Toveren op de verjaardag
van avontuurlijke Marco
c
VREUGDE OM SPOORWEG VAN DE VRIJHEID
Van Pe<
cr
Afrikanen hebben ontzag voor Chinese werkers
Nederland aan spits met borstkanker-onderfl
fyferckx
Dertiende a
kleine
stem
i
C
VOETBALLEN
IS FIJN
Lang getwijfeld
Tanzania en
Zambia (III)
Onbaatzuchtig
Springplank
Woensdag 5 juni 1974
i
s
'VN
9 Iris Schouten, Breda 8 jaar.
-rt|,V"-'l!yKr<ine-nrflir:I1l'1
- --J, t~ ;®::1
.,jU - •r*' -t'HtMMëAul BBOTEiAi
0 Stanny Goossen, Kloosterzande7 jaar.
Het was 9 uur 's morgens
Marco was al opgestaan,
want hg werd «vandaag 9
jaar. Dat was me wat- Ook
de familie was wakker. Hg
kreeg een heleboel dingen.
Een horloge, pen, stiften en
een heleboel andere mooie
dingen. Het gekste wat hg
kreeg was een toverballetje.
Dat kreeg hg van een jonge
tje dat hg niet kende. Het
jongetje zei dat hg het moest
inslikken en dan kon hg al-
tgd van alles wensen
Marco deed het en wenste
om een mondharmonica. Toen
hij dat gedaan had, had hij
meteen een mondharmonica in
zijn hand. Hij vond het zo
leuk dat hij allerlei dingen
begon te wensen. Hij had nu
al meer dan honderd dingen
gewenst. Maar toen ging het
ineens niet meer. Hij vond het
niet zo erg en het feest be
gon.
Oma stond te hiuiilen en zei:
„Ach, alweer een vol jaar
voorbij. Er kwam nog meer
familie en hij kreeg veel ca
deautjes. Dat bad hij niet ver
wacht. Het was al Ii2 uiur. Ze
gingen eten. Er bleven onge
veer 20 man meeëten. Ze aten
friet met knakworst- Na het
eten gingen de meesten alweer
weg. Toen om halftwee kwa
men er twee mannen binnen
die zomaar een heleboel ca
deautjes en geld wegpakten en
er mee vandoor gingen. Marco
wist een idee. Hij zou wensen
dat hij met een geweer bij de
twee rovens was. Maar opeens
herinnerde hij zich dat hij
niets meer kon wensen. Hij
riep het onbekende jongetje
en vroeg of hij nog een tover
bal kreeg om naar de rovers
te gaan. Hij kreeg er een op
één voorwaarde, dat hij er
weer een terug zou krijgen.
Marco was heel slim en wens
te om tien van die toverbal
len. Het jongetje kreeg er vijf
en hij nam er ook vijf reserve
mee. Marco wenste dat hij bij
de twee bandieten was. Nog
geen seconde later was hij in
een heel ander deel van de
wereld. Verkeerd dacht hij en
hij wenste het opnieuw, maar
hij bleef waar hij was. Nou ja,
dan woonden ze hier in de
buiurt. Hij ging op zoek en
daar :iag hij ze lopen. Hij liep
hard naar de bandieten. Die
draaiden zich plotseling om en
grepen Marco vast. Hij pro
beerde nog los te komen, maar
dat lukte niet. De bandieten
namen Marco mee naar een
huis en sloten hem op. Vlug
wenste Marco dat hij weer bij
de rovers was- Die keken wel
op der neus toen ze hem plot
seling zagen taan. Toen wens
te Marco dat de bandieten
vastgehouden waren. En ook
dat lukte weer. Ze lagen alle
bei te spartelen en probeerden
maar los te komen. Marco
pakte zijn cadeautjes en zijn
geld en wenste dait alles wat
de dieven hadden gestolen
weer bij de eigenaars terug
was. Toen op eens merkte hij
dat ook zijn cadeautjes en
geld weg was. Dat zal dan wel
thuis liggen dacht hij. Nu
wenste hij dat hij thiuis was
en daar stond hij midden op
de tafel tussen zijn cadeautjes
en ziin geld. Meteen begon
heel de familie „Lang zal hij
leven" te zingen en daarna
kon het feest pas echt begin
nen, maar nu zonder bandie
ten.
Eduard en Adrie van den
Wijngaard, Breda.
3 4-735
S v
-«•
Jantje moet van de figuren die hij op de tekening ziet een F maken. Wie helpt hemf
Marco uit Breda wordt
vandaag negen jaar.
Eduard en Adry v.d.
