Bloedwraak hangt dreigend boven Zuid-Slavië JEZUÏETEN ZITTEN OP VREEMDE PLAATSEN, ZELFS IN HET WITTE HUIS Nixons duiveluitdrijver Kennedy-mystiek onaangetast door Wcin, Weil) und Gesang NAAR SCHOOL IN EEN VREEMD LAND De ondernemer weet geen raad met een bedrijfsbezetting Nieu\ „De i LEERLINGWEZEN EREDIENST WITTE HUIS GOD TELEVISIE ROSE MARY SINT-NIXON SERENITEIT Vakantiebaant onderwerp i „Filter" ZOMERCC 20.000 Lil binnenland buitenland TEDDY KANDIDAAT IN 1976? VELDSLAG VERMAARD MOEILIJK Geen raad Luxe Inspraak Rechter Mensen Opnamen De opnamen BELGRADO (UPI) In Decani, een plaatsje in liet zuidoosten can Joegoslavië na bij de grens met Albanië, zit ten de 17 leden van Caus Ta hirukaj's familie al zeven jaar lang in hun stenen huis gebar ricadeerd. Ze durven nauwe lijks een voet buiten de deur zetten. Het huis is omgeven door een 2.10 meter hoge muur. De kleine ramen zijn gesloten en bedekt met gaas. De familie heeft al haar vee verkocht en heeft andere dorpsbewoners gehuurd om enkele van haar velden te be werken. De kinderen gaan niet naar school. De Tahtrukaj's maken deel uit van naar schatting 8000 mensen in het zuidoosten van Joegoslavië, die zichzelf in hun huizen hebben opgesloten uit vrees slachtoffers van bloedwraak te worden. De fa milie leeft binnen vier muren sinds hun zoon Jakup zijn vriend Muzli Memaj in een gevecht doodde. De jongens, beiden 13 Jaar oud, waren schapen naar de bergen aan het drijven. Ze kregen ruzie en Jakup gaf Muzli een fatale slag met een stok. Het was het begin van de vete die waarschijnlijk niet zal worden opgelost voordat Muizli's dood is gewroken door het doden van een lid van de Tahirukaj's en zelfs daarna kan blijven voortbestaan. Dergelijke vetes onder Joe- goslaven van Albaanse af komst, bekend als Skipetaren, kunnen tientallen jaren blij ven voortbestaan en niets wijst erop dat de gewoonte van bloedwraak in het gbeied verdwijnt. Salija Kuci, die ook zeven jaar lang met 34 leden van zijn familie ln zijn huis in Suva Reka zat opgesloten, zegt: „Zeven jaar van lijden en vrees is erger dan de dood. Al onze pogingen om vrede te sluiten zijn mislukt". Wettelij ke straffen hebben de afgelo pen 20 jaar in Albanië zelf weliswaar de bloedvetes doen verdwijnen. Maar in de nabu rige Joegoslavische provincie Kovoso zijn de vetes toegeno men sinds een nieuwe straf wet in 1956 mildere straffen met zich bracht voor bloedac- ties, aldus de politie. Het beslechten van de vetes 1® ook minder traditioneel, wreder, gewonden nu wrekers de regel hebben opgegeven dat vrouwen, priesters, jon gen® of jongemannen die niet geoefend zijn in het gebruik van geweren geen slachtoffer kunnen worden. De laatste jaren zijn zowel jongens als mannen het slacht offer van wraak geworden en het sdhieten in de rug, dat eens taboe was. is niet onge bruikelijk, volgens de politie. De levens van kinderen die bang zijn de veiligheid van hun fortwoningen te verlaten, kunnen volledig worden ontre- geld. ,Ik droomde ervan dokter te worden maar het zal wel een droom moeten blijven", zegt Sucurika L'ugi. Na de lagere school werd hij op 14-jarige leeftijd gedwongen zich aan te stuiten bij zijn verwanten die zichzelf huisarrest hadden op gelegd ln een dorpje bij Priz- ren, omdat zij een actie van bloedwraak vreesden van een vijandige familie. De autoriteiten hopen dat on derwijs en het verhogen van de levensstandaard geleidelijk het probleem zullen uitbannen uit dit woeste landelijke ge bied waar veel mannen nog steeds wapens dragen. Maar tot nu toe is er geen teken van verzoening voor da Tahirukaj's. „Het is bijna en- draaglijk zo te moeten