Spaanse kerk en Basken
vinden elkaar in verzet
Cellen van verzet
in Portugese Kerk
CONCORDAAT KNELT KERK OP IBERISCH SCHIEREILAND STEEDS MEER
België kiest morgen: zal
er wel een winnaar zijn?
Zeg maar
Irene
VOORAL TEGEN DE OORLOG IN AFRIKA
lé9jên „peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen „pelingen relingen
On-Spaans
2000 jaar
.Goddeloos'
Compromitterend
J Je verhouding tussen
kerk en staat in
Spanje is de afgelopen
week flink verslechterd.
Aanleiding: de openlijke
steun van een Baskische
bisschop aan het vrij-
heidsstreven van zijn
volk. Het concordaat
wordt steeds meer een
knellende band tussen
kerk en staat. Iets meer
achtergrond over de strijd
der Basken en de plaats
van de Spaanse kerk
hierin op deze pagina,
waar we echter ook aan
dacht vragen voor een
zelfde ontwikkeling die
zich in het buurland Por
tugal zij het in eerste
aanzetten aandient. Op
het hele Iberisch schier
eiland blijkt duidelijk
groeiende onvrede met
het pact dat de kerk met
de dictatoriale regimes
daar hebben gesloten.
Samenspel
Leger
Afkeer
Crypto-kerk
Oorlog
INGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN „PEILINGEN PEILINGEN
.PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN „PEILING
EjLINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN
(Van onze redactie
buitenland)
EUZKADI, het Spaanse
Baskenland is deze week het
centrum van politiek en ker
kelijk verzet geworden te
gen de wereldlijke en gees
telijke macht van de bejaar
de „Gaudillo", het Spaanse
staatshoofd Francisco Fran
co. Kerkelijk en politiek ver
zet omdat kerk en staat in
Spanje zo innig verbonden
zijn, vooral door het concor
daat van 1953, dat een dui
delijke uitspraak op een van
beide terreinen, onmiddellijk
gevolgen voor het andere
terrein inhoudt.
Zo'n uitspraak heeft de
bisschop van Bilbao gedaan.
Hij kreeg huisarrest. Hem
werd aangezegd het land te
verlaten, maar hij weigerde.
Mgr. Antonio Anoveros
heeft zich in een herderlijk
schrijven, dat van alle kansels
in Baskenland is voorgelezen,
gekeerd tegen de ver-spaan-
sing van de Basken en de
onmenselijke behandeling die
voorstanders van een grotere
culturele vrijheid ten deel
valt. Letterlijk schreef hij, dat
„het Baskische volk net ais
alle andere volken van de
Spaanse staat, het recht heeft
zijn eigen identiteit te bewa
ren".
Met deze uitspraak heeft de
64-jarige monseigneur de
knuppel pas goed in het toch
al niet te rustige Spaanse
hoenderhok gegooid. Hij heeft
gezorgd voor een crisis in de
verhouding kerk-staat, die in
diplomatieke kringen in Ma
drid de ernstigste wordt ge
noemd in de 35 jaar dat gene
raal Franco nu aan de macht
is.
Premier Carlos Ariias, van
wie men, na de moord op zijn
voorganger Cairrero Blanco,
grotere vrijheden verwachtte,
reageerde met de preek te
veroordelen als „een zeer ern
stige aanval op de nationale
eenheid met de duidelijke be
doeling tweedracht te zaai
en".
Waarom zou de regering van
de „gematigde" Arias zo hef
tig protesteren teigen een uit
spraak van een bisschop in de
mdnst Spaanse provincie van
Spanje?
Niet het feit dat een plei
dooi gehouden werd voor gro
tere culturele vrijheid van de
Basken maakte de reactie zo
heftig, maar het feit dat een
kerkelijke autoriteit, een bis
schop, dat pleidooi hield.
Maar nog niet eens het feit
dat een bisschop zich inzette
voor grotere culturele vrijhe
den van een volk in Spanje
zette kwaad bloed, wèl het
feit dat het hier die on-Sipaan-
se Basken gold.
