Amerika voetje voor voetje naar metrieke stelsel „Wij houden niet van het woord supermacht" Japanse „Rode Leger" wilde utopische staat via geweld INTERVIEW MET WLADEN KUZNETSOV, HOOFDREDACTEUR VAN HET SOVJET-WEEKBLAD „DE NIEUWE TIJD'' Politiek systeem ondermijnde het sprookje van John en Mieke Tunney binnenland buitenland Uitdrukking ONZEN (Van onze correspondent) WASHINGTON Langzaam, voetje voor voetje, beweegt Amerika zich uit een oerwoud van maten en gewichten, van duimen en voeten, ondermaatse ponden en onzen waarvan er zesendertig in een kilo gaan en inflatie-tempe raturen die in graden Fahrenheit gemeten worden. (Van onze speciale verslaggever) MOSKOU Wladen Kuznetsov is een van de hoofdredacteuren van het Sovjet weekblad „De Nieuwe Tijd" dat behalve in de Sovjet-Unie elders in de wereld in ze ven talen verschijnt. Als we samen door de lange gang van het krantengebouw aan het Poeskinplein lopen zegt hij: „Dit was vroeger een hotel voor de gasten van de tsa ren, nu behoort het aan het volk". Helemaal aan het eind van de gang is zijn werkkamer, donker, slecht gemeubileerd met kale muren. Alleen een portret van de alomtegenwoordige Lenin siert de muur. Kuznetsov zegt: „Ik ben speciaal belast met de berichtgeving en back-ground over de kapitalistische landen. Ik was jarenlang correspondent in Oost-Berlijn en heb ook veel vrienden in West-Duitsland Wladen Kuznetsov, lid van de hoofdredactie van het Sovjet-weekblad „De Nieuwe Van welk politiek pluimage laat hjj in het midden, wil het ook niet zeggen. Tijd" en speciaal belast met de kapitalistische landen. (Van onze correspondent) WASHINGTON Ex-Nij meegse Mieke Sprengers (36) wijt het mislukken van haar huwelijk met senator V. Tun ney van Californië aan het politieke systeem, dat van vrouwen van Amerikaanse po litici verwacht dat zij in de schaduw van haar man leven en geen uiting geven aan per soonlijke opvattingen Mieke vertelt dat in een interview met Winzola McLendon in „Ladies Home Journal", een Amerikaans damesblad met een formidabele oplage. Het huwelijk van John en Mieke begon als een sprookje. Mieke is mooi en John was, aldus het februari-nummer van „Ladies Home Journal" „de verzen citerende atletische zoon van Polly Lauder, erfge name van Carnegie Steel-for- tuinen en de ex-zwaargewicht bokskampioen Gene Tunney". Het politieke systeem maakte Wladen Kuznetsov spreekt vloeiend Duits, wikt zijn woorden zodanig dat j e je afvraagt of hij bang is teveeJ te zeggen. Hier is duidelijk een man aan het woord die het prototype is van een Rremlin-ambtenaar. Zijn antwoorden zijn nimmer ont hullend, vaak nietszeggend en steeds voorzichtig. Ik vraag me af -als we nauwe lijks vijf minuten bezig zijn- of het wel zin heeft het ge sprek voort te zetten. Er zijn honderden boekjes te koop voor weinige kopeken waar in ik zijn pasklare antwoor den kan terugvinden. Alsof hij mijn gedachten raadt zegt hij: „U en ik ko men uit twee verschillende werelden, u zult het vaak niet met me eens zijn en ik niet met u." Ik zeg: „Ik ben hier niet gekomen om over menings verschillen te praten maar om antwoord te krijgen op een aantal vragen. Kuznetsov zegt: „U vraagt iets over de rol van de klei ne landen tussen de twee supermachten. Weet u, het woord supermacht is een ka pitalistische uitdrukking. Wij houden daar niet zo van. Landen, groot of klein, moe ten een constructieve, posi tieve politiek voeren". Ik zeg: „Dat las ik ook al in I enkele boekwerkjes in de trein naar Moskou. Kunt u iets duidelijker zijn? Positief en constructief zijn mogelijk voor tweeërlei uitleg vatbaar." Hij knikt: „Ik zal u voor- ceelden geven. Finland, Po en, de DDR en Tsjechoslo- wakije om slechts enkele voorbeelden te noemen, voe ren een constructieve, posi- .