Van alles over de
op St. Bavoschool
krant in les
in Oostburg
Dit jaar 5% minder toeristen naar Spanje?
Klacht over wegblijven arts ongegrond genoemd
EUROPESE LEIDERS
LUISTEREN VANDAAG
NAAR NIXON
GEHEIM
SCHRIFT
Küng eist
stopzetting
proces Rome
SACHAROV DOET
BEROEP OP
NIXON-BREZNJEV
Verpleegster doodgeschoten
omdat schoen los zat
kleine
stem
TH
Goedgemaakt
Energiecrisis
pZ Oj Hhsj.
U*Cf&zL &~u
S8xX?j: Q s:1i jSBfxV
tosd ÓsV
Jongens en meisjes, die
een tekening, verhaal of
gedicht in De Kleine Stem
willen laten zetten, kun
nen hun werkstuk sturen
naar De Kleine Stem, Rei
gerstraat 16, Breda.
Eindredactie: RIEJA VAN AART
Hoe wordt een krant eirtnlijk gemaakt? Op verschillende
scholen wordt deze vraag gesteld en het gebeurt weieens dat
daarna tijdens de lessen aandacht aan dit onderwerp wordt be
steed. Dit was bijvoorbeeld kort geleden het geval in de zesde
klas van de St.-Bavosehool in Oostburg. Marjan de Kort en Josée
van Steenberghe letten tijdens de speciale les goed op en schre
ven een verslag, dat hieronder volgt. Lily van Hevele maakt* er
de tekening bij.
We hebben op school in de
taalles gesproken over de op
maak van de krant. Daarom
heeft meneer ons een film la
ten zien. Meneer had voorge
nomen om er ons een opstel
over te laten maken. We wil
den daarom iets vertellen over
wat er allemaal komt kijken
om een krant te maken.
Om te beginnen heb je veel
machines nodig zoals: pers,
cylinder, zetter, computer, cli
chograaf, rotatiepers enz. 1
machine bestaat soms wel uit 5
of 6 andere delen. Om al die
machines te kopen heb je veel
geld nodig. Een pers kost bij
voorbeeld f 5.000.000,- en een
cylinder een paar miljoen. Een
zetter kost ook veel: f 200.000,-
Je hebt ook veel papier nodig.
Op 1 rol zit 8 kilometer en per
week gebruiken ze ongeveer
280 kilometer papier.
Er zijn verschillende groe
pen. De 1 bemoeit zich met
mode, een ander met sport en
weer een ander met economie
enz. Als de redacteur de be
richten gelezen en verbeterd
heeft, gaan ze naar de ponsty
pisten. Die ponstypisten typen
het op de ponsband en dat
gaat dan naar de zetterij. In
de zetterij worden de letter
tjes op volgorde gezet. Daarna
gaat het naar de pers. De let
tertjes worden in een soort
plastic plaat geperst. Als de
lettertjes erin geperst zijn
worden de platen half rond
gemaakt. Dan gaat het naar de
rotatiepers waar de krant
wordt gedrukt. Er staan na
tuurlijk ook foto's in de krant.
Die foto's worden in een plas
tic hoesje onder de clichograaf
gelegd. Aan de clichograaf zit
een heel scherp mesje, dat op
donker en licht reageert. Als
iets donker is snijdt het meis
je diep en is het licht dan
snijdt het niet zo ddep. De
foto's worden net zoals de let
tertjes op het papier gedrukt.
Als dat gebeurd is gaan de
kranten naar de inpakmachine.
Daar worden de kranten op
stapeltjes van verschillende
aantallen gelegd. Voor elke
stad of dorp een bepaalde hoe
veelheid. Over elk pak wordt
automatisch ijzerdraad gedaan
en briefjes met de namen van
de dorpen en steden erop.
Toen we de film gezien had
den mochten we vragen stel
len aan de verslaggever me
neer Van der Helm. We vroe
gen hijvoorbeeld waar de
drukkerij staat (in Breda),
over de machines, de telefoon
centrale, de seinkamer enz. De
berichten uit Oostburg en an
dere plaatsen uit de buurt
worden per telefoon overge
zonden naar Breda. Daar wor
den ze dus verwerkt, soals we
al verteld hebben.
Clementine Vervaet, die tien
jaar is en in Sas van Gent
woont, wilde graag met iets
orgineeLs In de krant komen.
Ze dacht een tijdje na en
kwam tot de conclusie, dat het
eigenlijk wel leuk zou zijn om
een eigen schrift te maken.
Clementine schreef voor ons
een zin op in haar geheim
schrift, maar als je de beteke
nis van de tekens niet kent Is
het onmogelijk te begrljpeu
wat ze bedoelt. Daarom geven
we hier alleen de tekens met
de verklaring zodat Iedereen
zelf met deze tekens kan gaan
schrijven.
