rife Zeeuw Mensenrecht zoek in Gravin Nina Stauffenberg geen treur wilg meer Napels: centrum van sigaretten - smokkel °f Sociale beroepen wer in trek jn Duitsland Flitsen schichten VERBIJSTERENDE VERKLARINGEN EN PRAKTIJKEN IN VN-COMMISS1E VOOR RECHTEN VAN DE MENS Tussen Sicilianen en Marseillanen binnenland buitenland ris terzake .Arruda Kool en geit Half miljoen! Wreed ..spel" Voorstel Evenwicht verstoord Afspraken 1 urant in een driehonfeu I oude schaapskooi. Oni t m. vrijd. van 10 ÓO-lir! 13.00-17.00 uur. Zaterd? ondag van 10.00-12 01 -19.00 uur (tot 1 okt 1 ,st oscoopgebouw, 20.00 nt gevrij in de Alpen" uur: ekhandel Van 'Wei Geyt, nstraat 2, expositie 0ud» ten, etsen, gravures - miek (t.m. 31 aug.) delburg ty, 20.00 uur: Born losers euwe kerk, 20.00 uur; q jnceiït door Charles dé !f uit Groningen, adhuis, vleeshal, exposité i ten van de graficus Mn er (t.m. 11 aug.). 0pen van 10.00-17.00 uur, zond 14.00-17.00 uur. Zeen», eum, Abdijplein, exposing ningen van Bantzinger de inundatie en droozrr» van Walcheren (t.m. |j Geopend ma. t.m vrnd 10.00-12.30 en 13.30-17.oj zat. en zond. van 14 óo uur, bovendien iedere idag tot en met vrijda» 15.00 uur filmvoorstelling Broken Dykes van Turn! en Terug naar het eiland Charles van der Linden sarchief, St. Pieterstraat expositie Hugenoten in and van 9.00-12.30 en ■17.00 uur, zaterdag van and van 9-00-12-30 en -17.00 uur, zaterdag van 12-30 uiur (t-m. 31 aug-)- iTBURG sdel Theater, 20 00 uur lijke ontucht in Tirol li aadskelder Stadhuis, expo- schilderijen van Maurice aille, België, t.m, 16 )- Open dagelijks van -12-00 en 14.00-18-00 ANNA TER MUIDEN oarm- raadhuisje, expositie lderijen en beeldhouw- van Jos But en Ray- id de Meester de Betzen- ck (t-m. 15 sept Open lij-ks van 10-00-12-00 en 0-17-00 uur- tNEUZEN -uxor, 20.00 uur: Poesjes in Mannenhuis 18 j- emeentemuseum. Burg. lstraat, expositie Poppen- (t-m. 31 aug-)- Open di- zat- van 14-00-17.00 uur- SSINGEN lhambra, 20-00 uiu-: De 14 ate vrouwen 18 j- ENDIJKE reekmuseum, expositie andse kamer, landbouw rrakunde en archeologie 15 sept-)- Geopend werk- ■n van 10-00-17.00 uur d- van 14-00-17-00 uur. De en, expositie werken van erlandse en Belgische stenaars en van een Oos- ijkse kunstenaar (t-m- 11 -)■ RIKZEE Lange Uus, expositie oomwereld in water- en verven" van de Kloetingse Lstenaar Gerard Menke 30 aug-)- Open van 9-00- 0 en 13-30-18-00 uur- Op bovendien van 19 00-21 00 Op zond- en ma- geslo- TWERPEN iddelheimpark, expositie gische beeldhouwkunst met 150 beelden van de voor- imste Belgische kunste- rs- Geopend alle dagen tot 'kt. Bouwcentrum, Jan van iwijöklaan, expositie De s, waarin het verschijnsel in zijn totaliteit wordt rgesteld (tot 31 aug-)- Ma- Vleeshuis, Vleeshouwer- tat B-2000, expositie R"C- documenten en instru- ten- Geopend dag- van 0-17-00 uur- Op ma- geslo- (tot 1 oikt). JGGE roeninghemuseum. expos'- schilderijen uit Vlaanderen loll and van tussen 1450 en afkolmstiig uit de Nations- Galerij in Praag (t«- >pij De Stem B.V, 150-7920 (4 lijnen): HUT.ST: nen): GOES': Klokstraat t 13.30 - 17.00 uur.f 10.00 uur, tel. 01 600 - 22341, 01600-49900, zondag viu' (51 of 01150 - 6297, Mid^8' fjjn, kantoor Nieuwstra8 01150- 5745, algemeer kantoor Kromme Weeie tel. 01180- 7438: redar«w* kantoor Klokstraat 1. b t 53. Goes. tel. 01100-8". ne' G van Berkel M®"* 50 - 7920. privé tel ,0 van der Helm. Melkwe^ n actie Zeeland: T. Koon*"' I, tel. 01155-2237. 