EXPLOSIEF CYPRUS
HUISARTS MOET
BEKWAAM EN
AARDIG ZIJN
ENGELAND NADER TOT EUROPA
Tien procent viel uit....
A-status TROS
niet van
harte verleend
SAHAB
Pas
bed<
dor]
met
Naar EEG-energiebeleid en akkoord over Concorde te Parijs
KERKJE
WORDT
Geen slangemens
Gevaar voor de vrijheid
PERFECT
GELAND
KORPS MARINIERS
Perzië-
Nederland
weer
normaal
binnenland
buitenland
1■BHHBHHHM
SOJOEZ 14
De Concorde
Suggestie NVV
Koppelbazen
en sociale
premies
Van der Stoel:
„Niet klimaa
Hersenoperatit
Zaterdag 20 juli 1974
*^rza-t
Copyright De Stem/Het Parool
UTRECHT (ANP) Of een huisarts deftige patiënten heeft doet er weinig
toe, -maar hij moet wel op de hoogte blijven van de vorderingen in de medische
wetenschap. Deze twee „kenmerken" in een vragenlijst die aan 1683 patiënten
uit zes huisartsenpraktijken is voorgelegd, kregen van respectievelijk 3 en 95,5
procent van de ondervraagden de kwalificatie zeer of tamelijk belangrijk.
Het onderzoek, waarvan de uitkomsten deze week zijn gepubliceerd in „Huis
arts en Wetenschapis uitgevoerd door medewerkers van het Instituut voor
Sociale Geneeskunde en het Huisartseninstituut in Nijmegen. Doel ervan was,
na te gaan welke eigenschappen van de huisarts de mensen het belangrijkst
vinden.
„Plezierig in de omgangen vriendelijkscoorden zeer hoog, evenals het
tonen van belangstelling voor gezinsproblemen en „eerlijk zeggen waar het op
staat, hoe erg het ook is", goed met kinderen kunnen opschieten, zich aan tijden
van afspraken houden en een goede reputatie hebben.
Of een huisarts „van onbesproken gedrag is" vond 18 procent van de onder
vraagden zeer of ta7nelijk onbelangrijk. Ongeveer de helft van de deelnemers
aan het onderzoek antwoordde ook onbelangrijkop vragen alsmoet de huis
arts er sympathiek uitzien, een man zijn, gehuwd zijn, veel geneesmiddelen
voorschrijven of dezelfde godsdienst hebben. Of de arts geen kleurling is vindt
bijna 80 procent onbelangrijk en of hij dezelfde politieke gerichtheid heeft on
geveer 75 procent.
Sociale activiteiten van de huisarts worden door 40 tot ruim 60 procent van
de ondervraagden hoog aangeslagen, bijvoorbeeld actief bezig zijn met milieu
vervuiling, sociale rechtvaardigheid, abortuswetgeving en woningnood.
commentaar
De houding van de Amerikaanse president Nixon in de kwes-
tie-Cyprus maakt duidelijk dat hij zich pijnlijk bewust is
van de haalbaarheid van een afzettingsprocedure (impeach
ment), die door de Watergate-affaire als een guillotine boven
zijn politieke nek hangt.
Sterke aanwijzingen duiden erop dat Washington niet erg
rouwig is over het verdwijnen van Makarios. De Amerikanen,
die goede betrekkingen onderhouden met de Griekse kolonels
(algemeen gezien als de aanstichters van de coup op Cyprus),
zouden de regering van de nieuwe sterke man Safnpson wiilen
erkennen, omdat voorkomen is dat Cyprus communistisch zou
worden. Hoewel dat „gevaar" zich, ondanks Russische wapen
leveranties aan Makarios, nooit zo duidelijk heeft gemanifes
teerd.
Nixon bespeelt met deze houding voornamelijk dat ge
deelte van zijn (slinkend aantal) aanhangers, dat nog een onge
breidelde communisten-haat en -vrees heeft. Die Nixon-
fans voelden zich verraden door zijn reizen naar Peking (en
vooral) Moskou, waar Amerikaanse belangen „verkocht" zou
den zijn aan communisten. Nixon kan in deze voor hem zo
moeilijke tijden alle steun in eigen land gebruiken, die hij
maar kan krijgen. De oogluikend toegestane „redding" van
Cyprus „uit de klauwen van het communisme" drijft in ieder
geval een aantal ultra-rechtse aanhangers weer in zijn richting.
