MOGELIJKHEDEN
TE OVER VOOR
MAKEN
VAN EETBAR
Aanbouwkeuken is niet
per se peperdure zoak
•onder
dak
DE STEM
TEXTIEL OF STEEN OP DE MUUR, HET BLIJFT EEN KWESTIE VAN LIJMEN
Zelf doen,
maar blijf
er
gezond bij
Nieuwe woonvormen slaan
de laatste paar jaar steeds
duidelijker aan bij een gro
ter publiek. Het streven naar
meer leefruimte in huis is
niet meer alleen te vinden in
grote villa's en dure bunga
lows, ook in huizen in een
rij worden opvallend veel
„nieuwe" ideeën in praktijk
gebracht. Het heeft lang ge
duurd, dat wel. Maar steeds
meer mensen nemen geen
genoegen meer met een
blokkendoos, waarvan er
dertien in een dozijn gaan en
waarbij veel erger nog
fantasie volledig achterwege
is gebleven.
De open keuken wordt
alom gepropageerd als alleen
zaligmakend en afgezien van
de nadelen die er aan kle
ven, is het ook een vorm, die
meer raffinement in het wo
nen brengt.
De open keuken heeift een
vast inrichtingspatroon, zoals
Nederland dat eeuwenlang
kende, verstoord. Dat inde
lingspatroon, bestaande uit
zitgroep, eethoek en dressoir
of wandkast, wijzigt zich. Je
zou haast kunnen zeggen, dat
de aanval op dat vaste pa
troon is ingezet vanuit de
keuken.
Als afscheiding tussen de
woonruimte en de open keu
ken is de eetbar erg in trek.
Voor een gemiddeld gezin is
een eet- of ontbijtbar met
vier tot zes krukken vaak
voldoende. De ervaring heeft
geleerd, dat die eetbar in
veel gevallen de eethoek (ta
fel met vier of zes stoelen)
overbodig maakt, wat niet
wil zeggen, dat de eetbar de
eethoek heeft verdrongen.
Beide vormen blijven vaak
naast elkaar bestaan, ook al
wordt van de eethoek veel
minder gebruik gemaakt. Op
zon- en feestdagen en bij
wat meer bezoek, bewijst die
eethoek toch nog wel z'n
waarde.
Nu zijn er vele mogelijk
heden voor het maken (of
laten maken) van een eet- of
ontbijtbar. In de keukenhan-
del zijn complete barbladen
te koop, die een handige
doe-het-zelver gemakkelijk
kan bevestigen op een half
steens muurtje van ongeveer
90 centimeter hoog, de een
voudigste vorm van afschei
ding tussen (open) keuken
en woonruimte. Maar het
kan allemaal veel duurder,
zoals de keuken-vakman u
ongetwijfeld zal laten zien.
Want waarom zou u alleen
volstaan met een eet- of ont
bijtbar. Die bar is uiteraard
ook te gebruiken om er een
drankje aan te drinken. Dat
hebben keukenfabrikanten al
voor u gezien. Zij kunnen u
dan ook de alleraardigste
bars leveren voor „alleraar
digste" prijzen. Zo is het
mogelijk om de bar zo te
construeren, dat u er aan de
binnenzijde (meestal keu
kenzijde) van alles in onder
kunt brengen, zoals koelkast
(als het kan een snelvriezer,
met het oog op de ijsblok
jes), een afwasmachine, berg
ruimte voor glazen en
drank en noem maar op. Het
is aan te bevelen de eetbar
aan de zijde van de woon
ruimte hoger te maken dan
de aanrechtkastjes of wat u
dan ook maar aan de keu
kenzijde tegen de bar plaatst
of laat plaatsen. U bereikt
ermee, dat in de keuken niet
alles direct opgeruimd hoeft
te worden, omdat u het an
ders vanuit de woonruimte
wel eens zou kunnen storen.
