HET GEZIN VAN DE NIEUWE PRESIDENT
Ford staat voor enorme taak:
herstel der geloofwaardigheid
DE KANSEN
VOOR
GERALD FORD
lixon Resign»
Een permanente ramp
PRIMEUR
VOOR
NIXON
iiaioïiStarflef!
Nixon werd door
de journalistiek
ten val gebracht
Leven in
Lerdag 10 aUgUStUS 1974
NERO NIXON
I NstinpalWEG naar het Para-
binnenland
buitenland
De boze keizer
Blauwdruk
Argeloos
Beschaving
Kleine dingetjes
God
jjdschrift
Geldelijk gewin
Eenzaam en star
WASHINGTON De vrouw van Gerald
Ford. de 55-jarige Betty, is een slanke bru
nette die vaak glimlacht. In de 26 jaar van
haar huwelijk heeft zij het huishouden ge
leid en vier kinderen opgevoed, terwijl haar
echtgenoot reisde, werkte en redevoeringen
hield.
Na haar jeugd te Grand-Rapids in Michigan
werkte Betty als mannequin in New York.
Ook danste zij in de groep van Martha
Graham. Toen zij in 1948 met Ford trouwde,
ging zij zich geheel wijden aan haar gezin en
aan talrijke sociale activiteiten.
Gedurende de 18 jaar die het gezin in
Alexandria in Virginia bij Washington woon
de, hield Betty Ford zich bezig met de pad
vindersbeweging. Voorts gaf zij les aan de
zondagsschool van de Episcopaalse kerk, ter
wijl zij ook geld inzamelde voor de kanker
bestrijding. Zij interesseert zich voor kunst.
Thuis is tuinieren haar favoriete vrijetijds
passering.
De vier kinderen van het echtpaar Ford
hebben verschillende richtingen gekozen. De
oudste, de 23-jarige Michael, studeert theolo
gie in Massachusets, hoewel hij niet van plan
is predikant te worden. Hij is kort geleden
getrouwd. De volgende zoon, de 21-jarige
Jack, ijverde in 1972 voor de herverkiezing
van Nixon. Hij wilde zich specialiseren op
het gebied van de milieubescherming. De 17-
jarige Steven die pas de „highschool" heeft
afgelopen, houdt veel van sport. De 16-jarige
Susan interesseert zich voor dansen. Al acht
jaar volgt zij balletlessen.
(Op de foto de president en zijn vrouw en
daarachter v.l.n.r. Jack, Susan, Steven en
Mike;.
WASHINGTON President
Nixon is het eerste staatshoofd
van de V.S. dat voor de beëin
diging van zijn ambtstermijn
aftreedt.
Van zijn zesendertig voor
gangers, van George Washing
ton tot Lyndon B. Johnson,
hebben achtentwintig presi
denten hun termijn volledig
uitgediend. Van de acht overi
gen zijn er vier vermoord:
Abraham Lincoln, James Gar
field, William McKinley en
John F- Kennedy- De vier an
deren zijn tijdens hun rege
ringsperiode een natuurlijke
dood gestorven, namelijk Wil
liam Harrison, Zachary Taylor,
Warren Harding en Franklin
D- Roosevelt-
„Abe" Lincoln viel onder de
kogels van een fanaticus uit
het zuiden in 1865- In 1881
werd Garfield vermoord door
iemand aan wie een over
heidsfunctie was geweigerd-
Twintig jaar later vermoordde
een anarchist president
McKinley en tenslotte, op 22
november 1963, werd het le
ven van president Kennedy op
gewelddadige wijze in Dallas
beëindigd-
WASHINGTON Gerald Ford staat, nu liij het presi
dentschap overneemt, voor de enorme taak de geloofwaar
digheid van de overheid van de grootste westelijke mo
gendheid te herstellen, die sedert de moord op John F.
