Weer 1200 politieke
gevangenen vrij
„Meer aandacht
voor vrouwen
werkloosheid
POLITIE
Lammie leeggehaald
Kissinger komt er
nog niet uit
Trakteer 'ns
op een wolkje.
STRAFKAMP IN ANGOLA STROOMT LEEG
Maatregelen
Italië geen
doodsteek
voor EEG
Kritiek op „St. Ned. Vrijwilligers"
topberaad
SURINAME-
ANTILLEN
ISRAËL BEZORGD OVER OVERLEG
Kotalla in
hoger beroep
voor AOW
binnenland
buitenland
1WÊBHBÊm—ÊBmm
commentaar
Morele druk
Eigenbelang
DEN UYL:
Ook hasjolie
in viskotter
Herziening
grondwet
Campina-koffiemelk,
't wolkje lékker
voorde koffie!
natuurlijk lekker
ONTWIKKELINGSWERKERS NAAR AFGEKEURDE PROJECTEN
beek/e bergen
Zaterdag 4 mei 1974
11 17
HET Italiaanse referendum op 12 mei, dat uitsluitsel moet
geven over het al of niet handhaven van de nieuwe wet
de echtscheiding onder bepaalde voorwaarden mogelijk maakt,
verdeelt niet alleen de Italiaanse bevolking ongeveer in twee
'even grote partijen. In de Italiaanse kerk lijkt deze echtschei-
dngswet een ware splijtzwam te worden. Reeds voordat de
wet werd aangenomen toonde het Vaticaan zich een fel tegen
stander. De laatste maanden'laten veel bisschoppen in Italië
geen
kans onbenut om hun gelovigen onder zware morele
druk te zetten. Er wordt rijkelijk met hel en verdoemenis ge
dreigd, maar de „wrake Gods" beperkt zich niet tot het hierna-
maals:'de vroegere benedictijner abt Franzoni en zijn rechter
hand zijn uit hun priesterlijke functies ontheven, omdat zij zich
openlijk uitspraken vóór de echtscheidingswet. In een verkla
ring hebben deze week tweehonderdzeven Italiaanse priesters
daartegen verzet aangetekend en gesproken van „onderdruk
kingsmaatregelen"
Deze opstelling van de kerkleiding, herinnert sterk aan de ma
nier waarop de Westdujtse bisschoppen, kardinaal Döpfner van
München voorop, enige weken geleden te hoop liepen tegen
een wet die verruiming van legale abortus biedt. Het bisschop
pelijk verzet, waarbij voorstanders zelfs met de nazi's zijn ver
geleken, heeft niet mogen baten.
Natuurlijk heeft iedere bisschop krachtens zijn ambt het recht
en zelfs de plicht zijn gelovigen te waarschuwen, wanneer hij
gevaren ziet. Nu is verruiming in een abortuswetgeving een
ernstiger zaak dan het wettelijk mogelijk maken van echtschei
dingen, maar in beide gevallen gaat het onzes inziens wei om
vragen waarbij meer dan vroeger een appel wordt gedaan op
Ieders eigen geweten. Dit doet echter niets af aan een verant
woordelijkheid van de kerk, respectievelijk haar bisschoppen,
maar het gaat er wel om hoe die bisschoppen dan van hun
visie blijk geven. De toon van de Italiaanse en Westduitse
bisschoppen in de onderhavige kwesties is autoritair en streng
juridisch, ze lijken meer bezorgd om instandhouding van wet
ten dan om de mensen die door die wetten in zware nood
kunnen raken.
Liever horen wij dan bijvoorbeeld de Nederlandse bisschoppen,
die er juist meer in slagen vanuit hun eigen verantwoordelijk-
beid hulp en begeleiding te geven. Zij dicteren hun gelovigen
hun visies niet, maar wijzen wel nadrukkelijk op de grote eigen
verantwoordelijkheid die de grotere vrijheid van geweten ver
eist.
DE KLM blijkt tot voor kort te hebben meegewerkt aan toe
ristische reizen naar Rhodesië. Deze maatschappij heeft nu
de Nederlandse regering toegezegd te stoppen met deze vorm
van ontduiking van de in de Verenigde Naties afgesproken
i economische boycot van Rhodesië. Verder blijkt DSM zakelijke
contacten te hebben gehad met grondstoffenleveranciers in
Rhodesië, zonder dat er overigens iets geleverd zou zijn. Ne
derlandse tabakimporteurs zouden veel tabak uit Rhodesië via
Zuid-Afrika kopen en nogal wat banken zouden zaken doen
met Rhodesië.
