mi
KNEUZEN
Jubileumexpeditie kost
tien alpinisten het leven
Olie B. Bommel leidt ,dag van 't stripverhaal'
VERGADERING
1EDEWERKSTER
Zaterdagbijlage van 31 augustus 1974
tETARESSE
TE OOSTBURG
ICIE ZEELAND
Hagelstenen
1 Zaterdag 3i au^„|;i
ES!
Herman Plugge (34, organisatie-adviseur),
secretaris van de Koninklijke Nederlandse Al-
penvereniging, was de leider van de Nederland
se expeditie naar liet Pamir-gebergte in Azië ter
gelegenheid van het vijftigjarig bestaan van de
Russische Alpenorganisatie. De expeditie be
stond verder uit Margreet Hogeweg (oogarts),
Marleen Schalkwijk (studente), Louis Berger
(jurist), Hans Bruintjes (chemieus) en Gérard
Jansen (arts). De expeditie had zich ten doel
gesteld twee toppen in het Aziatische gebergte
te beklimmen de „Top van het XIX-de Partij
congres" (5980 meter) en de „Piek Lenin"
(7135 meter). Het doel werd niet gehaald van
wege de uitzonderlijk slechte weersomstandig
heden. Bij deze internationale expeditie, waar
aan naast Rusland en Nederland, ook Amerika,
Japan, Engeland, Schotland, Oostenrijk, Duits
land en Zwitserland deelnamen' verloren tien
klimmers het leven: acht Russinnen, een Zwit
serse en een Amerikaan. Nog dit jaar zal een
Nederlandse expeditie naar het Himalaya-ge-
bergte gaan. Voor het volgend jaar staat een
expeditie naar Peru op het programma. Herman
Plugge, die in bijgaand verhaal iets van zijn er
varingen uit het Pamir-gebergte vertelt, heeft
al een veertien jaar lange klimervaring. Ook de
andere leden behoren tot de Nederlandse top.
DOOD SLAAT TOE OP LENINPIEK
traat 2
eplein 24
uur Iedere
soneeizaken
ing is een vakature voor
van deze afdeling,
i ten dienste van de gehele
e werkzaamheden verzorgen.
horen onder meer:
in van verslagen en rapporten
len van korrespondentie
n van het afdelingsarchief
in van telefonische kontakten
van de afdeling.
ctie denken wij aan een meisje
ar met een opleiding MAVO/
e enkele jaren ervaring heeft in|
een opleiding in
eresserd bent in deze vaka-
an uw schriftelijke sollicitatie
NFABRIEKEN
oneelzaken.
irmanweg 25. TERNEUZEN
an de gemeente Oostburg maakt
3 september 1974 om 19 30 uur inM
ipenbare vergadering van de raad as-
orden gehouden.
>urg, 29 augustus 1974
irgemeester voornoemd,
hipper
ffie van Zeeland kan worden
„Eva. Doodgevroren. Ik was erg onder de indruk.
I Enkele dagen daarvoor had ik met dit Zwitserse
meisje nog de nationale Zwitserse feestdag gevierd.
I gebeurde in ons kamp op 4500 meter hoogte.
I Samen met een Amerikaan, een Fransman en een
Duitser had ik een reddingsexpeditie opgezet. Het
was een verschrikking geweest. Geen zicht, storm,
[sneeuw, ijzige kou. Zij bevond zich op 6500 meter
hoogte. Voor ons in deze barre omstandigheden niet
lebereiken. Tenzij met onverantwoorde risico's.
