Correctie ingeroeste gewoonten
i'S BANK
ictionaris
RIJPROEF VOOR GEVORDERDEN:
Renault brengt R5
met 1300 cc motor
n
n
O
Vinding van 1 oyota:
Motor stopt als auto
tot stilstand komt
eindoordeel
Ook in Spanje
nu maximum
snelheid
lnlertraffie '74
van 14-17 mei
Groene kaart
meenemen
op vakantie
ra;
OPLOSSING PUZZEL
VORIGE WEEK
PRIJSWINNAARS:
ZO INSTUREN
NAAM
STRAAT
WOONPLAATS
ZATERDAG 4 MEI 1974'
I.V., gevestigd te Zundert t
rodukten. Met de uiterst m
r die ons hierbij ten dienste"'
j produkten die aan hoge u;
oen, voornamelijk groenten
laarmaaltijden. Wij zijn een
T concern, een van de gr0fll%
ondernemingen ter wereld ,1
j ven in vele sektoren, ook i jjjjf
te geven aan onze produbi.
teken wij op korte termijn enk
onze vestiging in Zundert
als i»
oekcn wij jonge, energieken»,
ien 25 en 35 jaar. Minstens eni.
een leidinggevende funktieij*
verwachten wij een behoor®, I
ntwikkeling, maar het zvvaami
eiten om een flinke groep nJ-l
annen en vrouwen, waaronder™
:rs van verschillende nation
;n.
de groenteverwerkende indm
en pluspunt.
ng? Maak dan zo snel
schrijf aan:
mogelijk J
V,
Ig 9-11, Zundert. Tel.:
(013) 43 43 86"
tichten
it onderhouden van da
oorbeeld MBA of SPD,
oekomstperspectieven
'itstekende secundaire
um vitae
ir aangeven door
inde hokjes zwart
of - Laren
- Harmeien
Ichagen
Leusden
.mnl./vrl.
Iedere automobilist (OQ en ik) vindt zichzelf een uit
wekend rijder. Het zijn altijd de anderen die de fouten
op de weg maken. Maar u en ik zijn er heilig van over
load dat de stommiteiten die we dagelijks op de weg
constateren nooit ofte nimmer door ons worden ge
maakt.
We verdragen het ook niet
dal een passagier (zeker niet
1 dat onze wederhelft is)
aanmerkingen maakt op ons
rijgedrag, als ons gewezen
OTTdt op een gewaagde in
haalmanoeuvre, wanneer wc
door rood licht jakkeren, geen
voorrang verlenen, te dicht op
een voorligger hangen, op de
snelweg invoegen zonder snel
heid OP de derde strook te
hebben gemaakt, tegenliggers
en voorrijders verblinden met
0„s ongedimd groot licht. Om
„og maar te zwijgen van in
geroeste gewoonten, van ons
gebrek aan bordenkennis enz.
'rii feite zou elke automobi
list om de paar jaar zich moe-
jen onderwerpen aan de rij
proef voor gevorderden van
de ANWB, al was he^ maar
om genezen te worden van het
waanidee dat hij een perfecte
rijder is.
Tijdens de rijtest voor ge
vorderden (officieel Praktische
rijvaardigheidstest geheten)
worden 1B0 handelingen, ver
richtingen en punten op het
gebied van waarnemen en
verkeersinzicht beoordeeld en
de deelnemer krijgt een ver
slag uitgereikt waarop ten
aanzien van elk punt wordt
aangegeven hoe dit door de
adviseur is beoordeeld en in
welk opzicht verbeteringen
worden aanbevolen. Daarnaast
wordt een eindoordeel gegeven
ten aanzien van behandeling
en beheersing van het voer
tuig. bedrevenheid in het ver
keer, waarnemingstechniek,
verkeersinzicht, rijstijl, kennis,
interpretatie en toepassing van
verkeersvoorschriften en -te
kens en tot slot een algemene
beoordeling.
