Nieuwe
vinding
voor
vervoer
invaliden
Mggllgjl Japans aandeel
Eii
in automarkt
blijft stijgen
Twijfels aan gunstig
effect van 100 km/uur
Philips beproeft
ZO INSTUREN
OPLOSSING PUZZEL
VAN VORIGE WEEK
NAAM
STRAAT
WOONPLAATS
1
II
ZATERDAG 23 FEBRUARI 1974
In brede kring is twijfel ge
rezen aan het gunstige effect
(minder ongelukken) van de
snelheidsbeperking'van 100 km
op autosnelwegen en autowe
gen. Zowel de Stichting We
tenschappelijk Onderzoek
(SWOV), de KNAC, de ANWB
als prof. Michon (hoogleraar in
de verkeerstechniek te Gro
ningen) zijn van mening dat
factoren al? verveling, irrita
tie en overschatting van snel
heden gaan optreden wanneer
automobilisten constant een
snelheid van 100 km per uur
aanhouden. Bovendien worden
zij gedwongen voortdurend de
snelheidsmeter in het oog te
houden waardoor mogelijker
wijs de aandacht voor het ge
beuren op de weg verslapt.
Terwijl algemeen wordt er
kend dat langzamer rijden op
auto(snel)wegen leidt tot een
vermindering van het brand
stofverbruik en tot minder
luchtvervuiling staat nog te
bezien of het door minister
Westerterp als voornaamste
motief aangevoerde element
voor invoering van snelheids
beperkingen ,n.l. het vermin
deren van het aantal ernstige
ongevallen, door de praktijk
bevestigd zal worden. De
KNAC heeft enige weken ge
leden gepleit voor een maxi
mum-snelheid van 120 km per
uur op autosnelwegen, die vol
gens de automobielclub ge
bouwd zijn voor hoge snelhe
den en die in vergelijking tot
andere wegen gekenmerkt
worden door veiligheid. Het
ziet er echter niet naar uit dat
de KNAC en de andere orga
nisaties die twijfelen aan het
nut van 100 km per uur op
auto(snel)wegen, bij de minis
ter gehoor zullen vinden.
De Eindhovense automobiel
technicus Ad. Smulders heeft
op basis van een Renault
Alouette-combinatiewagen een
nieuwe vorm van invaliden-
vervoer geconstrueerd, die
volgens deskundigen binnen 'n
redelijke prijs de handigste is
die tot dusver bestaat.
In het laadgedeelte van de
auto zaagde Smulders tot bij
na achter de bank een gedeel
te uit de vloer en plaatste
daarop een uitgediepte stalen
bak. De benzinetank, die moest
worden verwijderd, staat nu in
de lengterichting van de auto,
beschermd door stalen bal
ken zoals de wet voorschrijft.
De bak wordt hydraulisch be
diend en kan zakken tot op
straatniveau, na eerst over n
glijgoot tot buiten de auto te
zijn getrokken. Daarna kan de
rolstoel van de invalide zon
der moeite op de bak worden
gereden, desgewenst op eigen
kracht. Vervolgens tilt de hy-
drauliek het geheel op zijn
plaats. De invalide zit dan
achterin de auto in zijn rol
stoel, die door. klemmen op de
vloer wordt vastgehouden, ter
wijl er voor hem ook autogor
dels aanwezig zijn.
Voordelen boven bestaande
systemen zijn dat de gehandi
capte passagier in zijn rolstoel
kan blijven zitten, dat de „in
stap" zeer gemakkelijk is en
dat de rijkarakteristiek van de
auto gehandhaafd blijft.
Samen met enkele specialisten
heeft Smulders een calculatie
gemaakt van de prijs van een
dergelijke rolstoelauto. Zijn er
niet teveel afwijkingen aan de
rolstoel dan zal de prijs van
een dergelijke, in kleine serie
gebouwde, auto ongeveer het
dubbele zijn van de catalogus
prijs van een Alouette. Alleen
het hydraulische systeem kost
duizenden guldens en het moet
perfect worden gemaakt en
mag niet teveel stroom ver
bruiken. Smulders heeft reeds
vele aanvragen voor de rol
stoel-auto ontvangen en om zo
snel mogelijk te kunnen leve
ren heeft hij specialistisch en
constructief werk uitbesteed
door HEN BOLLEN
Het natuurkundig laborato
rium van Philips te Eindhoven
begint deze maand met het
testen van twee Stirlingmoto
ren van 127 kw. op een proef-
stand. Het is de bedoeling dat
deze motoren einde van dit
jaar in Amerika in Ford per
sonenwagens van het type To
rino worden ingebouwd voor
het nemen van experimentele
praktijkproeven.
