EUZEN PSTERS HULST 0 miljard! IISEMBA3K EUZEN Geen wapens tegen olie ruilen, maar samenwerken met Arabieren Het model PROF DR. C. BÖTTCHER, LID VAN DE CLUB VAN ROME: ize nieuwe OUDER EISJES KINDERKONFEKTIE oon 01140-3920-3546 >lledige bankservice Dringend Uitputting Held Vroom Spanningen Middenvorm Waarschuwing DOOR CORN. VERHOEVEN HINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PELNGEN PELNGEN PELNGEN INGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN .PEILINGEN PEILING EILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN van 18 tot 50 jaar) lampen en flitslampen <heden om in de prod, en technische functie e kansen zijn hier aan een technische aanleg ig. Leeuw" (A. Baart-Pieters) Nieuwstraat 35, ideur", Eenhoornplantsoen 2 celszoon". Weststraat 1, ouiplein 1 D. Reizende Man", Hof te Zande- Bruyn", Korte Nieuwstraat 13 00 uur en van 13.30 uur tot van 20.15 uur tot 20.45 uur Mr. F. J. Haarmanweg 25 te met een gedegen vakkennis aris en goede sociale jnder nummer 26223 9.000,—) aal spaartegoed bij de Ralffeisen- oerenleenbanken, aangesloten bij ntrale Raiffeisen-Boerenleenbank. miljard gulden. profiteren van de gunstige voor- saarboekje voor U klaar bij de :N Walstraat 7 Herengracht 1 Beethovenhof 126 Istraat 6 C. Lelyplein 12 ïastraat 13 Plein 18 „ALS EB NU een nieuw rapport voor de Club van Rome uitkwam, was het wat genuanceerder en met voor zichtiger conclusies. Maar ook nu zou het zeker niet met optimisme doordrenkt zjjn. Overigens en dat wordt wel eens vergeten heeft de Club van Rome niet dat rapport gemaakt. Wij hebben het slechts ge kregen". Praf.dr. C.J.F. Böttcher, Ne derlands lid van de befaamde Club die tegen te snelle groei Is waardoor de Aiairde in zich zelf zal verstikken, erkent dat veel kritiek juist is, maar toch handhaaft hij diat het raipport op zich een enorm positieve uitwerking heeft gehad. Twee bewijzen hiervoor zijn de resultaten van de algemene vergadering in Tokio (22-27 okt. 1973) en de ontmoeting tussen die Club en een aantal politieke leiders in Salzburg (4-5 febr.). „Tokio -aldus prof. Böttdher- was een soort wapenschouw. Br kwamen 22 projecten uit waarvan de helft helemaial los van de Cliulb van Rome staat." Japan is koploper wat betreft ■alle fantomen dooi- de Club geformuleerd: overbevolking, milieuvervuiling, tekorten aan grondstoffen, een volikomen vastgelopen verkeer en een energie-crisis. „Er zijn grootscheepse plannen oin Jiaipan. Zo is er een 5-jaren plan waarmee ze alle vorm van vervuiling tot de helft te rug willen brengen. Een gi gantische opgave. En ze willen bepaalde industrieën terugdrin gen en voor het einde van deze eeuw qua energie onaf hankelijk zijn. De toestand daar is niet hopeloos, imaar wel dringend. Het is een be klemmend gezicht als je door dialt industriegebied reist en dat zien de Japanners zelf ook wel in. Ze hebben nu ook de situatie bereikt waarin ze last gaan krijgen van atmosferi sche staringen, ander meer door de warmteproduktie. Zo hebben ze ail veel meer stormpjes en vloedgolven dan vroeger." Van de hand van de Japanse minister-president Tanaka is een bestseller verschenen dat omschreven wordt als „een stoutmoedige, innoverende blauwdruk voor de herstructu rering van het overbevolkte, vervuilde, op groei gerichte Japan tot een meer leefbaar land; een definitieve gids om vast te stellen wat Japan zoekt". Böttdher: „Het boek demon streert op indrukwekkende wijze hoe de grondgedachte van de Glulb van Rome in een nationaal plan vertaald kan worden. Drie wereldproblemen zijn in Tokio uitvoerig besproken: voedsel, energie en materialen. De voedselproblematiek is het meest ernstig ondanks nieuwe landbouwtechnieken en een grotere opbrengst. Wat energie betreft komt Tokio tot de con clusie dlat kernsplitsing nog een gevaarlijke energiebron is (radio-actieve afval, explosies, sabotage). Toepassing op grote schaal wordt nog niet verant woord geacht. Tokio ziet lie ver de aandacht gericht op zonne-energie, geothermische energie en kernfusie. Bij ma terialen als