Goddelijke
vonk
overbodig
GLOBAAL GESPROKEN
Verrassend winkelen met kunst
BOEKEN, DIE KOMEN
WE „HANGEN" MAAR
„BEHOEFTE
AAN OPEN
ADVIES"
Jerven Ober:
kunst
cultuur
ijdschrift
FELIX THIJSSEN SCHREEF SCENARIO VAN: DE DOKTER VERZUIPT
■'«'■■"■"""'fisil, -urag
oek
ota bene
Zaterdag 23 februari 1974
te* te te
HET BRABANTS Kameror
kest gaf op 24 febr. 1948 het
eerste concert. Daaruit is Het
Brabants Orkest ontstaan, dat
het komende seizoen zijn 25-
jarig bestaan viert.
LITERAIRE middag op zonr-
dag 24 febr. van 12.00-15.00
uur in museum Boymans-Van
Beuningen te Rotterdam. Na
afloop discussie met leden van
letterkundige workshop van
Rotterdamse kunstkring.
WERKTE ATER heeft de
3000,van de verleende Van
Dalsumprijs overgemaakt op
de rekening van Nieuw Den
nendal.
MARIUS Bauer 200 eisen,
aangevuld met schilderijen en
aquarellen van 1 tot en met 23
maart bij kunsthandel Borzo
in Den Bosch.
a CINEMANIFESTATIE, dit
jaar voor de vijfde keer, van
16 tot en met 23 oktober in
Utrecht en Eindhoven. Ge
streefd wordt daarbij o.a. naar
de première van tenminste 20
Nederlandse films.
a ALFRED Mazure, schepper
van de bekende stripheld Dick
Bos is in Londen overleden.
HET GETEKENDE leven
van Breitner, zal de film he
ten, die Gerard Rutten gaat
maken over deze schilder.
BOERENGROND, een expo
sitie van de Ned. Kunst Stich
ting, wordt voor het eerst in
het zuiden getoond in het ge
meentehuis van Oudenbosch;
van 1-15 maart.
t DAVID Rakaia ('28 geb. im
Wenen, '38 naar Israël) toont
schilderijen en grafiek in De
Beyerd te Breda; tot 18
maart.
TURKS FRUIT, de film staat
op de nominatie voor een
Oscar (buitenlandse films).
NEE, in de vorige week
besproken film Westworld
ls geen deel (i.e. de decadente
Romeinse wereld) geknipt.
De foto's daarvan in Playboy
zijn door het tijdschrift op de
set geënsceneerd. Dat deelt de
filmmaatschappij mee.
TONEEL-spelers mogen in
het vervolg uit de school klap
pen. In het arbeidscontract
wordt niet meer opgenomen,
dat geen mededelingen mogen
worden gedaan aan derden
over interne conflicten.
HET LIED als basis voor de
muzikale vorming Onderwerp
studiedagen op 8-9 maart in
Amersfoort van de Gehrels-
en Wardvereniging (inl. tel.
040-414195).
„Ik denk niet, dat de men
sen, die het boek gelezen heb
ben teleurgesteld zullen zijn.
IIELP! DE DOKTER VER
ZUIPT is geen chronologische
verfilming van het boek ge
worden dan is het niet om
aan te z,cn ok geen banale
lol. De film ademt wèl de
sféér van het boek; de sfeer
van het sprookje. Ze geeft
méér dan het boek; is leuker".
FELIX THIJabEN, die weet
wat boeken-schrijven is (zijn
25e staat op stapel) maakte het
scenario voor Help! de dokter
verzuipt. „Maar", vervolgt hij,
„een scenario maken is toch
wel iets anders dan een boek
schrijven; een totaal ander
vak, een structuur-vak.
Ik heb er profijt van voor
de struotuur van mijn boeken:
De Mark Stevens Science Fic
tion serie, de Rob Staalmanse
rie, de Vince Robbers Wes
ternserie en de Stekelbaarsjes
kinderboeken onder auteurs
naam Philip van Akooy". Is
een boek schrijven het werk
van één man, een scenario
maken is echter het werk van
een team; althans dat zou het
moeten zijn. En dat is het
voor De dokter ook ge
weest".