Dat is overigens toch al een
van de bezwaren bij veel
mensen tegen een open keu
ken. De doorkijk is meestal
zo royaal, dat je vanuit de
woonkamer goed kunt zien
of de keuken opgeruimd is
of niet. Een oplossing voor
dat probleem is er trouwens
ook. Meestal is het wel mo
gelijk jalouzieën te monteren
tussen plafond en bar, zodat
de doorkijk naar wens kan
worden geregeld
LEO FABER
In deze speciale woningbijlage van de ge-
-zamenlij'ke AUDET-bladen zijn de onderwerpen
voornamelijk gericht op zaken die zich „onder
dak" afspelen. Voor doe-het-zelvers is er een
schat aan informatie, maar ook hoe-dat-met-
moet komt aan de orde. Verder specifieke
informatie over keukens, meubels, "spotjes",
muurbekleding enz. Hoe we zuiniger kunnen
zijn met energie kan men ook al vinden in
deze Onder Dak.
VORMGEVING:
VIGNETTEN:
AD VAN GURP
AD VAN HEST
AD KARREMANS
Zelf doen is „in", voor
veel mensen is het ook
erg plezierig (al is er
dan wel eens een min
der prettig klusje) en
het is daarnaast natuur
lijk ook heel wat voor
deliger dan alles laten
doen.
Zelf doen is soms ech
ter ook gevaarlijk. Na
tuurlijk alleen als je het
verkeerd doet. Maar
soms doet men dingen
verkeerd zonder het te
weten-
Onlangs schokte de
Consumentenbond alle
doe-het-zelvers met de
keiharde waarschuwing
koop geen elektrische
lastransformator, want al
die dingen zijn gevaar
lijk! Met name de elek
trische beveiliging van
lastransformatoren, zo
bleek uit het onderzoek
van de Consumenten
bond, is uitermate du
bieus.
Nu gaat lang niet le
dereen met 1 astransfor-
matoren om- Talrijke
andere elektrische ge
reedschappen zijn echter
vrij algemeen in ge
bruik. En al mankeert er
dan constructief niets
aan de beveiliging van
deze machines, door ver
keerd gebruik kunnen
ze toch gevaarlijk wor
den.
Een paar dingen om
terdege op te letten:
Laat de snoeren nooit
in de verdrukking ko
men, niet ergens achter
halen, en houdt ze uit de
buurt van bewegeude
delen van de machine-
Bij gebruik van een
verlengkabel op haspel:
rol de kabel uit. Lang
durige werking van een
vrij zware machine kan
teveel warmte op een
stijf opgerolde kabel ge
ven-
Werk met boormachi
nes of andere elektrische
gereedschappen niet op
wankele trapjes. Zorg
dat u altijd stevig staat.
Let vooral bij werken in
de hoogte op het
snoer.
Snoeren van elektri
sche heggescharen wor
den wel eens per onge
luk doorgeknipt Dat
kan goed aflopen, maar
probeer dat liever niet
uit. Laat het snoer over
uw schouder naar achte
ren lopen, en zorg dat
het niet strak getrokken
kan worden-
Maak geen buurpraat
jes tijdens het werken
met elektrische gereed
schap. Houd kinderen
uit de buurt. Volledige
concentratie op het werk
is altijd nodig, ook bij
gebruik van minder ge
vaarlijk gereedschap.
Een timmerman die met
de handzaag een forse
jaap in zijn vingers
maakt, is meestal afge
leid geweest.
Leg elektrisch gereed
schap pas neer, als de
motor geheel tot stil
stand is gekomen- Haal
bij onderbrekingen van
het werk altijd de stek
ker uit de contactdoos.
Denk eraan dat in een
omgeving waar ontplof
bare dampen (van oplos
middelen, benzine enz
voorkomen, de vonkjes
van de collector van een
elektrische motor tot ex
plosie kunnen leiden.
Zelfs een zo risicoloos
lijkend werk als schilde
ren kan gevaren opleve
ren. v'erf nooit .n afge
sloten ruimten- Dat geidt
In de allereerste plaats
voor het spuiten van
verf, maar ook met de
kwast of roller.
Onderschat het gevaar
van stof niet. Karweitjes
waai zaagsel of ander
werkstof vanaf komt,
kunnen naar aflopen.
Ben je dan met een ma
chine bezig, dan kan in
die eerste schrikseconde
net een verkeerde ma
noeuvre gemaakt wor
den, Daarom: koop een
stofbril, een ding dat
een habbekrats kost. En
als het erg stuift Is een
simpel wegwerp-mund-
masker ook een goed
ding
Voor de zeer onderne
mende doe-het-zelvers:
ga niet aan het oreken
of slopen, als u niet ver
draaid goed weet dat die
weggebroken muur de
constructie van het huis
niet verzwakt. Er ziin
bouwkundigen genoeg
die dat even voor 'i kun
nen uitzoeken.