ïeve politiek. Ze zijn neu traal, onafhankelijk, voeren een ontspanningspohtiek. Er zijn ook gevaren die deze landen bedreigen. Het Sov jet-leger moest tweemaal in grijpen, in Boedapest en Praag, om te voorkomen dat reactionairen aaar een bloed bad aanrichtten. Finland wordt bedreigd door de spe ciale banden die het met de EEG heeft aangeknoopt. Wii vrezen dat Finland daar na delen van zal ondervinden maar we zijn optimistisch omtrent de neutrale politiek van dat land. Ik vraag: „En wat zegt u dan van de infiltratie van de Sovjet-Unie in Finland? De economische infiltratie, de studentenuitwisseling die - naar men mij verteld heeft- ten doel heeft een zekere mate van russificering van Finland?" Kuznetsov: „Dat zijn leugens om de goede betrekkingen tussen ons land en Finland te schaden. Gelooft u dat maar niet. Trouwens het Franse zer dagen dat Finland van de EEG weinig goeds te ver wachten heeft." Vraag: „Ziet uw regering geen heil in meer economi sche samenwerking met het westen? Ik bedoel dat in het westen de top van de indus trieën steeds meer gedemocra tiseerd wordt. We naderen er uw systeem. Kunnen de bei de economische systemen niet eveneens meer parallel gaan lopen?" Kuznetsov: „Dat nooit. We kunnen samenwerken want ei zijn bepaalde raakpunten. Wij hebben veel van de ka pitalistische landen geleerd er zij ook van ons. Maar een samensmelting van onze eco nomische systemen is uitge sloten." Vraag: „De strijd in het Mid den-Oosten is geluwd. Ziet u dat als een Russisch-Ameri- aaans succes? Of zijn de VS hierbij de grote vredesorga- r.isator. In het westen heeft men zich nl. enigszins ver baasd over de afwezigheid van de Sovjet-Unie bij de besprekingen in Genève?" Kuznetsov: „Dat is een grove misvatting. Dr. Kissinger was hier in Moskou. Hij heeft de Sovjet-politiek con structief genoemd. Wij heb ben uitstekende relaties met de VS en met vele andere landen. Zonder de Sovjet- Unie zou „Genève" niet mo gelijk zijn geweest. De resul taten komen derhalve voor 50 procent op onze reke ning." En dan: „Hoe is de oliesitua tie in Nederland? Zit u allen in de kou?" Het is een duidelijke stap zijnerzijds om van het lasti ge onderwerp Midden-Oosten af te komen. Want de vol gende vraag betrof de wa penleveranties aan Egypte. Ik zeg: „Och, het valt wel mee. We hebben een zachte winter in Nederland en de olie blijft ondanks het em bargo vloeien." Kuznetsov interrumpeert: „En de benzine. Wat betaalt u daarvoor?" Ik zeg: „Zo ongeveer 87 cent per liter". We rekenen het bedrag om in Russische munt. Dan zegt hij: „Dat is een héél kapi taal. Nee, dan is ook dat hier veel beter." ik zeg lachend: „Ja, maar u stuurt voor het restantbedrag wapens naar de Arabieren." Hij wordt nu een beetje kwaad. Zegt dan: „Ik ontken dat niet maar de VS zenden wapens naar Israél, dus wij naar onze Arabische vrien den." Ik zeg: „Of andersom". En dan, want je moet het ijzer smeden als het heet is: „Er wordt in het westen niet al leen gefluisterd maar ook hardop gezegd. dat het Kremlin de Arabieren heeft opgestookt om het westen blad „Le Figaro" schreef de- met het oliewapen te tref fen." Hij zegt: „Dat is een grove leugen. Dat zou de Sovjet- Unie nooit doen. Wij bemoei en ons nimmer met de bin nenlandse zaken van andere landen." Ik zeg: „Daar denken miljoe nen mensen dan toch wel anders over." Kuznetsovfnu duidelijk boos): „Laten we een ander onderwerp bespreken." Ik zeg nog: „Nog even dit. De Sovjet-regering moet toch tegen het olie-embargo zijn. Immers, door het oliewapen worden niet alleen de wes terse industrielanden maar ook de arme Afrikaanse ont wikkelingslanden getroffen". Kuznetsov: „Het Kremlin houdt de situatie nauwlet tend in het oog. Er is veel olie in de Sovjet-Unie. Wij