leven" zegt Mehmedi Tahirukaj, een zoon van Caus. „Het zwaarste Is uit het raam te moeten sta ren naar je buren die hun land bewerken terwijl jouw velden onbruikbaar worden. Maar tot het moment dat de Memaji's ors vergeven is ons buis onze gevangen'®". Iedereen heeft wel eens ho ren praten over „het leerling wezenOe beroepsopleiding - gen die jonge mensen kunnen krijgen in de praktijk, in het bedrijf waar ze werken, Er moet dan een leerovereen komst worden gesloten. Er komt heel wat kijken om pre cies te weten, hoe het allemaal in elkaar zit met die 35 oplei dingen in het leerlingwezen. Wat het i en voor wie het ij, wordt verteld in een be knopte brochure die onlangs door het Ministerie van On derwijs is uitgegeven. Een drukwerkje dat bovendien alle adressenmateriaal bevat van de landelijke en regionale or ganen van dat leerlingwezen, alsmede van de streekscholen voor beroepsbegeleidend on derwijs. Als men er belang stelling voor heeft gewoon even aanvragen bij dat Minis terie. Nie*"te# rr'J' - Den Haag,1'1. 07(> JACQUES LEVljl de hoofdstad Providence is. Hij werd toen, ironisch ge noeg, politiek om zeep gehol pen door een man die naar de naam John Pastore luistert. Inmiddels viel liet alziende oog van het Witte Huis op Pater McLaughlin en hij fun geert nu als uitdrijver van de duivels, die, volgens politieke tegenstanders, het wezen van de Amerikaanse president in bezit hebben genomen. Hij is Nixons exorcist. (Nan onze correspondent) WASHINGTON Men treft de paters jezuïeten aan op vreemde plaatsen. Daniel Berrigan S.J. ging de gevangenis in omdat hij met ritueel en mild-revo- lutionair theater de immoraliteit van de INixonrege- ring en de schande van de oorlog in Vietnam wilde illustreren, zich daarbij enigszins verheffend hoven de aardse wet. De FBI-agent, die Daniel Berrigan ar resteerde, en die ook katholiek was, legde hem de handboeien aan met de woordenAd Majorem Dei Gloriam. Hij wist met wie hij te doen had. De Amerikaanse jezuïetenpa ter Lyons is zo rechts, dat hij niet meer op de foto past. In het weekblad „Twin Circles" briest en ageert hij tegen het rode gevaar, dat het weefsel van de Amerikaanse maat schappij bedreigt en volgens pater Lyons is zelfs wijlen Paus Johannes in een rode be- reklem gevangen toen hij, in een van zijn encyclieken, smeekte om sociale rechtvaar digheid. Dan is er pater Robert Drinan S.J., lid van het Huis van Afgevaardigden, die als eerste een resolutie indiende om Ri chard Nixon in staat van be schuldiging te stellen. Men zou kunnen zeggen, dat Nixon voor pater Drinan een der be wijsmiddelen is voor het be staan van de duivel. En dan zijn er verder natuur lijk nog de vele duizenden volgelingen van Loyola die minder spectaculair aan de weg timmeren: die de weten schap dienen, bidden, troosten, opvoeden en, soms, trouwen. Er zit ook een jezuïet in het Witte Huis. Hij doet daar meer voor president Richard dan de evangelist Billy Gra ham, die slechts bereid is voor Nixon te bidden. Pater John Joseph McLaughlin S.J schrijft redevoeringen voor de president, voor wie hij een hogere graad van bewondering demonstreert dan voor het ta nende heiligenbestand, en hij reist stad en land af om Nixon te verdedigen en te bewiero ken. Men noemt hem: „Nixons priester". Pater McLaughlin (47) is een in 1970 verslagen kandidaat voor een senaatszetel van de staat Rhode Island, waarvan Ik zag pater McLaughlin op de beeldbuis, terwijl hij bezig was de eredienst van Richard Nixon te belijden. Hij zat in een bijzonder fraai kostuum, blakend van gezondheid en van het vuur van zijn overtui ging. Hij presenteerde een exegese