De nieuwe Stirlingmotoren
worden uitgevoerd met water
stof-accumulatoren. Hoewel
men zowel in Europa als in
Japan de voorkeur geeft aan
Stirlingmotoren met een veel
lager kilowatt-vermogen (ge
dacht wordt aan 54 kw) zullen
de komende tests in de VS
toch belangrijke gegevens op
leveren voor de Europese en
Japanse automobielindus
trieën. Volgens dr. ir. R. J.
Meijer, een van de pioniers
van de Stirlingmotor, bestaat
er technisch geen probleem om
naar lagere vermogens terug
te gaan: technische zowel als
economische problemen wor
den er alleen maar kleiner
door.
Hoewel in het afgelopen jaar
in ons land in totaal minder
auto's vtordèn verkocht dan in
1972, is het aandeel van de
Japanse automerken op de Ne
derlandse markt verder geste
gen. Bedroeg dit aandeel in
1971 6,8 procent en in 1972 9,5
procent, in 1973 werd met 11,4
procent het tot nu toe hoogste
percentage bereikt.
In totaal werden vorig jaar
in ons land 49.138 Japanse
personenwagens verkocht te
gen 41.091 in 1972. Dat markt
aandeel had nog groter kunnen
zijn wanneer Datsun Neder
land voldoende auto's had
kunnen leveren. „Indien we
voldoende auto's hadden ge
kregen zouden we ongeveer
25.000 wagens hebben ver
kocht", zegt directeur W. R.
Greeve van Datsun Nederland.
„Maar de krappe arbeidsmarkt
in Japan, de materiaalschaar-
ste en het feit dat Datsun in
Japan Toyota als grootste
automobielfabrikant wil inha
len. zijn er de oorzaken van
dat wij niet zoveel wagens
aangevoerd krijgen als we no
dig hadden".
De marktpercentages van de
Japanse merken over 1972 en
1973 waren als volgt:
1972
1973
Toyota
4,2%
5,6%
Datsun
4,1%
4,0%
Mazda
1,1%
1,7%
Honda
0,1%
0,1%
Subaru
0,0%
9,5%> ll,4°/o
Dit jaar verwachten de im
porteurs van Japanse merken
hun marktaandelen in Neder
land verder te vergroten.
Toyota neemt aan 30.000 een
heden te zullen verkopen. Dat
sun 20.000 en Mazda verwacht
de 10.000 te zullen halen.
59.
mij (F)
61.
beheersing
62.
overeenkomst
63.
vrouw van Jakob
65.
grafvaas
67.
mannelijk schaap
69.
kerel
70.
gemeen
72.
reeds
74.
muuropening
76.
vrucht
77.
recto
78.
prul
80.
wapen
83.
vis
84.
wang
86.
orde
87.
dikwijls
88.
knorhaan
90.
roem
91.
eetgerei
93.
por
95.
gevlochten touw
98.
als boven
100.
plaatsje aan de Dedems-
vaart
101.
veerkracht
102.
vitesse initiale
103.
strafwerktuig
105.
ieder
107.
snavel
108.
bosmeertje
109.
binnenste
111.
hemelgeest
113.
verharde huid
114.
roeispaan
116.
Europeaan
117.
denkbeeld
118.
verbindingsstreepj e
REDACTIE
„DE STEM"
REIGERSTRAAT 16
BREDA
Zet op de enveloppe in de lin-
ker-bovenhoek „Weekendpuz-
zel"
Inzenden voor dinsdagmiddag
12.00 uur.
1 e Prijs (25,-)
A. Provoost
G. de Moorsweg 5
GROEDE (Zld.)
