m.
cr
b*
jaret.
Ze waren
allemaal zo
vreselijk lief voor me"
Botsing tussen
twee karakters
amro-pierson fund
ASTRID CEULEERS
(DODDY UIT „DE STILLE KRACHT"):
(ERZEE
DR. L. DE JONG BESCHRIJFT PRO F. COHEN EN MR. VISSER
Y
binnenland
ïch.)
WENDEN TOT:
KELNER
Hotel
„HET ZWII
Amateur
Couperus
Lief
Herkennen
Karakterrol
Briek
Marokkanen
in hongerstaking
Britse reserves
toegenomen
Weer onrust
op Katendrecht
Angola-comitê:
Kritische NAVO-
voorlichting nodig
NEGEN TON
VOOR
SCHRIJVERS
Tolman ziet af
van interpellatie
Te weinig animo
voor Expogé-forum
papier
iw pen
Verkeerde indruk
amra-pïerson fmd
Woensdag 3 april
V3 VS
lllimilWWMi—ll1 im
even enz.
douane/
GEVRAAGD:
met vakpapieren
Aanm. heden woensdj
april, na 14.00 uur.
Walplein 14
De Bredase Astrid Ceu
leers kon gisterochtend
haar normale werk als di
rectie-secretaresse wel ver
geten. Ze werd eenvoudig
overstelpt met felicitaties
naar aanleiding van haar
televisiedebuut in „De Stil
le Kracht" waarvan maan
dagavond het eerste deel is
uitgezonden.
Iedereen was enthousiast
over de wijze waarop zij
Doddy, de dochter van de
resident van Laboewangi ge
stalte had gegeven. „En dan
is het eerste deel nog niet
eens zo goed als de andere
delen", zegt de 20-jarige
Astrid.
„Het is maar een eerste
kennismaking met de perso
nen en het echte gebeuren
volgt pas in de komende drie
afleveringen". In 1972 rea
geerde de toen achttienjarige
Astrid op een oproep van de
AVRO waarin men vroeg om
Indische Nederlanders die
een rol wilden spelen in dit
televisiespel naar het gelijk
namige boek van Louis Cou
perus. Ze schreef een brief,
niet wetend dat dit het begin
was van een reeks strenge
selecties die uitwezen dat zij,
van achthonderd briefschrijf
sters, de geschiktste figiuur
was om Doddy te spelen.
„Het klinkt niet origineel,
maar het is waar: ik had het
echt niet verwacht", zegt
Astrid, nog steeds opgetogen
als zij vertelt over alle erva
ringen die ze de afgelopen
tijd heeft gehad. „Ik had
hooguit de hoop dat ik een
of ander figurantenrolletje
zou krijgen, want voordat ik
die brief schreef wist ik niet
eens dat amateurs zoals ik
ook echte rollen konden krij
gen". Ze voelde zich echter
tussen beroepsspelers als
Willem Nijholt, Pleuni Touw,
Bob de Lange en Lex van
Delden („mijn lievelingsac-
teur") volkomen op haar ge
mak.
„Ze gaven me de gelegen
heid om het goed te doen. Ik
kreeg de ruimte om te pro
beren mijn r°5 zo goed mo
gelijk te vertolken. En het is
een heerlijke rol om te spe
len. Doddy is een naïef meis
je, soms blij, soms boos of
verliefd of' ondeugend, altijd
een beetje diweperig en ro
mantisch. Echt een meisje
zoals ik me voorstel dat ze
ventienjarige meisjes in diie
tijd, rond 1895, in die omge
ving, het vroegere Indië, wa
ren. Ik probeer Doddy uit te
beelden op de manier waar
op ik denk dat Couperus het
bedoeld heeft".
van te worden - en ik her
kende die passage dan voel
de ik me een stuk zeker
der".
