Professor Marten Brouwer
y
[aterdagbijlage van 13 juli 1974
De strijd 0111 het wereldkampioenschap voetbal is gestre
den. Het ging 0111 een eretitel. Het ging ook 0111 astronomi
sche geldbedragen. Men hoeft het sportieve element in de
wedstrijden niet te negeren 0111 te kunnen vaststellen dat
er door de commercialisering van het topvoetbal wel iets
veranderd is. Een gele kaart, die vroeger als oneervol zou
worden ervaren, is in feite nog slechts een instrument om al
te grote excessen op de velden tegen te gaan. Topspelers
vinden het normaal een scheidsrechter „af te tasten", 0111
daarna te kunnen bepalen hoe hard zij de tegenstander zul
len aanpakken.
De jeugd, vol bewondering voor de prestaties van de voet-
baltop, imiteert op slecht geschoren velden het gedrag van
haar idolen, met een tanend besef voor wat sportverru-
wing moet worden genoemd. Dit alles leidt tot de interes
sante vraag of sportiviteit en prestatiedrang elkaar nog
wel verdragen en of de fysieke hardheid van het moderne
topvoetbal niet vereenzelvigd moet worden met de psychi
sche spelverruwing in de huidige maatschappij.
Wij vragen met spoed
ISCH LASSERS
RUCTIEBANKWERKERS/ LASSERsl
O-MONTEURS
O-HULPMONTEURS
.AZERS
dH
vrij.
Veemarktstraat 36 BredJ
S Telefoon 01600-3 8054!
8 mm massief eiken s
dus onverslijtbaar. K
klaar gelegd v.a.ftli]
incl. BTW
STANDARD PARKEII
SHOWROOM
TOLBRUGSTRAAT17
TELEFOON 01600. 4]J
>rt de volgende funkties vakaal
\AFDELING
IGDE AFDELING
ileegkundigen A zo .mogelijk
Wij vinden het erg belangrijll
eigenschappen en leidinggevend'
>r de funktie hoofd van de kraam'
t diploma voor vroedvrouw geniel
richtlijnen van de N.Z.R.
ktie en telt 157 bedden,
ke plaats en heeft goede vertol
ardam en ligt dicht bij een grootl
Er zijn goede mogelijkheden ocl
is over opleiding en ervaring tal
van het ziekenhuis, Grote Kertl
;arrenburg, is graag bereid naden!
01621 -2955 of 3555).
vla onderstaande bon opgeven.
menten opzenden lammer ge-
behandeling nemen. Voor toe-
België zullen wij geen porto in
jiten Nederland en 8elgië zal
middelde portokosten hiervoor
oe ontvangt u van ons een ac-
gebruik te maken). Wij moeten
g, de postbestelling in drukke
overlaat.
huisnummer
dres opgenomen.
"FAIR IS
WAT
MEN
TOE
STAAT"
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM „Ruw een tegenstander vloeren, hem
fors opzij duwen, het niet op je laten zitten. Het zijn alle-
naal kenmerken van het moderne topvoetbal. Je kunt
steeds weer- zien dat geweld in het spel instrumenteel en
I tunctioneel is. Als iemand van de andere partij doorbreekt,
dan leg je hem neer. Dat is zinvol, want hij maakt dan geen
[doelpunt Dat is een vrije schop tegen meer dan waard,
kis zo'n „professionele tackle" een strafschop voor de te
genpartij oplevert, wordt het natuurlijk wat anders".
De Amsterdamse hoogle
raar. dr. Marten Brou wer
psychologie van het collec
tief gedrag is beslist niet
pndersteboven van wat ve
llen spelverruwing in het
voetbal noemen. Hij, een
sportliefhebber, vindt dat de
wereldkampioenschappen
hebben bewezen dat het in
de eerste plaats aankomt op
manier waarop een
scheidsrechter die spelregels
panteert.
„Neem nou de finale tussen
Nederland en Duitsland.
Icheidsrechter Taylor gaf met-
ien strafschoppen. Helemaal
volgens de regels. Hij was
onsequent streng. Dat zou
wel eens de reden kunnen zijn
geweest, van de Nederlandse
nederlaag. Want onze jongens
peelden gewoon wat meer
builen de regels om dan de
Duitsers. Taylor reageerde on-
niddellijk voor honderd pro
cent op ruwe spelsituaties.
"(Iet de maximale straf. Dat
[voorkomt geloof ik spelverru
wing".
45-jarige professor, di-
icteur van het Basohwitz-in-
stituut, voor massapsychologie
en openbare mening, glim-
"acht. „Weet u, dat al gepraat
ichteraf, van commissies b.v.,
die ruwe speelwijze
niet tegen. Nu, op bet moment
[zelf ingrijpen, maximaal straf
fen, dat is geloof ik zeker de
oplossing. Dan heeft die straf
leen functie, en worden ernsti-
ge misdragingen meteen ge-
:orrigeerd".
