Begeleiding van patiënten en hun familie verbeteren AUDI 50: COMPLEET EN ZUINIG Stroom van prijzen voor nieuwe puzzel actie van DE STEM Geven voor leven Geven voor leven Tussen de wielen LEREN LEVEN MET KANKER AUTO ALLERLEI Wonderlijk vulmiddel voor vakiiian en gezin IFÜllEfBgfl binnenland buitenland GEGEVENS WAARHEID Goede banden zijn van levensbelang ISOLEMENT •n METZLER- Vrijdag 13 september 1974 Grootse kleine caban. Wollen melton. 2 steek- en opgestikte zakken. Dubbele rij stoere knopen. Bruin en zwart, maten 116-176 aor Breda e.o.: :NS B.V., 01600-33186 el 9, Breda, Tel. 01600-48934 -16 - Tel. 01100-8545 01180-12868 DE boerenopstand in Europa heeft nog eens duidelijk gemaakt dat belangrijke beslissingen steeds verder weggenomen worden en de burger steeds machtelozer wordt. Het is een bizarre samenloop van omstandigheden dat juist de landbouwers, die het dichtst bij de eerlijke aarde werken, overgeleverd zijp aan ongrijpbare heten die dagen en nachten zitten te praten in een monster achtig hoog flatgebouw in Europa's kunstmatige hoofd stad Brussel. De grote problemen, niet alleen die van de boeren zijn niet meer nationaal op te los sen. Er spelen zoveel facto ren mee dat alleen overleg op Europees of zelfs wereld niveau uitkomst kan bie den. Kwesties die de gewone man aangaan rijn zo inge wikkeld en onoverzichtelijk gewerden, dat ze alleen door specialisten met behulp van een efficiënt opgezette orga nisatie en veel, zeer veel pa pier opgelost kunnen wor den. Het is .voor de meeste mensen onmogelijk het hele politieke veld te overzien en daarom leggen ze zich er langzamerhand bij neer dat een sterke man de regerings macht in zijn eentje in ban den neemt. De sterke man, de nieuwe regent is koel en zakelijk en in staat een ko lossale organisatie draaiende te houden. De Duitse leider Schmidt is er zo een en Gis- card van Frankrijk en Ame rika heeft sinds kort ook een realist, een technocraat aan het roer, Gerald Ford- Rege ren is niet meer vooruit zien, maar organiseren, een kwes tie van management. Handi ge redenaars en vurige idea listen zijn uit de running. De nieuwe leiders zijn ae „gekozen koningen", zoals de Franse politicoloog Maurice Duverger in zijn boek „De Republikeinse monarchie" (nog niet in Nederland uit) schrijft. In steeds meer lan den kiest het volk voor een bepaalde periode een man op de hoogste regeringspost, die onbeperkte bewegingsvrij heid geniet. „De „republi keinse monarch", zoals Du verger hem noemt, steunt in zijn almacbt op de grootste partij of de grootste coalitie. Hij heerst al in Amerika (we hebben kunnen zien hoe moeilijk daar een gekozen president weg te krijgen isj, Engeland en West-Duitsland (met hun twee partijen en stelsel), maar ook in Frank rijk, Zweden, Oostenrijk, Ca nada, Australië, Nieuw-Zee- land en India. Duverger schrijft dat het er in Finland, Denemarken en Noorwegen ook al op begint te lijken en dat in West- Europa alleen België, Italië, Zwitserland en Nederland nog „ouderwetse parlemen taire stelsels" hebben. Maai de polarisatie lijkt overal ontstuitbaar (Den Uyl of Wiegel!) De verdeling van de politiek in een links en een rechts machtsblok brengt de nodige vereenvou diging in de ingewikkelde problemen en dat proces heeft juist het systeem van de „gekozen koning" tot ge volg. In de moderne staat regelt de regering de nationale eco nomie. het stelsel van sociale voorzieningen en zelfs de persoonlijke inkomens. De milieuproblematiek, de derde wereld, de roep om openheid en andere „nieuwe" items hebben het bedrijven van politiek er zeker niet makke lijker op gemaakt. Niet al leen de burger, maar ook bet parlement verliest meer en meer zijn greep op de on overzichtelijke