Adoptie van buitenlands kind blijft trage en dure affaire HAILE SELASSIE: Absoluut heerser in een achterlijk land Geen I\ voor T Na 44 jaar keizerschap uittocht uit de middeleeuwen Bemiddelaar Opstand Druk ZATERDAC HELDER BOEK OVER ULSTER Bezetting Anders Feodaal Rebellie Zaterdag 30 maart 197' bevindt zich op dat ogenblik iin Brazilië. De bevelhebber van de keizerlijke garde maakt zicih meester van de hoofdstad en dwingt de kroon prins, ondier bedreiging, zich achter de coup te stellen. Maar de hogere officieren blijven de keizer trouw en zetten onder leiding van de gouverneur van Eritrea, een schoonzoon van de keizer, de tegenaanval in. Hai- le Selassie keert ijlings terug. De keizer wil Ethiopië een leidende röl laten vervullen in Afrika, het „ontwakend we relddeel", waarin steeds meer koloniën onafhankelijk wor den. Hij slaagt erin Addis A- beba te maken tot hoofdstad van Afrika. In Addis Abeba wordt het hoofdkwartier ge vestigd van de Organisatie van Afrikaanse Eenheid, en van de economische commissie voor Afrika van de Verenigde Naties. Het aantal buitenland- ADDIS ABEBA Veel Ethiopische waar nemers hebben de laat ste tijd gezegd te gelo ven dat de constitutione le hervormingen waartoe keizer Haile Selassie de opdracht heeft gegeven in feite het einde bete kenen van zijn keizerlij ke macht. De broze bijna 82-jarige keizer zal voor het uiterlijk vertoon zijn autoriteit behouden en bijna aanbeden blijven door mijoenen boeren, zo zei een topambtenaar. Maar de werkelijke macht zal naar het par lement, de regering en de rechtbanken ver schuiven. „Na 44 jaar keizerschap zegt Haile Selassie eindelijk: het is genoeg" zo zei een intellectueel. „Hij is nu bereid een ceremonieel figuur te worden". Volgens andere Ethio- piërs zal de tweede her ziening van de grondwet in 19 jaar niet onmiddel lijk betekenen dat de roep om sociale veran deringen, zoals die de afgelopen weken duide lijk naar voren is ge bracht, zal verminderen. Maar in ieder geval zal de grondwetsherziening wel bijdragen tot de „uittocht uit de middel eeuwen. De keizer heeft tijdens een radio-uitzending ge zegd dat hij Ethiopië op een vreedzame manier van het ene tijdperk het volgende wil zien bin nengaan. Hij heeft pre mier Makonnen de op dracht gegeven een con ferentie bijeen te roe pen, die een onderzoek moet doen naar de stroomlijning van de rechtbanken, het uitbrei den van de burgerrech ten. Ook moeten de rela ties tussen verschillende takken van bestuur wor den gedefinieerd. De premier zal verantwoor ding moeten afleggen aan de volksvertegen woordiging. De studenten, de grootste en luidruchtig ste dissedente groep in Ethiopië, zullen hier waarschijnlijk nog niet mee tevreden zijn. Zij willen politieke partijen, en dat is nou net wat de keizer niet op zijn lijst van voorgenomen her vormingen had staan. se diplomatieke missies in Ad dis Abeba, tot dusver nauwe lijks aanwezig, stijgt tot boven de zestig. De keizer heeft vaak met succes bemiddeld in conflicten tussen Afrikaanse staten on derling. Med'e dank zij zijn be middeling werd onder meer grepen in Soedan en Somali volgen op de uitbreiding van de Russische invloed in Zuid- Jemen, dat de oostelijke oever van de toegangsweg naar de Rode Zee beheerst. Door toe doen van uit het buitenland gesteunde guerrillastrijders herleeft iin Eritrea de pro-isla mitische afscheidingsbewe ging. Eritrea, een voormalige Italiaanse kolonie die na Brits bestuur onder Ethiopisch be stuur werd gesteld, werd in 1962 geheel geannexeerd, hoe wel de overwegend islamiti sche bevolking weinig voelde voor aansluiting bij het chris telijk geregeerde