01150 - 6297. 1100-4316. Hamburg. (DaD)- Een verheugende trendwijzl- ,'ne in de beroepskeuze schijnt zich in West- p-jilsland aan te kondigen: steeds meer jonge mensen zoeken er een sociaal beroep. Bij het ge- zindlieidswezen heeft dit feit al een positieve uitwerking. Zo bleek uit een onderzoek in Ham burg, dat op het ogenblik nog maar vier proeent van het totaal aantal plaatsen in de verplegende sector in de staatsziekenhuizen onbezet is. Vijf jaar geleden was dat tijdelijk twintig procent. De Invoering van de ploegendienst in 1970 en we- zenitik betere betaling hebben het beroep van verpleegster weer populair gemaakt. Onder de sollicitanten zijn nu zelfs veel eindexamenkan didaten, van wie enigen echter het verplegend werk als practicum voor een latere medicijnen studie beschouwen (onze foto toont een afdeling I inlensive-care). De plaatsen op de Hamburgse verpleegstersscho- len zijn op lange termijn volgeboekt en er zijn zelfs wachttijden. NEW YORK Marcos Arruda ver- klaarl dal hij op weg was naar een lunch-afspraak met een vriendin in Sao Paulo (Brazilië) toen hij op straat werd gearresteerd. De politie bracht lieni naar een martelkamer waar de heulen zijn vriendin reeds onder han den hadden genomen. In Indonesië worden meer dan 50.000 politieke gevangenen zonder vorm van proces vastgehouden ne gen jaar na de mislukte staatsgreep van 1965. Deze en soortgelijke klachten en verklaringen vergaan langzaam tot stof in de archieven van de Commissie voor de Rechten van de Mens van de Verenigde Naties. Het is een 32 ieden-staten tellende onderafdeling van de VN, die eens, onder het voorzitterschap van Eleanor Roosevelt, in het brandpunt'van de internationale belangstelling stond. De commissie werd opgericht in 1946 als reactie op de afschuwelijke wreedheden die tijdens de tweede wereld oorlog waren bedreven. Tegenwoordig is zij niet veel meer dan een doelwit voor steeds groeiende kritiek omdat de leden met geen woord reppen over de wreedheden die nog steeds in veel delen van de wereld schering en inslag zijn. Twee vroegere Amerikaanse leden van de commissie ver klaren dat het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken hen dwong te zwijgen a's de schuldige overleden het voorrecht genoten bondgenoot van de Verenigde Staten te z'jn. Volgens een subcommis sie van het Huis van Afge- ■aardigden heeft de regering ui Washington inmiddels „het mensenrecht volledig onderge schikt gemaakt aan andere be langen". gevallen „op het hoogste ni veau geheime diplomatieke stappen worden ondei nomen" in het VN-secretariaat ten gunste van de politieke gevan genen. Volgens haar schattingen worden op het ogenblik in de wereld ongeveer een half mil joen mensen om politieke re denen gevangen gehouden. Onlangs nog beëindigde commissie een zitting Jie volgens haar critici kenmer- kend was voor de wijze waar- °P in de beraadslagingen kool el1 geit worden gespaard. De Sloep herhaalde na een stem- haar steeds weer terug kerende veroordeling van de ^uidafpikaanse. Rhodesische en Portugese politiek ten aan- pn van niet-blanken en de 'indeling van de Palestij- door Israël, maar zweeg Ver de grote mensenrechte lij- kwestie van dat ogen Dl ik: verbanning van de Russi- 5, Nobelprijswinnaar •A.exander Solzjenitsyn. Nog erger in de ogen van '^enstanders van de commis- was het feit dat geen aan- uftt b-was besteed aan acht. itstekend gedocumenteerde Parten van een subcommis- die aanwijzingen had ge- v^nstateerd voor „een vast pa- - "'tl van grove schendingen" J" u mensenrechten. De t» ^trokken landen waren orazihe Noord-Ierland. [ndo- h!Stv Bner°endi. Iran. Guya- ^nzania en Portugal. lA' j',oten telkens opnieuw ™°f(J "an de ene bureau- j. ;.e procedure na de an- poiLu6 ,w,er het uide" IMCr gevangenen nodeloos t- "fen a'dus Amy Augus- h-t ..