De heer Nixon heeft zich de laatste tijd in een ontelbaar
aantal bochten moeten wringen om (politiek) te overleven.
Maar hij beseft goed geen slangemens te zijn; eens zal er iets
breken. Maar dat ogenblik wil hij wel zo lang mogelijk uit
stellen.
De N.V.S.H. gaat een kort geding aanspannen tegen de Staat
der Nederlanden (lees: de minister van Justitie, prof. Van
Agt) en wel vanwege het feit, dat een officier van justitie in
de laatste tijd tot tweemaal toe een vervolging heeft ingesteld
tegen de leiding van een abortuskliniek. In het eerste geval
betrof het een abortuskliniek in Amsterdam, waar een Belgi
sche vrouw na behandeling is overleden- Vlak daarna werd
proces-verbaal opgemaakt tegen een kliniek in Heemstede,
waar vruchtafdrijving plaats vindt bij vrouwen, die langer dan
twaalf weken zwanger zijn. De gebruikelijke termijn is acht
twaalf weken.
Dat kort geding wordt een vreemde, maar juridisch ook in
teressante rechtszaak. Volgens opgave van de N.V.S.H. zelf
zijn in 1973 in Nederland ruim 20.000 abortussen gepleegd,
voor een groot deel bij jonge vrouwen tussen 15 en 19 jaar-
Deze abortuspraktijk, die volstrekt in strijd is met de huidige
wetgeving, is het gevolg van de grote mate van passiviteit,
welke het overheidsbeleid terzake kenmerkt. Alleen toen het
de minister blijkbaar te gek werd in Amsterdam en Heem
stede heeft hij enige activiteiten doen ontwikkelen. Voor
goed begrip diene, dat in Heemstede sprake is van een dus
danige zwangerschapontwikkeling, dat de vrucht niet meer
kan worden weggezogen, maar moet worden weggeknipt
De N.V.S.H. neemt minister Van Agt deze interventie kwa
lijk. Wij begrijpen dit niet- Er bestaan in Nederland grote be
zwaren tegen de huidige abortuspraktijk. De seksuele hervor
ming, die op dit gebied heeft plaatsgevonden, wordt door
velen gezien als seksuele ontaarding, als een devaluatie van
menselijke waarden. Minister Van Agt probeert nu met de con
fessionele partijen een nieuwe wettelijke regeling te ontwer
pen, die meer recht doet wedervaren aan een grondbeginsel
van christendom en humanisme, te weten eerbied voor het
leven, en terzelfdertijd uitkomst biedt voor vrouwen, voor wie
een zwangerschap grote lichamelijke en/of geestelijke risico's
met zich brengt. Als nu het totstandbrengen van een ook
moreel verantwoord compromis terzake een zo moeilijke
zaak blijkt te zijn, moet men niet, zoals de N.V.S.H. nu doet,
ageren op een wiize, die anderen wel als oure provocatie
moeten ervaren-
Wij hebben in Nederland geleerd te leven met een veeiheid
van zeer uiteenlopende opvattingen en overtuigingen. Dat
heeft geresulteerd in een geestelijk klimaat van vrijheid en
verdraagzaamheid, verworvenheden on» zuinig op te zijn
Daarom past een waarschuwing aan het adres van al die her
vormers, of ze nu op politiek, seksueel of religieus gebied
actief zijn, die hun zienswijze als bindend proberen op te leg
gen. Zelfs als dit gebeurt onder het mom van een juridische
vraagstelling. Het is hun doordrammerij, hun onverdraagzaam
heid, die op het ogenblik in Nederland het ergste gevaar
vormt voor de (geestelijke) vrijheid.
(Van onze redactie buitenland)
PARIJS Grool-Brittanië heeft gisteren voor
liet eerst beloofd zich met zijn acht EEG-partners
te gaan wijden aan een gezamenlijk op te stellen
energiebeleid. Frankrijk en Engeland bereikten bo
vendien een beginselakkoord over de produktie van
de Concorde, het gezamenlijk project van het super
sonisch verkeersvliegtuig.