2e Prijs (f 15,-)
G. van Gooi
Thorbeckestraat 69
OOSTERHOUT
HORIZONTAAL
1. bepaalde lektu'ur
10.- muziekinstrument
11. langs
12. omroepvereniging-
14. Ierland
15. land in Azië
17. roemen
19. ontkenning
20. bosmeertje
21. snel
23. Gewoon Lager Onderwijs
24. idem
25. Engels bier
26. plaats op Ameland
28. adjudant-onderofficier
29. kleur
31. plaats in Drenthe
33. bedehuis
34. geheel de Uwe
36. vette vloeistof
38. smart
39. duivel
41. tijdperk
43. deel van de dag
44. wilddief
46. meisjesnaam
47. stoomschip
48. op de manier van
49. waterdoorlatend
51. lengtemaat
52. papegaai
53. deel van de mond
54. insekt
56. nauw
VERTIKAAL
1. aanspreektitel van een
vorst
2. internationale trein
3. regeringsreglement
4. gelijk
5. vogel
6. vreemd
7. meterton
8. vlaktemaat
9. plaats in Drenthe
10. tekst met melodie
13. muziekteken
14. uniek
15. omlaag
16. steekwapen
18. harde vrucht
20. gelijk
22. vreemde munt
25. natuur
27. dronken (bargoëns)
29. vrucht
30. stijf
31. dakbedekking
32. boonvormige klier
33. voorkeur
35. zwakte van het lichaam
37. meer in Amerika
38. trek
39. bevel
40. troefkaart
42. mestvocht
44. groente
45. belemmering
48. achterdocht
50. scheepskeuken
52. niet dezelfde
55. woede
56. samentrekking van edel
57. loot
58. rustplaats
60. Engelse herberg
64. autostalling
66. roofvogel
68. brood
70. voornaamwoord
71. vertaler
73. deel van een geweer
75. plaaggeest
76. hak werktuig
77. advies
79. bloem
81. kier
82. boom
83. natuur
85. rekening
87. eetgerei
89. interval
91. lektuur
92. tuingereedschap
94. gekheid
96. plaats in Rusland
97. wenk
99. landbouwer
102. meerdere
104. jongensnaam
106. gewricht
107. jongensnaam
108. grondsoort
110. nieuw
(in samenstellingen)
112. vlokkige neerslag
113. plaats in Gelderland
115. Militaire Politie
117. persoonlijk voornaam
woord
zetten reeds een positioneel gewonnen stand be
reikt, wat u in het volgende diagram spoedig zult
opmerken.
door JAN EDINK
Het jeugdwereldkampioenschap 1973, datgelijk
met het 5e Suikerdamtoernooi in Krasnapolsky te
Amsterdam van 18 t.m. 29 december jl. werd ge
speeld, heeft als waardig opvolger van de Rus
Nicolai Metsjanski Robert Clerc uit Amsterdam
opgeleverd. De als favoriet gestarte Hans Jansen
uit Emmen moest met een bescheiden 4e plaa s
genoegen nemen achter de Russen Michael Kore-
newski en Alexander Novikow. Moest Robert
Clerc in het jeugdkampioenschap van Nederland
1973 na een herkamp met Hans Jansen de titel aan
zijn tegenstander laten, in dit jeugdwereldkam
pioenschap heeft hi; laten zien dat zijn spelpeil met
sprongen is vooruit gegaan, wat ook in zijn score
duidelijk tot uitdrukking kwam. Van de 10 partijen
won hij er 5 en speelde er eveneens 5 remise, zodat
hij met 15 punten uit 1? partijen op een zeer ge
slaagd toernooi mag terugzien. Hieronder volgen
een drietal fragmenten uit zijn partijen van dit
toernooi.
Tegen Philippe Lesnes uit Frankrijk ontstond na
de 30e zet van wit de navolgende stand.
Wit speelde hier 4540 waarna leuk volgde
(23—281) 33—29 (15—20) 25x14 (4—10) 14x5 (17—21)
5x32 (27x47) 29—23 (47—20!) 40—34 (20—3) wit geeft
het op.
Ook tegen Hans Jansen stond Robert Clerc na
43 zetten zeer goed.
0 0
O O U u
o' o
O O
Hans Jansen met wit nam hier de afwikkeling
24—20 (15x24) 29x9 (13x4) 30—24 (19x30) 25x34
(8—12) 34—29 (28—32!) (dreigt nu met 32—38 enz.)
31—26 (32—37) 43—38 (27—32) 38x27 (22x31) 36x27
(37—42) 33—28 (4247) en na een tiental zetter
moest wit opgeven. Is in de diagramstand na 43—3F
voor zwart nog winst mogelijk? Gaarne uw com
mentaar
Lesnes vervolgde hier met (14—19) 3430!
(20—25?) Hier moest (29—33) 38x29 (23x25) 32x14
(20x9) gevolgd door 17—21 en 18—22 enz. met goed
spel voor zwart. Na (2025) volgde 3933 (28x39
of?) (Op (25x34) volgt 33x24 (19x30) 40x29 (23x34)
32x23 (18x29) 35x33 met schijfwinst voor wiP
30—24 (29x20) 27—22 (18x27) (32x21 (16x27) 35—30
(25x34) 40x9 (20—25) 38—32 (27x38) 42x44. zwart
geeft het op.
