„Bedrijfsarts
kent
onderneming
beter
dan
econoom
Vrouw gaf dochtertje
te veel tabletten
GROOTOUDERS
REKLIMMEN
MONTE ROSA
RECHT
SINGER
ZOEKT
KOPER
Ministers werken
elkaar tegen
De Gaay
F ortman
naar
Suriname
VERVUILD
BEJAARDEN
TEHUIS
metzler-
Brochure over
Frelimo-schoo]
in Tanzania
Kom uit de
boom Joop!
binnenland
buitenland
Wankele basis
Nood
Vakbeweging
Verwijt
Belgische
astronoom
overleden
Immigranten
Tilburgse studiedag over
ontwikkelingssamenwerking
On genuanceerd
NAJAARSBEURS+INTER DECOR+AUTOMATENBEUFJS
terdag 7 september 1974
teterken in de (geestelijke)
\Y gezondheidszorg kan geen
«aardevrije bezigheid zijn.
Het plaatst beroepsmensen keer
„p keer voor gewetensvra
gen. Vragen over de maat
schappelijke structuur, de so
ciale en economische mach
ten. Vragen ook die een zwa
re politieke geladenheid heb
ben. Gezondheids- en wel
zijnswerkers die zinvol en af
doende hulp willen bieden
hulp die de oorzaak van veie
kwalen wegneemt ontko
men er eenvoudig niet aan
zich óók maatschappij-kritisch
op te stellen-
Een arts, een psychiater, een
psycholoog, een maatschappe
lijk werker zijn niet van hun
verantwoordelijkheid af door
mensen te helpen de gevolgen
van bepaalde situaties te bo
ven te komen, als die duide-
lyk maatschappelijke oorzaken
hebben- Je kunt als het ware
met een tabletje iemand van
z'n hoofdpijn afhelpen. Dat is
een goede zaak. Maar je kunt
(en moet) dat doen en tegelij
kertijd gaan zoeken naar de
oorzaak van die hoofdpijn. Als
je die niet verhelpt, komt hij
gegarandeerd te zijner tijd
weer terug.
„Binnen en buiten de kring
van werkers in de geesteüjke
gezondheidszorg wordt nogal
eens het verwijt (of zelfver
wijt) gehoord dat het werken
aan en met individuele levens
problemen, het zorg besteden
aan bedreigde individuele
mensen en groepen niet meer
is dan het sleutelen in de mar
ge. Als het de maatschappij en
de maatschappelijke verhou
dingen zijn die mensen geeste
lijk ziek maken, dan is het de
maatschappij en zijn het de
maatschappelijke verhoudin
gen en wantoestanden die on
derzoek, behandeling en bege
leiding behoeven. Derhalve is
het werken met de slachtof
fers zo iets als het paard ach
ter de wagen spannen. Of er
ger nog. We bevestigen daar
mee in feite de bestaande
maatschappelijke orde, omdat
we de mens toch weer trach
ten aan te passen aan en ge
schikt te maken voor de be
staande maatschappelijke or
de". Aldus stelde drs. C. Kui
tenbrouwer directeur Stich
ting Geestelijke Volksgezond
heid in Noord-Holland) het
probleem van die gezondheids
werkers-
Hij legde echter meteen
sterke nadruk op het feit dat
men niet zoals nogal eens
wordt gedaan kan zeggen
dat geestelijke gezondheids
zorg maatschappij hervorming
is- Dat het per definitie het
zelfde is als fundamentale de
mocratisering, of politieke ac
tie Degenen die dat stellen
miskennen, zo meent hij, twee
belangrijke zaken.