^erikaanse die aan Van. ,Maat van dp Ameri- van Amnesty ter a m ;n vnogf Pr eeh- aan toe dat in sommige De meest schrijnende aan klachten over martelingen zijn te vinden in de rapporten over de situatie in Brazilië. Amnes tie International heeft de na men van 472 Braziliaanse ge vangeniscipiers. militairen politiemannen genoemd als folteraars in 1.081 gevallen als dat van Marcos Arruda, een jonge geo'oog en zijn vriendin. Mariene Soccas. Arruda en zijn vriendin werden in 1970 gearresteerd toen de overheid op de voor haar bekende doortastende wijze een onderzoek instelde naar de activiteiten van sub versieve organisaties in Brazi lië. „Op de eerste dag", schreef Arruda in een brief aan paus Paulus VI die in het rapport van de subcommissie is opge nomen, „werd ik gedurende enkele uren geslagen en kreeg ik elektrische schokken toege diend. Het begon al donker te worden toen ik het bewustzijn zo goed als geheel verloor". Arruda verklaarde dat hij, zoals zoveel andere Braziliaan se gevangenen, werd gemar teld in de ,,Pau de Arara" de papagaaiestang houding waarbij enkels en polsen aan elkaar worden gebonden en het slachtoffer naakt met zijn knieholten over een stalen staaf wordt gehangen. „Iedere keer dat ik het be wustzijn verloor", schreef Ar ruda aan de paus. .gooiden ze water over me heen om me weer bij te brengen en mijn gevoeligheid voor elektrische schokken te vergroten Daarna haalden ze de draden van mijn geslachtsdelen en ma-ak ten ze vast, aan mijn hoofd waardoor ik afccbtiweliik» schokken in mjin (ir°n ogen. mond en neusgaten kreeg. Een Vier meisjes van Perzische afkomst verklaren dat zij onder bedreiging van gewapende militairen zijn gedwongen functionarissen van de revolutionaire raad van Zanzibar te trouwen. In Noord-Ierland heeft Thomas Sin clair gezegd, dat Britse militairen hem geslagen en aan zijn haar rondgesleept hebben. Daarna werd hij aan zijn dui men opgehangen tot hij het bewustzijn verloor. van de politiemannen zei zelfs op een bepaald ogenblik: „Kijk, hij vonkt. gedeeltelijk verlamd raakte tijdens de zeven maanden dat marteling en opname in het ziekenhuis elkaar afwisselden, terwijl zijn beulen hem pro beerden te dwingen de namen te noemen van de subversieve organisaties en activisten die hij kende. Volgens Amnesty Internatio nal werd Arruda uiteindelijk vrijgelaten en studeert hij nu in de Amerikaanse hoofdstad. Mariene Soccas bevindt zich volgens de laatste berichten in de gevangenis van Tiradentes in Brazilië. Braziliaanse functionarissen weigeren in het openbaar ver klaringen af te leggen over iie martelpraktijken, zelfs als hiervan melding gemaakt wordt door advocaten of reli gieuze actiegroepen. Rechters in politieke processen verwij deren opmerkin-geTi over mar telingen uit de notulen van rechtszaken omdat zij „niet terzake doende" zouden zijn. Andere functionarissen geven toe dat er „wanpraktijken zijn zoals bij iedere politiemacht" en beweren dat veel onderno men wordt om