Braziliaanse militairen handhaven dictatuur AMNESTY INTERNATIONAL DOET BEROEP OP GEISEL GRACE BIGBAN ERNESTO GEISELNIEUWE PRESIDENT VAN DUITSE KOMAF (1) kleine stem Lutherse generaal Agressiepolitiek Brazilië tien jaar land van „harde lijn" Afrikaanse grens Orde en martelingen eru ggetrok Woensdag 3 april 1974 Paaswedstrijd voor lezers Kleine Stem VERSIER EEN El EN WIN EEN PRIJS Bij Pasen horen eieren, de paashaas en natuurlijk eer vakantie. Allemaal leuke onderwerpen voor een werk stuk. Je kunt bijvoorbeeld een groot paasei versieren en opschrijven wat je van Pasen vindt. Jongens en meisjes, die zin hebben om dit met behulp van de tekening, die op deze pagina staat, te doen krijgen de kans een groot cho colade paasei te winnen. Natuurlijk is het voor kinderen, die nog niet naar de lagere school gaan of er pas opzitten, onmogelijk om een verhaaltje of gedichtje te schrijven. Bovendien kunnen oudere jongens en meisjes meestal beter tekenen. Daar om hebben we voor de wedstrijd drie leeftijdsgroepen en verschillende opdrachten gemaakt. Hier volgen ze: jongens en meisjes tot en met 7 jaar: versier het paasei; jongens en meisjes van 8 tot en met 10 jaar: versier het paasei en schrijf op de regels naast het ei een ver haaltje; jongens en meisjes van 11 jaar en ouder: versier het paasei en schrijf op de regels naast het ei een gedichtje- Uit iedere groep zoeken we de beste werkstukken. In totaal zullen we aan veertig kinderen een prijs geven. Iedereen, die wil meedoen, moet om te beginnen de tekening uitknippen. Als er verschillende kinderen uit één gezin, of hele klassen van scholen wilen meedoen kan de tekening worden nagemaakt. Vervolgens kan iedereen beginnen met het versieren van het paasei. Je kunt-het ei gewoon een kleurtje geven, maar het is veel leuker om er andere dingen mee te doen. Vorig jaar, toen we ook een paaswedstrijd hielden kregen we geweldig originele eieren toegestuurd. Om jullie op een idee te breng enzullen we hier- een paar voorbeelden noemen. Een jongen maakte een tekening op het ei en vulde deze helemaal op met watten, een meisje maakte allemaal propjes papier en plakte deze op het ei en weer iemand anders maakte van het ei een schilderij waar zelfs een haakje aan zat om het op te hangen. Denk er maar eens over na- Je kunt vast wel iets origineels bedenken- Is het ei klaar dan kunnen de oudere jongens en meis jes met een verhaaltje of gedichtje beginnen. Je kunt hierin bijvoorbeeld vertellen hoe je over Pasen denkt of wat je altijd met Pasen doet- Ben je klaar dan moet je duidelijk je naam, adres en leeftijd op je werkstuk vermelden. Dus niet alleen op de enveloppe of koker waarin je het stuurt. Heb je dat ge daan dan kun je je werkstuk sturen naar DE KLEINE STEM, REIGERSTRAAT 16, BREDA. Vermeld in de rechterbovenhoek: PAASWEDSTRIJD. Wil je in aanmerking komen voor een prijs, dan moet je er voor zorgen, dat je werkstuk vóór 10 april in ons bezit is. In De Kleine Stem van 17 april zullen we de prijswinnaars bekend maken. BUENOS AIRES Het is niel waarschijnlijk dat le huidige „harde lijn" van het Braziliaanse be wind 11a de aanstaande presidentswisseling een noemenswaardige wijziging zal ondergaan. De spe culaties in sommige liberale kringen over een ge lijke versoepeling van het regime houden bij een nadere analyse geen stand. Zelfs lijken vooralsnog reëler de prognose betreffende een nog agressievere opstelling van de militaire dictatuur om de groeien de economische en politieke problemen in de hand le houden. Op 15 maart j.l. stond ge neraal Emilio Garrastazu Medici de presidentszetel af aan generaal Ernesto Gei- sel. Zijn ambtsaanvaarding werd tevens een soort top conferentie van rechtse Zuidamerikaanse dictaturen, die de afgelopen maanden en jaren in mee of mindere mate door Brazilië Noord- amerika's rentmeester in dit continent in de economi sche worggreep zijn geno men. Het Braziliaanse regime, dat deze week precies tien jaar be staat, zag terecht in de komst van de generaals Banzer van Bolivia, Stroessner van Paraguay, Pinochet van Chili en ook de Uruguayaanse president Bordaberry een er kenning van zijn grootmacht aspiraties en leidersrol in de Zuidamerikaanse gemeen schap. De komst van