Kennedy voor de Amerikanen zelf steeds geringer is ge
worden. Naar aanleiding van president Nixons afscheids
rede sprak Ford van „een der allerdroevigste gebeurtenis
sen die ik ooit heb meegemaakt".
Hij zei verder: „Ik geloof,
dat de president een van de
grootste persoonlijke offers
voor het land heeft gebracht
en een van de beste persoon
lijke beslissingen heeft geno
men ten behoeve van alle
Amerikanen.
De nieuwe Amerikaanse
regering onder Gerald Ford zal,
naar men verwacht, minder
nadruk leggen op het buiten
landse beleid en meer aan
dacht besteden aan hetvoor
naamste binenlandse probleem
- de inflatie.
Aangezien minister Henry
Kissinger het State Departe
ment blijft leiden - zoals Ford,
direct nadat Nixon zijn aftre
den had bekendgemaakt, mee
deelde, zijn er geen spectacu
laire veranderingen op het ge
bied van de buitenlandse poli
tiek te verwachten.
Wellicht komt er een einde
aan de jarenlange vijandschap
jegens het Cuba van Fidel
Castro, terwijl er mogelijk ook
een wijziging komt in de on
voorwaardelijke steun van de
VS aan enkele van hun bond
genoten.
(Van onze correspondent)
WASHINGTON Het opper
hoofd van het in een Augias
stal veranderde Witte Huis is
heengegaan. Het huis van de
Amerigaanse democratie wordt
nu betrokken door Gerald
Ford, die niet de demonen in
zijn ziei heeft die van een
Amerikaans president een soe
verein oi een dictator kunnen
maken.
Gerald Ford staat, zoals iedere
president van de Verenigde
Staten, voor een monumentale
taak. Maar gezien de ruïnes
die er nu liggen heeft hij aan
zienlijke kansen om er iets
van te maken. Henry Kissin
ger is de garantie voor een
continuering van de buitenland
se politiek, het enige aan
vaardbare deel van Nixons er
fenis.
Ford kan zelf, na jaren van
verbittering en haat die
aanvingen in het getij van de
moord op John Kennedy
leiding gaan geven aan een
nationale verzoeningspolitiek.
Hij kan de chef-heelmeester
zijn en op een brede politieke
basis de wonden helpen gene
zen die het politieke lichaam
van Amerika zo ziek hebben
gemaakt en die de zielen van
het volk zo hebben geteisterd.
Een van de grootste gebaren
die Ford kan maken is de
zwarte senator Edward Brooke
tot vice-president te verhef
fen. Brooke is bekwaam ge
noeg. Hij is de enige zwarte
man in de Senaat. Een vice-
president Brooke zou Ameri
ka, wat de nog bestaande ras
sen-vooroordelen betreft, naar
de twintigste eeuw kunnen
slepen. We mogen daarop ech
ter niet teveel rekenen, want
Ford hecht grote betekenis
aan het militaire postuur van
Amerika en Meivin Laird, de
voormalige minister van de
fensie, staat zeer hoog bij hem
aangeschreven.
Ford zal nauwgezetter de eed
op de grondwet naleven, die
Nixon zo ongevoelig heeft ge
schonden. Hij zal een open
deur politiek voeren, in plaats
van de geïsoleerde, geheime
politiek van Nixon. Hij heeft
goede betrekkingen met het
Congres, dat door Nixon werd
genegeerd en beledigd. Ford
heeft ook beloofd regelmatig
persconferenties te houden en
zijn beleid bloot te stellen aan
kritische vragen. Zijn politiek
zal een kabinetspolitiek zijn,
geen alleenheerschappij.
Ford zal de Watergate-lessen
ongetwijfeld hebben geleerd.
Zijn eerste taak is het herstel
len van het vertrouwen in de
regering. Volgens zijn stafle
den denkt hij erover Hubert
Humphrey een plaats in zijn
kabinet te geven. Ronald Zieg-
ler, Nixons brute politieke
lijfgardist, zal snel aan de dijk
worden gezet. En op den duur
zal Ford de bezem door
Nixons oude staf halen.