Wijngaard wilden Marco
weieens een orgineel ca
deautje geven- Ze dach
ten er even over na en
zeiden toen dat het wel
leuk zou zijn om voor
hem een verhaaltje te
schrijven. Ze stuurden
hun werk stuk naar de
Kleine Stem en natuur
lijk willen wij graag
meewerken om de jarige
een orgineel cadeau te
kunnen bezorgen. Marco,
gefeliciteerd namens ons
en alle lezertjes van
Kleine Stem.
KAI U/NO
0 Als je goed kijkt zie je dat de mensen op de tekening allemaal een verkeerd voorwerp i«
handen hebben. Probeer iedereen eens het goede voorwerp te geven.
een voetbalwedstrijd is fijn!
ik zit er pas op hoor.
en het veld is mooi.
en Bas Bart en Michel
zijn goeie voet- allers
en het is een fijne sp>ort.
en de kieper van Gloria is net
zo goed
als de kieper van feijnenoord.
noord.
ROLF HOGENBOSCH
KORT nadat begin april
de eerste trein vanuit
Dar es Salaam over de
„spoorweg van de vrgheid"
in Kasama in noordelgk
Zambia was gearriveerd, be
gonnen zakenlieden in Lu
saka te klagen, dat aanzien
lijke hoeveelheden van hun
bestellingen onderweg wa
ren gestolen of beschadigd.
Zg overdreven waarschijn
lijk niet, want de regering
van Tanzania moet een
voortdurende campagne voe
ren tegen de veelvuldige
diefstallen in de haven van
Das es Salaam.
Maar er zit een andere kant
aan de klachten van de Zam-
biaanse zakenwereld, waarin
nog veel blanken de scepter
zwaaien. De „Uhuru spoor
weg" heeft als hoofddoel Zam
bia voor zijn koperexport de
finitief onafhankelijk te ma
ken van Angola, Rhodesië en
Mozambique, voor welke lan
den de Zambiaanse behoefte
aan transport in het verleden
een belangrijke inkomstenbron
betekende.
Meerdere malen hebben de
blanke minderheidsregeringen
Zambia gedreigd de transport,
routes te sluiten, als de rege
ring van Kaunda geen einde
maakte aan infiltraties door
„terroristen" vanaf Zambiaans
grondgebied.
De door China gebouwde en
gefiraan rierde Tanzam-spoor-
weg zal Zaïmibia dus zowel po
litiek als economisch onafhan
kelijker maken- De spoorweg
zal het nog zeer arm.e Tanza
nia in staat stellen de rijke
voorraden steenkool en ijzer
erts te gaan exploiteren, die
in de zuidelijke gebieden zijn
aangetroffen. De Tanzam
spoorweg is het grootste pro
ject dat de Chinese Volksrepu
bliek tot dusver in het buiten
land heeft ondernomen.
Jarenlang hebben de regerin
gen van Tanzania en Zambia
geprobeerd de Wereldbank,
Verenigde
Staten te interesseren voor het
project, dat het door land in
gesloten Zambia een uitweg
moest bieden, maar tegelijk de
positie van de zuidelijke min
derheidsregimes ten opzichte
van Afrika zou verzwakken.
Maar onderzoeken- door de
Wereldbank en door de Vere
nigde Naties, naar de haal
baarheid en rentabiliteit er
van, mondden uit in negatieve
rapporten. President Kaunda,
die Zambia's banden met het
westen niet wil weggooien,
heeft lang getwijfeld voordat
hij zich door zijn radicalere
vriend Nyerere liet overtuigen
om het dan maar bij Peking te
proberen.
En vandaag de dag raken de
politici van Tanzania en Zam
bia niet uitgesproken over de
gunstige voorwaarden waaron
der China hun droom heeft
vervuld en wijzen er daarbij
op dat China zelf nog een
ontwikkelingsland is.
In de twee landen wordt Chi
na's hulp onbaatzuchtig ge
noemd. Voor de realisatie van
de spoorweg heeft de Volksre
publiek een rentevrije lening
van ruim 1,5 miljard gulden
verstrekt, waarvan de terug
betaling in 1984 begint en der
tig jaar duurt.
Als de kosten het geraamde
bedrag overschrijden, zal Chi
na deze meerkosten zelf voor
zijn rekening nemen. Als een
logisgh vervolg hierop heeft
Tanzania vorige maand nog
eens een rentevrije lening van
150 miljoen gulden gekregen
om een start te kunnen maken
met de ontginning van kolen
en ertsvoorraden in de omge
ving van de spoorweg.