De Basken beschouwen zich
immers helemaal niet als
Spanjaarden. Van oudsher vor
men zij binnen de grenzen
van wat wij nu Spanje en
Frankrijk noemen een vreemd
volk met eigen gebruiken en
een eigen taal, die met geen
enkele andere Europese taal
verwant is
In de 2000 jaar van hun
geschiedenis moest dit trotse
volk tegen telkens weer nieu
we overheersers strijd voeren
voor hun voorrechten en eigen
identiteit.
Dat waren eerst de Romein
se legioenen, daarna de Moren,
de Arabieren uit Noord-Afri-
ka, die het Iberisch schierei
land in enkele jaren onder de
voet liepen.
De christen-koningen heeft
het eeuwen gekost Spanje
weer van het „mohammedaan
se juk" te bevrijden. De in
middels gekerstende Basken
hadden in deze strijd tegen de
Moren een belangrijk aandeel.
Enerzijds zagen zij de strijd
als een heilige oorlog, zoals er
in de tijd van de kruistochten
meer gevoerd werden, ander
zijds hoopten zij op een onaf
hankelijke status, als beloning
voor hun trouw aan de chris
ten-koningen.
Die status werd hun inder
daad verleend, hoewel de „fu-
eros", de speciale Baskische
privileges, steeds meer beperkt
werden. De machtige Spaanse
koningin Isabella legde in
1483 de eed af onder de oude
eik in het Baskische plaatsje
Guernica, en ook haar opvol
gers konden dit volk slechts
regeren als zij de fueros res
pecteerden.
BISSCHOP ANTONIO ANOVEROS
(Van een onzer redacteuren)
BRUSSEL Morgen is
het dan zover. Alle Belgen
van 21 jaar en ouder moeten
zich naar het stemlokaal be
geven (er is in België nog
opkomstplicht). Morgenavond
zal duidelijk zijn, wie er
heeft gewonnen. Als er al
een winnaar is.
Zullen dat de socialisten
zijn, die hopen, dat het
grootste deel van het Belgi
sche volk partij zal kiezen
voor de BSP, die door alle
andere partijen op de huid
wordt gezeten?
Of wordt het de CVP, die
in de persoon van lijsttrek
ker Leo Tindemans een for
midabel kanspaard heeft om
de geblutste confessionele
wagen in een beter spoor te
trekken?
Worden het de liberalen
(PW), die in de Ibramco-
affaire een ongekend ge
schenk hebben gezien voor
bun actie aan te tonen, dat
staatsbemoeienis met de in
dustriële on wikkeling uit
den boze is?
Of wordt het 'Ie Volksunie,
ö'e haar jarenlang ijveren
voor het federalisme nu „be
loond" ziet met een gelijkge
richte activiteit van de grote
Partijen?
Wellicht zijn er zelfs hele-
maal geen winnaars, maar
alleen verliezers. Want ook
de Belgen, al zijn ze dan in
zeker opzicht traditioneler
ingesteld dan hun noorderbu
ren, moeten in staat worden
geacht het vertrouwen in een
politiek stelsel, waarin zo
veel schandalen mogelijk
zijn te verliezen en de „ver
zenen tegen de prikkel" te
slaan en hun ongenoegen
kenbaar te maken door te
stemmen op de splinters, zo
als AMADA of Kaganove-
mus.
Wat eigenlijk nog interes
santer is. is wat er na de
verkiezingen gaat gebeuren.
De kans dat de oude coalitie
BRUSSEL De hui
dige zetelverdeling in de
Kamer is als volgt: CVP
67, BSP 61, PVV 34,
Rassemblement Wallon
24, Volksunie 21 en
Kommunistische Partij
5.