Wat trekt haar zo aan in
Couperus „Zijn venmogen
om mensen uit te beelden en
vooral de sfeer die hij op
roept". Astrid heeft, evenals
de meeste medewerkers aan
het vier delen tellende tele
visiespel, herinneringen aan
die sfeer. Zij is gebaren in
Nïeuiw-Guinea waar haar va
der in gouvernementsdienst
was. Ze bracht het grootste
deel van haar jeugd in Hol-
landia door. Haar ouders, die
afkomstig zijn uit Neder-
lands-Indië, spelen in het
stuk figurantenrollen, even
als haar drie broertjes. Allen
zijn verrukt over de produk-
tie, die Walter van der
Kamp zelf aanmerkt als het
beste werk wat hij ooit gele
verd heeft.
9
De bedoelingen van Coupe
rus zijn Astrid niet vreemd.
Al jaren voordat zij ook
maar bevroedde dat zij ooit
zou meespelen in „De Stille
Kracht" was de Haagse
schrijver voor haar 's we
relds grootste roman-auteur.
„Op de middelbare school
heb ik een speciaalstudie ge
maakt van Couperus. Daarbij
behoorde natuurlijk dat je
een behoorlijk aantal boeken
van hem las. „De Stille
Kracht" was daar ook bij.
Op de audities heeft me dat
wel geholpen. Wanneer ik
een bepaalde passage moest
voorlezen - Walter van der
Kamp ging je dan met zijn
hoofd in zijn handen heel
lang en strak aan zitten kij
ken; om doodzenuwachtig
De al vaak geroemde pret
tige werksfeer waarin de op
namen werden gemaakt, de
eenheid onder de medewer
kers door het bijzondere con
tact dat de medewerkers met
ekaar hadden, worden ook
door Astrid weer naar voren
gebracht. „Ze waren allemaal
zo verschrikkelijk lief voor
me. Willeim Nijholt is ook in
het dagelijks leven een echte
broer voor me geworden. Hij
heeft hier al een paar maal
gelogeerd. ,Dan bakken we
Indonesische koekjes voor
hem", zegt Astrid, waarna ze
een indrukwekkende stapel
fotoboeken op tafel legt.
Keurig ingeplakte kleurenfo
to's waarop Astrid in feeë
rieke japonnen met veel
strikken en stroken, in veel
gelukkige momenten is vast
gelegd, met Willem, met
moeaer, met broertjes, moeder
met Willem zonder Astrid
enzovoorts. „Ik ben nu een
maal erg romantisch. Ik houd
van alles wat met sprookjes
en romantiek te maken
heeft". Naast Couperus
noemt ze enkele andere au
teurs van haar voorkeur: al
lemaal romantici: Lam art ine,
Goethe, Heine, Byron, Kip
ling. „Maar ik zie goed in
dat dit een unieke ervaring
is die waarschijnlijk nooit
meer terugkomt: Bovendien
ben ik, doordat ik Indische
ben, erg gebonden aan mijn
type. Ik kan niet elke rol
spelen. Ik vraag me ook 'af
of ik het zou kunnen. Ik
voelde me in deze rol zo
thuis".
De liefde voor Couperus
heeft Astrid gekregen door
haar moeder, die haar al
vroeg liet kennismaken met
deze schrijver. Mevrouw
Ceuleers: „Het is erg belang
rijk dat je je in een boek
verdiept en niet alleen het
verhaal leest. Er gebeurt
meer dan alleen maar wat je
op het eerste gezicht ziet.
Bovendien was het voor mij
een ervaring om tussen de
decors rond te lopen die de
hele wereld van vroeger
weer doen leven. Ik geloof
dan ook dat dat een van de
sterke kanten van het stuk
is". De mensen herkennen
een heleboel dingen. Maar
we zijn nuchter genoeg om
ons daardoor niet helemaal
te laten meeslepen".
In de huiskamer van de
familie Ceuleers hangt een
schilderijgrote vlakken
rijstvelden reiken naar een
verre horizon: het is een deel
0 Astrid Ceuleers uit Breda, die de rol van Doddy stpeelt in
het televisiespel „De Stille Kracht".
van heit decor (schilderij uit
de villa van de resident) dat
Wim Bijmoer aan Astrid
schonk.
