1
Wini Sonneveld: veelzijdig vakman
Jramschap
over
rentezegels
BRIEVENBUS
INFORMATIE
Ontslag arbeider
Bergoss onjuist
De feiten
bewijzen het»,
ook voor welkende
vrouwen is het NW
onmisbaar!
bon
m Nuriname voor
onafhankelijkheid
binnenland
buitenland
■HMHMI
Louis Davids
Hollandse toer
Mild
Verbetering
Uitbreiden
Ongevraagd
Bezetting van
subfaculteit
in Utrecht
wordt opgeheven
Sterfte onder
buizerds
Arnhem wil
in zee met
Britse project
ontwikkelaar
Overval op
agentschap:
post
buit vier mille
Zaterdag 9 maart 1974
0 Wim Sonneveld als „frater
Venantius".
(Van onze redactie
binnenland)
„De mensen denken vaak
dat ik alleen ben omdat ze
me nooit met een ander op
de foto zien. Maar daar we
ten ze niks van. Ik leef he
lemaal niet zo alleen. Maar
ik zou het ontzettend vin
den als de mensen me echt
leerden kennen. Daar heb
ben ze toch geen recht op.
Ik interesseer me toch ook
niet voor het privéleven
van de mensen in de zaal?"
Wim Sonneveld heeft in de
55 jaar die hij heeft mogen
vullen, ook niet zo gek veel
tijd gehad voor een
privéleven. Hij heeft,
perfectionist en „ouderwets-
degelijk" opgeleid artiest als
hij was, voortdurend erg
hard gewerkt. Vele
jarenlang, tot aan zijn dood
gistermorgen toe, heeft hij
gegolden als een van de drie
grootste Nederlandse
cabart Iers en
kleinkunstenaars, naast Toon
Hermans en Wim Kan.
Er zijn veel typeringen
van een dergelijk figuur te
geven, maar een van de
meest kenmerkende is toch
wal dat deze drie humoristen
van de bovenste plank
jarenlang als een soort
nationaal bezit zijn ervaren.
Maar meer nog dan bij Toon
Hermans en Wim Kan krijg
je bij Sonneveld de indruk
dat de „echte", de privé-
Sonneveld altijd achter de
coulissen is gebleven. Hel
sterkere mate hoezeer hij
een theaterman was.
Zal Kan de
cabaretgeschiedends ingaan
als de begaafde politieke
satiricus, Hermans als de
clown bij uitstek, Wim
Sonneveld zal in de
herinnering blijven als de
perfectionistische en
veelzijdige vakman, die tot
zijn dood toe nimmer
genoegen nam met het teren-
opouide-roem. De man die
telkens nieuwe wegen
insloeg, en het onbekende
terrein tot de kleinste
uithoeken in kaart bracht.
Dat vakmanschap is altijd
Sonnevolds trots geweest.
Hij leerde het met name van
Louis Davids, bij wie hij in
de jaren dertig „in de leer
kwam" en die hij vele
janen later eerde met zijn
onnavolgbare vertolking op
de plaat van de liedjes van
de „grote kleine man".
Meer dan zijn collega's
dreef Sonneveld op teksten
van anderen. Maar dat is
altijd meer een plus- dan
een minpunt geweest, want
Sonneveld viel nooit in de
valkuil van de
zelfoverschatting.
En het feit dat hij
dankbaar gebruik maakte
van het weirk van anderen
stelde hem ook in staat zich
zo onvoorstelbaar veelzijdig
te manifesteren. Het ene
moment excelleerde hij in
volstrekte kolderconferences
en -sketches, het volgende
moment zette hij trefzeker
een dwaas typetje neer
maar met hetzelfde gemak
zong hij met zijn licht-hese
en intens muzikale stem
ontroerende liedjes, daarbij
s.teeds zorgvuldig de grens
van het sentimentele in het
oog houdend.
Het zal voor altijd een
vraag blijven in hoeverre de
mislukking van de enkele
maanden geleden in de
roulatie gebrachte film „Op
de Hollandse toer" mede
schuldig is geweest aan de
dood van Sonneveld. Men
mag met enig recht verband
leggen. Want alweer in
tegenstelling tot zijn
collega's heeft Wim
Sonneveld èr noodt een
geheim van gemaakt dat
kritiek hem raakte. Want hij,
de vakman bij uitstek, was
een onzeker mens, die zich
voor elk avontuur weer
afvroeg of hij op de goede
lijn zat.
