loet Optimisme bij gesprek met Suriname Costa Gomes president zonder duidelijke kleur Generaal Prats vermoord Ambassadeur in Israël beklaagt zich Ford: Internationale samenwerking vereist )e?e|yd idee „Wel goede valhelmen te koop" Portugal commentaar CONSUMENTENBOND IN NABESCHOUWING: Gijzelaars mogen eten Brandweercommandanten naar Valkenswaard pen bij rlaagd! leel! irVéGé assabonnen 3len tegen binnenland buitenland tw—m—ÊOÊÊ—mmt Wankele democratie Ecevit geeft opdracht terug PCB-wegvervoer keurt nota Van Hulten af Santo Domingo: Risico Producer failliet: Vertraging film Van der Heijden 1 voorbehouden. -S87— 59,- 435- 69,- ■iricïen. Zo- bij een Dinsdag 1 oktober 1974. LISSABON Dc nieuwe president van Portugal, gene raal Francisco Costa Gomes {zie foto), heeft als militair weinig van zich doen spreken en heeft geen duidelijke poli tieke filosofie. Tot zijn benoe ming door de militaire junta was hij hoofd van de chefs van staven. Voordien was hij bevelhebber in de strijd tegen de guerrilla's in Angola en Mozambique, waar hij zich meer als bestuurder onder scheidde dan als commandant 1 te velde. Hij dg bevriend met zijn voorganger De Spinioia. Door j velen werd hij allis diens raaid- gever gezien. Maar hij was slim genoeg, zo zegt men poli- tiek geen kleur te bekennen. Costa Gomes is 59 jaar. Hij trad in 1931 in militaire dienst, heit jiaiar wiaairiin de dic tatuur vain Sailaaar begon- In 1 1935, na beëindiging van zijn officiersopleiding, ging hij wiskunde studeren aam de uni versiteit van Oporto. In 1944 studeerde hij af. In 1958 was hij omderstaiaits- seeretaris voor het leger. Ook diende hij bij de republikeinse nationale garde, de politie macht van de president- als vertegenwoordiger van het mi nisterie van binnenlandse za ken. In Mozambique was hij plaatsvervangend opperbevel hebber, terug jm Portugal hoofdintendant en in Angola opperbevelhebber. In 1972 werd hij tot hoofd van de dhefs van staven benoemd. Zijn voorganger De Spinola stond toen onder hem Costa Gomes schaarde zich achter de denkbeelden die De Spimola had neergelegd in zijn omstre den boek „Portugal! en de toe komst". De toenmalige premier Mar cello Caetamo stuurde beiden die laan uit vier dagen na de machtso vername door het leger op 25 april 1974 was Costa Gomes terug op zijn hoge militaire post. Hij vormde een stootkus sen tussen de gematigde presi dent en de linksere, jonge le den van de beweging van de strijdkrachten die de staats greep op touw hadden gezet- Tij diens de crisis van het afgelopen weekeinde die tot het aftreden van president De Spdnlo'la leidde, trad Costa Go- mes vofllgeinis poüiiltiek ingewij den oip als tussenpersoon van de strijdige élementen in de regering en had hij in feite die macht ai overgenomen. „Hij heeft geen duidelijke ideolo gie, hij heeft zich politiek -nooit uitgesproken", aldus een hoge militaire woordvoerder, die daar echter aian toevoegde, diat Costa Gomes wel betrok ken was bij een mislukte mili taire coup in 1961. Costa Gomes is een stille, bijna verlegen man, een slecht spreker in het openbaar en mist het charisma ran zijn voorganger. 1eneraal De Spinois, de gematigde liberaal die zich zover -* boven de partijen leek te hebben uitgewerkt dat hij vol doende gezag had om links en rechts in het spoor te houden, heeft vijf maanden na de sraatsgreep het veld geruimd. Blijkens zijn afscheidsrede is hij heengegaan omdat hij geen kans meer zag om met name links in het spoor te houden: het werd hem te radicaal, te revolutionair. Hij vertelde er niet bij dat de massale betoging te zijner ere die hij zaterdag op het laatste nippertje moest afgelasten, in de ogen van zijn tegenspelers, de jonge officieren en de regering, het bewijs vormde dat De Spinola rechts niet meer in het spoor kon houden. Ondertussen lijkt hetgeen zich in het afgelopen weekeinde heeft afgespeeld, de grote tragedie van het nog maar net vrij gevochten Portugal te worden, vrezen wij. Voorzover te over zien valt, is de communistische partij de enige sterke en strak gedisciplineerde partij op dit