Hij stelt dat de bestaande
voetbalspelregels onvoldoende
I zijn afgestemd op de ontwik-
I keling van het moderne voet-
bal Die regels sluiten licha
melijk contact van tegenstan-
Iders niet uit. „In basketball
bijvoorbeeld is dat contact
I verboden. Misschien moet men
I in het voetbalspel de tackle en
I de sliding wel gaan verbieden.
I Die regel, dat je wel de bal
nag spelen, maar niet de man,
I is nu bijna niet te hanteren.
I Zo'n regel lokt een enorme
theater uit. Je hebt in
deze topsport per slot van reke-
ning met beroepsmensen te
doen".
Hij zegt dat er in het voet-
ia] spel voldoende mogelij khe-
I den zitten om gewelddadig spe-
J len in te perken. „Gewoon
I door de regels heel1 scherp toe
te passen, of ze te gaan aan-
I punten". De aanwezigheid van
enorme menigten bij wedstrij
den heeft, zo meent professor
I Brouwer, niet veel met de
verruwing van het spel te ma
ken. „In de Verenigde Staten
is honkbal een massaal be-
zocht sportgebeuren. Maar
daar worden geen tegenstan-
i ders gevloerd, geslagen, ge
schopt, bespogen. Die sport
verbiedt namelijk lichamelijk
contact".
De technische ontwikkeling
van het voetbalspel, en de
daaraan gepaard gaande condi-
i tionele perfectionering van de
I topspelers werken ook die
forsheid in de hand. „Man, als
je een zaterdagvoetballer van
nu zou laten spelen in een
amateur-eersteklasclub van
voor de oorlog, zou hij met
kop en schouders ui.tsteken
boven zijn ploeggenoten. De
training van voetballer:, is bij
na een wetenschap geworden.
Dat geldt trouwens voor veel
meer sporten. Fair is wat men
toestaat. Als men werkelijk
vindt dat er niet fair meer
wordt gespeeld, moet men de
regels veranderen of ze conse
quent toepassen. Dat conse
quent is in het voetbal-van-nu
ook een mooi begrip. Men
spreekt van consequente man
dekking en bedoelt dan dat
men een tegenstandier gewoon
belet te spelen. Desnoods door
hem dat lichamelijk te verhin
deren".
De massale belangstelling
voor topsport, in dit geval
voetbal, verbaast dr. Brouwer
niet. „Kijk, ik verbaas me wel
dat er hele volksstammen zijn
die 's nachts opblijven om op
hun televisie een bokswed
strijd te zien. Want zij zijn
gericht op geweld. Zij weten
dat die sport de bedoeling
heeft de tegenstander knock
out te slaan, hem volgens be
paalde regels te raken waar je
kunt". Het feit dat miljoenen
in de ban van „Koning Voet
bal" zijn, zeker bij zo'n toer
nooi om het wereldkampioen
schap, heeft psychologische en
sociale achtergronden.
De meeste mannen zijn een
klein beetje voetballiefheb
bers, hebben allemaal in hun
jeugd wel tegen een balletje
getrapt. Zij weten van het
spel. Vereenzelvigen zich vaak
met de sterren. Zien in hen
iets van hun vermeende, ver
loren gegane mogelijkheden
terug. Dat is een kant van de
zaak".
Anderzijds moet je wel
meekijken en meeleven. „Er
wordt massaal over nagepraat,
op het werk, onder vrienden.
Elke maandagochtend staan de
kranten vol over Ajax en Fey-
enoord en Twente. Vult u
maar aan! Bovendien ls de
sport spectaculair om te zien.
Als je erkent er geen belang
stelling voor te hebben, en er
niets van te weten, snijd je een
stuk sociaal contact af. Dat is,
om maar iets te noemen, ook
zo met de ruimtevaart. Miljoe
nen zagen 's nachts die Ame
rikanen op de main. Konden
er dus over meepraten. Als je
je daarvan verre houdt, word
je snel beticht van elitair sno
bisme".
Een aspect van de hardheid
van het moderne voetbal is,
gelooft professor Brouwer, dat
er enorme bedragen op het
spel staan. „Zouden velen in
maatschappelijke functies niet
bereid zijn een ander een
beentje te lichten als ze er een
ton of nog meer mee konden
verdienen? En dat geldt dan
alleen de spelers en de trai
ner. Maar hoeveel geld gaat er
om in dde hele voetbal-entou
rage?"
Als men spreekt over de
massaliteit in een sportgebeu
ren als een groot voetbaltoer
nooi, vergeet men gemakkelijk
de positieve kanten. „Het is
9 Professor Marten Brouwer
het moderne voetbal".