Niet zonder sarcasme wordt
deze hulp in Tanzania vergele
ken met de harde westerse
leningen, waarover, aldus een
functionaris in Dar es Salaam,
„niet alleen langer moet wor
den or4 b-ndeld. maar waar
aan ook nog eens hoge rentes
zijn verbonden".
Geheel belangeloos zijn de
Chinese hulpprojecten natuur
lijk niet, want Tanzania en
Zamibia hebben zich beide
moeten verplichten voor hoge
bedragen Chinese produkten af
te nemen, zodat na enalom in
de winkels, met name in de
staatsbedrijven, Chinees
schoeisel, textiel, toiletpapier,
medicijnen, timmergereed
schap enzovoorts aantreft. Bij
het wegtransport ziet m,en
naast Zweedse veel Chinese
vrachtauto's, die volgens mon-
spoorrails wel hard genoeg zal
blijken te zijn.
De twijfel van deze man be
rustte niet op kennis van de
staalindustrie en leek eerder
terug te voeren op een gering
vertrouwen in de Chinese
technologie in het algemeen.
In elk geval hebben de Afri
kanen een aan ontzag grenzen
de bewondering gekregen voor
de taaiheid en onvermoeibaar
heid waarmee de Chinezen
werken. „Zo hard kunnen wij
niet werken". De Tanzaniaan-
se arbeider die me dat zei
lachte verontschuldigend- Bij-
0De eerste lading Zweeds hout
via de Tanzam spoorweg van
uit Dar es Salaam gearriveerd,
wordt in Zambia uitgeladen.
teurs een getrouwe kopie zijn
van een Ford-model uit 1948.
Sommige Tanzanianen toonden
zich opgelucht over het feit
dat het land nagenoeg voldaan
heeft aan zijn verplichtingen
aan de Chinese export, want
in kwaliteit worden veel Chi
nese artikelen minder gevon
den dan de westerse; ik hoor
de zelfs iemand zich afvragen
of het staal van de Chinee-
na dagelijks spoort Nyerere,
premier Kawawa of een ande
re leider het volk aan om de
luiheid te laten varen en har
der te werken voor de natie,
maar ze zijn wel zo taktisch
om de beminnelijke Tanzania
nen niet alsmaar het voorbeeld
van de Chinese mannetjesput
ters voor ogen te houden.
Volgens de heer Kaparu, de
Zambiaanse onderdirecteur
van TAZARA (Tanzania Zam
bia Railway Authority) heeft
de ervaring met de Chinezen
voor ie Zambion°n een opvoe
dend,, .ve-Vm- T*un
houding tegenover het werk is
voor ons een goede les ge
weest. Ze helpen ons en leren
ons tegelijkertijd hoe te wer
ken en hoe je plezier kunt
hebben in het te lijf gaan van
moeilijkheden".
„Het zijn echt fijne lui om
mee te werken. Bij hen steekt
ook degenen die de leiding
heeft de handen uit de mou
wen. Ik zeg niet dat de Chine
zen technisch beter zijn dan
de blanken, maar de werk.
sfeer is bij hen beter en ze zijn
bereid onder de moeilijkste
omstandigheden te werken".
De vreugde om de Tanzam
spoorweg is voor de Afrikanen
aanleiding om nog eens uit te
halen naar wat zij zien als
specifiek blanke gebruiken uit
het verleden. Een Afrikaanse
Tanzam-werker vertelde me:
„Niemand van ons is ooit door
de Chinezen beledigd. Hun be
scheidenheid en nederigheid
zijn gewoon verpletterend.
Ook hebben ze onze steden en
dorpen niet overstroomd voor
hun vrijetijdsbesteding, iets
dat met westerlingen wel het
geval zou zijn geweest, nog
afgezien van het grote aantal
onwettige kinderen, dat zij
zouden hebben verwekt".
Ondertussen is de Tanzam-
spoorlijn voor de witte min
derheidsregimes niets anders
dan een bruggehoofd van het
gele gevaar. De voormalige
Britse minister Douglas Home
sprak van een Chinese spring
plank naar zuidelijk Afrika.
Een Tanzaniaanse journalist,
met vie ik daarover sprak,
toonde een medelijdend lachje
en zei: „Typisch westerse hys
terie".
Volgens de heer Kaparu wer
ken er aan de spoorlijn in
totaal 12.000 Chinezen, gehol
pen door 27.000 Afrikanen.
Volgens een Tanzaniaanse
ambtenaar ligt het aantal Tan-
zam-Chinezen rond de 15000,
De Chinezen wonen in hun
eigen kampen bij de spoorlijn
en laten zioh in de steden
nauwelijks zien.