TOELICHTING
De beoordelingsnormen va
riëren van slecht tot zeer goed
en in een gesprek na afloop
van de test waarin de advi
seur een toelichting geeft op
zijn waarnemingen, wordt aan
de automobilist een boekje
Rij techniek uitgereikt. De in
dat boekje behandelde onder
werpen corresponderen met
de hoofdstukken en onderde
len die tijdens de rijtest zijn
beoordeeld, zodat de automo
bilist die punten terzake zijn
rijstijl e.d. waarover de advi
seur opmerkingen heeft ge
plaatst, op zijn gemak kan na
lezen, uiteraard met de inten
tie de „gewraakte" tekortko
mingen in de toekomst te ver
beteren.
Gold tot voor kort in Spanje
geen maximum (wel een aan
bevolen) snelheid, sinds kort is
men ook daar overgegaan tot
het invoeren van snelheidsli
mieten. Op autosnelwegen mo
gen personenwagens niet snel
ler rijden dan 130 km-uur,
voor de autowegen geldt een
grens van 110 km-uur en voor
de overige wegen van 90 km-
uur.
door HEN BOLLEN
Van dinsdag 14 t.m. vrijdag
17 mei wordt in de RAI te
A.msterdam de tweede inter
nationale tentoonstelling voor
verkeerstechniek Intertraffic
74 gehouden en in het kader
daarvan vindt op 15 en 16 mei
een internationaal congres
„Beheerst verkeer" plaats.
Op de tentoonstelling, waar
aan door ruim 90 ondernemin
gen uit 9 Europese landen
wordt deelgenomen, zullen o.a.
getoond worden apparatuur,
uitrusting en systemen voor
geleiding, signalering, bebake-
ning, markering ten behoeve
van het wegverkeer, evenals
systemen voor openbare ver
lichting en apparatuur en ma
terialen voor wegenonder-
houd.
Op het congres komen
thema's aan de orde zoals:
Functionele vereisten van een
toekomstig verkeer, Verkeers-
beheersing in het stedelijk ge
bied, Verkeersbeïnvloeding op
autosnelwegen en voorbeeld
van een nieuw verkeers
systeem (elektronische gelei
ding).
De Renault 5 zal als R 5 LS
leverbaar Worden met een
1300 cc-moW van 67 pk. die
afkomstig is van de Renault
12 TS. Als gevolg daarvan zijn
topsnelheid en acceleratie aan-#
zienlijk gestegen.
Tegelijk heeft Renault de
veiligheidsvoorzieningen van
de 5 LS aangepast. Het rem-
systeem van de 5 LS is be
krachtigd en gescheiden uit
gevoerd, bovendien is naar de
achterwielremmen een hulp
circuit opgenomen waardoor
ingeval van drukverlies in het
circuit van de voorremmen de
werking van de achterremmen
wordt verstrekt. Ook de 5 LS
is uitgerust met een van de
belasting van de wagen af
hankelijke remkrachtverdeler
en heeft bovendien een con
trolelampje dat oplicht bij
vermindering van de remdruk.
De 5 LS heeft verder grotere
stalen wielen met zwaardere
bapden waardoor de weglig-
ging verder is verbeterd. De
wagen is uitgerust met veel
extra's zoals halogeen verstra-
lers, waarschuwings knipper
lichtinstallatie, ruitewisser op
de achterruit gekoppeld aan
een ruitesproeier, een gewij
zigd, dashboard met toerentei-
ler, verbeterde ventilatie, ter
wijl de uitlaat niet aan de zij
kant, zoaJs bij de andere mo
dellen van de R 5 het geval is,
maar aan de achterzijde uit
mondt.
De R 5 LS zal in september
in Nederland leverbaar zijn.
Over de prijs valt momenteel
nog niets te zeggen.
"Wh, ijjiiiiiijiijii ij
MET EEN CARAVAN
MOET U
De Japanse Toyotafabriek
heeft een systeem ontwikkeld
waarbij de motor automatisch
stopt als het voertuig tot stil
stand is gekomen, terwijl de
machine weer start wanneer
koppeling en gaspedaal wor
den ingetrapt.