Deze ontduikingen van een boycot, die is ingesteld vanwege
het racistische regiem in Rhodesië, zijn uiteraard erg moeilijk
te bewijzen, tenzij een bedrijf als de KLM het zelf toegeeft.
Er is een (regerings)onderzoek aan de gang onder de tabak-
importeurs, maar de regering aarzelt nog met een onderzoek
in de bankwereld. Nu is zo'n onderzoek hoe nodig waar
schijnlijk ook bepaald niet eenvoudig gezien de vele inter
nationale relaties en verbindingen in het bankwezen. Dit doet
niet voor niets denken aan de onmacht van welke regering dan
ook bij pogingen om van internationals, zoals oliemaatschap-
pijen, gegevens los te krijgen.
Het kwalijke is vooral dat bedrijven hier uit eigenbelang het
toch al met mager succes beloonde streven van bijvoorbeeld:
de Nederlandse regering naar rechtvaardiger verhoudingen
doorkruisen.
|5!)
(Van onze redactie
binnenland)
DEN HAAG De stijging
van de werkloosheid onder de
vrouwelijke beroepsbevolking
moet sterk worden bestreden.
De laatste tijd is de stijging
van het aantal werkloze vrou
wen groter dan de stijging van
de werkloosheid onder de
mannen. Momenteel zijn het
werkgeiegenheids- en arbeids-
voorzieningsbeleid nog onvol-
(Van onze redactie buitenland)
LOEANDA Uit het strafkamp Sao Nicolau in het zui
den van Angola zjjn gisteren 1.200 politieke gevangenen
vrijgelaten, zo heeft een officiële woordvoerder in Loeanda
meegedeeld. In totaal verlieten 4.000 mensen dit kamp: de
1.200 gevangenen en hun vrouwen en kinderen die ook hun
intrek in het kamp hadden genomen. Eerder waren uit de
gevangenis van de geheime politie in Loeanda 85 gevange
nen vrijgelaten.
In Angola zijn gisteren twee
vertegenwoordigers van de
Portugese junta aangekomen:
admiraal Antonio Guilherde
Baguiho en kapitein Joao Mar
tins Comprido. Ze zullen
slechts enkele dagen in Ango
la blijven. Aangenomen wordt
dat zij de meningen zullen
peilen in het Portugese leger
in Angola en direct contact
willen leggen tussen de leger
leiding en de junta in Lissa
bon.
In Mozambique zijn twee
politieke bewegingen actief
geworden, die weliswaar gene
raal De Spinola hun steun
hebben toegezegd, maar tevens
een reeks eisen stellen. Zo eist
de „democratische beweging
van Mozambique" (Modimo)
een loonsverhoging van 50
procent voor de arbeiders, het
onmiddellijk ontslag van alle
leden van de afgezette rege
ring en andere bestuursorga
nen.
De „Vereniging van arbei
ders in Mozambique" verlangt
onmiddellijke stopzetting van
de guerrillaoorlog en het eer
biedigen van de rechten van
de mens bij gevangenen, de
vorming van vakbonden,
loonsverhogingen. invoering
(Van onze parlementaire
redactie)
HAAG De premiers
tan Nederland, de Antillen en
Suriname houden van 18
tot 22 mei topberaad .in Den
"aag om de procedure vast te
l .j n over de onafhankelijk-
va" Suriname en de An-
Hen De Nederlandse rege-
vl„g j S'stefbn de agenda
«om nat toPberaad vastge-
w! k. P,remier Den Uyl ver-
iqA tfat tegen het einde van
ja Suriname onafhankelijk
zal zijn en dat de Antillen dit
gen 1980 zullen bereiken.
doende op dit verschijnsel in
gespeeld. Nodig is een inten
siever gebruik, eventueel een
uitbreiding of specificering i
van de beschikbare instrumen
ten om te bevorderen, dat de
werkloze vrouwen weer aan
het werk kunnen.
