Frankrijk probeert zijn drie miljoen vreemde arbeidskrachten uit isolement te verlossen AMERIKAANSE HULP IN INDOCHINA NIET VOLDOENDE binnenland buitenland 1HBHI Gebundeld Lezen en schrijven Verbijsterend Tweede taal Strijkstok Arrestatie Kampen Werkloosheid ZUID-VIETNAM: Half blik melk Quang Tri Corruptie Medische hulp CAMBODJA: Vrijwillig Drielingen Ossewagen LAOS: Gezondheid (Van onze correspondent) PARIJS De racistische uitspattingen die zich sedert verleden zomer In Frankrijk ten aanzien van vreemde arbeiders hebben voorgedaan, hebben er toe ge leid dat de diverse aspecten van het probleem van de ar- beids-immigratie andermaal onder ogen gezien is. De com municatiemoeilijkheden van de immigranten worden als eerste aanleiding tot moeilijk heden gezien. Omdat zij de taal van het land waar zij leven en werken niet of maar zeer gebrekkig ver staan en nog minder spreken, ondervinden de immigranten mede ten aanzien van een machtige sociale groep (de in boorlingen van het „gastland") de behoefte om beveiligde structuren te scheppen: zij vormen groepen, hokken bij elkaar en leven tenslotte min of meer in getto's, hetgeen tot segregatie en racisme leidt. De „vreemde" gewoonten van zekere van deze immigranten komen uiteraard sterker naar voren wanneer deze in groe pen beleefd worden, en deze gewoonten irriteren de andere bevolkingsgroepen van het be- treffende land vaak hevig, hetgeen segregatie en racisme nog doet toenemen. Men heeft er nu over gedacht (met name in Zweden en in Frankrijk) om de allereerste aanleiding tot groeps- en get to-vorming te ondervangen zonder de immigranten even wel te willen beletten het ge zelschap van ras- en landgeno ten te zoeken. M.a.w. men is begonnen met de immigranten te alfabetiseren en de landstaal te leren. In Frankrijk werd dit aanvan kelijk (veelal belangeloos) door diverse organisaties on dernomen, maar thans zijn al deze activiteiten gebundeld in een onafhankelijk organisme, dat weliswaar samenwerkt met het Ministerie van Ar beid, dat de operatie groten deels financieert, terwijl het Ministerie van Onderwijs leer krachten en leslokalen ter be schikking stelt. De helft van de cursussen worden in scholen gegeven in de vorm van avondlessen, de andere helft wordt georgani seerd door bedrijven. Het is duidelijk dat bij de bedrijven die vreemde arbeidskrachten in dienst hebben, niet op de eerste plaats filantropische motieven in het spel zijn: ar beiders die de landstaal ver staan, verliezen veel minder tijd om een opdracht uit te voeren dan degenen die men vaak met gebaren duidelijk moet maken wat men van hen verlangt. Momenteel zijn er honderd zg. full-time leerkrachten en zes honderd, die in hun vrije tijd aan ruim 50.000 buiten landse arbeiders lezen en schrijven en Frans proberen te leren. De taak is alleminst eenvoudig en evenmin dank baar, hetgeen aan allerlei om standighedente wijten is, niet in het minst eraan dat de „leerlingen" veelal na een zware dagtaak (zij verrichten voor het allergrootste deel moeizame handenarbeid) zeer vermoeid zijn. Een aantal van de Afrikaanse arbeiders, die de cursussen volgen, zijn sedert zeven of acht jaren in Frankrijk, prak tisch zonder een woord Frans te kennen. Van één van hen wordt gemeld, dat hij sedert jaren via ondergrondse en bus naar zijn werk gaat, maar daarbij drie keer zoveel tijd als nodig verliest, omdat hij geen ander traject kent, als gevolg van zijn onvermogen te lezen of Frans te spreken. Men heeft nu vastgesteld dat in 240 uren 1200 Franse woor den en „bijbehorende gram matica" geleerd kan worden, hetgeen een soort „basis- Frans" is, voldoende om zich behoorlijk „te redden". De methode is uiteraard de audio visuele; men streeft geenszins naar volmaaktheid maar wil de immigranten op de eerste plaats een taaiwerktuig in handen geven, waarmee zij de voornaamste moeilijkheden kunnen overwinnen. Dit neemt niet weg dat de meth&de aan elke groep „leerlingen" aange past moet worden. Voor de Afrikanen moet deze aangepast worden aan hun ei gen taal, die vaak zeer arm is en veelal één woord kent voor uiteenlopende voorwerpen en één naam voor alle kleuren, waarin geen verleden of toe komstige tijd bestaat en waar alleen onderscheid gemaakt wordt tussen voltooide en on voltooide handelingen of ge beurtenissen. Andere bijkomstigheden zoals onbegrip voor grootten die het getal tien