Het „verraad"
van
Harold Wilson
Doorstromen
RATEUR
Vraag aan Jongerenconcilie in Taizé staat geen vrijblijvendheid toe
1 Utrecht
niste/
»te
i in 't centrum van
t.
DCÉ»
Het geheim
Luisteren
Opblaostaktiek
Geen paniek
Rijk
Ontmaskering
DOOR
CORN
VERHOEVEN
bedrijf in omgeving q0
t voor spoedige indien®
in ervaren
man. ongeveer 30 jaar
t in staat te zijn de gehele
atie en de rapporten™
moedermaatschappij 2P,, 1
e voeren
UHGÏN PE LINGEN PE L NGEN PE LINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PE L NGEN
të.fnlirPNDPM iiircMEILly?,f^1^^1EIL|N?EN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN
iLircw pfiimmi DcnE.LV/^c9,EN r,rf.EILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN „PEILING
[HINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN
ies worden ingewacht nn
it blad
rn,KERK, WAT ZEG
JE VAN
JE TOEKOMST"?
accommodatie bestaat
oom met kantoren, grote
:s en magazijn, woonhuis,
rneerd merk aanwezig^
sn parkeerruimte aanwe-
act vrij, grootte ca. 3000
Hypotheekbank N v
:oor te Breda een
typewerk en
kzaamheden te verrichten,
niveau
laris
sslag
en vakantie
iding
/orden uitgenodigd hun
n aan ons adres
traat 49 te Breda
v. d. Beek).
h de commerciële belangen i/an*
ndere uitgaven ondergebracht dl
Breda. Maastricht, Roermond en
ruit voortvloeiende toeneming d
erkoopwerkzaamheden voor zo
ketlng-atdeling overgegaan rot
(Van een onze verslaggevers)
TAIZé In het kleine Franse dorp je Taizé, boven op een van die prachtige
Bourgondische heuvels dicht bij Cluny, dat eens een brandpunt van het Chris
tendom was, in dat Taizé is vorig weekeinde, zo lijkt het, iets onherroepelijks
gebeurd.
Veertigduizend jonge mensen, samengekomen uit alle
I (ontinenten, hebben zich gericht tot de kerk, in welke
verschijningsvorm dan ook, met de keiharde vraag: „Kerk,
I wat zeg je van je toekomst"?
Een vraag die met al haar bedoelingen te lezen is in de brief,
I «elke het Jongerenconcilie gericht heeft aan het volk van God
I in waarin geen ruimte te vinden is voor zelfs nog maar een
I treintje vrijblijvendheid.
isver commercieel gerichte acw*£
'erving van zgn nationaal adve
iet hoofd van de Marketing-atd
voeren verkoopbeleid
vlezen en gegevens ven d? sec£
an hel bestaande Buitendiensiapf
voting zoeken wij een
unctie dienen sollicitante11101
nleg
opleiding
en stimuleren van de bu'terv
i in- en extern verkeer
woord en geschrift
me gen
dj j,I»
ouwelijk zullen worden beha
vermelding van nr. M
elangrilkheid van de functie.
Is uitstekend te kwalificeren zil"
De vraag is gesteld voor het
I forum van de wereld- Jozef,
I ie zwarte jongen uit Zaïre die
I ie brief tijdens het zondag-
I echtendgebed voorlas, stond
I op dat moment overal, dank
I zij de moderne communicatie-
media.
De vraag is gesteld en er zal
leen antwoord moeten komen,
I e en onherroepelijk. Na dat
Inndagochtendgebed stond ik
I -et honderden anderen in een
Ilange rij om eten te halen.