Humphrey, met zijn uitbundi
ge sociale gevoel, zal Ford
wellicht kunnen temmen in
zijn opvatting dat bestedings
beperking noodzakelijk is, be
halve op het gebied van de
militaire uitgaven.
Met Gerald Ford kan Amerika
een periode van tamelijk sere
ne rust tegemoet gaan, die het
land zo bitterhard nodig heeft.
Aangezien hij niet de brilian-
ste figuur in Washington is,
zal hij zich in tegenstelling tot
zijn voorganger, openstellen
voor goed advies. Hij kan van
wal steken met de wetenschap
dat hij in Henry Kissinger
„een president voor buiten
landse zaken" heeft en dat het
volk achter hem staat.
Ford heeft meer ervaring op
het gebied van binnenlandse
kwesties. Als fractievoorzitter
van de Republikeinen was zijn
voornaamste taak de diverse
groeperingen van de partij
bijeen te houden voor het on
dersteunen van regeringsvoor
stellen op binnenlands terrein.
Zijn ervaring op buitenlands
politiek gebied is te verwaar
lozen.
Hij is gekant tegen isolatio
nisme waarvoor hij eerder
heeft gewaarschuwd. Volgens
hem is er een neiging in die
richting aan de oostkust te
bespeuren, waar vroeger juist
een bolwerk was van mensen
die internationaal waren geo
riënteerd. Waarnemers achten
het logisch dat Ford de na
druk zal blijven leggen op de
grote rol van Amerika in de
wereldpolitiek.
Hoewel hij in wezen conser
vatief is en waarschijnlijk wel
eens twijfel heeft over de toe
nadering tot landen met een
communistisch bewind, is hij
ook een realist die steeds
Nixon gesteund heeft in zijn
streven naar betere betrekkin
gen met Moskou en Peking.
Een belangrijke aanwijzing
voor de binnenlandse koers van
de keuze van de vice-presi
dent zijn.
trsgg
ON IV Ari TONIGHT
WASHINGTON Zonder
de moderne informatieme
dia zou het Watergate-
schandaal nooit die geweldi
ge schokken teweegbracht
hebben die deze zaak de
laatste tijd in de Verenigde
Staten en de rest van de
wereld heeft veroorzaakt
Het was de „Washington
Post" die, als eerste, op 18
juni 1972 de details onthulde
van de inbraak in het in het
Watergate-complex gevestigde
hoofdkwartier van de Demo
cratische Partij, de politieke
tegenstander van de Republi
keinse Partij van Richard
Nixon. Deze onthulling werd
al spoedig gevolgd door de
ontdekking dat degenen die
deze actie uitvoerden waren
betaald met geld dat afkom
stig was uit de kas van het
comité voor de herverkiezing
van president Nixon. Dat was
het begin van het schandaal.
Het duurde echter nog ge
ruime tijd voor de zaak ruime
aandacht kreeg. Aanvankelijk
was de Washington Post nage
noeg het enige persorgaan dat
deze duistere kwestie verder
uitdiepte. Slechts de „New
York Times", „The Los Ange
les Times", de televisiemaat
schappij CBS en het tijd
schrift „Time" probeerden de
elementen te verzamelen van
een kwestie die zich bijzonder
ingewikkeld en uitermate de
licaat liet aanzien, omdat er
zeer hooggeplaatste figuren bij
betrokken waren. Niet meer
dan 19 van de 2200 in Wash
ington werkende journalisten
doken erin.
Het duurde tot het voorjaar
van 1973 voordat de affaire
een nationale omvang kreeg
Op 17 mei van dat jaar hield
de commissie van onderzoek
uit de Senaat haar eerste zit
ting. De openbare debatten,
die door de televisie en radio
werden uitgezonden, werden
De Amerikaanse kranten brengen in grote opmaak
het aftreden van president Nixon, de eerste president in de
geschiedenis die tijdens zijn ambtsperiode terugtrad.
door meer dan 30 miljoen
Amerikanen gevolgd en duur
den wijf maanden.