daar een einde aan te maken. De in Londen gevestigde „Vereniging tegen de Slaver nij" leverde bewijsmateriaal voor het subcommissie rapport over Tanzania. Volgens de vereniging werden vier meis jes van tussen de tien en twintig jaar, Tanzaniaanse staatsburgers maar behorend tot de Perzische minderheid op het eiland Zanzibar, op 6 september 1970 door soldaten uit hun huis gesleurd. Huilend en zich verzettend, werden zij tijdens, een chaotische ceremo nie in het hoofdkwartier van de heersende Afro-Shirazi partij uitgehuwelijkt aan vier regeringsfunctionarissen, onder wie een minister. Het viervou dige huwelijk vond plaats on der bewaking van zwaar be wapende militairen. Vaders en broers die tegen de gedwongen huwelijken pro testeerden, werden in de ge vangenis geworpen, geslagen en afgeranseld, aldus het ver slag van de vereniging, en de meisjes werden gedurende on geveer tweeëneenhalf jaar on der huisarrest gesneld. Een groot gedeelte van het bewijs materiaal was afkomstig van drie van de meisjes in kwes tie. die erin geslaagd zijn te ontsnappen en nu veilig en wel in Iran wonen. Volgens sommige deskundi gen op het gebied van de mensenrechten is het kortweg een schande dat de commissie zich niet met deze zaken heeft bezig gehouden. „Wij spelen het spel onge veer op dezelfde manier als de Russen", zegt Morris Abram. die van 1965 tot 1968 de Vere nigde Staten in de commissie vertegenwoordigde. „Als een bepaald land ie vri-nd is of je bondgenoot. dan treedt je er niet tegen op". Hij vertelt dat hij eens een resolutie indiende om een on derzoek in te stellen naar be richten over schendingen van de rechten van de mens in Griekenland en Haïti. „Het gehele apparaat van het de partement van buitenlandse zaken trok toen tegen mij van leer, omdat Griekenland onze NAVO-bondgenoot was. De hel brak los en ik moest mijn resolutie weer in trekken". „Wat we eigenlijk zouden moeten doen, is d-e kwestie van de mensenrechten losma ken van deze andere belangen, zodat er duidelijk uitspraken over gedaan kunnen worden", aldus Abram. Volgens hem nad bijvoorbeeld auidetijke afkeuring van de wereldopinie een grote invloed op landen als de Sovjet-Unie. De New Yorkse advocate Rita Hauser, die van 1969 tot 1972 lid was van de commissie, is het daar mee eens. „In tegenstelling tot politieke kwesties, waar ge heime diplomatieke stappen gebruikt moeten worden, kan uitgebreide publiciteit helpen schendingen van de mensen rechten te corrigeren", zegt hij. De Amerikaanse afgevaar digde Donald Fraser. die voor zitter is van de subcommissie van het Huis van Afgevaar digden voor onderzoek van de situatie rond de mensenrech ten in de wereld, zegt: „Ik geloof dat de kwestie v-an de mensenrechten in het Ameri kaanse politieke beleid tegen woordig op de allerlaatste plaats komt". Zijn subcommissie heeft kort geleden een rapport uit gegeven waarin er bij het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken op wordt aangedrongen hier verandering In te brengen en te ijveren voor het instellen van het ambt van VN-Hoge Commissa ris voor de Rechten van de Mens. Dit voorstel wordt al gerui me tijd tegengehouden door tegenwerking van de zijde van de Sovjet-Unie. De secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Kurt Waldheim, heeft herhaaldelijk zijn bezorgdheid uitgesproken over de zwakte van de VN- organisatie waar het de rech ten van de mens betreft. In