Het woord „wandbekle
ding krijgt eigenlijk zijn oor
spronkelijke betekenis weer
terug. Bekleding komt^ van
„kleed", dat de kasteelheren
in de middeleeuwen in hun
ijzige burchten tegen de mu
ren hingen. De luxueuze go
belins van later tijd vormden
ook bekleding in de ware zin
van het woord.
Als we het nu over wandbe
kleding hebben, denken we
aan behang, pleister, hout en
al die materialen waaruit we,
te kust en te keur, kunnen
kiezen. Het oude „kleed" komt
echter weer erg in de mode:
textielweefsels van uiteenlo
pende structuren hebben naast
de al lang bekende wandbe-
kledingsmaterialen een eigen
plaats veroverd.
Er wordt de laatste tijd
druk propaganda gemaakt
voor het echte vlaslinnen, dat
behalve voor tafellakens, ser
vetten enz- ook voor de afwer
king van wanden wordt toege
past
Het heeft een aantal prakti
sche voordelen. Veel vrouwen
hebben een hekel aan wand-
bekledingen die moeilijk
schoon te maken zijn, en tex
tiel lijkt nu net een produk!
dat „stol aantrekt". Het op
merkelijke van echte vlaslin-
nenweefsels is echter, dat het
ziichzelf redelijk schoon houdt.
Weefsels met kunststoffen er
in, krijgen vooral in een droge
omgeving (centrale verwar
ming) een permanente stati
sche lading, en kleine stof
deeltjes zetten zich daar dan
op vast. Linnen heeft daar he
lemaal geen last van.
Vlaslinnen wandbekleding
zonder „plakbare rug" moet
gespannen worden. En het
vervelende is nu, dat die tech
niek hem wat moeilijker lijkt
dan een behangetje plakken.
In die spanteohniek zitten
trouwens nogal wat verschil
len. Het kan erg moeilijk, op
een manier die je beter maar
aan de vakman kan overlaten.
Maar er zijn ook textiel-wand-
bekledingen die eigenlijk ie
dereen, gewapend met een
hechttang (een niet-apparaat)
op de muur kan spannen. Wie
daar alles over wil weten, kan
eens aankloppen bij het Vla®
Bureau, Herengracht 451, Am
sterdam, waar men foldertjes
heeft waarin staat beschreven
hoe dat in zijn werk gaat-
Een echte vlaslinnen wand
bekleding kan echter ook
best geplakt worden- Verschil
lende fabrikanten maken dil
materiaal op handzame breed
ten, en voorzien van een pa
pieren rug. Goed beschouwd i:
dit materiaal dus aan de ach
terkant behang, aan de voor
zijde echt textiel.
Het is de moeite waard om
in een goed gesorteerde wand-
bekledings-speciaalzaak of
woninginrichtingsbedrijf de
stalenbóeken eens in te kij
ken. Wat men op het ogenblik
op dit gebied fabriceert, is on
gelooflijk mooi.
Er is nog een volkomen na
tuurlijk materiaal, dat als
waradibekleding erg in trek is:
steen. In de betere woning
bouw vindt men de laatste tijd
nogal wat „schoon metsel
werk' wanden van baksteen
of betonsten-en. Het is niet al
leen mooi, maar ook praktisch.
Je hoeft er je hele leven niets
meer aan te doen, en vervelen
doet het echt niet.
In een bestaande woning
een muur van ziuilk metsel
werk aanbrengen zou een on
mogelijke klus worden, als dat
met normale stenen moet.
Daarvoor maakt men tegen
woordig echter zogenaamde
steenstrippen. Ze hebben het
formaat van gewone bakste
nen, of speciale afmetingen in
b-v- kalkzandsteen (Beastrip),
maar ze zijn veel dunner,
meestal enkele centimeters. Er
is zelfs een fabriek die ze nog
veel diunner maakt: nog geen
halve centimeter.
Die strippen worden dood
eenvoudig tegen de muur ge
lijmd, en dan ontstaat er een
niet van echt te onderscheiden
gemetselde muur. Dat „dood
eenvoudig" betekent nu ook
weer niet dat je d-at even tus
sen de soep en de aardappels
doet.