materie. Al leen de sterke 'man aan het roer is in staat snel maatre gelen te nemen, die weei zijn gebaseerd op een onme telijke hoeveelheid techni sche en specialistische gege vens. De nieuwe nuchtere, prag matische leiders zijn ook oi- ganisators op het internatio nale vlak: Giscard en Schmidt komen geregeld bij elkaar babbelen over de op zet van een sterk, verenigd Europa. De buitenlandse po litiek is langzamerhand hele maal in handen geraakt van deskundigen, harde strate gen, die nauwelijks gecontro leerd kunnen worden. Om dat, zoals al eerder gesteld is, de belangrijkste vraag stukken oplossingen op we reldniveau eisen, ligt het lot van miljarden mensen in de banden van deze internatio nale onderhandelaars. Henri Kissinger is op dat vlak de absoiute kampioen- Hij heeft een systeem uitge dokterd dat de wereldvrede moet garanderen: een even wicht tussen de machtsblok ken Amerika, Rusland, Chi na, Europa en Japan- Het is een eindeloos spel van blik sembezoeken, conferenties en manipulaties achter de scher men. De koude oorlog is voorbij, het is nu zaaik dat de blokken elkaar in even wicht houden. Kissingers koele, wiskun dige oplossingen voor de conflicten in de wereld gaan niet uit van hoge idealen en beogen niet in de eerste plaats gerichtigheid voor de direct betrokkenen- Vietnam, het Midden-Oosten en Cy prus zijn daar sprekende voorbeelden van. Een wereld oorlog is keer op keer ver meden, maar het menselijk leed bestaat nog steeds We hebben geen koude oorlog meer, maar een koele vrede- De Amerikaanse senator Eu gene McCarthy is van me ning dat Kissinger in zijn streven naar stabiliteit de wereld bevriest en zo sociale verbeteringen onmogelijk maakt Motieven van morele aara teilen niet meer mee. Voor Rusland is de bedriegerij in Je regeringstop van de VS niet van belang en de Ame rikanen accepteren op hun beurt de strafkampen in Si berië- Boeren, burgers en buiten lui zien op hun televisietoe stel de regeringleiders, de overheidsmanagers, over de werel d razen om de grote economische problemen op te lossen. Hun concurrenten zijn de echte managers, de bazen van de super concerns, de multinationale, die nog vee! ongrijpbaarder zijn dan de ambtelijke organisaties- Zo door redenerend lijken we af te stevenen op scien- ce-fiction-achtige toestanden- In hoeveel toekomst-romans is de strijd tussen een paar wereldmachten al niet be schreven? Het heil van de aarde afhankelijk van tele foontjes tussen Washington, Peking, Brussel en pakweg Tunis of Caïr-o- Wekelijks wereldconferenties (aange duid onbegrijpelijke afkor tingen, zie UNCTAD, SALT, MBER) om conflicten in de kiem te smoren- Er staan nog drie, vier Kissingers op, su— perdiplomaten die nauwe lijks slapen, robots bijna, die elke beweging op aarde con troleren. Mamimoetimu-genclheden en mammoetconcerns ho-uden de aarde in een ijzige greep. De kille vrede, een nieuwe ijs tijd, de mammoeten en ook de weerkundigen kondigen die al aan- Nog tien jaar en het. is 1984, de Toe-komst be gint. de „Heerlijke Nieuwe Wereld" Grote Broer, een super-Kissinger, houdt de wereldbevolking in de gaten- Een pessimistische fantasie, rnaar pessimistisch zijn wp allemaal wel eens. DIRK VELLENGA Heb ik kanker Wie vier weken lang ot langer één of meer van de symptomen die op kanKer kunnen wijzen heeft gehad (abnormale bloeding of a(- sclieiding, knobbel(tje) m borst of elders: een zweer of zweertje dat niet spoedig ge noeg geneest; blijvende ver andering in de stoelgang; blijvende heesheid of hoest; blijvende stoornissen van de spijsvertering; blijvende moeilijkheden bij het slik ken: veranderingen in een wrat of een moedervlek, doet er goed aan de huis arts te bezoeken. „Zou ik wel of zou ik