Door dit EASSS '(Engine auto
matic stop and start system)
wordt onnodig benzinever
bruik voorkomen terwijl ook
de luchtvervuiling wordt te
ruggebracht. In het drukke
stadsverkeer van Tokio treedt
aanzienlijke luchtvervuiling op
door het gemotoriseerde ver
keer en met name wanneer
dit stilstaat met draaiende mo
tor. De wachttijd voor stop
lichten bedraagt veelal 40 se
conden en luchtvervuiling zal
alleen dan drastisch vermin
deren wanneer die wachttijd
tot 46 seconden kan worden
terug gebracht. Behalve dat
het EASSS een belangrijke
bijdrage levert in verminde
ring van de luchtvervuiling
hebben berekeningen ook aan
getoond dat het tot een niet
onaanzienlijke benzinebespa
ring leidt. Als de weg meer
dan 3 pet. helt, als het accu
voltage minder is dan 11 volt
en als de temperatuur van het
koelwater lager is dan 50 gr.
C of hoger dan 100 gr. C slaat
de motor niet af, terwijl het
systeem naar inzicht van de
bestuurder kan worden in- en
uitgeschakeld.
Het EASSS kost ongeveer
200,en het kan in wagens
van alle merken worden inge
bouwd.
Langzaam en
zeer gelijkmatig
wegrijden 1
er rekening mee
houden,dat het ben
zineverbruik toeneemt
...Tijdig remmen want
de remweg is langer
dan normaal!!
(Y. goed beseffen.dat
het inhalen langza
mer gaat dan».ien
normaal gewend is
....tijdenshet rijden
geen personen in
de caravan
laten verblijven
..de bochten ruimer
nemen dan gewoon
lijk. Let op het
andere verkeer!!)
f...als de caravan qaat slinqeren,eerst sneller
gaan rijden en vervolgens LANGZAAMaftemmer
Het bericht dat de con
trole op de groene kaart
in de meeste EEG-landén is
afgeschaft heeft hier en
daar geleid tot de opvat
ting dat derhalve de groene
kaart niet meer nodig is
en bij buitenlandse vakan
tiereizen thuis kan blijven.
Dit is echter een misvat
ting. Afschaffing van con
trole van de groene kaart
aan de grenzen (ter bevor
dering van een vlotte door
stroming van het (vakantie)
verkeer) houdt NIET in dat
de groene kaart met bui-
tenlanddekking niet meer
nodig is. Het betekent ook
niet dat men voor reizen
naar EEG-Ianden kan vol
staan met een WA-verze-
kering die uitsluitend voor
Nederland geldig is. Het
verdient dan ook aanbeve
ling a) om na te gaan of
men een verzekering heeft
met WA-dekking ook voor
het buitenland en b) de
groene kaart op buiten
landse reizen mee te ne
men.
10
2
11
3
12
4
13
5
14
6
15
7
16
8
17
9
18
In het buitenste deel van de puzzel dienen de woorden
in plaats van horizontaal en verticaal van linksboven
naar rechtsonder en van linksonder naar rechtsboven
te worden ingevuld.
Van linksboven naar
onder:
1. dichterbij
2. gissen
3. al
4. gebak
5. verder in de tijd
6. voorbeeld
7. deemoedig
8. Nederlandse rivier
9. kleur
16. afgemat
17. plaats in Engeland
18. weer naar het uitgangspunt
19. deel van een bruidstoilet
20. trottoir
21. plant
22. slaapvoorstelling
23. toegehaalde lus
24. harde buitenkant
25. gierigaard
26'. plaats in Noord-Holland
27. huidopening
28. hoogmoed
29. naaigerei
30. luister
31. gevlochten ring
32. kussenovertrek
33. speelruimte
34. kartonnen omslag
rechts- Van linksonder naar rechts
boven:
9. smart
10. scheepsuitruster
11.. ijverig
12. hard metaal
13. vereerd dier
14. oorzaak
15. gelooide huid
16. kronkelende lijn
17. studeren
18. meisjesnaam
19. smalle straat
20. broeikas
21. angst
22. niet nat
23. tegenvaller
24. houten schoen
25. graan
26. vrouwenverblijf
27. toespraak
34. maand
.35. schildersgerei
36. doden met voorbedachten
rade
37. zijkant van het hoofd
38. legendarisch monster
39. hoge schoen
40. traag
41. afbeelding
42. een zekere
H O i fi'r o m-.c\
e 'n O v -v
0 O h %."f 5 J»!
t" ea O o <&><-'/<. o
SfjTé U\ &-/S A ,5 0 A 'J
l c- 'm f o r .5
[CP fO F C-i,-, *3 r
j:o'.fie'./ 0 t, r e Jv|
U|7 it* a "o -5 j*J—
®.i. oys t<l!/
[,/j o .o'£?\'/>\w$\p rj
r yiAj#'/#|W'i/?jf|
J. V\0_\t C "r e\L-&:p-/ ij
j>;V' r *,M\o L 4-jVjï
Ifclglrlfr'ii |r MmA
1 e prijs:
Mevr. Zomers,
Vogelzang 42,
Roosendaal
2e prijs:
A. de Caluwe,
Spoorstraat 90,
Sluiskil
In het middelste deel van de puzzel bevinden zich
twee zogenaamde anagrammen. De woorden van 1 tot
en met 9 bestaan steeds uit dezelfde letters als het voor
gaande woord, verminderd met één letter. De woorden
van 10 tot en met 18- bestaan eveneens steeds uit. de
zelfde letters als het voorgaande woord, nu echter ver
meerderd met één letter.
REDACTIE
„DE STEM"
REI GERSTRAAT 16
BREDA
1.
brede draagriem
10.
medeklinker
2.
winstgevend
11.
bijwoord
3.
bezwaren met een last
12.
snelle loop
4.
schade
13.
boonvormige klier
5.
hertachtig dier
14.
rivier in Afrika
6.
hoge stand
15.
onbeduidend
7.
Engels bier
16.
soort van touw
8.
reeds
17.
metaalmengsel
9.
medeklinker
18.
ring met een stempel
Inzenden voor dinsdagmiddag
12.00 uur
Zet uc de enveloppe in de lin-
ker-bovenhoek „Weekendpuz
zel"
door H. W. FILARSKI
beter denken.
gl;ote meerderheid weten hedendaagse toer-
'feers voldoende af van het moderne bieden
Ti in kansrijke eindcontracten terecht te komen.
r-Jo ,e re zaak is °f zij erin slagen die scherpe
contracten thuis te brengen en vaak blijkt dat zij
aan in de speeltechniek tekort schieten. Hier zon
De Remf e"'d 1161 ^"rechtse Denksportcentrum
A H 8 5 3
V 10 9 4
O 4 3
♦B6
naar de vrouw volgde, oost won hartenaas en
speelde harten twee na, wat nu?
Véél spelers „tellen" wel de hoge kaarten bij hun
tegenstanders, maar vergeten een belangrijker
facet: de distributie. Na klaverheer gemaakt te heb
ben, had zuid klaver moeten naspelen die noord
troeft en oost bekent. Het is aannemelijk dat
oost op een zeskaart ruiten bood, verder hebben
wij gezien dat hij twee troeven en tenminste drie
klaveren had. Dus zal oost. niet meer dan een twee-
kaart harten hebben. De oplossing is nu eenvoudig:
harten vanuit noord naar de heer, harten na en op
tafel de negen leggen. Dat wint, want oost startte
inderdaad met zes ruitens, twee troeven, drie kla
veren en twee hartens (A2), Bedenken moet men
ook dat vaak wél de azen, heren en soms de
vrouwen „geteld" kunnen worden op grond van een
gedaan bod. doch dat boeren daarbij nauwelijks een
rol van betekenis spelen.
zou volgen, dat deze variant wit tempo moeilijkhe
den bezorgt leert het vervolg van deze partij.
922x31; 10. 36x27, 21—26; 11. 41—36, 17—21;
12. 46—41, 11—17; 13. 41—37, 6—11; 14. 37—31, Wit
moet nu al naar speelvrijheid zoeken. 14
26x37; 15. 42x31, 21—26; 16 47—42, 26x37; 17. 42x31,
Beter is hier 32x41. 1717—21; 18. 31—26, 1—6:
19. 26x17, 11x31; 20. 36x27, 12—17; Constant houdt
zwart wits korte vleugel onder druk. 21. 4842,
410; Dreigt met 1621, 1722 en 812 enz,
22. 42—37, 14r—19; 23. 40—35, 19x30; 24. 35x24, 9—14!
