Israël heeft de grenzen ran zip w»
Surinamers bezetten
gebouw in Rotterdam
Verdeling kernceimi
EEG nog niet vastges
De grote en de hele kleine K
(Deel 4)
EEN JAARNA DE GROTE VERZOENDAGOORLOG
binnen^;
n
PRAGMATISCH
PARAATHEID
-
7® era
tehd
Kosten
uw pen
Koppelbazerij
üsallóÖEi gr
INVENTUM
V aticaan
bewapent zich
ONDERDELEN
FAILLIETE
STURKA NOG
TE REDDEN
Zaterdag 28 september 1974.
(Van onze correspondent in
Tel Aviv)
TEL AVIV Weer waren
de straten stil en verlaten. Se
dert donderdagmiddag twee
uur was radio Israël uit de
lucht. Grote Verzoendag. Jom
Kippoer- De hoogste joodse
feestdag waarop volgens de
joodse kalender de grootste en
moeilijkste oorlog uit Israels
geschiedenis uitbrak.
Grimmig gestemd ging de
Israëli's letterlijk en figuurlijk
met het geweer in de aanslag
weer naar de synagoges van
waar uit een jaar geleden de
soldaten vastend en vaak met
gebedskleren nog om naar de
laaiende fronten togen.
Dit jaar liet Israël zich niet
verrassen- Leger en politie
waren in staat van paraatheid-
Burgerwachten patrouilleerden
rond de synagoges en in de
straten.
De schok van de Grote Ver
zoendagoorlog trilt nog in alle
geledingen van de maatschap
pij na. Het zelfvertrouwen is
geschokt en het evenwicht
tussen twiifel en zekerheid in
een vijandig gestemde wereld
nog niet hervonden. De voor
oorlogse euforie heeft plaats
gemaakt voor een pessimis
tisch gestemd realisme-
Deze revolutie in de zielstoe
stand van de natie heeft wel
nationale figuren onttroond
maar geen diepgaande maat
schappelijke ontwikkelingen
losgemaakt.
Het aftreden van mevrouw
Golda Meir en generaal Mosje
Dayan sloot op het persoonlijk
vlak de periode van de „vei
ligheids-blunder" af maar
opende geen politieke perspec
tieven vooi de tijdens en na
de oorlog opborrelende ver
nieuwingsdrang De massade
monstraties in Jeruzalem vel
den hoofden maar geen muren.
De golf van ongedefinieerd
na-oorlogs idealisme stuitte op
de gevestigde orde af-
De partij politieke verhouding
bleef, op een niet al te na
drukkelijke zwenking naar
rechts, vrijwel ongewijzigd.
De kloof tussen rijk en arm is
even wijd en gapend als voor
de oorlog.
Geen politicus van formaat
heeft een serieuze poging ge
daan aan het zionisme een op
de nieuwe realiteit, waarin de
Palestijnse kwestie zo'n cen
trale plaats inneemt, afgestem
de inhoud te geven.
Ideologisch gezien maakt de
Israëlische maatschappij een
niet voldoende onderkende
crisis door die de Israëlische
Mosje Dayan
burger een gevoel van stuur
loosheid geeft en jongeren
doet twijfelen aan het histo
risch recht van het joodse
volk op hel land van Israël
Deze ideologische desoriëntatie
wordt ondervangen door een
politiek en sociaal neo-realis-
me.
In reactie op het blindelings
vertrouwen in de vooroorlogse
leiders, die de veiligheidsillu
sie vleugels gaven, is het re
gister van de openbare kritiek
wagenwijd uitgezet. De status
van generaals en andere ge
zagsdragers is niet meer wat
het is geweest.
Voor aanbeden heilige koeien
is na de ontluisterende erva
ring van de Grote Verzoendag
oorlog in de Israëlische sa
menleving geen plaats meer.
Op dit r.iveau werkt de ver
nieuwingsdrang dagelijks
door. Pers, radio en tv zijn
door kritiek zwartgallig van
toon; de vuile was wordt van
uit een positieve optiek bui
tengehangen. Soms neemt de
jacht op misstanden en cor
ruptie de vorm van een hek
senjacht aan.
Een door een Israëlisch blad
gebracht verhaal over mensen-
hersenetende medische studen
ten aan de Jeruzalemse uni
versiteit ontketende een natio
nale gewetenscrisis. Later
bleek dit bericht ongefundeerd
te zijn-
Op het politieke vlak staat de
pragmatische opvolger van
mevrouw Meir premier Jit-
schak Rabin het dichtst bij
deze uitgesproken kritische
benadering van Israël's proble
matiek. Omdat een sterk Israël
in zijn politiek denksysteem
de enige tastbare garantie is
om de vredeskans te realise
ren pleit hij voor arbeidsdisci
pline, verhoging van de ar-
beidsproduktiviteit en sociale
rechtvaardigheid.