Felix loopt op klompen ach
ter zijn eigenhandig verbouwde
boerderij aan de Lingedijk in
Acquoy, nabij Leerdam. Hij is
bezig te wroeten in zijn krui
dentuin, temidden van fruitbo
men, pruimen-rumconfiture en
peren-whisky-j am zijn twee
specialiteiten van zijn huis.
Het is rond 11 uur: hij is
juist op. Iedere avond om 11
uur gaat hij achter de typema
chine zitten werken aan zijn
boeken, scenario's, hoorspelen,
vertalingen etc. Tot diep in de
nacht. „Schrijven is mijn vak.
Ik doe het beroepsmatig en zit
niet in een ivoren toren op
inspiratie te wachten. Heb wel
artistieke aspiraties, maar zit
niet uit te kijken naar een
goddelijke vonk. Hoe meer ik
schrijf, hoe rijker de bron
wordt. Ik stimuleer invallen
door gewoon te werken, 's
Nachts wordt je niet gestoord;
met name niet door de zon,
waar ik in dit prachtige land
schap dan maar steeds op af
wil.
Ik denk daarbij niet zó com
mercieel; moet er op de eerste
plaats zelf plezier in hebben.
Het gras zien groeien, vind ik
belangrijker dan maatschappe
lijke verworvenheden. In de
film laat Martine Bijl, als on
derwijzeres de kinderen luis
teren naar het groeien van het
gras, wat „realistische" reac
ties oproept. Deze en ande
re „filosofietjes" heeft Felix
in het scenario van De dokter
verweven. „Martine komt
meestal nogal neutraal over",
zegt hij, „maar in deze film is
ze in een wat Renoir-achtige
sfeer gezet, waardoor ze zeer
persoonlijk wordt".
De man op klompen zo
staat hij in het dorp bekend.
Ook al is hij lid geworden van
de plaatselijke schaakvereni
ging, maar een paar mensen
kennen zijn schrijvers-activi
teiten. Het is niet bekend, dat
regisseur Nikolai van der
Heyde, producers Henk Bos en
Jan Dorresteijn veertien dagen
lang op de boerderij met Felix
samen (team) het scenario
hebben opgebouwd. „Het boek
heb ik maar één keer gele
zen", zegt Thijssen, „kijk daar
ligt het nog". Op de deur zit
ten nog grote lijsten van de
eerste opzet, „van de acteurs,
die gevraagd zouden worden.
Willeke van Ammelrooy, Mar
tine Bijl, Jules Croiset, Piet
Hambergen e.d... ze kwamen
naar de boerderij om de zaak
door te spreken. „Je incasse
ringsvermogen moet groot zijn
als scenario-schrijver. Doe ik
hoogstens één maand over het
schrijven van een boek (moet
er ongeveer dertig op de
markt hebben om van het
schrijven te kunnen leven),
het scenario is wel een keer of
acht in de prullemand gegaan.
In teamverband wordt je ei
gen egootje afgeknabbeld. Is
het meestal zo, dat eerst ie
mand een scenario schrijft, dat
door een regisseur verfilmd
wordt, bij De dokter is vanaf
het begin iedereen erbij be
trokken geweest. Soms moest
er gestemd worden". Tegeno
ver de noodzakelijk com
merciële denkers Henk en
Jan stonden Nikolai en ik als
situatie-sfeer denkers. Het
boek van Kortooms is een
fragmentarisch humoristisch
boek over merkwaardige men
sen. Een film vraagt om een
thema en sfeer. Ik heb er veel
van geleerd al was tijdens het
werk een van de slagzinnen:
„Mijn naam is Remmington"
(schrijfmachine). Zo voelde ik
me ook.."
„Het boek speelt in de Peel,
maar deze is kapot en voor
filmopnamen niet meer ge
schikt. Daarom kwamen we
terecht in de buurt van Til
burg (o.a. in Oosterhout). Het
zigeunerkamp is nu b.v. zo
geweldig, dat de echte zigeu
ners die meespelen zeggen:
het is echter dan echt. Die
zigeuners spelen overigens
formidabel. Hun enige op
dracht was op gegeven mo
ment: redt de dokter. Het is
geweldig wat ze allemaal ver
zonnen. Jurgen Persson, die
met zijn camera in het water
stond, heeft het geniaal ver
filmd. Ja, ik ben, na wat sleu
telen wel content over de film,
zoals hij er nu uitziet. Een
fijne film voor het hele gezin.