Plugge, leider van de
I Nederlandse expeditie naar
het Pannr-gebergte in Azië,
strompelt door zijn woning
aan de Reguliersgracht in Am-
sterdam. B:j de actie om Eva
te redden liep hij tien bevro-
I ten tenen op- De behandelend
i geeft niet meer veel voor
i:jn rechter grote teen, maar
I verwacht dat het nog
goed komt-
Nu, enkele dagen terug in Ne
derland, zegt hij over deze
internationale expeditie die
tien mensenlevens kostte -
acht Russinnen, een Ameri
kaan en het Zwitserse meisje:
,We hebben moeten werken
in de meest afschuwelijke om-
ttandigheden. Wat in de Pamir
{(beurde is ontzettend uitzon
derlijk- We wisten niet dat er
tardschokken konden voorko
men. Als de Russen het wel
geweten hebben is het afschu
welijk dat we niet op de
hoogte zijn gesteld- Ik ga in
ieder geval nooit meer naar de
Pamir- Het was daar boven-—
een hel wil ik niet zeggen,
maar.-. Die bergen zijn zo
mooi, ze trekken- Maar na het
heidteEmnekvtwsl aaitaoa e
uitgeput. Ik heb toen enkele
momenten gehad, waaTin ik
voor geen geld meer de berg
in wilde"-
■Bar en boos was het daar.
Maar je kunt ook nu niet zeg
gen dat wij het gered hebben
door geluk- Bij een dergelijke
espeditie ga je een groot aan
tal procenten beneden je top
prestatie zitten- Die afstand
tussen „wat je kunt" en „wat
je doet" is nodig voor onvoor
ziene omstandigheden- En die
ruimte hebben we in de Pamir
ontzettend nodig gehad- Dat is
dan ons geluk -geweest, dat we
het risico zo klein mogelijk
hielden- Dat hebben die Rus
sinnen niet gedaan. Zij wilden
koste wat het kost - zo is mijn
Jamoeden - de Leninpiek op
meter hoogte bereiken-
hebben te veel risico geno
den, vooral omdat het de eer
ste Russische vrouwelijke ex
peditie was naar deze Lenin-
Piek- Bovendien hebben zij te
gemeld in moeilijkheden
z;in geraakt. Zij zaten on-
IR'eer op gelijke hoogte met
®s aan de andere kant van de
5fS' Op ruim 6000 meter.
•laar zij hadden de slechte
ent van de berg, waar de
wi en de ijzige sneeuw
■Wrocht op stonden- Zij zijn
tenten, voedsel en alles
I en zijn doodgevro-
1 -t, weet trouwens niet of de TWIIIP
I ssen geweten hebben dat lllc
l m gebied aardbevin-
V°OT kunnen doen- Er is
:n»°k geweest van 7,6 op
I is b i. van Richter en dat
1 en hele zware beving. Het
z'Jit dat het Pamir-ge
bergte (ten ziuidoosten van
Kasjmir) in een breukvlak
van aardschokken ligt, op de
lijn waar ook de Filippijnen
in liggen- Ik kan dit niet met
zekerheid zeggen, maar het is
levensgevaarlijk om zelfs top-
klimmers bloot te stellen aan
dergelijke omstandigheden-
Voor de Russen is het verlies
van de acht topklimsters de
grootste Alpine-tragedie die
zich ooit heeft voorgedaan
De Nederlandse expeditie
heeft haar doel, beklimming
van de „Top van het XIX-de
Partijcongres" (5980 meter)
en beklimming van de „Piek
Lenin" (7135 meter) niet be
reikt- Aan de eerste beklim
ming werden tien dagen be
steed, aan de tweede twaalf-
(Tijdsverloop van 18 juli tot 8
augustus).