Dit is bekendgemaakt na bet onderhoud van de
Franee president Giscard d' Estaing met de Britse
premier Wilson, die in Parijs op bezoek was.
In 't kort
UIT de zes boekwerken met
feitenmateriaal die gisteren
zijn gepubliceerd door de
commissie van justitie van het
Huis van Afgevaardigden zijn
geen directe bewijzen te des
tilleren dat Nixon opdracht
heeft gegeven tot een begun
stiging van het mammoetcon
cern ITT en de melkproducen
ten, in ruil voor hun bijdragen
aan zijn verkiezingscampag
ne.
HET Bedrijfspensioenfonds
voo1- de Detailhandel heeft be
sloten de pensioenrechten van
de ruim 32.000 deelnemers en
gepensioneerden per 1 januari
1975 met 12 procent te verho
gen
Er zijn grenzen. Het
de verstand en de objecüvitll
zeggen: zo kan het niet I
De maat is vol. Er is
var*!
MOSKOU (DPA) Het
ruimteschip Soioez-14 is giste
ren van een ruimtereis van
twee weken om 13.21 uur in
Kazachstan geland „met de
precisie van een scherpschut
ter". De capsule met Pawel
Popowitsj en Joeri Artjoechin
kwam slechts 2.000 meter van
liet vastgestelde punt aan ae
grond.
In het ruimtestation Saljoet-
3 hebben de twee ruimtevaar
ders die in perfecte conditie
bleken te verkeren, alle opge
dragen werkzaamheden en
proeven foutloos verricht. Be
langrij-k worden genoemd de
experimenten met een verbe
terd toestel voer lichaamsoefe
ningen. Viermaal daags deden
Popowitsj en Artjoechin oefe
ningen als hardlopen, springen
en gewichtheffen. De Saljoet-3
liet zich door die toeren niet
uit zijn evenwicht brengen.
De Britse Labourregeving
heeft zioh bereid getoond nau
wer samen te werken met de
bondgenoten nadat van Franse
zijde, precies op het juiste
moment, een aanval was ge
daan op bepaalde aspecten van
het Britse energiebeleid.
Vlak voor de aankomst van
Wilson in Parijs, donderdaga
vond, was van officiële Franse
zijde kritiek geleverd op wat
men noemde de Britse beper
kingen bij het exploiteren van
de enorme reserves van gas en
olie voor de Britse kusten.
Duidelijk werd toen ge
maakt dat de Fransen en de
andere EEG-landen van oor
deel waren dat zij zouden
worden uitgesloten van de
nieuwe vondsten aan aara-
schatten.
Terwijl de twee ministers!
van buitenlandse zaken, Jean
Saiuvagnargues en James Cai->j
laghan spraken over het ener-;
gieprobleem met zijn veiej
kanten, behandelden de presi
dent en de premier problemen I
als de toekomstige politieke
banden van Groot-B riUamv.c
met de andere landen, het lot;
van de Brits-Franse supersoni
sche machine de Concorde en
de tunnel onder het Kanaal,
die als men met de huidige
plannen doorgaat, gereed moet
zijn tegen 1980 ten koste van,
vdligens de huidige berekenin
gen twee miljard dollar.
Beide landen hadden het
plan zestien Concordes te bou
wen. Frankrijk had later aan
gedrongen op uitbreiding van
dit aantal tot negentien, maar
het gehele project werd in
Groot-Brittannië opnieuw be
studeerd met het oog op de
enorm gestegen produktiekos-
ten. Het gaat erop lijken, dat
een Concorde per stuk 55 mil
joen dollar moet gaan kos
ten.
De overeenkomst van giste
ren waarvan de bijzonderhe
den nog niet bekendgemaakt
zijn. werd gezien als een com
promis, een Franse woordvoer
der noemde het akkoord „po
sitief". Tot dusver heett het
Concordeproject waarmee men
tien jaar geleden is begonnen
de twee landen al 2.5 miljard
dollar meer gekost dan men
oorspronkelijk had bere
kend.
Premier Wilson deelde
voorts mee dat besloten was
tot onafhankelijke arbitrage ir
een geschil over olie-expiora
ties onderzee in het gebied
tussen Cornwall en Bretagne
Voor de afbakening van de
Britse en Franse zones wil
men internationaal bekende
persoonlijkheden inschake
len.