Het maken van een komedie
is overigens wel het moeilijk
ste om mee te beginnen; zou
liever begonnen zijn met een
thriller". Er liggen alweer een
viertal scenario's op de plank
waarvoor belangstelling be
staat. Onder anderen een over
homofielen-vervolging in de
17e eeuw. „Toen ik deze
schreef, merkte ik hoe auditief
Ik ben opgesteld. Hoorde daar
bij steeds muziek van Ravel.
Achteraf werd me verteld, dat
Ravel een homofiel was en
daarmee zeer veel last gehad
heeft", vertelt Felix.
Felix Thijssen werd op 24
november 1933 in Rijswijk ge
boren uit een geslacht van
schrijvers-journalisten, musici,
notarissen en zeevarende
avonturiers. Hij werkte in een
limonadefabriek (na zijn mid
delbare opleiding in Frankrijk
voltooid te hebben), bij een
boer. in een filmstudio, stu
deerde journalistiek en kwam
op de kunstredactie van Het
Binnenhof in Den Haag, was
luitenant bij de voorlichting in
militaire dienst en vervolgens
weer dagblad-redacteur (o.a.
filmredacteur bij Het Cen
trum, Utrecht). In '71 zegde
hij de journalistiek vaarwel en
is sindsdien alleen bezig met
schrijven en vertalen (o.a.
Margaret Forster, C. Gaskin,
Arthur Clarke, Helen Mclnnes
en Duchesne). In 1971 ver
schenen de twee eerste delen
van zijn SF-serie over de ruim
teverkenner Mark Stevens, De
dreigende zon en de Schadu
wen op Aries; in '72 volgden
De Vikingen van Tau Cetie en
Het brein in de Krabnevel.
Boeken die lopen als een
trein.
„Behalve de oudere Carl
Lans ben ik, geloof ik, de
enige Nederlander, die SF
schrijft van langere adem. De
BRT maakte onlangs een half
uur-durende documentaire
over deze boeken en ook de
NCRV heeft er onlangs (o.a.
interview met mij) aandacht
aan besteed. Opvallend is
vooral de belangstelling in
Zuid-Nederland. Hoe zou dat
komen"?, vraagt Felix zich af.
„Ik heb altijd belangstelling
voor SF gehad; je hebt er de
vrijheid in om andere samen
levingsvormen in uit te broe
den. Het eigen SF-taaltje is
me vertrouwd. Mijn SF staat
in duidelijke relatie tot de
wetenschap en de techniek en
is in feite niet meer dan een
hypothetische ontwikkeling
ervan. Daarbij leeft het geloof
in een volwaardige mens
Middelbare scholieren maken
scripties over mijn boeken".
Felix laat er één zien, die
uiterst conscentieus is uitge
werkt.
In Antwerpen bestaat een
meisjes fan-club rond zijn
Vince Robbers Westernserie.
„Iedere week schrijven ze. We
hebben nog nooit zo iets goeds
gelezen, schreven ze. Dat is
natuurlijk ook zo", lacht Felix.
„Ik sta achter elk boek, ook al
weet ik, dat ik een brood
schrijver ben. Mijn Rob Staal
man-serie-jongensboeken voor
12-18 jaar heb ik voorlopig
afgesloten, maar volgend jaar
komen er alweer pockets van
uit".
Wat is het geheim van dit
succes? Van Felix Thijssen,
die in enkele jaren een 25-tal
goed lopende boeken op de
markt bracht? Waarschijnlijk
weet hij daarin iets over te
brengen van zijn eigen „spel
met het leven", waarvan je de
sfeer proeft op zijn boerderij
in Acquoy en waarvan de ko
mende week (première 28
febr.) waarschijnlijk ook iets
zal overkomen in de film
Help! de dokter verzuipt.