Ethiopië. In deze moeilijke periode zoekt de keizer nieuwe steun. In 1970 erkent Ethiopië, tot grote teleurstelling van de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten, de Chinese Volksrepu bliek. Door toenadering tot Soedan wordt de vijandige ring om Ethiopië wat losser. De regering in Soedan sluit in februari 1972 in Addis Abeba een overeenkomst met de re bellen in Zuid-Soedan, mede diank zij bemiddeling van Haile Selassie en de wereldraad van kerken. Soedan verplicht zich alle hulp aan de opstandelin gen in Eritrea stop te zetten. Somali blijft Ethiopië echter vijandig gezind en opent ge steund door Libië een diplo matiek offensief op de topcon ferentie van de Organisatie van Afrikaanse Eenheid in mei 1973 in Addis Abeba, dat de feestelijkheden ter gelegen heid van de tiende verjaardag van de OAE dreigt te beder ven. Dank zij diplomatieke in terventie van andere Afri kaanse staatshoofden ver dwijnt het conflict voorlopig weer in de ijskast, door de instelling van een bemidde lingscommissie. De economische en sociale spanningen in Ethiopië, ook als gevolg van de rampzalige hongersnood, nemen Inmiddels gestadig toe. De weerslag van de oliecrisis leidt tot verdere ontwrichting van de economie en tot een golf prijsstijgingen, niet alleen van benzine, maar ook van de eerste levensbe hoeften. Het leger onderdrukt rellen in Addis Abeba van taxichauffeurs, onderwijzers, studenten en werklozen, die protesteren tegen de prijsstij gingen. De keizer komt de be togers gedeeltelijk tegemoet door prijsmaatregelen, maar een week later komt het leger jn opstand, naar het schijnt eveneens met eisen voor meer soldij en betere levensomstan digheden. Haile Selassie, „Leeuw van Juda", „Uitverkorene Gods", (jij „Koning der Koningen", is in- m middels bijna 82 jaar. ttet geschil tussen Algerije en Marokko beëindigd en het conflict tussen Oeganda en Tanzania gesust. Hat buurland Somali, dat aanspraak maakt op delen van Ethiopië, wordt echter nog steeds als een dreiging erva ren. In 1964 smoort het Ethio pische leger door militaire ac ties op Somatisch gebied po gingen van Somali om zich meester te maken van Ethio- pisoh grondgebied. In 1966 wijzigt Haile Selas sie grondig de structuren van het keizerrijk. Ingrijpende hervormingen hebben tot doel de structuren aan te passen aan de beoogde vooruitgang. Het bestuur moet gedecentra liseerd wonden, en de be voegdheden wan de premier worden uitgebreid. Maar de hervormingen stui ten op tegenstand. De macht van de feodalen en van de zeer conservatieve kerk is nog lang niet gebroken. Hogingen om de landhervorming, sleutel tot een werkelijke vooruit gang, uit te voeren stuiten op de hardnekkige vijandige hou ding van de traditionele macht hebbers en hun vertegen woordigers in het parlement. Studentenonrust, die regelma tig de kop opsteekt, wordt steeds onderdrukt, en vaak met harde hand, Terzelfdertijd kampt Haile Selassie met een van de groot ste diplomatieke mislukkingen in zijn leven: ondanks her haalde bemiddelingspogingen moet hij machteloos toezien hoe de burgeroorlog in Nigeria uitgroeit tot een van de meest tragische gebeurtenissen in de moderne geschiedenis van A- frika. Daarbij komt Ethiopië onder toenemende druk van het bui tenland. De noodlijdende eco nomie heeft behoefte aan bui tenlandse hulp, maar die wordt doorgaans niet belange loos verstrekt. De Verenigde Staten. Frankrijk, Engeland, Wesit-Diuitsland, de Sovjet- Unie en hun bondgenoten din gen met hulpprogramma's naar de vriendschap van Ethiopië, en hebben daarbij tevens het oog op de strategische ligging van het land, aan de Rode Zee. Het delicate evenwicht dat de keizer tussen hun uiteenlo pende belangen heeft weten te bewerkstelligen komt in 1969 in het gedrang. In enkele maanden tijd ziet Ethiopië zich plotseling omringd door een vijandig gezinde omge ving. (Van een onzer verslaggevers) AMSTERDAM Per 1 maart is adoptie van buitenland se kinderen gemakkelijker geworden. De nieuwe richtlij nen zijn soepeler en „Wereldkinderen", (de Nederlandse vereniging ter bevordering van internationale adoptie) is niet ontevreden, hoewel er nog een paar zaken schuren. 