bovenge noemde dictators is namelijk meer dan een eenvoudige pro- tocolaifé plichtpleging. Gelijk tijdig dat in Brazilië generaal Geisel - uitverkoren door de generaalsclub - de regering overnam, vond in Venezuela de ambtsaanvaarding plaats van de democratisch gekozen president Andrés Pérez. Om de nieuwe president van het olieland Venezuela, dat ook nog een sluimerend grens conflict heeft met Brazilië, niet voor het hoofd te stoten heb ben de meeste andere Zuida merikaanse landen besloten „neutraal" te blijven. Zo stuurde bijvoorbeeld Argentinië naar beide regeringswisselin gen delegaties onder leiding /an ministers. De 65-jarige Geisel, zoon van Duitse emigranten, behoort tot het Lutherse geloof en is de eerste protestantse president in dit vijfde grootste land van de wereld, waar bijna negen tig procent van de ongeveer honderdmiiljoen inwoners ka tholiek zegt te zijn. In hoevei- re deze combinatie de positie van het bewind ten opzichte van de katholieke kerk beïn vloedt is moeilijk te voorzien. In bepaalde kringen vreest men, dat Geisel minder hard zal durven optreden tegen de zich snel verradicaliserende kerkelijke leiders en met na me tegen de bisschoppen in Noord- en Centraal-Brazilië die het regime, zijn politiek en de heersende structuren steeds feller aanvallen. Geisel is zich bewust van dit dilemma en heeft inmiddels al laten blijken veel aandacht aan de huidige gespannen ver houding tussen kerk en staat te zullen besteden. Zijn doel is om tenminste met een deel van de kerk tot een perma nente dialoog te geraken. In dit verband werd in februari jl. reeds een begin gemaakt met gesprekken met het Bra ziliaanse episcopaat. Toen medio 1973 Geisel als opvolger van Garrastazu naar voren werd geschoven, was de nieuwe presidentskandidaat een volslagen onbekende voor 95% van de bevolking, die zelfs met de beste wil van de wereld er niet in slaagde zijn Duitse familienaam correct uit te spreken. Met zijn broers generaal Orlando Geisel (op perbevelhebber van de land macht) en de inmiddels over leden generaal Henrique Gei sel vormde hij de as van wat wel de Pruisische lijn in het leger wordt genoemd. Volgens insiders was de pro motor van de kandidatuur van Geisel de „filosoof" van de Braziliaanse generaalscluD Golbery dio Couto e Silva die BUENOS AIRES Hiernaast publiceren wij het eerste van een drie tal artikelen over Brazi lië van de hand van on ze correspondent aldaar, Jos Schurink. Aanleiding tot deze kleine serie zijn het tienjarig bestaan van het huidige harde regi me dat wellicht nog harder zal worden en de recente presidents wisseling, waarbij gene raal Emilio Garrastazu Medici de presidentsze tel afstond aan generaal Ernesto Geisel. Laatste aanleiding tot deze pu- blikaties waardoor men zich wat meer in dit op vier na grootste land ter wereld kan verdiepen, is het feit, dat deze week het Brazilië-Tribimaal in Rome zetelt. met zijn in 1952 geschreven boek „Aspecten van de geopo litiek van Brazilië" (pas in 1957 uitgegeven) de grondsla gen legde voor de huidige ex pansieve en agressieve buiten landse politiek van het mili taire bewind in Zuid-Amerika, en waarin hij onder andere tot conclusies komt als: dat de „strategische grens" (frontera viva, staat er letterlijk) van Brazilië „ten zuiden ligt van waar nu nog Uruguay reilt en zeilt"! Generaal Golbery, die inmid dels tot de rechterhand van Geisel is benoemd, is tevens degene geweest die in 1964 de oeruchte nationale veiligheids dienst op poten zette. Na zijn politiek-militaire activiteiten verleende hij als president van Dow Chemical in Brazilië rechtstreeks zijn diensten aan ret Noordamerikaanse kapi taal. Met deze directeui van een Amerikaans concern-onderdeel aan zijn zijde blijft er van de „nationalistische" image van Geisel opgebouwd toen hij tot juli jl. directeur was van de staatspertroleunrmaatschap- pij Petrobas weinig over. Overigens moet die „nationa listische mythe" van de ex- Petrobas-directeur met een korrel zout worden genomen. Het was tijdens zijn periode dat de investeringen voor olie- onderzoek afnamen en de winstgevende petrochemische sector vrijwel geheel in bui tenlandse handen kwam. De beperkte interne markt m Brazilië (ruim vijftig miljoen