Henk Egbers
SAMENSPEL-12: „Veel
vernieuwingsplannen zijn geen
echte doordachte vernieuwings
plannen maar wanhopige re
acties op een gevoel van onbe
hagen. Een kat in het nauw
maakt nu eenmaal gekke
sprongen. Vandaar dat ik zeg:
leg de hele zaak plat. Erken
met elkaar dat we in een vol
ledige impasse zitten. Dan
sluiten we de scholen en zeg
gen tegen de leraren en de
leerlingen: ga nou eens een
jaar doen waar je zelf zin in
hebt, waar je zelf lol in hebt",
aldus Huub Penders, directeur
van het Instituut Voor Voort
gezet Agogisch Beroeps On
derwijs, tegen Wim Odé. Wil
lem de Regt meent in „Gezin
en school zijn nog steeds ge
scheiden werelden", dat de
huidige ouderparticipatie aan
de school een grote truc is
om wezenlijke veranderingen
tegen te houden. Dr. M. Slote-
maker de Druine in „Opvoe
ding tot vrijheid" o.a.: „Het is
hekend dat de vrijheidsidee
door bepaalde groepen zodanig
wordt geannexeerd, dat ze
zich juist in die vrijheidsidee
collectief bevestigen; met het
gevolg dat de outgroup des te
scherper wordt afgewezen".
Ben Bos schrijft over „Zoals
de leraren zijn, zo zijn de
leerlingen" en Vera Assel-
bergs vraagt zich af wat zijn
de „Functies van de kunstzin
nige vorming in het onderwijs.
Een goed nummer van dit
tijdschrijft (Samenspel, Zand
pad 28, Maarssen).
DE REVISOR-2: Al beter
dan de eerste aflevering. Met
o.a. toespraak Peter Handke
bij Büchnerprijs: „Mijn weer
zin tegen het uitgekookt red-
nerende geweld van de macht
:s onoverwinnelijk". H. Ver
daasdonk in „Echte avant-gar
de" over de eigenschappen van
recensies en Ron Baal in
„Ach, meine Sprache wird
nicht verstanden" over eigen-
Schappen van reclamefilms
(„een bron van verbijstering
en voortdurende ontdekking).
D Spinalta leidt in drie ver
taalde gedichten van Aubrey
Beardsley, terwijl Kopland,
Van Geel, Kuijper en Korte-
£"eg voor „gedichten" zorgen.
Proza-bijdragen van Jan Don
kers (Ouders van nu). Hans
Pjomp en Willem van Matsen.
Pieter Holstein maakte een fo
tostrip over Het Raam. De ru
brieken Boekbesprekingen en
Gemengde Gevoelens zijn le
zenswaardiger geworden. (De
Revisor, postbus 5176, Den
Haag).
„De kloof tussen het mu
seum en het publiek is enorm.
De eerste resultaten van dit
experiment wijzen er op, dat
het Van Abbemuseum een
nieuw publiek heeft gewon
nen, dat nog nooit een stap
hier over de drempel had ge
zet. Bovendien lijkt het erop,
dat publiek tijdens de wat
agressieve museumpolitiek
van Leering weggebleven, te
rugkomt. Ja, een klein stukje
kloofoverbrugging".
Dat vertelt het hoofd van de
educatieve dienst van het mu
seum JERVEN OBER. Het ex
periment WINKELEN MET
KUNST is een idee van gast-
directeur van deze expositie:
Hotze Tolsma, hoofd afdeling
rondleidingen van de gemeen
te Amsterdam.
Ieder jaar presenteert het
Van Abbemuseum een deel uit
de eigen verzameling als een
aparte expositie. Nu, met na
me de christelijke fracties
(CCP) van de gemeenteraad
Eindhoven, de veelbelovende
uitbreiding van het museum
(de voorbereiding ervan had
al enkele tonnen gekost, met
instemming van de raad) defi
nitief heeft afgestemd, zal de
ze methode voorlopig wel no
dig blijven. De opzet was im
mers dat de niet onbelangrijke
eigen verzameling een vaste
plaats zou krijgen in het be
staande gebouw. Werden de
vorige exposities samengesteld
op basis van persoonlijke keu
ze van Frenken, Boezem,
Fuchs en Beeren, Tolema zei:
„Ik ben niet belangrijk, maar
het publiek is belangrijk". Zo
vertelt Ober. „Er is bij het
publiek behoefte aan open ad
vies. Daarom werd deze keer
gekozen voor een duidelijk
educatief project. Het doel
was daarom niet een represen
tatieve keuze te maken. Wel:
de mensen op het visuele vlak
middelen verstrekken voor
zelfstandig leren denken en
omgaan met de leefwereld".