De Franse president deelde
premier Wilson mee dat htj,
nu Frankrijk het voorzitter
schap van de EEG-minister-
raad bekleedt, een initiatief
zal nemen dat gericht is op
versnelling van de totstand
brenging van een politiek Ver
enigd Europa.
(ADVERTENTIE)
9 De „onbekende Vierdaagse-loper" heeft het erop zitten. Verscholen achter bloemen die bewon
deraars hem gaven maakt hij zijn intocht in Nijmegen. Tien procent van het legioen dm dinsdag
van start was gegaan, haalde de eindstreep niet
deze plaats al veelvuldig
waarschuwd. Er is helaas rli.l
geluisterd en nu zitten we rt,|
de brokken.
We willen niet zover
om van discriminatie te s
ken. Maar we mogen wel steil
len dat hier op zijn mr-l
sprake is van kortzichtighjJ
en onzorgvuldigheidHm i
het mogelijk, vragen te'*!
zich nu af. Bittere neruijifl
vliegen over en weer, we gj
ven toe dat er aan beide
ten niet altijd even zuiver gj
redeneerd is. We zijn er alleul
maar over teleurgesteld ui
het zover moest komen
Maar nu zullen we
meer op deze zaak ten,
men. Het komt ons allemal
de strot uit. We worden
diverse keren per dag n»|
goed van. Soms moeten yl
bijkans braken. En daar heiJ
ben we genoeg van. De zaal
is gesloten. De dossiers gaa-j
dicht. En we gaan met eel
schone lei verde*.
■fc
Zo u begrijpt, ots zoiett
dwars zit, moet dat er e»|
uit. En dat is gebeurd. GeliiJ
kig maar. We zijn buitoi$e|
woon opgelucht
Dan maar met frisse m«|
verder. Doordravers van
week zijn de vierdaagselopec
watertrappers
Inwoners van een liuis tl
Wissel (gem. Epe) uieriel
met een enorme ravage gecwi-ï
fronteerd. In alle uioonrrJ
trekken was het interieur tel
nield. Het spoor van de intotl
kers leidde naar een Hemt
tuin. Twee apen bleken cl
daders- De directie van I
dierentuin vergoedt de scl».|
de.
Zou het dan toch zo r
wezen, alsdat het nu eindelij!
eens een keer, na ettelijkl
weken van tegenspoed en i f
lende, niet voortdurend mee|
zou REGENEN! Een mogelijk
aanwijzing hiervoor zou well
licht kunnen zijn het
morgen droog arriveren val
een sportieve collega, die if
12 km. die hem scheiden ra|
zijn werk, per rijwiel
en de eerste dagen vap til
week voortdurend drljfiui|
binnendroop.
Daarnaast moeten we zieti"!
voorkomen dat het morgen ti l
gent, want dan is het ..Loei
ke de Zeïkcrt" (porfcl
reeds). De overlevering m|
dat als het morgen regent t
zes weken aan één stuk Mij)|
regenen
ér
Wedden dat ze een hogfj
(Veroni)capsonens krijgen.
•ér
En dan hebben we als cl
traaitje nóg zo'n 13 miljoel
doordravers: wij, Nederlu'l
ders. We hebben de moré i»|
over fritesetende Belgen, twl
zwelgen zelf per jaar zes lel
zoveel frites naar binnen. 2»\
daar.
ér
Eet ze.
MERffll
(Van onze soc. econ. redactie)
DEN HAAG De Indus
triebond N.V.V. heeft het mi
nisterie van Sociale Zaken
voorgesteld in de toekomst
werkgevers te verplichten so
ciale premies af te houden van
het bedrag, dat zij aan koppel
bazen beta'rn voor de tijdelij
ke geleende arbeiders. Deze
„voorheffing' zou volgens de
ze organisatie de overheid
miljoenen kunnen opleveren
aan ontdoken premies. In veel
gevallen betalen koppelbazen
geen sociale premies en kunnen
daarom hun werknemers
meestal zeer hoge lonen beta
len.