In de eerste plaats is het
beslist niet zó dat alle geeste
lijke ellende een gevolg is van
uit maatschappelijke structuren
voortkomende kortsluiting. Er
is ook nog zo iets als menselij
ke onvolmaaktheid- Heel wat
geestelijke ongezondheid komt
nu eenmaal voort uit lichame
lijke, karakterologische, aan
geboren of verworven mense
lijke onvolkomenheid- In dit
verband wees hij erop dat er
waarschijnlijk geen enkele
maatschappijvorm is die ieder-
De 28ste Gemertse studiedagen van het Brabantse NKV
die vorige week werden gehouden, waren gewijd aan
„aspecten van de geestelijke gezondheidszorg". Een
onderwerp dat door deskundigen van allerlei kanten werd
belicht. Daarbij kwamen zaken aan de orde als de organi
satie van die zorg, de sociale kanten ervan, onze wooncul-
tuur en de geeestelijke gezondheid, het bedrijfsklimaat en
zijn invloed op het welzijn, het geloof als factor in de gees
telijke gezondheidszorg. Een van de vragen die door ver-
scliilende sprekers op het tapijt werd gebracht was, of wer
kers in de welzijns- en gezondheidssectoren als zodanig des
kundig zijn als liet gaat over vragen van maatschappelijke
structuur. Waarbij de meningen hier en daar duidelijk te
genover elkaar stonden. Dat aspect van het vraagstuk be
handelt onze redacteur Jacques Levij in bijgaande beschou
wing.
een geluk, een harmonieus le
ven kan garanderen. Er zullen
steeds mensen klem raken.
Daarom zal geestelijke ge
zondheidszorg geen voorbij
gaande activiteit zijn.
In de tweede plaats bestaat
het gevaar dat in de geestelij
ke gezondheidszorg, en meer
in het algemeen in het wel
zijnswerk, de pretentie gaat
groeien dat die zorg, dat werk,
het antwoord weet op alle
kwalen. Dat men gaat denken
dat daar wél de kennis aanwe
zig is om vast te stellen wat
goed is voor de mensen en dat
die zorg (dat werk) kan aan
geven, hoe de maatschappij
gestructureerd moet zijn.
In dit verband sloot drs
Kuitenbrouwer zich aan bij
wat professor dr. J. Stolte had
opgemerkt. „Schoenmaker blijf
bij je leest". Sprekend over de
psychiatrie wees de Tilburgse
hoogleraar erop dat onder in
vloed van de opvattingen van
Freud geniale gedachten
maar nooit echt wetenschappe
lijk getoetst uitgangsmate
riaal hebben geleverd voor in
teressante theorieën. Vooral
van psychologen, sociologen,
pedagogen- Ze onderkennen de
wankele basis ervan niet, of
niet voldoende-
„Tegelijkertijd werd de
deur geopend voor de psychia
ter met de uitnodiging om al
lerlei maatschappelijke proble
men op te lossen of te helpen
oplossen. Hij werd degene die
de sleutel had, waarmee aller
lei geheime kasten konden
worden ontsloten. Maar door
de verplaatsing van zijn posi
tie werd hij steeds minder
binnen de geneeskundige pro
fessie gehouden. Hij ging zich
bemoeien met allerlei vraag
stukken van geestelijke en so
ciale aard- Daarvoor had hij
niet de nodige opleiding ge
had- Hij lijkt veelal de
scheidsrechter te zijn gewor
den bij allerlei sociale conflic
ten. Zijn invloed is zelfs in
het politieke vlak niet gering.
Al was het alleen maar via de
Freudiaanse inslag die zo
sterk de neo-Marxisten door
trekt". Professor Stolte sprak
dan ook in Gemert de wens
uit dat de psychiater weer arts
gaat worden en zidh gaat be
perken tot zijn direct medische
taak.
Er is niets tegen als de arts,
de psychiater, de pedagoog,
door wat zij ervaren in hun
beroepsuitoefening sociaal en
zal daarbij minstens een zo
belangrijke en in ieder geval
meer uitgesproken taak heb
ben"-
Die draad werd ook weer
opgepakt door drs. H. Hane-
kamp (pastoraa-1-theologisch
medewerker van het NKV).