9 Een gedeelte van een tekening van de vierjarige Yasmin Ira Couwenberg uit Breda,
mmmmmooobibooobuuoodooobdoooo»
■FSSf
-I
ie-ij
0 Van Jan-Maarten van Scmsbeek uit Breda kregen we een paar leuke tekeningen. We kozen d«
tekening uit, die hierboven Haat. Jan-Maarten is 4 jaar.
0 Peter de Roeck uit Kloosterzande tekende deze cowboy. Peter
is 10 jaar.
TUEBINGEN (KNA) Prof.
Dr. Hans Küng, hoogleraar in
de theologie aan de universi
teit van Tuebingen in West
Duitsland, heeft een beroep
gedaan op de Westduitse bis
schoppen en op de synode der
katholieke bisdommen in
West-Duitsland om stopzettinS
te eisen van het proces, dat de
congregatie voor de geloofsleer
in Bome tegen hem aanhangig
heeft gemaakt.
Hans Küng antwoordt hier
mee op een interview van de
sekretaris der congregatie voor
de geloofsleer, mgr. J. Hamer,
die de Romeinse methode van
werken verdedigde.
Küng verklaart, dat hij zelf
geen kerkpolitieke escalate
wil, maar vrede bannen de
kerk en theologische ophelde
ring. De congregatie voor dc
geloofsleer neeft een proces
tegen de Tuebmgse hoogleraar
op gang gebracht, vooral van
wege diens boek over de on
feilbaarheid van de paus.
De synode van het bisdom
Basel in Zwitserland is reeds
voor prof. Küng in de bres
gesprongen. In een verklaring
van enkele dagen gelden wees
de synode van Basel erop, dat
processen zoals tegen Küng de
polarisatie in de kerk ver
scherpen en de geloofwaardig
heid van het kerkelijk leerge
zag in gevaar brengen.
Bij de vragen- die prof.
Küng opwerpt, aldus de ver
klaring van Basel, gaat het
niet om problemen, die Küng
maakt. De problemen zijn er.
En de discussies, die daarvan
het gevolg zijn, kunnen slechts
in een open gesprek worden
opgelost
De synode van Basel ver
wacht, dait de bisschoppen van
Zwitserland „vastbesloten en
onverwijld alles in het werk
lullen stellen, opdat het thans
lopende proces wordt stopge
zet".
TORREMOLINOS (ANP)
Spaanse toeristische deskundi
gen verwachten, dat bet be.
zoek van toeristen aan Span
je dit jaar met vijf procent zal
afnemen. Hoofdschuldige is
volgens hen de energiecirsis.
Aan de hand van aankomst-
cijfers van met vliegtuigen ar
riverende vakantiegangers
over de eerste vijf maanden
van dit jaar werd dit cijfer
reeds genoteerd door de toe
ristenorganisaties aan de
Spaanse Costa del Sol, gelegen
m de provincie Malaga, aldus
heeft de heer J.A. Ferreiro,
vertegenwoordiger van het
provinciaal bestuur in Torre-
molinos tegenover Nederland
se journalisten verk.jard. De
directeur van het Spaanse ver
keersbureau in Den Haag, de
heer Carlos Sanchez Alvarez,
meent, dat genoemde vijf pro
cent dit jaar voor heel Spanje
zal gelden. Vorig jaar noteerde
Spanje 32 miljoen buitenland
se vakantiegangers.
Spaanse makelaars zien deze
teruggang als een pas op de
plaats, een stabilisatie, maar
zijn ervan overtuigd, dat het
toerisme in de komende jaren
weer zal toenemen.
Ook de Nederlandse reisbu
reaus hebben in de tijd tussen
Kerstmis en eind maart, wan
neer de Nederlandse zonmin-
naars hun Spaanse vakantie
plegen te bespreken, minder
animo geconstateerd. Maar dit
mindere aantal boekingen is
voor een deel weer goed ge
maakt door latere boekingen,
aldus de vertegenwoordiger
van een Nederlandse reisorga
nisatie in Torremolinos.
Van de 1,2 miljoen Neder
landers, die vorig jaar hun va
kantie in Spanje hebben door.
gebracht (23 pet. meer dan in
1972), zijn er 140.000 naar de
zonnekust gegaan om daar in
hotels en appartementen hun
tenten op te slaan. Op het
lijstje van vakantieklanten
van de Costa del Sol staat
Nederland op de zesde plaats
met ongeveer elf procent van
het aantal Nederlanders, dat
naar Spanje gaat. In 1968 was
het totale Nederlandse bezoek
aan de Costa del Sol nog maar
38.000 personen.