zijn bereid bij te springen in deze landen. Trouwens, wij leveren ook West-Europa en met name uw land olie en olie-produkten". Vraag: „Kunt u iets zeggen over de toekomst van de ko- lcnproduktie in de Sovjet- Unie? U weet wellicht wel dat de kolenpïod'iiktie in het westen op een eind loopt?" Kuznetsov: „Ofschoon ik geen econoom ben kan ik u zeggen dat wij nog volop ko len produceren. Er gaan zeer veel kolen naar Polen, Tsje- I cho-Slowakije, Hongarije. Er zijn genoeg arbeidskrachten. Er is geen werkloosheid zo- i als in het westen. Hier kan iedereen meewerken aan de i opbouw." -Daarmee is ons gesprek af gelopen. We wandelen het gebouw uit. Onderweg krijg ik het jongste nummer van „De Nieuwe Tijd" in het Russisch en Engels. Kuznet sov: „Als u er nog niet bent geweest moet u beslist eens naar het Lenin-mausoleum gaan vanmiddag". Ik zeg: „Daar was ik al, mar be dankt". Hij zegt: „Twee keer is ook de moeite waard, dat doen meer mensen in Mos kou JAN SCHILS Amerika schuifelt in de rich ting van het metrieke stelsel. De moeilijkheid is het Ameri kaanse volk ervan te overtui gen dat een omschakeling niet moeilijk is en dat zij, wanneer zijn weigeren metriek te den ken, kilometers achterop kun nen raken bij de rest van de wereld. Het Amerikaanse systeem, dat tot voor kort ook in Engeland zeer geliefd was, schijnt geba seerd te zijn op de omvang van een folkloristische Saksi sche koning. Met het archaï sche en irrationele systeem van maten en gewichten staat Amerika nu alleen onder de geïndustrialiseerde landen. Een deel van het Amerikaanse publiek verzet zich blindelings tegen alles wat nieuw is. Ty perend waren enkele jaren ge leden de bezwaren van Ho ward Smith, een 82-jarig lid van het Huis van Afgevaar digden uit Virginia, die het systeem afwees met de ver klaring: „Ik heb mijn oplei ding genoten in het klassieke schooltje met een klaslokaal. Het is voldoende gebleken. Om heel eerlijk te zijn, ik weet niet eens waf het metrie ke stelsel is...." Het metrieke stelsel werd in 1790 ontwikkeld door de Fran se Nationale Academie. Het enige moeilijke van het sys teem is vandaag dat de meter officieel 1.650.763,73 maal de golflengte van de oranjerode lijn van Krypton-86 is en dat dan nog onder specifieke om standigheden. Verder is het, gekoppeld aan het decimale stelsel de handigste meet-een- heid die bestaat. John Quincy Adams ontdekte dat al in 1821, toen hij vergeefs voor het metrieke stelsel pleitte, „het nieuw Franse systeem van ma ten en gewichten" dat hij in hoge mate bewonderde. Amerika bleef aan de duimen en voeten en aan de onzen waarvan er 16 in een te klein pond gaan vasthouden, of schoon sedert 1893 in Amerika het metrieke stelsel is ge bruikt om het eigen systeem te ijken. In 1968 werd er een studie op touw gezet die twee en een half miljoen dollar kostte en drie jaar later een studie van twaalf delen ople verde waarin gezegd wordt dat een metriek Amerika een beter Amerika is. Er liggen nu twee wetsont werpen voor het Congres die voorzien in de vrijwillige om schakeling naar het metrieke systeem over een periode van tien jaar; gevolgd door een periode van tien jaar waarin het nieuwe stelsel van maten en gewichten overwegend, of schoon niet totaal overheer send zal zijn. Het metrieke stelsel is Amerika al binnen geslopen via cameralenzen, ki lowatts, via op de export geo riënteerde bedrijven en de sport. Op scholen in de staten Maryland en Californië wordt het metrieke stelsel naast het oude systeem gedoceerd. Ie dereen die een dollar kan wis-j selen moet het kunnen leren. volgens Mieke na veertien jaar een eind aan het sprook je. Het ontnam haar haar eigen identiteit en dwong haar slechts het verlengstuk van haar politiek zo succesvolle