(CVP-BSP en PVV) weer
aan het bewind komt, lijkt
zeer gering; daarvoor lonken
de socialisten teveel naar de
niet ondankbare rol van fe'le
opposant. Maar CVP en PVV
alleen halen het niet. Dat zou
betekenen, dat de Volksunie
voor het eerst in haar be
staan regeringsverantwoorde
lijkheid zou gaan dragen. Die
kans zal des fe groter ziin.
naarmate liet verlangen naar
een scheiding van België in
verschillende „staten" tot ui
ting komt in de stemmen-
uitslag.
Alles bij elkaar zijn de
Belgische verkiezingen een
ongewisse zaak. Want ieder
een weet wel, dat verkie
zingsbeloften achteraf heel
wat minder te beteken heb
ben. Durft de BSP de oppo
sitie aan; waagt de CVP het
zich ais Vlaamse partij op te
stellen, ook als het gaat om
het binnenhalen van minis
tersposten; heeft de Volksu
nie genoeg kwaliteit om in
de regering te zitten?
Vragen, waarop een ant
woord geven een uiterst ris
kante zaak is. Maar het zou
flauw zijn om het hierbij te
laten. We willen dan ook wel
een gokje wagen. Naar ons
inzicht zal de CVP een aar
dige winst maken, zullen de
socialisten een paar zetels
verliezen, zuillen de libera
len constant blijven (of
hoogstens een zeteltje win
nen). zullen de taaipartijen
(Volksunie en Rassamble
ment Wallon) gelijk blijven
en zullen er nogal wat stem
men gaan naar de splin
ters.
Maar duidt het ons niet
euvel, wanneer er niets van
blijkt te kloppen: we zijn
maar een Hollander die in
België woont en waar be
moeit die zich eigenlijk
mee?
HANS LUTZ
uitbrak, kozen de Basken de
zijde van de „goddeloze pries-
termoordenaars", de gekozen
republikeinse regering.
Ze verlieten turn religieus
ideaal om hun politiek ideaal
verwezenlijikt te zien: een on
afhankelijke Baskische staat.
De staat was maar een erg
kort leven gegund, maar de
leider van de nationalisten, de
beschermer van het geloof, ge
neraal Franco heeft het de
Basken nooit vergeven.
Wat de Basken Franco nooit
vergeven hebben, is dat hij de
Duitsers op 26 april 1937 de
kans bood hun luchtmacht uit
te proberen op het hart van
Baskenland, het oude hoofd
stadje Guernica. Het beroem
de, gelijknamige schilderij van
de Spaanse schilder Picasso
(die sindsdien nooit meer in
Spanje geweest is) getuigt nu
nog van de verschrikkingen
die de Basken voor hun vrij
heidsideaal hebben moeten
doorstaan.
De Baskische regering, die
na de nederlaag naar Parijs
vluchtte, zegt nu nog vanuit
de Franse hoofdstad het verzet
tegen de Spaanse overheersing
In haar land te organiseren.
De militante vleugel van het
Baskisch verzet de ETA noemt
zich ook verantwoordelijk
voor de moord op de vorige
Spaanse premier Garrero
Blanco in december '73.
Omdat de regering-Franco
C Bisschop Anoveros (met de rug naar de camera), zoals hij
deze week werd omringd door aanhangers, die de bisschop on
danks zijn huisarrest mochten bezoeken.
die na de machtsovername in
1937 optrad, niet afleer de
Basken maar ook de katholie
ke kerk (door het concordaat)
onder druk ging zetten, bevin
den Basken en kerk zich lang
zamerhand in dezelfde dwang
positie, resp. in de oppositie.
De kerk in Spanje, steeds
meer Spaanse bisschoppen
willen wel af van de knellen
de banden, die uit het in '53
gesloten concordaat tussen
kerk en staat, ontstaan zijn,
naar mate het inzicht door
breekt dat dit pact met Franco
steeds meer compromitterend
wordt.