De muur moet om te begin
nen helemaal ontdaan worden
van oude wandbekleding. Op
een kale betonnen muur of
een afgesmëerde wand die
geen gebreken vertoont, kan
De tijd, dat een vrouw ge
noegen nam met een keuken,
waarin alleen een aanrecht,
twee beneden kastjes en twee
bovenkastjes stonden, lijkt
voorgoed voorbij.
Weinig vrouwen zullen
zich overigens so wie so al
happy hebben gevoeld in zo'n
minimale keuken, maar met
name in de na-oorlogse jaren
had zij er maar genoegen mee
te nemen, omdat er doodeen
voudig n-iet anders werd ge
bouwd. Van enige inspraak bij
de bouw van huizen was toen.
helemaal geen sprake- Die in
spraak is de laatste jaren een
beetje op- gang gekomen, maar
veel stelt het eigenlijk nog
niet voor. Slechts incidenteel
wordi de toekomstige bewoner
oetrokken bij het bouwplan
van een woning, tenzij...hij be
schikt over de nodige poen.
Dan pas kan de bewoner eisen
gaan stellen, als hij maar be
taalt.
De wens van veel vrouwen
(en ook mannen) is een open
keu-ken- Op zich niet zo'n re
volutionaire wens, want onze
voorouders vonden een open
keuken een doodnormale zaak.
Zij kenden niet beter. Natuur
lijk ligt de zaak nu wel wat
anders. De keukenfabrikanten
zijn bepaald niet op hun ach
terhoofd gevallen en de moor
dende concurrentie op cüt vlak
leidt steeds weer tot nieuwe
vondsten, nog „modernere"
opstellingen van apparatuur en
kasten, om maar te kunnen
blijven produceren en verko
pen- Want vooral op de laatste
komt het aan. Mooie foto's in
advertenties en tijdschriften
moeten de consument lekker
maken en „dwingen" tot de
aanschaf van een moderne
aanbouwkeuken. De fraaie op
stellingen in die advertenties
zijn meestal voor een gewone
werkman onbetaalbaar. Als er
voor zo'n keuken (om hem
open te krijgen) ook nog een
verbouwing doorgevoerd moet
worden, schrikken veel men
sen meestal voor de kosten
terug.
Toch hoeft een open aan
bouwkeuken, ook vaor iemand
m een rijtjeshuis met een
doorzonkamer, geen peperdure
zaak te worden. Het is niet
verstandig in een huurhuis
zonder voorafgaand overleg
met de huisbaas zomaar met
breken te beginnen. Voor ei
genhuis-bezitters ligt het wat
eenvoudiger- Per slot van re
kening is men eigen baas.
De keuken en ook de keu
ken-inrichting wordt door hy
potheekbanken beschouwd als
onderdeel van de woning. De
kosten voor een nieuwe (aan
bouw) keuken en een eventu
eel daarmee gepaard gaande
verbouwing kunnen dan ook
meestal worden gedekt uit een
aanvullende hypotheek, als u
tenminste niet direct het geld
op tafel legt.
De open keuken heeft uiter
aard z'n aantrekkelijke kan
ten- De woning wordt er in de
meeste gevallen alleen al meer
door waard. Belangrijker voor
de bewoner is in feite de
winst aan leefruimte. Een ge
wone doorzonkamer lijkt plot
seling veel groter. Het contact
tussen keuken en woonkamer
lijkt van levensbelang. Het
smoesje, dat de vrouw er in
eens ook bij gaat horen als ze
een open keuken heeft (meer
contact met het gezin als ze in
de keuken aan het werk is) is
natuurlijk flauwe kul. Alsof
zo'n open keuken daaraan wat
kan veranderen.
Om een open keuken te
krijgen in e enhuis met een
doorzonkamer zal in de meeste
gevallen een muur (die tussen
keuken en kamer) weggebro
ken moeten worden- Dat kan
geen eenvoudige zaak zijn. Er
moet in de eerste plaats op
worden gelet of de weg te
breken rrauur een dragende
muur is. Dat is vaak zo. Er zal
dan een balk gelegd moeten
worden- De aannemer, die het
huis bouwde, kan zo zeggen
hoe zwaar die balk moet zijn.