Naast mij stond een jonge
Ipriester. „Ik ben niet alleen
1 erg onder de indruk van de
[brief, erkende hij, „maar ik
I ben er zelfs door geschokt-
I Het eerste wat ik dacht was:
I toon ik, als man van de kerk,
[liet eigenlijk in een veel te
I mooi en groot huis? Moet ik
1 riet gaan verhuizen?" Maag in
lie voor deze gelegenheid op-
I getouwde tenten-kerk van
I Taizé zaten nog wel andere
I runnen van de kerk, voor wie
lie schok veel groter moet zijn
I geweest- Mannen in toga's met
Ipaarse knoopjes erop en paar-
I sjerpen erom als een kardi-
I raai Willebrands en een kar-
I dinaal König, mannen als se-
tretaris-generaal dr. Philip
I Potter van de Wereldraad van
I Kerken en een praeses Thim-
IW van de Raad van Evangeli-
I ache Kerken in Duitsland.
I Mannen, hoog in de top van
I ie kerkelijke hiërarchie, voor
I w het om andere dingen zal
1 - gegaan dan om een nog
I altijd eenvoudig woonhuis
I «innen die de volle reikwijd-
Ite kunnen overzien van de
I haag aan de Kerk of ze be-
I "id is af te zien van maehts-
I Jebruik, van compromissen
[»et de politieke en financiële
'achten, of ze bereid is haar
'Knechten prijs te geven en
'e zien van kapitaalvor-
I «mg, of ze eindelijk eens met
[zichzelf verzoend wil raken,
universele gemeenschap
1 worden waarin allen sa-
i 1 delen. Of ander voor-
(eld of de Kerk weer een
Jok van zaligspreking" wil
|L'™en, zonder andere zeker-
Christus, een arm
contemplatief, vrede
Tappend, brenger van vreug-
EL® van een bevrijdend
voor alie mensen, ooik, zo
i.i erbii. al zou dit leiden
Ik'.
vervolging om de gerech-
Kerk, wat zeg je van je
toekomst? Telkens als de
klokken van Taizé begonnen
te luiden, zaterdag tot drie
maal toe, trokken de duizen
den jongeren die de opening
van hun concilie bijwoonden,
vanuit de campings de heuvel
op om daar naar de tenten-
kerk te gaan. Twee uren, of
daaromtrent, van bijbellezing,
gebed, bezinning en luisteren
naar „berichten" die jonge
mensen uit allerlei landen
kwamen brengen. In een peri
ode van stilte, die in elke
dienst is ingebouwd, zit je,
hoogst ongemakkelijk, op de
harde klei en de nog hardere
stukken steen en je kijkt
rond. Je denkt aan zoveel
mensen van wie je weet, dat
ze aangaande de kerk eigen
lijk helemaal geen hoop meer
hebben; laat staan dat ze nog
over een toekomst durven pra
ten. En je verwondering daar
over wordt steeds groter, want
hier zitten zo'n 40 000 jonge
mannen en vrouwen wie het
juist om die toekomst begon
nen is. Nou, wat wil je dan
eigenlijk nog meer? Maar dan
moet er geen misverstand over
bestaan dat die kerk er in de
toekomst anders moet uitzien
dan de kerk nu- Het moet
geen kerk zijn van instituties,
geen kerk die, met wat voor
midldeien dan ook, vecht voor
zelfbehoud, maar (citaat uit de
brief) een volk vam rechtvaar
digheid, midden in de strijd
van uitgebuite mensen en vol
ken, een volk' van gemeen
schap, waarin ook de niet-ge-
lovige een creatieve plaats
heeft.
Hoe komt het nu eigenlijk
dat dit allemaal im Taizé ge
beurt? Hebben die monniken,
wonend in de stilte en de
wijdsheid van het Bourgondi
sche heuvelland, iets gevonden
dat de kerk een nieuwe lente
kan aanbrengen? Tijdens de
drie openingsdagen van het
Jongerenconcilie heb ik aan
een aantal jonge mensen, niet
alleen uit de Westbrabantse
groep met wie ik ben opge
trokken, maar ook aan ande
ren, uit Indonesië, uit Duits
land, uit Canada, uit Joegosla
vië, igevraagd, waarom ze toch
allemaal en sommigen jaar na
Jaar naar Taizé komen.