Generaal Franco, als Spaans
staatshoofd heeft het recht de
Spaanse bisschoppen aan te
wijzen, daarvoor in ruil subsi
dieert de staat de kerk jaar
lijks met zo'n drie en een half
miljard gulden, kerkelijke in
stellingen zijn belastingvrij en
de clerus behoeft niet in mili
taire dienst. De kerk is graag
bereid van haar privileges af
te zien. maar dan zou de staat
de activiteiten van de kerk
voor de gemeenschap moeten
overnemen.
Tijdens de burgeroorlog
van 1936 hebben de Basken
voor de „communistische" re
publikeinen gekozen, terwijl
de kerk de naam van Franco
in haar vaandel voerde. Het
ziet er naar uit dat de Basken
en de kerk elkaar weer vin
den, getuige de uitlatingen
van de bisschop von Bilbao,
die overigens volgen op jaren
lange acties van verschillende
Baskische priesters.
De woede van de regering
over het samenspel van deze
twee dwarsliggers ligt voor de
hand, zeker na de moord op
premier Blanco door de Baski
sche ETA.
Welke zijde de kerk ook
kiest, die van de behoudenden
in de Spaanse samenleving en
dus voor de „Falangisten"
van Franco, of voor de pro
gressieve priesters van Barce
lona en Bilbao, die pleiten
voor grote sociale veranderin
gen, de Basken zullen uitein
delijk dit ais doorslaggevend
beschouwen: de mate van vrij
heid die Baskenland ermee
kan verwerven.
M.v.A.
Toen de laatste koning uit
Spanje verjaagd was en de
strijd tussen de republikeinen
en de nationalisten in 1936
(Van onze redactie
buitenland)
LISSABON-BRUSSEL
Minder aan de oppervlakte
dan in het buurland Spanje
woedt ook in Portugal het
verzet tegen de dictatoriale
onderdrukking door de rege
ring Caetano. Maar evenals in
Spanje nemen steeds meer -
progressieve christenen actief
deel aan dit verzet. Ook in
Portugal zijn immers kerk en
staat nauw aan elkaar geklon
ken door een concordaat.
Sinds eind vorig jaar zijn de
arrestaties van politieke oppo
santen niet van de lucht. De
meeste internationale aandacht
is daarbij uitgegaan naar het
proces tegen de drie Maria's,
die samen een boek hebben
geschreven over de positie van
de vrouw in Portugal.
Portugal stond vorig jaar
veelvuldig in de kranten toen
missionarissen de massamoord
te Wiriyamu in de Portugese
kolonie Mozambique in de
openbaarheid brachten. Toen
bleek al duidelijk dat verschil
lende kerkelijke leiders, in
Mozambique zelf, in het Vati-
caan en - zeer bescheiden - in
Portugal zelf, op z'n minst
moeite hadden met de binding
van de kerk met de Portugese
overheid, door concordaat en
missieakkoord. Het is daarna
weer stiller geworden, maar
dat komt door de censuur in
Portugal.
In de gevangenis van de ka
zerne in Porto zitten, voorzo
ver bekend, op dit moment
minstens twee parochiepries
ters uit Porto. Ze zijn daar op
18 januari j.l. ingegooid, omdat
zij weigeren als legeraalmoe
zenier dienst te nemen in het
leger voor de Afrikaanse kolo
niën.
Sinds 1966 heeft het legervi-
car aat het recht priesters op
te roepen voor de dienst. In
bijna geen enkel bisdom in
Portugal is dat nodig omdat er
genoeg vrijwilligers zijn. Al
leen in het bisdom Porto moet
het legervicariaat priesters
verplichten op te komen.
Wat is er dan voor speci
fieks aan dit bisdom? De Bel
gische priester-journalist Toon
van Bijnen is er onlangs, ge
wapend met een aanbevelings
brief van kardinaal Suencns,
heengereisd. De aanleiding
voor zijn reis was het jaar van
de rechtvaardigheid waartoe
1974 in België is uitgeroepen.