van zijn Nixon-geloof, die je zuïeten waardig isgeestig groots van retoriek, schrander. Dat geef ik hem toe, en met genoegen, want behoudens een schier eindeloze keten van ab solutie heb ik aan de jezuïe ten het een en ander te dan ken. Welaan dan. Pater McLaughlin is een actief priester, die van daag de dag echtre minder preekt van God en godsdienst, dan over Richard Nixon, die hij bezingt als een monument van staatsmanschap en moraal. Hij ageert tegen „de Jeremi- a's, die krokodilletranen we nen om Nixons vermeende vergrijpen". Hij sprak, eind april voor een groep makelaars in Phoenix, Arizona, een republikeins bol werk van Nlxonvereerders. Zijn peroratie: „Wie is verant woordelijk voor het opblazen van iets (Watergate) dat - ja, maar het lijkt alsof pater McLaughlin beweert, dat een heilige een zeker onheilig po tentieel mist dat essentieel is voor een Amerikaanse presi dent. 0 Pater John Joseph McLaughlin sj op het oorlogspad voor pre sident Richard Nixon, die hij bewonderd en bewierookt. ik geef het toe - dat droevig is en elementen van tragiek be vat en betreurenswaardig is, maar wie is verantwoordelijk voor het opblazen van de zaak tot de enorme wanproporties die we vandaag zien?" McLaughlin: „Zonder onnodig bars te zijn is het mijn over tuiging dat dit voornamelijk te wijten is aan de establish- mentpubliciteitsmedia in het oosten van het land (gejuich). Meer precies: Ik spreek over de televisienetwerken en ik spreek over inktpublikaties a's de New York Times en de Washington Post. „Wat de televisie betreft, her innert u zich nog wat er ge beurde op de avond van mi nister Cox' ontslag? Hier is een afschrift van John Chan cellors (NBC-tv) verslag van die avond: Good evening. De natie staat vanavond in het midden van de grootste gfrondwetcrisis in onze geschiedenis... „Waar is de Varkensbaai van JFK, Peari Harbour, Harry Trumans poging om de staal industrie te naasten, de Burger oorlog? De president stuurde Archie Cox de laan uit. Dat was alles". 0 Pater Robert Drinan sj, op het oorlogspad tegen president Nixon, die hij verfoeit en verafschuwd. Echo's van bittere Agnew-re- devoeTingen, maar spitser en verfijnder. Geen hakbijl, maar een lancet. John McLaughlin is verder de enige man in het Witte Huis die zijn gevoel voor humor nog niet heeft verloren, voor zover dat godsgeschenk Nixons paleisgardisten ooit heeft gemaakt. Enfin, een je zuïet zonder humor is onver teerbaar, stellig in de politiek. Voor paiter McLaughlin past politieke activiteiten zeer wel in de roeping des priesters, die zich niet uitsluitend hoeft te uiten in het begraven van de doden, het huwen van de le venden, het dopen van kinde ren en het troosten van zieken en mininuimlijders. McLaughlin oreert altijd vanaf losse aantekeningen, voortzei- lend op de orkanen van zijn eloquentie en hij excuseert zich daarvoor steevast met de opmerking: „Toen ik het Witte Huis verliet stapte Rose Mary Woods op mijn voet en plotse ling was mijn hele redevoe ring verdwenen." Pater McLaughlin zetelt in een kantoor in het Witte Huis, twee deuren verwijderd van het werkvertrek van president Nixon. Vanuit die voorpost is hij tot de overtuiging gekomen dat de Watergate-eliende slechts de schaduwkant van een voet noot in de geschiedenis is: „Ik heb de president horen spre ken over de internationale or de. Over zijn toekomstplannen voor de Amerikaanse natie. En hij deed dat op een manier die je ziel op de tenen zet. De afschriften van de geluidsban den, die de president aan volk en Congres heeft aangeboden vormen een donker distillaat, dat niet representatief is voor de Gestalt van