zijn jongste rapport aan de leden van de algemene verga dering, noemde hij de situatie „een gebied waar de geloof waardigheid van de Verenigde naties op het spe! staat" (Van onze correspondent) BONN - In het Duitsland van vandaag is het niets bij zonders dat een vtouw dertig jaar weduwe is. Al dan niet met élan voor de „Führer" sneuvelden de soldaten in 1944 bij bosjes. Voor gravin Nina Stauffenberg was de twintigste juli van dat jaar echter meer dan voor andere weduwen de dag van de aan slag op Hitier. De gewonde dictator ontsprong de dans en nog op dezelfde avond van die dag werd graaf Claus Schenk von Stauffen berg, Nina's man, in Berlijn tegen de muur gezet- Zelfs het lichaam van de man, die de bom in Hitiers Oostpruisi- sche hoofdkwartier in Ras- tenburg legde, werd zo gron dig vernietigd, dat er niet de geringste rest van terugge vonden werd. Nu, dertig jaar later, is gra vin Stauffenberg geen treur wilg meer. De 61-jarige vrouw is een mollige oma van tien kleinkinderen en kijkt met vertrouwen de we reld in. „Ik heb altijd geluk gehad", zegt ze „en men moet dit niet opvatten alsof de dood van mijn man mij indertijd niet tot in het diepst van mij ziel geschokt heeft". Geluk had zij, omdat Hitier na de aanslag gezwo ren had allen, die de naam Stauffenberg droegen „aus- zuradieren". Dat zou het ein de betekend hebben van haar en haar vijf kinderen, maar door allerlei omstandig heden kwamen de nazi's er niet toe, ook nog dit misda dige plan tot uitvoering te brengen. Het geluk keerde alles ten goede. Het begon, toen haar bewaker haar na een lange gevangenschap met het einde van de oorlog in zicht liet lopen. Het zette zich voort, toen zij in Zuid-Duitsland ondanks decatastrophes, die zich elke minuut afspeelden, met haar kinderen herenigd werd, maar het werd weer smartelijk onderbroken, toen haar dochter Valérie pre cies hetzelde als de Franse president merkwaardigerwij ze in 1966 op vijfentwin tigjarige leeftijd op geheim zinnige wijze aan een bloed ziekte overleed. De gravin, die niets heeft van de geborneerdheid van zoveel Duitse adellijken, vat dergelijke rampen op als de onvermijdelijke slagen, die het leven uitdeelt, en met haar geloof, dat op het aam beeld van de oorlog gestaald werd. Haar geluk bestond hierin, dat de opvoeding van haar kinderen een succes werd. Als zoveel andere offi cierskinderen behoefden zij niet het verwijt te horen, dat hun vader oorlogsmisdadiger geweest was, en Duitsland was zo genezen van zijn na tionalistische trauma, dat het al spoedig een eer werd, tot het verzet te hebben be hoord- Tot haar geluk behoort het ook, dat haar kinderen zo goed terecht gekomen zijn. Senior BerthoïcI is officier bij de Bondswehr, Heimeran econoom in Ziirich en Franz Ludwig zit als geacht lid voor de Beierse CSU in de Bondsdag. De gravin is eerlijk genoeg om toe te geven dat haar man als jonge officier na de machtsovername door Hitier in 1933 een aantal verande ringen begroette. Een echt en thousiasme kon hij er echter nooit voor opbrengen en de eerste ernstige twijfel kwam, toen generaal Von Fritsch in 1938 door een intrige als op perbevelhebber van het leger ten val gebracht werd. Na Hitiers snode voornemen in '40 de val van Frankrijk op de Champs Elysséey te Parijs met een Duitse parade te vieren, was hij ervan over tuigd, dat Hitier moest ster ven. Nina Stauffenberg was inge wijd in de plannen „Het