geen kanker hebben..." De dokter verricht een on derzoek en vindt iets heel an ders. Dan is de opluchting groot. Hij schrijft misschien wat medicijnen en-of .rust voor, en na verloop van tijd is alles weer bij het oude. Stel dat het tegendeel waar is. De huisarts raadt een be zoek aan een specialist aan. Die specialist stelt na diverse onderzoeken een diagnose en spreekt over een „ernstige ziekte" Hij adviseert een be handeling. Die behandeling kan -variëren van röntgenbe- straling, bestraling met radio- actievp isotopen, het toedienen van medicijnen tot een opera tie. Wellicht adviseert hij op name in het Antoni van Leeu wenhoek-ziekenhuis of in één der andere kankercentra in Nederland. Dan is de aard van de ziekte bekend- Soms kan het ook zijn dat men er niet aan wil en als het ware „verstoppertje" speelt. (Hetgeen een mogelijke gene zing in de wpg staat). Het gebeurt ook wel dat een pa tiënt zelf al maandenlang met een vermoeden rondloopt, dat ziin of ,haar familieleden vol ledig dp de hoogte zijn, maar dat het. aan de betrokkene nog nooit ronduit is verteld. Als dit het geval is, eis dan de waarheid omtrent de ziek te. Vraag wat de kansen zijn. De mogelijkheden tot gene zing. Iedereen reeft er recht op! te weten wat er met zijn of haar lichaam aan de hand is. Men heeft bij kanker kans op pijn. Als men de naam van zijn ziekte niet kent, kan er ,j ook niet met de omgeving over gesproken worden. De omgeving kan daardoor niet genoeg met de patiënt reke ning houden, zodat een zeer gespannen situatie kan ont staan. En die gespannen toe stand is weer niet bevorder lijk voor een eventuele gene zing. Elke ziekte dus- ook kan ker geeft een neerslag op de geest. En die inwerking is voor ieder mens verschillend. „De een wordt door een ziekte zachtmoediger en de ander hu- meuriger. Het is aan de omge ving om van de zachtmoediger geworden ziekte niet te veel gebruik te maken en om de humeurige niet te snel te ver oordelen. Niemand kan weten wat een ander voelt, hoeveel pijn hij of zij heeft. Niemand kan andermans boeken lezen en zeker niet het boek van een kankerpatiënt. In West-Europa (en in de Verenigde Staten) heerst nog altijd een taboe op alles wat met ziekte (en dood) te ma ken heeft. Geen enkel mens wil graag herinnerd worden aan het feit dat hij sterfelijk is of ten prooi kan vallen aan een ernstige ziekte. Iedereen heeft zich wel eens afgewend bij het zien van een mens, die een ledemaat miste. Iedereen kent het ongeduldige gevoel, omdat weer die oude tante, die al jaren ziek was, Na de vakantietijd is het zaak de autobanden te laten contro leren Het is duidelijk dat tij dens een vaak lange vakantie- rit over dikwijls minder goede wegen en met de zware last van de vakantiebagage de banden aan een inspectiebeurt toe zijn- Vooral met het oog op het Romende regenachtige seizoen •3 rijden op te ver afgesleten banden een levensgevaarlijke zaak- Regenwater kan dan niet sne genoeg worden afgevoerd en het gevaar van aquaplaning ontstaat, ook bij snelheden be neden 90 km- Behalve het profiel verdient ook het loopvlak een nauw keurige inspectie. Spijkers, Kbprpe stenen, glassplinters andere vreemde voorwer pen kunnen de band zijn bin nengedrongen en om ernstige beschadigingen te voorkomen boeten ze spoedig worden verwijderd. gegaan moet ook worden of öe banden onder de zware last van de vakantiebagage rnoge- bj* onregelmatige slijtage zijn gaan vertonen- Verder moet de bandenspanning weer op het normale gebruik van de auto J°i'den teruggebracht. Te hai- m J?naen dijden teveeJ op het jniaaen van het profiel en slij- e,| daardoor vroegtijdig- On tdoende spanning daarente- ^e! geeft een verhoogde slijta- P aan de zijkanten van de oand