De uitwerking op het pu
bliek was er een van verbijs
tering. De Amerikanen zagen
op hun beeldschermen de hele
ploeg aan zich voorhij trekken
die Richard Nixon aan de
macht had geholpen, ziijn staf
op het Witte Huis, voormalige
ministers, leiders van de CIA
en de FBI, handlangers, zwen
delaars, politiefunctionarissen,
spionnen, om niet te spreken
van belastingzwendeil, geknoei
met miljoenen dollars, vernie
tigde documenten en afluister
praktijken.
Niemand werd gespaard,
zelfs niet president Nixon, die
door een voormalige medewer
ker op het Witte Huis. John
Dean, werd beschuldigd.
Door de televisie drong, om
de woorden van oud-mini3ter
van justitie John Mitchell te
gebruiken, de stank van de
„gruwelen van Watergate" de
huiskamers binnen.
De populariteit van Richard
Nixon, die in januari 1973
haar hoogste peil bereikte,
kelderde van week tot week.
Toen was de totale Ameri
kaanse pers gemobiliseerd.
Honderden journalisten hiel
den zich uitsluitend met het
Watergate-schandaal bezig en
de al aanzienlijke lijst van bij
hun onthullingen maakten de
het schandaal betrokkenen
langer en langer. Het was de
Los Angeles Times die de rol
advocaat van Nixon, aan de
v.a<n Kalmbach, de persoonlijke
kaak stelde. Het was The Wall
Street Journal- die onthulde
dat vice-president Spiro Ag-
new wegens fiscale fraude
door de justitie op de nek
werd gezeten.
Dag aan dag werd de offi
ciële woordvoerder van het
Witte Huis met keiharde vra
gen door de journalisten be
stookt. Ronald Zdegler, persad
viseur van het Witte Huis,
bood later zijn verontschuldi
gingen aan de Washington
Post aan, die hiij eerder had
verweten derderangsartikelen
te publiceren.
Verscheidene kranten namen
formeel positie tegen president
Nixon in, ook de Chicago Tri
bune, een ultra-conservatief
blad.
De drie televisiemaatschap
pijen bleven hierbij niet ach
ter, waarbij de CBS de meest
agressieve rol vervulde. Her
haaldelijk kwam van de kant
van de hoogste leiders wrange
kritiek op deze activiteit van
de pers en de persconferenties
van president Nixon verliepen
vaak in een gespannen
sfeer.
Van de 1700 Amerikaanse
kranten was er slechts een
twintigtal dat de president de
laatste tijd nog verdedigden.
Nog nooiit in de Amerikaan
se geschiedenis heeft de „vier
de macht" haar invloed met,
zoveel onafhankelijkheid en
vaak met zoveel indringend
heid aangewend. De 37ste pre
sident van de Verenigde Sta
ten, en velen met hem. kun
nen hiervan meespreken.
Er werd op 17 juni 1972
ingebroken in het hoofd
kwartier van de democrati
sche partij in het luxueuze
Watergate-complex in Was
hington. Daar woonden John
en Martha Mitchell, Nixons
secretaresse Rose Mary
Woods en tegenwoordig ook
pater John Mclaughlin,
Nixons duiveluitdrijver, een
elegante Jezuïet. Watergate
was een bolwerk van repu
blikeinse functionarissen en
het democratische nationale
hoofdkwartier stond er als
een vlag op de vermaarde
schuit. Er werd politieke spi
onage gepleegd, niet alleen
bij die gelegenheid, maar
ook eerder.