Ogenschijnlijk hangt er een
„normale" collectie, met na
men als Bram van de Velden,
Morris, Bonies, Indiana, Bacon,
Dubuffet, Werkman, Lissitzky,
Mondriaan, Nagy, Doesburg,
Van der Leek, Constant, Appel,
Alechinsky, Lucebert, Kandins-
ky, Gris, Braque, Permeke etc.
Voor „kenners" dus grote na
men. De presentatie is echter
m de winkelsfeer gehouden.
Een winkelstraatje; balies met
als in warenhuizen foto's
van „uw gastvrouw-heer" e.d.
Een huis-aan-huis-reclame-
krant ligt in dezelfde sfeer.
„Winkelen sluit aan bij een
dagelijks levenspatroon, bo-
vendien is het een typisch
Brabantse uitdrukking voor
zo-maar-wat-rommelen" ver
duidelijkt Jerven Ober. In ze
ven winkels in het Eindhoven-
se winkelcentrum zijn zeven
zwart-wit reprodukties opge
hangen; keuze uit de 62 ge
presenteerde werken. „Onmid
dellijk kwam b.v. een winke
lier met heel zijn gezin naar
het museum, waar het nog
nooit geweest was; toch eens
zien hoe die Picasso in mijn
etalage er écht uitziet. Zo
werden veel nieuwe mensen
naar het museum gedreven",
aldus Ober. Daar kwam bij
dat de bevolking via een keu
zebon haar voorkeurstem op
een bepaald schilderij kon uit
brengen. De uitslag was bepa
lend voor een vernieuwde pre
sentatie van de expositie. „De
uitslag was verrassend. Dat
Die macht der Musik (1918)
van Kokoschka eerste zou
worden hadden we verwacht",
zegt Jerven Ober, De mensen
komen op de kleuren af. Maar
dat een Jaap Wagemaker ('65)
tweede zou worden, was een
verrassing. Mare Chagal
(1911) als drie, is ook volgens
de verwachting. Vier was een
Picasso (1929), vijf Appel
('65), zes Miro ('68). Maar,
dat Rooskens, voor het publiek
een minder bekende Cobraïst,
eindredactie
henk egbers
De beloofde nadere informa
tie over pas verschenen of
(meestal) nog te verschijnen
boeken in de naaste toe
komst:
ACH JA DE JAREN
VIJFTIG, een boek dat aan
sluit bij de Vara-serie „De ja
ren 50 in doorsnee", onder re
dactie van hetzelfde team:
Dick Slootweg, Willem van
Beusekom en Co de Kloet,
verschijnt bij de Wetenschap
pelijke Uitgeverij. In dit fonds
verder o.a. VROUWEN VAN
HET WILDE WESTEN van de
auteur van „Begraaf mijn hart
bij de bocht van de rivier":
Dee Browe, Van Herman Ver
haar: FRANZ KAFKA OF
SCHRIJVEN UIT ONMACHT;
een kritische kerkgeschiedenis
werd geschreven door K.
Deschner onder de titel AN
DERMAAL KRAAIDE DE
HAAN; Gerrit Komrij en
Martin Ros brachten een ver
zameling ongehoorde cultuur
curiosa bijeen: DE RATTEN
VAN PARIJS, tenslotte een
nieuwe Nieuwspoortreeks
(discussie en opinievorming
over communicatie- en publi
citeitsmedia); de eerste de
len zijn van Kees Brants:
JOURNALISTIEK ONDER
STEBOVEN (afhankelijkheid
en manipulatie in de media)
en Jan Tromp: GEKONKEL
OM DE KABEL (commercieel
machtsvorming in een nieuwe
medium).
Uitg. Helmond kondigt
(voor mei) aan het lang ver
wachte boek van S. Zoetmul
der: DE BRABANTSE MO
LENS, over alle nog bestaande
Brabantse molens. Ondanks
medewerking van het provin
ciaal bestuur f 55,-. Verder
o.a. een boek van de Bossche
kenner W. Theunissen over
IKONEN en van Anton van
Oirschot: PLAATSELIJKE EN
GEWESTELIJKE SPECIALI
TEITEN IN NEDERLAND,
150 typische Nederlandse spe
cialiteiten op gebied van an
tiek, volkskunst, dranken, kle
derdrachten etc.
Standaard uitg. heeft o.a. in
de voorjaarsaanbieding zitten
ongebundeld werk van Dubois,
Holsbergen, A. v.d. Veen,
Kossmann, Polet e.a. in VER
HAAL NOG ES WAT (2) on
der redactie van Wim Haren.