Ter stimulering van het ge
drukte moreel en om louter
economische redenen is dat
zijns inziens een eerste vereis
te om de in het verschiet lig
gende politieke en wellicht
militaire beproevingen het
hoofd te kunnen bieden.
De regering Rabin maakt ij
verig jacht op belastingontdui
kers, heeft de tot voor kort
florerende zwarte valuta
markt in Tel-Aviv onder zwa
re politie druk gezet, snijdt
doktoren de pas af in zieken
fondsziekenhuizen privé-patiën-
ten op te nemen en heeft in
Jitschak Rabin
het kader van het beste
bepeikingprogramma de
van villa's en appartes
groter dan 110 vierkante nie
ter verboden-
De zuiveringsactie tegen de
quasi ingeburgerde i
gaat hand in hand me': de
snelle herbouw en uitbouw
van het leger.
Met het vooruitzicht op in da
burgermaatschappij te verdie
nen salarissen zwelt be
roepskader aan. Re-
worden vaker en voor ion 1
periodes voor herhaiingsoe -
ningen opgeroepen. Op kor/a
termijn zal worden nag? an
hoe 150.000 in het buitenland
verblijvende Israëli's in na
tionale defensie-ins' ig
kunnen worden i-igesc' e:
Israël vertrouwt minder co
waarschuwingen van het ve
Jaar falende apparaat van de
militaire inlichtingend' t en
meer op een grote pre
le troepenmacht als effectieve
garantie tegen een nieuwe
Arabische verrassing:--e. 5
„Paraatheid langs c'.e het'
lijnen en in het biun-ui',""è" ft
de les die het land i 't da
oorlog en de erop vol
Palestijnse terreurgolf k.
w Goida Meir
getrek'-ert. D
geroepen bu
leven
den e- om
Leerlingen
klassen v
ning ei
erwaeht waakt
n d; l en
a universiteiten,
deute.s',1 rlen zijn
"len de wacht,
van de hoogste
de 'deibare
le: i ,|u: j en karate.
zeer systemati
sche en uiieut séi.'-ar.ae bena
dering van de ve gheidspro-
blema'ah het algemeen
vr-heft Israel ianrzaam uit de
vorijaar sessie.
Een onv/ik' '--g die wordt
gestium'ee: 4 or een reallsti-
het r et de A "Hsche
v. - Voer vr.de er of het
met da Ar a'ie Ia-'en is er
i gra?" "a c: - paus water
Lsrec! de greinen van zijn
ROTTERDAM Onder de drieduizend merendeels jongere Surinamers, die in de
buurt van de Rotterdamse Westkruiskade wonen, hebben de spanningen binnen deze
groep geleid tot de bezetting van het gebouw van de Stichting Sociale Belangen Surina
mers (SSBS) aan de Pannekoekstraat.
n F 1
BRUSSEL (ANP) Men is het in de EEG eens over
de globale toekomstige ontwikkeling van de kernenergie.
Dat wil nog niet zeggen dat er al uitgewerkte plannen zijn
voor het aantal kerncentrales dat er in iedere lidstaat van
de gemeenschap moet komen. Dat heeft Europees commis
saris Henri Simonet (belast met energiezaken) gisteren in
Brussel op een persconferentie meegedeeld.
In antwoord op vragen deel
de Simonet mee, dat de natio
nale programma's voor kerne
nergie-ontwikkeling nog nader
bekeken moeten worden en
dat er voor de verschillende
lidstaten een verdeling van de
energietaken nodig is. Mis
schien dat Nederland izch zou
moeten concentreren op de
aardgas voorziening, aldus Si
monet.
De Europese commissaris
deelde verder mee dat hij en
zijn collega Cheysson (ontwik
kelingssamenwerking) binnen
kort gaan praten met de Aara-
bische olieproducerende staten
Simonet deed een beroep op
de EG-lidstaten voorlopig nog
niet te reageren op het voor
nemen van de olieproduceren
de landen de fiscale lasten
voor de oliemaatschappijen te
verhogen. Evenmin moeten,
naar het inzicht van Simonet,
de lidstaten individueel reage
ren als de olieproducerende
landen de prijzen van de ruwe
olie verhogen. Als er gerea
geerd wordt, dan pas na geza
menlijk EG-overleg, aldus Si
monet.