De opzet is dat de meesten
naar hun vaderland teruggaan,
zodra te 1.860 kilometer lange
spoorlijn mogelijk al eind
dit jaar he' „!„d, „nt d„
Zamibiaanse stad Kapiri Mpos-
hi heeft bereikt. De technische
functies zullen door Chinezen
worden vervuld, totdat er vol
doende Afrikanen opgeleid
zijn. Op het ogenblik bevinden
zioh tweehonderd Afrikanen
m Peking voor opleiding tot
machinist en dergelijke.
In de twee Afrikaanse landen
heeft men het volste vertrou
wen in de oprechte bedoelin
gen van de Chinezen. Boven
dien zijn Nyerere en Kaunda
uiterst gevoelig voor pogingen
om de onafhankelijkheid van
hun regeringen aan te tasten.
Van beide presidenten is be
kend Jat zij dit ook aan de
Chinese leiders hebben laten
weten. Zij wensen alleen het
soort hulp die hun economi
sche onafhankelijkheid kan
bevorderen en zijn ervan
overtuigd dat zij wat dat be
treft aan China «ren goede
partner hebben.
IVO POSTMA.
(Vorige afleveringen in deze
serie in de kranten van 22 en
29 mei).
0 De machinisten en het ande
re technische personeel zijn nog
Chinezen, maar er zijn 200 Afri
kanen in opleiding die deze t, s
funkties gaan overnemen. Élf
(Van een onzer verslaggevers)
De Kerkraadse chirurg H.
Kluck, die gisteren aan de
Amsterdamse universiteit pro
moveerde op een proefschrift
over de menselijke borstklier,
heeft zich bij zijn onderzoek
afgevraagd of een andere me
thode van onderzoek van het
bij een borstoperatie verkre
gen weefsel van nut kan zijn
voor de behandeling van
borstkanker.
„Momenteel wordt 85 procem
van de microscopisch onder
zochte tumoren onder één noe
mer gebracht en op dezelfde
manier behandeld", aldus dr.
Kluck. Hij meent dat het goed
zou zijn deze groep nader te
definiëren, waardoor men zou
kunnen ontdekken welke pa
tiënten wel en welke patiënten
geen gunstig ziekteverloop
hebben.
Volgens dr. Klucik staat Ne
derland aan de spits van het
borstkankeronderzoek, samen
met Engeland, de Verenigde
Staten en Canada, mede omdat
deze ziekte in Nederland vaak
voorkomtgemiddeld 50 op de
i an non „-„non B'i een vroeq
tijdige onuiekkmg van een tu
mor bestaat in Nederland ech
ter ook de kans dat in 7 van
de 10 gevallen genezing kan
worden geboden.
Die .oegtijdige ontdekking
hebben de vrouwen overigens
zelf ten iele in de hand, door
regelmatig de borsten af te
tasten naar onregelmatigheden,
en met name naar knobbeltjes.
Ontdekt men éénmaa] iets ab
normaals, dan is het volgens
dr. Kluck zaak om dit door
een ar,s te laten onderzoeken,
waarbij men nooit bang hoeft
te zijn voor „een flater bij
loos alarm". Overigens vindt
hij het een groot bezwaar dat
een arts moet wachten tot een
patiënte zich aandient met haar
klachten.
„Dan is het vaak al te laat"
aldus dr. Kluck. In zijn proef
schrift dringt de pas gepromo
veerde arts er op aan om in
eerste instantie nadere onder
zoekingen te plegen naar Je
representativiteit van het
stukje gezwel dat momenteel
bij ieder borstonderzoek wordt
weggenomen. .Immers", zo
meent hii, de bev'ndinger
m.on -\oJ t'oj
zoek op een klein stukje
het aangetaste weefsel -
lang niet altijd represe®
voor het gehele aai#1
weefsel".
Een probleem daarbij
vendien, dat men te «|L
vergelijkingsmateriaal
„Wij hebben altijd met i
daan v eefsel te maken.
wijl -nen zou moeten
van gezond weefsel", aM
Kluck. In zijn pr^f,
heeft 'rij dan ook. zij w
een aantal beperking®,
het normale borstweef» 1
handeld, om var lasj-' J
te gaan op goedaam'f
kwaadaardige gezwellen.
In het algemeen acht J
raadse chirurg 't van PJ
lang dat een regelmatig
onderzoek plaatsvindt M
tere groepen van de J
king, waardoor een
tiënten vroeger ontdeW
en dus eerder aan een
resultaat geholpen kan i
den- Volgens hem W
van deze ziekte vot"1"^
bii vrouwen tussenle
en vijftig jaar, die in de I
-eftiid—verk„r'
woensdag 5 juni 1974
sEIXA VALSUGANA
,N.p) Eddy Merekx heeft
Ir achttiende etappe van de
:nie van Italië volkomen ge-
.„ntroleerd. De Belg, leider in
algemene rangschikking,
JLft zijn rivaal Jose Manuel
Fuente geen kans gegeven
hem dichter te benaderen.