„Misschien moeten we de regels aanpassen aan de ontwikkeling van
voor vele miljoenen mensen
heerlijk om te kijken naar een
teamspel, waarin de uitslag
onzeker is, waarin de span
ning ten top is gevoerd, waar
in je partij kunt kiezen. In
zo'n sportevenement valt ruw
heid op. Je ziet het gebeuren.
Je wind je op. Je zegent of
vervloekt de scheidsrechter,
naargelang hij jouw ploeg be
voordeelt of benadeelt. Dat is
toch allemaal heel menselijk.
Het is niet anders bij een ruzie
op straat. Er zijn miljoenen
mensen dlie vissen. Ook daar
plezier, opwinding, ergernis,
spanning. Vooral die spanning,
dat element van onzekerheid,
trekt veel voetballiefhebbers.
Als men op de t.v. een
wedstrijd uitzendt die al ge
speeld is, houdt men de uit
slag angstvallig geheim. Om de
spanning er in te houden".
Professor Brouwer wijst er
op dat juist dat zelf-meebele-
ven met wat er op het veld
gebeurt, voetballen zijn mil
joenen fans geeft. „Tegelijk
met dit voetbaltoernooi was er
een internationale schaakolym
piade. Een sportief topgebeu-
ren. De kranten gaven er heel
kleine stukjes over. Zo'n
schaakmatch is immers niet
spectaculair om te zien. Je
raakt er niet door in extase.
Er ontstaan in dat spel niet
van seconde tot seconde op
zienbarende situaties die je
kunt mee-beoordelen".
Opvallend is dat men de
dictatoriale macht van een
trainer wel aanvaardt als zijn
ploeg succes heeft. Als die
ploeg faalt kost het die man
zijn mek".
Kijk, het is best mogelijk
dat een man als Michels naar
buiten overkomt als een dicta
tor. Maar dat spelers van tevo
ren best kunnen meepraten
over tactiek en opzet van de
wedstrijd. Maar hij is de abso
lute baas als het zover is.
Eigenlijk heel gewoon. Als je
uit vrije wil in een vliegtuig
stapt, dan laat je het besturen
ook over aan de deskundige
bemanning. Zeker als je op je
doel aankomt. Welnu, ik vind
dat het met de goede voetbal
trainer niet anders is. Stel je
voor dat spelers tijdens zo'n
toernooi zelf konden doen en
laten wat zij wilden. Dan
kwam er niets van terecht.
Dat is ook een vorm van disci
pline waaraan vakmensen zich
moeten onderwerpen.
Professor Brouwer is over
het algemeen slecht te spreken
over de kwaliteit van de Ne
derlandse sportjournalist, zo
wel de schrijvende als de
sprekende. „Ik vergelijk die
met wat in het buitenland op
dit gebied gepresteerd wordt.
Dan komen wij er slecht af!
Enkele goede uitzonderingen
daargelaten. Er wordt steeds
veel meer bijgemaakt over in
dividuen of kleine groepen die
zich in of rond de sport mis
dragen. Dat wordt enorm
breed uitgemeten. Maar over
die miljoenen die dat niet
doen hoor je zelden iets".
Bovendien lopen er, vindt
hij, te veel sportjournalisten
rond die eenvoudig hun vak
niet verstaan. „Neem nu de
wereldkampioenschappen
voetbal. Op een uitzondering
na schreef en sprak de Neder
landse sportpers het Neder
lands elftal weg. Kansloos,
waardeloos, vult u maai aan.
Toen ging het goed in Duits
land. Ineens werd die bericht
geving en het commentaar
volledig omgedraaid. Is dat
werk van echte vakmensen?
Kom nou! Misschien heeft die
volledige omslag wel gezorgd
voor de kater toen Nederland
geen wereldkampioen werd.
Onevenwichtige ondeskundige
voorlichting!"
JACQUES LEVIJ
Frans Derks:
"Succes is
toverwoord
(Van onze sportredactie)
BREDA Topsport is een
financiële zaak geworden.
Dat kan de conclusie zijn na
de wereldkampioenschappen
voetbal, waar duidelijk
bleek, dat het kapitaal re
geerde. Niet op de voor
grond, maar onomstotelijk
aanwezig. Elftallen, als die
van West-Duitsland en die
van Oranje waren volgens
de voetbalmakelaars respec
tievelijk 31 en 29 miljoen
gulden waard op de voetbal-
markt. Volgens velen een
gevaarlijke onaarding, van
het sportgebeuren, maar
Frans Derks, de scheidsrech
ter uit het betaalde voetbal
tilt daar niet zwaar aan.
