Sterke stijging aantal branden door elektriciteit Pim Ic „Ik ha enorm drang om po te wor „Het kan in Rome niet anders: óf je woont braaf naast de kerk, óf opstandig naast de communisten" binnenland buitenland 1-nan Volksopstand Speculaties Belang Los-vast Uit de orde STRAKS OOK KEMA-KEUR VOOR T.V.-TOESTELLEN Wasautomaten Schakelaars V erschilstroom SUSKE EN WISI Q Komo is een mr bmthé1 Oopd jv Mddr hi] hppft hprspns Soms pal langs de grote weg, soms verborgen ach ter misleidende rietkragen zijn overal verspreid in Rome duizenden en nog eens duizenden krotten en barakken te vinden. (Van onze correspondent) ROME „Barakkenbewo- ners in Rome Ik weet 't niet precies natuurlijk. Har de cijfers zijn niet voorhan den. Maar zelfs als ik laag schat zou ik toch zeggen 50.000 minstens, 60.000 mis schien Al langer dan een uur praat de ex-Salesiaan Ge rard Lutte moeiteloos over de benauwende woningsitu atie in de Italiaanse hoofd stad. Geen lachje kruipt gedu rende al die tijd over het ge zicht van „don Gerardo" zo als hij bij zijn ontelbare Ita liaanse vrienden bekend is; zijn ogen kijken vermoeid. Gerard Lutte maakt een bij na neerslachtige indruk. De woon-werkkamer yam zajn tweekamerflatje heeft één naam, tot op die grond. Daar achter een haif-hoog hekje. Je zou er cynisch bij kunnen schrijven „Pas op voor het af stapje", wamt je stapt zo van acht hoog de leegte in. Gerard Lutte woont in Maglia na, een deels erg oude, deels moderne „modelwijk", aan de rand van de stad, vlakbij de Tiber en langs de grote ver keersweg tussen Rome en het internationale vliegveld Fiu- micmo. Bij tientallen steken de hoge, uniform gebouwde flats de lucht in. Keurig in het gelid, zonidier kraak of smaak, soms bedrieglijk fleuriig, maar dat is dan te danken aan de vele geraniums die die Romeinse flatbewoners koesteren als zeldzame orchideeën. Zo'n tweekamerflat, met ktu- ken en badcel kost per maand bijna 300 gulden, maar er fijn wijken waai- ze voor hetzelfde type huis grif het dubbele durven vragen. Huren kun je alleen met een bewijs van „kredietwaardigheid". De Ro meinse huisbazen zijn even kieskeurig als genadeloos in hun verhuiurbeleid. Wie niet kan betalen kan ophoepelen of naar de barakken verhuizen. De laatste jaren beeft de over heid geconstateerd dat er weer een grotere toeloop maar die gammele krotten is. „Wat wil je? Mensen zonder werk of met een verschrikke lijk laag inkomen- Waar moe ten die de schandalig hoge hu ren van betalen?", aldus pater Lutte- Het probleem in Rome is ze ker niet einig in de wereld. Alle grote stedien kampen met een tekort aan goede en toch betaalbare woningen. Maar óf de mentaliteit in die andere landen en steden is verschil lend, óf de overheid elders neemt betere maatregelen, want het gebeurt in het ont wikkelde Europa toch maar hoogst zelden dat hele volks buurten daigen en nachten ach tereen in opstand zijn- Slag leveren met de politie, tiental len huizen tegelijk kraken. Het is nog geen twee weken geleden diat de duizenden be woners van die Romeinse wijk San Basilio massaal in actie -kwamen. Tot wanhoop gedre ven door gehrek aan huisves ting, geplaagd door een wur gende bureaucratie, dolge draaid door eindeloze beloften. Zwaarbewapende agenten en militairen moesten naar de wapens grijpen om de woe dende menigte te kalmeren- In het strijdgewoel wer<j een jon gen gedood; voor ontelbare Romeinen is hij een soort martelaar die stierf omdat hij voor de meest menselijke rechten van zijn medemensen opkwaim. De politie ontruimde