En hun antwoorden verkla
ren het „geheim" van Taizé.
Daar vinden ze de kerk zoals
ze die willen en nodig hebben.
De kerk die niet bekommerd
ls om zichzelf, maar om hén-
De kerk die niet praat, maar
veelzeggend luistert- De kerk
die geen macht heeft en geen
bezit, maar vrij is en ongebon
den aan wie of wat dan ook.
De kerk die de stilte respec
teert waarin mensen tot zich
zelf kunnen komen. De kerk
die niet vraagt wie je bent en
wie je vader en moeder wa
ren, die niet vraagt waar Je
vandaan komt of waar je heen
gaait, die niet vraagt wat je
denkt of hoe je leeft, maar die
iedereen accepteert zoals hij
Dat is niet nog weer eens
een nieuwe kerk. Er bestaat
geen. „kerk van Taizé" en die
zal er ook nooit komen. Want
telkens opnieuw krijgen de
Jongeren te horen, dat ze terug
naar huis moeten en proberen,
samen met anderen, hun „el-
gen" kerik de gestalte te geven
die ze ervan verwachten.
Luisteren naar Jonge mensen
en ernstig nemen wat zij zei
dein, daarin heeft in wezen de
vier en een half jaar durende
voorbereidingstijd van het
Jongerenconcilie bestaan. Uit
hun gesprekken en uit hun
brieven is een beeld naar vo
ren gekomen, dat getekend
wordt in de woorden, waar
mee de brief aan het volk van
God begint:
„Wij zijn op een aarde ge
boren, die voor de meeste
mensen onbewoonbaar is. Een
groot deel van de mensheid
wordt uitgebuit door een min
derheid, die onverdraaglijke
voorrechten geniet. Talrijk
zijn de politiereigimes die de
machtigen hun bescherming
verlenen- Multinationale maat
schappijen leggen hun wetten
op. Winstbejag en geld zijn de
baas- Zij die de macht in han
den hebben luisteren bijna
nooit naar hen die tot zwijgen
gedoemd zijn". Daarna volgt
onmiddellijk de vraag, die een
zware taakstelling inhoudt:
„Welke weg naar bevrijding
wordt er door het volk van
God geopend? Het kan deze
vraag niet ontwijken". Het
morgengebed van zondag,
waarin deze brief werd voor
gelezen, was het hoogtepunt
van het voor de concilie-ope
ning opgebouwde programma.
Het thema daarvan was „Een
vuur op aarde ontsteken". Za
terdag waren daar twee gebeds
diensten aan voorafgegaan,
in de middag onder het motto
1 -■ aflKB nanHBnnrnTTTnrïïnuBB—TT——
I Jyj^ mi ■min
-iTaiïf. J* groep van Westbrabantse jongeren die maandagavond moe, maar heel voldaan uit
kwam. Het zijn van links naar ree hts: Man us, Betje, Marjan, Conen, Annemieke,
- -... T^^- TTTT1 - TT-1TTT
„Armen en onderdrukten" en
's avonds met als thema „Te
kens van opstanding"- In die
bijeenkomsten vertelden jonge
mannen en vrouwen hoe zij in
hun land en in faun situatie de
samenleving ervaren- Zoals
een Indiaans meisje uit een
Amerikaans reservaat, een
jonge mijnwerker uit Zuid- Atri-
ka. een meisje uit New York
dat geen kant meer uit kan in
de consumptiemaatschappij,
een jonge wetenschapper die
op straffe van ontslag gedwon
gen was mee te werken aan
een bewapeningsproject. En
's avonds, bijvoorbeeld, een
Portugees, die als teken van
hoop en opstanding de recente
gebeurtenissen in zijn land be
schreef.