Brazilianen sukkelen tegen de bestaansgrens aan) en het vooralsnog blijven toestromen van buitenlands kapitaal ma ken dat het economisch model sterk afhangt van het ontdek ken van nieuwe en het uit breiden van bestaande mark ten. Het veroveren van Afrikaanse markten is in dit verband een van de doeleinden die het Braziliaanse sub-imperialisme zich voor de nabije toekomst heeft gesteld. Vorig jaar kwa men de tegenstellingen die hierover binnen het dictatoria le systeem bestaan duidelijk aan de oppervlakte. De ene groep wil Afrika penetreren via de „natuurlijke toegan gen", waaronder Rhodesië, 7 uid-Afrika en de Portugese koloniën worden verstaan. Tot deze groep behoren secto ren rascistiscire en fanatieke officieren die behalve het zen den van oorlogsmateriaal en adviseurs in het kader van de zogeheten dubbele nationa liteitsovereenkomst tussen Portugal en Brazilië nu óók op omvangrijke schaal Brazili aanse troepen naar de Portu gese koloniën willen sturen. Wat gematigder maar ook tot deze groep behoren financiële kringen in met name Sao Pau lo en de technocraten van mi nisterie van Financiën die wei nig perspectief zien in de be perkte markten van de for meel onafhankelijke Afrikaan se landen, waar bovendien te gen sterke Westeuropese In vloeden moet worden opge bokst. „De Zuid-Atlantische Oceaan moet een Braziliaanse zee zijn", „de blanke suprematie ofwel de westerse, christelijke oeschaving op het zuidelijk halfrond moet worden verde digd" en „met steun van Zuid- Afrika penetreren in het zo begeerde zuidpoolgebied" zijn voorts de wat griezelige stel lingen waarvan diverse stro mingen binnen deze groep zich al dan niet met zoveel woorden bedienen. Voor zover bekend behoort ge neraal Geisel niet tot deze groep, hoewel hij een aantal ideeën ervan wel zou delen. Eerwacht wordt dat Geisel geen fundamentele wijzigin gen zal brengen in de huidige Braziliaanse politiek ten op- „ichte van Afrika. Geisel lijkt er weinig voor te voelen het risico van een soort „Vietna mees avontuur" in de Portuge se koloniën te willen lopen. Zo lang het kan zal Brazilië liefst niet al te opvallend Portugal blijven steunen en gelijktijdig trilaterale overeenkomsten pro beren te sluiten met de onaf- ïiankehjiKe Afrikaanse staten. Gezien de weinig principiële nouding van verschillende voormalige koloniën in Afrika ziet het er voorlopig met naar uit dat Brazilië op korte ter mijn een definitieve keuze zal pehoeven te maken. Zo kon onlangs Brazilië het zich zelfs veroorloven in de Verenigde Naties met Griekenland, N.-Amerika, Bolivia, Spanje, Paraguay en Portugal te stem men tegen een motie waarin de Portugese bezetting van Guinea-Bissau werd veroor deeld (93 landen stemden voor, 30 onthoudingen, zeven tegen). Wat betreft de binnenlandse politiek zijn er evenmin grote koerswijzigingen van Geisel te verwachten. De trieste lijst van slachtoffers van de mili taire dictatuur zal ongetwij feld nóg langer worden, het gegil in de martelkamers zal aanhouden, de parapolitionele doodseskadrons zullen onge stoord blijven opereren etc. Deze sombere verwachtingen zijn behalve op bovenstaande ook op tal van andere antecen- denten gebaseerd, waarvan we er enkele zullen aanhalen. - In zijn eerste toespraak als presidentskandidaat boorde Geisel de kleine hoop op een eventuele liberalisatie of ge leidelijke terugkeer naar een democratie de grond in. Hij noemde het handhaven van de „veiligheidsmaatregelen" zelfs essentieel voor de economische ontwikkeling van het land. Voorts erkende hij dat Brazilië door interne en externe facto ren een moeilijke periode te gemoet gaat en vroeg „begrip van alle goede Brazilianen", die hij op zijn beurt „orde en stabiliteit" beloofde. - Geisel werd toen hij chef was van het militaire kabinet van Castelo Brancn naar het noordoosten gestuurd om een onderzoek in te stellen naar herhaalde klachten over de misdaden waarvan het vierde legerkorps werd beschuldigd. „Iedere schoenpoetser van Re cife", aldus Brazilië-kenner Paulo Schilling, „wist dat in de onderkomens van het vier de leger, onder bevel van de kolonels Bandeira en Ihiapina, op grote schaal werd gemarteld en gedood. Toch luidde de conclusie van Ernesto Geisel: „Er wordt niet