Hij stelt zich op het standpunt
dat werkers uit de geestelijke
gezondheidszorg hun mond
moeten opendoen over wat zij
dag-in-dag-uit ervaren aan
geestelijke nood die voortkomt
uit op hol geslagen machtsver
houdingen in het economische
leven.
„Jarenlang hebben wij ge
luisterd naar het levensverhaal
van mensen en naar alle teleur
stellingen die zij in hun le
vens hebben opgelopen. Uren
lang hebben wij geluisterd
naar het verhaal van vreugde
en verdriet van degenen die
werken in de bedrijfsorganisa
ties. Ik meen zelfs te mogen
stellen, dat een bedrijfsarts,
een industrie-pastor, een psy
chotherapeut in een van de
herstellingsoorden van Her
wonnen Levenskracht, en
waarschijnlijk zelfs een huis
arts en een psychiater, het
bedrijfsleven van binnenuit
beter kennen dan welke eco
noom of manager ook- Het is
niet toevallig dat uit de sector
van het welzijnswerk steeds
fellere protesten komen en
men er zich meer en meer
bewust wordt van het feit dat
voor een gezonde samenleving
een kritische beschouwing v-an
dat bedrijfsleven zelf noodza
kelijk is"-
Waarmee een van de belang
rijke centrale thema's en het
verschil van mening erover
duidelijk getekend werd. Drs.
Hanekamp stelde verder, on
der andere, dat de meeste sta
'kingen niet ontstaan uit grote
re materiële behoeften, maar
als reactie op onlustgevoelens
die al jarenlang leven bij
werknemers. Zij reageren door
zo'n staking hun onmacht af-
maatschappelijk bewogen ra
ken. Maar, zo stelde hij, als zij
op die vlakken in actie ko
men, zijn zij geen deskundi
gen Dan zijn zij goedwillende
leken, als vele anderen.
Uit de woorden van profes
sor Stolte meende drs. Kuiten
brouwer angst te horen voor
de pretenties van de psychia
trie. Een anigst die hij kenne
lijk wat overdreven vond.
Hij stelde daarom dat de
geestelijke gezondheidszorg
moet doen wat ze altijd heeft
gedaan: onderzoeken, begelei
den, behandelen. Oorzaken en
aanleidingen moet ze analy
seren- Op grond van die on
derzoekingen dient ze preven
tieve activiteiten te ontwikke
lingen en voorlichting te ge
ven
„Daarnaast en noodzakelijk
daarmee verbonden (m-oet ze):
structurele wantoestanden sig
naleren en veranderingen be
vorderen en zo nodig active
ren. Het vormgeven aan maat
schappelijke veranderingen is
niet de exclusieve taak van de
geestelijke gezondheidszorg.
Dat is onze -gemeenschappelij
ke opdracht- De vakbeweging
Hij had ook een fel verwijt
aan het adres van de vakbe
weging- „De vakbeweging
heeft tot nu toe weinig aan
dacht gehad voor het werkelij
ke geluk van de werknemers.
Zij heeft zich door de econo
mie laten verleiden om een
wel vaartsbeweging te worden
en ls zodoende op een dwaal
spoor geraakt. Een welvaarts
vakbeweging wordt dan in
feite een kracht die de be
staande situatie helpt in stand
houden. Op deze wijze is ze
mede-sohuldig aan de onrecht
vaardigheid die er alom
•heerst". Een onrechtvaardig
heid die vele mensen op den
duur ziek maakt.
Waarmee op dit Gemertse
congres over dit aspect van de
geestelijke gezondheidszorg de
kring gesloten was. Omdat
drs Hanekamp niet nader om
schreef wat hij verstaat onder
„werkelijk geluk" en preten
deert dat vanuit de geestelijke
gezondheidszorg daarvoor een
pasklaar recept gegeven kan
worden. Een opvatting waarte
gen met name drs. Kuiten
brouwer met grote nadruk
waarschuwde.