moment. Daartegenover ontbreekt echter een stevige conservatieve, rechtse partij. Het verdrietige is dat elke poging om de behoudende krachten in Portugal die er natuurlijk zijn te mobiliseren, strandt op de infiltratie van figuren uit het vroegere fascistische regiem. Zo wordt elke behoudende partijvorming verdacht. En in het politieke midden is nog nauwelijks van sterke partijen spra ke. Generaal De Spinola is derhalve eigenlijk gestruikeld over het gebrek aan een betrouwbare politieke achterban. Het ver moeden 'ijkt gevestigd dat hij in zijn verzet tegen de al te radicale koers ter linkerzijde zelf aan de, verdachte, rechter zijde is beland, omdat er in het midden een luchtledig was. Het is duidelijk dat de Portugese democratie levensgevaarlijke maanden teoömo°t oa=t. (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Premier Den Uyl is optimistisch over de uitslag van de conferen tie tussen Suriname en Ne derland over het toelatings beleid. Hjj verklaarde dat gisteren aan het begin van de avondvergadering tussen de twee regeringsdelegaties in het Catshuis. Tij deus een voorbespreking over de agenda bleek tussen de twee premiers een grote eensgezindheid. Nederland wil paal en perk stellen aan de migratie van Surinamers Maar de Nederlandse regering wil tevoren weten, wie er ko men, waar men denkt te gaan wonen of te logeren en waar men eventueel denkt te gaan werken. Voor de vestigingsei sen worden dezelfde bepalin gen van kracht, die voor alle Nederlanders galden. Voorrang bij 'het zoeken naar een wo ning zal niet worden gege ven. De vergadering die aanvan kelijk gistermiddag zou begin nen werd verschoven naar ae avond, omdat minister Van Doorn (CRM) plotseling vei- hinderd was. Vandaag zal pre mier Den Uyl de zitting niet kunnen bijwonen. Hij is aan wezig op de jaarvergadering van de Nederlandse christelij ke werkgevers in Nijmegen, waar hij een redie zal houden. Van Surinaamse zijde nemen premier Arron, de ministe. van justitie Hoost en de -gevol machtigde minister Eer in Den Haag aan de zitting deel. ANKARA Premier A. I. Bulent Ecevit heeft gisteren zijn opdracht om een nieuwe Turkse regering te vormen aan president Koruturk terug gegeven. Ecevit deed dat na een gesprek met de voorzitter van de democratische partij, Fer- ruh Bizbeuli, Suleyman Demi- rel, voorzitter van de belang rijkste oppositiepartij is nu tot kabinetsformateur be noemd- DEN HAAG (ANP) De protestants-christelijke be- roepsgoederenvervoerders (PCB-wegvervoer) hebben de discussienota over het goede renvervoer van staatssecretaris Van Huiten (Verkeer en Wa terstaat) afgekeurd en op en kele punten onaanvaardbaar genoemd. Ortc de andere con fessionele vervoerders, de ka tholieke vervoerdersorganisa tie, hebben vorige week al het „neen" op deze nota laten ho ren. DEN HAAG (ANP) De bromfietser, die nog geen helm heeft, doet er goed aan, niet te wachten tot 1 februa ri 1975, de nieuwe datum, waarop de draagplicht wordt ingevoerd, maar nu reeds een helm te kopen. Dit zegt de Consumentenbond in een nabeschouwing over zijn val- lielmenonderzoek. Het is de bond eerst thans gebleken, dat er een grote spreiding bestaat in de kwaliteit van vele merken en men heeft dus kans een goede helm te kopen. In de Consumenten gids noemt de bond een aan tal merken, waarvan hij zegt, dat men de grootste kans op een goede helm heeft, als men deze merken aan schaft. De resultaten van het on derzoek, dat de minister van Verkeer en Waterstaat heeft laten instellen naar de mate, waarin vele. -in Nederland verkochte merken aan het NL-keur voldoen en naar de oorzaken vam het niiet-vol- doen, noemt de Consumen tenbond „bedroevend", ook ais is dit „uitermate verhul- lenidf' gepubliceerd. Wie echter de nota vtam de minister aan de voltoverte- gen-woorddigiinig hierover goed leest, ze®t de band, moet op merken, dat er heel wat toe zeggingen in te vinden zijn voor een verbetering van de huidige keurings-vioorschiif- ten en vooral van de wijze, waarop er naar gestreefd zal worden te zorgen, dat hel men met een goedikeurings- merk