Deze conclusies heeft giste
ren de Raad voor de Arbeids
markt, een adviescollege, ge
trokken in zijn eerste voor
jaarsrapport. Daarnaast advi
seert deze raad de regionale
Raden voor de Arbeidsmarkt
bij de bestrijding van de
werkloosheid:
Meer aandacht te schenken
aan de verschillende beroeps
categorieën onder de werklo
zen en aan de bedrijfstakken,
waar deze werkl-ozen zijn ont
slagen.
De geprograinmèerde
maatregelen moeten gericht
zijn op middellange en lange
termijn.
Dit jaar, zo verwacht de
naad, zal het aantal werklozen
130 a 135.000 bedragen. De
werkloosheid zal vooral toene
men in de bouw en die bedrijfs
takken textiel, kleding en
schoeisel. Alleen in de dien
stensector kunnen meer men
sen gaan werken. Ook zullen
er meer jongeren zonder werk
komen, mede als gevolg van
de invoering van het mini
mum-jeugdloon.
(Vervolg van pagina I)
Teneinde het de politie mo
gelijk te maken haar taak
adequaat te vervullen, dient
volgens de vakbonden de ma
teriële uitrusting met spoed
kritisch onder de loep te wor
den genomen. Daarbij moet
vooral worden uitgegaan van
d'e veiligheid van de politie
ambtenaar. Aan de uitvoering
daarvan mogen financiële
overwegingen niet in de weg
staan.
Tenslotte pleiten de politie
bonden er in hun open brief
voor het nog steeds toenemend
illegaal wapenbezit krachtda
dig te bestrijden. „Hét beleid
van het Openbaar Ministerie
dient daarop zowel preventief
als repressief scherp te zijn
gericht teneinde verdere esca
latie te voorkomen", menen de-
politiebonden, die samen meer
dan 80 pet. van de Nederland
se politieambtenaren vertegen
woordigen.
De vijf procureurs-generaal
in ons land vinden, zoals al in
een deel van onze oplage ge
meld, een uitbreiding van, de
politie zeer noodzakelijk,
vooral een gecoördineerde
aanpak van de harde crimma-
iiteit. De Arnhemse procureur-
generaal, mr. P- Hustinx, heeft
dat donderdagavond laat mee
gedeeld na afloop van hun pe
riodieke vergadering, die door
minister Van Agt werd bijge
woond. De vergadering was
gewijd aan het onbehagen
over de harde criminaliteit die
de laatste tijd duidelijk tast
baar is in den lande en zeker
voor de politie. Wij nemen dit
heel ernstig, zo zei mr. Hus
tinx. De minister heeft toege
licht hoe de a! eerder donr
hem aangekondigde uitbrei
ding van de rijkspolitie mo!
duizend man zal geschieden,
„In de hoop en de verwach
ting dat de gemeentepolitie
die resulteert onder de minis
ter van Binnenlandse Zaken
eenzelfde uitbreiding zal
krijgen", zo zei mr. Hustinx.
Het staat nog allerminst vast,
of die laatste uitbreiding voor
januari 1975 zal komen.
Toeneming van terreur en
stijging van de criminaliteit
zal ook een der onderwerpen
zijn van het driedaagse lande
lijke congres dat de Neder
landse politiebond op 15, 16 en
17 mei houdt in Arnhem. Er
zullen daar voorstellen uitge
werkt worden om een eind te
maken aan de onderbezetting
van het korps.
van een achturige werkdag en
wettelijke maatregelen voor
gezondheidszorg en de oude
dagsvoorziening.
De Portugese socialistische
leider Mario Soaris heeft gis
teren l r-sprekingen gevoerd
met de Europese Commissie in
Brussel en met bondskanselier
Brandt. Brandt heeft zijn
steun toegezegd aan het Portu
gese streven voor nauwere sa
menwerking met de EEG. De
bondskanselier wil ook mee
werken aan een intensivering
van de betrekkingen tussen de
Portugese socialistische partij
en andere sociaal-democrati
sche partijen in West-Europa,
Soares heeft in Brussel de Eu
ropese Commissie om morele,
economische en financiële
hulp aan Portugal gevraagd.