0 Na Colombia heeft „Wereld- kinderen contacten gelegd met de Filippijnen. Adriaan Meij- boom (foto) keerde eind janua ri met de eerste drie kinderen uit dit land terug. Door de ster ke familieband zijn er overigens niet zo erg veel adoptabele kin deren in de Filippijnen, hoewel het geboortecijfer hoog en de armoede schrijnend is. Het maximum leeftijdsverschil tussein het kind en de pleegou ders is nu 'gesteld op 40 jaar en hier zijn zelfs uitzonderin gen op mogelijk. Oak de ge zinsgrootte is geen punt meer. Voor 1 maart gold de regel da/t men geen buitenlands pleeg kind kreeg als er al twee of meer eigen (pleeg)ldnderen in heit gezin waren. Een oud ver langen van „Wereldkindieren" is verwezenlijkt: de regeling geldt nu vioor alle landen, dus niet zoals voorheen alleen voor kinderen uiit Korea en Viet nam. Maar de belangrijkste verbete ring, aldus voorzitter dr. Hans Temmink is de mentaliteits verandering in Den Haag. Ar gumenten als „ons land is al zo vol, waarom nog kinderen uit een ander land erbi(j'" ein dergelijke wonden niet meer gehanteerd, hetgeen niet weg neemt dat er nog heel veel verlangens over blijven. „Wereldkinderen" werd opge richt in 1971 en heeft nu 1200 echtparen als lid. De vereni ging ziet zich zelf op de eerste plaats als pressie-instrument om adoptie van buitenlandse kinderen te vergemakkelijken bij de overheid, noemt zich nadrukkelijk geen bemidde lingsorgaan, maar ontkomt er overigens niet aan om ai en toe voor tussenpersoon te spe len. De nieuwe richtlijnen van Justitie zijn het resultaat van acties van „Wereldkinderen". Temmink: „Onze vereniging ontstond na een uitzending van de Ombudsman. Zelf kwam ik na vier jaar verblijf in de Verenigde Staten terug met pleegkinderen en toen ontdekte ik dat er allerlei jus titiële problemen waren". De ambtelijke barrière waar aspirant- ouders doorheen moe ten, is inderdaad formidabel. Als een echtpaar besluit een kind te adopteren, kunnen er vier, vijf jaar verlopen tussen besluit en uitvoering. Temmink: „De aspirant-ouders moeten om te beginnen con tact opnemen met het Ministe rie van Justitie aLs men een buitenlands kind will hebben. Dit vanwege de Vreemdelin genwet. Vervolgens krijgt men dian de Vreemdelingenpolitie in huis. De politie geeft een seintje aan de dlichtsbijzijnde Raad voor de Kinderbescher ming die dan een gezinsonder zoek gaat houden. En dat laat ste is niet mis. Er worden veel vragen gesteld die dicht op je huid zitten. Bovendien hebben die Raden het druk en er is dam ook een wachtlijst. De wachttijd varieert per plaats, maar zeg' maar dat het onder zoek voltooid is na 3 maanden tot 2 jaar. Dan gaat ar een advies naar de minister die een beginsel verklaring uitgeeft. Vanaf dat moment kun je proberen een kind te vinden, maar dan be gint de ellende pas echt. Want elke instantie die je erin be trekt kent grote wachtlijsten. Er is veel meer vraag dan aanbod. Er komen ongeveer 300 Koreaantjes per jaar naar Nederland, 100 kinderen uit Colombia en 100 uit andere landen. Daarnaast zijn er 200 kinderen uit het eigen land die voor adoptie