Nu wordt de bij de 21e zet aangegeven combinatie
wel funest voor wit. 25. 4943 of?
Wit neemt een veel te dure doorbraak, doch hij
stond hier positioneel reeds verloren. 3518x27;
36. 37—31, 27x36: 37. 29—23, 16x27; 38. 23x12, 3641
39. 32x21, 41—46! 40. 28—22, 46—28! 41. 22—18,
28x50; 42. 18x9, 50—45; 43. 34—30, 45x1; 44. 9—3,
35x24; 45. 38—33, 6—11; 46. 43—38, 11—17; 47. 21x12,
1x45; Wit geeft het op.
door CONSTANT ORBAAN
door JAN EDINK
V B 9 4
7? H 7 3
O A B
H 9 5 2
(l"u? Sev®r, niemand kwetsbaar. Zuid één SA
mant Wes' pas'e noord twee klaver (Stay-
noorH j°°s' 'wee ru''en zuid twee schoppen
srh„r,„„rie sch°PPen en zuid maakte er vier
ruitemrJ1 Van startte met ruiten twee, oost
sctinnr,J?UW en zu'c' ruitenaas. Na twee rondjes
kwam waren dc troeven gevallen, vanuit noord
Eennmo™ en en ,zu'ds ruitenboer werd door West
na me' ruitenheer. West bracht klaver drie
ven w ma; klaveraas en vervolgde klaver ze-
ven voor zuids klaverheer. Hoe verdér?
vmHp„Tr2 aem 's "iteraard de hartenboer te
heeft «ïp k, daarbij als volgt te werk: oost
moedeiHt ruitenvrouw en klaveraas gehad, ver-
du* i,™ moet voor zijn twee-ruitenvolgbod
eht in harten hebben. Een kleine harten
Het is Frank Drost uit Langweer tenslotte toch
nog gelukt zich bij 'de vier hoogstaankomende spe
lers van het kampioenschap van Nederland 1974 te
plaatsen door overwinningen in de laatste drie
ronden.
In dit kampioenschap was zijn vorm bijzonder
labiel: zeer mooie partijen werden afgewisseld
door nonchalant opgezette partijen en pas in de
tweede helft van het toernooi kwam door volledige
inzet zijn vorm weer terug.
Dat ondervond de debutant in dit toernooi Her
man van Westerloo uit Amsterdam in de voorlaatste
ronde in een door beide spelers prachtig opgezette
partij die de moeite van het naspelen waard is.
Wit: Van Westerloo; Zwart: Drost.
1 34—30, 20—25; 2. 30—24, 19x30; 3. 35x24, 18—22;
4 33—29 14—20; 5. 38—33. 10—14; 6. 32—28, 16—21;
7. 37—32, 11—16; 8. 43—38, 7—11; 9. 31—27, Reeds
door wits 8e zet was het duidelijk dat deze ruil
Wit kan schijfverlies nu niet meer ontgaan, de
volgende variant geeft m.i. echter meer kans op een
puntenverdeling 4540 (1621) 27x16 (1722)
28x17 (8—12) 17x19 (14x43) 44—39 (43x45) 33—29
en wit heeft compensatie voor zijn schijfverlies.
2514—19; 26. 45—40, 19x30; 27. 40—34, (Op
40—35 volgt (13—18) 35x24 (17—22) 28x17 (18—23)
29x18 (20x29) 33x24 (8—12) 18x7 ad. Lib. (2x33)
39x28.) 2730—35; 28. 28—22, 17x28; 29. 33x22,
8—12: 30. 39—33, 12—18; 31. 33—28, 9—13! 32.
44—39, 10—14; 33. 50—44, 14—19; 34. 39—33, 2—8;
35. 27—21?
Een van de weinige grootmeesters die zich tegen
woordig op topniveau kunnen handhaven zonder
full time professional te zijn is Fridrik Olafsson.