Zo tekende zich in deze
openingsdagen de lijn ai die
ln de voorbereidingsjaren tot
dit concilie is ontstaan: signa
leren hoezeer en waardoor de
ze aarde voor velen onbe
woonbaar ia, uitzien naar te
kenen van hoop en tenslotte
de kerk ais volk van God,
geïnspireerd door de opgesta
ne Christus, inzetten en waar
dat moet op het spel zetten in
een strijd tegen onderdruk
king en onrechtvaardigheid
Hoe de j-ongeren de kerk dan
zien wordt duidelijk uit een
van de notities bij de prakti
sche uitwerking van het conci
lie: „Om vooruit te lopen op
één van de karakteristieken
van de kerk van morgen zal
het concilie van jongeren zich
een weg banen zonder kapi
taal, zonder geld-reserves, in
xelf-financieriwg"
Belangrijk is, dat de uitwer
king van het concilie geen
zaak van alleen jongeren zal
zijn. Om in Nederlandse poli
tieke termen te spreken: Taizé
wil een apblaastactiek volgen
zo ongeveer als D'66 destijds
voor ogen stond. „Verborgen"
leven temidden van het volk
van God. Het leven en de
strijd van allen delen, jonge
ren en ouderen, kinderen en
ouden van dag-en, in. het bij
zonder de meest verdrukten.
En dit alles niet „in naam van
het concilie van jongeren"
maar „in naam van het volk
van de zaligspreking", zonder
groepjes die specifiek van het
concilie van jongeren zijn.
Intussen gaat het concilie
door- Met, volgend jaar, ope
ningsplechtigheden in andere
continenten, met conciliebij
eenkomsten in Taizé en op
andere plaatsen in de wereld.
De eerste periode zal gewijd
zijn aan de dialoog met de
verantwoordelijken in de ker
ken over de vragen die nu
gesteld zijn- Daarna komen
andere thema's aan de orde:
wat kunnen gelovigen en niet-
gelovigen samen doen en zoe
ken; langs welke weg kan er
invloed uitgeoefend worden op
economische en politieke
machthebbers; wat is de rol
van de pers en welke macht
vertegenwoordigt zij; welke is
de plaats in het volk van God
van de leken en van de
ambtsbekleders; wat zijn de
minimum structuren in het
volk van God om gemeen
schap en communicatie moge
lijk te maken?
De opening van het Jonge
renconcilie is voorbij en ze
was getekend door het alles
beheersende thema „Onszelf
op het spel zetten". Nu en dan
leek het erop, dat dit daad
werkelijk en onmiddellijk
moest worden waargemaakt.
Bijvoorbeeld op die drukkend
hete donderdagmiddag van
aankomst, toen Cr kilometers
ver met bagage en tenten
moest worden gesjouwd door
dat de wijde omgeving van
Taizé door gendarmes voor au
to's was afgegrendeld. Of, nog
erger, in de naeht van donder
dag op vrijdag, toen storm en
onweer het reusachtige tenten
kamp teisterden en er boven
dien voor zorgden, dat de heu
velhelling, waarlangs de conci-
liegangers 's ochtends naar de
kerk moesten, moddervet en
spekglad was. Maar geen pa
niek, alles ging gewoon door.
De gebedsdiensten, de bijeen
komsten in kleine, internatio
naal samengestelde gespreks-
Een sensationeel applaus klonk op in de tenten-kerk van Taizé toen prior Hoger Schiitz
er bekend maakte, dat hij een reis naar Chili zal maken, daartoe als het ware gedwon
gen door aanhoudende verzoeken van jonge mensen om daarheen te gaan, waar de
toestand ernstig is.
„Maar", zei prior Roger, „hoe moest ik kiezen? Waar zou ik het eerst van al heen
gaan? Het land waar ik naar toe zal gaan is Chili. Ik ga naar Chili om te luisteren, te
bidden en te trachten zowel diegenen te be grijpen die arm zijn als hen in wie ik de
opoffering van hun hele leven bewonder".