JACQUES LEVIJ
ASSEN (ANP) De offi
cier van justitie bij de recht
bank in Assen, mr. C. J. Van
Oldenbeek, heeft gisteren een
jaar gevangenisstraf met af
bek van het voorarrest en ter
beschikkingstelling van de re-
gering geëist tegen de 29-jari-
ge Harmina S-G- uit Nieuw-
Balinge. Zij zou met voorbe
dachte rade opzettelijk haar 3-
jarig dochtertje Wilma hebbeD
willen doden.
Daartoe zou ze omstreeks 3
april van dit jaar het meisje
wjf en 29 mei van dit jaar
acht tabletten tegretol (earba-
Wazepine) hebben toegediend.
Het meisje mocht aanvanke-
Hja op doktersadvies
slechts drie maal een kwart
labiet per dag innemen. Na
drie april werd het toedienen
van dit medicijn verboden
Het kind raakte telkens be
wusteloos maar kon mede door
toedoen van de moeder wor-
den opgenomen in het Bethes-
da-ziekenhuis in Hoogeveen
waar ze kon genezen.
De verdachte ontkende haar
kind te hebben willen doden,
Als enige beweegreden voor
naar gedrag gaf ze op dat ze
°an,g was door voortdurende
ouenigheid in haar tweede hu-
fel uk haar man en haar kind
V® moeten verliezen. Haar eer-
j>le huwelijk was gestrand en
de scheiding waren twee
kwderen haar eerste man toe-
Sewezen.
,.^e raadsman mr- R. van der
!en uh Assen bepleitte vrij
spraak voor de ten laste geleg-
J Boging tot doden, omdat de
°uw volgens hem bij de uit-
oering van het misdrijf vrij-
Jilu was teruggetreden- Hij
ntte wel mishandeling be-
n. Mr. Van der Molen be
pleitte een gevangenisstraf
met een voorwaardelijk ge
deelte met als bijzondere
voorwaarde verplichte opne
ming van zijn cliënt in een
jpsychiatrisch ziekenhuis. De
reahtbank zal v-olgeiide week
vrijdag uitspraak doen.
(ADVERTENTIE)
KEULEN (DPA) West-
duitse ambtenaren hebben bij
een controle in een particulier
bejaardentehuis in Nideggen,
in de deelstaat Noordrijn-
Westfalen, onbeschrijflijke toe
standen aangetroffen.
De vijfenveertig ouden van
dagen die in het tehuis „ver
pleegd" werden waren tonaal
vervuild- Ze lagen in verroeste
ledikanten en het beddegoed
was ontzettend smerig- Overal
lag het vuil vingersdik en in
de kamers hinigen spinneweb-
ben. In de meeste vertrekken
was de verlichting defect en
functioneerde de waterleiding
niet. Het merendeel van de
bejaarden moest in een zie
kenhuis opgenomen worden.
Hk-t tehuis is op last van de
autoriteiten gesloten.
ALAGNA SESLA (ITA-
Llë), (AP) De „expeditie
der grootouders" is erin ge
slaagd een van de hoogste
bergen van Europa te be
klimmen- Het doel van de
expeditie was te bewijzen
dat zij in bergschoenen even
fit zijn als op pantoffels-
Een groep mannen en
vrouwen, wier leeftijd vari
eerde van 51 tot 78 jaar
maakte donderdag een ex
cursie naar de Monta Rosa-
Gisteren kwam het gezel
schap gezond en wel terug in
Alagna Sesia.
Het gezelschap was daar
woensdag aangekomen en
trok vervolgens in anderhalf
uur naar de Gnifettiberghut
op 3.647 meter hoogte. I11 die
hut werd de naüht doorge
bracht.
De volgende ochtend om
05-45 uur werd de terugtocht
aanvaard via de bergpaden
en over gletschers- Het was
koud weer en er stond een
onaangename wind. Alle
mannen waren 60 jaar of ou
der. De vrouwen moesten bo
ven de 50 zijn.
