Die paar borreltjes zijn straks genoe BLOEDPROEF WORDT IN NAJAAR VERPLICHT Telly Savalas Superster vrij., IN SEPTEMBER LANDE LIJKE ACTIE VEILIG VERKEER OVER „RIJDEN ONDER INVLOED "KOJAK" (IN SEPT. BIJ NCRV) TREKT IN VS MEER KIJKERS DAN "ALL IN THE FAMILY" uit tantoor heb- an voor een ïancierings- istratie heb- an voor een '(ES) ATLASSER R TEERDER helpster/ gediplomeerd lp voor de keu- 9 9 (Van een onzer verslaggevers) DEN HAAG - Veilig V erkeer Nederland start in septem ber met een landelijke actie die de mensen moet gaan voor bereiden op de ingrijpende gevolgen van de wetswijziging van artikel 26 van de Wegen Verkeers Wet. Naar minister Westerterp beeft aangekondigd zal vanaf die tijd reeds bet „rijden onder invloed" worden aangenomen bij een pro millage van 0,5, terwijl tevens de bloedproef verplicht wordt gesteld. gros Trim vakantie Tunnel-effect Geldboete Glaasje-op Niet zomaar f.m i «i Lager Lhu i leeftijd van 4 tot 14 jaar ntwoordelijk voor een opti. :he dienst, net maatschap- irte termijn een erwijs aan leerlingen die IIS. ingewone scholen als van astand aangewezen zijn op ze kinderafdeling vragen wij r kennis en mogelijk enige erwijs op de kinderafdeling Personeelszaken met ver- Wilhelminasingel 33 Breda dewerkster krijgt afwisse- ondentie, beheer verzeke- de schadebehandeling. typediploma. (60, Tilburg. a medewerkster krijgt bij de verzorging van en typediploma. Leef- aan 460, Tilburg. job op een onzer leling, 'NAROUSHOF" te Wouw Richtlijnen voor oejaardenls- m na verschlining van c thof Leonardushot 8. Wouw e Mevr Th. L. M van Miert# Een en ander onafhankelijk van de vraag of men bij die hoeveelheid alcohol, die tenslotte overeenkomt met slechts drie borrels nu wel in staat was een auto, bromfiets of fiets naar beho ren te besturen. De voetgan ger blijft buiten schot, om dat. zoals de Memorie van Toelichting lakoniek zegt, de automobilist in staat moet lijn om naar huis te lopen I ais hij teveel gedronken heeft. Tot nu toe was de bloedproef slechts de bron vali een aan vullend bewijs. Daarnaast gol den de getuigenverklaringen van de politic, die van de verdachte een beeld schetsten, dat varieerde van „waggelen- d gang" tot „lallende spraak Veel inenseti echter vooral gewoontedrinkers weten in het uur van de waarheid zich zodanig te beheersen dat er van deze uiterlijke kenteke nen geen sprake is. Ook de klap van een ongeluk ka'a tijdelijk ontnuchterend werken. Het is dan ook geen uitzonde ring geweest dat een verdach te tegenover de rechter ver- kLarde „weliswaar 25 pilsjes te hebben gedronken, maar nog goed te hebben kunnen rij- De nieuwe wet stelt niet al leen het in gevaar brengen van het verkeer strafbaar, I maar ook louter het feit dat men 0,5 promille Ui zijn bloed heeft en daarmee een gevaren- kans schept, die in het moder- i ne verkeer niet meer te tole reren valt. De actie van Veilig Verkeer zal gericht zijn op dit voor vele duizenden nieuwe aspect. Iedere Nederlander «••et immers al lang dat rij den onder invloed niet mag en I iedereen vindt het afschuwe lijk als er door alcoholmis bruik een kind wordt doodge reden. Het Maar even zo vrolijk vindt het gros van de Nederlanders dat ten paar borreltjes niet zoveel kwaad kunnen. Welnu, voort aan kan dat wel kwaad. Dat Mekent een omschakeling in de mentaliteit die niet gering is. Zelfs goedgemotiveerden hebben er moeite mee. Zo is in 1970 een enquête gehouden onder de deelnemers aan een wetenschappelijk congres over alcohol en wegverkeer. Liefst 87% van de congressisten (ju risten. politiemensen, artsen, maatschappelijk werkers en dergelijke) verklaarden nogal eens te rijden na gedronken te hebben, terwijl 45% zelfs toe gaf ooit onder invloed te heb ben gereden. Een zeer klein deel echter moest toegeven daarvoor een proces verbaal te hebben ge had. Iedereen bleek dit eigen gedrag bovendien zeer laak baar te vinden. Conclusie: Men weet dat het niet mag, maar iedereen doet het. De kans