a
DE DANAKIL
STERVEN MET
MODDER
IN DE MAAG
binnenland
buitenland
1
(Van onze redactie buitenland)
EEN dood dorp: de lijken van vrouwen en kinderen, om het leven gekomen en gemummificeerd
door de droogte, een beklemmende stilte hangt over het dorp waar vroeger leven en rumoer
heerste, in de verte de woestijn waarvan het zand de mannen die hulp gingen zoeken heeft
bedolven.
Deze beschrijving van een Ethiopisch dorp door een helper van het Rode Kruis illustreert in
al zijn wreedheid het drama dat vandaag de dag miljoenen mensen van de Atlantische Oceaan
tot de Rode Zee in Afrika ondergaan.
>|es
Hard nodig
t -
wtdeêüjjeA
iAAT 32, BREDA
rd historisch pand, met
ngen vraagt voor spoe
ling van de gastenver-
Itime in deze
n opgeleid
tijkheden voor hen die
mede door frequent
afspraak met de he
ion 01600 - 44601.
(Door AFP-correspondent
Jean-Mari Juge)
HET is niemand meer on
bekend dat de droogte,
die al verscheidene jaren op
het Afrikaanse vasteland
heerst, vruchtbare vlakten
heeft veranderd in stof, de
waterbronnen heeft opge
droogd, de rivieren heeft
drooggelegd, de veestapels
heeft uitgedund en de oog
sten heeft verschroeid. Hele
I volken worden door het op
rukken van de woestijn met
de dood bedreigd.
Bij de zes miljoen mensen
lie in de Sahellanden door
hongersnood worden bedreigd
Vlauretanlë), Senegal, Mali,
Opper-Volta, Niger en Tsjaad)
moet men nu nog honderddui-
rendeii anderen in Ethiopië,
Kenia, Tanzania en Liberia re-
tenen.
„De droogte is een der drin
gen J ie vraagstukken in de
wereld geworden", verklaarde
de secretaris-generaal der
Verenigde Naties, Kurt Wald-
heim, onlangs.
De bijzondere VN-organisa-
t.es. het Internationale Rode
Kr.,.s en talrijke regeringen
zijn met de toestand begaan
n in de hele wereld hebben
I tal van particuliere hulporga-
I nisaties oog gekregen voor het
I drama van de droogte.
Het is vooral van internatio-
naë rganisaties en de rege-
r r.;en van de rijke landen dat
de hulp moet komen. De voed
sel- en landbouworganisatie
van de VN (FAO) herinnerde
daaraan op 6 april toen ze
vaststelde dat de bijdragen
van de landen nog lang niet het
oorspronkelijke streefcijfer
naderen.
Graan nodig
Voor de overleving van mil
joenen mensen zijn honderd
duizenden tonnen graain nodig
transportmiddelen om ze te
vervoeren, enorme bedragen
om putten te boren en de
veestapel weer op peil te
brengen alsmede een onmid
dellijke'en langdurige sanitai
re actie om de door de droogte
er, ondervoeding veroorzaakte
epidemieën tegen te gaan.
Op 5 april zei het Intermatio-
tale Rode Kruis in de Sahel-
vnden een cholera-epidemie
te vrezen. Door het gezamen-
ijk effect van droogte en
riekten leven de bevolkingen
jan de Sahel op de grens van
leven en dood, waarschuwde
het Rode Kruis.
Het drama heeft de grenzen
'an de Sahel al overschreden:
Ethiopië, Kenia en Tanzania in
j Oost-Afrika en in mindere
Bate Liberia aan de kust van
je Atlantisch Oceaan zijn op
bun beurt door de droogte ge-
I troffen.
De droogte heeft op de Abes-
sijnse hoogvlakte sedert de
veertiende eeuw geregeld
tienduizenden slachtoffers ge
haakt.