Plugge over de eerste tien da
gen. „Toen we de 5000 meter-
grens gepasseerd waren begon
het. Onweer, hagel. Hagelste
nen slaan keihard op ons
hoofd. We zitten gevangen
tussen de lawines en aan een
terugtocht valt niet meer te
denken- Het enige dat we
kunnen doen is ons „ingraven"
in een bivanzak (nylonzak
met twee luchtgaten, voor
twee personen)- We gaan er
met drie man in om elkaar
zodoende enigszins te verwar
men in deze ijzige kou. We
zitten op een berggraat- Dat
wil zeggen dat we links en
Wil zeggen dat we links en
naast ons hebben. De graat,
die zo'n vijf meter is, kun je
maar voor twee meter effec
tief gebruiken, want je weet
niet of hij aan de kanten ste
vig genoeg is en dan ga je met
je hele hebben en houwen
naar beneden de diepte in-
De stilte vraagt te veel van
onze zenuwen en mentaal
moeten we sterk zijn- Depres
sies bij een van ons zouden
fataal kunnen zijn- Gelukkig
zitten we niet in de wand, dan
ben je verloren- Je wordt
meegesleurd met de lawines
Allen die in de wand zaten,
zijn dan ook bij de expeditie
omgekomen. De volgende da
gen konden we onder rotte
weersomstandigheden naar be
neden gaan- Het kost ons een
sneeuwblinde Gerard, onze
arts. Margreet, de oogarts,
helpt hem- Later horen we dat
een Amerikaan in het nood
weer is omgekomen.
Hun groep heeft een lawine
op de tent gekregen en zij
hebben al hun materiaal ver
speeld- Via een helikopter is
toen materiaal en voedsel uit
geworpen- En met veel moeite
zijn zij de wand uitgekomen.
Voor een van hen was het te
laat-"
„Het Pamir-gebergte is heel
anders dan waar ook. Het is
onbekend- Er is niets in kaart
gebracht en je moet alles zelf
maar uitzoeken- Door de onbe
kendheid loopt je technische
kunnen terug- Je weet niet
wat je te wachten staat-"
Na de teleurstelling van het
eerste deel van de expeditie
wordt op 28 juli de uitdaging
van de „Piek Lenin" gestart-
„Het begint met mooi weer en
we hebben van het basiskamp
uit 3500 meter te klimmen
naar de top. Ons staat een
enorme fysieke inspanning te
wachten- Daar zijn we alle zes
van overtuigd. We gaan naar
ons eerste kamp op 3500 me
ter-
De volgende dag gaan we met
zijn zessen omhoog naar 5300
meter, kamp 2. Vandaaruit
doen we de 700 meter om daar
op 6000 meter ons derde kamp
op te slaan- Het heeft gewel
dig gesneeuwd- Het mist, maar
toch besluiten we om de vol
gende dag de top te doen.
Maar het weer wordt alsmaar
slechter en we overleggen ein
deloos of we wel omihoog moe
ten gaan- Op onze walkie-tal
kies krijgen we vanuit het ba
siskamp door dat het weer nog
slechter wordt. Maar slechter
kan het bijna niet-
We gaan terug naar ons twee
de kamp, de volgende dag is
het stralend en we besluiten
omhoog te gaan- Met zijn vie
ren doen we ruim zes uur
over de 700 meter- Een andere
ploeg, zo horen we later, heeft
er negen uur over gedaan- En
toen heeft het noodlot toege
slagen-
We horen dat twee Zwitserse'
meisjes Heidi en Eva en een
Duitse klimster in moeilijkhe
den zijn. Ze zitten boven
kamp 2 op ongeveer 6500 me
ter- Ze zijn door de storm
overvallen en kunnen nergens
meer heen. Met enkele ande
ren onderneem ik een red
dingspoging, maar na 200 me
ter worden we teruggeslagen
door de ijizige kou- Het Duitse
meisje is intussen zelf op weig
gegaan otn redding te halen.
Van haar hoor ik dat de twee
Zwitserse meisjes niet meer
H9BBB1KSI
kunnen lopen en dat ze alle
twee bevriezingen hebben op
gelopen- We besluiten opnieuw
een reddingspoging te wagen-
Dan horen we via de walkie-
talkie het drama van de Rus
sinnen. Al hun tenten zijn
verscheurd en ze bevinden
zich in de meest barre om
standigheden op 6900 meter-
Ze hebben bevoren handen
en voeten en al hun brandstof
is op. Fataal op zo'n hoogte- Je
kunt namelijk geen sneeuw
meer smelten en zonder drin
ken ben je verloren- We krij
gen door dat één vrouw a-1
dood is en dat de anderen in
levensgevaar verkeren- We be
sluiten samen met andere ex
pedities een reddingsteam uit
te zenden- Maar voordat dat
team naar boven gaat krijg ik
via de walkie-talkie het af
schuwelijke bericht dat alle
Russinnen zijn omgekomen-
Daarvoor is al gemeld dat Eva
dood is. Het is afschuwelijk-
We zijn er kapot van. De der-
de afdaling gebeurt onder mi- yy RclllZlIl
serabele omstandigheden- Ik
heb nog geseind naar boven te
willen, naar het lijk van Eva.