dat je gepakt wordt is erg klein. Elke automobilist heeft de neiging te denken dat hij het bij een controle wel zal redden met een ferme blik en rustig gedrag. De nieuwe bepalingen zullen hem dan ook meer afschrik ken dan de dreiging met ge vangenisstraf. Dat is ook de bevinding van mr, Dato Steen huis, die in 1972 promoveerde op dit onderwerp. Mr. Steen- huis ziet op grond van zijn onderzoek hoge straffen niet zo zitten. Hij legt liever de nadruk op scherpere controle, verbeurdverklaring van de au to in plaats van gevangenis straf, en vooral een beter openbaar vervoer na sluitings tijd van de cafés. Sterker nog maakt het profes sor Ch. Enschedé, die het nut van de gevangenisstraffen in twijfel trekt, sinds de meeste straffen in Bankenbosch wor den uitgezeten. Een verblijf in dlit oord temidden van veelal de vooraanstaanden van de sa menleving vergelijkt hij met een „sportieve trimvakantie". De automobilist calculeert dat risico weg tegen het feit dat hij maar een kans van één op de vijfhonderd heeft inder daad gepakt te worden. Dat is mede het gevolg varr de welvaart. Iedereen rijdt aiuto en het is typerend de aanpak van de overtreders zich in de laatste decennia te zien wijzi gen. Van het dramatische vooroorlogse „Vaderlief, toe drink niet meer", werd het in 1965 de meer jolige slagzin: ..Glaasje op, laat je rijden". Alcohol is uit de welvaarts staat niet meer weg te den ken. Professor dr. J. Buikihuiisen uit Groningen heeft dan ook en kele jaren geleden de realisti sche slagzin bedacht: „Een op een". Dat wil zeggen niet meer drinken dan gemiddeld één borrel per uur alvorens men weer gaat rijden. Zijn visie werd echter te loszinnig bevonden in de kringen van drankbestrijders. Van Bud.k- huiisen stamt ook die semi-se- rieuze suggestie aan de rege ring een forse subsidie te ge ven voor een onderzoek naar een alcohol afbrekende pil. Dat zou. zo vindt hij, een maatschappelijk nut opleve ren, dat jaar lijk" op vele mil joenen guldens is te schatten. De nieuwe wijziging van arti kel 26 steunt mede op de meei praktische gegevens die professor Buiikhuisen met zijn staf heeft verzameld bij het onderzoek van het rijgedrag van enkele honderden proef personen. Zo is ook het magi sche getal van 0,5 promille ont staan, omdat hij kon aantonen, dat bij een dergelijk gehalte tien procent van de verkeers- aspecten verdwijnt. Vooral dioor hot tunnel-effect, dat er voor zorgt dat de liohtbeschon- ken rijder niet meer waar neemt wat er te linker- en te rechter zijde maast hem plaats vindt. In de Memorie van Toelichting wordt voorts gesproken van het optreden van een eerste euforie (dat is: „Een onwezen lijke staat van verrukking") bij een promillage tussen de 0,3 en de 0,8. Het moment om in te grijpen achten de minis ters van Verkeer en Water staat en Justitie dan ook het gemiddelde van 0,5 promille Trouwens, niet alleen de hui dige ministers Westerterp er Van Agt vinden dat. Het wets ontwerp dateert al van 1969 toen de heren Bakker en Pc lak het bewind voerden. Maar ook daarvoor is er a uitvoerig over geharreward in de Tweede Kamer. Het bleef voor velen een moeilijk te verteren zaak dat iemand, die geen brokken maakte en 9ub jectief gezien misschien nog wel in staat meest worden ge acht te kunnen autorijden, toch op grond van een objec tief vast te stellen promillage zou kunnen worden veroor deeld. Bovendien maakte de Koninklijke Maatschappij tot Bevordering van de Genees kunst medisch-ethische be zwaren. Een arts is er om patiënten bij te staan, en niet om ze in de bak te helpen. Het algemeen belang gaf echter toch de doorslag. Mits maar, aldus de Maatschappij, de artsen op vrijwillige basis worden gere kruteerd en ziij geen eigen pa tiënten te onderzoeken krijgen. loopt men zonder ongelukken toch het risico van gevange nisstraffen van ten hoogste drie maanden, en met dode lijk- of zwaar letsel respectie velijk drie en twee jaar. Het gevolg van die „paar borreltjes" kan