lange, lange rijen, typisch voor
Taizé, en de nacht van stilte
en gebed van zaterdag op zon
dag, waarin allen samen eu
charistie vierden en waarin
vooral gemeenschap tot uit
drukking werd gebracht met
mensen, overal ter wereld, die
gedwongen worden tot zwij
gen. In die nacht bleek trou
wens, dat de vermoeidheid
menigeen parten begon te spe
len. Wie in de Verzoenings-
kerk een enigszins comforta
bel plaatsje had bemachtigd,
was al snel in een zwijgend
gevecht gewikkeld met de
slaap. En keer op keer moes
ten er „verliezers" worden ge
wekt omdat hun gesnurk de
stilte geweld aandeed. Maar
goed, dat waren maar rand
verschijnselen. Zondagavond
was iedereen weer kwiek ge
noeg om ergens een plaatsje te
vinden in een van de grote
kringen, waarin, zo internatio
naal als maar mogelijk is, ge
zongen, gemusiceerd en ge
danst werd. Want ook dat is
Taizé, waar niet alleen de pro
blemen van een Indiaans re
servaat-meisje ieders proble
men zijn, maar waar het ple
zier van Matthia uit Joegosla
vië of van Martin uit Indone
sië ook ieders plezier is.
TOON KLOET
(Van onze correspondent)
LONDEN Harold Wilson
had onder de aanhangers van
de Conservatieve Partij veel
bewonderaars toen hij tien
jaar geleden voor het eerst
minister-president van het
Verenigd Koninkrijk werd. AI
die opgewekte Tories waren
ingenomen met de socialisti
sche premier omdat ze in hun
politieke tegenstander kwali
teiten en neigingen ontdekten
die hun naar de zin waren. Ze
vonden dat hij veel weg had
van hun eigen Harold, de
scherpzinnige allesdurver
Macmillan aan wie zeven jaar
lang de teugels van de rege
ring niet waren ontrukt. En ze
hadden gelijk, tot verdriet van
veel weldra door Wilson ont
goochelde getrouwen van La
bour, de Britse Arbeiderspar
tij.
Het is verbazingwekkend dat
Wilson zich als leider heeft
kunnen handhaven en vrijwel
zeker aan het begin van het
komende najaar in staat zal
zijn te dingen naar wat hij
hoopt dat zijn vierde periode
als eerste minister zal worden.
De partij heeft niemand an
ders naar voren laten komen
in wie genoeg socialisten met
uiteenlopende inzichten bereid
willen zijn een nieuwe leider
te zien.
Alleen na een nederlaag bij de
algemene verkiezingen - in de
eerste helft van oktober? -
kan het met Wilson's greep op
de Labour Party weldra ge
daan zijn. Behaalt hij daaren
tegen een enigermate bevredi
gende overwinning, dan is zijn
persoonlijke macht waar
schijnlijk weer voor enige ja
ren verzekerd.
Intussen is hij rijk geworden
dank zij het boek dat hij
haastig in het licht gaf nadat
zijn regering in 1970 het veld
had moeten ruimen voor een
conservatief bewind onder Ed
ward Heath. De meest bezon
ken partijgenoten srhaamden
zich omdat Wilson, terwijl hij
bleef optreden als leider en
dus als de man die weer eer
ste minister zou worden inge
val Heath kon worden versla
gen, zijn memoires van de zes
te voor de wereldmarkt, een
operatie die financieel lukte
zonder dat de sluwe auteur
te veel had geopenbaard om in
het voor zijn land donkere be
gin van 1974 opnieuw een re
gering te kunnen vormen.
Zijn verdedigers briesen als
de grondhandel ter sprake
komt die zijn politieke secre
taresse en haar geruime tijd
als Wilson's administratieve
raadgever optredende broer
bedreven. „Er was niets ge
beurd dat onwettig was", luidt
het voor partijleden met idea
lisme afschuwelijk klinkende
verweer. De wet staat nog wel
meer toe, allerlei praktijken
die socialisten bestrijden.