Maar ik krijg van de Zwitser
se delegatie in het basiskamp
door dat er niemand meer om
hoog mag- Dat het risico veel
te groot is en zo blijven de
sinnen achter in het Pamirtge-
bergte"
lijken van Eva en van de Rus-
„Het was een waanzinnige
toestand. Op een gegeven mo
ment was iedereen iedereen
aan het redden. Zo is er een
reddingsexpeditie uitgestuurd
om ons op te sporen, omdat
niemand wist waar wij ons
bevonden- Iedereen was ont
zettend blij, toen we allemaal
met of zonder bevriezingen in
het basiskamp aankwamen."
Herman Plugge weer thuis:
„Ik ben zeven kilo afgevallen-
In de hogere luchtlagen is het
ontzettend moeilijk eten bin
nen te houden- We leefden
hoofdzakelijk van babyvoedsel
en gedroogde soep- We hebben
bij het leven crackers gegeten
en thee gedronken- Als ik op
de expeditie terugkijk ben ik
ontzettend blij dat we een arts
in ons midden hadden- Ik vind
het gewoon een must dat er
een dokter meegaat. Ik zou
niet geweten hebben wat ik
had moeten doen, toen we een
geval van longoedeem (bij een
lid van een van de andere
expedities) meemaakten. Deze
Russische militair is door Ge
rard gered"
Behalve de bevroren tenen
van de leider heeft de Neder
landse expeditie het er zonder
onze vraag of het eigenlijk
kleerschuren afgebracht. Op
onze vraag of het eigenlijk
geen gekkenwerk is om aan
Herman Plunge In zijn
Amsterdamse woning aan
de Reguliersgracht.
een dergelijke riskante onder
neming te beginnen, wordt
Plugge een beetje boos- „Wij
nemen geen onverantwoorde
risico's. We behoren allemaal
tot de Nederlandse klim top en
weten wat we kunnen en niet
kunnen- We hebben ook hele
maal niet op geluk gegokt- We
weten gewoon hoever we kun
nen gaan en tot welke hoogte
onze capaciteiten reiken. We
hebben het moeilijk gehad,
maar hier kregen we te ma
ken met de meest extreme
omstandigheden- En nog, we
hebben ze aangekund en de
geluksfactor heeft bij onë-niet
meegespeeld"-
Een volgende expeditie a-an
het voorbereiden?
„Neen- Ik wil het voorlopig
rustig aan doen- Maar die ber
gen- Ze zijn zo mooi. Ze trek
ken toch wel.-.-"
FRITS STOMMELS
at van de leden ven gedeputeerd® sta
nste hel MAVO-IV-diploma en heW9!
van het diploma stenografie sir
iftl|d en ervaring kan nel wgi
bruto per maand bedragen o
i leugdaftrek toegepast Naast
ag Machtigingswet uitgekeerd I
sldsvoorwaarden: „vaka"' I
'/2 vakantietoelage 19 dage06(.
sneden de leeftiKJ van 21 laar ie I
agen Si) de provinciale gri"10
iele werkti|den ingevoerd.
igen na het verschijnen vandil^nI
in de afdeling Personeelszake I
in Zeeland Sim Pieterstraat
nelding van vakaturenummer
I ft Lfa1ER B' BOMMEL staat
V, jfr centraal op de dag
»ot ni schap". Voor wie het
'«erin m°Cht weten: de be~
1 Har «J? Van de waardering
ft v,.,?'* het algemeen en
H».Llr kndse strips in het
I Mseerè Sedert 1967 Seor'
I C d ,n Het Stripschap.
