capias
,Er blijft werk voor jonge boer'
Levenslangen willen beter leven
onteurs
I kebbe" e" d'e levenslang
taterdagbijlage van 17 augustus 1974
De Katholieke Plattelands Jongeren
(KPJ), tegelijkertijd de voortzetting
en de opvolger van de eens roem
ruchte Rooms Katholieke Jonge Boe
renstand en de Brabantse Jonge
Boerinnenbond (RK JB en B JB), leidt
in Brabant en Zeeland, zoals in en
kele andere streken van Nederland,
nog altijd een bloeiend bestaan. Het
district Tilburg - vrijwel het hele bis
dom Breda bestrijkend - alleen al
telt 15.000 leden verdeeld over 215
plaatselijke afdelingen.
Wat doet die KPJ? Waar staat deze
ledenrijke vereniging voor? Deze en
andere vragen stelden we aan de 25-
jarige Steenbergenaar Geert Korst,
secretaris-consulent van de Katho
lieke Plattelandse Jongeren district
Tilburg.
DE
BLIJDE
RIJDERS
I CONTACT
:DERLAND)BV
'CtT.deeI aan een expe_
PIMM
vrn
Bom.
Autobedrijf
Walther de Block
Oude Zoutdijk 2-4
Tel. 01140-2058
Autobedrijf A. de
Keyzer Zn. B.V.
Alvarezlaan 145
Tel. 01150 - 4564
Garage
L. F. Oostvogels
Molenstraat 45
Tel. 01696 - 2303
Gar. ,,'t Westen" B.V.
Bredestraat 23A
Tel. 01170 -2255
Corresp. sturen naa.
Postbus 5, Oostburg
Autobedrijf Dictus
Kade 24
Tel. 01652-3127
Automobielbedrijf
H. Bakker
Nijverheidsweg 3
Tel. 01608 - 4960
Autobedrijf Lemmens
en Keijenberg B.V.
Burg. Freijterslaan 130
Tel. 01650-37355
Dud van ons produkfie-
ats voor
het onderhoud va"
>ij voorkeur opgedaan 'n
j goede secundaire v0°'
ie verhuis- en herinric -
een van deze
u'sch kontakt op te ne
Postbus 48, Terneuze
KPJ LAAT ZICH GEEN ETIKETJE
OPPLAKKEN
Het is bloedheet in het kantoor van de KPJ in de
Tillurgse Telegraaf straat. Aan de wand hangt een
koelgekleurde, lokkende prent van het Baikalmeer,
„de blauwe parel van Siberië". Wij behelpen ons
niet een glas ijsgekoeld appelsap.
Geert Korst zegt: „De KPJ kun je geen etiket opplak
ken. Wij zijn geen belangenvereniging zoals bijvoorbeeld
de KWJ dat is. Ons ledenbestand is heterogeen. KPJ'ers
lebben alleen met elkaar gemeen dat ze in dorpen op
let platteland wonen. Een uitzondering vormen voor
een deel de agrarische jongeren die in een aparte sectie
zitten. By hen is natuurlijk wel sprake van een groepsbe
lang".
1 Het ledenbestand van de
KPJ weerspiegelt pijnlijk dui
delijk wat er in de afgelopen
looguit) vijftien jaar gebeurd
met de „boerenstand"-
Hechts een goede vijftienhon
derd (ruim 10%) KPJ-leden
ïen zich nog met recht
'arische jongeren noemen,
it wil dus zeggen: toekomsti
ge boeren of in de land- en
abouw werkzame jongeren-
kina 40 procent van de KPJ
laat uit scholieren en stu
iten, tegen de 60 procent
ijn werkende jongeren, maar
in in een bredere betekenis
in het woord, dan er in het
gemeen aan wordt gegeven,
dministratieve beroepen en
'ooral de verplegende en ver-
irgende beroepen zijn, naast
jongere handarbeiders
Mc vertegenwoordigd in de
Dit deze leden-opbouw
ijkt al dat de KPJ geen
^organisatie is en ook
ra kan zijn- Wat doet de
"7 dan? Het platteland ver
tegen de oprukkende
Geert Korst: „Nou nee, dat
loet- Maar de plattelandssa-
Imaieving wijkt nog altijd af
l'ffl de stedelijke. Er zijn diui-
Iwijke verschillen. De platte
lander is nogal eens geneigd
1M zich defensief op te stellen
"genover de stedeling, die het
atteland soms nog als ach-
'Mijk beschouwt- Het is de
I F-ig of die defensieve opstel-
i terecht is- Ik ben bij Voor
st van mening dat de
dorpssamenleving specifieke
Itenm-ken heeft, die de stad
1, en die het individu gro-
1J; mogelijkheden bieden-
I tÜ ,ct)n^cf met de medemen-
IkJm'1?.,® een dorp veel ge-
IJla 1 r en °°k veel men-
12®' In de stad gaat het
I7™ onder in de massa en
I moeilijker zich te
I ren" ren' presente-
heeft die dorps-
IZ, 00k nadelen- De
I »oi-ue ^nbfole bijvoorbeeld,
o." - ^ker remmend- Maar
II., dat de voorde-
lM„ v,an.Z0'n overzichtelijke
IwZT™5 ™hnschDots op-
«|n tegen de nadelen".