echtgenoot te zijn. De vrouw van de Amerikaanse politicus is volgens Mieke de antithese van Dolle Mina; de schaduw van haar man. Eigen initiatieven kon Mieke niet ten uitvoer brengen. Zij wilde een campagne voeren voor hervorming van het to taal vermolmde Amerikaanse gevangenissysteem, maar John Tunneys staf voelde daar niets voor, omdat het onderwerp in de staat Californië, waar John zijn stemmen moet winnen, niet bijzonder populair is. An dere projecten van Mieke sto ten eveneens up politieke be zwaren. Mieke woont met haar kinde ren Teddy (12 Mark (9) en Arianne (6) in een elegant huis op Tracy Place in Wash ington dat zij en John Tun ney zes jaar geleden kochten. Een carrière in de verxoop van huizen in Californië mis lukte. Een loopbaan in de mu ziek leek, gezien het matige succes van een i-ockplaatje (Turn Around en The Habit of Love) niet al te veelbelovend. Het feit dat zij zelf geen car rière heeft kunnen maken zit haar klaarblijkelijk zeer hoog. Zij beklaagt zich over de vol komen ondergeschikte rol van politieke vrouwen in Washing ton en zegt: „Ken je een sena tor die een vrouw heeft die even beroemd is als hij De echtgenoten willen niet dat hun vrouwen teveel schitte ren; de vrouw moet uiterst voorzichtig zijn en niet teveel lacht van haar man aflei den. (Van onze redactie buitenland) TOKIO Het Japanse „Bo de leger" dat onlangs meer van zich heeft laten horen door een tamelijk dilettanterig uitgevoerde aanval op een olieraffinaderij in Singapore, werd in de jaren zestig ge sticht toen een paar honderd revolutionair denkende Japan ners, merendeels studenten, zich aaneensloten met de plechtige gelofte dat zij van Japan een utopische socialisti sche staat zouden maken en daarbij het geweld niet zou den schuwen. Men hoorde echter weinig van de beweging tot het jaar 1970. Op 31 maart van dat jaar dwongen negen studenten, die zeiden lid van het .Rode Leger" te zijn, de piloot van een JAL-P eing kort na het begin van een binnenlandse vlucht van Tokio naar Foekoe- oka onder bedreiging met Sa moerai-zwaarden en explosie- ven naar de Noordkoreaanse hoofdstad Pjongjang te vlie gen. Bij een tussenlanding m Foekoeoka mochten 23 passa giers, voornamelijk vrouwen en kinderen, uitstappen. Met nog 99 passagiers vertrok het toestel daarna naar Korea, na derde de 38ste breedtegraad maar veranderde na inter ventie van Zuidkoreaanse straaljagers van koers en land de op het vliegveld van Se oel. Daar trachten de Zuidkore- •anse autoriieitrn de ksners te Suggereren dai zij in Pjong jang waren geland. Zuidkore aanse militairen droegen Noordkoreaanse uniformen en de Zuidkoreaanse vlaggen wa ren door Noordkoreaanse ver vangen. De kapers doorzagen na enige tijd echter de mislei ding. Na dagenlange onderhande lingen, waarbij Noord-Korea een veilige terugkeer van pas sagiers en bemanning garan deerde, mochten de passagiers en vier stewardessen de Boeing in Seoel verlaten. De kapers hadden het aanbod aanvaard dat de Japanse on derministerie van transportza ken als gijzelaar mee zou gaan. Argwanend geworden na de eerdere pogingen hen te misleiden moest een socialis tisch parlementslid komen be vestigen dat de nieuwe gijze laar inderdaad de onder-minis ter was. Na een verblijf van 79 uur op het vliegveld van Seoel vertrok de Boeing tenslotte naar Noord-Korea. De aan komst van het toestel werd door radio Pjorgjang gemeld met de toevoeging dat het „vol trotskisten en gangsters Op 4 april arriveerde de Boeing met de bemanning en de onder-minister in Tokio. De negen kapers bleven in Noord- Korea. Na de Koreaanse operatie bestonden de activiteiten van het Rode leger" voornamelijk uit gewapende roofovervallen en bomaanslagen in Japan. In 1972 verplaatste het leger zijn operaties