deze regering. Er is geen sprake van wange drag van de kant van de pre sident". McLaughlin „We willen stel. lig geen heiligen in het presi dentiële ambt. Als we een hei lige als president zouden heb ben zou dat leiden tot chaos en catastrofe. De man die daar, in dat ovalen werkver trek zit, moet een scherp in zicht hebben in de onvolmaakt heden van de mens". Men kan hier heerlijk gaan twisten over de vraag of eien heilige minder inzicht heeft in menselijke onvolmaaktheden dan een duivel en of men slechts door een gebrek aan inzicht tot dc eer der altaren kan worden verheven. We be geven ons hier op glad ijs, Pater MeLaughlin ziet Water gate als een samenzwering te gen de president, op touw ge zet door mensen die hem ha ten. De New York Times is volgens hem de catechismus, waarop de televisie de nieuwsprogramma's baseert. We vernemen dan enig geknor over „het wangedrag" van bla ten als Time en Newsweek. Vraag: Is er geen conflictsitu atie wanneer men tegelijker tijd priester en politicus is? Antwoord: „Natuurlijk niet. Er zijn bepaalde praktische problemen. Maar ik voel mij een beter priester door politi cus te zijn en een beter politi cus door mijn priesterschap". Vraag: Is God politiek met een sterke neiging naar rechts? Antwoord: „God is niet partij dig. Maar ik heb met Hem omtrent dit onderwerp gecom municeerd en Hij schreef me een briefje waarin hij mee deelde dat Hij boven de poli- tiok stond. He' was getekend: God, republikein." Pater John Joseph MeLaughlin staat mogelijk vaster in gods dienstige dogmatiek dan in zijn politieke exorcismeritue- len ten behoeve van Richard Nixon. Ik kan mezelf er niet toe brengen te zeggen dat hij do lerend is en het afgodsbeeld va a Richard Nixon aanbidt. Hij is een te aardige man. Hij voert een apologie op voor zijn zeer welvarende uiterlijk zijn duur uitziende pak: „De gelofte van armoede is geen economische eed, maar een ge-j loftc van afhankelijkheid. Mijn pakken mogen duur lij ken, maar de prijs valt mee. Laten we zeggen, dat ze met smaak gekozen zijn. Boven- dien, het is een van de histori sche vereisten van de Sociëteit om in de wereld te integreren. En dat, mijn vriend, moet gladjes gebeuren". Pater McLaughlin draagt geen boetekleed van kameelhaar. Nixon, zegt hij, zal door de geschiedsschrijvers worden bezongen als „de grootste mo-| rele leider van het laatste der-| de deel van deze eeuw. Ik ben geen excuses schuldig voor mijn steun aan hem. Ik ben trots op dit avontuur. Nixon is voor mij een bron van einde-, loze verbazing. Hoe meer hij i lijdt, des te groter zijn sereni teit". Hier mag men zich bezorgd of opgewekt, gaan afvragen wal ons in de laatste 24 jaar van deze eem. te wachten staat aan moreel leiderschap. Jezuïeten, zo blijkt wederom, zijn vogels van zeer uiteenlo pende pluimage. Berrigan, Ly ons, Drinan en de goede pa ters, die in het verleden zo vaak en soms zo vruchteloos voor me hebben gebeden. Ik denk. dat deze diversiteit een van de grote charmes is van de Sociëteit van Jezus. Dat het Nixon is, die daar in deelt, zit me een beetje hoog. BERT VAN VELZEN (Van onze correspondent) WASHINGTON Als Edward M. Kennedy president van de Verenigde Staten wi! worden zullen zijn partijgenoten hem in 1976 de kandidatuur voor het presidentschap niet kunnen ont houden. Kennedy blijft de favoriet van de democratische kiezers. Een opiniepeiling door George Gallup op 31 maart gepubliceerd sprak boekdelen: Kennedy geniet de voorkeur van 44 procent en wordt op een straatlengte gevolgd door George Wallace (17 pro- cent). Wallace (17 procent). Mannen als Henry Jackson, Edmund Muskie en George