Het wordt gevoegd bij alle
andere herinneringen. Naast
gedachten aan hoe fijn het
was, bewaart Astrid ook een
schat agn tastbare herinne
ringen in de vorm van foto's,
knipsels en een klein rood
boekje waarin spelers, came
ramensen, souffleuse, gri
meur en technici allemaal
een persoonlijk woord' voor
Astrid Ceuleers geschreven
hebben. Naast een lang
episch gedicht van Willem
Nijholt en het naamdicht van
een camerman die uitvond:
Aandoenlijk - spontaan - te-
dei - romantisch - intelligent
- Doddy. regisseur Walter
van der Kamp schreef:
„Voor Astrid,. als dank voor
een meer dan voortreffelijke
Doddy".
JEANNE PEYNENBURG
0 Mr. h. E. Visser, president van de Hoge Raad.
EEN VAN DE DROEVIG
STE en in een aantal op
zichten ook beschamendste
episoden uit de Nederlandse
oorlogsgeschiedenis is onge
twijfeld het gemak waarmee
de Duitse bezetters en hun
Nederlandse handlangers de
voorbereidingen konden tref
fen voor de uiteindelijke ver
nietiging van de ongeveer
160.000 joodse Nederlanders.
Dat verhaal het voorspel
van de deportaties loopt als
een rode draad door de eerste
helft van het vijfde deel van
professor dr. L. de Jongs stu
die over de geschiedenis van
Nederland in de Tweede We
reldoorlog. Twee hoofdfiguren
uit de Joodse gemeenschap
zelf spelen er hun rollen in:
professor dr. D. Cohen, voor
zitter van de Joodse Raad, en
mr. L. E. Visser, voorzitter
van de strijdbare Joodse Coör
dinatie Commissie.
Eerstgenoemde een domine
rende main die steeds weer
hoog voor Duitse eisen en
maatregelen, omdat hij op
recht meende diat daarmee de
joden het best gediend wer
den. De laatste, de door de
bezetters ontslagen president
vain die Hoge Raad een
vooraanstaand 'jurist die
keer op keer poogde zijn
joodse landgenoten wakker te
scudden en tot een strijdbaar
der houding te brengen. Hij
leverde een hopeloze strijd.
Cohen en zijn opvattingen
wonnen het. Opvattingen diie
er veel toe bijdroegen dat de
joden langzaam maar zeker
pairia's in de Nederlandse sa-
als ex-president van de Hoge
Raad repliceerde de strijd
vaardige Visser in een volle
vergadering ogenblikkelijk en
riep hem over de tafel toe:
„rund, president buiten
dienst". Keer op keer sprak
Visser uit dat juist de joden
„in deze dagen een leidend
beginsel van node hebben,
willen wij niet tot een wanke
le willoze massa afzakken. Dat
beginsel is dat wij moeten
weigeren iets te doen wat on
ze afscheiding van het overige
Nederlandse volk zal bevorde
ren".
Lodewijk Ernst Vilsser was
een vrijdenker. Hij was :n
1871 iin Amersfoort geboren.
Zijn vader, een politiek zeei
geïnteresseerd man. dreef een
groothandel in textiel. Visser
studeerde rechten in Utrecht,
promoveerde in '94 en zette
zijn studies nog eni-ge jaren in
Parijs voort. In '97 werd hij
ambtenaar bij het departement
van buitenlandse zaken. Vijf
jaar later nam hdj ontslag. Hij
meende niet naar waarde ge
schat te worden op dat depar
tement, omdat hij niet van
adel was en omdat hij een
jood was. In 1903 werd hij
rechter in Rotterdam. Twaalf
jaar later werd hij lid van de
Hoge Raad. Begin '39 benoem
de de koninginig hem tot pre
sident van die Raad. Hij was
een eminent jurist. Visser
kwam al voor de oorlog vaak
joden te hulp.
„De Duitse imivasie verraste
Visser niet, wei schokte zij
hem diep. „Nederland is", zei
hij in de ochtend van 10
mei '40 in een vervroegde ver-
gladerinig van de Hoge Raad,
„het slachtoffer geworden van
een overval, even verraderlijk
test neer bij de verwijdering
van haar voorzitter Vele
bladzijden en passages in het
vijfde dleel van De Jongs
boek, eerste helft, zijn gewijd
aan het optreden van Visser.