Deze drama's vonden toen
tertijd "achter gesloten deu
ren" plaats en de bewoners
van de provincie Wollo, nu
een der meest getroffen gebie
den, beschouwden de ramp ais
een "gesel Gods die de men
sen van slechte wil trof". j,
In de opstandige sfeer die
Ethiopië momenteel kenmerkt
hebben drie afgevaardigden
van Wollö de voormalige rege- j
ring verantwoordelijk gesteld f
voor de dood van niet minder
dan 250.000 mensen "in hun
provincie.
In een land waar niet met
statistische gegevens gewerkt
wordt is het moeilijk de juist
heid van dat cijfer te bevesti
gen, maar volgens waarnemers
valt er zeker de ernst van de
toestand uit af te leiden.
De droogte brak in 1969 uit
en sinds einde 1971 zijn alleen
31 in de provincies Wollo en
Tigre vier en een half miljoen
mensen omgekomen. Sinds in
april 1973 de hulpverlening op
gang kwam is hulp verstrekt
aan circa twee miljoen men
sen. Aan de getroffen bevol
kingen werd vier miljoen dol
lar besteed en 100.000 ton
graan uitgedeeld. Het Interna
tionale Rode Kruis en talrijke
landen, de bijzondere VN-or-
ganisaties en de EEG namen
aan die .hulpacties deel. Niet-
tegenstaande deze hulp wor
den hele bevolkingen gedeci
meerd door tyfus, cholera
kwashiorkor en pokken.
Vervoer
Volgens deskundigen zijn in
1974 nog minstens 200.000 ton
graan nodig om de behoeften
te dekken. De zeer hoge ber
gen en de onmetelijk diepe
ravijnen in de provincies Wol
lo en Tigre stellen het vervoer
echter voor onoplosbare pro
blemen. Door de onbereikbaar
heid van die gebieden zullen
de 250.000 Danakllnomaden
die daar leven waarschijnlijk
niet van de dood gered kun
nen worden (zie onderstaand
artikel).
Afrika
de droogte gespaard gebleven.
Het heeft er al twee jaar niet
meer geregend, hetgeen een
grote weersleag op de land
bouwproductie gehad heeft.
Volgens de jongste .statisti
sche gegevens zijn de koffie-
oogsten gedaald van 55.000 ton
in 1973 tot 35.000 ton dit
jaar.
Niettegenstaande de hogere
koffieprijzen op de wereld
markt zal Tanzania door die
daling dit jaar geen hogere
inkomsten uit de koffie-export
kunnen boeken.
De Europese landbouwers,
die 40 pet van de vette grond
op de flanken van de Kili-
mandjaro bebouwen, hebben
slechts twee zakken graan per
akker kunnen oogsten tegen 8
tot 16 in normale tijden In het
noordwesten van het land is
de koffie- en katoenproduktie
sterk afgenomen, evenals de
sisalopbrengst aan de oevers
van de Indische Oceaan.
Het zijn evenwel de kudden
Tanzania is met dertien mil
joen stuks vee op een na
't grootste Afrikaanse veeteelt-
land die het meest van de
droogte te lijden hebben, voor
al in de steppen van de Masai,
het thuisland van nomaden
stammen
Uitgemergeld
Reizigers die het gebied be
zocht hebben zeggen dat ze
honderden lijken van dieren
hebben zien liggen bij opge
droogde waterplaatsen.
Hele kudden uitgemergelde
dieren worden snel naar de
markt gebracht voordat het te
laat is. De regering zorgt er
voor dat de dieren met treinen
naar de stedelijke centra ver
voerd worden. Eer zijn echter
niet genoeg veewagons be
schikbaar.
Tot nog toe hebben de na
tuurparken in Tanzania, die
als de mooiste ter wereld be
kend staan, nog niet van de
droogte te lijden gehad, De
toestand in het beroemde park
te Serengeti wordt echter met
ongerustheid gadegeslagen om
dat de twee en een half mil
joen dieren die daar leven gro
te behoefte aan water hebben.