zilver, kwik, goud en platina dreigt wel degelijk uitputting. Veel research en anitwükkelinigswenk zal nog no dig zijn om de in principe bereikbare ertsen te ontslui ten. Japain, diat „die reageerbuis van de maatschappij van mor gen" wordt genoemd, heeft twee wereldiprojecten in het leven geroepen. Het eerste handelt over een herdistributie van de industrie in de komen de decennia, maar men ver wacht moeilijkheden met vooral de VS en Australië. Het tweede project gaiat over de veranderingen in de maat schappij en het beleid. In Salzburg, waar politici en Clubleden elkaar ontmoetten, kwamen drie pun,ten speciaal naar varen. Böttcher: Ten eerste, een bete re werkdlistributie; het werk naair die mensen brengen in plaats van omgekeerd. We moeten niet op grote schaal gastarbeiders naar West-Euro pa slepen. Het tweede punt is de relatie tussen de prijzen van grondstoffen en eindpro- dulbten. Nu stijgen de prijzen hier enorm, terwijl de ontwik kelingslanden waar vooral grondstoffen vandaan komen, nauwelijks iets erbij krijgen. Ten derde kunnen we niet to lereren dat de kloof tussen arm en rijk nog groter wordt. We weten nu langzamerhand dat ontwikkelingshulp tot dus ver geen succes is geweest, maar de kloof mag toch niet groter. En alleen geld geven is geen gelukkige zaak. Door de oliecrisis zijn we d'aair nog be ter achter gekomen, maar eerst moest ons bet mes op de keel. Het is overigens een stokpaardje vain de Club vain Rome dlat alles samenhangt, en dat men. de problemen geïnte greerd moet aanpakken." In Salzburg is wel wat ge daagd. Er was veel belangstel ling vain regeringsleiders. Met opzet hebben, we daar niet de grootmachten uitgenodigd of landen die denken dat ze machtig zijn. Het contact tus sen de Club en de staatslieden zal worden voortgezet." Niet alleen waren ze niet erg „up to diaite" maar ze hielden ook geen rekening met de zg. bewezen reserves, dat wil zeg gen grondstoffen die ex wel zijn maar op dat mament niet rendabel waren te exploiteren. Een concreet voorbeeld: We kunnen aluminium halen zo wel uit bauxiet als uit de klei zoals die in onze tuin zit Maar het eerste proces is veei goedkoper. Als chemicus heb ik die cijfers over de reserves een echte fout gevonden." De fouten van het befaamde rapport -dat evenveel kritiek C/TllUlSt als jubelkreten heeft opgeroe- 1 pen- zijn volgens prof. Böttcher voornamelijk de ge bruikte gegevens van de re serves van grondstoffen als olie, gas en metalen. „Maar de samenhang is goed verwerkt Het boek was een eerste po ging, en verre van volmaakt. De schattingen van de wereld reserves waren veel te laag. Futuroloog prof.dr. F. Polak heeft gezegd dat de Club van Rome er flalikant maast heeft gezeten met zijn voorspelling dat er snel een einde aan de economische groei zou komen en dait het rapport onweten schappelijk en onjuist is. Ook vond Polialk het ergerlijk „dat de wetenschappelijke leden (Van onze redactie buiten land). Met 81 tiet president Tito er gebruind en voor zijn leeftijd uiterst fit uit. Hij reist vaak, gaat nog steeds op de beren- en de hertenjacht en blijft de roerganger van de regering. Degenen die jaren geleden reeds zeiden dat hij zich verplicht voelt de Joego slavische zaken te blijven be hartigen, zolang het fysiek mogelijk is om het land fysiek nenigd te houden hebben in feite al gelijk gekregen. Maar vorig jaar november erkende hij voor het eerst in het open baar dat hij oud was en sprak de voor hem bepaald niet ka rakteristieke woorden: „Een president moet echter actief zijn en het is de vraag of een man van mijn leeftijd het volk voldoening kan blijven schen ken", Sindsdien is Tito riek geweest waardoor hij een maand lang op non-actief stond en teruggetrokken leef de op zijn jachtverblijf in Ka- rageorgevo. Deze week zou hij een beroerte hebben gehad en drongen zorgelijke beerichten over Tito's gezondheid tot het westen door. Kans op herstel zou er volgens sommige berich ten niet zijn. Joegoslavië heeft een nieu we grondwet gekregen en een zuiveringsactie die 18 maan- In „Rosemary's