I tL, v|aa'' organiseert dit
1 Afhaal-Va? van be' Beeld,
keer r> jaar voor de zesde
thldverif ?CSd.e Dag van Het
da, 'aal vindt op zater-
^ltbom set,teml>er plaats in
ek (kortweg Bommel
geheten), omdat Marten Toon
der en zijn geesteskind Olivier
B. Bommel dan het .Wegwerk'
doen als je begrijpt wat ik
bedoel. Dat wordt een dolle,
geestige, wetenschappelijke
aag met de nodige vibreerput-
jes. Al of niet lid van het
schap: een dag voor ledereen
met een greintje jeugdsenti
ment om deze dag in Bommel-
Rommeldam mee te vieren
's Morgens om halfelf is er
de feestelijke intocht van Oli
vier B. Bommel en Tom Poes,
onder het toeziend oog van
nun geestelijke vader Marten
Toonder. Om 11.15 uur gaat er
een tentoonstelling met werk
van Toonder open, waarna er
een openbare stripruilbeurs
wordt gehouden. Om 12.00 uur
zijn er tekenfilms te zien en
een half uur later speelt Bert
Brugman met zijn poppenthea
ter. Henk Mopdra, Bommelbi-
ograaf, is om twee uur voor
zitter tijdens een strip.forum
oi een forum-strip, waarna om
vier uur Marten Toonder vra
gen beantwoordt. Verder
wordt op deze dag een serie
stripschriften met het thema
Marten Toonder gepresen
teerd; wordt de nieuwe Bom
melpocket van de Bezige Bij
aangeboden en komt de twee
de uitgave van de Bommelblo-
grafie op de markt. Bovendien
wordt voor de eerste keer de
Stripschapsprijs uitgereikt;
een bronzen plastiek van de
beeldhouwer Ton van Beest
Het Stripschap werd op 11
oktober 1967 in de Rijksacade
mie in Amsterdam opgericht-
Besloten werd een eigen strip-
bxan uit te geven, dat van een
eenvoudig gestencild blad uit
groeide tot een volwaardig
maandelijk tijdschrift: Strip,
schrift.
Als je het als buitenstaander
voor het eerst leest, sta je
verwonderd over de hoeveel
heid informatie die dit eigen
wereldje te leveren heeft. Se
dert '69 het enige Nederlandse
„vakblad" voor in strips geïn
teresseerden.
Het schap sloot zich ook aan
bij de International Comles
organisations ICON en kende
m de loop der jaren erelid
maatschappen toe aan Marten
Toonder, Willy Vandersteen,
René Goscinny, Burne Hogarth
en Hans Frankfurter. Er is
verder een Stripdokumentatie-
centrum in samenwerking met
de Amsterdamse Universiteits
bibliotheek en in een Filmo-
meek worden voor leden en
kele bijzondere tekenfilms be.
heero. Degene, die u alles kan
vertellen over lidmaatschap
van het Stripschap en andere
aanverwante zaken is de heer
v\Soyer, Overtoom 536 Am
sterdam (tel. 020-166113).
In een interview in Strip
schrift zegt Franquin (Guust)
o.a-: „De strips doen het mo
menteel goed; bladen als Rob
bedoes, Pep, Kuifje doen het
niet zo goed. Ik dacht ook, dat
er meer strips in de dagbladen
komen. De formule van de
weekbladen is al oud, van
voor de oorlog. De formule
was toen: van iedere serie één
plaat per week. Maar tegen
woordig hebben lezers veel
andere dingen om zich heen;
o.a. de tv en is het aantal
series in de bladen groter ge
worden. Er ontstaat een ten
dens naai complete verhalen,
die in één of twee keer afge.
drukt worden". Op zaterdag 7
september wordt de hele ge
schiedenis van Olie B- Bom
mel in Zaltbommel in een no-
tedop gestopt; een gebeurtenis
voor iedere stripliefhebber.