Derks, in het dagelijks le
ven directeur van een schoon
maakbedrijf te Breda, zegt
zelfbewust: „Natuurlijk gaat
het om het geld. De Duitsers
hebben meer dan een ton ge
kregen voor hun wereldkam
pioenschap. Dat is toch lo
gisch. Het voetballen is hun
9 Top-arbuer Frans Derks (op deze foto met zijn hond Sloeber): „Balans van de blessures is minimaal
werk en daar moeten die
makkers hun geld mee verdie
nen. Waarom bouden we ons
druk maken om dat geld? Mil
joenen mensen hebben zich de
afgelopen weken vrijwel gra
tis met dit wereldkampioen
schap vermaakt. Het was een
enorme brok passieve recreatie,
dat ik als pure noodzaak zie.
Op die manier kunnen de
mensen hun agressie, die zij
in het dagelijks leven toch
constant opdoen, op een vrij
onschuldige manier afreage
ren".
Volgens Frans Derks toont
het succes van het Nederlands
elftal aan, hoe snel het publiek
vergeet, dat het om bedragen
gaat waar een arbeider in Ne
derland jaren voor moet wer
ken. Derks: „Vóór de wereld
kampioenschappen werden de
spelers van de Nederlandse
selectie uitgemaakt voor geld
duivels. Maar nu het succes er
is, praat niemand meer over
de ton die de heren, met de
kwalificatie mee, hebben ver
diend. Succes is het tover
woord. Dan heeft niemand het
meer over de eventuele nare
kanten van een gebeurte
nis".
In West-Duitsland werden
complete voetbalslagein uitge
vochten. In sommige duels
hadden de spelers meer oog
voor eikaars benen dan voor
de bal, waarmee toch normaal
het spel voetbal moet worden
gespeeld. Ook daar wil Frans
Derks niets van weten.
„Kijk maar naar de balans
van de blessures. Die is toch
minimaal. Geen van de spelers
kon na afloop zeggen, dat hij
in dit toernooi naar de ver
dommenis werd gespeeld. Een
jongen als Neeskens weet dat
hij met zijn inzet beschadigin
gen kan oplopen, maar hij
neemt die risico's omdat het
zijn werk is. Ik ben bij de
huldiging geweest en ik heb
niemand gezien die ook maar
enig spoor toonde van het ge
beuren in het toernooi. Goed,
die Brazilianen gingen te ver,
maar in elk toernooi zijn er
boosdoeners. In 1934 was dat
Uruguay, in Engeland waren
het de Argentijnen en nu de
Brazilianen. Dat hoort er nu
eenmaal bij".
Tijdens het wereldkampi
oenschap voetbal kwamen er
zaken naar voren, die vertaald
naar maatschappelijke normen
totaal niet kunnen. Het feit
bijvoorbeeld dat voor een
toernooi het Braziliaanse elftal
meer dan een jaar in trai-
nitigskamp verbleef, kwam bij
sommigen vreemd over. Bij
Frans Derks niet.
„Wat weten wij van de nor
men dliie er in Brazilië gelden.
Ik kan er ook niiet over uit dat
het publiek in Nederland zich
zo druk heeft gemaakt over
hel feit, dat de Nederlandse
spelers zo lang in trainings
kamp moesten. Ik vind dat
een doodnormale zaak. Ook
dat er een man als Michels
rondloopt, die alles voor het
zeggen heeft. Er moet bij zo'n
uniek gebeuren toch een man
zijn die het voor het zeggen
heeft. En het gekke is, dat een
Nederlander dat pikt zolang hij
gemotiveerd bMjft. Kijk, die
spelers wisten dat zij er wa
ren om een prestatie te leve
ren. Je zou het ook een ar
beidsprestatie kunnen noemen.
Nu dan pikt een Nederlander
bijna alles. Ik zie niet in
waarom je dat niet in werk
verhoudingen zou kunnen
plaatsen. Als een directeur
van een bedrijf iets speciaals
gedaan wil krijgen, dan moti
veert hij zijn mensen toch met
geld. In West-Duitsland is het
zelfde gebeurt. Naast het geld
kwam daar de glorie nog bij
Frans Derks, die meestal
vrolijk lachend door het leven
stapt, staat bekend om zijn
wat andere benadering van
het voetbalgebeuren. Zijn taak
ais scheidsrechter omschrijft
Ilij bijvoorbeeld als volgt: „Ik
speel het spel mee. Als bij
voorbeeld de beslissing in een
wedstrijd is gevallen, dan laat
ik de zaken gaan. Wie ben iik
om te oordelen hoe die jon
gens hun arbeid moeten ver
richten. Zij bepalen het spel
en daarbij treed ik soms corri
gerend op". Vandaar ook dat
hij het afgelopen wereldkam
pioenschap als niet overdreven
hard kwalificeert. „Waarom?
Het gaat om het geld. En zo
dra er nationalistische gevoe
lens bij te pas komen, vergeet
iedereen dat het doel wel eens
bereikt zou moeten worden
met middelen die niet hele
maal door de beugel kunnen.
Daar is. het ook profsport voor
ROB VAN DEURSEN