WONEN IN 'N BOERDERIJ IS LEUK MAAR NIET ALTIJD EEN LOLLETJE Doe-het-zelver en de c.v. eens maar nooit weer VOORLICHTINGSBOEKJES UIT DE PRAKTIJK VAN KAMERTJE TOT BADKAMER; VERSTANDIGE INVESTERING JL Ijzer vreters vóór DNDER DAK zond bij lf doen is „in", voor mensen is het ook plezierig (al is er wel eens een m>n- prettig klusje) en is daarnaast natuur- ook heel wat voor- er dan alles laten lf doen is soms «ch ook gevaarlijk. Na- lijk alleen als je het eerd doet. Maar doet men dingen eerd zonder het te ïlangs schokte de umentenbond alle het-zelvers met de arde waarschuwing geen elektrische anstormatop, want al dingen zijn gevaar- Met name de eiek- he beveiliging van ansformatoren, zo uit het onderzoek de Consumenten is uitermate du- gaat lang niet le en met 1 astransfor- iren om- Talrijke re elektrische ge- schappen zijn echter algemeen in ge- c. En al mankeert er constructief niets de beveiliging van machines, door vei- gebruik kunnen och gevaarlijk wor paar dingen om >ge op te letten; aat de snoeren nooit Ie verdrukking ko niet ergens achter en houdt ze uit de van bewegende van de machine- ij gebruik van een mgkabel op haspel; Ie kabel uit. Lang- ;e werking van een zware machine kan ïl warmte op een opgerolde kabel ge- Zerk met boormachi- >f andere elektrische sdschappen niet op tele trapjes. Zorg altijd stevig staat, vooral bij werken in hoogte op het noeren van eiektrl- heggescharen wor- wel eens per onge- doorgekmpt Dat goed aflopen, maar eer dat liever niet Laat het snoer over ichouder naar achte- lopen, en zorg dat liet strak getrokken .vorden laak geen buurpraat- tijdens het werken elektrische gereed- Houd kinderen de buurt. Volledige mtratie op het werk Itijd nodig, ook bij lik van minder ge- ik gereedschap, timmerman die met ïandzaag een forse in zijn vingers is meestal afge- ;eweest. eg elektrisch gereed- pas neer, als de geheel tot stil- is gekomen- Haal onderbrekingen van verk altijd de stek- nt de contactdoos. ïnk eraan dat in een ■ving waar ontplof- dampen (van oplos- elen, benzine enz [omen, de vonkjes de collector van een rische motor tot ex- e kunnen leiden. Jfs een zo risicoloos ld werk als schilde- can gevaren opleve- Verf nooit .n afge- i ruimten- Dat geldt e allereerste plaats het spuiten van maar ook met de t of roller. derschat het gevaar stof niet. Karweitjes zaagsel of ander stof vanaf komt, en naar aflopen, je dan met een ma- bezig, dan aan in eerste schrikseconde een verkeerde ma- vre gemaakt wor- Daarom: koop een ril, een ding dat ïabbekrats kost. En et erg stuift Is een sl wegwerp-mond- er ook een goed or de zeer onderne- e doe-het-zelvers: let aan het oreken >pen. als u niet ve>- d goed weet dat die ebroken muur de ructie van net huis verzwakt. Er ziin kundigen genoeg at even voor i kun- ïtzoeken Ton Visser „Insiders denken zo gauw dat de mensen onmiddellijk begrijpen waar je het over hebt. Ze zijn als het ware „blind" geworden. Om iets be grijpelijk te kunnen uitleggen moet je dicht bij de mensen staan, iets begrijpen van hun iroblemen". Ton Visser (4>1is tekst- ;chrij ver bij het Bouwfonds Nederlandse Gemeenten en -leeft twee boekjes geschreven voor diegenen die willen we ten waar ze op moeten letten als ze een huis gaan kopen en voor diegenen die willen we ten hoe ze dat huis moeten financieren- Vissers opdracht was de twee boekjes te schrijven op basis van zijn eigen ervarin gen Dij de aankoop van een eigen huis. Sinds augustus vo rig jaar woont hij namelijk (voor het eerst) in een eigen huis in Hoevelaken. „We heb ben altijd al een huis buitel willen hebben. Een tuintje, een mogelijkheid om een huis dier te houden We hebben hei op een flat in Amsterdam-Os dorp eens geprobeerd met een konijn, da' was niet zo'n sue ces" Een eigen huis dus. Hoe ging dat? Visser: „Ik moet zeggei dat we op een zeer amateuristische manier een huis zijn gaan kopen- Je weet helemaal niet waar je op moet letten- We hadden nauwelijks benul van een huis kopen en van hypotheken. We wisten niet eens dat er verschillende typen leningen bestaan, op maar te zwijgen van de rente- etand"- Ton Visser en zijn vrouv, ladden wel wat folders, maa ven werkelijk voorlichting® hoekje ontbrak, althans mei wist niet waar zoiets te halen „fk geloof', zegt Ton Visser „dat een van de oorzaken ws: dat er aam gewerkt werd doo insiders, mensen die het alk maal precies weten en daar door voor de leek een soort geheimtaal spreken- Je denkt zo gauw dat de mensen niets weten, maar dat is niet zo"- Daarom is Visser begonnen met het verzamelen van alle informatie bij de deskundigen uit zijn eigen bedrijf en heeft lie gegevens toen op zijn ma nier „doorverteld"- „Je komt dan", zegt Ton Visser, „op iingen die normaal zijn voor le insiders, maar geheimtaal 'oor iemand die er voor het eerst zo direct mee heeft te naken". Hij heeft die gege- ■ens „vertaald" in twee zeer leesbare boekjes, prettig geïl- istreerd (Titels: Gefundeerd leslissen over de aankoop var een eigen huis en Koop uw nuis met geld van het Bouw fonds) Ondanks die laaitste titel is Visser er redelijk in geslaagd om objectieve informatie te geven, niet alleen een voor lichtingsfolder over het Bouw fonds- „Ik geloof wel dat dat gelukt is", zegt hij- De boekjes zijn gratis ver krijgbaar bij informatiecentra van het Bouwfonds en die zijn er In Alkmaar, Amersfoort, Amsterdam, Apeldoorn, Arn hem, Assen Enschede. Gronin gen, Den Haag, Haauem Leeuwarden, Middelburg, «ot terdam, Utrecht, Zutphen en Zwolle. heit da-k op één plaats ingezakt was. En een lol dat we gehad hebben! 's Nachts de hagelste nen in je bed is bv een hele nieuwe ervaring. En dan niet te vergeten de ratten. Omdat er nog geen riolering in de buurt is, voelen die beestjes zich kennelijk goed thuis in deze omgeving, on danks allerlei voorzorgsmaat regelen. Maar leven en laten leven. Welnu: 's nachts sleep ten ze het stro met karre- vrachten uit het dak. Dat klinkt overdreven, maar die beestjes kunnen wat aan. En omdat ik een voorstan der ben van de tuinprin- cipes van Le Roy en da's best leuk moet ik zeg gen dat de man ge'iik heeft, in vijf jaar tijds is de vogel stand rond mijn huis verdub beld; de gevederde vrienden voelen zich uitstekend thuis tussen dit wilde groen. Ze bouwen er bun nesten alsof er in de rest van Nederland geen ruimte meer is. Wat wil je met zo'n strooien dak erbij; nestmateriaal te over. En er gaat wat stro in zo'n nest zit ten als je het dak bekijkt. Het leek me daarom toch maar beter om het stro door riet te vervangen, ondanks de levensdrift vain vogels en rat ten. Maar wat weet je van rietdekkers? Ik ontdekte dat er nog zo'n 600 met of zonder diploma in ons land rondlopen We moesten er wel een spaarpotje voor maken. Ieder jaar een stukje vervan gen. De eerste rietdekker be gon f 25 per vierkante meter te vragen. Maar de man had de onhebbelijke gewoonte om halverwege het karwei te zeg gen: ik kom niet uit met de afgesproken som geld; het valt tegen. Eer geintje, dat hij op meerdere plaatsen uithaalde, waarna de mensen prompt zei den: maar da's niet afgespro ken, dat betalen we niet. Waarna de dekker prompt zei: dan laat ik de zaak liggen. En na drie dagen regen op een open dak...wat doe je dan? Ik stuurde de man weg. Ontdekte een bonafide rietdekker, die het technisch o-ok beter doet. Maar wel voor de „normale" prijzen. Die f 25,- per vier kante meter zijn inmiddels f 54 per vierkante meter gewor den. We zijn bijna het dak rond geweest in zes jaar, maar inmiddels wel ongeveer fail liet. De belasting snapt er ook niets van; werkt daarbij niet mee aan behoud van