Tegen de Surinaamse jeugdkampioen Ferdinand
Rakiep Bhaillal had Robert Clerc met zwart na 44
m
door CONSTANT ORBAAN
Dat Kortsjnoi zijn kandidatenmatch tegen Meekin»
zou winnen werd algemeen verwacht behalvf
door Mecking zelf en zijn fans. De Braziliaanse
grootmeester, voormalig „wonderkind" en pas 22
jaar oud, blaast soms heel hoog van de toren maar
een feit is, dat hij inderdaad geweldig sterk kan
schaken. Het ontbreekt Mecking echter aan de no
dige ervaring resp. routine terwijl zijn tegenstander
Kortsjnoi nu juist een oude rot is in het vak. On
derstaande partij is dan ook typerend. Door uit
stekend spel staat Mecking bij het afbreken mis
schien niet gewonnen maar hij heeft stellig de beste
kansen. Dan gaat het langzaam maar zeker mis
want Kortsjnoi heeft de moeilijke positie blijkbaar
veel beter met zijn secondanten bestudeerd dan
Mecking met de zijne. De Braziliaan wordt ditmaal
dus nog geen wereldkampioen, zoals hij had voor
speld, maar wie weet hoe het over drie jaar zal
gaan!
Wit: V. Kortsjnoi. Zwart: H. Mecking.
Catalaanse partij.
1. Pgl—f3, d7d5; 2. g2—g3, c7—c5; 3. Lfl—g2,
Pb8c6; 4. d2—d4, e7—e6; 5. 0—0, c5xd4; 6. Pf3xd4,
Lf8c57. Pd4—b3, Lc5—b6; 8. c2—c4, Pg8—f6
(Na dxc4, P3d2 wint wit de pion met goed spel
terug). 9. c4xd5, Pf6xd5: 10. Pbla3. 00; 11
Pa3c4, Lb6c712. Pc4—e3. Dd8—e7' 13. Pe3xd5
(Lxd5, Td8 brengt zwart duidelijk voordeel).
13e6xd5; 14. Lel—e3 (Of" Lxd5 Td8, a3 -
tegen Pb4—Lf5, f3, Lb6 Kg2. Le6 e4, Lxd5.
exd5, De5, met terugwinst van de pion met uit-
stekend spel voor zwart). 14Tf8d8; 15.
Ddl— d2, Lc8g416. Tfl— el, a7—a5! 17. Ld2—g5,
f7f6: 18. Lg5f4, Lc7—b6! (Opnieuw een pion
offer dat niet goed kan worden aangenomen. Na
Lxd5 Kh8 raakt wit door de dreigingen Pb4 en
a4, gevolgd door La5 in moeilijkheden. Wit wapent
zich tegen laatstgenoemde mogelijkheid). 19. Dd2-
dl. a5a4; 20 Pb3—cl. Kg8—h8: 21. Pel—d3
Pc6e5; 22. a2a3. Pe5c6 (Wit wilde het geplande
Pc4 beantwoorden met Pb4!) 23. Kglfl. De7e6.
24. Talcl, De6f5 (Nu dreigt g5, Ld2, Pe5! enz I
25. f2f3, Lg4h3: 26. b2b4 (Wit staat erg ge
drukt en probeert ruimte en tegenspel op de dame
vleugel te krijgen). 26 a4xb3. e.p.27
Ddlxb3, Lb6a5; 28. Teldl, Lh3xg2+ (Kansrijke)
was direct De6:. bijv. e4, Pd4, Dxb7 Pxf3)! 29
Kflxg2, Df5e6. 30. e2—e4, Pc6—d4; 31. Db3xb7
d5xe4; 32. Db7xe4, De6xe4; 33. f3xe4, Pd4—e2
34. Tel—c4, Pe2—c3; 35. Tdl—d2. Pc3xe4; 36
Td2c2, Pe4xg3 (Na de dameruil heeft Mecking
geforceerd een pion gewonnen. Hij had dit ook -
■n veiliger kunnen doen door Txd3 Txe4. Txa?
■naar of dit genoeg is voor de winst?) 37 Pd3cf
Pg3—h5: 38. Lf4—e3. Td8—e8: 39. Kg2—f3. La5-
06 (In aanmerking kwam f5 gevólgd door Pf6t
40. a3-a4, g7—g6. 41. Le3—f2, Te8—e7; 42. Tc2—b2
(Hier werd de partij afgebroken en blijkbaar door
Mecking niet goed geanalyseerd. Zijn pluspion
heeft misschien geen winstwaarde maar hij onder
schat de grote troef van zijn tegenstander: diens
vrije a-pion. Correct was La5 of Lxc5 geweest).
42Lb6d8?43. Tb2—b7!, Kh8—g8; 44.