Dat had hij toen hij in
1955 de vaderlandse planken
verwisselde voor de
Hotlywoodse filmstudio's om
er naast Fred Astaire te gaan
spelen in „Silk stockings",
hij had het bij zijn
radiowerk dat in '54 de
figuur van Willem Parel
beroemd maakte hij had
het bij zijn overstappen van
het klassieke groepsca baret
naar de one-man-show in
1963, hij had het bij zijn
televisiewerk, en zijn
uitstapjes naar de wereld
van de musical, waarvan zijn
creatie ais professor Higgins
in „My fair lady" (I960'
klassiek blijft.
Dai voortdurende aftasten,
dat ontbreken van elke
zelfoverschatting miaakte
Wim Sonneveld tot een ook
buiten zijn vak bijzonder
mild en vriendelijk man, met
wie het altijd prettig en
zinnig praten was. Een man
die ook miild was als hij niet
werd begrepen zoals in
1963 toen hij met zijn creatie
als de zingende frater
Venanitius een storm van
kritiek uit behoudend-
katholieke kring opriep. Hij
werd uitgemaakt voor „anti
papist" door mensen die niet
wisten dat hijzelf, iin een tijd
diat de kerken in Nederland
begonnen leeg te lopen,
volstrekt uit overtuiging zelf
katholiek was geworden. In
zijn boekenkast namen
werken als die van Teilhard
de Chardin een prominente
plaats in.
Het leek, na de
aanvankelijk alarmerende
berichten ,na zijn instorting
enkele weken geleden weer
goed te gaan met Wim
Sonneveld. Uit het
ziekenhuis l'iet hiij weten dat
hij tot de ontdekking
gekomen was dat zijn
rusteloze zoeken naar weer
iets beters niet vol te houden
was. Wim Sonineveld zou het
kalmer aan gaan doen.
In 1966 droomde hij er al
van: „Als het voorbij is, als
het dioek definitief vailt over
mijn carrière, dan trek ik me
als een gelukkig mens terug
op mijn boerderij in Zuid-
Frankrijk".
Het heeft niet zo mogen
zijn. De dood heeft een eind
gemaakt aan zijn plannen.
Met Wim Sonneveld is een
groot kunstenaar (de dwaze
onderscheiding tussen grote
en kleine k ÏS gelukkig
overleefd) heengegaan. En
een wijs en mild man.
Een van Sonnevelds duizenden gekke „typetjes".
In een verpleegtehuis, er
gens in het zuiden van het
land, zijn doktoren en ver
pleegsters bijna dag en
nacht bezig om een vrouw
van 36 jaar uit de put te ha
len. Of dat zal lukken is de
vraag.
De vrouw kreeg kinder
verlamming toen ze zes jaar
was. Ze kwam op bed te ligi-
gen. Blééf daarop liggen.
Dertig jaar lang. Haar om
geving vergat haar een
schoolopleiding tc geven. Zij
is een van de zeldzame anal
fabeten, in ons land. Haar
omgeving gaf haar te e(en,
verschoonde haar bed, sprak
met haar, glimlachte tegen
haar, dacht waarschijnlijk
haar lief te hebben, was er
van overtuigd „alles te doen
wat we maar konden".
Deze vrouw werd een
paar maanden geleden toe
vallig ontdekt. Zjj kwam in
het verpleegtehuis terecht.
Over een maand kan ze lo
pen. Ze kan het eigenlijk nu
al, maar ze durft niet. Ter
wijl ze in haar invalidenwa
gentje door de gangen van
het verpleegtehuis rijdt
krijgt ze de ene huilbui na
de andere. Ze heeft angst om
te lopen. Niet om het lopen
zelf maar om wat haar om
geving er van zal zeggen dat
ze weer zal lopen.
Die omgeving, die haar
ontwikkeling onbewust der
tig jaar lang heeft opgehou
den, verhindert nu, opnieuw
onbewust, haar genezing.
Beklagenswaardige vrouw.
Beklagenswaardige omge
ving, die dit soort onver
geeflijke blunders niet voor
komen kan.
De altijd al veelbesproken
afkoopregeling van de Ou-
derdoms- en Invaliditeitswet
(rentezegels en -kaarten) is
wat onze lezers betreft, weer
volop in het nieuws. Onze
columniste Greet Buchner
schreef kort geleden hoe be
lachelijk zij het vond dat een
55-jarige man over een pe
riode van tien jaar 5,per
maand pensioen gaat krijgen
in plaats van de verwachte
afkoopsom ineens.