Nooit heeft Wilson zichzelf
pijnlijker ontmaskerd dan
door zijn verdediging van me-
vouw Marcia Williams, de se
cretaresse die hij op de han
den draagt en die hij door
koningin Elizabeth in de adel
stand heeft laten verheffen,
zodat zijn persoonlijke bureau
nu een baronesse aan het
hoofd heeft, Lady Falkender,
schrijfster van winstgevende
politieke herinneringen in de
zelfde tijd, dat Wilson dit be
drijf beoefende. De publieke
minachting voor politiek en
politici had binnen de grenzen
van de wet niet erger bevor
derd kunnen worden dan Wil
son het de laatste maanden
heeft gedaan.
Het is tragisch hierover te
praten met mensen voor wie
de partij een grote geestelijke
betekenis heeft, een man als
het Lagerhuislid William Ha
milton wiens hart krimpt bij
de gedachte aan verraden be
ginselen. Labour is een in één
partij verenigde coalitie van
sociaal democraten, marxisten,
dogmatische en ondogmatische
beoefenaars van sociale deer
nis, radicale en minder radica
le liberalen, syndicalisten, ij-
veraars van rond tot roze en
zalmkleurig. koningsgezinden
en republikeinen, omwente-
laars en behoudzuehtigen, vol
doende aaneengesloten om pe
riodiek een regering tot stand
te kunnen brengen waarvoor
de vurigsten onder hen zich
niet eindeloos hoeven te scha
men. Wilson maakt het deze
Hij begon daarmee toen hij in
1964 nauwelijks de ambtswo
ning aan de Downing Street
had betrokken. Gewichtig
reisde hij naar Washington om
de Amerikanen de voortzet
ting van de transatlantische
vriendschap „de bijzondere
verwantschap" op te dringen
even vlijtig als Macmillan dit
had gedaan. Bij president
Lyndon Johnson was de nieu
we Harold jarenlang welkom,
samen zouden ze de vrede in
de wereld waarborgen, met als
extra voldoening voor de Brit
se premier dat hij naast de
grote broer zich ook heel groot
kon houden, zo groot dat hij
geen verbintenis met de Euro
pese Gemeenschap nodig had,
mits hij maar twee keer per
jaar met veel gewichtigdoene
rij de oceaan overstak. De
klad kwam daarin toen Wilson
het niet kon presteren een ook
maar symbolisch legertje van
een of twee compagnieën naar
Vietnam te sturen. Hij wist
dat hij Labour daarmee uit
elkaar zou hebben gerukt.
Wat hem wel lukte was hui
veringwekkend naar het oor
deel van helaas te weinig par
tijgenoten: hij liet door het
kabinet het verraad jegens
honderdzeventigduizend met-
blanke houders van Britse
paspoorten in Oost-Afrika
goedkeuren. In mijn ogen
pleegde Harold Wilson daar
mee zijn meest weerzin wek
kende daad.
Zijn baronesse is hem des
noods gegund, de atoomlading
van de Polarls-raketten ln
Schotland is een zaak van zijn
(en het nationale) Britse ge
weten, de verkrachting vail
eeuwenlange constitutionele
opvattingen door een volks
stemming over de aanslniting
hij Europa kan hij voor bui
ten-parlementaire democratie
laten doorgaan, zijn drie hui
zen plus twee ambtswoningen
bieden hem ruimte voor medi
taties, de achtendertig mede
werkers voor wie hij in het
laatste halfjaar regerings
baantjes heeft geschapen kun
nen hem helpen zich te recht
vaardigen - maar moge het
hem gegeven zijn af en toe
door de gedachte aan die brui
ne medeburgers uit de slaap
te worden gehouden, al zijn
grote aantallen van hen lnmld-
De ongeproportkmeerd gro
te bijuail die de hum-voorstel
len van het trio Gruyters, Van
Daim en Schaeffer te bewrt ge
vallen is, zou doen vermoeden,
dat net hier gaat om een rege
ling die een einde maakt aan
vreselijke wantoestanden. Het
woord „woningnood" is nog
steeds een van de prikkels
waarop iedere goede burger
met een bekommerd hoofd
schudden reageert. We zijn
dat door jarenlange dressuur
zo gewend geraakt, dat we er
waarschijnlijk nog lange tijd
mee door zullen gaan, ook als
er helemaal geen woningnood
meer is. Misschien verhindert
dit ons nog ooit te zien. dat die
woningnood voorbij is. Ook nu
al lijkt die nood in hoofdzaak
beperkt tot enkele gebieden in
de randstad waarover de me
dia ons steeds weer berichten.