De oudste man van het
gezelschap, Francesco Revel-
h, was 90 jaar oud. Hij haal
de de top echter niet, maar
bleef achter in de halverwe
ge de top gelegen margheri-
tahut- Hij deed dit op ver
zoek van de artsen-
Een twaalftal klimmers
bleef donderdag in de Gni-
fettihiut niet zozeer omdat
zij moe en der daigen z-at
waren, maar omdat zij tot 2
uur in de morgen hadden
zitten zingen en drinken
Drie artsen, twee verpleeg
sters met een draagbaar,
zuurstof en geneesmiddelen
begeleidden de groep- Zij
hoefden niet in actie te ko
men. De expeditie was geor
ganiseerd door de Alpenclub
van Matoate bij Milaan.
wil: ieders oogmerk!
De Hagenaar Joop Glimmer
veen (45) moet op dinsdag 10
september voor de rechtbank
in Den Haag terecht staan
voor discriminatie van Surina-
mers en Antillianen In mei
van dit jaar heeft hij als kan
didaat voor de verkiezingen
voor de gemeenteraad zijn
stadgenoten om omgeroepen
Den Haag te bevrijden van de
„plaag van Surinamprs en An-
fillianeir"-
BRUSSEL (ANP) Op 72
jarige leeftiijd is in België
overleden de bekende sterren
kundige Jean Ver baandert.
Verbaandert kreeg wereldbe-
Tendheid nadat hij samen met
lijn collega Paul Melchior hei
'ogeheten horizontale kwarts
or loge haü «itgevonden.
Verbaandert was doctor in
de fysioa en de wiskunde en
hij doceerde sterrenkunde aan
de polytechnische faculteit te
Bergen. Voorst was hiij direc
teur van het koninklijk obser
vatorium te Ukfcel. Hij schreef!
talrijke werken over sterren
kunde en getijdenbewegingen.
Bovendien wan hij lid van de
internationale vereniging van
sterrenkundigen, van het Bel-
gascih nationaal comité voor
sterrenkunde en geofysica en
Belgisch vertegenwoordiger
van de vaste internationale
oommissie voor tijdmeting.
SYDNEY (ANP) „Immi
granten zijn het slachtoffer
van discriminatie in Australië.
Voor velen'van hen worden de
moeilijkheden, die gepaard
gaian met het opzetten van een
nieuw bestoan in een voor hen
nieuw land, nog vergroot,
doordat Australiërs duidelijk
laten blijken, dat ze niet op
immigranten gesteld zijn of
doordat zij zich niets van hen
aantrekken". Aldus verklaar
de bisschoppelijke commissie
Justitia et Pax (gerechtigheid
en vrede) in Australië.
NIJMEGEN (ANP) De
directie van Singer B elt
alles in het werk om e. .co
per voor het in moeilijkncden
verkerende bedrijf, dat gespe
cialiseerd is in het vervaardi
gen van kantoormachines, te
vinden. Naar ir. W.B. Brou
wer, directeur van Singer Nij
megen, gisteren meedeelde,
zijn contacten gelegd met een
tiental geïnteresseerde bedrij
ven afkomstig uit Nederland
en het buitenland. De heer
Brouwer wilde nog niet losla
ten om welke branches het
daarbij gaat-
(Van onze correspondent)
TILBURG In onze edi
tie van gisteren meldden wjj
dat opnieuw 2 wollenstof-
fenfabrieken in Tilburg in
financiële moeilijkheden
zijn geraakt. Op de eerste
van een reeks studiebijeen
komsten over ontwikke
lingssamenwerking, die in
de Tilburgse hogeschool is
gehouden, hebben enkele
vakbondsbestuurders ge
steld, dat in het kader van
ontwikkelingshulp de minis
ters elkaar tegenwerken.