was vreselijk angstig en spannend, want iedere keer weer moesten ze uitgesteld worden. Maar ik wist abso luut niet, dat mijn man de aanslag zou plegen. Zelfs op de dag, waarop het gebeurde, wist ik het niet. Ik hoorde het pas een dag later". Zes weken daarvóór had zij haar man voor het laatst gezien, drie dagen daarvoor door de telefoon gesproken. Als men haar argumenten hoort, dan heeft zij inder daad, ondanks de catastro phes van haar leven, geluk gehad. „Wat er toen gebeur de (de aanslag) was noodza kelijk en ik zou me tegen woordig voor deze noodzaak net zo buigen als ik indertijd gedaan heb. Ik betreur het alleen, dat toen de élite van de partijen uitgeroeid werd. Een hele generatie heeft laar gemist". (Van onze correspondent) NAPELS Naar schatting zijn honderdduizend Napo- iitanen op een of andere wijze betrokken bij de smokkel van sigaretten. Ze leven ervan; rijk of minder rijk, als lokale baas, of als boodschappenjongen, en ze kunnen eigenlijk niet meer buiten die smokkel. Napels is al sinds jaren bet centrum van een wereld wijd vertakte smokkel in sigaretten, overigens een mis daadwereldje waarin Sicilianen (de Mafia) en Marseil lanen elkaar de macht betwisten en derhalve doorlopend naar net leven staan. jaarlijks via Napels zwart ver handeld wordt. In 1957 zouden de diverse smokkelorganisaties tot af spraken zjjn gekomen, vooral onder leiding van de Mafia- leider Salvatore Greco, bijge naamde „Toto, de ingenieur". De afspraak was in feite erg simpel: de Sicilianen zouden zich met de tabakssmokkel bezighouden, terwijl de Fran sen (uit Marseille en van Cor sica) de drugs voor hun reke ning zouden nemen. Het meest onfortuinlijk in die genadeloze misdaadoorlog zijn de Napolitaanse onderwereld figuren zelf, die zich met de ene of de andere partij, of beide bezighouden en dus de meeste klappen oplopen. Momenteel is het betrekkelijk rustig, maar in de jaren '71, '72 werden vrijwel dagelijks - of beter gezegd elke nacht - bloedige wraakakties onderno men. Plaatselijke onderwereldkop- stukken werden op straat van uit rijdende auto's neergescho ten, ze „verdronken" op ge heimzinnige wijze in zee of verdwenen zonder spoor ach ter te laten. Het waren de jaren waarin de Sicilianen en de Fransen zich minder met Napels bemoeiden. In die leemte vochten de plaatselijke misdaadbaasjes om de macht, ontredderd als ze waren, omdat ze zonder be velen van hogerhand nauwe lijks wisten wat te doen. Op het moment, dat de anti- Mafia commissie van het Itali aanse parlement kort geleden min of meer officieel vaststel de, dat de Mafia al ruim twin tig jaar een grote invloed heeft in het steenrijke Milaan, publiceerde de Noorditaliaanse krant „La Stampa" een onder zoek, ingesteld naar de positie van Napels in de internationa le smokkelwereld. Napels wordt misschien niet helemaal ten onrechte - per traditie een stad van dieven en smokkelaars genoemd. Kort na de oorlog floreerde er een levendige zwarte handel in penicilline. Daarna is de smokkel in drugs en sigaretten gekomen. Momenteel hebben de Sicilia nen de touwtjes weer in han den. Hun smokkelhoofdkwar- tier bevindt zich in het Zwit serse Lugano, waar keurig ge camoufleerde „handelsonder nemingen" ondermeer per te lex in verbinding staan met de „cosa nostra"-kantoren in de Veren gde Staten. De Mafia is bijzonder gesteld op die macht, omdat het een onmisbare inkomstenbron be tekent voor