Een van de projecten daarin is
de eis: steun van België aan de
bevrijdingsbewegingen in de
Portugese koloniën (zoals dus
ook door de Nederlandse mi
nister Pronk is beloofd). Daar
tegen is echter sterke opposi
tie bij onze zuiderburen gaan
de. Toon van Bijnen zei daar
op: ik ga zelf in Portugal kij
ken. Hij kwam terug met een
twintigtal voor het regiem
daar bezwarende documenten,
die hij binnenkort in een bro
chure hoopt uit te geven En
hij kwam thuis met een triest
verhaal. Het verhaal van de
twee priesters José Maria
Goncalves Pacheco en José
Alves Rodrigues uit het bis
dom Porto.
De bisschop van Porto, want
met hem begint dit verhaal
eigenlijk, Don Antonio Ferrei-
ra Gomes heeft waarschijnlijk
veel weg van zijn Baskische
am -tsbroeder Anoveros. al
thans wat zijn felheid en kri
tische zin betreft. In een preek
op 1 januari 1972 had de bis
schop van Porto zijn twijfel
uitgesproken over het instituut
van de legeraalmoezeniers,
omdat hier priesters in dienst
staan van een leger dat, aldus
de bisschop „een oorlog voert
die mij afkeer en ontzetting
inboezemt".
Hiermee stelde de bisschop
zich als enige uit jiet Portuge
se bisschoppencollege openlijk
op tegen de koloniale oorlog
van zijn land in Afrika. Er
volgde een felle discussie tus
sen het legervicariaat (lees: de
autoriteiten) en deze bisschop.
Hoewel bisschop Ferreira Go-
mes in 1968 pas teruggekeerd
was van epp verbannineseme-
ditie ln Afrika, werd hij niet
opnieuw uitgewezen. Hij had
zijn preek wel rijkelijk door
spekt met uitspraken van o.m.
Paus Paulus.
Met Pinksteren 1972 kwam
er een reactie van 43 priesters
uit zijn bisdom. Zij verklaar
den openlijk: „Wij verbinden
ons - voor het geval wij als
or' -+prs wor^Ti opc-eppen
om religieuze functie te ver
vullen in het leger - alles te
doen wat in onze macht ligt
om trouw en integraal onze
zending te vervullen".
Twee van deze 43 priesters
werden in de loop van 1973
opgeroepen voor dienst in het
leger als aalmoezenier. Op hun
bezwaren en verzoeken om
dan als missionaris naar Afri
ka te mogen, kwam geen ant
woord. In november kwam be
richt: op 7 januari 1974 mel
den in Lissabon voor een op
leiding tot legeraalmoezenier.
Ze gingen niet. Op 18 januari
werden ze opgepakt en opge
sloten in de kazerne van Por
to.
Toon van Bijnen: „Eind ja
nuari heb ik ze in de gevange
nis opgezocht. Ze vertelden
me dat ze de zaak het liefst
principieel zouden willen uit
vechten en zo openbaar mo
gelijk. Maar ze vreesden voor
een compromis: dat ze als ge
woon soldaat (aalmoezeniers
zijn automatisch officier) ver
vangende dienstplicht moeten
doen in militaire hospitalen.
Maar de beweging zet zich
door. 's Avonds was ik in de
parochie waar de beide pries
ters pastores waren, in een
vergadering van de parochie
raad. Die had al een protest
brief naar de autoriteiten ge
stuurd en iedereen daar zei
me- wij gaan door. Naar aanlei
ding van de arrestatie van die
twee hebben ongeveer 50
priesters van Porto zich aan
eengesloten om hun solidari
teit te bliiven betuigen en
collectief standpunten in te
nemen. En "niets is in Portimnl
nog niet gebeurd: gezamenlij-
nog niet gebeurd: gezamenlij
ke. floor het ovar>galri geïnsDi-
rëerde oppositie tegen de oor
log van hun regering in Afri
ka".
in de koloniën knevelt) nog
minimaal. Volgens Toon van
Bijnen kan men behalve de
bisschop van Porto alleen nog
kardinaal Ribeiro van Lissa
bon tot de overtuigende tegen
standers van het concordaat
rekenen. „In het gesprek dat
ik met de kardinaal heb be-
had, vertelde hij me dat zijn
grrootste zorg was de identifi
catie van de kerk met de
staat. Die zag hij graag onge
daan gemaakt samen met het
missieakkoord".
