid en gen derniseerd, clat er van het de bedrijf niet veel meer overgebleven. De oorzak van deze uitbreiding en liserimg zijn vooral et van het aardgas, die N-S.M. als grondst irdt gebruikt, niieuwe tec lische mogelijkheden en ontwikkelingen op de were tarkt voor wat de kunstme iffen betreft. De N-S-l teeft gedurende de laats tien twaalf jaar voor rui ;n half miljard aan het b [rijf „vertimmerd". Door al deze activiteit is N.SM. i® haar soort de grot fabriek ter wereld gewo den. De produktie van stofft its ammoniak en ureum is t< ipzdchte van 1962 verveelvot liigd- Van wiat er in 1962 iet faibriakterredn stond zi n feite nog maar overgebl 'en het hoofdkantoor, de die ingehouwen en drie sail ibriieken. Veel is er in de laatste td< Fjaar gesloopt of buiten gebrul ïeld. Hiertoe behoren ond meer een zwavelzuiurfaibrie oxygasfaibriek, de wa-tei Bamagcomversd ammoniakwassinig, ga ■atuur, onitzwt itie voor coke oxygas, oliebraalkinsta itde e.d. Nog steeds wordt ■el ergens op het terrein g loopt of aangepast aan uieu we situatie en eisen- Voor de produktie van ammc tiak beschikte men b.v. ove •en installatie, die per dag 55 ton leverde. Na de komst va |het aardgas begin 1966 werd m» ingebruikname van de eei ;e reforminginstallatie (voo le omzetting van aardgas m< in waterstof en koold Jxide) de capaciteit opgevoer 1000 ton per dag- In 196 wam er een tweede refoi ing-unit en in 1971 de derd imit, die alleen al een capao; >iit van 1000 ton per diag ha« ie NS.M. heeft hierdoo Brans een capaciteit van ruit rOO ton ammoniak per dag. De produktie van ureun [(kunstmest met het hoogst likstofgehaite- namelijk va-: procent) heeft zelfs ee 'machtig verloop geken-r ds eerste ter wereld bouwd N.S-M. een ureum fabriek Ie eerste werd gebouwd it 11.958. In 1962 warer, er twe iet een geza-melijke capacitei 200 ton per dag. Nu is eet mtal units ontstaan, die on mgebracht in twee grote in iall'a-ties, samen een capacitei' hebben v-an 2.300 ton pe lag. Voor de produktie van sal •terzuur zijn drie kleine in ial'laties aangevuld met twe öeuwe en grotere installaties Wat. de kalkamonsalpeterzuu ïtreft is de produktie opge erd tot 1200 ton per dag- D< Uitbreidingen wat dit Laatst» jprodukt betreft zijn niet z< pectaculai,r als bi'jvoorbeei» >ij ureum het geval is ge heest, maar juist wat kal'ka «salpeterzuur aangaat is lorm veel gebeurd ter verbe irin-g van de kwaliteit vai het produkt. Het stikstofgehal te met name is gestegen vat 20.5 procent tot 26 procent :Ook de ver werkbaarheid ^Verbeterd Niet alleen is er bij d» N.S.M wat gebeurd op he ebied van uitbreiding en mo rnisering van het produktie paraat- Met name de laatst» jaren zijn er veel maatregelei enomen op het gebied vat tilieuhygiëne en nog meet maatregelen zullen volgen Verder wordt thans hard ge- Werkt aan de uitbreiding var de haveninstallaties, wa-arir an ook wordt begrepen hö erlengen van de totale kade- Jengte tot bijna 500 meter floor het in gebruik gaan ne- (Van een onzer verslaggevers) TERNEUZEN De postdui venvereniging Nieuw Leven te Koewacht sloot het vliegsei- Pen 1974 af met een vlucht muit Quievrain waaraan nog >or 334 duiven werd deelge nomen. De hoogste snelheid noteerde een duif van Rob van Hijfte na-meü ik 1473.3 meter Per minuut 2 en 9 Cam, dé Jpïock, 3 A de B'-oij, 4 en 8 J de Schepper, 5 W van der Bilt Rol var Hijfte. 7 P van Goethem: 10 W. Verbiest. De uitslag van de zesdaagse Mdt: 1 Rob van Hijfte 2 L Seghers. 3 J Romboui 4 H de Vliegher 5 W van der Bilt. 6 Bpa-m de Bock. 7 G Ja-nsens 8 en 9 R Martens. 10 Pr- de ipock Bij de PV De Zwaluw tc bint-.lansteen behaalde de ^Befhebber J van Spaand-onck ™t jaar niet minder dan 1( Van de 13 Verenigin.gstitels, won dit seizoer 18 maa' eerste prijs in een wed- ht. Kampioenschap oude wen, aangeduid: 1 J van "andonek 31 prijzen. 2 F

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1974 | | pagina 4