gemarteld". - Zijn optreden in de Militaire Hoge Raad was voor zijn poli tieke tegenstanders zonder mededogen. - Tijdens de verwikkelingen rond het aftreden van presi dent Janio Quadros liet Geisel zich als secretaris van het op perbevel van de strijdkrachten LONDEN (AFP) „Amnesty International" heeft de nieuwe president van Brazilië, generaal Geisel, verzocht om vrijlating van alle politieke gevangenen in Brazilië. In een brief aan Geisel spreekt de organisatie tevens de hoop uit, dat de burgerrechten van duizenden tegenstan ders van het bewind, die reeds twee jaar lang vervallen zijn, weer aan deze tegenstanders teruggegeven worden. Bij de brief is een stuk gevoegd over 210 politieke ge vangenen, „die onder mysterieuze omstandigheden zijn ge storven toen zij onder politiebewaking waren". Woensdag 3 april 1 pE muzikale explosie in en rond San F ra nel' het (late) antwoord vai rika op de vloedgolf v gelse popgroepen Stones enz.) die de overstroomde. In oude huizen in de wijk Haigl rtury (San Francisco) den artiesten, van-huis pers en ander gespuis i mee wilde draaien in stroomlijnde Amer maatschappij. Fop; schoten als paddestoel de grond. Ze speelden i en op gratis concerten openlucht. De groep 1 eerst wereldbekendheid was de Jefferson Airpl 1965 opgericht door fol Marty Balin. Ar h. Het platensucces van «ferson Airplane is voi danken geweest aan I Slick, die de oorspron zangeres Signe Toly A I verving en daarvoor l gen groep de Great verliet. Met „Somebody |,ve" en vooral met he Grace geschreven „Whi' I bit" maakte de Airplane I twee hits en de elpee listic Pillow" zorgde J begin van 1967 voor I doorbraak. Met hun „acid-rock", 1 en ondoorzichtig geluid pleidooi voor absolute en een zachte revolutie I ten de Airplane-mensen 1 indruk op de grote p< j vals in Monterey, Woi en ons eigen Kralingse B reeds kennen door zijn „hal de" opstelling. De «nilitaireT spraken het veto uit over opvolging door de populairl vice-president Joao Goulai] Toen de linkse gouverneur Le] onel Brizola uit protest hiertej gen een massamobilisatie muieerde, zou het Geisel zij geweest die besloot het palel van de gouverneur te bombarl deren, zonder dat het bernf evenwel werd opgevolgd. De nieuwe president krijt aan zijn zijde als vice-presl aent generaal Adalbert» Perel ra dos Santos, die qua hardf heid Zo mogelijk Geisel nol klopt. Met dit duo heeft dl landmacht zijn hegemon over de luchtmacht en de mal rine (die de vorige vice-pres:l dent mocht leveren) nog verf der geaccentueerd. JOS SCHURIN De glorietijd van de {voorbij. Oprichter Mart; heeft zich teruggeti Steeds meer raakte hij achtergrond. Airplan I Paul Kantner en Grac< I bepaalden langzamerha gezicht van de band j bleven en blijven nog |activiteiten ontwikkelen. Grace en Paul beslo oen door het leven te I betrokken met hun kind (het zou eerst „god' [met een kleine letter) [pitale woning in Marin I aan de Stille Oceaan renhuis in Frisco were I richt als hoofdkwartier [dio van de nieuwe Gru tenmaatschappij. Je VirpLane werd bi,g bi Janager Bill Thompson Ide zakelijke leiding „Grunt" die het Paul K |en Grace Slick m aaakte met vrienden e nissen hun ideeën te Jzenlijken op het gebit ouziek, film, video en duo nog meer te binnt chieten. Hun privé-woning I door RCA die hun plate [verspreiden) werd van een studio. Door van een televisie-circui den zij alle kamers die van de kleine China gaten. De gouden pla 0 Terwijl deze week in Rome het Brazilië-tribunaal wordt gehouden, voert Amnesty International een internationale actie voor algehele amnestie van politieke gevangenen in Brazilië. Wmmm (Van onze rtv redactie) DELFT Big-band 1 bers moeten dinsdagavt J 23ste april naar Delft tor De persooneelsver I van de Delftse TII orga dan een hig-band KAREL EYKMAN EERSTE MENSEN JONGEN EN HET IV (uitg. Moussault - p< f 4,50) Dé t.v.-serie Woorc Woord was aanleidi de uitgave van deze jes. Bij erg fijne tekt van Bert Bonman Eykman daarin vooi kinderen het verba Adam en Eva en het lied. Zeer vrije par met een soms wat te hserende ondertoon, de geest van de v komt goed over. zich in deze tv.-ser kennen zullen var boekjes plezier hebben.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1974 | | pagina 16