fataal zijn.. Dat algemeen belang werd ook voor andere groepen een steeds meer doorslaggevend ar gument. Zelfs het Bedirijfs- schap Horeca, in hoorzitting van de openbare commissie gehoord, zei er begrip voor te hebben dat er iets gebeurde aan het alcoholmisbruik, maar men was, zei men, vooral blij dat het niet uitdraaide op een totaal verbod. Dat zou hebben geleid tot „Glaasje op, blijf maar slapen", zoals niet -zon der zelfspot gezegd werd. Ernstiger was de conclusie die men uit de rechtspraktijk moest trekken. Terwijl er twaalf procent van de dodelij ke ongelukken aan alcohol is te wijten, werd tot nu toe maar een zeer klein deel der aangehoudenen ook inderdaad gestraft. Ons recht geeft nu eenmaal een verdachte het voordeel van de twijfel. In de praktijk nam de rechter veelal een zo ruime marge, dat pas bij 1,5 promille een veroorde ling volgde, een promillage waarbij „iedereen onder alle omstandigheden geacht moet worden onbekwaam te zijn". Voeg daarbij de bevindingen van de Stichting Wetenschap pelijk Onderzoek Verkeersvei ligheid (SWOV). dat in het weekend zo'n tien procent met meer dan één promille pleegt te rijden, en het is duidelijk dat er wel een wetswijziging moest komen. Bovendien was het een onbillijke toestand, dat iemand die zich vrijwillig onderwierp aan een bloedproef (30 tot 50% van de aangehou den, naar drank ruikende mensen) in de praktijk er slechter van afkwam, dan de genen die zich aan zo'n proef onttrokken. Ook hier was dus gelijktrekking billijk- al zal door het verplicht stellen van de bloedproef het aantal prik ken stijgen van 7000 naar 20.00 Oper jaar. Een aanzienlij ke taakverzwaring voor politie en administratie derhalve. N<u is het ook weer niiet zo, dat iedereen vanaf 1 novem ber „zomaar" van de straat geplukt kan worden voor een gang naar do politiedokter. In principe blijft de gang van zaken ongewijzigd. Alleen ais er een redelijk vermoeden van schuld is, kan de proef ver plicht worden gesteld. Dat vermoeden is er echter ai, als de blaaeproef ongunstig uit valt. Maar niemand zal bij een routinecontrole in het buisje behoeven te blazen als hij zich normaal gedraagt. Voorts kan de verplichting slechts worden opgelegd door de officier van justitie en en kele per district aan te wijzen ambtenaren, die, aldus minis ter Van Agt, op grorud van hun ervaring en hun rang een (Van onze correspondent in Washington) WASHINGTON Aristoteles (Telly) Savalas belde zijn stokoude moeder in Califor nia. die een jaar geleden nog een tentoonstelling van icoonachtige schilderijen heeft ge houden. „Mama", zei Telly, die nu 52 jaar is, „ik heb een rol in „The Greatest Story Ever Told" Het leven van Jezus. Mama was blij: „Ik heb altijd geweten dat mijn baby oen fantastische Jezus kan spelen". Telly heeft enkele weken geaarzeld voordat hij haar durfde te vertellen dat voor hem de rol van Pontius Pilatus was weggelegd. Ik heb „Mama" Savalas bij de opening van haar tentoonstel- hng in Alexandrië gesproken. n vrouw van roestvrij staal 'J1 .aen ^stMlse-maagdenge- aad leunend op een zware nuppel. Ze kiikt dwars door ,e Zle' heen. Met een blik op »e knuppel zei ze: ,.Je moei ,eas ,wat behoorlijks over Amerika schrijven", kay Mama, hier komt het: rti'-v,. v'er zonen en een tochten grootgebracht die ai hè'- ,uJn "obakerd in de Griekse (f hoving. Daar is Socratet ASavalas, die me reed' -r f1®' talent van broedei r«i vei"haalde, toen de vm u"1 wereld nauwelijks cnLjï. vernorr<en had. So rting s' waa een verbin- PrwTn11 V*P het ..Foreign en ié kenter In Washington J zaS wel eens kans vrij wel onmogelijke afspraken voor me te maken. Hij deed dat volgens een zeer speciale formule. Hij belde bijvoor beeld de secretaresse van Geor ge Wallace met de medede ling Sarah, sweetheart, ken je mijn broeder Telly? Je weet wel. die kale gek in .