Als u in de familie of kennis
senkring een paar handige
jongens hebt of nog mooier,
bouwvakkers, dan hoeft dat
breekkarwei niet veel te kos
ten. Voor zo'n f 500 (inclusief
de balk bij de sloper) bent u,
wat het breekwerk betreft,
wel klaar.
De echte kosten komen bij
de aanschaf van een keuken
(inbouw-apparatuur) en het
vaak onvermijdelijke verleg
gen van leidingen. Nu zijn er
aanbouwk-eukens van f 30.000
maar ook van f 2000,-, Het is
maar net wat u zelf wilt- Het
prijsverschil is in de meeste
gevallen een kwaliteitsver
schil. Als u alleen maar in-
bouwapparatuur wilt, moet u
er wel rekening mee houden
voor 'n koelkast zo ongeveer 't
dubbele kwijt te zijn, dan voor
een normale kpelkast. Een 3-
sterren inbouwkoelkast van
250 liter komt al gauw op zo'n
f 900,-.
Een open keuken heeft ais
afscheiding met de woonka
mer in veel gevallen een eet
bar- Ook op dit punt zijn er
tal van mogelijkheden. Want
waarom zou bijvoorbeeld die
eetbar rechthoekig moeten
zijn, terwijl een ronde bartafei
het bij u misschien veel beter
zou doen. Het is daarom ver
standig bij de aanschaf van
een nieuwe keuken naar een
leverancier te gaan, die u niet
in de eerste plaats de duurste
keuken wil verkopen die hij
in zijn programma heeft, maar
te gaan naar de man, die u in
de eerste plaats wil adviseren
en een schets of complete te
kening wil maken.
De laatste paar jaar zijn
keukeneilanden „in" genaakt.
Mocht u daaraan denken, dan
is het wel voorwaarde, dat u
over een grote ruimte be
schikt. „Een keukenelland is
natuurlijk mooi, maar je hebt
veel meer ruimte nodig dan
bij een normaal tegen wanden
gemonteerde keuken. Bij zo'n
eiland loop je elkaar nogal
eens in de weg", aldus Karei
van de Berg, adviseur van
Keuken-boetiek Merida in
Hoensbroek- Het verleggen
van leidingen wordt bij keu
keneilanden vaak een kostbare
zaak, omdat de leidingen on
der de vloer, of zoals vaak, in
de vloer, gelegd moeten wor
den. Mocht u daaraan willen
beginnen, dan is het nuttig
vooraf gasfabriek en-of elec-
trieiteit&bedrijf te raadplegen,
omdat een gasleiding in uw
huis niet overal mag lopen..
Hebt u eenmaal een begro
ting voor de keuken opge
maakt en de kasten en appa
ratuur uitgezocht, dan bent u
er nog niet. De keukens wor
den geleverd zonder montage.
Voor die montage moet u voor
een met te grote aanbouwkeu
ken toch wel rekenen op o»i-
geveer 1000,—.
LEO FABER
men echter vrij gemakkelijk
werken. De strippen met een
dikte van enkele centimeters
moeten met latjes worden on
dersteund, tot de lijm voldoen
de aantrekt om de strippen op
hun plaats te houden. Die lat
jes dien-en dan meteen als
voegafstandshouders. Op tijd
weghalen, anders lij-men ze
vast in de voeg. Zitten de
strippen allemaal op hun
plaats, dan worden de voegen
gevutlld.
Daar zien veel mensen trou
wens nog wel even tegen op-
De dunnere strippen zijn wat
dat betreft, weer een stuk ge
makkelijker- Daar valt niets
aan te voegen, want de lijm-
la-ag op de muur fungeert als
voeg
Als lijm nioet in deze geval
len altijd bouwlijm worden
gebruikt, te koop in DHZ-za-
ken en bouwsupermarkten. Het
ziet eruit als cement, wordt
met water aangemaakt tot een
stevige brij, en met een lijm-
kam op de muur aangebracht.
Lijmt men de heel dunne
steenstrippen, dan moet de
bouwlijm vlak uitgesmeerd
worden, om de voegen tusser
de strippen netjes afgewerk
te krijgen.
Ai is het dan lijm, dooi de
kleur en de structuur is hei
toch precies alsof de voeger
met gewone cemenfspecie zijn
afgewerkt.
MAR GROEN Textiel wandbekleding met niet-tang op de muur spannen.