Ook In de eerste vijf maan
den was het Nederlandse be
zoek aan dit deel van Spanje
weer toegenomen: per vlieg
tuig arriveerden er 40.738 toe
risten tegen 36.454 in dezelfde
periode van 1973. In dezelfde
tijd echter liep het bezoek van
Amerikanen, Engelsen, Duit
sers, Zweden en Noren hier
terug.
Niet alteen de Spaanse toe
ristische deskundigen zijn van
oordeel, dat de energiecirsis
aanstichter van het vermin
derd bezoek is. De vertegen
woordiger van de Nederlandse
reisorganisatie meent, dat deze
oorzaak ook voor de Nederlan
ders opgaat, voor zover het de
verminderde boekingen van
tussen kerst en eind maart
betreft.
De directeur van het Spaan
se Verkeersbureau in Neder
land zou er voor verschillen
de EuroPese landen nog twee
oorzaken aan toe willen voe
gen: de lonen zijn het laatste
jaai minder gestegen en de
werkloosheid is toegenomen.
De verminderde belangstelling
voor verder van Nederland af
gelegen landen was overigens
al door de ANWB gesigna
leerd
(Van een ozer verslaggevers)
UTRECHT Het centraal
medisch tuchtcollege is van
oordeel dat er twee uitzonde
ringen mogelijk zijn op de re
gel dat een arts, die om hulp
en bijstand bij een zieke of
gewonde wordt verzocht, zo
spoedig mogelijk dient te ko
men. Die uitzonderingen zijn
als de arts uit de aard van de
hem verschafte informatie kan
concluderen dat zijn onmiddel
lijke aanwezigheid niet ls ver
eist, eventueel na het geven
van instructies, of als de arts
moet concluderen dat niet op
hem maar op een ander de
plicht rust de gevraagde hulp
de geven.
MOSKOU (UPI) De Sov-
jetrussische dissident, natuur
kundige Andrei Sacharow
heeft aan president Nixon en
secretaris-generaal Breznjev
gevraagd op hun top van deze
week te spreken over de men
senrechten „op straffe van he
mislukken van de ontspar
ning".
SuuuaiUV
Breznjev
Sacharov noemde 83 „uit
zonderlijke en moedige" poli-
ieke gevangenen in de Sovjet-
Unie op en vroeg Breznjev en
Nixon te bevorderen dat al-
hans een paar „de vrou-
ven", de bejaarden en de zie
len, zij dit voor de tweede
ceer berecht zijn en zij die
mrechtvaardig veroordeeld
ijn" hun vrijheid terug
rijgen.
Onder de namen die Saoha-
ow noemde waren die van
;eneraal Pjotr Grigorenko, de
aistoricus Andrei Amalrik en
Gabriel Superfin, voormalig
medewerker van Sohyenit-
syn.
Dit blijkt uit een uitspraak
van het centraal medisch
tuchtcollege naar aanleiding
van een klacht van de inspie-
tie van de volksgezondheid te
gen een arts in een kleine
plaats, die, gevraagd om hulp
te verlenen bij een ernstig
verkeersongeluk, weigerde te
komen. De arts volstond met
mee te delen, dat hij de am
bulance in die plaats zou waar
schuwen en dat die bemanning
van dde ambulance ter plaatse
moest beslissen af hulp van
een arts noodzakelijk was.
Ook bij een tweede Telefoontje
weigerde de airts te hulp te
komen.
Het centraal medisch tuoht-
college vindt de klacht vaan de
inspectie vaui dc volksgezond
heid ongegrond. Hiermee ver
nietigt het centraal college te
vens de uitspraak van het me
disch tuchtcollege, die de arts
de maatregel van waarschu
wing oplegde. Het medisch
tuchtcollege vond dat hij ern
stig tekort was geschoten door
niet te komen .,Niet wel be
grijpelijk is op welke gronden
hij kon beoordelen, dat zijn
komst geen nut zou hebben",
luidde het oordeel van het me
disch tuchtcollege.
De arts verweerde ziCh door
te stellen, dat hij door het
zenden van de ambulance die
bemand was met geoefende
EHBO-ers en het waarschu
wen van het ziekenhuis dat een
zwaargewond slachtoffer van
een aanrijding onderweg was,
alle maatregelen had getrof
fen, die in redelijkheid van
hem hadden kunnen worden
verwacht, mede omdat hij in
geen geval eerder op de plek
van het ongeval had kunnen
verschijnen dan de ambulance,
gezien de af te leggen af-
itand.
Het centraal medisch tucht
college billijkt deze rechtvaar
diging van de arts met verwij
zing naar de argumentatie
over de twee uitzonderingen.
