IïetMekka' blijkt
meer en meer
een vijandig land
r
Jumbo-luchtbrug brengt
duizend tot vijftienhonderd
immigranten per week
anager
m
v.,
henk:
ER
"I/
Suriname wordt volgend jaar, onaf- NVolkspoëet Gerard Reve: „Alle koffie- maakt het nou uit of ze allemaal hier verlaten hun land uit bittere armoe,
hankelijk. Gevolg: een stroom van bonen in een Jumbo en opgesodemie- komen'
Rijksgenoten verlaat het land en ves- terd".
tigt zich bij de vermeende vleespotten
van Nederland. Wat nu Twee oplos
singen uit één familie:
De Hollandse Nederlanders niet (ra-
Tussen het racisme van Gerard en de cisme; overbevolking; wat-moeten-wij
tolerantie van Karei zig-zagt de volks- ermee criminaliteit; en niemand
Broer Karei: „Ach, er wonen geloof ik opinie. Maar niemand is helemaal ge- vindt het leuk als er hongerlijders voor
300.000 mensen in Suriname. Wat lukkig. De Surinamers niet, want ze zijn stoep gaan bivakkeren).
MÜr V
Te koop
Stoomcursus
Halte
1 met eigen naam
ïze)
itPLeo Meijerlaan?
)rama-abonnee enu
ambord. Zo echt als
irop uw eigen naam of
u maar wilt.
bor
s voor nieuwe abonnees.
anorama.
(aankruisen wat u wenst):
ersboekjes
aal 18 letters, zowel voor
:rsboekjes. Let bij het straat-
en woord als straat, plein,
selijks bezorgt
twartaal (13 nrs.).
postzegel aan Panorama,
srdam.
37 48
>en goed inzicht in de doe-
iet-zelf-markt;
ien aantal jaren ervaring In
iet leidinggeven;
ioorzettingsvermogen en
ïnthousiasme.
nriftelijke sollicitaties worden
tag tegemoet gezien doof
ekens Verkoop Nederland bv
stbus 106
ssenheim
v. afdeling Personeelszaken
JMl
fïiim
vrn.
uit
SURINAMERS VLUCHTEN MASSAAL
NAAR
NEDERLAND
Onafhankelijkheidsdag zal waarschijnlijk wel gevierd worden, maar het is
een feest vol loze vreugde. Want Suriname /.elf wordt gespleten door deze po
litieke meerderjarigheid. Hindoestanen en Creolen, de twee grootste bevol
kingsgroepen, slaan vol haat tegenover elkaar. Elke week stijgen Jumbo's op
met 1000 tot 1500 Surinamers, die als lemmings zich uitstorten over de gol
ven van de Nederlandse Maatschappij.
Vermoedelijk 120 - 140.000 Surinamers, dat wil zeggen
ïen derde van de totale bevolking, heeft voor de Grote
Dag de vlucht genomen. Zij laten ontstellende armoede,
kommer en ellende achter, maar komen niet in het ge-
I droomde paradijs. Want ze zijn niet welkom, ze worden
hooguit gedoogd, en allerlei plannen worden er nu al ge
leed om ze zo snel mogelijk en binnen de wet onbesteï
i retourneren.
len geldt eenzelfde regeling.
Maar tussen Crijnssen en Den
Uyl is weinig essentieel ver
anderd.
Tachtig procent van Suriname
is oerwoud.
Er is maar een echte stad.
Paramaribo, zo groot als Hil
versum-
Riuim 30% van de bevolking it
werkeloos (in werkelijkheid
veel meer). 65% verdient nog
geen 400 per jaar.
De sociale wetgeving is nihil,
analfabetisme domineert; en
Hindoestanen (145.000), Creo
len (120000), Javanen
(60.000), Bosnegers (40 000),
indianen (11.000), Chinezen
(6500) en „overigen" (9500)
gaan niet in harmonie met elk
aar om, maar worden ge
scheiden door taal, cultuur
opleiding en kansen.