Deze IJslander speelde indertijd in kandidatentoer
nooien en was voor de sterksten ter wereld gevaar
lijk. Hij prefereerde echter een rustig bestaan als
jurist in Reykjavik met zo nu en dan een toernooi
in binnen- of buitenland. Olafsson is een evenwich
tig schaker met een overwegend positionele stijL
Op het ogenblik doet hij mee in een toernooi te
Las Palmas (Canarische eilanden) dat met tien
grootmeesters van de zestien deelnemers zeer sterk
is bezet. Olafsson begon met drie overwinningen,
o.a. onderstaande tegen de uit Tsjechoslowakije ge-
emigreerde Amerikaan Lubomir Kavalek.
Wit: F. Olafsson. Zwart: L. Kavalek.
Siciliaanse verdediging.
1. e2e4, c7—c5; 2. Pgl—f3, d7—d6; 3. d2—d4,
c5xd4; 4. Pf3xd4, Pg8—f6; 5. Pbl—c3, a7—a6;
6. Lfle2 (Ook bij het schaken verandert de mode.
Lange tijd had Lg5 deze „oude" voortzetting ver
drongen)ele5; 7. Pd4b3. Lc8e6; 8. f2f4,
Dd8c7; 9. g2g4, e5xf4 (De scherpe voortzetting
van zijn tegenstander beantwoordt wit met een
plausibele actie: hij verschaft zich een sterk steun
punt op e5). 10. g4g5, Pf6d7; 11. Lclxf4, Pb8—c6;
12. Ddl—d2
(Hier moet zwart beslissen waar zijn koning het
veiligst staat. Het is duidelijk dat de korte rochade
te riskant is want wit rocheert lang en staat dan
al gereed voor een aanval op d< rechtervleugel. In
een een tamelijk open stand heeft het vroeg of laat
bezwaren om de koning in het centrum te laten. Zo
gezien dient zwart lang te rocheren. Om onduide
lijke redenen versmaadt hij deze mogelijkheid en
wordt daarvoor hardhandig bestraft).
Ta8d8 13. 0-0-0, Pd7- c5; 14. h2—h4.
g7—g6; 15. h4—h5, Lf8—g7: 16. Pc3—d5, Le6xd5
(Behalve Pxc7+ dreigde Pf6+) 17. e4xd5. Pc6b8;
18. Thl—h3.. Pb8d719. Tdl—hl, Th8—g8; 20.
Kclbl, Pd7bG; 21. Thl—el! (Tegen Kd7 waarop
Lxe5 en Lg4+ zou volgen)Ke8f8 (Uit de
lijn van Tel zodat Pbc4 een dreiging wordt
maar de koning is hier niet erg veilig geparkeerd).
22. Dd2a5Pe5—d7; 23. h5—h6, Lgï -h8 (Beter
was direct Le5.); 24. c2c4, Lh8e5 (Er dreigde
c5); 25. Lf4xe5, Pd7xe5; 26. Th3—e3, Td8—e8: 27.
Le2fl, Kf8—e7 (Een duidelijke illustratie van het
bij de diagramstand gestelde. De zwarte koning
hoopt alsnog naai' de linkervleugel te kunnen gaan
en aldus eindelijk Tg8 in het spel te krijgen
maar het is te laat). 28. c4c5l, (De winnende door
braak. Zwart heeft geen keus)Pb6xd5; 29.
c5xd6+, Ke7xd6 (Anders valt Pe5); 30 Da5a3+,
Kd6d731. Lfl—h3+, Kd7-d8: 32. Tel—dl, Pe5—
d7 (Zwart verliest geforceerd materiaal). 33.
Tdlxd5, Te8xe3; 34. Td5xd7+, Dc7xd7; 35. Lh3xd7,
Te3—el 36. Kbl—c2, Kd8xd7; 37. Da3—a4+,
Kd7—c8; 38. Da4—g4+, Kc8- U8 (Na Ke7 of Kb8
gaat Tel doorDg3+ verloren). 39. Dg4g3, Tg8e8;
40. Dg3—b8 Kd8e7; 41. Db8xb7
Zwart geeft het op.
v