ook werkelijk aan de eisen voldoen- De bond zal er op aandringen en toezien, dat deze zaken ook werke lijk verbeterd wouden- Pers en radio hebben ge meld, dat vodgens het onder zoeik van de minister veel meer helmen voldoende be scherming zoudiein bieden dan door ANWB en Consumen tenbond zou zijn beweerd. De kwestie waarover de ANWB en de consumenten bond aam de bel trokfee-n was echter een andere namelijk of van NL-keur voorziene helmen aan de hiervoor gel dende eisen voldoen en of zij dius de door dit keur gega randeerde bescherming wel bieden. In 'I kort OMDAT zij bij de leerlingen actief propaganda maakte voor de .Jezus-Beweging" is me juffrouw J. Manschot uit Em- men geschorst als lerares Ne derlands op de Christelijke MAVO-schooI in Schoone- beek. DE tropische orkaan Wendy" heeft Sm Taiwan voor zover gistermorgen bekend wias. aan 31 mensen het leven gekost- Vijfendertig mensen werden ernstig gewond en 44 worden vermist. DE Franse amd-permier Pierre Messmer is zondag herkozen als lid van de nationale verga dering- In totaal werden zon dag zes tussentijdse verkiezin gen gehouden, die zich ken merkten door stemmenwinsten voor de linkse partijen. „EEN liaiprndddeJ" en -,een han- dienbiinder voor het streven maar democrafeerinig". Deze menimig over een eem/fcnaiaiï (loon)aklkoord geeft de heer P. Spijkers kamdid-aat -voor zitter van de Industriebond NKV) Sn ..Ruim Zicht", heit officiële orgaan van het Ne derlands Katholiek Vakver bond. (Vervolg van pagina 1) Aan de ontknoping van maandag is een weekend van grote spanning en onrust voor afging. Het begon met plan nen voor een grootscheepse betoging van behoudende groeperingen ten gunste van De Spinola, die afgelopen za terdag gehouden zou moeten worden. De Spinola had zelf min of meer rechtstreeks op geroepen tot deze manifestatie van de zwijgende meerder heid" en het juntalid Galvao de Melo gaf zijn openlijke steun. Links zag in deze beto ging een poging van rechts om het roer over te nemen en drong aan op een verbod. Op hiet iiaaitste ogenblik besloot generaal De Spinola, op wie kennelijk sterke druk was uit geoefend, de manifestatie af te Volgens radioberichten is Galvao de Melo inmiddels ge arresteerd. Het afgelopen week end werkten militairen en burgers, hoofdzakelijk leden van de communistische partij, samen bij het doorzoeken van auto's op wapens. Ook bdj huiszoekingen zouden wapens zijn gevonden. Er zijn de af gelopen diagen 238 arrestaties verricht onder „reactionaire elementen". De arrestanten, onder wie ex-ministers van het regime Caetano zijn over gebracht naar Fort Caxias dat onder Caetano en Sailaizar in gebruik was als politieke ge vangenis. (Van onze correspondent) TEL AVIV De Nederlandse ambassadeur in Israël, de heer J. Jongejans zal vandaag schriftelijk zijn beklag' doen bij de Israëlische autoriteiten over de wijze waarop in Israël publiciteit is gegeven aan de affaire van de drie ihier gear resteerde Nederlandse studen ten Nadat de Israëlische advocate van de dirie, mevrouw Felice Langer, tegenover ons had ge klaagd over het feit dat met name de twee Nederlandse meisjes, Paulina Witkam en Margreta Heynsbroek, bijna twee weken hadden moeten wachten op bezoek van een vertegenwoordiger van de Ne derlandse ambassade, liet <le Israëlische staatsradio weten dat die Nederlandse ambassade wel degelijk onmiddellijk over de arrestatie van de Nederlan ders was ingelicht en even eens meteen toestemming tol een bezoek aan de gearres teerden had gekregen. „Ik heb me hieraan seneus geërgerd", zei ons vanmorgen ambassadeur Jongejans, „dit is niet waar, dit is zonder meer misleidend". Volgens de heer Jongejans werd hij op 16 sep tember ingelicht over de ar restatie van de twee meisjes. Hoewel hij in de daarop vol gende dagen herhaaldelij k te lefonisch verzocht om toestem ming tot een bezoek aan de twee meisjes, werd hij pas in de gevangenis toegelaten op 25 dus september. Twaalf dagen na hun arrestatie. „Al-s het tot een proces te gen de drie Leidse studenten komt, heb ik een goede kans om te winnen". Dat