een oud stukje cultuur in het land schap. Voor ambtenaren heb ik bovendien geen zwak, zodat ik steeds a>an het verkeerde loket sta en dan maar weer onverrichterzake na-ar huis ga- v Subsidie voor een neten dak? Dat kan in deze gemeen te niet werd me jaren geleden al op het gemeentehuis ge zegd. Er. ik ben geneigd om die kerels te geloven. Daarna kwam ei een of andere hoofd man van monumentenzorg in het butis om te kijken en zei: je kunt subsidie krijgen, maar het geld krijg je pas over acht jaar. Omdat ik te lui was om formulier As639Gh65kl0P3092 GH in 25-voud in te vullen heb ik die acht jaar maar laten zitten. Tja, dat was dan het verhaal over het dak. En dan hebben we het nog niet eens gehad over datgene wat onder dat dak zit Kun je lachen. Wonen in een boerderij is leuk, maar niet altijd een lolletje. i Er wordt geen nieuw huis meer gebouwd zonder badkamer of op zijn minst een douchecel, maar toch zijn er nog tallozen die voor hun lijflijke hygiëne afhankelijk zijn van een kraan boven een wasbak. Een situatie die onacceptabel is. De gedachte om een kamert je, of desnoods grote kast, om te bouwen tot zogeheten natte cel, ligt voor de hand- Drie problemen, afgezien van de centen, doen zich hier bij voor. Water. Gas, En tegels- In de meeste gevallen zal een waterleiding in de buurt zijn en de handige doe-het- zelver kan dit karwei gerust aan. Maar gasaanleg is het exclu- siefe domein van de vakman, onderhevig aan talloze bepa lingen die zeer reëel zijn ge zien het gevaar van explosie en-of vergiftiging. Omdat wandtegels altijd geglazuurd zijn, is het maken van een „waterdichte" wand een betrekkelijk eenvoudige zaak. Het Bouwcentrum legt dit proces uit in zijn informa tieblad „Tegels in Huis" (te koop voor 3,50 bij het Bouwcentrum in Rotterdam) Van belang is de onderground. Deze moet minstens vetvrij, krimpvrij en vlak zijn en mag geen losse lagen hebben. Die ondergrond kan zijn; oude be- tonemail, niet gestukadoord metselwerk. ruwe muur, nieuw wandje van bv. gips- kartonplaten en een houten beschot. Op al deze ondergron den is te tegelen- Voor oude betonemail moet men speciale kit gebruiken- De grootste oneffenheden mo gen zo'n 2 tot 3 mm bedra gen Op niet gestukadoord met selwerk kunnen de tegels rechtstreeks worden aange bracht. Ze worden dan „gezet" hetgeen specialistenwerk is. Wilt u deze ondergrond zelf betegelen, dan dient u de wand eerst met cementspecu te bepleisteren (voor grote vlakken komt u dan toch bij de stukadoor uit) Op de aldut verkregen vlakke wand kunt u de tegels met kit bevestigen Bij een ruwe muur, of een oude muur met vele kalklagen gaat u als volgt te werk Spij ker gipskartonplaten tegen lat ten die tevoren aan de muur zijn bevestigd. Gipskarton is beter dan houtspaanderpla ten omdat dat materiaal niet werkt. Hebt u een houten be schot dan moet u eerst steen gaas voorbespannen. Tegels kunnen worden „ge zet" of gelijmd. Voor doe-het- zelvers is lijmen het beste Als de kit is verdeeld met een kam over de muur, moet u de tegels er met een enigszins schuivende beweging op aan brengen. Hierdoor worden de lijmruggen platgedrukt. U be gint onderaan en werkt u van rij voor rij omhoog. Wandtegels zijn gemakke lijk met een gewone glassnij der te snijden. De gebruikte tegel moet stroef zijn en een dicht oppervlak hebben van wege de vochtopname en het onderhoud Houdt u van een fleurige badcel, maar hebt u alleen maar centen voor witte tegels, geen nood, overal zijn plakplaatjes verkrijgbaar die zich onwrikbaar hechten op de tegel en die van een steriel vertrek een droompaleis voor hippies kan maken- Elektriciteit en vocht gaan niet samen. Maak gebruik van geaarde verbindingen en hou de schakelaars buiten de deur. In dit laatste niet mogelijk, werk dan met koord en trek- sohakelaar. Zorg