Het enige wat het land ie
verkopen heeft is bauxiet,
maar de inkomsten hiervan
gaan naar het buitenland.
En achter de horizgn ligt Ne
derland: de droom, waar voed
sel is, en wenk, en geld, en
medicijnen, en onderwijs, en
een eaht huis
In de zestiger Jaren raakt (Je
Dit is het saldo van drie eeu
wen Nederlands bewind,
waarin slechts de laatste Jaren
verder is gedacht dan het ei
sen nationale belang. De op-
vang van de lawine zal naar
I j schatting een half miljard kos-
I 'en, maar geld is niet het em
it betaalmiddel waarmee Ne
derland zijn rekening kan vol
doen-
In 1667 verovert de Zeeuwse
I «loot van Abraham Crijnssen
Suriname op de Engelsen. Tot
■I ®4 blijft dit Zuidamerikaan-
se land, 4 >/2 maal zo groot als
Nederland, een kolonie. Op 15
j®e®ber van dat jaar wordt
'et Koninkrijksstatuut onder-
T 'ekend. Suriname is zelfstan-
Waar niet onafhankelijk
staatshoofd blijft de ko
'm5in door de gouverneur
vertegenwoordigd. 39 aige-
I ?Jariligden treden op namens
;e ^volhing. Suriname krijgt
ea ministerraad en zelfs een
[e™Wachtigde excellentie die
'ven Haag mag aanzitten als
ongelegenheden voor het hele
onmkrijk ter sprake komen,
«aar opperbaas blijft het kou-
'«kerland aan de overkant
,a" de Oceaan. Voor de Anlil-
:oeken wij een ervaren,
stroom op gang. Nederland
wordt een Mekka, maar ae
pelgrimsgangers blijven- Eerst
arriveren de happy few die
behoorlijk onderwijs hebben
gehad, een vak beheersen, en
over redelijke vooruitzichten
beschikken. Maar de intelli
gentsia van Suriname is sne,
afgeroomd. De stroom alt „de
West" wordt een bandjir, om
maar een term uit „De oost"
te gebruiken.
Dan roept de regerlng-Arron
op tot onafhankelijkheid, en
oppositieleider Lachmong rea
geert prompt door sombere
dagen te voorspellen- De onaf
hankelijkheid is geen kreet uit
het hart van het volk, maar
een pathetische poging om het
zelfrespect te vergroten.
De exodus breekt los- De
Jumbo's vertrekken met volle
bakken. Hele gezinnen, soms
meer dan dertig, veertig men
sen groot,zeggen tabé. Zij
vertrekken" op de bonnefooi
hopend dat in Nederland een
familielid hen zal opvangen
En als de KLM de wachtlijs
ten niet meer verwerken kan,
stapt de Air France naar vo
ren die even goedkoop vanuii
het buurland Frans Guyana
naar Parijs vliegt- Amsterdam
is de stad die de grootste hoop
moet opvangen- De migranten
storten zich uit boven dc
hoofdstad: mensen uit de
bush-bush, ongeletterd, onge
traind, volslagen onaangepast
aan de snelle eisen van een
welvaartsindustrie. Er is geen
werik voor hen. Er is slecht1
De gemengde gevoelens,
die op deze gezichten zijn af
te lezen zijn tekenend voor
de situatie rond het toene
mend aantal Surinamers in
Nederland.
de steun, en honend klinkt uit
de luidsprekers „Wij Willen
WW".
De Surinamer wordt vereen
zelvigd met criminaliteit,
drugs, prostitutie en luiheid.
En de kreten van verontrus
ting stijgen op
mam
bekwaam.
vens zeer goede toekom''
eschikte persoon.
ie direktie.
"namers bezetten burgemeester Samkaldens huis om aan hun eisen kracht bij
Uetl (augustus '74).