zei mij Felice Langer, de pro-Pales tijnse Israëlische advocate van Willem Thierens, Margreta Heynsbroek en Paulina Wit kam. Volgens deze advocate, die tientallen Palestijnse comman do's voor Israëlische militaire tribunalen heeft verdedigd, hebben de drie Leidenaren te genover de Israëlische politie geen bekentenissen afgelegd. „Ze hebben geen acties tegen d veiligheid van de staat Is- de veiligheid van de staat Is raël ondernomen, en waren dat ook niet van plan", aldus Felice Langer- Generaal Carlos, Prats, op perbevelhebber van het Chi leense legv-- en minister van defensie onfi*r het regiem van president Allende, is gisteren in Buenos Aires om bet leven gekomen. Dat gebeurde bij een bomaanslag op zijn auto, die eveneens het leven kostte aan zijn vrouw. Op de foto de verwrongen resten van de au to. SANTO DOMINGO (AFP - DPA REUTER) De stads- guerrillastrijders die sinds vrijdag in het consulaat van Venezuela in Santo Domingo, de hoofdstad van de Domini caanse republiek zes gijzelaars vasthouden, hebben er giste ren in toegestemd dat rij en hun gijzelaars iedere dag tweemaal van eten en drinken worden voorzien- Een aanbod van de Domini caanse autoriteiten ook schuimrubber matrassen te zenden wezen zij echter van de hand. De stroomvoorziening is hersteld, alleen de telefoon blijft afgesloten. WASHINGTON (ANP) President Ford van de Vere nigde Staten heeft gisteren tij dens de officiële openingszit ting van de jaarvergadering van de Wereldbank en het In ternationale Monetaire Pond» opgeroepen tot meer internat! onale samenwerking om de (Van een onzer verlsaggevers) EINDHOVEN In 18 brandweerregio's in ons land is de intergemeentelijke (dus regionale) samenwerking op brandweergebied al op gang gekomen. In 28 andere regio's wordt er driftig aan gesleu teld. Van die 16 actieve regio's is Zuid-Oost-Noord-Brabant, met Eindhoven als centrum, een van de verst gevorderde. Daaraan is het te danken, dat de brandweercommandanten in ons land dit jaar hun jaar vergadering in Valkenswaard (Eurostranil) houden. Dat ge beurt op donderdag 10 ea vrij aas 11 oktobei. Die vergade ring wordt dit keer opgesierd met een congres. Thema: regi onalisatie en huipverlening- Speetuc-ulair hoogtepunt, een erschrikkelijk, maar wel nauwkeurig in een draatbcek omschreven erkeersongeval zodanig in scène gezet da', er ttn ideale situ.-lie ontstaat om dc inzetmogelij kneaen van al lerlei recent geleverd bestrij- dings- en hulpverleningsmate riaal te demonstreren Twaalf brandweerkorpsen uit heel Brabant (o-a. uit Bergen op Zoom) zullen van de partij zijn. Aan de noodzakelijkheid tot regionalisatie van de brand weer liggen ten grondslag de ontwikkelingen dn de industrie en de uitbreiding van het ver voer, vooral van gevaarlijke stoffen, over land en over wa ter. Daar zit het risico in van rampen in vredestijd, waar voor de omvang en de uitrus ting van plaatselijke brandwe ren in veel gevallen onvol doende zal zijn. Samenwerking van brand weren in regionaal verband kan daarvoor de oplossing zijn- Feitelijk is dat een zaak die thuishoort binnen de ge westvorming. Maar de gewest- wet is nog altijd een zaak die in het verre verschiet ligt en de minister van Binnelandse Zaken vindt, dat de regionale samenwerking van de brand weer daar niet op kan wach ten. Daarom wil hij, zoals be kend is geworden uit de over igens nog vertrouwelijke Nota hulpverlening bij ongevallen en rampen, regionalisatie be vorderen en waar nodig brandweerregio's aanwijzen. Over allerlei aspecten van die regionalisatie, bestuurlijk, technisch en wat uitrusting en verbindingen betreft, zal het brandweerco-ngres gaan. Een der inleiders van d'e eerste congresdag, en wel over de bestuurlijke aspecten van re giovorming, is commissaris der koningin J. D. van der Harten. Op de tweede dag zal com mandant M. Bouwmeester van de Bredase brandweer over interregionale brandweer spre ken en op die dag komen voorts ter sprake de stand van zaken m.b-t. de regiovorming en de samenwerking tussen G.G en GD- en de brand weer. wereldomspannende en recessie op