voor goede ventilatie, dus zeker een dikke spleet onderin de deur, vooral als de warmwaterproducent, zoals een geijser, ook in de badcel komt- U kunt het natuurlijk zo duur maken als u wilt. maar op een bedrag van 3.000,— moet u toph wel rekenen als u met tegels werkt. Dit geld is als u een koop huis hebt, niet weggegooid, maar een verstandige investe ring die zichzelf dik terugbe taald. En woont u in een huur- nuis, nou ja, dan is uw woon genot wezenlijk verbeterd er dat mag wel enkele briet|es kosten. JAN KOESEN In mijn bejaarde woonst is het thans ook op de kou de winterdag behaaglijk warm. Dat is niet zo vanzelf sprekend als Het klinkt Im mers, het huis heeft zijn eeuwfeest al lang achter de rug en hoewel nog kras wa ren er hier en daar wat slijt gaatjes in gevallen. My Home is ook voor mij my castle, maar toen een vriend rillend opmerkte dat de schietgaten er nog in zaten, leek de tijd aange broken de zaken eens fors aan te pakken- Ik ging c.v. aanleggen In dat soort zaken is het net als met duiken van de hoge wip: ogen dicht en hopen, dat je goed terecht komt. Het begin was rede lijk gemakkelijk; denk werk, schetsen, situatie in ogenschouw nemen, uitre kenen hoeveel ellebogen, T-stukken, radiatoren, ver- lengnippels meters duims- en driekwartbuis nodig wa ren, Dat alles vulde menige avond, evenals het bestel len en het bepraten van de leverancier er ook een bui- zenknipper en draadsnijder bij te lenen. Laat ik kort zijn over de aanleg zelve; het is verba zingwekkend hoeveel boch ten in een oud huis geno men moeten worden en welk een beulenwerk het snijden van een passende draad is. Om nog maar te zwijgen van het moeizaam gemier om liggend met de heup op de dorpel van het aanrechtkastje een buis vast te draaien met de wa terpomptang. Maar goed, na enige weken was het kar wei geklaard en met de blaren van tevredenheid op de handen gaf ik mijn echtgenote, die mijn arbeid met groeiende bewondering had gadegeslagen, opdracht het water in te laten. Het geritsel van het wa ter in de buizen klonk ons als muziek in de oren, het ging ook steeds sneller, naar het geluid te oordelen je zou eggen, dat je als het ware voelde, hoe het water door de buizen spoot. En. verdomd nog toe, we voel den het ook: het water spoot tien-, ja honderdvou dig uit alle aansluitingen van buizen, op nippels, la mellen en radiatoren. De water-inlaat-order werd on middellijk geannuleerd, maar bet water bleef stro men. Allicht, want er zat inmiddels zo'n duizend liter in het leidingenstelsel En hoe krijg je die er in gods- herennaam weer uit Juist, door een onderbreking te maken op het laagste punt En dat was midden in de huiskamer. Een onge luk komt nooit alleen. Enfin, toen we twee da gen later klaar waren met het opdweilen van het wa ter, schakelden we toch maar 'n deskundige in. Hij controleerde de leidingen en stelde vast, dat er in principe niets fout was ge daan. Toen informeerde de man beleefd, waarmee ik de buizen had vastgedraaid. Waarop ik hem mijn een voudige waterpomptang toonde. De fitter bleef be leefd, maar het kostte hem moeite hij haalde slecht® een échte buisvastdraaier tevoorschijn: een meter lange uitgave van een wa terpomptang, en ried mij aan het hiermee nog eens te proberen. Wel, het lukte fabuleus: de eerste buis verdween minstens een centimeter verder in de nippel. En wie iets van schroefdraden en buizen afweet, realiseert zich, dat de buis tegelijker tijd aan de andere kant een centimeter uit de nippel draait. Kortom, ik heb dus twee maal de centrale verwar ming aangelegd. In de zo moeizaam verworven warm te van de huiskamer heb ik uiteindelijk gezworen: dat was eens, maar nooit weer. HANS LUTZ Als je een boerderij(tje) koopt een jaar of vijf gele den kon dat nog voor een schappelijke