het platteland wel dui
delijk mist ten opzichte van
de stad, zijn de recreatieve
voorzieningen als sporthallen,
bioscopen, theaters, amiuse-
mentsgelegenheden, en alle
mogelijke soorten van vereni
gingen- Wat de KPJ in de
eerste plaats doet is proberen
deze achterstand in voorzie
ningen te compenseren-
Daarbij maakt de KPJ
dankbaar gebruik van de soci
ale voordelen van de platte-
landssamenleving en zo is ge
zelligheid misschien een
wat ouderwetse term een
belangrijk en zeer gewaar
deerd nevenprodukt van onze
activiteiten"-
Vijftien jaar geleden wist de
RKJB in elk zichzelf respecte
rend dorp minstens tweemaal
per jaar een groot deel van de
bevolking te boeien- Dat was,
tijdens de wintermaanden, op
de jaarlijkse toneelavond en
tijdens de sportdag.
Voor de toneelavonden lie
pen de patronaten vol en toen
de, na de oorlog afgestudeer
de, generatie kapelaans het
geestelijk adviseursschap van
de plaatselijke afdelingen op
zich nam, en ook het „ge
mengd toneel" ging toestaan,
dacht men dat de toneelvere
nigingen van RKJB en RJB
een nieuwe gouden tijd tege
moet gingen. Maar de televisie
kwam en vervolgens de leeg
loop in de agrarische sector-
De KPJ vult geen patrona
ten meer met de „Tien kleine
negertjes", of,meer stichtelijke
spelen en dolle kluchten- Maar
de rol die de sport eens speel
de in de RKJB, speelt zij ook
nog in de KPJ. Voor de fana
tieke aanhangers van de plaat
selijke voetbalclub, die ge
wend waren aan de barbaarse
d-orpstoernooien die 's zondags,
na het Lof, werden uitgevoch
ten op de voetbalvelden die
eens door de pastoor zelf wa
ren ingezegend, was de sport
dag van de RKJB ma-ar een
vreemde, zelfs tamme bedoe
ning. Wie herinnert zich niet
de nimmer ontbrekende „rit
mische oefeningen"?
Geert Korst: „Die ritmische
oefeningen doen we nog- Heel
bewust- Dat is niet alleen het
voortzetten van een traditie-
In feite symboliseert dit sport
onderdeel onze opvatting van
sport- Voor ons moet sport
persoonlij kheidsvormend zijn-
Zonder prestatie bestaat sport
nauwelijks, maar het presta-
tiestrevem willen wij relative
ren-
Sport moet een groepsge
beuren zijn- Dat en de per
soonlijke beleving daarin zijn
belangrijk- Niet het behalen
van de eerste prijs. Dat is
leuk, maar niet doorslagge
vend- Ga je voetballen, dan
heb je maar elf man nodig- Je
kiest de besten en de rest
staat langs de kant. Wij pro
pageren sporten waaraan ie
dereen, ook de stijfste hark,
kan meedoen en die dan des
ondanks nog een flinke mzet
vragen ook-
Die ritmische oefeningen
bijvoorbeeld, bieden niet al
leen aan iedereen de kans zich
te manifesteren tijdens de
sportdag maar ze binden de
deelnemer ook aan de weke
lijkse oefenavond en voor veel
KPJ-leden vormen deze oefen
avonden de basis waaruit een
belangrijk deel van hun socia
le contacten voortvloeit"-
„Bij de creativiteits-beoefe-
ning zijn deze aanpak en doel
stelling nog veel zichtbaarder:
het gaat niet om wat je maakt,
maar om het bezig zijn, vrij
uit, zonder competitie en zon
der gedreven te worden door
prestatiedwang"-
Daarmee komen we dus in
de buurt van de doelstellingen
van de KPJ?