pikeerde spanning leidi aast (APn hortere levensduu» f.r banden ook tot een J °°k het brandstofverbruik ■li ook hetbrandst.ofverbruik ooo r dp verhooade rolweer- - flink toeneemt De luiste lueiistiannina moet gemeten "Men bii een koude band band die nog maar mj Mometers na de start ««aaid heeft 'VATERÜAG 14 september, start in deze krant en een aantal andere dagbladen een 2ö weken du rende Nationale Puzzelactie, waarvan de opbrengst ten goede zal komen aan het Koningin Wilhelmina Fonds, ter bestrijding van de kanker in ons land, dat dit jaar haar vijfentwintig jarig bestaan viert. In deze puzzelactie zijn geweldige prijzen te winnen, in hoofdzaak beschikbaar gesteld door het bedrijfsle ven in Nederland en België. Elke week Een compacte auto met (volgens de fabriek plaats voor 4-5 volwassenen). Een carrosserie gebouwd als veiligheidscabine met kreu- kelzones voor en achter. Een laag benzineverbruik bij goede prestaties (1 oo ruim 13). Een volledig nieuw geconstrueerde, zelfstabiliserende ach teras. Een zelfcorrigerende stuurinrichting. Een diagonaal gescheiden tweekrings remsysteem. Dat zijn in kort bestek enkele karakteristieken van de nieu we Audi 50 waarvan Volkswa gen nu vrijwel alle details heeft vr l i gegeven De Audi 50 komt in twee uitvoeringen: als de 50 LS met een 50 pk motor die goed is voor een topsnelheid van 142 km/uur en die genoegen neemt met normale benzine, en als 50 GL met een 00 pk motor die 152 km. op de tellet brengt maar die super benzine verbruikt. Die motor ligt dwars voor de vooras, helt naar voren, is wa- tergekoeld. heeft vier cilinders in lijn en drijft de voorwielen aan- De Audi 50 is slechts 3,49 meter lang (ter vergelijking: Grill 3.73 m.. Fiat 127 3.59 m., R5 3.50 m., Peugeot 104 3,58 m. en Datsun 100A 3,66 m.) De wagen weegt 685 kg en heeft een draaicirkel van 9,6 meter Hij wordt uitsluitend in twee- deurs uitvoering geleverd, maar heeft in de grote achter klep een derde deur die na wegklappen van de achter bank toegang geeft tot een grote laadruimte. Aan alle Europese veiligheids normen is voldaan en de fa briek stelt dat bij het dempen van motor-, band- en windge luiden een uitzonderlijk ni veau is bereikt. Een dwars- stroom cylinderkop beïnvloedt zowel prestaties als verbruik in gunstige zin en de economie wordt ook bevorderd door een carburateur met een nieuw ontwikkelde automatische cho ke die bij koude motor eerst elektrisch wordt verwarmd en daarna door het koelwater. De Audi 50 heeft schijfrem men op de voorwielen, trom mels achter en staat op radi- aalbanden. terwijl een diago naal gescheiden tweekrings- remsysteem ervoor zorgt dat de wagen ook in extreme om standigheden onder controle gehouden kan worden. Olieverversen is slechts om de 6 maanden of om de 7500 km. nodig; diagnose met onder houd maar eens per «jaar of om de 15.000 km. De Audi 50 heeft verder een centraal stop- -contact voor aansluiting op de computer-diagnose en de spaï- schermen voor zijn afschroef- baar- De prijs is nog niet vastge steld maar zal zich waar schijnlijk bewegen tussen de 9000 en 10.000 gulden. Ter vergelijking: de Golf in een voudigste uitvoering kost 9500. is weliswaar 20 cm. lan ger dan de Audi 50, maar de laatste is luxueuzer uitge voerd. In afwijking van nagenoeg alle andere autofabrieken heeft de Zweedse Saabfabriek de produktie dit jaar opge voerd tot 100.000 eenheden, 10.000 meer dan in 1973. On danks scherpe kostenverhogin gen zullen de bedrijfsresulta ten dit jaar. op hetzelfde ni veau üggen als in 1973. De prijzen van de Peugeots zijn met 4-6 L verhoogd, een gevolg van de kostenverhogen de factoren, grondstoffen en loonkost eii. Ford Engeland heeft een nieuwe versnellingsbak ont worpen