de organisaties op Sicilië, in Noord-Italië en zelfs in Amerika- Vorig jaar nam de Italiaanse douane in Napels 170 ton smokkelsigaretten in beslag, een forse hoeveelheid, maar deskundigen schatten dat het slechts een tiende is of nog minder van de hoeveelheid die In het begin van de jaren zeventig kwam er aan dat misdaadevenwicht een einde. De opiumlij n met het Oosten werd geblokkeerd. De aanvoer uit Turkije stagneerde en in Frankrijk werden grote clan destiene drugraffinaderijen ontdekt en ontmanteld. Kort om, de Fransen verloren hun handel en wilden zich daarom weer op de smokkel van siga retten concentreren. Het gevolg was een regelrech te gangsteroorlog, met weder zijdse verklikkerijen, moord en doodslag, ontvoeringen en wraakakties. De perfecte misdaadorganisa tie viel in diggelen, Napels raakte geïsoleerd in de smok kelwereld en de Napolitaanse onderbaasjes wisten niets be ter te doen in deze tijden van onzekerheid dan elkaar het le ven zuur te maken. Ondertussen liep de winstge vende sigarettensmokkel lang zaam terug, tot groot verdriel van de misdaadkopstukken die elkaar nu opnieuw schijnbaar toch weer gevonden hebben om de rijke buit in het smok- kelgebied van de Middellandse Zee te verdelen. 0 Napels, schilderachtig, maar in de confrontatie van Mar seillanen en Sicilianen lang niet ongevaarlijk. De twee grote clans hebben het smokkelverkeer over land en over het water verdeeld, waarbij de Sicilianen de rijk ste inkomstenbron behouden. Ondertussen probeert de over heid minstens gelijke tred te houden met de smokkelor.t- wikkeling, of liever nog een stapje voor te komen om aan deze lucratieve handel een einde te maken. Die oorlog speelt zich groten deels op de nachtelijke wate ren bij Napels af, waar vrachtvaarders uit de tanden van het Midden-Oosten vlak buiten de territoriale wateren wachten op de supersnelle mo torboten die hun lading over nemen en aan land moeten brengen De smokkelaars bedienen zich van zwartgeverfde boten, uit gerust met radar, en die ge makkelijk 120 km. per uur kunnen halen. Het onderscheppen van die smokkelboten betekent voor politie en do-uane altijd prijs, op de heenWeg naar de wach tende vrachtvaarders vervoe ren ze grote bedragen aan dol lars: op de terugweg naar het vasteland zitten ze barsten- stoevol met smokkels'garetten. FRANS WIJN AN DS (Van onze correspondent) WASHINGTON Er blijkt in journalistieke kringen in Ne derland enig gekrakeel te heb ben gewoed omtrent de juiste vertaling van het begrip „strea king". Mijn collega Henk Leffelaar is de vader van de term „scllichten" en hij levert de volgende definitie: „Schich ten (schichtte, geschicht), het zich onaangekondigd binnen of buit en hellend naakt voort be wegen bii voorkeur bij gele genheden die publiek bijeen brengen zoals kroningsfeesten, jaarvergaderingen van aan deelhouders, begrotingsdebat ten in de Tweede Kamer; tij dens ie parade schichtte een jongeman langs het detache ment Grenadiers en salueerde de garnizoenscommandant". Terwijl Leffelaar gnuivend van genot ie term „schichten" aan het Nederlandse taalge bruik toevoegde besloot ik het woord „flitsen" te kiezen. De term „blootflitsen" leek me eveneens aanvaardbaar. Leffe laar gebruikt mijn naam ijdel in „de Journalist", het orgaan van de Nederlandse Vereni ging van Journalisten en ik heb hem de volgende missive ter hand gesteld: De Heer Henk Leffelaar La Nicoise