in aanmer king komen. In totaal dus 700 per jaar, maar die cijfers moet u niet ail te strak opvatten. En jaarlijks zijm er 1200 tot 1500 aanvragen, zodat men zeker 2 jaair wachten moet. Dan moe ten nog de eisen van de ou ders verwerkt worden: een jongen of een meisje, een ba by of ouder (maximum leef tijd 6 jaar. Red.) en of men bereid is een gehandicapt kind te nemen. Wie zich nu meldt, moet zeker drie tot vier jaar wachten. Dan zijn er nog de financiële consequenties. De reis moet betaald wonden, de vertalingen voor de advocaten, de medische verklaring enzo voort enzovoort. Dat komt op 3000 tot 4000. Nogmaals, de cijfers zijn globaal. En de adoptie-procedure in Neder land zelf kost ook nog eens 600 tot 1000. Een voordeel van deze triage en dure rompslomp is het feit dat de aspirant-ouders niet overhaast van de ene dag op de andere het onherroepelijke besluit nemen, maar royaal de tijd krijgen om na te denken. Het gevolg hiervan ós dat in de praktijk een buitenlands kind hier doorgaans heel goed wordt opgevangen. Problemen als de gevreesde „cultuur schok" doen zich volgens dr. Temmink niet voor, want het gaat om zeer jonige kinderen die nog niet zo geworteld zijn in hun eigen cultuur en die zich snel kunnen aanpassen. Dat is tevens zijn antwoord op kritiek van de Surinaamse Ac tiegroep Subefro die zich fali- kant tegen adoptie van Suri naamse kinderen door Neder landse ouders heeft verklaard order het motto dat het „ge bleken is dat de kinderen vaak gelukkiger zijn met ba nanen en gedroogde vis in hun geboorteland dan met allerlei chemische hapjes uit de Ne derlandse maatschappij." Over de gevolgen op de lange duur voor adoptie-kinderen is overigens vrijwel niets be kend. Temmink: „In Amerika hebben ze de ervaring dat het minstens zo goed gaat als met eigen kinderen. En in Neder land wordt aan de universiteit van Utrecht een onderzoek naar de gevolgen in the long run gehouden." Vraag: Waarom moet het alle maal zo lang duren met die adoptie? Overal in de wereld zijn toch miljoenen kinderen die geen goed tehuis hebben en die daar niet of nauwelijks kunnen leven. Denk aan India. Denk aan Afrika, aan Zuid- Amerika. Als ik een markt- term mag gebruiken: het aan bod is ontzaglijk groot. Het antwoord wijst op een complex stelsel van redenen. Om te beginnen doen veel ar me landen (uit nationaiiteits- trots? Uit schaamte?) of er geen arme weesjes zijn en de zaak wordt gebagatelliseerd. Vervolgens vangt de familie vaak zo'n kind op en ten der de mag men een westerse ge- daohtengang niet zomaar over planten op een volk ver over de zee. Godsdienstige en poli tieke subtiele affaires spelen een grote rol en ook de justitië le moeilijkheden kunnen een formidabele handicap zijn. De „aanvoer" uit Nederland zelf loopt sterk terug. Abortus, de pil, en de nieuwe opvatting dat ook een ongehuwde vrouw best een kind kan krijgen (en houden) zijn er de oorzaak van dat slechts weinig kinde ren beschikbaar komen voor adoptie. Hetzelfde geldt voor andere westerse landen. „Wereldkinderen" heeft twee wensen: een centraal bureau dat adoptie-activiteit coördi neert en een uniform beleid van de Raad van de Kinderbe scherming. Buiten „Wereldkinderen" zijn er nog twee verenigingen die adoptie tot thema hebben: de Stichting Internationale Adop tie (van Jan den Hartog en mevrouw Den Doolaard; Kore aanse kinderen) en de Neder landse Vereniging Pleeggezin nen (kinderen die min of meer tijdelijk in een gezin zijn.) (Inlichtingen Wereldkinderen; secretaris Ad van Dommelen, Mensinge 13 Amsterdam Bui- tenveldert. TeL. 020 - 424051 en Ernst Mol (Public Relati ons) Seringenstraat 30 Vianen ZH. Tel. 03473 - 1952). NEDERLAND I 11.30 Hoe word ik de co ter de baas (TEI 16.00 (K) Nieuws (NOS 16.02 (K) Jong geleerd, gedaan (VARA). 