De heer Pronk (Ontwikke-
lngssamenwerking) zegt en
doet lieel andere dingen dan
de heer Lubbers (Economi
sche Zaken). De een wil
graag Nederlandse bedrijfs
takken afbouwen en over
brengen naar ontwikkelings
landen. De ander geeft
steun aan die bedrijfstakken
opdat die er niet onderdoor
gaan
Ontwikkelingshulp is een
.goed ding. Maar waarom moet
de Nederlandse gemeenschap
de gevolgen ervan dragen. Die
moeten niiet worden afgewen
teld op de mensen die in die
.bedrijfstak hun brood verdie
nen.
Professor F. van Dam uit
Groningen, hoofd beleidsvoor
bereiding ontwikkelingssa
menwerking van het Ministe
rie van Buitenlandse Zaken
vertelde op de Tiftwrgse bij
eenkomst dat de moeilijkhe
den waarin vele Nederlandse
■bedrijven verkeren, meestal
geen gevolg zijn vain goedkope
import udf de ontwikkeliaas-
landen.
Bet zijn zo, stelde hij, de
geïndustrialiserede landen - en
met name de EEG-partners -
die daar schvld aan zijn. „Bk
ben er dan ook een voorstan
der van dat we die Europese
integratie afremmen, omdat er
paal en perk gesteld moet
worden aan de afbraak van de
eigen industrie. En opdat ze
kunnen komen tot een verant
woorde begeleide herstructu
rering van die industrie. Nu
laten we in Nederland op dit
gebied Gods wateT over Gods
akker lopen, hoewel minister
Pronk in de nieuwe begroting
35 miljoen gulden heeft uitge
trokken om Nederlandse in-
(Vian onze redactie buiten
land)
HAARLEM De Mondlane-
Stiohting te Haarlem, opge
richt in 1969, steunt met geld
en goederen de bevrijdingsbe
wegingen MPLA in Angola,
Frelimio in Mozambique en
PAIGC in Guinee-Bissau,
Thans heeft deze stichting een
brochure uitgegeven, getiteld
„Banigamoyo, Tanzania - een
middelbare school van het
Frelimo, de bevrijdingsbewe
ging van Mozambique".
Het verhaal is samengesteld
uit de ervaringen van twee
Nederlandse leraren, die met
nog drie landgenoten, Amen-
kanen, Brazilianen, Engelsen,
Oostduitsers ea leraren uit
Mozambique les geven op deze
merkwaardige school, die in
Banigamoyo in Tanzania is ge
legen en wtaar 180 jongens en
meisjes uit Mozambique die
lessen volgen.
Het boekje is zeer bevatte
lijk geschreven voor de eerste
drie klassen van het voortge
zet ondeiwijs. De samenstel
Iers - Hetty Werker en Ine
WiMemsen - hopen uiteraard
dat het za.l bijdragen tot ver
dieping van kennis en inzicht
omtrent het kolonialisme en
de strijd daartegen. Zeer over
zichtelijk en verlucht met en
kele foto's wordt een indruk
gegeven van de organisatie
van de school fn Bangamoyo,
wordt bet lesrooster belicht en
gewezen op het belang van de
landbouw. In de grote vakan
tie - drie maanden lang - ke
ren de leerlingen terug naar
Mozambique, waar zij dan od
hun beurt de mensen leren
lezen en schrijven
duslrieëm te helpen die gebukt
gaan onder de gevolgen van
de ontwikkelingssamenwer
king".
De heer O.M. Bender (vak
bondsbestuurder) vroeg zich
af of al die mensen die zo
ongenuanceerd pleiten voor
overbrengen van Nederlandse
bedrijven naar ontwikkelings
landen wel weten waarover ze
het hebben. „Die kreten doen
het wel goed in bepaalde krin
gen. Maar wij moeten de men
sen vertellen dat ze werkloos
zijn geworden. Dat is de wer
kelijkheid. Bovendien heeft de
enorme afbraak van de Neder
landse textiel-, schoenen-, leer-
en leerwarenindustrie niet ge
leid tot bedrijfsvestiging op
grote schaal in de ontwikke
lingslanden. Frankrijk en Ita
lië profiteren er met name van.