Het onderzoek inzake de be
schuldigingen dat Portugese
troepen bij het Mozambikaan-
se dorp Wiriyamoe, in de pro
vincie Tete, massamoorden
hebben gepleegd zal waar
schijnlijk binnenkort worden
heropend. Aanleiding hiertoe
is een verzoek van een aantal
juristen in Mozambique, zo is
gisteren in Lourenco Marques
vernomen.
DEN HAAG Premier Den
Uyl i„ van mening dat de
eenzijdige invoermaatregel
van Italië wel betreurenswaar
dig is. maar dat daarmee geen
doodsteek is toegebracht aan
de EEG. Het gaat hierbij niet
om een importstop of om een
importheffing in de ware zin
van het moord, aldus de mi
nister-president na afloop van
het kabinetsberaad.
Hij wees op de moeilijke
betalingsbalanspositie van Ita
lië als gevolg van de energie
crisis. In die omstandigheden
is de maatregel nog niet zo
slecht vindt Den Uyl. Hij had
liever gezien, dat de Italiaanse
regering gebruik had gemaakt
van de artikelen in het EEG-
verdrag om tot hulpverlenende
maatregelen te komen.
DEN HELDER (ANP)
Aan boord van de gisteren
opgehaalde viskotter H.D.
160 de voormalige „Lam
mie" heeft de justitie 1600
kilo hasj gevonden en 27
warmwaterzakken met hasj
olie.,.In totaal heeft de Neder
landse justitie hiermee 3200
kilo hasj achterhaald. Ver
moedelijk is bij het uitladen
van hasj voor de kust van
Callantsoog 100 kilo hasj aan
de aandacht van de justitie
ontsnapt, zo is na afloop van
de bergingsoperatie meege
deeld.
De justitie heeft nu nog
eens duidelijk vastgesteld
dat de bemanning net
scheepje zelf tot zinken heeft
gebracht: uit het onderzoek
is gebleken dat de beman
ning niet een afsluiter heeft
losgedraaid, maar drie. Toen
de ex-Lammie in de strop
pen in het water werd neer
gelaten na het dichtdraaien
van de hoofdafsluiter be
gon het scheepje opnieuw te
zinken. De twee andere af
sluiters zijn in de machine
kamer gevonden. De viskot
ter is juist op tijd binnenge
komen. Nauwelijks lag de
H.D. 160 afgemeerd of er
kwam een flinke wind opzet
ten, die de bergers ongetwij
feld voor grote problemen
zou .hebben gesteld. Woord
voerders van het bergingsbe
drijf Smit-Tak weigerden
mee te delen hoeveel gelid de
Justitie op tafel moest leggen
voor de bergingsoperatie.
„Wij waren toevallig in de
buurt en hebben dit meer als
een prestige karwei gezien,
hoeveel bet de justitie zal
kosten, dat is niet belang
rijk".
De vondst van de hasjolie
was voor de politie een com
plete verrassing- De lubbe
ren warmwaterzakken met
deze handelswaar lagen ver
stopt onder twee grote vis
netten in het voorruim. D'
commandant van de rijkspo.
litie te water majoor Bar-
acht de kans, dat er nog
•meer drugs aan boord zijn
vrijwel uitgesloten. Het ziet
er naar uit dat de hasj en de
hasjolie dezelfde weg zal
gaan als de voorraad die ter
land is achterhaald: verbran
ding in ovens van de reini
ginigsdienst in Alkmaar.
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG Premier Den
Uyl verwacht, dat binnen tien
dagen de nota over herziening
van de grondwet aan de Sta-
ten-Generaal zal worden aan
geboden. Zoals bekend zal in
die nota onder meer ook de
afschaffing van de Eerste Ka
mer aan de orde worden ge
steld.
(ADVERTENTIE)
(Door onze correspondent)
TEL AVIV Likoed-leider Menahim Begin heeft aan
gekondigd de publieke opinie tegen Israëlische toegevingen
op de Golanhoogvlakte te zullen mobiliseren. Met spoed is
deze nationalistische leider van de grootste oppositiepartij
uit de Verenigde Staten naar Israël teruggekeerd om de
regering van mevrouw Meir van concessies op de Golan te
weerhouden.
In de Knesseth, het parle
ment, wordt door de rechtse
partijen aan een eenheidsfront
gewerkt om een overeenkomst
tot scheiding van troepen met
Syrië, welke het opgeven van
gebied op de Golanhoogte in
houdt, te blokkeren. Verschil
lende leden van de regerende
Arbeiderspartij maken ten
aanzien van deze problematiek
een duidelijke stap naar
rechts.