Pc5d7f6f5 (Op Kf7 wint Lc5 en op Ta6 be
slist Tc8). 45. Tb7b8, Ta8xb8; 46. Pd7xb8, Ld8—
c7 (Inleiding tot het verkeerde plan want nu rukt
de a-pion onweerstaanbaar op). 47. Pb8e6,
Te7—e8: 48. a4—a5. Lc7xh2; 49. a5—a6, Kg8—f7.
50. a6a7, Te8—a8 (Lc7, Tb4, Ta8 anders Pb8
Tb7 en wint). 51. Tc4d4!, g6g5 (Zwart is ver
loren want de vrijpion kost een toren: Ke8, Td8-H
enz. of Lc7, Td7+ enz.) 52. Td4d8. Ta8xa7:
53. Lf2xa7, g5—g4+; 54. Kf3—g2, Lh2—f4; 55.
Td8—d7 Kf 7g656. La7—d4, h7—h6; 57.
Td7d5, Lf4g5; 58 Pc6—e5 Kg6—h7; 59.
Td5—d7 Kh7g8: 60 Pe5—f7. Fh5—f4+; 61.
Kg2—h2. Pf4—e2; 62. Pf7xg5, h6xg5; 63. Ld4—e5.
^wart geeft het op.
door H. W. FILARSKI
ROBOTS?
In mei zal te Las Palmas in Spanje de „Worlr
Jlympiad Pairs" worden gehouden. In 1966 won-
ïen te Amsterdam Kreyns-Slavenburg de werell-
itel die zij in 1970 te Stockholm moesten afstaan
jan de Oosten rij kers Babsch— Manhadt. Wellicht
nog belangrijker dan de sportieve strijd aan de
bridgetafels zal de behandeling zijn van een voor
stel ingediend door de Amerikaanse president dei
World Bridge Federation, om tijdens de jaarlijkse
wereldkampioenschappen voor landenteams maat
regelen te treffen dat de partners elkander tijden,
de match niet meer kunnen zien en horen! Ener
zijds moet dat bereikt worden door een diagonaals-
gewijze opgehangen scherm boven de tafel, ander
zijds door het gebruik van de z.g. „bidding-boxes"
een viertal aan de tafels bevestigde doosjes waaruit
elke speler op eenvoudige wijze zijn gedrukte
„bod" tevoorschijn kan halen en dan op tafel legt
Het voorstel wordt verdedigd op grond van „be
scherming" van de topspelers die in de loop der
tijden al teveel aan verdachtmakingen hebben
blootgestaan. In ettelijke landen echter heeft het
een storm van verontwaardiging teweeggebracht
en werd reeds met terugtrekking uit grote wed
strijden of zelfs met uittreding uit de WBF ge
dreigd.
De simpele waarheid dat topspelers zich behoren
en moeten kunnen gedragen als de talloze „onbe
kenden" die in huiskamer of kleine toernooien hun
partijtjes spelen en omgekeerd, dat die kleinere
spelers en speelsters een voorbeeld behoren te ne
men aan de gedragingen van sterren uit de inter
nationale arena, wordt daarbij volkomen genegeerd
De achtergronden van het voorstel berusten zeker
ook op professionele motieven. „Winnen" van een
of ander wereldkampioenschap betekent in sommige
tanden en in het bijzonder in de Ver. Staten
groot financieel voordeel in de vorm van verkoop
van boeken, het schrijven van artikelen, lessen ge
ven en overal tegen voordelige „condities" uitge
nodigd worden om mee te doen aan toernooien. Op
dit gebied bestaat er nauwelijks verschil met het
professionalisme in talloze andere sporten en spe
len.
Hoewel het nog zeer te bezien valt of het voorstel
een meerderheid van stemmen zal halen, lijkt toch
het moment aangebroken dat er een scheidslijn
getrokken moet worden tussen de al dan niet ver
meende zakelijke „belangen" van een groepje top
spelers en het voor vele honderdduizenden ro
boeiende „gewone" bridgespel. Wanneer de WBF
met alle geweld van spelers „robots" wil maken,
moet zij maar een computer-toernooi gaan uit
schrijven Voor mij blijft nog altijd de sociëteits
bezoeker sympathiek die na afloop van het bieden
tot zijn tegenstanders zei: Graag nog even een
herhaling van het biedverloop, maar dan wèl met
dezelfde intonaties als daarnet! Die meneei en die
tegenstanders zullen de internationale arena nim
mer halen en als zij het ooit tóch zouden doen
zijn ze zeker voldoende bijgeschaafd om zichtbaar
én sportief hun tegenstanders tegemoet te treden'