Een maand eerder wist men
nog niet van de schier einde
loze reeks Watergate-mis-
drijven, maar wel dat Nixon
zich aan het ontwikkelen
was tot een alleenheerser. De
middelen die hij daarbij toe
paste waren gedeeltelijk be
kend: Nixon voerde een pri-
vé-oorlog achter de rug van
het Congres om; hij be
schouwde het Congres als
een nutteloze en vermolmde
tak van de regering, als een
amorphe groep ruggegraats-
loze mannen en vrouwen die
zijn „grand dessin" bedreig
den. Hij weigerde fondsen te
besteden die door het Con
gres werden gevoteerd, dat
de macht over de nationale
beurs heeft; hij was bezig
met de afbraak van naar zijn
smaak al te progressieve re
geringsdiensten; hij voerde
een vendetta tegen de pers
en de televisie om zichzelf
van kritiek te vrijwaren. Dat
alles was bekend, maar van
puur misdrijf hadden we nog
niet vernomen.
Ik heb toen een verhaal ge
schreven, in mei, onder de
titel; „De boze Keizer van
Amerika". Dit was het be
gin
„En het was in die dagen dat
in de grootste en machtigste
democratie aller tijden een
klagende roep weerklonk,
dat de door het volk gekozen
president zich aan het gedra
gen was als een boze, wrede
keizer. Nero Nixon. Hij had,
na de onttroning van zijn
voorganger, Lyndon Maxi-
mus, beloofd dat hij een nut
teloze oorlog met een kleine,
doch strijdlustige barbaren-
stam, zou beëindigen en zich
zou gaan wijden aan de con
structie van vreedzame wa
terwerken en aan de opbloei
van de steden. Maar al spoe
dig moest Mary McGrory,
een der Vestaalse maagden,
van de links-gerichte journa
listiek het droevig lied
zingen dat niemand in het
grote land des keizers wil
kon tegenspreken. De keizer
vergat dat hij in een demo
cratie leefde. Hij vergat dat
er een grondwet was. Hij
trok de Senaat de tanden uit
en maakte er een vogeltuin
van, waarin krassende havi
ken en koerende duiven op
bescheiden wijze met elkaar
sl;ig mochten leveren tenein
de het volk te vermaken. Er
waren geen leeuwen en geen
christenen meer. De keizer
sprak over vrede en bracht
een deel van zijn heerscha
ren thuis; hij sprak over
krijgsgevangenen en veroor
zaakte een regen van vuur
en as. Hij zei dat de oorlog
ten einde liep en dat er nooit
meer oorlog zou zijn. Hij
liet, in het geheim, Cambodja
bombarderen. Overal in het
land kon men via de tover
lantaarns van de televisie
zijn ernstig gelaat zien en
zijn overredende stem horen,
die onrust en verwarring
trachtte te bedekken met een
teken van verwachting en
hoop. Hij reisde naar China
en hij keerde terug met twee
vreedzame Panda-beren, die
naar een nieuw type diplo
matie Ping en Pong werd
genoemd, maar die eigenlijk
Quemoy en Matsu hadden
moeten heten. Hij liet, op
zoek naar vrede, dood en
verderf zaaien. -Het volk had
intussen niets meer te zeg
gen over zijn eigen voortbe
staan. En de stem van de
keizer en het land dat hij
regeerde was de stem van
bommen, exploderend over
een natie zo tyranniek, dat
het geen bestaansrecht meer
had".
Dat was het begin van een
verhaal over de vraag of de
president van de Verenigde
Staten boven de wet stond.
Over de vraag of het Ameri
kaanse regeringsbestel een
matrijs kan zijn voor dicta
tuur. Achteraf blijken
machtsmisbruik, belediging
van het Congres en rechtsob-
structie de politieke dood
zonden te zijn, die ruim twee
jaar later Nixon in de schoe
nen worden geschoven. Be
lastingfraude, privé-oorlogs-
voering, afpersing van poli
tieke filantropen in het
grootbedrijf bleven buiten
het bevel tot penitentie,
want dat lijken dagelijkse
zonden te zijn geworden en
er zijn intussen goede voor
nemens gmaakt om niet in
herhaling te vallen. Het zoe
ken naar macht en geld door
Richarl Nixon is steeds mis
dadiger gebleken. Bij zijn
herverkiezing in 1972 en de
kroning van koning Richard
en prins Spiro in januari
1973 namen weinigen „Wa
tergate" ernstig. Het was
„een derderangs inbraak" zo
liet Ronald Ziegler, Nixons
spreekbuis weten. Watergate
begon pas kort daarna ern
stig te worden, toen Water-
gate-inbreker James McCord,
onder bedreiging met een
drakonisch vonnis begon te
spreken. Toen kwamen de
W'atergatevulkanen, de een
na de ander, tot uitbarsting.