Misschien is de nieuwe rege
ling speciaal daarvoor ontwor
pen en is zij een op nationale
schaal geprojecteerde oplos
singvoor problemen in b.v. de
Bijlmermeer. Maar het is dui
delijk en in elk geval een
verdienste in die regeling, dat
de woningnood niet langer ge
definieerd schijnt te worden
als een gebrek aan woningen,
maar als een probleem van de
hoge hurenOver kwesties
rond rente en aflossing wordt
niet gesproken, maar het gaat
dan ook om een huurbeleid.
„Inkomenshuur" is het nieu
we woord in dit beleid, dan
vanwege zijn samenhang de
nogal weidse naam van „filo
sofie" gekregen heeft. De ge
dachte is, dat iemand niet
meer dan een bepaald deel
van zijn inkomen aan huur
hoeft te besteden. Wonen is zo
belangrijk, dat het eventueel
gesubsidieerd behoort te wor
den- Ik denk, dat de bijmal dit
onderdeel van het beleid treft,
nauwelijks de verdere conse
quenties van deze filosofie.
Want daaraan zitten, in mijn
ogen althans, ook wel beden
kelijke kanten. Als inkomens-
huur namelijk betekent, dat
iemand wiens salaris toe
neemt, moet doorstromen naar
een duurdere woning of an
ders „doorstromingsheffing"
moet betalen, lijkt dat een
beetje vreemd. Het dwingt
mensen tot een mobiliteit die
niet iedereen ligt, en vooral:
het voert van overheidswege
weer een duidelijke klassen
maatschappij in. Hele buurten
worden nu definitief tot klas
sebuurten. Natuurlijk was dat
al een beetje zo, maar nu
wordt het officieel voorschrift.
Als onderdeel van een samen
hangende filosofie wordt de
hnkomenshwur en de daarbij
behorende doorstromingshéf
fing (wat een woord!) tot een
soort van bestedingsplicht. Die
wordt nu toevallig aan het
wonen gekoppeld, omdat dit
als uitzonderlijk belangrijk
beschouwd wordt; maar in een
echte filosofie kan zij zich
gaan uitstrekken tot het hele
bestedingspatroon. Er zijn nog
meer dingen van uitzonderlijk
belang. Als iemand met 'n hoog
salaris niet in een goedkope
huurwoning mag zitten, hoe
lang zal hij dan nog, als hij
daar toevallig zin in heeft, in
een klein autootje mogen rij
den. zijn kleren kopen bvi het
werkmanspaleis en landwijn
drinken? De doorstromingshéf
fing kan zich, zodra zij niet
meer 'n maatregel is om im hui
zen geïnvesteerd overheids
geld rechtvaardig te verdelen
wat zeer juist is maar in
verband gebracht worden met
filosofie en visie op de samen
leving, ontwikkelen tot een
boete op soberheid en een ver
plicht gebruik vam statussym
bolen. En dat is absurd, al is
het alleen maar omdat mensen
zeer uiteenlopende behoeften
hebben. De een wil comforta
bel wonen en ziet daarvoor af
van comfort in vervoer, een
ander denkt, er precies omge
keerd over. Maar juist hij zal,
meer mobiel als hij is, minder
bezwaren maken tegen verhui-
zen. terwijl voor de echte ivo-
ners het verhuizen een soort
van sterven is- Algemene re
gels lopen het risico mensen
over één kam te scheren die
nauwelijks met elkaar ver
want zijn. Ik zie met belang
stelling de zegeningen van de
ze filosofie tegemoet.