met een door een computer bestuurd brein. Deze seml-automatische versnel lingsbak is bestemd voor bus sen en beschermt de motoi tegen slecht schakelen bij een verkeerde snelheid. Een aantal busondernemingen in Enge land neemt momenteel proe ven met de nieuwe vinding. Ook de prijzen van de Mer cedes Benz zijn verhoogd en wel met gemiddeld 3-3>/2%. De goedkoopste Mercedes, de 200 D kost nu f 25.172 en de duurste, de 450 SLC f 69.252. Een Peugeot 104 of een 204 (met schuifdak) ot een 304 (met schuifdak) of een 504 L of een Peugeot 104 Coupé ter waarde van f 9-500,- tot f 13.895,- Iedere week een Philips kleurentelevisie ter waarde van f 2645,-, een Olga ipringboxcombinatie ter waarde van f 1100,-, een Bauknecht vaatwasmachir.e ter waarde van f 1039,-, een waardebon van f 1.000,- te besteden bij één van de fili alen van Witteveens Mode magazijnen, een Peugeot da mesbromfiets type 102 MS ter waarde van f 807,- van Magneet of een Sunflower polyester zeilboot ter waarde van f 922,- van Jungerhans B.V. Rotterdam een lichtge wicht zig-zag-naaimachine type Starlet ter waarde van f 599,- een geschenk van Sni- gei BV Amsterdam, 4 Conti TS autobanden ter waarde van f 540 - va-n Continental Rubber BV, Amersfoort. Dan Philips video-cassette- t v.-recorders ter waarde van f 3250,- Diepvrieskasten van f 960,- van Erres Nederland BV Rotterdam, Petri fotoca mera's type TTL, plus tas van f 753,- aangeboden door BV Tra ncontinenta Amster dam, een pakket Heuga ta pijttegels naar keuze ter waarde van f 1500,- van Heuga Benelux-Scherpenzeel Bauer Star C4-8 mm filmca mera's ter waarde van f 427,- aangeboden door Willem van Rijn BV, Amsterdam AEG- wasautomaten van f 1497,- van NV Electriciteits Mij AEG, Amsterdam, complete 16-delige Oosthoekencyclope dieën ter waarde van f 1100,- hc-me-trainer fietsen Carniei- li waarde f 560.- een ge schenk van Ca-rnielli Nedei- land, Solina elektrische or gels ter waarde van f 1800.- geschonken door Eminent BV, Bodegraven Verder Pierre Cardin horloges grills van Moulinex, groeibriljan ten ringen van Jos Inden, voor een half jaar Skol-bier, AaBe wollen dekens en bed spreien, dranken pakketten van Hooghoudt Groningen, verlichte globes, vijfmaal 1 100.- te kiezen uit de catalo gus van Wehkamp-Zwnjle. kaasassortiment van Eys- sen Alkmaar, Vivo-levens- middelen, cheques. Lois Je ans, 'Enfin, te veel om op te noemen. Kijkt u zelf'a-s- za terdag maar naar de puzzel pagina 1- Hoofdprijzen En dan de hoofdprijzen en EXTRA hoofdprijzen, Zoals een prijs van f 100-000 (schoon in het handje). Wat kunt u daar niet allemaal voor kopen? Of f 50-000,- schoon een geschenk van En- nia-verzekeringen. Een staca ravan van Belmont type Sierra Nevada 25 een luchtkasteel op de grond een geschenk van Belmont BV Polsbroek ter waarde van f 12-350,-. Een volledig verzorgde 25-daagse vakantie voor twee personen naar Indonesië, U vliegt met een BO 707 van de Belg. Luchtvaart Mij. „Sabena"- Een tourcaravan type Mon- za 1200 NT, eveneens een cadeau van Belmont BV, Polsbroek ter waarde van f 6450, Een reis naar keuze voor één of meerdere personen uit* liet reizenpakket van Airtou- ropa-Airtour Holland tei waarde van f 5400,- Een keuze ter waarde van f 2500,- uit de catalogus van Wehkamp Zwolle. Een volau tomatische zigzag-naaimachi ne type 760 ter waarde van Singer BV Amsterdam. Voor een jaar voortreffe lijk Skol-bier (52 dozen van 24 blikken) een geschenk van Skol Brouwerijen N.V te Breda, een Sankyo Hi-Focufc filmcamera type CME 444, een geschenk ter waarde van f 829,- van BV Transeonti- nenta, Amsterdam etc- etc Wot moet u doen U dient slechts de puzzel, die a-s zaterdag in deze kran verschil nt >op te lossen en de daarin verborgen slag zin