De moeilijkheden van drie
jonge mensen bij het opgroei-
mgsproces beschrijft Willy
Spillebeen in drie samenhan
gende verhalen: DRIE KEER
DREMPELVREES; vijf nieuwe
deeltjes in STANDAARD
TWEEDE WERELDOORLOG
IN WOORD EN BEELD en in
de Standaard Sportreeks een
handleiding over KARATE (F.
van Haesendonck) en NIEU
WE AëROBICATRAINING
(van dr. Cooper).
De omstreden nieuwe van
Solzjenitsyn (aanleiding voor
zijn uitwijzing) DE GOE-
LAG ARCHIPEL wordt door
uitg. De Boekerij voor komen
de zomer in een Nederlandse
vertaling aangeboden; verder
o.a. Bernard Frizell: DE
VLUCHT VAN DE GENE
RAAL, gebaseerd op de wer
kelijke ontspanning in '42 van
generaal Henri Giraud en het
geestige boekje DIEREN ON
DERONS van de tekenaar Je
an Effel; dieren in een mense
lijke situatie.
Uitg. Contact met drie klin-
icende namen op de stoep: Do
ns Lessing: DE ZOMER
VOOR HET DONKER (The
summer before the dark); Iris
Murdoch: DE ZWARTE
PRINS (The black prince) en
Muriel Spark: DE BROEIKAS
BIJ DE RIVIER (The hothou
se by the East River); verder
een selectie uit de beste ver
halen van Aldous Huxley:
NONNEN AAN DE LUNCH,
een nabije toekomstroman
over de botsing van een godlo
ze kerk en een nieuwe encla
ve van reactionaire monniken
in Ierland van Brian Moore:
KATHOLIEK (Catholics);
Will Gunnewegh en Henk Ui
lenbroek schreven voor Con
tact: SPION VAN HET KO
NINKRIJK, verbijsterende
onthullingen over BID en
BVD en hun horigheid aan de
CIA, prof. F. Hoefnagels: DE
STRAF (een oergevoel in de
wijsvinger), een verkwik-
kend-pessimistisch essay over
de eeuwenoude pogingen om
straf te vermenselijken en een
bundel oorlogsgedichten van
Vietnamvel Tanen in DE
DOOD IN HET VAT.
Bij Elsevier: een nieuwe
bundel verhalen en beschou
wingen van Heinrich Böll.
BLEKE ANNA, generatiecon
flict t.a.v. vraagstukken rond
onderwijs en opvoeding in een
bij de eerste zeven zou zijn,
was ook een verrassing, In de
laatste week van de tentoon
stelling (t.m. 31 maart) wordt
de presentatie nogmaals ge
wisseld op grond van voor
keurstemmen van Eindhovense
scholieren.
De keuzebonnen werden dik
wijls volgekrabbeld met op
merkingen. Daarom liggen er
nu blocnoten in het museum,
waarop iedereen zijn ontboe
zemingen kwijt kan. Daar
wordt druk gebruik van ge
maakt. Vijf (CRM) stagiaires
(kunsthistorie-studenten uit
Utrecht en Nijmegen) begelei
den het publiek bij het ont
dekken van zijn, vooral emoti
onele, reacties en het achter
halen van motieven (motiva
tie). „Wat speelt zich af bij
het maken van een keuze?"
Zowel voor de stagiaires als
het publiek een verrijkende
ervaring.
„De resultaten van het ex
periment zijn verrassend. Deze
test-case zal zeker gevolgen
hebben voor de verdere aan
pak bij tentoonstellingen",
concludeert Jerven Ober.
H.E.