Nog wel met overheidssteun.
In Zuid-Italië b.v. bouwt men
nu een enorme lederindustrie
op.
Professor Van Dam uit Gro
ningen wees er in de discussie
op dat het economisch leven
en vrijwel alle kapitaal wordt
beheerd door grote iiternatio
nale institutionele beleggers
en de banken. De grote multi
nationale ondernemingen heb
ben heel het produktiesysteem
in handen en zijn nauw ver
bonden aan die enorme kapi
taalverschaffers. De EEG heeft
talloze handelsbarrières ge
slecht en dat internationale ka
pitaal en de multinationals
slokekn nu alle ruimte op die
er gekomen is.
Daarom ben ik tegen een
versnelde Europese integratie.
De Nederlandse overheid heeft
in eigen land economisch vrij
wel niets te zeggen, Het wordt
hoog tijd dat er internationaal
e engreep komt op de krediet
verschaffers en de trusts. Dat
kan alleen maar als de rege
ringen en de vakbonden zich
ook internationaal gaan orga
niseren.
De Gjjoiiingse hoogleraar
wees er ook a] op dat de
Westeuropese landen op dit
moment druk bezig zijn met
het soheppen van rrneuwe eco
nomische verhoudingen met
het Sovjetblok. Die Westeuro
pese landen beseffen d-at in
dat blok grote grondstoffen-
voorraden aanwezig zijn. Dat
is een EEG politiek waartegen
Nederland zich beslist niet
verzet, maar men moet goed
beseffen dat oök die ontwik
keling gaat ten koste van de
ontwikkelingslanden.
SCHIPHOL (ANP) Voor
een werkSfczoek van een week
aan Suriname en de Neder
landse Antillen zijn minister
De Gaay Fortman van Binnen
landse Zaken, belast met aan
gelegenheden betreffende Su
riname en de Nederlandse An
tillen, en staatssecretaris De
Goede van financiën gister
middag van Schiphol naar Pa
ramaribo vertrokken.
Dit werkbezoek past in het
kader van het regelmatig
overleg op ministerieel niveau
betreffende de ontwikkelings
samenwerking, zoals dat tij
dens de laatste ontmoeting
tussen de premiers van Neder
land, Suriname en de Antillen
is overeengekomen.
In Paramaribo zullen de Ne
derlandse bewindslieden ont
moetingen hebben met onder
meer de Surinaamse premier
tevens minister van financiën»
de heer H. Arron, met minis
ter Karamat Ali van Openbare
Werken en Verkeer en minis
ter Cambridge van Opbouw.
Minister De Gaay Fortman
verklaarde voor zijn vertrek
op Schiphol geen brief van het
Nederlandse kabinet mee te
nemen met voorstellen tot
spreiding en regelingen van de
stroom S-urinamers naar Ne
derland „Wel kan ik de wens
dat de besprekingen hierover
spoedig moeten beginnen
overbrengen", zo zei de heer
De Gaay Fortman, die de uit
tocht van Suriname-rs naar ons
land een „gemeenschappelijk
probleem" noemde-
UtoT
V hebt het m de krant kunnen
lezen: de rente bij uitstel van
belastingbetaling is opgetrok
ken van 6-6tot 10%. Weer
een van de vele nare gevolgen
van de. inflatie waartegen ook
de regering Joop Den Uyl ver
geefs vecht.
Maar ook een gunstig bericht
op dit terrein ontbreekt dit
maal niet in onze kolom. Zo
hebben we dank zij het hin
derlijk optreden van de boe
ren renteloos uitstel
gekregen voor de betaling van
alle voorlopige en nader-voor-
lopige aanslagen inkomstenbe
lasting 1973 en wel tot het
einde van dit jaar. Het merk
waardige van deze maatregel
is dat iedereen ervan kan pro
fiteren, dus ook de man dia
dik in zijn liquiditeiten zit.