Bteeds onverendigbaarder wer
den die standpunten van hem
en Cohen. Twee joodse per-
soanfliijkiheden botsten, ja twee
levenshoudingen. Visser
schreef Cohen enkele zeer ge-
menleviinig werden'. Dat zij,
nadat ze allen geregistreerd
waren, steeds verder werdiern
geïsoleerd binnen ons land.
Het reizen werd ze verboden,
hun bedrijven en zaakjes wer
den „overgenomen" een
mooi woord voor roof zij
moesten gele sterren gaan dra
gen, ze mochten niet meer in
theaters, parken, openbare
vervoermiddelen en openbare
gelegenheden komen, tenslotte
werden ze in ghetto's samen
gebracht. Toen dat eenmaal
een feit was geworden, was
alles klaar voor de massale
deportiartle».
Mr. Visser begreep van net
bagiin van de bezetting al
waarheen de Duitsers dreven.
Zijn tegenspeler, professor Co-
hen, werd kennelijk in slaap
gesust door de ogenschijnlijke
gem-atiigheid van de Duitse
maatregelen tegen de joden.
Hij had niet door, of wiilcle
niet zien, dat elke medewer
king aan de uitvoering van die als ongemotiveerd". Van meet
maatregelen de door hem ge
leide Joodse Raad verder deed
afglijden.
Visser waarschuwde keer-
op-keer. Tevergeefs. De Jood
se Raad werd een belangrijk
instrument in Duitse handen
om hun vooropgestelde bedoe
ling de vernietiging van de
Nederlandse joden vrij ge
ruisloos te bereiken.
Visser heeft nimmer zijn
ontslag als president van dè
Hoge Raad erkend. Hij was,
zo stelde hij door de koningin
benoemd. Alleen zij kon hem
ontslaan. Toen de diamantair
Asscher hem eens aansprak
af aan maakte hij er zich zor
gen over dat de n-ationa al-soci
alistische bezetter met zijn
maatregelen het volkenrecht
zou gaan overtreden, maar, zo
meende hij, in dat geval be
hoefde de Hoge Raad niet te
zwijgen. „Tenslotte hebben
wij altijd het toetsimgsrecht",
zei hij in juni '40. Visser vond
voor diat standpunt geen meer
derheid in de Raad. Die meer
derheid was het met het colle
ge van secretarissen -genera a I
eens dat men het de bezetter
niet te moeilijk moest maken.
Die meerderheid legde zich la
ter zonder één woord van pro-
0 Joden werden langzaam
maar zeker paria's in de Neder
landse samenleving.
harnaste brieven waarin hij
heel duidelijk waarschuwde.
Conen legde die brieven niet
eens aan de leden van de
Joodse Raad voor.
Het volgende, uitvoerige ci
taat van de laatste brief aan
Cohen, door hem nooit beant
woord, is kenmerkend voor de
manier waarop Visser tegeno
ver de Joodse Raad stond. 30
december schreef hij: (u
wilt)van de tegenwoordige
situatie het beste maken. Het
gaat echter om de manier
waarop. Daar ligt de kern van
het verschil en tevens de
tweesprong waarbij onze we
gen. helaas, uiteengaan-
Gij meent wan de toestand
het beste te maken door te
trachten, coüte que coüte, van
de bezetter zoveel mogelijk
verzachtingen te verkrijgen,
en hem daartoe dienstbaar te
zijn. Dat is mi. een blote uti
liteitspolitiek. welke beginse
len en normen ontbeert en dain
ook niets goeds kan bren
gen.
Wat toch hebt gij bereikt?
Over de maatregelen zglve die
ons diriukken, zijt gij nooit ge
raadpleegd. Alles i's buiten je
omgegaan volgens het bekende
„over u, bij u, zonder u..." Het
enige wat gij hebt verkregen,
zijn verzachtingen,' missciv.en
slechte tijdelijke, op enkele
ondergeschikte punten, waar
mee gij ongetwijfeld velen
een dienst hebt bewezen Ik
wil je daar de volle maat mee
gevan.