Eerlijk is eerlijk. Op 2 fe
bruari stond op deze plaats
het advies, dat de Raad voor
de Kunst aan de minister van
CRM gaf over Zuidelijk To
neel Globe in verband met
subsidiëring (Globe zonder ge
zicht). De reactie van Globe
op dit advies was me toen niet
bekend. Frits Bloemkolk, za
kelijk leider van Globe, stuur
de deze nu toe. Daarin staat
o.a. te lezen dat het bestuur
van Globe meent, dat het ad
vies uitgaat van vooropgezette
„conclusies", zonder over ade
quate, motiveringen, argumen
ten en evidente voorbeelden te
beschikken. „Vandaar dat het
hele raoport, voorzover het
aan Globe is gewijd, gespeend
is van enig bewijs voor welke
bewering dan ook. Deze wijze
van „denken", aldus de reactie
„komt vandaag de dag meer
voor. Wen wil iets niet
(meer); heeft geen of onvol
doende grouden om dit' aan te
tonen en hanteert dan maar
ongenuanceerde kreten, die
het ontbreken van argumenten
dienen te compenseren. We
zouden het rapport, zo het was
uitgebracht door een aantal
willekeurige lieden, ongetwij
feld tot object van onze spot
lust hebben gemaakt", schrijft
het bestuur aan de minister
van CRM „Nu het echter is
uitgebracht door het officiële
adviesorgaan van de minister
voor Cultuur, Recreatie en
Maatschappelijk Werk, moeten
wij een ernstig protest laten
horen. Het is niet toevallig,
dat in meer dan één toneel
groep grote ontstemming
heerst over de uitgebrachte
rapporten". Globe's bestuur
wijst er nog op, dat de advies
commissie voor een deel is
samengesteld uit belangheb
benden van de te beoordelen
gezeischaopen. „Wij achten dit
onjuist. Zelfs de schijn van
subjectiviteit of vooroordeel
dient vermeden te worden".
Dit antwoord klinkt hier en
daar een beetje arrogant, maar
je kunt het je voorstellen
wanneer je het rapport van de
Raad voor de Kunst leest. Het
bestuur van Globe ontzenuwt
dit meestal terecht als onge
motiveerde kretologie, maar
ontkomt zelf ook niet hele
maal aan het gevaar van kre
ten met kreten beantwoorden.
„Wij betreuren het dat via
volzinnen, de zo vereiste dui
delijkheid niet gegeven wordt.
Wel geeft zij (afd. toneel van
de Raad) weinig blijk van
kennis van zaken waar het de
functionering van een toneel
gezelschap betreft", zo wordt
gezegd. Globe is o.a. verbaasd
over de uitlating, dat het ar
tistieke niveau dat gepre
senteerd wordt niet haal
baar blijkt bij gebrek aan een
sterk tableau. De pers- en pu
blieksreacties zijn wel anders,
zo staat te lezen. Verder zei
de Raad: „Van enige bewust
wording omtrent datgene,
waarmee men bezig is, blijkt
uit de taakstelling niets". Glo
be: „Blijkbaar ontgaat het de
afdeling Toneel van de Raad,
dat er ook in de toneelwereld
mensen zijn, die zich reeds
bewust zijn van taken, die zij
op zich genomen hebben" etc.
etc. Van belang is nog de op
merking: „Zodra de regio", al
dus Globe, „te kennen geeft,
dat er in het beleid verande
ringen plaatsvinden, zullen be
stuur en directie elk binnen
het eigen autonome kader
daar a.iekwaat op reageren en
daar melding van maken in de
taakstelling" We wachten
daarom nogmaals met interes
se op het rapoort van de com
missie Van Dijk, die inmiddels
klaar is met haar werkzaam
heden rond de taakstelling van
het beroepstoneel in Bra
bant.
Rond Proloog was het vrij
stil. De Raad voor de Kunst
heeft de minister nog geen
advies kunnen geven omdat
hij nog niet over voldoende
gegevens beschikt. Nieuwe
produkties zijn er nog niet
geweest, al staan er een paar
op stapel. Dezer dagen kregen
we een vrij uitvoerig stencil
in de bus, waaruit blijkt, dat
de oppositie tegen dit gezel
schap niet stil zit. Het stuk
noemt een groot aantal feiten,
die getuigen van kennis, die
moet komen van een insider.
Het stuk eindigt met: „Helaas
een anoniem verhaal. U be
grijpt natuurlijk waarom. Be
lastinggeld, ook het uwe,
wordt volgens duidelijke tech
nieken en geraffineerde infil
traties bij schoolkinderen ge
bruikt om de maatschappij
omver te werpen. Subsidie aan
Proloog betekent het financie
ren van ons aller ondergang".
Deze nogal paniekerige reactie
is niet nieuw. Wat de rest van
de inhoud betreft: helaas op
anonieme verhalen gaan we
niet verder in. Misschien wil
de schrijver zich althans aan
de krant bekend maken?