Voor de Spanjaard begint de
tlid te dringen. In feite heeft
hij nog slechts twee mogelijk
heden om de rose trui op de
geig heroveren. Dat is het
,eVal in de ritten naar respec
tievelijk Tre Cime Di Lavare-
i0 en Bassano Del Grappa, die
donderdag en vrijdag worden
rereden.
De kopman van de Kasploeg
had maandag nog uitgeroepen
dat hij de volgende dag zijn
slag zou
slaan. Na 138 kilome
ter bij het passeren van hot op
1166 meter hoogte gelegen
Folgaria zette Fuente de aan
val in. Hij zag kans een veer
tigtal seconden voorsprong te
nemen, doch moest buigen on
der het geweld dat Merekx,
die de jacht organiseerde, ont
wikkelde. In de afdaling van
de Croce Di Sommo werd de
Spanjaard ingelopen. In de
eindsprint van de groep van
tien renners toonde zich de
Italiaan Franco Bitossi de
snelste. Eddy Merekx werd
tweede. Fuente ging als ze
vende over de eindstreep.
VAN
BLIJI
(Van onze sportmedewerker)
IJZENDIJKE Al in een
zeer vroeg stadium van de
strijd viel de beslissende
slag in de juniorenkoers te
IJzendijke, welke ging over
75 kilometer. In de eerste
van de 25 te rijden ronden
ontstond een ijzersterke kop
groep bestaande uit de ren
ners Ad van Peer, Ad Ver
stijlen, Wim Jeremiasse,
Theo van de Boom, Octavio
Picavet en Piet van der Ley.
Uit deze formatie zou de la
tere winnaar Ad van Peer
uit Sprundel te voorschijn
komen.
In de allereerste ronde was
het Octavio Picavet die de
beslissende slag inluidde.
Zijn demarrage werd direct
beantwoord waardoor het
sterke zestal ontstond. Wel
dra had deze kopgroep door
een voorbeeldige samenwer
king een behoorlijk gat van
zo'n dertig a veertig secon
den geslagen. Deze voor
sprong liep al vlug op tot 1
minuut 20, maar Frans Ver-
straeten sterke renner uit
Philippine welke de slag ge
mist had, begon aan een felle
achtervolging met in zijn
spoor Sint-Nicolaas, André
verstijlen en Verschuuren
uit Axel. Langzaam kwam
deze groep dichterbij de kop
lopers. Maar in cie dertien
de ronde, toen de achterstand
(Van onze sportmedewerker).
TERNEUZEN De Zeeuw
se atletiek-spetter Piet Vonck
van de Hulsterse atletiekvere-
niging was maandagmiddag d«
grote afwezige tijdens de tra
wtionele internationale pink
sterwedstrijden in Terneuzen
met Vonck was wel aanwezig
11 bekeek vanaf de tribum
wat zijn clubgenoten er alle
maal van terecht brachten
Vonck: „Ik heb vorige weel
ton medisch onderzoek gehad
en toen bleek mijn bloeddru!
,e 'aag te zijn. Als er een 300
meter was gepland had ik ze
Ker van start gegaan. Dai
m°et je direct al je krachtei
i-nn 'nze"en. Maar van di
»i» ™eter heb 'k maar afge
™n. Trouwens die raad he
,0<>k gekregen van mij
Jpkter. op die 1500 mete
,'e vanaf de start eigen
01* alles ai geven".
was de reden waaroi
In t °P Oet Zuidersportpar
'www niet op de baaj
scheen. Jo Schout die a
ep OPvolger van Vonck wor<
«eüen kwam wel op de baa)
maar kon zijn race op die 15(1
nis' in een overwinnirl
Heit tn' Het wer<J voor c
teWn« f,- atleet een bittei
eintkn Ühng Hii moeat in
S^et rib, tege" de Be,S r
Jn J meerdere erkennel
ontvn„(ult,jWas na afloop di<|
ZaterHo Schout: "Ik hl
lonen nog een wedstrijd gl
van h»„W^r ik nu n°g st
mening Zerner lag naar mi
spee d! 6 baan los. en d
Parten in eindspel
ik het aar ondanks dat viil
van De T knaPPe prestal
middav Hij liep dei
«iens Ie •)zonder sterk". T
bleef an eerste duizend mell
es samen, waarna I