Geert Korst: „Inderdaad. De
KPJ wil op het platteland de
mogelijkheden scheppen voor
alle jongeren om hun vrije
tijd zinvol en aangenaam te
besteden. We doen dat door
het creëren van gelegenheden
voor sport, ontspanning en
persoonlijke vorming- Groeps
werk is daarbij het hoofddoel-
Men moet niet bij de KPJ
gaan, alleen om te kunnen
handballen- Wij proberen te
bevorderen dat iedereen zo
veelzijdig mogelijk meedoet-
De gezeMigheidsfactor, tenslot
te, speelt daarbij een belang
rijke rol".
Als nu het platteland be
dreigd wordt, bijvoorbeeld
door een tweede nationale
luchthaven bij Steenbergen of
een tweede squadron op Gilze-
Rijen, wat doet dan de KPJ?
Heeft die dan een standpunt?
Een visie?-
Geert Korst: „De KPJ als ge
heel heeft het altijd moeilijk
met het bepalen van een
standpunt in dergelijk zaken-
Daar is het ledenbestand te
heterogeen voor. De belangen,
ik bedoel de economische be
langen, van KPJ-leden kunnen
zeer uiteenlopen, of onderling
tegengesteld zijn- In zulke za
ken als Steenbergen en Gilze-
Rijen manifesteert de KPJ
zich plaatselijk- De KPJ als
geheel kun je geen etiket op
plakken"-
WIM KOOK-
Arno Franken (links) en Geert Korst van de KPJ,
Wie leest en hoort wat er de
laatste weken over de boeren
wordt geschreven en gezegd,
die moet wel denken dat het
met de Nederlandse boer ge
daan is binnen enkele jaren.
Maar Arno Franken, 26 jaar,
boerenzoon uit Bergen op
Zoom en agrarisch medewer
ker op het stafbureau van de
KPJ in Tilburg, is niet zo'n
zwartkijker.
„Er zijn redenen genoeg om
aan te nemen dat er voor de
boer nog een toekomst is in
Nederland. Op de eerste plaats
de voedselvoorziening. Om het
belang daarvan kan niemand
heen. Dan is er de uiterst
belangrijke bijdrage van de
Nederlandse land- en tuin
bouw in de export. In de agra
rische sector werkt nog slechts
acht procent van de Neder
landse bevolking maar die le
vert dan wel 25 procent van
onze totale export-
Vervolgens is er nog de
werkgelegenheid voor tiendui
zenden in de randgebieden
van de landbouw, zoals in de
levensmiddelenindustrie".
Maar het lijkt erop dat er in
Nederland teveel boeren zijn.
De know how is prima, het
land is vruchtbaar, maar veel
bedrijven lijken te klein, zoals
nu blijkt uit de huidige moei
lijkheden met de boeren.
Arno Franken: „Of er teveel
boeren zijn? Dat is een vraag
die niet zo gemakkelijk te be
antwoorden is. Het is in elk
geval reëel rekening te hou
den met emigratie voor dege
nen die koste wat het kost,
boer willen blijven. Maar dat
is niets nieuws- Ook zullen er
wel boeren zijn die genood
zaakt worden hun bedrijf te
beëindigen. Dat is een zaak
waar je niet omheen kunt.
Maar die koude sanering van
nu is daar geen oplossing voor.
Daar moet een meer sociaal
gerichte sanering voor in de
plaats komen".
„Wat er nu gebeurt is dat
de boer gebruikt wordt als
een anti-inflatie-instrument
terwijl hij zelf al een van de
zwaarst getroffen slachtoffers
van diezelfde inflatie is.
De problemen die nu aan de
orde zijn, betreffen niet alleen
de marginale bedrijven maar
juist ook de potentieel veelbe
lovende en goed opgezette be
drijven. Die zijn geweldig ka
pitaalintensief. Dat kapitaal
heeft een jonge boer niet
meer- Dat moet hij lenen.
Vroeger legde de boer in goe
de jaren wat opzij om de
glappen van de slechte jaren
te kunnen opvangen. Maar dat
gaat nu niet meer zo gemak
kelijk.