•The Dirty Dozen". Hoe is hel weer in Montgomery? Hier zit tegenover mij de schrijvende Frank Sinatra van lovely Hol land en hij wil met old Geor ge praten. Dat is goed nieuws voor George, baby.... Gus zit nu in Athene om de betrekkingen tussen de Ame rikaanse Middellandse-Zeevloot en de Griekse bevolking zoet te houden, maar het is niet ondenkbaar dat hij nog eens irr de voetsporen van broeder Telly treedt. De andere broe ders zijn Praxiteles en Demos thenes (bijgenaamd George) die ook een rol speelt in Tei ly's grootste succes tot dusver, de televisieserie ,,Kojak". Kojak is het verhaal van een spijkerharde Newyorkse poli- tieluitenant, die onder meer een speurder Stavros (Demos thenes Savalas) in dienst heeft „Jojak" heeft sinds kort een grotere kijkdichtheid dan „All in the Family", tot dan toe de populairste televisieserie in de Verenigde Staten. Telly zegt van zichzelf: „Ik ben het soort gorilla dat de mensen aanspreekt". Zijn neus wordt beschreven als een ijs- breker. Hij grijnst als een boekanier. Zijn schedel is zo glad als een biljartbal, want dit scheert hij mee wanneer hij zich in de ochtend van zijn stoppelbaard ontdoet. Hij heeft een brede nek met een diepe, met de belangen van de ver dachte evenredige beslissing kunnen nemen. En ook kan men nog altijd de verplichte bloedproef weige ren. Niet alleen op grond van bepaalde ziektes (onder ande ren bloederziekte maar ook gewoon omdat men eenvoudig geen „vreemden aan zijn lijf wil". De politie kian dan niet, zoals in andere landen wel gebeurt, met geweld gaan dwingen. De weigeraar moet echter wel rekenen op dezelf de straf die hij zou hebben ge kregen als er wel meer dan 0,5 promille in zijn bloed zou zijn geconstateerd. Gunstig voor de verdachte is ook- dat er niet wordt „terug gerekend", Het promillage in het bloed is tijdens de proef gemiddeld 0,3 promille lager dan tijdens het rijden. Dit me de door het tijdsverloop tussen de aanhouding en de proef. In f,eite kan men dus nog met 0,8 rijden als dat zo nodiiig moet. Dat sluit mooi aan met landen zoals Engeland- Oosten rijk- Zwitserland en Duitsland, waar de fatale grens wettelijk op 0,8 is gesteld, maar dan veelal wel met terugrekening. In Duitsland heeft de vorig jaar ju li ingevoerde grens van 0,8 promille gunstige resulta ten opgeleverd. Het drinkge drag op recepties en dergelijke lijkt zich op vrijwel moeitelo ze wijze te hebben gewijzigd. W Richt speelt daarbij ook een rol dat de verzekering daar anders dan bij ons eigen schade niet meer hoeft uit te keren bij 0,8 promille, ook als er geen sprake was van onverantwoord rijden. Duitse overtreders kunnen bij aanhouding rekenen op vaste prik van 500 mark boete en een maand ontzegging. In Ne derland is de straf formeel gezien hoger. Met 0,5 promille Hoewel er dus geen geldboete als sanctie vermeld staat zal het er in de lichte gevallen toch vaak op uitdraaien. Arti kel 24 van het Wetboek van Strafrecht geeft de rechter de mogelijkheid bij misdrijven waarop een gevangenisstraf van niet meer dan drie maan den staat een plaatsvervangen de geldboete op te leggen. Van dat artikel zal de rechter na november veel gebruik gaan maken, als hij tenminste de eisen van de officieren zal ho noreren. Minister Van Agt heeft namelijk bij het 'behan delen van de wet in de Eerste Kamer gezegd niet uit te zijn op „een toevloed van gevangenis straffen.' En dat zeker niet voor mensen die voor de eerste keer veroordeeld worden, dan wel die met een geringe promilla ge-overschrijding in het bloed. De richtlijnen van de minister aan het Openbaar Ministerie zullen daar dan ook wel op gebaseerd worden. Jammer blijft het tenslotte wel dat de automobilisten niet zelf kunnen testen of zij over de scheef zijn gegaan. De li chamelijke conditie, het tempo van drinken, de hoeveelheid voedsel die tussendoor wordt gegeten, bepalen mede het uit eindelijke promillage, terwijl er gemiddeld 0,15 promille per uur wordt afgebroken. Een vuistregel van ..hoeveel men mag drinken" is dan ook niet te geven. Het zou daarom wellicht nuttig zijn de