Maar wat hebt gij daarvoor
moeten geven? Gij zijt daar
door in zekere zin in dienst
van de bezetter getreden en
hebt u moeten getroosten, de
uitvoerder van zijn bevelen te
zijn. En dlaarbij is het zelfs
niet gebleven. Erger nog, gi.i
moet optreden als gangmaker
voor zijn onderdrukkingspoli
tiek... Gij moet hem met uw
weekblad nelp-n tij t ge
heime en illega e pogingen ons
te scheiden uit het nationaal
verband en ons in de „Mede
delingen van de joodse Raad"
zijn onwettige bedreigingen en
vreesaamj a-gingen. overbren
gen... Is die prijs niet te hoog
voor hetgeen verkregen, ja
zelfs had hij wel ooit, voor
wat ook, betaald mogen zijn?
Het komt alles toch, zegt gij.
Als dat zo is, waarroe deji a!
uw pogen? Meen met, dat ik
in mijn -inzicht alleen sta Tal
rijke joden van alle rang en
stand (van niet-joden spreek
ik niet) willen niet aanvaar
den een houding'van de J >od-
se Raad welke zich uit rn hulp
en dienstbetoon aan de Dezet-
ter. Men voelt, soms instinct
matig, dat dit niet mag en dat
wij joden in geen geval hel
pers van de bezetter mogen
zijn-
Ik vind liet niet prettig, je
dit alles te schrijven. Go zijt
een Cïer weinigen onzer die
inderdaad tot „leidenin staat
Is en daarom is het. zo jammer
dat gij al die onschatbare hoe
danigheden aanwendt op een
wijze die voor zovelen onaan
nemelijk is en daardt) -r mede
werking uitsluit. Ik had het zo
graag anaers gewild". Laco
niek set De Jong onder öe:e
roerende tekst „Cohen achtte
een repliek ocerbodig' Hij
antwoordde niet
Jacquis Levij
Dr. L. de Jong. Het Konink
rijk der Nederlanden in de
Tweede Wereldoorlog. Deel V,
eerste helft. Uitg. Staatsuitge
verij, pop.ed. 585 pag., 24,
DEN HAAG (ANP) In
Marokko' 'zïjS04S lyceïstenstu
denten en leraren, al sin'ds 17
maart in hongerstaking, zo
weet Amnesty International te
mellden. Hoewel de officiële
aanklacht luidt dat ze „een
aanslag hebben gepleegd op de
binnenlandse veiligheid van
de staat" bestaat hun „mis
daad" volgens Amnesty slechts
uit een schoolstaking tegen de
slechte onderwijsmethoden.
Amnesty International 2egt
te weten dat de gezondheids
toestand van de politieke ge
vangenen in Mardkko ever het
algemeen kritiek is.
LONDEN (ANP) De
Britse monetaire reserves zijn
de vorige maand met 478 mil
joen tot 6.444 miljoen dollar
toegenomen na ontvangst van
682 miljoen dollar uit hoofde
van valiutaleningem, aldus een
mededeling van het ministerie
van financiën in Londen. Het
was de eerste verbetering
sinds oktober toen de reserves
met 379 miljoen tot 6.761 mil
joen dollar toenamen na ont
vangst van 357 miljoen aan
buitenlandse leningen. In fe
bruari verminderden de reser
ves met 212 miljoen dollar
krachtens valutakredietrege-
lingen met andere landen, al
dus het ministerie.
ROTTERDAM (ANP) In
de Rotterdamse wjj-k Katen
drecht is weer onrust ontstaan,
nadiat in de Atjehstraat twee
bordelen zijn geopend. In een
brief aan het college van bur
gemeester en wethouders van
de Maasstad en aan de officier
van justitie schrijft het wijk-
orgaan Katendrecht dat de
stemming onder de bevolking
op het ogenblik bijzonder ge
laden is. Het wijfeorgaan vindt
dat de gemeente een veel te
tolerant beleid voert ten aan
zien van foordelen en sexolubs
op Katendrecht en wijst de
mogelijk ernstige gevolgen
van diit beleid af.
AMSTERDAM (ANP)
Het Angola-comité heeft de
regering gevraagd het Neder-
x landse volk ook te wijzen „op
de negatieve kanten van de
NAVO, die donderdag aan
staande 25 jaar bestaat. In een
brief aan premier Den Uyl
wijst het comité op dc situatie
in Portugal en de Portugese
kolonies waar „25 jaar NAVO,
25 jaar medeplichtigheid van
de NAVO-landen aan de on
derdrukking betekent".