naar het buiten land. Het schaarde zich achter de Palestijnse guerrillabewe ging en 'iet dit blijken met de bloedig eactie op 30 mei van dat jaar toen een uit drie Ja panners bestaande zelfmoord brigade dood en verderf zaai de op het Israëlische vliegveld Lod, waarbij 26 doden vielen. Twee leden van de brigade pleegden ter plaatse zelf moord. De derde, Kozo Oka- moto, werd gevangen geno men. Hij zit nu een levenslan ge gevangenisstraft in Israël uit. Met allerlei terreuracties is later getracht Israël te dwingen Okamoto vrij te la ten, doch Israël heeft zich hierdoor nimmer laten intimi deren. Sedert de organisatie in 1972 door de Japanse politie nagenoeg werd opgerold heeft zij weinig activiteiten meer ontplooid. In feite teeft het „Rode le ger", Sekigun-Ha zichzelf ver moord door innerlijke ruzies over ideologische kwesties. Er werden tribunalen gevormd waarvoor aanhangers die er afwijkende meningen op na hielden zich moesten verant woorden. Geheel overeenkom stig de fanatieke instelling werden .dissidenten" gemar teld, naakt aan bomen gebon den en daarna vermoord. Toen de politie in de bergen van Midden-Japan de lijken ontdekte van veertien „te- rechtgestelden" werden vijf leden van het „Rode leger" gearresteerd. Zij werden te vens beschuldigd van moord op twee politiemannen en een burger tijdens de belegering van een villa waarin de terro risten zich hadden ver schanst. Op 13 februari 1973 begon in Tokio het proces, dat naar verwacht wordt wel enkele ja ren zal duren, gezien de te genwerking van zowel de ver dachten die zich krachtda dig verzetten tegen pogingen hen naar de rechtszitting te brengen -n de verdedigers, die enorm ingewikkelde nro- cedurekwesties aanslepen. De ideologische woordvoer der van de revolutionaire groep, de 28-jarige Tsuneo Mori, heeft zich aan de straf zaak onttrokken door in zijn cel zelfmoord te plegen. Men had van hem een ideologische verklaring verwacht voor de moorden en voor de gewapen de revolutie die het „Rode le ger" van plan was te ontkete nen. De aandacht van de recht bank ging daarna vooral uit naar de 27-jarige studente Hi- roko Nagata. Zij wordt ervan beschuldigd dertien moorden te hebben gepleegd en te heb ben deelgenomen aan roofo vervallen. Volgens de politie is zij de onhandelbaarste van de groep gevangenen. De vrouw heeft samen met Mori de tribunalen geleid, die dissi dente leden veroordeelde en liet vermoorden of martelen. De drie andere beklaagden zijn de 26-jarige Hirosji Saka- guchi, de 25-jarige Kunio Ban- do en de 24-jarige Masakuni ioshino. Zij moeten zich ook verantwoorden voor de dood van de twee politiemannen en een burger vlak voor hun ar restatie. Het justitieel onderzoek gaf een beeld van de harde ideolo gische lijn die de leiders van de groep volgden. Buitenech telijke seksueel verkeer werd zonder meer met een doodvon nis bestraft. Overlevenden hebben een beklemmend re laas gedaan van de nachtelijke processen in schuilplaatsen in de bergen, waar de beklaag den werden gemarteld om zt tot een bekentenis van hun „zonden" te dwingen. Zij die ter dood waren veroordeeld moesten door medeleden van de groep worden omgebracht. Soms werden de slachtoffers aan ln de sneeuw geplaatste balken vastgebonden en ach tergelaten, waarna zij dood- vroren. De verhoren brachten tevens aan het licht dat het „Rode leger" plannen hadden opge steld voor een gewapende op stand in Tokio, die in april 1972 had moeten plaatsvin den. Momenteel zijn het nog en- I overgebleven „oudstnj- 0 Na de aanslag op de raffinaderij in Singapore werd een veerboot je gekaapt. Dagen later bracht ders', die nu van zich doen een Japans vliegtuig de kapers naar Arabië.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1974 | | pagina 17