woor den van het kamerlid Jonge ling (GPV) ter harte te ne men. Tijdens een der debatten zei hij immers dat „Iedereen in geweten verplicht is zich in optimale conditie achter het stuur te zetten". Daar viel, volgens het kamerlid, niet al leen alcoholgebruik onder. Ook iemand die slecht heeft geslapen, met huiselijke moei lijkheden tobt, of ruzie heeft met zijn chef, kan een gevaar op de weg zijn, al is zulks niet via een bloedproef aan te tonen. JOHN ROOZEN (Van onze correspondent) WASHINGTON In september gaat de NCRV de Amerikaanse televi sie-serie „Kojak" uitzen den, die gewijd is aan de activiteiten van een Newyorkse politie-detec- tive. „Kojak" is sedert kort het populairste Amerikaanse televisie programma en heeft een grotere kijkdichtheid dan „All in the Family", dat lang aan de top van de ranglijst heeft gestaan. De hoofdrolspeler in „Kojak" is Telly (Aristo teles) Savalas, ex-ambte naar van het State De partment, die via rollen als „The Birdman of Al- catraz^, „The Greatest Story Ever Told" en „The Dirty Dozen" hoog aan het Amerikaanse film-firmament is gere zen. Savalas is zich sinds kort ook als chansonnier gaan ontwikkelen. Hij is nu de super-ster van de Amerikaanse televisie. horizontale plooi. Zijn schedel transpireert wanneer hij ..Ko jak" speelt. Hij gaat het kwaat, te lijf ais een bonk vlees geworden dreiging. Ge zeten voor de beeldbuis kan men het zweet van Kojak en zijn misdaadbestrijders bijna ruiken. Hij is een harde „cop" met een hart van goud hij zal geen straatprostituée ar resteren, maar haar met de boodschap „Zorg goed voor je zelf. sweetie" naar huis stu ren. Wat Mama Savalas van „Ko- ja/k" denkt, weet ik niet. Telly was tot zijn 37ste gebonden aan het State Department en de nieuwsafdeling van ABC- televisie. Hij besloot, voor de grap, te solliciteren voor een rolletje in een televisieserie, ofschoon hij geen enkele vorm van acteursopleiding had ge noten. Tot zijn niet geringe verbazing kreeg hij de rol. Ma ma zei toen: „Acteur zijn is mood, maar wat ga je doen om je brood te verdienen?" Het ging redelijk goed met Telly: een bijrol in ..The Birdman of Alcatraz" schonk hem een Oscar-nominatie en via „The Dirty Dozen" begon zijn ster langzaam te rijzen. Hij nam Mamia mee naar de gala-pre mière van Dirty Dozen. Haar commentaar was: „Deze film is schandalig". ,-En wat denk je van mijn rol?", bedelde Aristoteles. „Belachelijk" zei ze. Soorates, Aristoteles, Praxite les en Demosthenes Savalas zijn de zonen van Mama en een Griekse emigrant, die na zijn aankomst in Amerika kans zag twee enorme fortui nen te verslingeren aan fan tastische projecten. De Sava- ias-broeders groeiden op in een plezierige voorstad van New York, Garden City, maar van de ene dag op de andere verlieten Socrates, Aristoteles, Praxiteles en Demosthenes een elegante privé-school om, vanuit een oude vrachtwagen, met vader Savalas cake te gaan verkopen. ..We waren het gelukkigst toen we op de on derste trede van de ladder stonden", zegt Telly, die nu een uitzonderlijk rijk man is en volgens de laatste opi niepeilingen een sex-sym- bool van formaat, die de har ten van met name wat oudere vrouwen doet bonken. In de komende herfst komt er een film van Telly Savalas door hemzelf geschreven en geregisseerd over een be jaarde psychiater die een con tract heeft met de duivel. „Kojak" heeft hem inmiddels een Rolls Royce en een fortuin geschonken. Op de Rolls Roy ce prijken nummerborden met TELLYS ero-p. Slechts twee maal in het afgelopen seizoen werd de belangstelling voor ..Kojak' overvleugeld: diat was toen op concurrerende kanalen e en aanrandingsdocumentaire en „De executie van Soldaat Slovik" werden gepresenteerd; het laatste is een documentai re over de executie van de enige Amerikaanse soldaat in de tweede wereldoorlog, die wegens desertie voor het vuurpeloton werd gezet. BERT v. VELZEN mt

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1974 | | pagina 15