Nog voordat de Kissinger-
missieconcrete resultaten
heeft opgeleverd en de aard
van de Israëlische concessies
voldoende duidelijk is, is dat
grote, pijnlijke, publieke debat
met alle er bijbehorende emo
ties begonnen.
De uitspraak van mevrouw
Meir „dat de Golanhoogvlakte
een onafscheidelijk deel van
Israël is" is de kapstok waar
aan het protest tegen de rege-
ringspolitiek wordt opgehan
gen. Kissinger zelf doorziet het
gevaar dat er in het falen van
zijn delicate missie schuilt.
Kissinger heeft de Israëli's
gewaarschuwd, dat het mis
lukken van het op poten zet
ten van een Israëlisch-Syrisch
akkoord het gevaar van een
nieuwe oorlog, met Russische
interventie, in zich draagt. In
dat geval zal naar het oordeel
van de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken ook de
Arabische solidariteit weer
een rol spelen.
De Israëlische minister van
buitenlandse zaken Abba Eban
heeft zich deze Amerikaanse
waarschuwing goed ter harte
genomen. Zich gistermiddag
richtend tot de Israëlische pu
blieke opinie bij het uitgeleide
doen van Kissinger naar Da
mascus, zei hij, dat de kans op
oorlog groter wordt en de vre-
deskans kleiner als er geen
overeenkomst tot scheiding
van troepen uit de bus
komt.
Kissinger heeft zich tot doel
gesteld in de allereerste plaats
in Damascus te ijveren voor
een staakt het vuren. Zonder
kaart, en zonder voorlopig op
Israëlische toegeving te kun
nen wijzen is Kissinger aan de
afronding van het onderhande
lingsproces in Damascus be
gonnen.
De Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken Henry
Kissinger, ziet volgens Ameri
kaanse bronnen geen moge
lijkheden een overeenkomst
tot scheiding van troepen tus
sen Israël en Syrië nog deze
week in hef Midden-Oosten af
te ronden.
(Van onze redactie
binnenland)
DEN HAAG De VVD-ka-
merleden Waalkens en De
Koster hebben de regering ge
vraagd of er een geheim rap
port bestaat, waaruit zou blij
ken, dat de Stichting Neder
landse Vrijwilligers (SNV)
talloze vrijwilligers naar afge
keurde projecten in ontwikke
lingslanden stuurt.
De woordvoerder van het
ministerie van ontwikkelings
samenwerking antwoordde ons
desgevraagd dat er inderdaad
zo'n rapport bestaat. Hij
noemt het echter meer een
praatpapier dat op verzoek
van de huidige minister drs. J.
Pronk door een aantal vroege
re staffunctionarissen van de
SNV werd vervaardigd.
De stichting zou volgens het
discussiestuk vrijwilligers
naar die „afgekeurde projec
ten" sturen, om maar zo veel
mogelijk vrijwilligers in de
ontwikkelingslanden te heb
ben. Door een dergelijk beleid
zouden tientallen miljoenen
guldens aan ontwikkelingshulp
zijn weggegooid. Naar de me
ning van de ex-stafleden zou
bij de SNV de groei van de
eigen organisatie meer op de
voorgrond staan dan het ont
wikkelingswerk zelf. De nu
nog gehanteerde criteria voor
het goed- of afkeuren van pro
jecten zijn opgesteld door vo
rige regeringen.
PvdA-bestuurslid Jaap van
de Berg, een van de samen
stellers van het praatstuk, zou
naar heel andere criteria wil
len waarop een project in een
ontwikkelingsland wordt goed-
of afgekeurd. Volgens de
woordvoerder van Ontwikke
lingssamenwerking zouden tot
nu toe „neo-kolonialistische
criteria" gehanteerd worden.
De minister, die het „waanzin
raig druk heeft" is nog niet in
staat geweest het discussiestuk
te zien.
(Van
sters)
een onzer verslaggeef
BREDA Kotalla, een van
de Drie van Breda, zal in
beroep gaan bij de Centrale
Raad van Beroep. Hij nam dit
besluit nadat de Raad van Be
roep in Amsterdam begin april
had verklaard, dat hij niet in
aanmerking komt voor ouder
domspensioen van de AOW.