McGovern genieten elk minder dan de helft van de Wallace-aanhang en John V. Tunney staat met enkele andere mindere goden met 1 procent op de bodem van de ranglijst. Wanneer Ted Kennedy zich aan de presidentsverkiezingen zou onttrekken wordt de de mocratische partij conventie van 1976 een ware veldslag. Want wanneer Kennedy bui ten beschouwing wordt gela ten gaat de voorkeur van de democratische kiezers uit naar George Wallace (26 procent) en naar George McGovern, Edmund Muskie en Henry Jackson (elk 20 procent). Er kan in de komende twee jaar nog vee! gebeuren, maar het is overduidelijk dat de Kennedy- mystiek onaangetast is. Hij heeft het banier van de demo cratische partij voor het grij pen. Ted Kennedy is de enige man die kan voorkomen dat de partijconventie van 1976 op nieuw een chaotische politieke zelfmoord-expeditie wordt. Als gevolg van vernieuwingen in de procedure van de selec tie van de presidentskandidaat is het zeer goed mogelijk dat niemand anders dan Kennedy voldoende stemmen op de par tijconventie kan veroveren. Als de regels die in 1976 zul len worden toegepast in 1972 zouden hebben gegolden zou George McGovern een goede kans hebben gelopen zijn droevige confrontatie met Ri chard Nixon te hebben gemist. Kennedy heeft een zekere vermaardheid -afgezien van zijn aanzienlijke politieke be gaafdheid- als een „Wein, Weib und Gesang"-figuur die zich niet omhangt met een be schermende mantel van dis cretie. Hij drinkt veel, maar niet in het geniep. En zijn naam is besmet met de trage die van Chappaquiddick. De democraten tonen zich verge vensgezind, maar de republi keinen zullen van Ted Kenne dy's tekortkomingen vanzelf, sprekend veel werk maken en in hardvochtige pamfletten zijn „gebrek aan moreel kali. ber" uitmeten „Moreel kali- ber" was overigens een van de motieven op grond waarvan meer dan 60 procent van het Amerikaanse kiezersvolk in 1972 Richard Nixon naar het Witte Huis zond. Als Ted Kennedy dus droomt van het Witte Huis heeft hij de kandidatuur in zijn zak, maar wordt zijn campagne om het presidentschap een moei lijke kruisweg. BERT VAN VELZEN Wij denken er eigenlijk nooit over na dat „naar school gaanheel wat merkwaardige problemen met zich kan bren gen. Tenminsteals je van die hele schoolsituatie in ons land geen snars begrijpt. Gewoon, omdat je gastarbeider bent. Thuis, in je eigen land dus, levert dat geen moeilijkheden op. Daar word je immers ge woon opgenomen in de nor male gang van zaken". Je weet er de weg, spreekt er de landstaal, kent er de voor waarde en je kinderen hebben vriendjes en vriendinnetjes die ook naar school gaan. (Van een onzer verslaggevers) „Werknemers moeten begrip hebben voor het verschijnsel van de bedrijfsbezetting, maar het wel binnen de perken houden". Aldus mr. E. Bloem bergen, voorzitter van de raad van bestuur van het VNU-con- oers op e®n ontmoetingsavond van christelijke werkgevers en journalisten onlangs in het Holiday Inn te Eindhoven. De heer Bloembergen, als ook de heer Van der Werf, NCW-secretaris opleidingen hadden van tevoren verschei dene malen gezegd dat de pre sentatie aan de pers, de inlei ding van mr. Bloembergen „Bedrijfsbezetting als werkne mersactie" voor publikatie werd vrijgegeven. Achteraf kan men dat nauwelijks een gelukkige beslissing van de christelijke werkgevers noe men. Wat al zo vaak in de praktijk gebleken was- werd hier immers ondubbelzinnig voor de verzamelde Brabantse journalisten tentoongespreid, spreid. De ondernemer weet geen raad met een bedrijfsbezet ting. Wel raadde de voorzitter van de raad van bestuur van bet VNU-concern de werkge- -in t.e br