Veel lezers klommen daarop
in de pen, zoals dat heet en
sloten zich hij Greet Buchners
gramschap aan.
De belangrijkste klachten
komen hierop neer:
1. De pensioentedragen zijn,
als gevolg van de geldont
waarding, belachelijk laag
(briefschrijver C. van Ilalde-
ren uit Oosterhout geeft daar
van ceti frappant cijfervoor
beeld);
3. Degenen die niet in aan
merking komen voor een af
koopsom ineens en dus, vol
gens de wet, hun pensioentje
moeien ontvangen, klagen dat
ze worden achtergesteld omdat
hun pensioentjes straks niets
"leer waard zijn. terwijl je
van zo'n afkoopsom op dit mo
ment bij wijze van spreken
altijd nog een nieuwe fiets
kunt kopen.
3. De ambtelijke molen wik
kelt de zaak veel te traag af
en doet er zo lang over om
zichzelf daarmee in stand te
kunnen houden.
Zijn die klachten gerecht
vaardigd? Om met de laatste
'e beginnen: de ambtenaren
van de Raden van Arbeid
(want om die gaat het in deze
zaak) zijn zelf helemaal niet
gelukkig met de regeling. De
afwikkeling houdt overigens
op elk kantoor maar enkele
mensen bezig (in Breda 5 Van
do circa 100) maar het wordt
van
mens
tot
mens
0 Rentezegels: Veelgeplakt symbool van een primitieve ouderdomswet.
toch gevoeld als „extra werk"
dat andere zaken in de weg
ligt. Die andere zaken waar
mee de Raden van Arbeid zich
bezig ijouden (er wordt im
mers gedacht dat ze zichzelf
met moeite in stand houden
door de afkoopregeling te rek
ken) zijn: afwikkeling van de
AOW- en AWW-betalingen en
uitvoering van de Algemene
Kinder Bijslagwet. Geen onbe
langrijke taak dus!
Het met rentezegels bijeen
geplakte pensioen is inderdaad
belachelijk laag en daarom
een bewijs temeer van de pri
mitiviteit van de toenmalige
Ouderdomswet. Vandaar dan
ook dat we er de AOW-AWW
voor in de plaats hebben ge
kregen.
De „zuur verdiende" centjes
die in de zegelplakkerij gin
gen zitten en waarover Greet
Buchner in haar kolom
schreef, werden overigens
door de werkgever betaald.
Dat maakt de klachfen niet
minder gerechtvaardigd, maar
omwille van de eerlijkheid
moet het er wel even bij ge
zegd worden.
Briefschrijver A. Salij uit
Breda beklaagt zich over het
feit dat bij voortijdig overlij
den alle pensioenaanspraken
voor de nabestaanden verval
len. Inderdaad, dat is zo. Ook
wat dit betreft is de AOW-
AWW een hele verbetering
die iederewn ten goede komt,
ongeacht de hoogte van de
premies die werden betaald
tijdens het arbeidzame leven,
hetgeen de AOW-AWW ander
maal gunstig doet afsteken bij
de zegelplakkerij uit de socia
le nre-historie.
De heer Salij klaagt boven
dien over het feit dat „de
staat de rechthebbenden niet
rechtstreeks bericht" over de
afkoopregeling. Dat is ten dele
juistr Iedereen heeft ooit een
witte afrekeningskaart ontvan
gen met de woorden „Laatste
afrekening. Zorgvuldig bewa
ren".
Daarna hebben de instanties
zich bediend van voorlich
tingskanalen als de werkge
vers, dc pers etc. Een wat
grat'mazig informatiesysteem
waar heel wat mensen door
heen gevallen kunnen zijn.
Hoewel: wie heeft nooit een
van de periodiek in de pers
opduikende verhalen gelezen
over de honderdduizenden
guldens die bij de Raden van
Arbeid lagen te wachten op
rechthebbenden die niet kwa
men opdagen
economie op z'n kop zouden
zetten.
Daarnaast zit het Fonds van
de voormalige Ouderdomswet
met een tekort aan geld. Dat
betekent dat de staat bij moet
passen uit de algemene-midde-
len. Ook hier dus een beper
king' van de mogelijkheden.
Het kamerlid Wilbers heeft
in augustus de minister onder
meer gevraagd of de afkoopre
geling niet uitgebreid kon
worden over alle rechthebben
den.