Het Surinaamse blad „De
Vrije Stem" schrijft gealar
meerd dat het land leegloopt,
en dat de vertrekkers terecht
komen in een land waar ze
steeds minder welkom zijn en
geen kans hebben op een baan
en sociale acceptatie. Met an
dere woorden -aldus het blad-
ze gaan een zeer ongelukkig
leven tegemoet- Maar niet;
schijnt in staat deze mensen
tegen te houden. In de kranten
.oorden de advertenties met
Te Koop Wegens Vertrek
steeds talrijker. Er zijn «een
kopers voor de lege huizen
De economie komt praktisch
tot stilstand, de handel Kwijnt
de produktie wordt geremd
door de ruïneuze migratie
iuur opgeleide vakmenser
gaan heen en Suriname ver
iest een groot deel van haai
ictieve bevolking: mensen
:ondei' wier arbeid het land
mmogelijk tot ontwikkeling
can worden gebracht Daai
comt nog bij. dat jaarlijks
neer dan 100 miljoen (hel
(ubbele van de ontwifckelings-
lU'lp) zo het land voorgoed
■eria-at. Banken klagen dat
paa-rtegoeden worden opgeno
sen waardoor er geen gele
veer is om leningen te ver
trekken. De bouw, de indus
rie en d-e economie worder
raherstelba-ar gestagneerd. De
turinaarri.se regering doet er
nets aan In tegendeel: de
'echts zeven maanden oude
lulb van Arron heeft al het
.rootste deel van haar be-
vinjdslieden een reis naar Hol-
and laten maken en geeft zo-
iioende het slechte voorbeeld
Aïdius „De Vrije Stem".
Een nieuw probleem doemt
op: de nationaliteit Wat zal
het wezen: Nederlander, Suri-
namer of allebei? Een Kontnk
rijkscommissie komt op 8 au
gustus in Willemstad, Curacao
oijeen. Voorzitter prof. v-d
loeven moet in oktober rap
port uitbrengen. De twee eer
ste, voorlopige adviezen luiidei
als volgt:
Meerderjarige Nederlandei
die in Suriname zijn geborer
en daar wonen krijgen de S-u
rfnaamse nationaliteit.
Meerderjarige Nederlanders in
Suriname geboren als kind
van eveneens da-ar geborer
ouders en die niet na Onaf
hankelijkheidsdag in Surinam t
wonen, behouden de Neder
land-se nationaliteit. Daarnaas:
behouiden zij „latent" de Suri
naamse nationaliteit. Latenl
wil zeggen, dat men orovoor
w-aardeLi'jk het recht heeft tf
allen tijde met gezin en ad tot
Suriname te. worden toegela
ten en dat men na twee jaar
verblijf diaar ook effectief S-u
"iamer wordt.
Prof. v.d- Hoeven licht zij'
idviezen toe- Nederland, z<
'.egt Mj, kan niet eenzijdif
aan wie dan ook de Neder
landse nationaliteit ontne-mer
taat staan de Surinaamse n-ati
onaditedt toekennen. (Dit 11
antwoord op de koffieboner
van Gerard Reve). En indier
de Surinaamse Nederlander?
en bloc vreemdelingen zouder
worden, dan zou het probleen
nog niet opgelost worden, in
tegendeel: men zou een grots
groep vreemdeligen hebber
gecreëerd waarvan velen zich-
terecht-grievend onrechtvaar
dig behandeld zouden worden,
den.
Beter is het -aldus Van dei-
Hoeven-, het toelatingsbeleid
te wijzigen om een greep te
Krijgen op de stroom, dan toe
komstige ontneming van het
Mederladerschap, gesteld dat
zotets mogelijk was. Want an
ders krijg je twee soorten Su
rinamers en een scheids-lijr
die dwars door (de gezinner
(oopit. Van Surinaamse zijde is
de suggestie gekomen om een
overgangstermijn van tien jaar
in te bouwen, waarna men als
1 nog kan kiezen welk paspoort
nen wil.
Ondertussen ls er nog niet.