In Liberia tenslotte, waar de
toestand nog niet het drama
tische peil van de Sahellanden
bereikt heeft,1 doet de droogte
zich voelen door een tekort
aan drinkbaar water in de
hoofdstad en in verscheidene
gewesten. De bronnen voor
O Arbeiders in de drukke havenstad Dakar sluiten graanzakken
bestemd voor de door droogte getroffen gebieden in West-Ajrika.
drinkbaar water (rivieren en
putten) zijn de jongste maan
den sterk aangesproken. Voor
al bij de kust worden zij ver
ontreinigd door het zeewater.
President Tolbert heeft ge
vraagd zo snel mogelijk een
stuw in de Paulrivier te bou
wen om de infiltratie van het
zout tegen te gaan.
In het hoogland van Kenia
de "graanzolder" van dit
land, is de laatste drie jaar
aanzienlijk minder regen ge- 1
vallen, terwijl op de Masai- W eei'Slag
vlakte duizenden geraamten c5
van antilopen in de evenaars-
zon liggen te verbleken.
Het park van Nairobi, 5 km
van de hoofdstad, is een tra
gisch voorbeeld van de droog
te waarvan de gevolgen voor
het land nauwelijks te meten
zijn. Het park, dat vorig jaar
nog groen was, is nu helemaai
grijs. Het gras is verdwenen
en er hangt een bedorven
lucht.
Als men de officiële verkla
ringen mag geloven heeft de
hongersnood nog geen slach
ting aangericht onder de an
derhalf miljoen nomaden die
in de dorre gebieden van
Noordoost-Kenia leven.
Gelukkig voor Kenia is door
de goede oogst in 1973 de
landbouwproduktie gestegen.
Als de regen niet te lang meer
uitblijft zal Kenia waarschijn
lijk de kwade periode te bo
ven kunnen komen.
Tanzania, ten gulden van
Kenia, is eveneens niet voor
(Van een AP - correspondent)
"en heel mensenras is
bezig langzaam uit te sterven
in oostelijk Ethiopië. Het on
vruchtbare woestijngebied
van de provincie Wolio, dat
zich uitstrekt van de Rode
Zee tot Aan de ruim 2000
meter hoge rotswanden van
het centrale plateau, is be
zaaid met hele dorpen vol
graven. Droogte, hongersnood
en laksheid van de regering
bedreigen een eens trotse
stam krijgersnomaden, die de
Affar of Danakil heet, met
de onde gang.
Voor het eerst in vijf jaar
heeft de regen kortgeleden
de droge rivierbedding ge
vuld. Maar de regen kwam
te laat, de schapen, geiten en
het vee, die de enige midde
len van bestaan vormden
voor ue Danakil, zijn al lang
gelden gcs'orven en het
meeste wild dat nog op de
vlakten aanwezig was, is uit
de opdringende woestijn ge
vlucht.
Botten en karkassen ken
merken nu 't eens rijke jacht
terrein van de Danakil, dat
grenst aan 't Franse gebied
van de Affars en Issa's het
grootste deel ervan is nu
zand, bewoond door struisvo
gels, een paar gazellen en de
zielige overlevenden van de
primitiefste minderheidsstam
van Ethiopië.
Gieren zitten op iedere te
lefoonpaal langs de enige
verkeersweg van Gombolcha
naar de havenstad Assab aan
de Rode Zee. Je kunt hon
derden kilometers rijden
zonder dat je iets ziet, behal
ve de kleine steenhopen die
de Danakil op de graven leg
gen om te voorkomen dat
hyena's hun doden opgra
ven.
Vergeten
„Zij zijn een vergeten
volk", zei majoor Woldeten-
sae, de in Amerika ongeleide
districtsgouverneur ln Bati-
,'ALs de situatie zo blijft, zul
len alle Danakil sterven. Als
het weer regent zullen enke
le van hen langs de rivieren
in leven blijven. In de bin
nenlanden is het bijna met
ze gedaan".