De blauwdruk van Nixons
wanbedrijf werd leefbaar.
Het verkiezingsseizoen van
1972 werd bepaald door een
nieuwe zelfmoord van de de
mocratische partij. George
McGovern, de evangelist.
Sint-George, die de draak
zou verslaan. Thomas Eagle-
ton en het stigma van zijn
op te schroeven door
versnipperen van beuiu
teriaal, het verwoeste» f
»tl K.j U UI
geluidsbanden, het ni
van meineed. Deze iJd"!
hebben tot aan de voor,
van Nixons onder5ant 1
duurd. Intussen wikkciL'l
president zich in "I
schendbare vlag, hoont,?!
op verregaande domheirt I
het volk vluchtte hij j»
ternationale diplomatie "I
sprak hij over God, vro-'|
het openbaar en in V] ","1
tijdens zijn samenzic,,!
met zijn vazallen in hu u l
te Huis. Het contrast til
de buitenkant en de biijl
kant van Richard Nixon
overweldigend.
Het noodlot wil dat een»
geloze man, fervent
Par%|
noot van Nixon, staflid ia'
oude zenuwinstorting. De de
mocratische conventie in de
wurggreep van idealistische
vernieuwers die geen coalitie
konden bouwen en liever
Nixon hadden dan ongelijk.
Zij pleegden liever harakiri
dan water bij de progressie
ve wijn te doen. Nixon kon
in dat sombere seizoen voor
de democraten lachen en hij
deed dat, zoals altijd, met
zijn mond en zijn tanden,
maar niet met zijn ogen.
De president sprak waardig
tot het volk; zeer vaak over
de „permissie-maatschappij"
die hem zorgen baarde. Er
woedde toen al een misdaad-
golf in het Witte Huis, maar
Nixon sprak over de onder
gang van de beschaving, die
alleen kon worden voorko
men door de harde toepas
sing van wet en orde. Drie
honderd jaar eerder kloegen
de puriteinen al „de natie
lijdt onder vuig taalgebruik;
de kroegen zijn afgeladen
met zondaars die daar in de
lampen hingen of gebogen
stonden over de voorlopers
van de moderne flipperkas
ten. Handwerkslieden eisten
exorbitante lonen voor slecht
werk; het gezag was volledig
ondermijnd; vrouwen tracht
ten mannen te verlokken
met blote halzen en borsten
en de omvang van de bas
taardij was overweldigend.
Zo gelijk de puriteinen drie
honderd jaar eerder zag
Nixon in zijn redevoering
het Amerika dat hij bestier
de. Hij voorzag, in een van
zijn troonredes, de ondergang
van de Amerikaanse bescha
ving en hij maakte een ver
gelijking met de beschavin
gen van Rome en Athene,
waarvan men nu nog weinig
meer aantreft dan pilaren en
ruïnes.
Toen Nixon over het morele
peil van het Amerikaanse
volk sprak presideerde hij
over een politieke Mafia in
het Witte Huis. Nixon, de
zoon van een zachtaardige
moeder en een tyrannieke
vader die geloofde in een
God van wraak en een hel
van vuur en zwavel, noemde,
een jaar geleden, in gezel
schap van Kakue Tanaka
Watergate tijdens een zure
toast „die kleine, verdorven,
duistere, onbelangrijke din
getjes" die hem hinderden
terwijl hij bezig was een
nieuwe wereld te bouwen.