met ge weld de gekraakte woningen, een overi™°"s zeer vertrouwd beeld in de Romeinse nieuw- DE BARAKKEN- BEWONERS VAN MAGLIANA bouwbuurten waar de véél te dure huizen maandenlang leeg staan, terwijl rondom de wo ningzoekenden smachten naar wat schaduw en straks, in de glure wintermaanden, tever geefs zullen zoeken na-ar be schutting tegen regen en kou- Met hun huisraad werden de krakers de straat opgesleept; tussen een vijfdubbele naag gehelmde agenten aan de ene kant, en een rij gelaten wach tende verhuiswagens aan de andere kant. Vooral in het rij kere Noord-Italië heeft de op stand van San Basilio indruk gemaakt. De eisen om een overheidsingrijpen klonken daar indringender dan in Ro me zelf. Hat duurt inmiddels eng lang voordat zelfs de ergste kre- peergevallen geholpen worden, en dat houdt het gevaar in dat elk moment opnieuw een soortgelijke volksopstand kan uitbreken. De voornaamste oorzaak van die woningellende is een on uitroeibare grondspeoulatie waartegen de oveinhedd niet kan of wil optreden. In de regel verkopen grondeigenaren bijvoorbeeld de gemeente of kloosterorden grond aan aan nemers. Die bouwen dan in ijltempo, met slecht materiaal en met ontduiking van de meest elementaire voorschrif ten, de huizen- Veel van die woningen koopt de gemeente op, waarna ze die gaat verhuren maar door de vele tussenliggende transacties zijn de prijzen dam dusdanig opgelopen dat de huren te hoog uitvallen. Da barakken zullen wel verborgen worden ach ter grote reclameborden en geen toerist of pel grim kijkt verder dan het Sint-Pietersplein en het charmante centrum van de „eeuwige stad". Weten die mensen wel dat er voor duizenden Romeinse gezinen geen Heilig Jaar kan zijn om dat ze kampen met een „eeuwige woning nood"? „Neem nou mijn buurt, Magli ana. In feite een voorstad met 40.000 mensen- En op het eer ste gezicht lijkt het best wel aardig- Maar per flatgebouw zijn er twee clandestiene eta ges bdjgelbouwd. Rioleringen onthraken ein ontbreken voor een deel nog, vorig jaar was het drinkwater vergiftigd door rioolafval. Speelplaatsen voor kinderen zijn er niet, er is geen gnoem, er zajn geen bio scopen of gezellige bars- Er zijn onvoldoende winkels, slechte wegen en te weinig parkeerplaatsen. Er is voor die hele wijk één klauter- en één lagere school. Die laatste telt twintig klas sen. De kinderen moeten in ploegendienst naar school: een maand alleen 's morgens, de maand daarna alleen 's mid dags. Zo iets ontwricht alle re gelmaat in het gezin. Veel kinderen gaian niet of af en -toe -naar school- Schoolverzuim is heel gewoon. Omdat de huizen vlakbij de Tiber gebouwd zi-jn had de grond eerst opgehoogd moeten worden maar dat is niet ge beurd. Dat levert een doorlo pend gevaar voor overstromin gen op. Moet ik nog door gaan?" Pater Lutte „kraakte" twee jaar geleden „voor het alge meen belang" een wat onbe stemde ruimte op de begane grond van het flatgebouw waarin hij zelf woont. Daar worden sindsdien de meest uit eenlopende activiteiten voor de wijkbewoners georgani seerd en de gemeente wacht er zich wel voor om in te grijpen. In het grote lokaal wordt zelfs les gegeven. Tekeningen, vol aanklachten of kinderlijk optimisme han gen aan de wanden tussen portretten van Allende, Che Guevara, Marx en andere vaa-ndraagers uit de socialis- tisch-communistdsche hoek- Naast het „culturele centrum" van Lutte zit het wijkbureau van de communistische partij. Het kan in Roime niet anders; óf je woont braaf naast de kerk, óf opstandig naias-t de