(Van onze
redactie binnenland)
DEN HAAG Het fonds
voor de letteren heeft voor dit
jaar 903.000 gulden verdeeld
over 163 letterkundigen van
de 245 die een uitkering had-
der. aangevraagd.
Principe-toezeggingen zijn
gedaan voor acht stipendia,
die maximaal 14.000 gultten
bedragen; voor 66 t-qelagen,
die maximaal 5.500 gulden be
dragen; en voorwerkbeurzen,
die maximaal 10.000 gulden
bedragen.
Stipendia krijgen in princi
pe: H. J. ten Berge, J. Bemlfef,
Cees Budding, Jaques Hame
link, Gerrit Kouwenaar, Syb-
ren Polet, Bent Schierbeek en
Dolf Verspoor. De toelagen
gaan o.a. naar: Jan Cremer,
Jaap Harten, Theo Kars,
Mensje van Keulen, Harriet
Laurey, Marga Minco, Paul
flo-den-ko, C. B. .Vaandrager en
Ellen Warmond.
Werkbeurzen zijn o.a. toege
kend aan: Bertus Aafjes, Hans
Andreus, Jan Blokker, Max
Dendermo,nde, Johnny van
Doorn, N-oud van den Eeren-
beemt. Margaretha Ferguson,
Anikie -Peypers, Dic-k Peet, Re
n-ate Rubin-stein, Bob den Uyl,
Ewald van Vugt, Mischa de
Vreede en Lodewijk Henri
Wiener.
DEN HAAG (ANP) Het
Christelijk-Historisch Tweede-
Kamerlid Tolman heeft giste
ren afgezien van zijn voorne
men, verlof te vragen minister
Van der Stee van Landbouw
en Visserij te mogen interpel
leren over de financiële nood
situatie bij de tuinbouw en de
visserij als gevolg van de olie
crisis.
Gedurende het afgelopen
weekeinde kondigde het ka
merlid da-t voornemen aan.
Vorige week stelde minister
Van der Stee zich welwillend
op wat de verlangens van
tuinders en vissers betreft en
hij deelde mee de kwestie in
het kabinet te bespreken", al
dus Tolman voor de aanvang
van hef kamerdebat over de
recente regeringsmaatregelen.
„Daarom had ik een interpel
latie willen houden".
(Van een onzer verslaggevers)
BREDA - EINDHOVEN
Een forumbijeenkomst met
Eindhovense middelbare scho
lieren en leden van de Neder
landse Vereniging van Ex-
politieke Gevangenen gaat
niet door, omdat er te weinig
animo bij de leerkrachten be
staat. De bijeenkomst zou
plaatsvinden in het kader van
het jaarlijks congres van de
Expogé, dat ditmaal van 11 tot
en met 14 juni in Eindhoven
wordt gehouden.
Secretaris J. Koeh van ae
organiserende plaatselijke af
deling, gelooft dat de afwij
zende houding van sommige
leerkrachten van Eindhovense
middelbare scholen op een
verkeerde mentaliteit wijst.
Die mentaliteit wordt zijns
inziens in de hand gewerkt
door het feit dat de georgani
seerde herden-king van de ge
vallenen in de tweede wereld
oorlog op 4 mei sinds een
paar jaar is afgeschaft.
Brieven voor deze rubriek moeten
met volledige naam en adres worden
ondertekend. Bij publikatie zullen deze
verm'eld worden. Slechts bij hoge uit
zondering zal van deze regel worden
afgeweken. Naam en adres zijn dan bij
de redactie bekend. Publikatie van brie
ven (verkort of onverkort) betekent niet
dat de redactie het in alle gevallen
eens is met inhoud, c.q. strekking.