Simonet zei In Brussel dat
de gespannen verhouding tus
sen olieleveranciers en olie
verbruikers in de wereld er
de laatste tijd niet op vooruit
gegaan is- Bepaalde olieprodu
cerende landen dreigen op ie
der voornemen van geïndustri
aliseerde landen om het olie-
verbruik te beperken, te rea
geren met een vermindering
van de produktie- De jongste
uitlatingen van de Amerikaan
se president en diens minister
van buitenlandse zaken heb
ben, aldus Simonet, de ver
standhouding met de olielan
den zeker niet verbeterd.
Simonet stelde dat de Euro
pese Gemeenschap en haar
commissie dan ook alles moe
ten doen om te vermijden dat
de gemeenschap bij nieuwe
moeilijkheden even machte
loos zou staan als op het mo
ment, eind vorig jaar. toen de
oliecrisis uitbrak
Simonet en zijn collega
Cheysson zullen volgende
week een gesprek hebben met
de secretaris-generaal van de
organisatie van Arabische olie
producerende landen- Abdoel
Rahman el Atiki. Dat gesprek
zal gaan over de „technische
aspecten van de oliesamen-
werking". De ondertu:
gang gekoken Europee.;-,
sche dialoog laat namelijk he
olieprobleem min of me er bui
ten beschouwing. Al-dus Ai s-
net. En daarom heeft Ce E :>-
pese Commissie het null &-
acht met de Arabische t-
ners te bezien hoe de on'., k-
keling op de oliemarkt in bei
der voordeel kan worden b»-
aut.
Simonet zei op zijn pers i-
ferentie geen tegenste ing
zien tussen het energïsbele
van de gemeenschap en de
internationale sameniv
op energiegebied waart; e
langs door de zogeheten
„groep van Washington" is be
sloten- Wei is het nop ;ak
lijk, zo zei hij, dat de Europe
se commissie kan deelnemen
aan het overleg b.nnen h
energieagentschap dat iu de
OESO zal worden opper'
De Europese energie s 1 A:l
aldus Simonet, staat nog r
in haar kinderschoenen. Voor
het einde van dit jaar ::i
ministerraad maatregelen be
spreken om de steer, ooi o-
duktie, in zijn meest re ie
le vorm. op te voeren. v<
moet binnen het jaar dui
worden of de lidsnatea
bereid zijn hun eigen i
voor verrijking van uiv.::
te ontwikkeien
s -
bèstistrr* vart
paeHett van
uitkomen ftp
to; m
stuk. Be p:
en de ir - r
de versehiliei
[le EEG, hebben
e van
lie met een ca-
1-CC0
zo'n 9
megawatt
3 miljoen
t! den per
van
af
lieden in
en.
(ADVERTEI
[E)
papier
Brieven voor deze rubriek moeten
met volledige naam en adres worden
ondertekend. Bij publikatfe zullen dez«
vermeld worden. Slechts bij hoge uit
zondering zal van deze regel worden
a'gewekerv Naam en adres zijn dan bij
de redactie bekend. Publikatie van brie
ven verkorf of onverkort) betekent niet
dat de redactie het in alle gevallen
eens is met inhoud, c.q. strekking.
De heer Leo Speek is, zo
lees ik in De Stem van 24-9-
74, weer eens teleurgesteld
ov'c-r koppelbazen- Hij weet te
•vertellen dat er op z'n minst
viif mensen zijn gedupeerd.
Mijn vraag is: wie zijn dlie
mensen? Waarom noemt hij
hun namen miet? Of zöjn het
mensen die van die sociale
wettqn trekken en er mogelijk
rung iets bijverdienen, en daar
om hun naam niet prijs ge
ven? Zij zii'jn natuurlijk ook
klonten van d(e NKV-cüiub- Nu
kan de heer Speek koppelbaas
P. iin Breda een pest voor de
maatschappi; noemen, en aan
nemer C. uit Krimpen aan de
IJssel mag hem dan een op
lichter noemen, ik heb voor
hem een veel mooiere naam
hij is gek. Want wie geeft nou
van.dng de dag een voorschot
van duizenden guldens aain
een koppelbaas? En wat be
treft die heer Speek: ik zit al
vanaf 10 juni 1974 te wachten
op antwoord van mijn onder
houd met hem over zijn uitla-
1V ven bij fa. J. de Poorter te
GcertiTt A onberg. Daar heeft
die NKV-meneer verteld dat
de erkende koppelbaas F. v-d.