Momentcel onderzoekt de
iustitie mogelijkheden tot een
snelle berechting van koppel
bazen. Volgende maand lan
ceert een commissie van
werkgevers en werknemers in
le metaalindustrie ideeën om
de mazen te verkleinen in het
koppelbazennet. Sinds vorige
week licht de loontechnische
dienst van het ministerie van
Sociale Zaken in nauwe sa
menwerking met onderne
mingsraden. de metaalbedrij-
en in de Rijnmond door om
koppelbazen op te sporen.
NIJMEGEN (ANP) De
tippel voor de wandelaars aan
de 58e Vierdaagse van Nijme
gen zit er weer op. Vier dagen
lang hebben zij door de fraaie
omgeving van de Keizer Ka-
relstad gezworven, daarbij re
gen en wind trotserend. Voor-
ai op de twee eerste marsda-
gen was het voor het wandelle-
ger zeker geen pretje. In een
temperatuur, die voor de tijd
van het jaar ver onder de maat
was, moesten zij veelal in de
regen lopen. Donderdag ging
het iets beter en gisteren was
het bijna traditioneel schitte
rend intochtweer. Er waren
toch nog 89 lopers, die op de
laatste dag uitvielen. De 58e
vierdaagse van Nijmegen
werd door 12.164 mensen vol
bracht. Dat is 1197 minder dan
er dinsdagmorgen vertrokken
voor de eeste dag. De intocht
in de Sint Annastraat was
voor het legioen weer een
groots feest. Toegejuicht door
tienduizenden mensen was het
voor de meesten van hen niet
zo moeilijk deze vierdaagse
tot een goed einde te brengen,
al waren er toch bij die duide
lijk aan hun eind waren. Een
onvoldoende training voor-
ROTTERDAM (ANP)
Vlinister Vredeling zal geen
strafvervolging instellen tegen
jen aantal mariniers. Het on-
ierzoek van de koninklijke
marechaussee naar beweerde
ontsporingen bij dit korps
heeft geen concrete strafbare
feiten opgeleverd- De com
mandant van het korps mari
niers, generaal A. C. Lamers,
heeft gistermorgen in Rotter
dam op een persconferentie
een toelichting gegeven.
af was hier zeker debet
aan. De intocht in de
Sint Annastraat had er nog
een extra attractie bij gekre
gen door het feit dat de film
ploeg voor „de Vijf van de
Vierdaagse", bezig was met de
laatste opnamen. Acteurs als
Kraaykamp. Blaaser en Jon-
gewaard trokken veel be
kijks.
TEHERAN (RTR) De
Nederlandse minister van bui
tenlandse' zaken, mr. M. van
der Stoel, is gisteren uit de
Perzische hoofdstad naar Tur
kije vertrokken na een twee
daags „verzoeningsbezoek"
aan Perzië gebracht te hebben
en gesproken te hebben met
de sjah, premier Amir Abbas
Hoveyda en de Perzische mi
nister van buitenlandse zaken,
Abbas Ali Chalatban.
Minister Van der Stoel ver
klaarde verder, dat de betrek
kingen tussen Perzië en Ne-
ierland, die verkild waren na
lat Perzische studenten in Ne-
ierland het gebouw van de
Perzische ambassade hadden
bezet en daarvoor volgens
Perzië niet voldoende waren
bestraft, weer normaal gewor
den. Perzië zal binnenkort zijn
ambassadeur en ambassadestaf
weer terugzenden naar Neder
land.
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG De TROS
wordt, zoals gisteren door
ons bericht, per 1 oktober A-
omroep, maar minister Van
Doorn (CRM) heeft ernstig
overwogen deze „promotie"
tegen te houden, omdat de
TROS te weinig informatie
ve uitzendingen in haar
programma's stopt. Met na
me het ontbreken van een
actualiteiten-rubriek op de
televisie zit de minister erg
hoog. Hü heeft de TROS dan
ook aangezegd dat ze per 1
oktober moet gaan voldoen
aan de wettelijke norm van
liet „volledige programma".
Gebeurt dat niet. dan zjin
maatregelen (waarvan het
ontnemen van de zendtijd de
ergste is) onvermijdelijk, al
dus de bewindsman in zijn
gisteravond gepubliceerde
beschikking.