17.30 (K) Algemene B tandswef (TELEA 18.45 (K) Ti-ta-tovenaa (NOS) 18.55 (K) Nieuws (NO VARA 19.05 (K) Coronationsti 20.00 (K) Journaal en overzicht. (NOS) 20.20 (K) Meneer gaat jacht, reportage v éénmalige opvoer heit blijspel van G Feydeau. 22.15 (K) Een man ove vloer, serie. Robiir Chrissy verheuge op een avond bab; ten, wamt in huis kleurentelevisie. 22.40 (K) Laatste nieuv (NOS) 22.45 AVRO's sportpam tennis, reportage ABN - wereldtenn nooi in het sportp Ahoy te Rotterdai NEDERLAND II 18.45 (K) Ti-ta-tovena; (NOS) 18.55 (K) Nieuws. (NO KRO 19.05 (K) Voor e briefkaart op de e rang, een prograr met Bob Bouma i fi'imsjockey. 20.00 (K) Journaal en overzicht (NOS. 20.20 Mik, muzikaal pr ma vanuit het Ne lands Comigrescer Den Haag. 21.10 (K) Brandpunt, a teitenrubriiek 22.00 (K) Vicky Leand: 22.45 Epiloog, door pas d'e Graaff ut Ams dam. 22.50 (K) Laatste nieu (NOS) 22.55 Het lied van de v (IKOR-KRO- NCRV), gezang 1 uit het Liedboek kerken. DUITSLAND I 8.55-9.25 (E) Telecollef Engels. 10.30 (K) Mensen in hi bergte. 11.00-11.30 (K) Telecoll Engels. 14.00-14.30 <K) De weel und Heute. 14.30 (K) Journaal. De gramma's van he Noordferland doo Bakker. Uitgave: N Instituut voor Vre stukken. Prijs: f 6,00. Juist op het mon zich ten aanzien van vraagstuk belangrijke lcelingen voordoen, h Bakker in een publil het immer actieve N Instituut voor Vre stukken de historisch gronden en de polit wikkelingen helder t een handzaam boekje schetst in „Noordierla de voorgeschiedenis v een aantal oorzaken die leidden tot de v gen van 1969. Vervo schrijft hij de bel: partijen in de strijd cente verloop daarve pogingen die de Br! ring heeft ondernome de en rust te herstel bevolen! 0 In het film-f „Voor een briefkac eerste rang" is vani Romer de speciale f jockey is natuurlijk Bouma en het par deze keer uit Wille Kitty Courbois er dinandusse. (Nede 19.05 u.). 0 Op 23 juli wordt Haile Selassie, de Leeuw van Juda, Koning der Koningen, 82 jaar. TAE naam Ethiopië zal steeds de herinnering oproepen aan de tengere figuur van keizer Haile Selassie, die in 1936 eenzaam op het spreekgestoelte van de volkenbond stond om de wereld te waarschuwen voor de fascistische agressie. Haile Selassie, de nestor der staatshoofden, regeerde toen reeds 20 jaar dat verre land, dat slechts vaag bekend was onder de naam Abessinië. In 1917 werd Haile Selassie, die toen onder de naam Ras Tafari gouverneur was van de provincie Harrar, tot Regent benoemd. Hij was pas 25 jaar, en droomde ervan Abessinië uit het eeuwenlange isolement te halen, waarin het land was teruggevallen na een kortston dige internationale bekend heid, die was verkregen door de schitterende overwinning van zijn oom Menelik op de Italianen te Adua, in 1896. Daartoe moest Ethiopië, dat ■in zijn geschiedenis geen kolo niale overheersing heeft ge kend, contact leggen met de buitenwereld. Voor Haile Se lassie stond daarbij voorop dat zijn land zijn onafhankelijk heid moest bewaren. De eerste reizen van de Regent naar Eu ropa en de Verenigde Staten maakten het beeld van deze kleine tengere man met zijn zwarte baard en kroeshaar, populair. In 1928 volgde hij de overle den keizerin Zaoeditoe op. Voortaan zal hij de naam dra gen van Haile Selassie, wat betekent „Macht der Drievul digheid". De nieuwe keizer zal trouw blijven aan de tradities, aan de koptische godsdienst van zijn vooroudiers, maar zal dat geloof in overeenstemming trachten te brengen met de ontwikkeling, die er