Het gaat verder met de op-
merkmg:„Is een ambulance
met EHBO-huilp beschikbaar,
dan mag de te hulp geroepen
arts -oncluderen, dat andere
hulp dan de zijne teT beschik
king is en mag hij volstaan
met het nemen van die maat
regelen, die kunnen leiden tot
het zo snel mogelijk ter be
schikking zijn van die EHBO-
hulp, ambulance-vervoer en
opname-mogelijkheid in het
ziekenhuis
ADDIS ABEBA (AF) De
54-jarige Nederlandse ver
pleegster, Anna Stlckwerda.
Jie 27 mei uit een Amerikaan»
missieziekenhuis iq het Ethio
pische Ghinda werd ontvoerd
en later gedood is, is om het
leven gebracht omdat ze niet
door het oerwoud kon rennen
Haar schoen zat los en «li
verloor hem steeds.
Dit is onthuld door de 24-
jarige Amerikaanse verpleeg
ster mevrouiw Deborah Dortz-
baeh, die tegelijkertijd met
Anna Stiokwerda werd ont
voerd en vorige week is vrij-
gelaten.
De twee verpleegsters wer
den ontvoerd door guerrilla
strijders van het front voor de
bevrijding van Eritrea (ELF),
die al tien jaar strijden voor
onafhankelijkheid van deze
noord-Ethiopische provincie.
Volgens vrienden van me-
rouw Dortzbach, die zich
iinds haar hereniging met
.laar man Karl zaterdag heeft
teruggetrokken, is Anna Slick-
werda enkele minuten na
haar ontvoering doodgescho
ten. Zij kon haar ontvoerder®
niet bijhouden toen zij naar
hun schuilpaats renden.
„Anna Stickwerda viel
neer en klaagde: „Ik kan niet
verder. Ik kan niet verder".
Daarna boog een ontvoerder
zich over haar heen en «choot
haar door het hoofd".
N4VO-TOP IN BRUSSEL
(Van onze correspondent)
BRUSSEL Het Atlantisch
Pact is nog altijd de stalen
trouwring die de Verenigde
Staten en Europa bindt. Maar
25 jardn later is met de
hoogste nood ook de prille
liefde verdwenen en treedt de
eerste metaalmoeheid op. Te
meer waar het eertijds totaal
verdeede Europa een éco
nomische reus een politieke
dwerg, een militair fata mor
gana zich meer en meer
verenigt en dus onafhankelij
ker gaat opstellen tegenover
het daarover gechoqueerde
Washington. Om het vergeel»
de handvest in een passende
jubiieumiijst te vatten, maar
ook om orde op zaken te
stellen en het Pact een ver
jongingskuur te doen onder
gaan, werd de Atlantische
verklaring van Ottawa opge
steld Zeer tot genoegen van
mr. J. Luns, die minder de
secretaris-generaal en meer
de ceremonie-meester van de
NATO is en als zodanig ook
zal optreden ais woensdag in
Brussel vijftien staatshoof
den of regeringsleiders het
aanvullend handvest van Ot
tawa nog eens plechtig zul
len bevestigen en tekenen.
Dat president Richard Mil»
hous Nixon - op doorreis
naar Moskou en Brezjnev t—
van de party is, schenkt het
gebeuren zowel gewicht als
pikanterie.
De zware Brusselse NATO-
top werden overigens twee
doeleinden toegemeten: het
tekenen van het stuk van
Ottawa en het luisteren naar
Nixon die zijn bondgenoten
wenst in te lichten over zijn
komende besprekingen met
Brezjnev. Dat laatste raakt
de kem van de verklaring
vap Ottawa waarin de ver
houding tussen de Verenigde
Staten en Europa en het zo»
geheten consultatie-mecha
nisme zeker tussen de regels
door centraal staat. Van Eu
ropese zyde werd er in de
afgelopen drukke maanden
Nixon
herhaaldelijk op gewezen dat
echte consultatie uit de aard
der zaak wederzijds moet
rijn. Nixon komt in Brussel
hypocriet tegemoet aan die
eis, maar is toch erg welkom.
Omdat elk contact belang
rijk is en kan bijdragen tot
de detente tussen Oost en
West en ook dat is nodig
tussen Amerika en Europa.
Nixon wordt reeds dinsdaga
vond om half elf op het mili
taire vliegveld Meisbroek bij
Brussel verwacht. Hij zal
daar worden opgewacht door
burgerlijke en militaire auto
riteiten en door naar schat
ting een duizendtal journalis-
ten.Vanochtend onmoet de
Amerikaanse president rond
halftien zijn collega's in het
NATO-hoofdkwarter te Evere.
Vanmiddag worden bilaterale
contacten gelegd. Donderdag
ochtend tussen tien en elf uur
vliegt hij door naar Moskou.
jan wintraec":en