Burgt ook .de nodige moedlijk-
h on zou krijgen- Over die.
valse beschuldiging heeft me
neer Speek mij nooit meer
'bericht- Ik ben het helemaal
eons met koppelbaas P. dat d-e
h r Speek bij het NKV op de
verkeerde stoei zit.
OUD GASTEL FRANS VAN -
DE BURGT
BRIE grote Nederlandse zui
velconcerns CMC-Melk
t- Amsterdam, Coberco
le Sul. hen en Domo te Benen
s-obben in principe besloten
tot een samenwerking om hun
p es op ëe consumpUe-
k-markt te verstevigen.
■■■■■ace
•'v' '«/f
De diensten van de Eur e-
Se Commissie, het „dage lts
e euelc tb innen in onze puzzefakiie
v ons elektrische onderdeken ter waarde van
132,SC; con g schenk van Kon. Fabriek inventum, Bilihoven.
Wonden moesten helen en
herinneringen moesten iets
van hun emotionele lading
verliezen. De tijd was rijp
cm de werkelijkheid van de
oorlogsjaren bij te kleuren.
De eerste successen waren
voor rekening van de Ameri
kaanse amusementsindustrie,
maar al spoedig stond Eddy
Christian! aan de top!
Rendez-vous bij het licht der
maan,
Meisje kan ik er van op aan,
ben jij heus zo tegen negen
uur present?
Rendez-vous bij het licht der
maan,
za1 je mij niet laten staan?
t Komt mij voor dat jij wat
wispelturig bent....
niets dan de zonzijde ziet."
De Ramblers van Theo Uden
Masman (Maiaaaarrr wij ko
men teruig) lieten van zich
horen, met zang van Jany
Bron en Marcel Thielemans-
De Skymaste-rs o.l.v. Ben Ro-
wold, met zang vain Annie de
Reuver, Annie Plevier,
Greetje Kauffeld en Karei
van der Velden- Het Orkest
Zonder Naam o-l.v. Ger Roos,
met zang van de Marketen-
sters en de Musketiers-
De Selverafs vertederden
met reebruine ogen (die de
jager aankeken) een post
koets (hoort, over berg en
dal, klinkt reeds het hoorn
geschal) en dat Limburg
„schoan" was, wist iedereen.
Johnny Hoes kende een
smokkelaar, die diep in de
nacht steeds weer zijn smok
kelwaar de grens over
bracht-
Johnny Jordaan nodigde ons
uit voor een bezoek aan een
Amsterdamse buurt, waar de
bloemen voor de ramen
staan- En wanneer je in de
poppetjes van de ogen van
Annie de Reuver had geke
ken kon je altijd nog terecht
bij Corry Brokken die een ie
der smeekte nog eens lief te
zijn, net als toen.
Ach ja...
Vele anderen deden ook een
gooi naar roem en succes.
Willy Alberti zona: ..Je bent
als een wilde orchidee, diie
Wanneer je niet alleen op de
radio aangewezen wilde zijn
haalde je platen in huis. In
het beigiin uiterst breekbaar,
op 78 toeren, maar al snel na
de introductie van de 78 toe
renplaat „met verlengde
speeldu-ur" dienden andere
mogelijkheden zich aan.
Zoals de 45 toerenrOnat en de
331/3 langspeei medium
de jaren vijftig
Eer) serie in 15 delen op basis.
Ivan, het '.boek ,;Ac.b ja de -
'jaren Vijftig" 4öor Dick Slóol:-
weg, Willem van' Beusekóm
en Go de Kloet. Wetenschap- y,
V pelijke Uitgeverij" Amsterdam.
SamenstellingWijn Werine-
kes.
;:,T
(De vorige afleveringen in
deze serie werden in deze
krant gepubliceerd op 21,
24 en 26 september).
play. De meeste platen boden
beschaafd amusement voor
de grote massa, maar met
het vorderen der téren eiste
de jeugd haar eigen muziek:
de rock en roll kwam op.
In het begin was het moei
lijk om aan rockplaten te
komen. Om „Rock Around
The Clock" te horen moest je
de uitvoeringen van Cees de
Lange of de Spelbrekers
over je heen laten gaan.
Maar de echte rock was na
verloop van tiid niet meer te
stuiten. Aan Bill Haley en
zijn Comets viel niet te ont
komen. Jerry Lee Lewis
ramde erop los met zijn Great
balls of fire en Elvis' Jail-
house Rock leidde tot uit
bundigheid-
Dr- P H. Rittcr jr. en prof.dr.
Garmt Stuiveling gaven voor
de radio de literaire toon
aan. Veelbeluisterde rubrie
ken wairen Boekenwijsheid,
Met en zonder omslag en
Van boek tot boek.
