s
Doorzon-
raken uit
de gratie
Meer woon- en
leefruimte door
moderne serres
STOF IN DE TV KAN GEEN KWAAD
)OP
DOP
AAN- OF
UITBOUWEN?
EERST NAAR
DE GEMEENTE
Doe eens
wat met
uw gevel
995,-
1740,-
ONDER
DAK
BOS-KEUKENS
140-4037
beier
;r
250,-
HULST
Overdamstraat 14
Tel. 01140-4398
Leefruimte
Kritischer
ONDER DAK j
onze showroom te
jn dat voor 30 50
nelux
P
TEL. 2028
Er wordt hier en daar nogal wat gemopperd door mensen
die, als ze aan de buitenkant van hun huis willen gaan bre
ken, tot de conclusie komen dat de verbouwing zoals zij die
graag zouden zien, door de gemeente niet goedgekeurd
wordt. „Mijn eigen huis, en ik mag er niet eens mee doen
wat ik zelf wil", is bij de gemeente een veel gehoorde
klacht.
De heer G. Voetel, verbonden aan de dienst voor Bouw- en
Woningtoezicht in Breda, toont zich dan ook erg voorzichtig
wanneer we hem vragen in grote lijnen aan te geven wat nu
wel en niet mag bij de aan- of uitbouw van een woning.
„Die hele aan- en uitbouwkwestie is zo gecompliceerd dat ik
huiver om daar algemene richtlijnen over te geven. Er zijn
weliswaar regels vastgelegd, maar er zijn zoveel uitzonderings
gevallen en er kunnen zoveel vrijstellingen worden verleend,
dat het zinloos is om alleen op die regels af te gaan.
Ik zou iedereen willen aanraden om, voordat hij gaat ver
bouwen, inlichtingen in te winnen bij de dienst voor Openbare
Werken van de gemeente (afdeling Bouw- en Woningtoezicht).
Hier kan men precies nagaan wat in de betreffende situatie
wel en niet geoorloofd is"
Een collega van de heer Voetel voegt eraan toe: „Die wet op
de bouwverordening is net elastiek; je kunt er alle kanten mee
op. Het is onmogelijk om die wet in enkele zinnen te vatten".
Niet iedereen heeft overigens direct met de ingewikkelde
wet op de bouwverordening te maken. Veel nieuwe woningen
vallen onder een bestemmingsplan, dat veel eenvoudiger richt
lijnen aangeeft voor uitbouwtjes. In de bestemmingsplannen
van na 1970 is zelfs bewust ruimte geschapen voor de aan- en
uitbouw. Deze maatregel werd genomen door de groeiende be
hoefte van mensen aan meer ruimte. De kleine na-oorlogse
woningen en de toename in huishoud-apparatuur (wasmachi
ne, ijskast e.d.) brachten de mensen ertoe delen aan hun huis
te bouwen.
Vooral de wens om de keuken (waar meestal de apparatuur
staat) uit te breiden, nam hand over hand toe. In de bestem
mingsplannen van na 1970 zijn de volgende bepalingen opge
nomen:
de totale panddiepte mag niet meer bedragen dan elf meter;
de uitbouw mag maar één verdieping beslaan;
men mag aanbouwen óf over de volle breedte van het huis,
óf alleen aan de keuken van het huis.
Ook deze regels zijn echter niet altijd en overal geldend.
Evenals bij de wet op de bouwverordening, zijn ook op deze
bepalingen uit het bestemmingsplan uitzonderingen te beden
ken. Wanneer in een straat waar de woningen maar zes meter
diep zijn, de bepaling op de panddiepte ongenuanceerd mocht
worden toegepast, zou men dus een uitbouw van maximaal
vijf meter aan zijn huis mogen bouwen Dit kan voor de buur
man erg onaangename gevolgen hebben. Hij wordt door die
lange schuur aan de woning naast zijn huis, als het ware in
gebouwd.
„De hele wet op de bouwverordening is erop gemaakt
om de algemene leefbaarheid te waarborgen", zegt de heer
Voetel. „We willen het graag netjes hebben. Dat aspect ver
liezen de mensen vaak uit het oog".
JEANNE PEIJNENBUG
De eigenaar van dit huis
trok de keuken bij de woon
kamer, waardoor deze een
L-vorm kreeg. Achter het
huis liet hij een nieuwe keu
ken bouwen, die op de bo
venste foto te zien is. Het
gebouwtje vooraan rechts is
in gebruik als schuurtje.