Dit is ongetwijfeld niet de be
doeling geweest van de rege
ring; de faciliteit ia in het
leven geroepen voor onderne
mers die door oliecrisis, infla
tie, EEG en andere rampen m
liquiditeitsmoeilijkheden zijn
geraakt. Maar de fiscus zag
géén kans op korte termijn de
bokken van de schapen te
scheiden. En zó profiteert Jan
en alleman van de noodtoe
stand van de boeren.
In het recht en speciaal in het
fiscaal recht wordt dit ver
schijnsel aangeduid als „het
beginsel van de geoorloofde
rechtsverfijning". Waarmea
gezegd wil zijn dat een maat
regel soms ruwer uitvalt dan
bedoeld is omdat de middelen
voor een verdere rechtsverfü-
ning ontbreken.
Wat kost nu dit renteloos uit
stel aan de regering? Minister
Van der Stee (landbouw) liet
zich een bedrag van 20 mil
joen ontvallen maar voegde er
fluks aan toe dat dit een heel
globale schatting was. Men
weet n.l. niet wat er reeds op
deze aanslagen betaald is en
wat er betaald zal worden.
Juist met deze laatste catelo-
rie. de conscdciëntieuze belas
tingbetaler, heb ik een beetje
te doen. Zou- met het oog op
deze categorie toch niet een
verfijning op zijn plaats zijn
geweest? Had men niet onder
handhaving van het algemeen
uitstel een stimulans en belo
ning moeten scheppen voor
mensen die hun belasting
schuld ondanks het moratori
um op de normale tijd willen
voldoen.
Dit had dunkt met makkelijk
kunnen geschieden door een
belastingkorting toe te staan.
Ik denk hierbij aan een kor
ting van 3/4% voor iedere
maand die men te vroeg be
taalt Zo zou iemand met een
voorlopige aanslag IB 1973
van 50.000 (die hij krach
tens het moratorium eerst op 1
januari 1975 hoeft te voldoen)
bij betaling vóór 1 september
a.s. een korting krijgen van 4
maal 33/4% van 50.000 is
1500.
Voor de Staat zou dit het
voordeel hebben dat zijn be
lastingontvangsten regelmatig
zouden blijven vloeien en zijn
leencapaciteit onaangetast zou
blijven; voor de burger dat hij
zich van zijn belastingschuld
zou kunnen bevrijden door be
taling van een gereduceerd
bedrag. Maar belangrijker dan
dit alles acht ik het psycholo
gisch effect van een dergelijke
maatregel- Het zou als het wa
re een gebaar van instemming
en goedkeuring betekenen van
de fiscus jegens hen die van
hun goede wil doen blijken.
Het zou helemaal passen in de
empirisch-antropologische vi
sie op ons menselijk samen
zijn van dr. Annie Terruwe,
de z.g. bevestigingstheorie. Ik
zou een dergelijke belastingre
ductie dan ook niet als een
incidentele maar als een blij
vende maatregel willen zien
ingevoerd voor allen die
voortijdig hun belastingschul
den voldoen- Een gesprek van
de regering met genoemde
Nijmeegse psychiater zou in
dit verband stimulerend kun
nen werken.
Ik wil daarom besluiten met
een variant op de titel van
haar zo juist verschenen boek
je 1): Kom uit de boom Joop,
en eet eens met Annie!
D'OUWE
1) Dr. A. Terruwe „Kom uit
de boom Zacheus, ik kom bij
je eten". De Tijdstroom 1974,
welk boekje recentelijk werd
aangeboden aan kardinaal Al-
frink bij gelegenheid van zijn
prieeterj u-bileum.
(ADVERTENTIE)
KON. NED. JAARBEURS
UTRECHT v.
NAJAARSBEURS+
INTER DECOR
zondag 8 sept. 10-18 uur
overige dagen 9-18 uur
AUTOMATENBEURS
ma 9 t/m do 12 sept.
dagelijks 9-18 uur