Proloog heeft deze week ge
reageerd op een voorstel van
B. en W. van Eindhoven, dat
subsidie aan Proloog moet da
len, omdat de groep in de
toekomst niet in het basison
derwijs zal kunnen spelen. Dit
voorstel wordt voorbarig ge
noemd, omdat overleg daarom
trent bij CRM e.a. nog bespre
kingen gaande zijn. De lust
om met Proloog in discussie te
treden vergaat je trouwens,
door dwangmatige manier van
polemiseren en polariseren.
Dat proef je aan de wijze
waarop Loek Zonneveld tek
sten en materiaal over Proloog
bijeengebracht heeft in het
dezer dagen verschenen Boek
(bij Van Gennep) over To
neelwerkgroep Proloog. Daar
komen we op terug.
roman van Siegfried Lenz:
HET VOORBEELD; impressies
van Michel v.d. Plas, gebun
deld in EEN OOGJE OP EN
GELAND, van Jan de Hartog
een nieuwe, over enkele
maanden,: HET UITVERKO
REN VOLK; drs. M. Bijleveld
over de pogingen om bedreig
de dier- en plantensoorten te
redden in HOEVEEL ZIJN ER
NOG OVER? van Robert Pay
ne de volgende maand de Ne
derlandse uitgave van ADOLF
HITLER, een leven voor de
dood en van A. Sampson: ITT,
macht zonder grenzen (duiste
re rollen van ITT-concern).
In de Alpha-boeken-reeks
bij Bert Bakker de nieuwe
deeltjes o.a.: Jay Haley: DE
MACHTSPOLITIEK VAN JE
ZUS CHRISTUS; A. Janov:
DE OERSCHREEUW, het ge
nezen van de neurose; A. Lo-
wen: GENIETEN, hoe het te
bereiken?, Antje Kunstmann:
MEISJES, emanciperende
voorlichting en idem: JONG
GELEERD IS vrouwene
mancipatie en opvoeding. Van
Simon Vinkenoog b:engt Bak
ker: DE KUNST OM TE
STERVEN: van William Mor
ris: DE BRON AAN HET
EINDE VAN DE WERELD (1
en 2) en van Bent Claësson:
HET VRIJE BLIJE VRIJ
BOER, seksuele voorlichting
voor kinderen van 8 tot 13
Jaar.
Dit is één van de vele gehangenen, die Ruudt Wackers (32)
schilderde. Het doek maakt deel uit van een expositie, die deze
Limburgse Amsterdammer momenteel t.m. 17 maart heeft in De
Beyerd te Breda. Deze foto is de vorige week, wegens ruimte
gebrek. in deze krant weggevallen bij het interview, dat wij met
hem hadden. Het gesprek met deze intrigerende figuur stond
bovendien slechts in enkele edities. Ook de andere lezers willen
we hiermee wijzen op deze opvallende expositie. En mocht een
weg naar De Beyerd niet voor u zijn weggelegd, kijk dan naar de
KRO-tv op woensdag 27 februari om 22 uur; gedurende een half
uur wordt dan aandacht besteed aan zijn werk. Wackers is beze
ten met zichzelf en het thema van leven en dood bezig, via opval
lend grote schilderijen. In De Beyerd is een Zaal der Gehangenen
ingericht. Daarin vertellen, tegen zwarte wanden en via spiegels
de doeken zonder titels en één hangende sculptuur over de wij
ze, waarop mensen elkaar slachtofferen. Wackers, die ook bij
het schilderen spiegels gebruikt en de schilderijen op de kop
schildert, wil via dit spiegeleffect een perspectief geven aan tijd
en ruimte; het thema is tijdloos, is eigen aan de mens, zolang
deze bestaat. Ruudt Wackers weigert trendmatig te schilderen;
zijn doeken roepen reminiscenties op aan o.a. Goya en Bacon.
Hij onderkent dit, want deze „rebel van de Rijksacademie" leeft
uit de dynamiek van iedere dag. Dubbelogige zelfportretten kij
ken je aan op de tentoonstelling: Ruudt Wackers zelf verschuift
in de tijd en in de ruimte. Hij doet dit via hoge kwalitatieve
eisen aan zichzelf en zijn schilderkunstig talent. Dat is aanwezig.