Vroeger stond op die plaats
een kolenhok. Op de onder
ste foto een beeld van het
interieur van de meuwe
keuken. 1
Als iemand het vroeger over
een serre had, dan dacht men
aan een uitbouw met veel
glas, waarin mensen en plan
ten zomers in de zon konden
vertoeven, 's Winters werd de
ze serre afgesloten, omdat het
teveel energie vergde ook de
ze kamer te verwarmen. De
bewoners trokken zich terug
in een kleine, verwarmde huis
kamer en in de serre stonden
de bloemen op de ruiten in
plaats van in de uitbouw.
Heeft men het nu over een
serre dan denkt men gewoon
lijk aan een gelijkvloerse uit
breiding van het huis, die per
manent wordt gebruikt en die
zoveel mogelijk in de stijl van
het huis wordt opgebouwd-
Vooral naar dergelijke „ser
res" is volgens architect Henrl
Fraiture tegenwoordig veel
vraag. Mensen, die een eigen
huis hebben vinden op een
gegeven moment, dat de
woonruimte te klein wordt
Omdat men vaak gehecht is
aan huis en omgeving gaat
men het zoeken in een uitbrei
ding in plaats van een verhui
zing.
Henri Fraiture: „Het zijn
vooral gezinnen met opgroei
ende kinderen, die aan een
serre denken- De oudere jon
gens en meisjes willen in de
huiskamer op hun gemak met
de vrienden en vriendinnen
praten, een ander wil op de
zelfde tijd televisie kijken en
weer een ander gezinslid wil
rustig lezen- In de kleine huis
kamers, waarover veel gezin
nen beschikken, kan dat niet
allemaal tegelijk gebeuren-
Natuurlijk zijn er nog andere
redenen te geven: de mensen
zien bijvoorbeeld grote, ideale
woonruimten bij anderen, de
bladen gespecialiseerd op het
gebied van wonen geven leuke
tips en dan past het natuurlijk
ook in het hele bestedingspa
troon van nu".
Is de eigenaar van het huls
zover, dat hij besluit uit te
breiden, dan vindt hij in de
scheidingsmuurtjes achter het
huis algauw een idee. Een uit
breiding lijkt dan eenvoudig
niet zo kostbaar. Gaat men
echter inlichtingen inwinnen
bij gemeente, aannemer en ar
chitect- dan blijkt het toch wel
iets ingewikkelder in elkaar te
zitten
Architect Fraiture: „De
meeste mensen beginnen met
het idee van een kleine ver
andering, maar eindigen met de
verbouwing van de hele bega
ne grond"-
Doel van de verandering is
het groter maken van de leet-
ruimte- Door alleen maar een
nieuw stukje kamer aan de
oude te plakken kom je er
dan natuurlijk niet- Er moeten
muren worden uitgebroken en
deuren moeten worden ver
plaatst- Dit brengt al gauw
veranderingen met zich mee
voor gang of hal en niet te
vergeten de keuken. Veel huis
eigenaren bedenken dan bo
vendien, dat eigenlijk gelijk-
wel een nieuwe, moderne keu
ken kan worden aangeschaft
Het gebeurt dan nogal eens.
dat de kleine keuken bij de
kamer wordt getrokken en da!
er een grotere keuken aan hel
huis wordt gebouwd- Alle mo
derne keukenapparaten passer
In de nieuwe keuken en dc
kamer krijgt, dank zij de oude
keuken, de tegenwoordig zo
geliefde L- of Z-vorm. Door
deze nieuwe vorm kan de
leefruimte in verschillende
hoekjes worden gedeeld, waar
zich tegelijkertijd verschillen
de activiteiten kunnen afspe
len-
Steeds meer mensen raken
volgens architect Fraiture en
thousiast over deze nieuwe L-
of Z-kamer en de zogenaamde
doorzonkamers raken uit de
gratie- Natuurlijk zijn er toch
nog steeds mensen, die de
voorkeur geven aan een leng-
teuitbreiding van de woonka
mer.
Maar in welke richting cie
leefruimte ook wordt vergroot,
het zal in alle gevallen heel
wat kosten met zich meebren
gen- Behalve de bouw zelf ko
men er nog heel wat extra
dingen op de rekening te
staan- De vloerbedekking zal
bijvoórbeeld in de hele kamer
worden vernieuwd om ver
schillende bedekkingen in de
nieuwe, grote kamer te voor
komen, de muren krijgen om
dezelfde reden een ander
kleurtje, er moet extra 'ver
warming komen en velen ko
pen extra meubels.