T..s„ijjkertijd heeft minister
Van Doorn zoals gisteren
eveneens gemeld bekend ge
maakt dat de Veronica-oinrKl
Organisatie niet wordt toejf I
laten in de ether. Veronica v( I
doet niet aan de eisen, diec! I
omroepwet stelt. De VOO steil
zich niet ten doel een volleèf I
programma te brengen, raeMj
Van Doorn, die voorts vin"
dat Veronica onvoldoende f
kwalificeerd is voor het tE'|
bruik van radio en televisie I
Tenslotte heeft Veronica tE|
weinig leden, die een oraWfl
bijdrage betalen. Van *1
188.000 Veronica-leden sta-1
68 procent niet geregistr
bij de dienst omroepbijdri.
De VOO komt daardoor 1
aan de 100.000 leden die «J
omroeporganisatie nodig hef'l
voor de C-status. Over E'l
zendtijd-aanvraag van Veror/L
ea was de omroepraad, dieI
minister moet adviseren o»e|
rigens verdeeld.
De minister verwijt de
TROS niet alleen dat ze te
weinig informatie uitzerf I
maar ook dat er te weinit I
onderdelen van kunstzinrf
aard in haar programma
komen. De TROS voldoet I,
aan het criterium inzake I
ledental. Voor een A-omrofJI
is dat 400.000. De TROS 1«®I
er 503.000 waarvan achttal
procent geen omroepb:,i<M I
betaalt, aldus een steekpw®
Zaterdag 20 juli 1974
(Van onze redactie
buitenland)
De onmenselijke droogte en
ge daarop volgende hongers
nood in de Afrikaanse Sahel
zone. waarin de landen Maure
tanië Senegal, Mali, Oppe
Volta, Niger en Tsjaad ligg<
heeft veel wetenschapsmens
aan het denken gezet. Hoe k
het dat steeds meer grond
woestijn verandert en de
hara naar het zuiden
rukt?
Er werd door enige deskun
digen op gewezen dat het kli
maat de laatste tjen jaar a
I het veranderen is. Boven he
spreekwoordelijk drc
Noord-Afrika hingen oper
regenbuien en ten zuiden v
de Sahara halveerde de ne<
slag" Het schijnt te maken
hebben met een wijziging
'T LOO Een oude be
zarus is achter de grafi
opgestaan, die het oude
om zijn kerkje van de
In 't Loo, bij Duiven, bij
de woningen. Het kerkj
eeuw oud, ietwat verval
met de fameuze Cuypei
creëerde.
Pastoor J
Dellemijn arriveerde
jaar geleden in een t
,.De muizen waren tam,
kon je over lopen". I
mijn knapte de boel op
de een tuin aan, zocht
een plekje in het hari
zijn mensen. En besloot
rig jaar om zijn kerk t(
taureren.
Hij stootte hierbij op
oudste probleem: geld
kosten bedroegen 3(
Toen stapte de bevt
van 't Loo naar vorei
mensen waren bereid te
ken, metselen, sjouwe
wat dies meer zij en c
raamde kosten zakten
80.000. En daar bleef de
pijl staan.
Pastoor Dellemijn kree
idee. Het was een zee
idee, maar voor 1973
een nieuw idee. Hij be
zijn parochianen dat 1
rest bij elkaar zou be
via preken in het lar
een advertentiecam
..Ik heb nu 27.000 t
kaar gepreekt en de
tenties hebben netto i
opgebracht. Samen bi
60-000. We zijn er bijna".
Wie is Dellemijn, wie i
bouwpastoor nieuwe st
waarom heeft zijn can
succes Dellemijn heef
simpel antwoord op de
ste vraag; hij wijst ot
een vrome uitdrukkinj
.iecterend en belijdt de
de van het vurige
Zijn verhaal:
..Tien jaar geleden
ze bij het bisdom
dood zou gaan. Ik h
een hersenoperatie acl
rug. En als je eenma
bent voor het bisdor
blijf je een getekend
viel me eerst niet mei
Ik had een grotere
willen hebben. Ik wj
moezenier geweest 1
Engelse krijgsgeva^ge
de oorlog. Ik smokkel
zelf het Kriegslazaret
een lapje om mijn m
de operaties. Wa bade