Baby", een film met Mia Farrow in de hoofdrol die gewijd is aan dui velse erediensten, is de baby een monsterlijk gedrocht. Het tijdschrift „New York", dat niet afkerig is van een specta culaire grap, presenteerde op de voorpagina een boosaardige earicatuur van Rose Mary Woods, door een hoogst onaan trekkelijke baby met het ge laat van Richard Nixon op schoot heeft. Rase Mary Woods Is sedert 21 februari 1951 secretaresse van Nixon en gedurende 23 van haar 55 levensjaren heeft zij 52 weken per jaar en honderd uur per week voor Nixon ge werkt. Geen trouwere dienst maagd dan Rose Mary Woods. Ze was Tante Roos voor Nixons dochters Tricia en Ju lie. Ze ruilt jurken met Pat Nixon, de koele First Lady. Haar broer Joe, die sheriff was in Chicago, placht de cos- tuuims van Richard Nixon af te dragen. Rose Mary, zo zeg gen vriendinnen, is bereid voor Richard Nixon te sterven. Maar was zij bereid voor Nixon mogelijk schadelijk be wijsmateriaal van een geluids band te wissen? Op die knellende vraag weet ook „New York" het antwoord niet. Ook niet op de vraag of Nixon nog steeds „Rose Ma ry's Baby" is. Miaar Rose Mary heeft, wanneer zij althans geen deel uitmaakt van een complot otm Waitergaitebewi.i- zen te verdonkeremanen, alle reden om na 23 jaar slavenar beid voor Richaind Nixon zeer functie zal neerleggen. He( meest waarschijnlijke is het presidentschap van de repu bliek. den duurde (bedoeld om waarboren te scheppen dat Ti to zijn land achterlaat In vere nigde marxistische handen) nadert haar voltooiing naarma te het tiende partijcongres dichterbij komt. In principe moet het congres in mei plaatsvinden. Politieke waar nemers kijken er met belang stelling naar uit in de hoop aanwijzingen te kunnen ont waren over de koes die Joe goslavië zal varen wanneer Ti to sterft of zich van het politie ke toneel terugtrekt. Volgens westerse diplomaten is de kans groot dat Tito de gelegen heid zal aangrijpen om een ge deelte van zijn macht te gaan afstoten. Hij is momenteel president van de republiek, opperbevelhebber van de strijdkrachten en voorzitter van de partij en men gelooft dat hij die eerste of de laatste verbitterd te zijn. Toen bleek dat 18 minuten ontbraken op een geluidsband van een ge sprek dat Richard Nixon en Bob Haldeman op 20 juni 1972 voerden over de Watergate-m- braak die drie dagen eerder ■ïad plaatsgevonden, schoven Witte Huis advocaten Fred Ruzhardt en Leonard Garment de schuld onverwijld in de schoenen van Rose Mary. Rose Mary werd geadvi- viseerd juridische bijstand te soeken (voor eigen rekening) en zij werd door de schriftge leerden in de Nixon-entourage behandeld alsof zij melaats was. E - -e Mary geeft toe dat zi] mogelijk, en per ongeluk, vier vijf minuten van de ge luidsband heeft uitgewist, maar zij weigert de verant woordelijkheid voor het ont breken van de volle 18 minu ten te accepteren. Zij is niettemin een van le mogelijke verdachten in het geluidsband-mysterie. Zij kan Haldeman van de band hebben "ewist toen zij na het uittik ken van de voorgaande con versatie tussen Nixon en Ehr- ■icliman ontdekte dat het ge sprek met Haldeman het alibi van de president volledig on dermijnde. Het is echter ook mogelijk dat zij de 18 minuten oer ongeluk heeft uitgewist. Of dat zij per ongeluk vleT minuten heeft uitgewist en een andere figuur, zonder haar medeweten, de rest. Het is nogelijk dat het „gat" zich al op de geluidsband bevond en Rose Mary Woods in een val werd gelokt. En het is ook Door enige macht over te dragen zou hij zijn prestige niet verminderen. Voor de meeste Joegoslaven is hij im mers ik een held en een le vend brok geschiedenis. Het zou echter een goede gelegen heid zijn vorm te geven aan het gezag van het collectief leiderschap dat „zoals hij en kele malen heeft laten weten, het presidentschap zou moeten overnemen. Maar volgens re geringskringen in Belgrado is Tito de laatste tijd minder en thousiast geworden over de ideeën van een collectief lei derschap. Hjj zou nu de nood zaak inzien dat één man het land na zijn