communisten. Gerard Lutte heeft duiidieldjk gekozen- De kerk bood hem te weinig. Deed te weinig concreets om de enorme nood van die barak- kenbewoners te verlichten- onder de barakkenibewaners. Hij antueiite dat ook zijn orde betroKKien was hij ginomdspeou- laities en hij ageerde daar openlijk tegen. In 19-69 barstte de bom- Hij besloot zijn functie neer te leggen om tussen de anmsten van de armsten te kunnen gaan werken. Een jaar later werd hfj uit de orde gezet en het Vatica-an brak openlijk met deze „rebelse" priester- „Ach", is zijn enige commen taar op deze nare affaire. „I-k probeer te werken. Voel me natuurlijk nog helemaal pries ter. Je probeert vrienden te maken, vertrouwen te winnen, te helpen. Je kunt weinig doen, maar soms hebben wan hopige mensen al enige steun aan je aanwezigheid, je mede leven". mensen veel dat er voor dui zenden Romeinse gezinnen geen Heilig Jaar kan zijn om dat ze kampen met een „eeu wige woningnood''- FRANS WIJNANDS Een klein deel van de Romeinse „modelwijk" Magliana. Het merendeel van de barak- kenbewoners bestaat uit „e- m-igranten" uit het diepste zuiden van Italië. Ze vinden in Rome lios-vast werk als metse laar, „en ze bouwen huizen voor anderen, terwijl ze zelf kreperen tussen zinkplaten en houten schotten", oanstateert pater Lutte bitter. De nieuwbouwwijken lijken getto's waar duizenden gezin nen worden opgeborgen, maar waar het leven verstikt. Inmiddels worden de toespe lingen op bet aanstaande Hei lig Jaar steeds hatelijker. „De barakken zullen wel ver borgen worden achter gno-te reclame-borden en geen toerist of pelgrim kijkt verder dan het Sint-Pietersplein en het charmante centrum van de „eeuwige stad". Weten die „Don Gerardo" Lutte „Don Gerardo" werd 46 jaar geleden in Genappes, in de buurt van Waterloo geboren. Hij studeerde psychologie in Leuven, werd priester en trad in bij de Salesian-en. In 1958 werd hij vanwege een leraarsfuructie naiar Rome ge roepen om er te gaan doceren aan de internationale universi teit van de Salesianen- Het werd het begin van een reeks van jaren waarin tal van interne conflicten ontstonden. In de w°ekeindlen maakte pa ter Lutte kennis met de nood „Don Gerardo" in gesprek met enkele wijkbewoners. (Van een onzer verslagge vers) ARNHEM De sterke stij ging van het aantal branden in woningen, dat veroorzaakt wordt door het gebruik van elektriciteit baart de KEMA (N V. tot Keuring van Elek trotechnische Materialen) in Arnhem ernstige zorgen. Het totaal aantal branden vertoonde in 1973 weer een duidelijke toeneming verge leken bij de voorgaande ja ren, zo blijkt uit het zojuist verschenen overzicht van de elektriciteitsvoorziening in Nederland in 1973. Het grootste deel van de branden door gebruik van elektriciteit is veroorzaakt in woningen en beliep vorig jaar een aan tal van tegen de negenhon derd. Branden door elektrici teit veroorzaakten in 1973 een schade van naar schat ting meer dan 80 miljoen gulden (in 1971: 40 miljoen gulden). Het aantal dodelijke ongeval len met elektriciteit is be trekkelijk gering. In 1973 werden in woningen en be drijven tien dodelijke onge vallen bij lage spanning ge registreerd. Bij branden door het gebruik van elektriciteit in woningen springen de problemen, die wasautomaten veroorzaken duidelijk naar voren Juist in deze sector ontwikkelt de KEMA-KEUR zich sterk Al meer dan negentig typen was automaten (in 1972 waren er dat nog maar dertig) dra gen het keurmerk van de KEMA. Naast de wasmachines ver oorzaken televisietoestellen en met