Dc kardinaal liet zich erg
positief uit over de druk op de
Portugese regering vanuit het
buitenland, b.v. van de pause
lijke commissie 'Justitia et
Pax. Van Bijnen: „De kardi
naal lijkt mij gematigd pro
gressief. Maar hij is erg bang
voor een breuk onder bis
schoppen en clerus in zijn
kerkprovincie".
De situatie zal zich echter
verder toespitsen, hoe sterk
het regime ook lijkt. Toon van
Bijnen: „Na 48 jaar fascisme
is het volk praktisch immuun
geworden. Over de oorlog in
Afrika wordt in het openbaar
niet gesproken, laat staan een
protest ertegen. En er wordt
gemarteld. Ik heb zelf bij
voormalige politieke gevange
nen de littekens aan de polsen
gezien, uit het lid getrokken
vingers, brandplekken van si
garettenpeukjes".
Het kerkelijk verzet in Por
tugal concentreert zich vooral
on G»preTi de koloni
ale oorlog van Portugal in Mo
zambique Angola en Guinee-
Bissau. Ook hier dus, evenals
in Snanie. verzet uit evangeli
sche motieven tegen onder-
dr"' «o ^nrecht En dan
gaan meteen de banden van
het concordaat knellen.
In tegenstelling tot Spanje is
het verzet van de Portugese
bisschoppen tegen condordaat
en missieakkoord (dat de kerk
Maar vooral in Porto en Lis
sabon vormen zich de laatste
jnr~r groep i"< ehnsfcenen bui
ten de officiële parochiever
banden om in zg. bas'sge
meenschappeti. Daar worden
min of meer ondergrondse
stencils gedrukt. Van Bijnen:
„Ik heh zelfs ergens een echte
crypto-kerk gezien in een kel
derruimte onder een echte
kerk. Daar worden jeugdmis-
sen gevierd, daar is een zg.
vredeslokaal - waar ik een
vredeskramt uit Nederland zag
liggen daar kom^r» -\p re
gressieve christenen bij el
kaar. Daar hoor je ze wel
praten over de oorlog, over
een zoon, en andere familiele
den die in de oorlog in Avfri-
ka zitten. Mij is verteld dat er
nu 93 van die basisgemeen
schappen in Portugal zijn".
J. L.
He\ is nog niet zo lang ge
leden, dat een minister tot
aftreden gedwongen werd
omdat hij na gebruik van eni
ge alcohol iets verkeerds deed
met zijn auto. Toen onlangs
ook minister Lubbers iets der
gelijks overkwam, werd die
roep om aftreden nog nauwe
lijks vernomen. Bijna zou ïk
geneigd zijn enige vooruitgang
te constateren ir het ontmy-
thiseren van het gezag en de
bekleders daarvan. Want na
tuurlijk heeft het begaan van
een verkeersovertreding of het
veroorzaken van een botsing
niets te maken met iemands
geschiktheid voor welk ander
beroep ook dan eventueel dat
van chauffeur. Maar in de tijd
van Smallenbroek moest de
bekleder van een hoge functie
nog een lichtend voorbeeld
zijn op elk gebied, dus ook
verkeerstechnisch. Of was zijn
fout op het ene gebied alleen
maar een welkome aanleiding
om hem ook buiten dat gebied
te diskwalificeren en is Lub
bers juist door zijn bekwaam
heid of door zijn aardig optre
den voor het scherm zo gemy-
thiseerd, dat die fout hem ver
geven wordt?
Ik houd het maar bij deze
veronderstelling, al is het al
leen al omdat ik dan niet in
een vooruitgang hoef te gelo
ven.