Staatssecretaris Mertens van
Sociale Zaken heeft daarop in
september gezegd dat de rege
ring bereid is na te gaan hoe
dit te realiseren valt. De rege-
laagst betaalden.
ring bleek toen in elk geval
begrip te hebben voor de na
delige positie waarin de pensi
oengerechtigden verkeerden
ten opzichte van de afgekoch-
ten. Wel waarschuwde Mer
tens dat de mogelijkheden om
dit recht te trekken afhanke
lijk zijn van de geldmiddelen
waarover de regering kan be
schikken.
Er wordt dus wel aan ge
werkt. De vraag is maar wel
ke prioriteit zo'n zaak krijgt.
Geen hoge, vrezen we. Toch
kan Den Uyl ook hier weer
een beetje waar maken wat
hij steeds belooft, namelijk
extra geld brengen bij de
Bij het bereiken van de 6S-
jarige leeftijd pas, komt dc
Raad van Arbeid ongevraagd
op de proppen met de eventu
ele nog openstaande rechten,
voortvloeiend uit de zegel
plakkerij.
Tenslotte de vraag waar het
om draait: waarom duur» de
van mens tot
mens
afkoopregeling zo lan„ _,n:
kan do staat niet de pensioen
rechten van iedereen afkopen,
temeer omdat de toch al scha
mele bodempensinentjes steeds
minder waard worden sinds
de inflatie de gulden opvreet
nog voor hij in uw zak kan
belanden?
Met de afwikkeling (af
koop) en pensioenbetaling zijn
gigantische bedragen gemoeid.
Die kunnen niet zo maar in te
korte tijd in circulatie worden
gebracht omdat ze dan de hele
Zitten bepaalde zaken u erg hoog? Hebt u gevoelens of
gedachten waarvan u denkt dat anderen er iets aan heb
ben? Zet ze dan op papier en stuur ze naar: De Stemre
dactie Van mens tot mens", Reigerstraat 16, Breda.
„Gehandicapten, betaal niet teveel". Dat is de titel van
een begin maart uitgegeven belastingbrochure voor gehan
dicapten, die aanwijzingen geeft voor het invullen van de
belastingaangifte door gehandicapten of hun verzorgers. De
brochure is uitgegeven door de Vereniging Het Nederlandse
Blindenwezen, de Nederlandse Vereniging voor Revalidatie
en het Nationaal Orgaan Zwakzinnigenzorg.
De brochure behandelt de aftrekposten voor de inkom
stenbelasting 1973. punten die van belang zijn voor de loon.
belasting 1974. het teruggarebiljet, de mogelijkheden om in
beroep te gaan en de vrijstelling van molorrijtuigenbelas-
tnig.
De brochure kost f 1,50. U kunt hem bestellen via de
gironummers 1982700 t.n.v. het Nationaal Orgaan Zwakzin
nigenzorg te Utrecht, 382100 t.n.v. de Nederlandse Vereni
ging voor Revalidatie te Den Haag of 362946 t.n.v. de Ver
eniging het Nederlandse Blindenwezen te Amsterdam.
OSS (ANP) Bergoss in
Oss mag de werknemer Ton
Souwens (21) niet ontslaan,
omdat hij in het voorjaar van
1973 actief betrokken is ge
weest bij een tiendaagse sta
king. Dit heeft de kantonrech
ter mr. J. Mannoury in Den
Bosch bepaald in een overi
gens niet openbare uitspraak
in dit arbeidsgeschil. Het ar-
beidersmachtconüté Oss, waar
van Ton Bouwens lid is, heeft
echter gemeend deze zaak
openbaar te moeten maken.
Volgens diit comité schrijft
de kantom-echter in zijn uit-
PARAMARIBO (ANP)
De grootste religieuze groe
pering in Suriuaane, de hin-
dostaanse „Sanatan Dharm" is
van mening dat het verkrijgen
van de staatkundige onafhan
kelijkheid een natuurlijke fase
is in de geestelijke en maat
schappelijke ontwikkeling. Dit
blijkt uit een communiqué van
de groepering dat is verspreid
door het Surinaamse persbu
reau Informa.
Sanatan Dharm meent dat
een dergelijke ontwikkeling
moet worden geactiveerd en
zonodig versneld. Dit zal vol
gens de groepering evenwel via
vastomlijnde plannen moeten
gebeuren omdat anders dishar
monische effecten zullen op
treden d e onherstelbare scha
de kunnen berokkenen aan
de ontwikkeling van de Suri
naamse mens en maatschap
pij.
spraak onder meer het niet
passend te vinden, dat de direc
tie wan Bergoss tijdens de be
treffende staking in op ver
zoenende toon gegeven inter
views aan plaatselijke kranten
de mensen weer aan het werk
heeft proberen te krijgen, om
daarna met wraaikacties te ko
men.