volgens hem moet komen. Zijn Inspanning wordt na zeven jaar, in 1935, ongedaan gemaakt. Het Italië van Mus solini besluit de nederlaag van Adua te wreken en zich in Ethiopië te voorzien van de nodig geachte „Lebensraum". Op het spreekgestoelte van de Volkenbond in Genève waar schuwt Haile Selassie: „Toela ting van de agressie, aanvaar ding van de fascistische bezet ting, zal de doodsklok luiden over de vrede". Er wordt met naar hem geluisterd en de Ita liaanse troepen lopen Ethiopië onder de voet. Vanuit het buitenland orga niseert Haille Selassie de be vrijding van zijn land. Ethio pië, een van de eerste gebie den die bezet werden, wordt ook als een van de eerste op de vijand heroverd. Op 15 ja nuari 1941 keert de keizer aan het hoofd van de geallieerde troepen en zijn aanhangers te rug in Addis Abeba, de hoofd stad die hij zes jaar eerder had verlaten. De Italiaanse be zetter had weliwaar uit eigen belang een begin gemaakt met de modernisering van het land, maar niettemin was het naoorlogse Ethiopië een van de meest achtergebleven ter wereld. De nu 49-jarige vorst hervat zijn wereldreizen. Er gaat vrijwel geen jaar voorbij of hij maakt drie of vier veTre reizen. Hij verstevigt de ban den van Ethiopië met de lan den die de dekolonisatie en de samenwerking met de derde wereld voorstaan. Met Tito en Pand'iit Nehroe legde hij de grondslagen voor de politiek van niet-gebondenheid en moe digt de eenwording aan van de onafhankelijk geworden Afri kaanse landen opdat zij mach tiger zouden zijn. Op binnenlands gebied geeft hij Ethiopië zijn eerste ge schreven grondwet, die for meel democratisch is, al valt de praktijk wel anders uit. Hij wil echter rviet overijld te werk gaan en het lijkt hem gevaarlijk schakels in de ket ting over te slaan. Voor het eerst in zijn 2000 jaar oude geschiedenis heeft het land een parlementair stelsel. De keizer 9chiaft de slavernij af en laat lagere en middelba re scholen bouwen. In Addis Abeba sticht hij een universi teit die naar hem genoemd zal worden. Hij trekt buitenlands kapitaal aan om het land te industrialiseren. Veel energie wordt ook besteed aan de mo dernisering van heit leger, dat de stabiliteit in het land moet waarborgen. Amerikaanse, Britse en later ook Israëlische instructeurs zorgen voor de opleiding van de militairen. Maar ondanks dat alles blijft Haile Selassie een abso luut heerser in een achterlijk feodaal land. Nog steeds is de gemiddelde levensduur niet langer dan 35 jaar, en kan 90 procent van de Ethiopiërs le zen noch schrijven. Slechts 15 procent van de kinderen in de leerplichtige leeftijd gaat ook inderdaad naar school. Veel vernieuwingspogingen lopen stuk op de starre feodale structuur, waarin de koptische kerk, tevens grootgrondbezit ter, de landeigenaren en <3e adel het voor het zeggen heb ben en zich met alle mogelijke middelen verzetten tegen aan tasting van hun belangen'. De grote massa van kleine pach ters en verpauperde boeren leeft en werkt onder uiterst zijn troon kast. Haile Selassie primitieve omstandigheden, waarin een economische ople ving nauwelijks mogelijk is. De heersende elite van chris- JL teliijke (koptische) Amharen T kijkt neer op de andere bevol kingsgroepen de moslems en de negers. Ethiopië is een van 0 Woonsituatie in de zeer weinige landen ter Ethiopië, het wereld waar geen enkele poli- achtergebleven land tieke beweging of politieke waar men twaalf partij bestaat. verschillende talen spreekt. De tweede fase van zijn be- wind eindigt in december 196U T inef een rebellie die hem bijna

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1974 | | pagina 30