Hoge rentes, belastingver
plichtingen en de snel stijgen
de kosten maken reserveren
onmogelijk, temeer omdat de
aanvangsinvesteringen zo hoog
zijn- Vroeger, na de oorlog
nog, kon je een bedrijf begin
nen met drie koeien, twee
fokzeugen en een stuk land.
Je had het dan niet breed,
maar je kon je opwerken. Da
is voorbij. Nu moet je min
stens dertig koeien hebben om
te kunnen beginnen, melkap-
paratuur en liefst ook nog een
koelopslag".
„Wat de jonge boer nodig
Ikj een onzer verslaggevers)
L f - Vijf gevaar-
I Se!se misdadigers van
I ,1 Ziin veroordeeld we-
I J Wo0ri1' hebben binnen de
1nie C" Van ®rauwe Barlin-
I J"""* in Glasgow een
I tiii commune opgericht. De
I let™ een aanvaardbaar
I 0|>'everen voor ge-
tóafd'T iD een
«^schaft. dStraf hee"
draa§k ziin eiëen.
kleren, bepaalt zijn
eigen werkschema en draagt
zijn zakgeld af om uit de ge
meenschappelijke pot speciale
gerechten uit de keuken te
laten komen.
Ze hebben hun speciale cel
len smaakvol gedecoreerd,
compleet met soulpturen en
schilderijen, tapijten en ge
makkelijke stoelen, kleurente
levisie en biljarttafel.
Een voormalige strafcel voor
eenzame opsluiting is ingericht
als sportvertrek.
Het experiment heeft plaats
met de zegen van de gevange
nisdirectie. Zij vindt dat het
beter werkt dan zij aanvanke
lijk had durven hopen. In
achttien maanden is er niet
een aanval op een bewaker
voorgekomen, hoewel enkele
gevangenen voor dat feit in
het verleden extra gevangenis
straf hebben gekregen.
Het ergste incident in die
achttien maanden was bedrei
ging van een bewaker door
een met schaar gewapende ge
vangene. Twee andere gedeti
neerden kwamen echter tus
senbeide en bliezen de situatie
stoom af.
De experimenterende gevan
genen ontvingen journalisten
die poolshoogte kwamen ne
me, met thee en belegde bo
terhammetjes, onder het genot
waarvan zij over hun leven in
Barlinnie vertelden.
Een van de gedetineerden,
die de bijnaam „koppie, kop-
pie" heeft, omdat zijn iq 164
is, leert zichzelf guitaarspelen
en een ander heeft ontdekt dat
hij talent heeft voor beeldhou
wen. Werk van zijn hand zal
buiten de gevangenis worden
tentoongesteld. Een derde ex
perimenterende gevangene
studeert sociologie en psycho
logie.
De directeur v-an het gevan
geniswezen in Schotland, Aler
Stephen, zegt dat de „commu
ne" ten doel heeft het wegne
men van de noodzaak dat ge
vaarlijke gevangenen hun re
putatie onder medegevangenen
„eer aandoen".
„Doordat de doodstraf is af
geschaft moeten we rekenen
heeft is de kans een reserve
kapitaal te vormen voor slech
tere jaren. Dat zou bijvoor
beeld kunnen door fiscale
maatregelen. Het is een wens
van de KPJ-jonge boeren dat
de overheid zich meer met de
financiering van boerenbedrij
ven gaat bezighouden Er
staan immers ook nationale
belangen op het spel".
Er heeft eens iemand ge
zegd: de eerste mens was een
hovenier en de laatste zal dat
ook zijn. Dat is een optimisti
sche visie. Deelt Arno Fran
ken die?
„Ja, de wereld is begonnen
met een mesthoop. We moeten
met z'n allen toch blijven
eten?"
W.K.
op de mo-gelijkheid, ja zelfs de
waarschijnlijkheid, dat sommi
ge gevangenen voor de rest
van hun leven achter tralies
zitten. Ervaring hebben we
daar niet mee en we weten
niet hoe zulke gedetineerden
erop reageren", zegt hij.
De bedoeling is dat de com-
mune uiteindelijk tien gevan
genen, twintig stafleden en
een psychiater telt. -Met het
psychiatrische element neoben
de gedetineerden de meeste
moeite. Ze klagen dat hun
commune door de rest van de
gevangenis wordt betiteld als
de „gekkenbarak"