vertrek. Ge noemde kringen voorspellen dat de 64-jarige Edvard Kar- delj, sinds lang Tito's vertrou weling, door het congres zal worden benoemd in een spe ciale nieuwe functie (secreta- ris-geueraal van de partij of mogelijk geïnstitutionaliseerd vice-president) om er zeker van te zijn dat hij een machts positie vervult in het Joego slavië na Tito, noewel Joegoslavië in de mogelijk diait Nixon zelf de band uitwiste en Rose Mary er toe bewoog de schuld op zich te nemen, uiteraard zonder dat Rose Mary kon weten dat de Witte Huis advocaten haar in de kou zouden laten staan. De raadsels zullen voorlopig blijven bestaan. De Ehrlieh- mam-HaMeman-Niixon geluids band van 20 juni 1972 levert in ieder geval een rotsvast be wijs van Rose Mary's trouw en ijver. Op 28 september van het vorig jaar vroeg Nixon haar om naar Camp David te komen om daar, gedurende het weekeinde, de inhoud van die geluidsband Op papier te zet ten. Zij werkte van zaterdag ochtend tot drie uur in de nacht van zaterdag op zondag en ze stond drie uur later op om tot zondagmiddag 5 uur aan de geluidsband te werken. Het was een van de weinige zondagen in mijn leven -zo verklaarde Rose Mary Woods- iat ik de H.Mis niet heb bij gewoond. „New York" meldt dat Rose Mary zeer vroom katholiek is en het blad citeert een vrien din die betoogt: „Zij is waar schijnlijk bereid haar leven voor de president te geven, ■maar ze zal nooit voor hem Liegen". En een andere boe zemvriendin van Rose Mary Woods, Eloise De La O, ex- secretaresse van senator Clin ton Andersan, zegt: „Zij is een goed christen, een goed katho liek, een prakt izerend katho liek. Iemand probeert haar afgelopen 18 maanden van partijzuiveringen en zoge naamde „culturele revolutie" dichter naar het Russische standpunt is geschoven sinds 1948 zijn de betrekkingen niet beter geweest gaat het land nog steeds prat op zijn speciale positie tussen Oost en West en zijn rol in de niet- gebonden wereld. Naar verluidt Wil Tito er vastberaden voor Waken dat deze positie niet wordt ondermijnd in de toe komst en zal hijp om te ver hinderen dat het land vatbaar wordt voor Russische druk voor het collectief president schap een groep mannen be noemen die politiek gebonden waren tijdens de breuk met Stalin in 1948. Wat het resultaat van het komende partijcongres ook zal zijn, de mannen aan de top zullen uitstekende jongleurs moeten zijn, willen zij Joego slavië in de huidige koers hou den. Het land bestaat uit een bonte schakering van repu blieken en autonome gebieden waar nationalistische gevoe lens regelmatig tot uitbar sting plegen te komen. De opeenvolgende recente crisis sen in Slovenië, Kroatië en Servië zijn hiervan uitingen iets aan te doen". Rose Mary Woods was Nixon trouw toen zijn politieke for tuin hem in de steek scheen te «lebben gelaten. Na als een politieke Lazarus uit het graf te zijn opgestaan en in 1968 het Wiitte Hiuis te hebben ver overd trok Nixon Haldeman en Ehhlichman aan als topad viseurs. Zij kregen de bijnaam van „Hans umd Fritz"; Halde man begon onmiddellijk eep bitter gevecht met Rose Mary Woods, die een kantoor naast dat vain de president bad, maar door Haldeiman naar een minder aantrekkelijk bureau werd geevacueerd. Haldeman probeerde in 1969 Rose Mary ook van de lijst van personen te houden die Nixon op zijn reis naar Europa vergezelden. ,Hans umd Fritz" maakten haar zwart bdj de president met mededelingen dat zij aan het drinken was geslagen en daardoor niet langer betrouw baar was. Rose Mary heeft een apparte ment in het Watergategefoouw. Zij is nog steeds de secreta resse van de president en Tante Roos voor Tricia en Ju lie Nixon. Ze weigert te spre ken met Buztandt en Gar ment, diie haar het gat van achttien minuten uitgewiste geluidsband in de schoenen trilden schuiven. En „Hans und Fritz" die haar het leven zuur maakten, komen binnen kort voor de rechter te staan, verdacht van rechtsobstructie en meineed. Het mysterie van Rose Mary en de geluidsband zal voorlopig onopgelost blij ven. BERT VAN VELZEN en konden