te lossen. inflatie Het Amerikaanse staats hoofd maakte in zijn toe spraak geen melding van rtv ernstige gevolgen die de sta ging van de olieprijzen voor de wereldeconomie heeft, een vraagstuk dat op de ja-arve gn dering in het brandpunt van de belangstelling staat. For" zei dat de problemen waarmee de wereld thans wordt g-coi fronteerd ernstig en ingewik keld zijn- Hij noemde in dit verband de inflatie die ve hoger u' dan kan worden ge tereerd de ongekende moet 'fillet cn bij de toelevert ig van de voornaamste grondstof fer cn de ernstige belemme ringen voor economiscne gr in en vooruitgang in veie [armee waai 01 uer de armste. „Wij menen dat een zeast van trut t nationale samen-vet- King. a,e een generatie e- den tiet akkoord van Breit) 1 Woods heeft opgeleverd, leiden ttr, oplossing vin ae mocJ-jKnedeir waarvan wl) ibai.z worden gesteld', zo ze 1 i'oi <1. Onze zienswijze, zo ze'. Ford. luidt in het kort als volgt: cr zijn oplossingen no dig die het algemeen belui'; dienen en niet die van inil'-' du.eie landen, er moet handil zijn en geen protectionisme. J En zo verdween De Spkuiki weer van hei politieke toneol in het Umd van de Port. Niet dat ik nou zo weg was vam, die monocle, maar zo'n ouwe, wij' ze vogel wil de zaak nogal eens bij elkaar houden, als het matigende element, weet wel. Vooral links schijnt nogal hard van stapel te lopen daar. Als het maar democratisch ge beurt, heb ik er geen moeite mee, maar dat gefoezel achter allerlei schermen is nooit zo best- Het heeft misschien toch tets te maken met de mamier waarop je loopt. Als je je linkerbeen te ver naar voren zei, kunnen er drie dingen ge beuren: je valt, je struikelt, of je rechterbeen haalt het linker in en dan ben je nog et)en ver. Omgekeerd is natuurlijk even erg. En een rechtse dictatuur dan, zoals voor de val van Caetano? Nou, dat is zoiets als een continue hinkpartij op de rechter, omdat de linker volle dig lam en mank getrapt is. En inderdaad, dat kan omge keerd natuurlijk ook. Gewoon, links - rechts - links - rechts - enz., da's eigenlijk het democratische maniertje van lopen, en onderweg kun je dan proberen mekaar van je gelijk te overtuigen. Maar intussen is het onrecht nog lang de wereld niet uit. Neem nu artikel 6 van de CAO voor 't vliegend personeel van de Sabena. Daar staat in, zo lees ik in een Belse gazet, uit Antwerpen, dat de stewar dessen na een bepaalde leef tijd opnieuw gekeurd moeten worden door een „schoon heidscommissie". Oh. ooooooh. Alleen de „mooie" moge-n dan in dienst biljoen. Dit is onaan vaardbare discriminatie, zo heeft CVP-kamerlid Demoes ter de minister geschreven. Nou, volgens die minister be staat er geeneens een cao voor die mensen, laat staan artikel Daar worden we dus niets wijzer vanWil meneer De- meester dit eens tot de bodem uitzoeken Want het is toch schunnig dat aan mannelijk personeel van een bepaalde leeftijd geen schoonheidseisen worden ge steld? Maar ondertussen: ruzie onder de hoge (Glomes in Lissabon. bon. Spanje mag dan zijn Costa Brava hebben, Portugal heeft nu zijn Costa Gomes. Hoe bruin het daar gebakken wordt, zullen we, vrees ik, spoedig merken. Olé, of zoiets. i MERIJN (Van onze kunstredactie) PRINSENBEEK De pr od u ktie maatschappij Orpheus te Antwerpen, die dit najaar de nieuwe speelfilm „Kaspar in de Onderwereld" van Jef van der Heijden in rou latie zou brengen lieeft gisteren faillissement aangevraagd. „De film komt er zeker maar er zal nu wel een aanmer kelijke vertraging optre den in de afwerking", aldus een zegsman van Rebrofilms Nederland. Zoals bekend heeft Jef van der Heijden de op namen voor deze nienrwe Nederlandstalige speel film in het voorjaar ge maakt (o.a. tijdens de carnaval te Breda). Het onderwerp is genomen uit het boek ..De goden moeien hun getal heb ben" van Hubert Lam- po. HET nieuwe NVSH-bestuur heeft gistermorgen bekendge maakt dat de abortusprijs in de NVSH-klinieken wordt verlaagd van 400 tot 350 gul den. De regeling gaat in op maandag 7 oktober.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1974 | | pagina 9