De Sociale Verzekerings
bank, die de zaak eerst behan
delde en de Raad van Beroep
in Amsterdam zijn van me
ning, dat de oorlogsmisdadiger
Kotalla geen woonplaats heelt
in Nederland en omdat hij
niet als werknemer in diens
was van de overheid. Kotalla
kreeg wel werk opgedragen in
de gevangenis, maar hij deed
dit niet in dienstbetrekking.
Bij het zoeken naar de door-
draver van de week heb ik
zitten twijfelen tussen Richard
Millionhouse, de Italiaanse re
gering, of NAC.
De overeenkomst tussen
Nixon en NAC is tweeledig.
Ten eerste beginnen ze allebei
met een N, en ten tweede
lijken beide als lemmingen
hun onafwendbare ondergang
tegemoet te draven. Dat zijn
voor mij dan ook Wel de enige
punten van overeenkomst, dit
tot troost voor NAC.
Het grootste verschil tussen
beide is dat ik NAC aardig
vind, ondanks alles, en Nixon
niet.
De benaming „doordraver"
vind ik langzamerhand voor
Nixon echter te aardig, en
daarom gaat de prijs ditmaal
naar Italië. Misschien kunnen
ze er wat olie var betalen.
„Onder de Vlam", de be-
drijfskrant van Shell in Ne
derland, kan leuk uit de hoek
komen, moet ik zeggen. In een
interview met de nieuwe di
recteur personeel, drs. C. Meij-
ers, stond vorige week dat
„alles wat groeit en bloeit"
hem in hoge mate interes
seert.
Jammer eigenlijk dat de
man sinds 1 april net die
nieuwe baan heeft, want in
hetzelfde nummer van Onder
de Vlam vraagt het Shell-
sportpark in een advertentie
een tuinman en dat moet ie
mand zijn „die interesse heeft
in alles wat groeit en'
bloeit".
Toch opmerkelijk, die be
langstelling voor alles wat
groeit en bloeit, en dat van
een bedrijf dat zó groeit en
bloeit.
In l.et jongste nummer van
Onder de Vlam grapt Shell:
door. En wel in een verhaal
over het afscheid van de Eit-j
gelsman D. Wakefield van
Shell Nederland, waar hij
ruim zes jaar heeft gewerkt
De heer Wakefield vertelde in\
zijn dank- en afscheidswoord-,
je de volgende:
„Een Nederlander was voor.
het eerst in Engeland. De man
zat in de trein tegenover een'
echte Engelsman (weggedoken
achter zijn krant) en zei: Lek
ker weertje vandaag: nice litt-c
ie weather today. De Engels-'
man bromde: Yes, en voegde-
eraan toe: Spring in ihe air.
Waarop de Nederlander ant
woordde: Why should I?"
Wist u overigens dat pel
grims uit het bisdom Roer
mond een duidelijk streepje
voor hebben in het Vaticaan?
Jawel. Onze Italiaanse corres
pondent meldt dat sinds gerui
me tijd de Limburgers apart
worden genoemd op audiënties
bij de paus en nadrukkelijk
gescheiden van andere (ook
Nederlandse) pelgrims, toeris
ten en gelovigen.
Nu heeft men op die au
diënties wel de neiging om
elke ietwat aparte groep extra
te vernoemen, maar neem nu
een audiëntie waar Nederlan
ders uit verschillende bisdom
men waren. De Osservatore
schreef in het verslag: „In het
Nederlands werden welkom
geheten een groep pelgrims
uit het bisdom Roermond en
verschillende andere pelgrims
uit Nederland".
Er zijn nu eenmaal beminde
en zéér beminde gelovigen. Ik
groet de goegemeente. Prettig
weekeinde.
MERIJN
(ADVERTENTIES)
B.V. HOTEL DE KROON
Boschstraat 28 - Breda
Uw trouwpartij compleet
verzorgt in Hotel-Rest. De
Kroon, is bruiloft vieren in
een accommodatie die zo
wel luxe, sfeervol als goed
koop kan zijn.
Belt u vrijblijvend voor na
dere informatie 01600-32687
of 38066.
j, EWvarenbeek bi) Tifourg
Vraag op 't station naar de N S -trip