n voor een bedrijfsbezetting: „Een bezetting is een noodsig naal van mensen die verdrukt zijn", maar hij paste daarna, om zijn medecursisten niet voor het hoofd te stoten, een zeer merkwaardige constructie toe. Hij zei dat een bedrijfsbe zetting „wel binnen de perken gehouden moest worden", en maakte (om die perken aan te geven) het kunstmatige onder scheid tussen een eigenlijk en een oneigenlijk gebruik van een bedrijfsbezetting. Werkne mers zouden het middel „ei genlijk", gebruiken in een zui ver tot het bedrijf beperkt conflict, dat ook binnen de hekiken van de onderneming op te lossen zou zijn. Een „oneigenlijk" gebruik zouden werknemers van bedrijfsbe zetting maken, als ze bijvoor beeld uit zijn op een andere maatschappelijke orde. Wat presenteert mr. Bloembergen nu eigenlijk namens het Ned. Christelijk Werkgeversbond (NCW) aan de verzamelde Brabantse journalisten? In ie der geval dat de democratise ringsgedachte die toch ook in werkgeverskringen doorge dronigen moet zijn. ten minste aan de lieer Bloembergen voorbij is gegaan, is het niet zo dat er tegenwoordig van werknemerszijde over bepaal de zaken vragen aan de onder nemer gesteld worden, die nog maar kort geleden tot het al- leenbeslissinsgebied van de werkgever behoorden? Dat gaat meestal niet enkel over n die h'nnen hel bzdr'jf kunnen worden opgelost- Is het niet zo dat het geïso leerde ondernemersgebeuren van vroeger steeds meer op zijn verantwoordelijkheden ook buiten het bedrijf gewe zen wordt? Denk alleen maar aan het milieu. Kort en goed: zowel binnen de onderneming als daarbuiten is het besef groeiende, dat beslissingen die aan de top van een bedrijf genomen worden, zulke ingrij pende gevolgen voor mensen binnen en maar ook buiten dat bedrijf kunnen hebben, dat enige inspraak van belangheb benden ii. deze beslissingen al lanig geen luxe meer is. Het zien van eikaars weder zijdse belangen heeft onderne ming en maatschappij nauwer aan elkaar gebonden en een gesprek tussen beide moge lijk en noodzakelijk ge maakt. Het ondernemersgebeuren ls zo dluidelijk ook een maat schappelijk gebeuren- dat be; de zich onontkoombaar met elkaar moeten bemoeien. Het bedrijf is geen privé-hobby van een ondernemer waarbin nen hij naar believen kan ope reren. Het bedrijf is ook nie! enkel een zaak van werkgevei en werknemer, die binnen de muren van het bedrijf hun eigen boontjes kunnen doppen. Wat ineen onderneming ge beurt heeft onherropr-el'ik ge volgen voor de hele samenle ving. Er kan dus, zoals de heer Bloembergen doet, onmogelijk van een eigenlijk gebruik van een bedrijfsbezetting gespro ken worden. Als om vijf uur de sirene gaat blijven de ma chines wel in de fabriek, maai de arbeiders verlaten door de poort het bedrijf. Die werkne mers zijn even zovele burgers, die leren dat het in buurtvere nigingen, in gemeenteraden, in actiecomintés de moeite loont over je eigen lot mee te spre ken. Die burgers zijn ook me neer Bloembergens werkne mers. „Dc eigenlijke bezetting", die de heer Bloembergen de journalisten voorhoudt, als een puur conflict tussen werkge ver en werknemers, bestaat misschien in theorie maar kan ;n de praktijk nimmer voorko men. Daarom vindt de journalisl Je bedrijfsbezetting ook inte ressant, omdat het meestal een onderdeel is van de grote de mocratiseringstendens n dt nele samenleving. Publiciteit ond een bedrijfsbezetting kan men dan ook in dit licht zien. :o vonden de aanwezige jour nalisten. Het verwijt van dc werkgevers op deze avond, waarop pers en werkgevers met elkaar in contact werden gebracht, was, dat de bonden vaak wel hun visie aan de jubliciteitsmedia