Teferra werd twee maan
den -eleiien geïnstalleerd als
de enige Ethiopische be
stuurder van hef Danaküge-
bied., dat zich over 30.000
vier (ante mill uitstrekt. Hü
kent het sterftecijfer van de
laatste vijf jaar niet, hii
weet alleen dat het om hon
derdduizenden doden gaat
„We hebben nooit alle doden
knr'-o tellen". zegt hü
„Zij sterven in de hlnnen
landen en worden begraven
zonder dat iemand het weet
Ik weet wel dat in een klein
gebied, dat vier maanden ge
leden een bevolking van
113.000 had. er nu nog maar
47.000 leven, en dat Is maar
een voorbeeld".
250.000Danakiloverzijnin o en
Teiërra schat dat er zo'n
250.000 Danakil over zijn in
zijn distriet. Het sterftecijfer
is 30 tot 50 per dag in de
gebieden die hij met zijn
jeep kan bereiken en hij
geeft toe dat deze streken
dicht bij de verkeersweg
zijn, waar het aantal slacht-
toffers het laagste is. „Ik heb
gezien hoe mensen het zand
op likken om nog wat vocht
te Kunnen krijgen, vertelt
hij. „Zij sterven met modder
in hun maag; het is bij de
Danakil traditie dat de doden
gewassen worden voor hun
begrafenis maar er is geen
water, lus liggen de lijken
in hun hutten te rotten, tot
dat de stank te erg wordt.
Mijn district is bedekt met
nieuwe graven. De overle
venden hebben zelfs hun wa
pens verkocht, iets dat een
Danakil nooit zal doen tenzij
hij wanhopig is-
Vijf dagen
Zij hebben alles verloren,
zij zijn een uitstervend
volk". Vijf jaar droogte heb
ben massale internationale
hulpacties op gang gebracht
elders in Ethiopië, maar er
was niets gedaan aan de
hongersnood in het Aswadis-
trict van de Danakil tot
Teferra hier kwam. In zijn
twee maanden als gouver
neur heeft hij twee hulppos
ten opgezet in de buurt van
waterhutten langs de 250
mij] lange verkeersweg die
het gebied in tweeën snijdt.
Vrachtwagens van de rege
ring brengen het graan 25
kg per gezin per maand
aan 'behoeftige stamleden die
sterk genoeg zijn om de ver-
keers veg te bereiken. Elke
vracht orgt slechts voor on
geveer 300 Danakil en dui
zenden vallen van dorst en
honger neer voordat zij het
reddende stuk asfalt hebben
bereikt. Aedlu Dadsse, een
maatschappelijk werker van
de Sardo hulpnost. zegt dat
veet Danakil vijf dagen lo
nen voor bun norüe graan en
water. .We kunnen ons al
leen maar inspannen om
mensen te redden binnen
vijf kilometer aan elke kant
van de weg", geelt hij toe.
„We kunnen de meerderheid
in het binnenland gewoon
niet bereiken en daarom
sterven de mensen. Zelfs
hier, waar wij een voedsel
programma en een kliniek
hebben, komen mensen soms
zo zwak aan dat zij toch
sterven".
1 Bedlu wijst naar een oude
vrouw met uitstekende rib
ben die stil in een van de
primitieve bura's, strohutjes,
ligt, die het ziekenhuis in
Sardo vormen. Een Westduit-
se helikopterploeg, die een
basis heeft in Desse, een stad
hoog op de rotsen gelegen,
die uitkijkt over de Danakil-
woestijn, heeft aangeboden
im hulpposten naar het ge
bied te vliegen, en twee En
gelsen zijn bezig de moge
lijkheid van een dam te on
derzoeken om het waterge
brek tegen te gaan.