Direct na de staking werd
Bouwens de toegang tot het
fabrieksterrein ontzegd en
diende Bergoss een ontslag
aanvrage in bij het geweste
lijk arbeidsbureau, dat hier
echter niet op inging.
Daarop werd de zaak op 14
februari jl. in hoger beroep
behandeld door de .kantonrech
ter uit Den Bosch. Dezé is van
-mentofc. ^t.-..Bp.uwena_. weer.
normaal aan liet werk moét en
dat, als een van beide partijen
daaraan behoefte mocht heb
ben, de zaak rond 1 september
opnieuw zal worden bestu
deerd. De directie van Bergoss
was niet voor commentaar te
bereiken.
UTRECHT (ANP) De
studenten die nu al bijna een
week twee panden bezetten
van de subfaculteit voor peda
gogische en andragogische we
tenschappen van de Rijksu
niversiteit in Utrecht hebben
besloten de bezetting maandag-
aanstaande op te heffen. De
studenten gaan ook akkoord
met de aanstelling van de heer
A. Kormelink, secretaris van
het subfaculteitsbestuur als
bemiddelaar in het conflict.
De stadenten zijn met name
gebeten op de examencommis
sie die naar hun mening be
sluiten die al door het subfa-
cutteitubeecuur zijn genomen
door eigenmachtig optreden
.jinorkru.is(L..ien xinderwijs expe
rimenten op die manier zou
torpederen.
DEVENTER (ANP) Dei
laatste maanden worden in de!
oostelijke provincies opvallend
veei stervende of verzwakte
buizerds gevonden. Dc vogels
lijden aan een ziekte, die
wordt veroorzaakt door een
draadworm. De buizerds kun
nen dan nauwelijks meer vlie
gen en verliezen veel van hun
gewicht, aldus het Centraal
Diergeneeskundig Instituut af
deling pluimvee in Doorn, die
enkele doodgevonden exem
plaren heeft onderzocht.
(ADVERTENTIE)
(achter ieder lid staan meer dan 665.000 andere leden)
Deze BON in gesloten envelop (zonder postzegel)
zenden aan: NVV-Antwoordno.5570-Amsterdam
Ik geef mij hierbij op als lid van de NVV-bond voor mijn beroep:
Mijn naam is:
Straat:
Plaats:
Geboortedatum: vrouw/man
Nationaliteit:
Mijn beroep Is: i
Ik werk bij:
Adres bedrijf:
Aard bedrijf:
ARNHEM (ANP) Op 18
maart zal de Arnhemse ge
meenteraad moeten besliss en
over een voorstel van Burge
meester en Wethouders om
verder te gaan onderhandelen
met de' Britse projectontwik
kelingsmaatschappij „Town
and City properties" in Lon
den bij de ontwikkeling, bouw
en exploitatie van het stads
deel centrum Kronenburg.
Burgemeester J. A. F. Roe
ien van Arnhem verklaarde
desgevraagd dat de gemeente
lijke autoriteiten zich elders
in den lande terdege hebben
geïnformeerd over de ervarin
gen van gemeentebesturen met
projectontwikkelaars. Zo is
van gedachte gewisseld met
deskundigen uit Utrecht over
de bouw van het nogal om
streden plan Hoog Catharijne
in de Utrechtse binnenstad
(Van een onzer verslaggevers)
EINDHOVEN Een man
van ongeveer twintig jaar met
een gele valhelm op en een
zwarte klep voor het gezicht,
heeft gisteren een overval ge
pleegd op een postagentschap
aan het Gerardusplein te
Eindhoven, waarbij hij vier
duizend gulden buitmaakte.
Om kwart voor twaalf
kwam de man die een vuur
wapen hanteerde het kantoort
je binnen waar mevrouw T.
de Brouwer en de 21-jarige
mevrouw Kouwenberg aanwe
zig waren. Hij sprong over de
balie heen en deed een greep
in de kas. De man verdween
op een bromfiets, die later in
de Leostraat in Eindhoven
werd teruggevonden.
4-r 5«?
DE achtjarige zoon van een
rijke Cubaan van Long Island
in New York, die woensdag
j.l. door onbekenden was ont
voerd toen hij van school naar
huis terugkeerde, is terug hij
zijn ouders. Zijn vader heeft
het gevraagde losgeld van
50.000 dollar betaald.
}i