kwijt konden -naar de werkgevers niet. Feit is dat men de bonden steeds aan de poort vindt bg elke werknemersactie, terwijl de directie van een bedrijf meest al geschrokken zwijgt, alsof er aan het uiterste middel, van een bezetting niets vooraf is gegaan. Het komt bij journalisten dan ook merkwaardig over dat de inleider van de christelijke werkgevers zegt voor de ei- gelijk gebruikte bedrijfsbezet ting" wel begrip te hebben. Zodra echter zaken bij een bezetting ter sprake komen die buiten het strikt onderne men vallen verwijst mr. Bloembergen het conflict naar de rechter. Het lijkt niet fair de rechter op te zouten met een conflict waarin de werkgever minstens mee zou moeten denken- Op ?en vraag van een der aanwe zige journalisten hoe mr. bloembergen zelf znu reageren op een bezetting bij het VNU- •oncern, antwoordde hij: „Ik zou een derde, een club van wijze rrannen. een voor beide oartijen aanvaardbare oplos- ;ina laten bedenken". Het lijkt wat laf de te vaak mis bruikte conflict-socioloog een oplossing te laten bedenken ilsof een arbeidsconflict tus sen mensen een machinesto ring zou zijn. Op de lange duur zullen zul ke schijnoplossingen (social engineering) sleutelen aan dc marge blijven, waarvan beide partijen een nog grotere kater over zullen houden. De „socia le ingenieur" bedenkt snel een oplossing waarmee de onder neming weer snel verder kan draaien. Maar aan de basis neemt het wantrouwen na zul ke slimme zetten alleen maar -oe. De ondernemers vroegen de journalisten ronduit hun me ning hoe zc ook eens een gun stige publiciteit zouden kun nen krijgen bij een bedrijfsbe zetting. Het antwoord mag nu duidelijk zijn. De pers zal luisteren als een ondernemer bij een arbeidsconflict niet het „snel verder kunnen draaien" als hoogste goed in zijn vaan del voert, maar de mensen die in zijn bedrijf werken centraal stelt. Misschien heeft een on dernemer die mensen boven het bedrijf laat prevaleren zelfs wel een primeur. Toch blijft er hoop voor de toe k >mst. Terwijl werkgevers en journalisten met elkaar in het Eindhovense Holiday Inn met elkaar in gesprek waren hoor de men uit de aangrenzende zaal, waar ook een lezing ge houden werd een metalen stem die voor alle aanwezigen duidelijk hoorbaar zei: „De compu'er is in staat alle pro blemen op te lossen. In enkele minuten lost de computer een probleem op waar de mens een "-en -"leven voor nodig z u hebben" MARC VAN ABBE Geen centje pijn dus. Daar, iv aat eigen iana gaat het met dal schootgaan precies zo als het in Neuerland. gaat voor Neder landse kinderen. Bijna auto matisch. Er komt nog een probleem bij. Buitenlandse arbeids krachten in ons land die hun gezin mogen laten komen, of dat al hebben kunnen doen, worden als regel op dat schoolgebied van hun goedwil lende Nederlandse collega's niet zoveel uiijzer. Vaak is bet allemaal veel te moeilijk om uit te leggen. Zeker als de Nederlander en zijn buiten landse collega elkaar „ge woon" al moeilijk verstaan. De taai-barrière, weet u wel. Daarom heeft het Ministerie van onderwijs die goede ge dachte gehad voor die buiten landse vaders en moeders in ons land een boekje te laten schrijven. Over allerlei alge mene onderwijszaken in ons land die men moet weten als men schoolgaande kinderen heeft. In elk van de zeven talen van de landen waarmee ons land een verdrag over de werving van werknemers heeft gesloten. Die goedverzorgde boekjes zijn uitgekomen in de volgen de talen arabhsch, Italiaans, grieks, -turks, spaans, portu- gees en servo-kroatisch. Naast de teksten in die talen staat een Nederlandse tekst. Men kan dus met de buiten landers