prijs heb je wel een huis, maar nog niet altijd een dak boven je hoofd In mijn geval bestond dat dak uit stro, dat het hooguit 15 |aar uithoudt- Een goede rietdekker berekent 54,per vierkante meter. Hoewel er een boer-burge- meester in dit huis gewoond moet hebben, was de man of te zuinig of te arm voor een rieten bedekking. Als burger uit de stad heb je trouwens geen idee wat je dat gaat kos ten. Hoewel me gevraagd is een Leuk stukje over de we deropbouw van deze boerderij te schrijven, kan ik wel zeg gen, dat zo'n dak een ramp is. Het stro was op vele plaatsen zo lek als een gieter gewor den, waar nog bijkwam, dat De amateur ls bezig alle typische vakgebie den te veroveren Je was vroeger al een hele piet als je kon schilde ren en behangen. Zeli timmeren heette nog „knutselen"- Tegenwoor dig wordt er meer door doe-het-zelvers getim merd dan door vakmen sen. Het allermoeilijkste van metselen gaat er ook al af. Maar waarom is de metaalbewerking voor de meeste zelf-doeners nog zo'n griezelig ter rein? Metaal lijkt een lasti ger te bewerken materi aal dan hout, en je moet er speciale gereedschap pen voor hebben- Een houten balk van 10 x cm. zaag je in enkele seconden door, maar ga maar eens met een ijzer zaag op een bonk staal van die afmetingen los! Nu hoeft dat natuur lijk niet, want een hoek ijzer van een paar cen timeter breed en enkele millimeters dik, is min stens zo sterk als een dikke houten balk. En zo'n ijzeren hoekproiiel is best door te zagen- Jawel, maar dan moet het nog bevestigd wor den Hout kun je ten minste spijkeren. Ijzer moet gelast of gesol deerd worden, of met bouten aan elkaar ge klonken. Allemaal moei lijke dingen- Een heel apart terrein, die me taalbewerking Nu is het echt niet nodig om een volleerd bankwerker te worden. Eenvoudige metaalbe werking kan iedereen met een beetje handig heid en goede wil we) aan- Je hebt er wat dingen bij nodig, die je als amateur-houtbewerker misschien niet in huis hebt: Een goede metaal zaag, liefst een beugel- zaag met een paar extra zaagbladen in de voor- raadkist- Plus een klein heugelzaagje van dik staaldraad, voor kleinere karweitjes. Denk erom: span het zaagblad in de beugelzaag altijd goed. zodat het niet kan zwik ken- Een stel spiraalboor- tjes van goede kwaliteit. Met een elektrische mo tormachine worden die dingen des te handiger. Maar dan moet die ma chine wel op een laag toerental kunnen draai en. Zo'n 600 toeren is eigenlijk meer dan ge noeg. Een stel vijlen. Me taal vijlen kost tijd en inspanning, maar dan valt er veel mee te be reiken. Een stevige bank schroef, om te bewerken stukken metaal stevig in vast (e klemmen- Een „poptang" is ook nooit weg. In veel geval len kunnen metalen on derdelen door klinken verhonden worden. Dat is een kwestie van gaat jes boren, en er met de pontang dunne bouties doorheen drukken Na tuurlijk geen gereed- sehan om zware stalen binten te lijf te gaan. viet te rvmr betaste metaalverbindingen kun nen zelfs met lijm ge maakt worden- De roem ruchte tweeeomponen- tenliim is daar goed voor. Zorg altijd wel voor een lijmopnervlak van voldoende grootte. Ontvet het metaal gron dig op de Dlek waar de 'Urn komt. en maak net 'iimonnervlalt liefst goed ruw met een grove vijl. Smeer de liim niet te ■miïtv" klem de verbon den delen niet te vast op elkaar, en laat de boel 'n de iuiste stand zitten fot de liim helemaal uit gehard is Miesehien niet te geloven, maar twee ♦roef' oTi elkaar ppliimdR stnlg'rPri rJffan naeenoee' even vast als ssTivs,r.eer vo (ypla«!t «-n ren- Tot besluit, wat he* 11- ■»er betreft; bet kan b^e1 wat meer hebben ian hout. maa»- ont!n»*srba* Pf*Act nipt 7n avi«iow prpn een kwastje verf er overheen helnf verdraaid weinig.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1974 | | pagina 19