Kritiek
Maar Teferrp heeft bittere
kritiek op zijn eigen rege
ring en op de internationale
hulporganisaties, omdat deze
al hun inspanningen concen
treren op'de bergen langs de
hoofdverkeerswegen van
noord naar zuid - Addis Abe
ba tot Asmara - en omdat zij
de meer afgelegen laagvlakten
van de Danakil verwaarlo
zen
,.Ik ga naar Desse en
smeek hen om naar (1e woes
tijn te komen waar zij wer-
ke'ijk nodig ziin, maar zij
blijven liever daar hoven zit-
PU me* -~n1q (VAOf
het koel en meer gecivili
seerd is" klaae* hii. ik heb
de regering in Addis her-
haaldpi'ik verteld wat ïk no
dig heb. Tot nu toe heh ik
niets gekregen".
Om Heel eerlijk te ziin
7,Dn veel hwhtetilandsp huln
Moeien in Fthionië eenvon
d;g nwefend van het lot van
de Danakil. De hongersnood
d'P hen vorig i^ar naar dh
nH(rncb"»|((p Afriirourpso land
bracht is ih sommige cfrpker»
mit-K-lor »»r» d» re
gering is onwillig om de wa
re situatie in andere streken
bekend te maken.
Dr. Beth McCarthy, lid van
een lens team in de stad
Kodo in Ie bergen ongeveer
Z5ü oiiji tungs de weg hier
vandaan, /.egt dat zij erover
denkt om naar huis te gaan
omdat haar patiënten mij
niet meer nodig hebben, le
dereen is gezond, er is sinds
januari niemand meer ge
storven n het heelt geen zin
om te blijven, ik geloof dat
die hele droogte overdreven
is"-
Maar Teiërra zegt dat hij
medische diensten verschrik
kelijk hard nodig heeft. En
ook een mobiele watervoor
ziening, tankwagens, meer
hulpposten en wegen om het
binnenland te bereiken. „De
regering stuurt graan, terwijl
deze mensen vlees en melk
nodig hebben legt hij uit.
„Dc Danakil zijn een noma
disch herdersvolk, zij zijn
graanvoedsel niet gewend.
Zij worden er ziek van en
dit verergert het pro
bleem".
„De Danakil zijn krijgers.
Zij vechten tegen de Gaila in
liet westen, de Tigre in het
noorden en de Issa in het
zuiden. Soms dwing ik ver
hongerde Danakil om met
mij de bergen in te gaan,
maar ik weet dat zij liever
in de woestijn sterven".
Teferra, een oorlogsheld en
vroeger inwoner van New
York. ontving zijn opleiding
als officier der infanterie in
Fort Benning, Georgia- Hij
werd de eerste Ethiopische
commandant bij het expedi-
tieleger in Korea, werd vier
keer gewond en kreeg een
aantal Amerikaanse onder
scheidingen waaronder de
„zilveren ster".
In 1960 kreeg hij tien jaar
gevangenisstraf wegens zijn
aandeel in een s*aatsgreep te
gen keizer Haile Selassie.
Toen hij in 1970 vrijkwam,
verliet hi) het leger en ging-
naar de VS waar hij een
opleidirgkreeg voor een
loopbaan <n het bedrijfsle
ven Hij werd in het leger
weer opgenomen bij zijn te-
rugk er naar Ethonië „van
wege de druk an de studen
ten" zegt hij „Ze wetën dat
ik een ,nan hen die voor
uii'n volk werkt"
Teferra verdenkt de rege
ring in Addis ervan hem
naar het Danaki] gebied te
'lehlien gestuurd als een soort
verhanning- „Ik geloof niet
lat 7i| v„v-iI{ [,j„r
iets zou doen. Het was een
politieke zaak. Ik eiste een
'ekere mate van zelfstandig-
beid toen ik dezp haan aan
nam. Zij accenteerden mijn
voorwaarden ïk zou werken
aan elfbestuur onder de Da
nakil. On het ogenblik heh
ik geen mensen om mee te
verken Zii sterven allemaal,
'k moet hen eerst gezond ma
ken".
I