Ook oip andere nlveau's ont
stonden nieuwe stromingen.
In de beeldende kruist trad
bij voorbeeld Karei Appel
(opnieuw) na-ar voren. Hij
schokte die natie door de
massa kond te doen van het
feit „ik rotzooi maar wat
In de literatuur maakten de
experimentele dichters naam
ads „De Vijftigers", waarbin
nen de dichter Lucebert
doorging voor „De Keizer"-
Storm veroorzaakten literato
ren als Gerard Kornelis van
het Reve (voorheen Simon
van het Reve, nog later Ge
rard Reve) door het onder
werp homofilie tot litera
tuurthema te verheffen.
En ook een man als Simon
Vestdijk moest ervaren, dat
je geen boek kunt schrijven
als „De Schandalen" zonder
ir. De Telegraaf (toen al)
naar je hoofd gegooid te
krijgen, dat je je bezig houdt
met „perfide vuilschrijverij".
Wie naar de schouwburg
ging (bv. o-m Ank van der
Moeir en de jeune premier
Guus Ooster te zien) kleedde
zich daar noig speciaal voor
aan. Ook de concertzalen
hadden vaak veel weg van
verhuur-kurachtiinigen van
avondkleding, maar daar
stond dan wel tegenover dat
je ademloos kon genieten
van de prestaties van het
Concertgebouw-orkest o.l-v.
Eduard van Beinum of van
een orgelconcert door Feike
Asma.
De Nederlandse boekenkas
ten raakten inmiddels aardig
gevuld dankzij serie-aanbie
dingen als de Nimmer dra
lend-reeks, de Nobel-reeks,
de Margriet-reeks en de Sa
lamander-reeks- Prisma in
troduceerde het pocketboek-
De eerste 36 delen waren: 32
x Dickens, 2 x Godfried Bo-
mams en 2 x Dickens ver
taald door Godijied Bomans.
Iets minder deftig ging het
toe (daarom heette dat ook
de kleine K) bij de voorstel
lingen van nog aarzelende
nieuwelingen in het cabaret-
vak- Naast Wim Kan, Wim
Sonneveld en (later) Toon
Hermans kwamen groepen
en solisten op als Lurelei,
Jules de Corte, Jaap van de
Merwe, Tingel Tangel, het
Haags Studentencabaret,
Seth Gaai'kema en Paul van
Vliet.
Oh ja- En Nederland kreeg
ook nog een nieuwe spelling,
waar niemand eigenlijk de
logica van in zag Cig-aret
Corrie Brokken (Weesl met
nog eens lief, net als toen....) I -.
werd sigaret en carton kar
ton, maar er waren uitei i
uitzonderingen cadeau bleef
cadeau en café café.
Een ingrijpende wijziging
betrof het gebruik van'
hoofdletters. De namen van
dagen, maanden, jaargetijden
Kita. leys en
:en verforen hun
inlstter. Sommi-
veronder on in
eens van tsjol
bijvoorbeeld WAS vrouwe
lijk, maar WERD mannelijk.
Een tuba ook.
VATICAANSTAD (CIC)
De tachtig man sterke bewa
kingsdienst van het Vaticaan
is thans gewapend met pisto
len- De laatste tijd zijn talrij
ke anonieme bedreigingen te
gen de Vaticaanse gebouwen
binnengekomen. Dit heeft de
laatste weken reeds geleid tot
plotselinge controles van de
bezozkers der Vaticaanse mu
sea. De Zwitserse Garde, die
verantwoordelijk is voor de
veiligheid van de paus, krijgt
geen moderne wapens. De
Zwitserse Garde houdt het bij
h-r.ar eeuwenoude hellebaar
den
ARNHEM (ANP) De
L- ns t enkele delen van het
'/ariGvrrrnent verkerende
Met" ighedriif Mark Internati
onal (vroeger Sturka) nog zijn
re Tan, is zeker aanwezig'
'gen met mogelijke
k s. de vakbonden en de
overheid wHn in volle gang.
w voord wordt gekeken
e ©n-Vvdelen van het
bedrijf (vestigingen in Zut-
hen. Lichtenvoorde en het
pe!Rï.sche Bree) die levensvat
baar zijn.
DOORDAT het aannemersbe-
dfijf r' Kooomaxis in Glaner-
b-' (Twt ntpY voor ruim f 46
iüjöén ivuiwopdvnchton heeft
out "ir-en /n' Kooumans 150
'-orf. moeten aantrek-
V^riif werkt al
i m uersoiiettl.