Washington, D C. Goede Vriend en Collega, Nu gij op de valreep staat om in nu; vakantie te gaan uitrus ten van de uitputting, die on der meer uw uitvinding van het woord „schichten" moet hebben veroorzaakt, ooel ik mij zedelijk verplicht u eni germate te beknorren. Gij las mij fier uw welgestructureerd schrijven aan het orgaan van de Nederlandse Vereniging van Journalisten voor en de ondertoon daarvan was dat het Amerikaans „streaking" het voortreffelijkst in onze moers taal is weergegeven met het door u zo wel gepropageerde begrip „schichten". Het lijkt er op dat u het Algemeen Nederlands Persbu reau en enkele van uw bent genoten in Haarlem, Hilver sum en andere centra van on ze taalgeschiedenis, gepromo veerd hebt tot arbiters van het Nederlandse taalgebruik. Waarom het niet hogerop ge zocht? Waarom een flitsverto- ning niet aangeduid met „blootschok"een woord dat ik zojuist zelf heb gebaard? Ik heb nog steeds bezwaren tegen het woord „schichten". Gij betoogde dat het fenomeen iets schichtigs heeft (in de zin van een schichtig paard), maar het moet u nochtans zijn opgevallen dat de flitsers fier en daadkrachtig voortsnellen. Als er schichtige elementen in het blootf'itsen zitten, dan be horen vrouwen zulks, uw woord hanterend, te doen met de linkerbovenarm voor de borsten en de rechterhand voor de vermiljoenen gleuf. Mannen, dat is U duidelijk, hebben veelal aan één hand voldoende. Het schichtige sug gereert nervositeit, schaamte en een Calvinistische Vreze des Heren. Schichten, de smaak van het woord, komend uit beide mondhoeken, doet me denken aan een bolderende huifkar. Het woord heeft iets jichtigs. Het kan wellicht van toepas sing worden gebracht op hoog bejaarde flitsers. Gij moet, in de werkelijkheid van het ge beuren of op foto's, hebben waargenomen dat de flitsers hun armen ver boven het mid denrif verheffen en dat er rechtop wordt gesneld in de stijl van ae grote Paavo Nur- mi, die nooit schichtig was- Flitsen. Hoe mooi ligt dat, smeltend, in de mond. Het woord fluit een beetje, het sugge.reert doelgerichte snel heid, een windstoot, die -om met Marsman te spreken- als een antilope voorbijwaait. Het woord schichten daarentegen roept associaties bij me wak ker van een premature scheet in een volle lift, waar de va der schichtig en tezelfdertijd beschuldigend om zich heen kijkt om een dader te localise- ren, terwijl hi j dondersgoed weet van wie de onwelrieken de wmdflits afkomstig was. Meestal kleuren er dan wel een paar onschvldigen. Ik geef het woord flitsen niet prijs, norh de daarvan afgelei de vormen massaflits, soloflits, motorflits en anti flits-flits Ik overweeg mijn liefde voor het woord Pitsen en mijn afkeer van het door u gebastaardi- seerde schichten te demonstre ren door in het oosten en zuiden der lands flitsend vlug schriften uit te reiken waarin ik u als snoodaard aan de kaak stel. Mogelijk volgt er een arrestatie en zal ik, in het uniform ener opperwachtmees ter, een dagje moeten zitten. Ik zal me verdedigen tot voor de Hoge Raad der Nederlan den. Want het wordt geen or dinaire schicht, maar een flits voor de Nederlandse taal. Gij ziet Henk. lat wat mij betreft s de slag nog niet gestreden. Ik hoop van harte dat uw reac ties schichtig zijn en de mijn* flitsend. Ik teken met respect, hoogachting en vriendschap. BER1 VAN VEL?,EN

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1974 | | pagina 5