Een jaar Watergate was ge
noeg, zo bezwoer Nixon het
volk. Het bleek al veel te
veel te zijn.
De algemene inhoud van de
Watergate-beerput is genoeg
zaam békend, alsook de po
gingen om daar een deksel
de Watergate-commissie van
Sam Ervin, per ongeluk over
het bestaan van geluidsban
den struikelde van een groot
deel van Nixons gesprekken
in het Witte Huis. John Dean
liad gesuggereerd dat liij tij
dens een van zijn gesprek
ken met Richard Nixon op
de band werd opgenomen.
Dean dacht dat de bedoeling
daarvan was hem als de gro-
.,i-rIE Krikhaar te
,G,fcuUureel centrum De
Breda van 13 au-
1 Anening 20.15 u- door
feustus (opende Dun) tot 9
Kef'
^ieTvan Dun) tot
t wethouder Dageiij-ks van
k'^ oo' zondags van
l400"?J'^oiï' en Antiekbeurs
KïLt Gilde Nederlandse
lva" in De Doelen te
teriam. van 16 tot en met
25 augustus. ssenSj wd.Made.
„vooseert na zeven jaar
naar, en Van
I «eer nu le Anjeher-
IVüetgatei» Amsterdam Ge.
De de hele maand augus-
Itus' caDLER's Wells Opera
•t in het vervolg Engelse
L derde Wereldtentoon-
d,JSi „da van de Fotografie is
I n lif januari tot 15 februari
fete zien in Kultureel Sen-
Tilburg- De grootste fo-
Sentoonstelling ooit samenge
steld: foto's uit 86 landen van
L70 HASAN ^jaafaT van ori-
1. Sumatraans kunstenaar,
•rLpprt van 15 augustus
apenhig door luitenant-gene
ralSutopo Yuwono, Indone-
Lch ambassadeur tot en
5 15 september in Philips
Ontspanningscentrum Eindho-
JAN van de Vrande, inte
rieurtextiel, Wim Jansen en
f3„ Koenen, keramiek en
Maria Proper, plastieken ex
poseren van 10 augustus tot en
met 9 september m t Meyhuis
te Helmond-
te zondebok aan het volk ti I
kunnen presenteren. Op 1:1
juli van het vorig jaar, even
over halfzes in de namis
dag, stelde Don Sanders, it|
een gesloten bijeenkomst vat I
de Watergate-commissie, aan I
Haldemans assistent Alt! I
Butterfield de vraag of iel
suggestie van Dean van bete-1
kenis was. Butterfield, die I
niet wist hoe weinig Sander-1
wist, dacht dat er een val
voor hem was opengezet t
hij onthulde het bestaan vu
het geluidsbandensysteem.
Het zijn de geluidsbanden, I
inclusief de gaten, de zoem
tonen en de verknippinget I
die het lot van Richarl I
Nixon hebben bezegeld Et I
het waren geen motievea I
van historische aard die heil
Witte Huis op het idee
brachten om presidentiële se I
sprekken op de geluidsband I
vast te leggen. Het model I
was geldelijk gewin. In 19(11
werd er een wet aangenomeil
die het voortaan onmogelijïl
zou maken om presidentiële
papieren te laten taxeren I
aan archieven weg te schel-f
ken en de waarde daarvan I
vervolgens in mindering - I
brengen op het belastbare in- T
komen van de president Ge-1
luidsbanden, zo zag een slim I
me vogel, vallen buiten de I
wet. Een levenslange belas-1
tingsehuilplaats voor de P:t' I
sident. Dat was het model.
De vis werd duur betaald.