.»pgelost. Amsterdam wordt el
ke dag ongelukkiger met de
nu circa 35.000 Surina-
ners binnen haar veste- „Wi
zijn niet op die armoedige
^rote gezinnen ingesteld", al
dus de gemeentelij kt voorlach
'ln<g, die stelt dat de reis naa
"Nederland vaak wordt betaal
(oor Surinaamse ronselaar
tie hele gezinnen laten over
tomen als men minstens twe
aar in hun krottige pensdon
aat wonen en de bijstand af
raagt.
Op heel korte termijn zit
Amsterdam als oplossing he
'.ogeheten Gliphoeve-project
waar de pas-aanigekomen Suri
iamer een stoomcursus Neder
Lands krijgt en een vak kan
leren, waarna Mj de Gliphoe-
ve uitmoet. Idee twee is een
nieuw spreidingsbeleid, waar
bij ook andere steden, al dan
niet onder dwang van het
Rijk, iets van de stroom moe
ten afnemen. Het derde idee is
gericht op de Lange duur en
behelst een scholing en inpas
sing van de Surinamer, aar
net eind waarvan hij strakt
een behoorlijke baan kan krij
gen in Suriname. Dat laatste
kan natuurlijk alleen als eï
parallel een goede ontwikke
ling van Suriname plaatsvind
met krachtige steun van Ne
derland. Met andere woorden
de Surinamer (diie even Ne
derlands is als de koningin;
opvangen, huisvesten, trainer
en terugsturen (op vrijwillige
■>asis)
Vlet dit Lange -termiijn- projec
kan Surinamer H Axwijn, se
cretaris van de beheersraad ii
ie Bijlmer, instemmen- Ook
eij wil dat Nederland slechts
een halte is onderweg naar he'
igen land terug.
De Onafhankelijkheid kom
5 jaar te laat. Ik geef toe da
nijn eigen volk hierover ver
leela is- Maar vergeet niet da
zeel Surinamers geen geloo
n zichzelf hebben, er. mene;
dat ze het niet zonder de kok»
male meester afkunnen. Dit i
de erfenis van het verleden
fk vind het ook triest, dat ej
soveel mensen onvoorbereic
naar Nederland komen, maa
ik ontken dat zij door de ko
mende onafhankelijkheid ge
dreven zijn. Lachmon heeft
het zaad van de onzekerheid
ovei dc tOo-komgezaaid Ik
vrees dat mijn i a tv' ju
straks volledig gedesillusio
neerd in een vijandelijke om
geving arriveren. Maar als het
e luikt, als ze hier een goede
baan en woning krijgen, dan
hoop ik niet dat ze hun Suri
naamse identiteit zullen verge
ten. Want wij moeten terug*
De vlam naar het vaderland
noet brandend gehouden wor-
len Nederland is verantwoor-
lelijk voor deze volkshuisves
ting. Dit is een vlucht uit
armoede Daarom heeft Neder-
and een tweeledige taak: het
noet de mensen goed begelei
den, maar tegelijk de sociale
ontwikkeling in Suriname ver
snellen. En de Surinamers hier
moet ondertussen niet van zijn
land vervreemden."
Vraag. Verwacht u werkelijk
dat uw landgenoten die zich
hier eer goed leven hebben
opgebouwd, straks vrijwillig
iaar huis gaan?
Axwijn. „Ja. maar dit is een
bijzondere verantwoordelijk-
"ïeid van instellingen als de
beheersraad. De mensen moe-
en fungeren als een heet hang-
izer, zodat Nederland Suri
name geen moment vergeet
/raag. „Krijgen we straxs
Leen Surinaams „Ambonne-
enprobleem"?
Axwijn: Die vergelijking gaat
liet op, omdat de historische
achtergrond anders is. De Am-
oonnezei wii'len terug, maar
cunnen niet- Surinamers kuri-
ïen te allen tijde terug. Ik
er so olijk blijf geen seconde
'anger in dit kikkerland dan
lodig is."
J A.\ f<