Het omverrijden van een
verkeerszuiltje lijkt me overi
gens een kleinigheid vergele
ken bij het doen van domme
uitspraken. Wanneer ministers
op grond daarvan verplicht
zouden kunnen worden tot af
treden, zouden wij al geruime
tijd verstoken zijn van een
minister van volksgezondheid
en milieuzaken, of hoe dat
kluwen van besognes heet,
waarmee die opgezadeld is.
Maar kennelijk moest er een
vrouw in het kabinet en moet
die er blijven. En hoe vlot en
geëmancipeerd die ook mag
zijn, zelfs na de tweede eman-
cipatiegolf blijkt een vrouw
er toch nog op te mogen spe
culeren, dat zij, als het op
kritiek aankomt, ontzien
wordt alsof er van emancipa
tie helemaal geen sprake zou
zijn. Minister Vorrink maakt
van dit merkwaardige privile
ge een royaal gebruik. Vrien
delijke commentatoren komen
dan aandragen met oubollige
kwalificaties als „typisch
vrouwelijk'" of zelfs meisjes-
achtig" en bedekken alles
maar met dc mantel der hoffe
lijkheid, blijkbaar zonder te
besef/en, dat zij daarmee al
lerminst de emancipatie die-
Gewoon domlijkt mij ln
sommige gevallen meer op
zijn plaats. Een andere kwali
ficatie kan ik althans niet be
denken, als ik bijvoorbeeld in
„Deze Week", het nieuwsgieri
ge weekblad voor mensen (23
febr.) een interview met deze
bewindsvrouwe lees. Het speelt
zich af in een studio, waar zij
voor de hoeveelste keer
enige uitspraken over soft
drugs en de strafbaarheid
van het gebruik daarvan gaat
lanceren. Er komen een paar
kinderen bij haar staan. Het
nieuwsgierige weekblad
vraagt, of dat haar kleinkinde
ren zijn. En wat antwoordt de
excellentiezeg maar Irene?
Ik citeer letterlijk: „Nee, hoor,
gelukkig niet. Je kan toch wel
zien, dat het boerenkinderen
zijn, die komen zo uit de pol
der". Het blijken dan kinde
ren te zijn van staatssecretaris
Van Huiten, zeg maar Michel.
Het grapje als het een
grapje is vind ik niet leuk.
Aanvankelijk denkt de lezer
dat deze mevrouw helemaal
geen kleinkinderen wil; dat
maakt haar te oud of zij kan
niet tegen dat grut, jesses nee,
en kinderen zijn uit. Maar dan
wordt het duidelijk, dat haar
prille geluk hierin bestaat ver
schoond te zijn van zulke
kleinkinderen, namelijk boe
renkinderen uit de polder. Zij
is dan ook enigszins geprik
keld omdat het nieuwsgierige
weekblad dit duidelijke kwa
liteitsverschil tussen eventuele
kleinkinderen van haar, de
minister, en van een boer uit
de polder, niet in één oogop
slag gezien heeft. Standsver
schil moet er zijn en zeg maar
Irene.
Mag een minister zo iets niet
zeggen? Ik zou niet weten,
wie het haar zou kunnen ver
bieden. Blijkt hieruit haar on
bekwaamheid als minister?
Waarschijnlijk niet; daarvoor
zijn andere criteria. Eigenlijk
blijkt er alleen maar uit, dat
zij, al of niet voor de grap,
stompzinnige uitspraken kan
doen. Die blijven ergens in
het geheugen hangen en ver
groten niet bepaald het ver
trouwen in de intellectuele ca
paciteiten die voor zo'n beroep
toch iets noodzakelijker zijn
dan een reine levenswandel en
dc kunst om vaaltjes te ver
mijden. En dit op zijn beurt
versterkt weer het vermoeden
dat zij om de verkeerde rede
nen gekozen is.
CORN. VERHOEVEN