name koel- en vries kasten een stijgend aantal branden. Volgens de KEMA worden de problemen met televisietoestellen veelal on derschat. De KEMA heelt het voornemen Om ook in deze sector de veiligheids keuring, d.w.z. het KEMA KEUR, ingang te doen vin den. Behalve door het uitvoeren van keuringen tracht de KE MA ook langs andere wegen een veilig elektriciteitsver bruik te bevorderen- De technische ontwikkelingen van de laatste jaren hebben namelijk een extra beveili ging voor de verbruiker, door een voorziening in de installatie, mogelijk gemaakt. Er zijn schakelaars ontwik keld. die. wanneer de stroom die de woning verlaat niet gelijk is aan de stroom die de woning ingaat, dit direct constateren en de toevoer uitschakelen. Een verschil tussen binnenkomende en uitgaande stroom treedt op zodra een persoon de span ning heeft aangeraakt of als in een toestel een defect aan wezig is, dat wellicht brand kan veroorzaken. Er zijn schakelaars die een „verschilstroom" van 0.03 ampère kunnen ontdekken; wordt de verschilstroom dan groter dan schakelt de bevei ligingsschakelaar de stroom in de woning meteen af. De KEMA en de elektrici teitsbedrijven streven ernaar deze beveiligingsschakelaar („ultra-gevoelige aardlek- schakelaar") op te nemen in de installaties van nieuwe woningen. Ook in bestaande woningen kunnen beveili gingsschakelaars worden aangebracht, maar dit eist wel enige aanpassing van de daar aanwezige elektriciteits installatie. DINSDAG 1 OKTOBER 1974 Ook in het nieuwe tv-seiz< de TROS het programma ren. Wim Wennekes sprak me Pim Jacobs, de ogen vol vuur: er tóch niet kwaad om. Oh ne> Nauwelijks vijf minuten bij Nieuw Loosdrecht, prachtig ii ik een tv-recensie voor zitten I februari '73. Geschreven door voormalige TROS-programma nomen waren het spelletje ideale echtgenoot) en Music Af leven is gaan leiden. De recensie over het spelletje; „Pim Jacobs leidt het geheel en slaagt erin op volstrekt béte wijze om vrijwel alles wat ge daan en gezegd wordt te lachen. Hij doet dat inderdaad zo béte, dat zijn mond ook iets schaap achtigs krijgt. Je ziet dat aan het scheef staan van zijn kaken. Maar goed, je blijft kijken en je ziet dat hij heel intelligent en met groot vakmanschap het on derdeel Music All In presen teert. Je bewondert zijn keus van artiesten, je bewondert de repertoirekeuze, je leeft mee met de cameraplaatjes die geschoten worden en die steeds beter wor den, kortom, je raakt er hele maal in." Pim Jacobs, na de aanvanke lijke uitbarsting weer geheel kalm: „Als ik eerlijk ben, zit er wel een grond van waarheid in. Ik schijn inderdaad iets schaap achtigs over me te krijgen, zodra ik voor de tv iets doe, waar ik niet helemaal achter sta. Ik wil dan niet dat de mensen aan m'n gezicht zien, dat ik er zelf niks aan vind, dat ik er geen voeling mee heb. Dat zou ze maar kwet sen. Om me dan toch een hou ding te geven ga ik dus zitten lachen." „Tegenwoordig zul je me dat soort dingen niet meer zien doen, maar toen ik net met tv begon, had ik een enorme drang om populair te worden bij een grote massa mensen. Ik dacht: als het mij lukt om een bepaalde populariteit te bereiken, dan kan me dat misschien in staat stellen om in een later stadium met eisen te komen." „Ja, soms was dat wel eens vernederend. Mensen die me goed kenden vroegen zich ver bijsterd af waar ik in hemels naam mee bezig was Dan riep ik maar altijdJa jongens, niks mee te maken. Eerst wil ik op een

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1974 | | pagina 14