op een briefkaart of giro- biljet in te zenden met eet (voor het Koningin Wilhel mina Fonds) extra postzegel of bedrag van tenminste f 1, om een kans te maken op de vele, vele geweldige prijzen die iedere week te winnen zijn Daarnaast telt u van iedere puzz." alle letters K. die in de opgeloste puzzel voorko men Bewaar deze en zendt het totale aantal aan het ein de van de puzzelcompetitie in en u dingt mee naar de fantastische hoofd- en extra hoofdprijzen Haal daarom reeds nu briefkaarten en postzegels in huis of leg uw giroboekie klaar, zodat u on middellijk kunt meedoen wanneer a s zaterdag de eer ste puzzelpagina in deze krant verschijnt- moest worden opgezocht. We denken nog steeds (met een oud bijgeloof) dat de ziekte wel eens op ons zou kunnen „overslaan". Dit is inderdaad- in zekere zin het geval bij ziekten als pokken, cholera en dergelijke, maar volstrekt niet bij kan ker. Daarom zou de omgeving (en dat zijn niet alleen de gezinsleden, maar ook de bu ren, de werkgever, de vrien den) een wat positiever hou ding moeten aannemen ten op zichte van de aan kanker lij dende mens. Hoe erg deze ziekte ook door echtgenoot of vrienden wordt gevonden of zelfs meebeleefd: de patiënt heeft er het meeste last van. Probeer daarom wat begrip op te brengen voor de ander, zo dat die kan leren leven met zijn ziekte. Het (leren) leven met de zieke, wordt dan niet „eenvou dig" maar wel „gemakkelij ker". Niemand weet nog precies welke invloed bijvoorbeeld ®sn amputatie op het geeste lijk uithoudingsvermogen van een patiënt heeft. De medici zijn deze problematiek aan het bestuderen- Men denkt in deze sfeer aan een team in ziekenhuizen, dat zou moeten bestaan uit artsen, verpleeg kundigen, psychologen en maatschappelijk werkenden. Dezen zouden zich dan moeten bezighouden met begeleiding van kankerpatiënten en hun fa milieleden, vooral waar het bij zondere gevallen betreft. Met het bevorderen van de voort during in de begeleiding en van de communicatie tussen de di verse instellingen die zich met de patiënt bezighouden. Met het onderzoeken naar geestelijke effecten van be handelingen van kankerpatiën ten, met het zoeken naar de gevolgen van de aanwezigheid van een kankerpatiënt in een gezin, en naar het sociale iso lement waarin zo'n gezin kan raken. En verder de begelei ding van een gezin na overlij den van een patiënt. Men denkt aan een periode van vijf jaar, waarin bovengenoemde vorm van begeleiding van de kan kerpatiënt ingepast moet kun nen worden in de gewone gang van zaken in ziekenhui zen en klinieken. (ADVERTENTIES) PROFESSIONEEL... MAAR AL LANG ONTDEKT DOOR DE D0E-HET-ZELVER! KANT-EN-KLAAR. SUPER HECHTKRACHT. 1001 toepassingen BUITEN zowel als BINNEN. Om een idee te geven: houtrot herstellen. Betonreparatie. Gaten, kieren en scheuren BLIJVEND afdich ten. Lek balkon of dunne plek in goot dichten. Uitgesleten trap of vloer uitvlakken. Dat zag u op de TV. Betonnen ra men begiazen of stopverf hij- werken. Dakpan of trapleuning muurvast zetten, ook tegels, enz. enz. Super hechting tussen HOUT en STEEN, aan ELK ma teriaal, droog" of vochtig, ook aan metaal en glas. Krimpt of scheurt niet, is BLIJVEND taai- elastisch èn slijtvast. Nu gemakkelijker èn vlugger èn beter: STOPPEN, blijvend AFDICHTEN, VOEGEN, UIT VLAKKEN, ragdun PLEISTE REN, dik PLAMUREN en BLIJ VEND herstellen met PORION. De in Zwitserland ontwikkel de gebruiksklare universele kunsthars-vul pasta. Bekroond met hoge Engelse onderschei ding "The Blue Ribbon". On schadelijk voor de handen en onbeperkt houdbaar, ook bij aangebroken pot. 1/2 kg 1 kg 2 kg 5 kg ƒ4,95 ƒ8,75 ƒ15,60 ƒ30,50 brilieders oogmerk

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1974 | | pagina 17