Het kiomit nogal eens voor
dat die geachte voorzitter van
het NW, de heer Kok onjuis
te voorlichting geeft. Ik citeer:
NRC, 23 november 73. „Kok
en Spit erkennen onjuiste be
schuldigingen". (Spit is voor
zitter NKV). Deze beschuldi
gingen (die dus onjuist wa
ren), war-en gericht aan het
adres van de werkgevers ven
hielden in dat: „politieke mo
tieven een rol hebben ge
speeld hij de afwijzing van
bet ontwerp-oentrail-akkoiord.
Verder wend van de regering
vereist, met spoed de prijscon
trole te versterken om te
voorkomen „dat de maatschap
pelijke gieren gaan profiteren
van de huidlige onzekerheden".
Heer Kok gaf toe dat zijn
bewering o-p drijfzand w-as ge
bouwd. Heer Spit beschikte
niet over concrete bewijzen
van prijsopdrijving". Over
goede voorlichting gespro
ken.
Een uitlating van de heer
Kok in een interview met het
weekblad „De Vakbeweging".
Ik citeer: „Hebben de werkne
mers, diie door bun bijdrage
het bedrijf in staat hebben
gesteld zulike winsten te ma
ken, niet tenminste evenveel
recht op die extra baten als
zij die zelfs in -tijden van divi-
dend-sltop toch nog altijd htm
aandelen in waarde zien stij
gen? (De werknemer die dit
leest zal wel zitten te knarse
tanden!!). Ik citeer verder:
„De vraag is: Uit welke bron
die heer Kok zijn gegevens
put. Waarschijnlijk heeft hij
niet de gegevens van het Cen
traal Bureau voor die Statistiek
(lees CBS) gehanteerd. Voor
de goede orde volgen hierbij
de laagste en hoogste noterin
gen per jaar van-af 1963
van het koerageiniddelde dat
is samengesteld uit de noterin
gen va-n de aandelen Kon.
Olie, Unilever, Philips, Akzo
en Hoogovens Deze groep is
genomen omdat de heer Kok
in zijn interview uitgaat van
de resultaten die met name
Unilever, Akzo en de Kon.
Shell Groep verleden jaar
hebben behaald. Bij dit ge
middelde is 1963 gelijk aan
100.
Laagste
88
106
Hoogste
107
114
111
1963
1964
1965 88
1966 64 98
1967 65 98
1968 94 133
1969 113 138
1970 92 122
1971 78 108
1972 88 111
1973 76 119
Ik citeer verder: „Hieruit
blijkt derhalve dat in vergelij
king met 1963 de koersen van
die aandelen met gemiddeld
14 procent zijn gedaald. Uit de
cijfers van het CBS blijkt dat
de heer Kok met zijn uit
spraak de leden van het NW
toch wel een verkeerde -indruk
geeft van de gang van zaken
op de effectenbeurs. Zoiets is
oneerlijk" (En dat vind ik dan
nog heel zacht uitgedrukt.
K.B.).
De Stem maandag 18 maart
1974.
„Drie NW bonden geven
stemadvies".
Ik citeer: „De besturen van
de Industriebond NW, de
Bouwbond NW en de Agrari
sche en Voedingsbond KW
zullen hun leden adviseren bij
de komende Statenverkiezin
gen hun stem uit te brengen
op één van de progressieve
partijen".
Ik dacht dat deze bonden eh
hun partijen de werknemers
mondig willen maken. Met de
ze methode nemen ze het
werk over van die kerken, die
vroege*- (nog niet zo lang ge
leden) hun discipelen advi
seerden op wie ze moesten
stemmen. Zijn de bonden bang
dat hun leden verkeerd zullen
stemmen, dus niet progressief?
Mogen de werknemers d-at
s.v.p. z-elf beslissen? Eerlijker
zou zijn hun te vertellen ogen
en oren w-ijd open te zetten.
Goed te lezen en te luisteren
wat a-lle politieke partijen te
bieden hebben en de keus aan
hen zelf over te laten. Dat
noem ik mondig ma-k-en!
BREDA MEVR. K. BRUG-
MANS
Een op researchfaciliteiten en
know-how van beide banken
gefundeerd beleggingsfonds.
Waarbij de belangen internatio
naal gespreid zijn. En de
beleggers participeren in het
totale pakket van hoogwaardige,
zorgvuldig geselekteerde
aandelen.
solide vermogensbeheer.