Voor wat betreft dit laatste
neeft Henri Fraiture nogal wat
aanmerkingen. „Als mensen",
zegt hij, „ineens een grote ka
mer hebben krijigen ze de nei
ging deze helemaal vol te zet
ten met een paar bankstellen
en een eethoek- Op die manier
kun je je weer maar moeilijk
tussen de meubels door bewe
gen en komt er nog geen
ruimte voor de vele activitei
ten, die in de leefruimte zou
den moeten plaatsvinden-
„Wonen" is een scala van acti
viteiten en de ruimte moet
hieraan zijn aangepast- Het
moet niet andersom gaan".
Toch worden de Nederlan
ders volgens hem wel kriti
scher voor wat betreft het wo
nen. Men begint zich af te
vragen of het wel nodig is, om
steeds een lopertje schuin op
de salontafel te leggen en of
alle stoelen en banken wel in
een kringetje naar elkaar ge
richt moeten staan-
Gaat Iemand grondig te
werk dan schat architect Frai
ture de kosten op twaalfdui
zend tot twintigduizend gul
den voor een normale verbou
wing van een huis uit een
rij.
Hij wijst er nog wet even
op, dat de eigenaar, voordat
het karwei begint duideli|ke,
schriftelijke afspraken moet
maken over aard, duur en kos
ten van het werk met de men
sen die het karwei voor nem
gaan opknappen. „Anders
kunnen ze weieens voor ver
velende situaties komen te
staan".
RIEJA VAN AART
Een auto heeft regelmatig
een servicebeurt nodig, een
gazonmaaier en een naaima
chine moeten van tijd tot tijd
een druppeltje olie hebben
Hebben onze radio's, tv-ont-
vangers, grammofoons en re
corders niet zo'n periodiek on
derhoud nodig?
Het antwoord is simpel:
neen.
Een t.v.-ontvaniger en een
radio blijven het best in vorm
als we er met onze (ondes
kundige) handen afblijven- Ze
zijn vaak verzamelplaatsen
van stof, maar het heeft geen
zin om de achterplaat er af te
halen en met een stofzuiger
het stof weg te nemen. Inte
gendeel: dikwijls worden de
apparaten dioor zo'n schoon
maakbeurt juist beschadigd.
Wel moeten we er tegen
waken, dat de toestellen voch
tig worden de combinatie
stof-vocht kan kortsluitingen
en brand veroorzaken. Maai
stof alleen kan geen kwaad.
Alleen mechanische onderde
len (draai- en drukknoppen)
kunnen wel eens van het stof
te lijden hebben ze gaan
kraken en zullen dan meesta'
vervangen moeten worden.
De radio- en t.v.-reparateurs la
ten het stof doorgaans ook zit
ten. Als ze er al iets van
weghalen is het omdat ze dan
beter bij de onderdelen kun
nen komen.
Slijten radio's, versterkers
en t.v.-toestellen niet door het
gebruik?
Dat doen ze: kwaliteit var
■ntvangst, beeld en geluid
gaan meestal langzaam achter
uit. Maar doorgaans zo lang
zaam, dat je het niet eens
merkt Als er na verloop van
tijd een echt defect is zal de
goede reparateur het toestel
doorgaans wel doormeten en
waar nodig wat oppeppen.
Een tip: wees bij het afstof
fen van radio- en tv-kasten
voorzichtig met gebruik van
spuitbussen met stofwerende
vloeistoffen- De nevel van die
bussen mag niet in het appa
raat. Ook vloeibare was kan
gevaarlijk zijn: een druppeltje
m het inwendige van de kast
kan uw toestel soms onherstel
bare schade berokkenen.
Aan radio's, versterkers en
tv*s doen we zelf dus niets.
Band- en cassetterecorders
moeten we wel van tijd tot
tijd reinigen. Als er te veel
vuil bij de afspeel- en opna
me-koppen komt kan dat
schade geven.
Er zijn reinigingsbanden en
reinigingssets in de handel,
maai goedkoper en zeKer
zo goed kunnen de koppen
worden schoongemaakt met
een wattdp en een beetje spiri
tus. Verschillende reinigings
sets bevatten tri, dat het
metaal van de koppen wat kan
aantasten.