over de brochure pra ten. Er worden korte uiteenzet tingen aege'-en over zaken als het vormingsinstituut, het leerlingwezen, de gedeeltelijke leerplicht, de studiekosten en n'V« wat daarbij hoort, bet a Igemeen voortgezet onder wijs, de scholen voor beroeps onderwijs. de lagere school de kleuterschool, confessioneel en openhaar onderwijs, hoe pe-i kind laat schriivev. Bovendien sta at in elke bro chure een volledige lijst met adressen van de kantoren van de Stichting Buitenlandse Wernemers. Ieder die meent zo'n brochu re te kunnen gebruiken (per soneelschefs. collega's, onder- wiismensen. enz.) kan haar besteden bü de Voorlichtings dienst van het Ministerie van Drd emrijs. hTip.i.np TïirleO I n-m rr„n„ pro.74'S". W'! e--n geven) Het s allemaal gratis. Woensi (Van d AMSTERDAM I men begonnen voor „De 5 van de Vierda vermoeden, speelt h evenement een belan van Nie de regie heef jongens, die dank zjj de kans krijgen de draaiboek worden ze il klooster. Het toeval slapen met drie Lond deelte van de film w bruikt. Voor een vro werd Corry (die eens contracteerd. Het vijftal loopt de Viel uit, maar niet zonder cl ge verwikkelingen, wal loops wordt ook nog ee taculaire kunstdiefstal I lost. René van Nie noel film dan ook niet voel een „komedie met thil pekten". Het wordt hem bovendien „een fill jong en oud, waaraan i<l spanning en plezier kal ven". Of dat inderdaad zo zl weten we in oktober, I première plaats heeft. I moment is nog niet vee I zeker dan de cast. Dii gisteren dan ook mefj feestvertoon in Ami voorgesteld. De vijf jongens worden vertolil Johnny Kraaykamp I niet aanwezig vanwege I namen in Miinchen vo I nieuwe Duitse serie Johl Rijk-shows), John El Arnie Breeveld (de Suil se kandidaat in de s Mies Bouwman „Een 'I acht" bij het regerirl leuim van de koningin I Blaaser en René van een jonge acteur, afll van de Maastrichtse I school. Leen Jongewaard en I Molenkamp vertolken til natieke en op en topl daagselopers, die kos I kost de medaille willen I De in Frankrijk werken I derlandse acteur Jerry I wer speeit de rol van I handelaar. Als extra atl werd de Britse actrice I Benton aangetrokken, I land vooral bekend dal haar rol in de „Onedirl De andere vrouwelijke I opkomende actrice, die 1 opkomende aktrice, die I de speelfilm van Ren I Nie „Kind van de zcl hoofdrol speelt. Deze I waarvan de opnamen ail zijn, gaat in september il mière. Oorspronkelijk zl sine van Daisum ster uil mens van goede wil", ijl film hebben meegespee I trok zich echter terug I René van Nie voor ha;l bedscène aan het bas I had toegevoegd, iets wal niets voor scheen te voelel Tot 8 juli worden in Al dam opnamen gemaakt, I verhuist de hele staf 'I acteurs en 22 technici I (Van onze correspoi dent) HILVERSUM met vakantie te kun gaan gaan vele sclio ren werkeni ze obe bakken paimekoel wroeten met onweni. handen in de zwi aarde, kortom verdie een paar centen bij. is in het vakantiew nogal wat variatie. betaling is navenant, zijn jongeren die vijftig gulden per w naar huis gaan, maai zijn er ook die in dez de periode enkele li derden gulden ha Vandaar dat hier daar stemmen op g om het vakantie» ook te betalen volg de regels van het we lijk minimumloon. C deze moeilijke mat handelt het jongerenj gramma „Filter", za dag 29 juni om 15.0'. in het NCRV-radio gramma via Hilvcri 3. HILVERSUM (ANP) juli in het gemeentelijk geboden voor maximaal; georganiseerd door Moj meegedeeld, dat op het The Allman Brothers, Soul Express, Doobie B| Johr ^/Ic-Laughlin en Je Twe^ da een later wordt herhaald in het Knebw

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1974 | | pagina 8