slechts worden be zworen door de persoonlijke tussenkomst van de charisma tische maarschalk. Tot nu toe is Tito er met veel succes in geslaagd zijn brandmerk van een oommuni- sische Ideologie te mengen met een markteconomie die erg veel steunt op het westen. Maar de spanéningen die reeds bestaan tussen econo mische ontwikkelingen en regeringsbeleid, tussen de ar beiders en de intelligentsia, tussen de ideologie en de praktijk nemen eerder toe dan af, aldus diplomatieke krin gen. Een groot deel hiervan is tot uitbarsting gekomen tij dens de politieke en studenten onlusten van 19681969 en dat zou weer kunnen gebeu- en. De conclusie lijkt gewettigd dat Josip Broz Tito zijn laat ste grote strijd voert om Joe goslavië in evenwicht te hou den tussen het oostelijk socia lisme en de westerse, op de consument gerichte, democra tieën. Zijn hele beleid van de laatste jaren inclusief het jongste streven naar centrali satie, was er duidelijk op ge- van de Oliub niet ruiterlijk willen toegeven dait hun model de kritiek niet heeft door staan. Van wetenschapsbeoefe naren had ik een eerlijker op stelling verwacht" aldus Po lak. Böttcher verwijst naar de nieuwste publiikaties. „Polak citeert niet de Club, maar het Meadows-rapport en boven dien op een onjuiste wijze. Ik zeg gewoon dat wat Polak zegt, onjuist is. Wij hebben niet in Salzburg gezegd diat we optimistisch zijn. Er is niets veranderd. Ik zie duide lijk een continuïteit van de bezorgdheid die er van begin af aam geweest is. We hebben alleen nu een overvloed aan nieuwe feiten." De oliecrisis heeft een proces dat de Club zaïg aankomen, versneld. „Ik zeg niet met Mansholt: het is een zegen ge weest, maar wel dat we een ernstige waarschuwing hebben gekregen die een duidelijk ef fect heeft gehad. Een gewen ste ontwikkeling is nu in be weging gezet. De wereld heeft wat energie betreft begrepen, dlat we het groeiproces meer in de hand moeten krijgen en dat er veel meer internatio naal overleg moet komen. Het was toch al te gek dat niet regeringen maar oliemaat schappijen met de sjeiks moesten onderhandelen. De Club van Rome meent dat de olie-importerende landen zich niet afzonderlijk moeten pro beren te redden, maar dat men gezamenlijk moet onder handelen, waarbij het niet al leen gaat om de winning en verkoop van olie, maar ook bijvoorbeeld om de vraag hoe de ontwikkeling van de lan den am het Midden-Oosten in goede banen kan worden ge leid, ook na de uitputting van hun voorraden aan fossiele brandstoffen. Sommige van die landen houden dan in hoofdzaak zand, zon en ruimte over, al hebben ze zich mis schien inmiddels ontwikkeld tot belangrijke financierings centra. Het zijn bij uitstek de landen waar geëxperimenteerd zou kunnen worden met het opvangen van zonne-energie voor produktie van elektrici teit en rechtstreekse winning van waterstof door ontleding van water. Samenwerking met Arabische landen voor derge lijke projecten ds beter dan bilaterale overeenkomsten om olie tegen wapens te ruilen". JAN KOESEN richt proefondervindelijk een middenvorm van het commu nisme gestalte te geven die zijn overlijden of zijn heen gaan zal overleven. Van de mate waarin die opzet is ge slaagd hangt af in hoeverre zich donkere wolken zullen vormen boven de toekomst van zijn land. Het komende partijcongres zal mogelijk dui delijkheid verschaffen, mits de gezondheidstoestand van Tito geen eerdere onthullingen noodzakelijk maken. Als stichter van het huidige communistische Joegoslavië kan maarschalk Tito inmiddels terugzien op een bewogen pe riode waarin hij talrijke posi tieve resultaten heeft geboekt. Zijn belangrijkste daad was wellicht dat hj een nieuw hoofdstuk toevoegde aan de geschiedenis van het internati onale communisme. Door Sta lin te trotseren en zijn eigen eenzame weg te volgen reken de de taaie partizanenleider uit de tweede wereldoorlog af met de voorstelling van het communisme als een monoli thische beweging met Moskou als centrum, een beweging van onweerstaanbare kracht en maoht. Tito is 's werelds langst