Een platenspeler moet eens
per jaar worden schoonge
maakt en geolied. Dat is vak
werk: de vakman weet wel
ke olie er moet worden ge
bruikt, hoeveel en op welke
plaatsen van het apparaat.
THEO WEENING
Voor het interieur ge
ven heel wat mensen
handenvol geld uit- Te
recht, want je moet er
tenslotte zelf in wonen
en het is verleidelijk om
er wat moois van te ma
ken. Vooral als je het
zelf doet, hoeft het niet
eens zo verschrikkelijk
duur te worden.
Vanzelfsprekend is in
de eerste plaats het
schilderwerk belangrijk.
Wie het schil
derwerk verwaarloost,
komt na jaren misschien
tot de erg nare ontdek
king dat het hout is
gaan rotten. Reparatie,
misschien zelfs vervan
ging, kost dan handenvol
geld.
Daarnaast kan men
echter nog heel wat
doen, om het gezicht van
het huls een stuk op te
knappen. Neem nu eens
zo'n raamwand, in de
moderne bouw vaak een
pul uit één stuk, met
beneden- en bovenra
men. En daartussen een
bekleding van asbest-
board, aluminium proliel-
plaat of dergelijk mate
riaal- We willen daar
geen kwaad woord van
zeggen, maar een beetje
saai is het wel, zo'n hele
rij huizen met allemaal
hetzelfde uiterlijk
Een heel eenvoudige
Ingreep is al, om zo'n
gevelbekleding te schil
deren. Dat ziet er met
een al heel anders uit.
Steim de kleur van de
verf af op die van het
kozijn. Dat ls meestal
wit. Een bruinachtige
tint voor de pui past
daar meestal goed bij-
Dat doet een beetje aan
hout denken- Is het ko-
zijnwerk donker (gelakt
of gebeitst hardhout, of
met een conserverings
middel behandeld vuren
hout) dan kan de kleur
van de pui beter licht
gehouden worden. Ech
ter liever geen wit. Op
een groot vlak als de pui
onder en tussen de ra
men wordt dat gauw een
beetje doods en boven
dien vervuilt het snel.
Nog mooier wordt het
als de pui bekleed wordt
met echt hout. Daarvoor
zijn plaatmaterialen het
gemakkelijkst. Schroot
jes kan natuurlijk ook,
maar die moeten een
voor een op maat ge
zaagd en gespijkerd
worden, en bovendien
vooraf aan twee kanten
met een conserverings
middel worden behan
deld, ooik in de groeven
en op de kopse kanten.
Dat is een tijdrovend
karwei. Elke schroot
heeft ook behoefte aan
minstens drie spijkers
en al die spijkergaatjes
moeten weer worden ge
stopt.
Plaatmateriaal werkt
veel sneller. Maar neem
er dan wel een water
vast materiaal voor! Ge
woon triplex gaat, ook al
wordt het behandeld, op
den duur naar zijn
grootje- De lijm tussen
de lagen laat los Water
vast materiaal is overi
gens alleen watervast
'erlijmd, dat wil dus
zeggen dat invloed van
v»cht niet tot loslaten
van de verschillende la
gen van het plaatmateri
aal leidt. Het moet dus
nog wel met een hout
conserveringsmiddel
worden bewerkt, waar
door het meteen de ge
wenste kleur kan krij
gen.
Als het tegen asbest-
board-betimmeringen
wordt aangebracht, moet
door middel van latjes
eerst voor wat ruimte
tussen het asbestboard
en de nieuwe betimme
ring gezorgd worden- De
boel moet kunnen blij
ven „ademen".
Up aluminium profiel
platen kan het plaatma
teriaal regelrecht wor
den bevestigd. De pro
fielen ln het aluminium
vormen vanzelf ruimten
tussen de twee lagen.
Met stalen nagels kan
dwars door het alumini
um profiel worden ge
timmerd, als men ten
minste eerst nagaat waar
de houten balken of lat
ten zitten, waarop het
aluminium is vastgezet-
In die latten, meestal
twee, in horizontale
richting geplaatst, spij
kert men de nieuwe pla
ten vast-
Vanzelfsprekend i'
een dergelijke operatie
alleen mogelijk aan een
eigen huls. tenzij men
met de eigenaar tot
overeenstemming kan
komen.