Dank zij de geluidsbanden t
er voldoende waarheid
het licht gekomen om eei
eind te maken aan Nu"
reis in het door hem ges#
nen vacuüm boven de
Nixon was ambitieus,
Streber. Een man z<®«'
vreugde. Een man die -
omringde met reclame-ge*
en, die hem een l»W
schonken dat niets met
werkelijkheid van doen Mi-
Een man die besloot alle
te gaan staan met rijn voo
stelling van God en de S
schiedenis. Een eonz«®
man, die, zoals James Ba'
aan de vooravond van
verkiezingen in 1972 se»
„van een tijdelijke crisis e
permanente ramp kon
ken". Nixon bleef vas.'!j
den aan een koers, terwijl
bewijzen van de ramp"
heid van die koers zich
huizenhoog hadden °PSf
peld. Het karakter van
chard Nixon, zijn wan.
wen en ziin isolement nfP
de demonen wakker die
presidentschap verwoe.
Nu, voor het eerst, dm»'
in afwezigheid bet A®
kaanse presidentschap-
het zal lang duren voortij
een van zijn opvolgers
nolitieke pad kiest dat
naar de nolitieke
zond. Mogelijk leiden
excessen tot een "'"Lut
van de Amerikaanse Pon'
en tot de vriiwari"? van
Witte Huis als residentie
een sonverein of een
tor. Vaarwel Richard,
hebt Amerika de
crisis bezored die het
had voor zijn deinocr
voortbestaan.
SAMENSPEL-6: Toneel
lor arbeiders een haalbare
kaart? Dat is de vraag op de
omslag- Marlot van Hasselt
1 zegt o-a. in Agitprop, kind van
de revolutie: „Heel wat tech
nieken, die door de Agitprop-
beweging in het Rusland na
I de revolutie van 1917 gebruikt
1 zijn. vindt men terug in de
werkwijze van Proloog?'- En
Jan Muller betoogt in Vakbe
weging. vorming en teater:
„Ik denk dat Proloog, Werkte-
ater. Sater e-a. met de zoge
naamde bonafide vakbeweging
in Nederland niet erg ver zul
len komen- Het lijken mij
twee werelden die over de
zelfde dingen praten maar iets
anders bedoelen, twee werel
den die elkaar ook niet liggen.
Het actieteater zal de werken
de klasse voorlopig nog buiten
de vakbeweging om moeten
zien te bereiken"- Verder
schrijft Willem Meeuwisse
over o-a Charles Piaget, sta
kingsleider van Lip in Wij
hebben u nodig, gij zangeres en
volksspelers! Jan Paul Bresser
zegt in zijn kop: Het volkstea-
ter van Dario verstoort het
mechanisme van macht en Ben
Bos schrijft over smartlappen:
„De smartlap is gebouwd op
een knap stukje bewustzijns
vernauwing" H-B- Fortuin
stelt tenslotte vragen bij het
t-v-drama en vergelijkt deze
met dromen- „Dromen op het
k.v-seherm moeten simpele
dromen zijn, maar wel ech
te"-
BERT VAN V
ELZEf
Tamnt (.Michael Caine)
flapte jongen.
Van de Engelse schrijfste
e' de literaire naam Lessin
"hs tot nu toe slechts Hc
legende gras (The grass
singing) jn eeI1 Nederlands
I e"aling (Kaderreeks) te ve
hjgen. Daar is nu bijgeki
2!"DORIS LESSING D
fu'iER VOOR HET DONKE
th°rSjr' summer befoi
"e dark, vert. Netty Vinl
"U,E- Contact f 17,50). Een
van een vrouw over et
vo°r iedereen, die e
loudt geconfronteerd
d no Sn met een bewustwo
d„,?sproces van een vrouw
mKi ?jer<;1d, gevat in een
linn dank zij de goede vert
un§ -■ gespierde stijl.
blcni,.,21?11 eifenlijk twee
«lijdt- w Lessing
VixL; het Proces van
z ohP ™lddeli>are lei
haar oud Wust wordt
function,, Worden èn
hiaat^^". a's vrouw in
doewit' Bf:iden he__
dat niet noodzak
Cf
pr
leeft ij
ei
tij
v
ha
de
hebb