levende communistische leider, zelfs ouder dan China's Mao Tse-Toeng. Mijn vrouw en ik keken naar een reportage over mo deshows in verschillende Eu ropese steden. Bijna gelijktij dig viel het ons op, hoe groot de uniformiteit daarin bleek te zijn. Het is voor mij een onop losbaar raadsel waar die van daan komt, als er niet op grote schaal uitgewisseld wordt. Er kan van alles in de lucht han gen, maar niet deze overeen stemming tot in zulke onzinni ge details. Vergeleken bij de opvallende eenvormigheid waren de variaties uitermate klein en bedeesd. Maar juist aan die minuscule variaties op het thema van de trend schij nen de modehuizen hun eigen stijl en hun faam te ontlenen. Voor de buitenstaander wor den zij nauwelijks zichtbaar en lijkt alles hetzelfde. Het is daarbij wel opvallend dat deze uniformiteit niet be rust op een compromis of een gemiddelde. Er zijn amper tegenstellingen. De show ver loopt volgens vaste rituelen die buiten de show nooit aan getroffen worden. Vooruitstre vende en conservatieve coutu riers lijken dit gemeenschap pelijk te hebben, dat zij hun producten niet tonen, zoals ze in het gewone leven gedragen worden, maar op de manier, die alleen typerend is voor de show. Zo lopen mensen nooit. Aan elke stap van de manne quin is te zien, dat zij in een show optreedt. Als ze daarbui ten ook zo zou lopen, zou dat helemaal niet mooi, maar vre selijk aanstellerig zijn, even vreemd als wanneer iemand in een gewone conversatie zou zingen. Dat alleen al maakt van de modeshow een apart ritu eel, vanwaaruit door een on geoefende toeschouwer geen enkele lijn te trekken is naar het gewone leven. Daarbinnen is alles anders dan daarbuiten en er is dus ook geen sprake van een gemiddelde. Het mo del bemiddelt niets en kan alleen in een show nagevolgd worden. Ook de optredende modellen zijn onderling prak tisch indentiek en verwissel baar, maar wijken allemaal vrij sterk af van het gemid delde daarbuiten. Zij verte genwoordigen dat dus ook niet. Dat is eigenlijk wel merk waardig. Lange tijd heb ik, als ik mij weer eens het hoofd brak over vrouwelijke make up en dat soort van zaken, gemeend, dat die niet zozeer ten doel had, de vrouwen mooi te maken, maar uniform. Wie een wat breder gezicht heeft, maakt zich zo op, dat het wat smaller lijkt, en een te smal gezicht wordt breed gemaakt. Dunne lippen moeten dikker schijnen en dikke lippen dun ner. Het eind van het liedje is dat alle opgemaakte vrouwen op elkaar lijken en een gemid delde vertegenwoordigen. Wat voor aardigheid daaraan is, heb ik nooit begrepen, nwar ik begin te vermoeden, dat het minder te maken heeft met mooi zijn en mannen behagen dan met onderlinge concurren tie of iets dergelijks, iets dat nogal strijdig is met de eman cipatie. Emancipatie, denk ik wel eens, is niet een strijd tussen mannen en vrouwen, maar tussen vrouwen onder ling, een poging om zich van eikaars tyrannie te bevrijden. Het model draagt daar niet aan bij, integendeel. Het to vert een uniformiteit voor ogen, die vrij dwingend blijkt te werken en die bovendien nauwelijks te realiseren is. Want de uniformiteit van de modellen is geen gemiddelde en geen compromis: zij is ex treem en onbereikbaar. Bijna alle modellen zijn lang, mager en als modellen, dus typisch kunstproducten, herkenbaar. Op mij althans maken ze al tijd een uitgesproken sexloze Indruk en ik kom zelden in de verleiding in hun maten een ideaal te zien en dat op wer kelijk bestaande vrouwen toe te passen. Maar misschien hebben vrouwen daar meer moeite mee. Modellen weten toch de indruk te wekken, dat. „eigenlijk" iedere vrouw bij benadering zo zou moeten zijn. Op die manier krijgt de vrouw die naar een modeshou' kijkt, concurrentie van iemand die niet bestaat en zich toch als ideaal opdringt. Als man kun je dan een soort gêne voelen, omdat van de show ook de suggestie uitgaat, dat mannen diep in hun hart lie ver zo'n vrouw zouden heb ben, al was het alleen maar voor de show.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1974 | | pagina 19