overtreffen, onkun de met het feit dat de kortste afstand tussen twee punten een rechte lijn is, maken het onderricht vaak bijzonder moeilijk. Bij de allermeeste „leerlin gen" stelt men zeer veel goede wil vast en elke vordering, elke stap blijkt een krachtige stimulans te zijn. De psycholo gische en sociologische gevol gen van het leren schrijven zijn vaak verbijsterend: in ge zinnen waar de tienjarige kin deren tot dusver alles moesten voorlezen en vertalen, de for mulieren voor de ziektewet enz. moesten Invullen (omdat zij immers naar school gaan), krijgt de vader na lezen en schrijven geleerd te hebben, weer veel van zijn (verloren) gezag terug, hetgeen de zinsstructuur op velerlei ge. bied ten goed komt. Inderdaad stelt men ook vul dat het isolement van dt vreemde arbeiders aanmerke- lijk doorbroken wordt, als zij het vermogen tot communie», tie verworven hebben, zoalz het overigens sedert jaar eg dag in Frankrijk bekend was dat er veel en veel minde: problemen van allerlei aard (en ook racistische) zijn met Noord-Afrikaanse arbeiders die in hun moederland no; Frans geleerd hebben. Hoewel er ruim 800.04(1 Noordafrikaanse arbeiders in Frankrijk zijn, is Arabisch niet de „tweede taal" van Frankrijk omdat een groot aantal van deze Noord-Afrika nen Frans spreekt. De „twee. de taal" is daarentegen Portu gees, uitgaande van de Un|. versiteit van Rennes, wordt nu in vele plaatsen een „omge keerde weg" bewandeld, nl vele Fransen die veelvuldig contacten met Portugese Im migranten hebben, Ieren Por tugees. NA "VREDE,, IN VIETNAM: 3 MILJOEN VLUCHTELINGEN (Van onze redactie buitenland) SAIGON Een jaar na het akkoord van Parijs zijn de bijna drie miljoen vluchtelingen in Indochina het treurige resultaat van een vrede die niet kwam en van beloften die niet werden nagekomen. Het zijn meelijwekkende mensen, achtervolgd, voortdurend op de vlucht, levend van Amerikaanse steunverlening, politiek uit gebuit, beroofd door corruptie in de regeringen. Zij worden ge dwongen slavenarbeid te verrichten, te bedelen, te stelen en te bedriegen om in leven te kunnen blijven. Het zijn zwervers, treurige mensen met vermoeide en vui le gezichten, die met gebogen schouders in de vluchtelingen kampen op de grond zittten. De situatie van de vluchte lingen in Zuid-Vietnam is zo slecht dat zelfs de minister voor vluchtelingenzaken Phan Quang Dan een snierende lach niet kan onderdrukken als hij een dik rapport opent op een pagina met een foto van presi dent Nguyen Van Thieu die verklaart: voorrang aan het weer inschakelen van oorlogs vluchtelingen. „Onze bijdrage is zinloos", zegt Dan. „Allemaal hebben ze in het openbaar gezegd, dat de zaak van de vluchtelingen de hoogste prioriteit heeft, maar toch hebben wij dit jaar maar 15 miljoen piasters (30.000 dollar) gekregen". Ook in 1974 zullen de Vere nigde Staten het overgrote deel van de steunverlening aan de vluchtelingen op zich nemen met een bijdrage van 93 miljoen dollar aan Zuid- Vietnam. Maar dit is slechts een gering gedeelte van de in totaal 1,5 tot twee miljard dol lar die de Verenigde Staten zullen steken in militaire en economische hulp aan Zuid- Vietnam. Dan wijst er op dat van het door Zuid-Vietnam beschik baar gestelde geld - dat in 1973 nog 92.000 dollar bedroeg - niets naar de vluchtelingen gaat. Het is allemaal bestemd om de activiteiten van de staf van 100 mensen vain Dan te betalen. De bijdrage van Zuid-Viet nam bedraagt slechts drie tienduizendste van de buiten landse hulp, aldus Dan, het fundamentele principe van elk buitenlands hulpverleningspro gram is dat het ontvangende land moet trachten om een relatief gelijke bijdrage te le veren. Dus de beslissing om in de begroting de toewijzing aan het ministerie voor vluchtelin genzaken te verminderen zou wel eens het programma van steun zoeken in het buitenland In moeilijkheden kunnen brengen. Volgens Dan wil de regering hem niet meer geld geven, omdat deze vindt dat de Ame rikaanse hulp al voldoende is. Maar ik blijf volhouden dat wij meer moeten bijdragen, zodat de Amerikaanse belas tingbetaler geen verkeerde ideeën krijgt. Anders zal hij er genoeg van krijgen hier voor te betalen. Projecten voor de opvang van vluchtelingen in Cambod ja krijgen in 1974 slechts 8 miljoen dollar van de Verenig de Staten, terwijl Laos 15 mil joen dollar krijgt voor zijn daklozen. Ook de regeringen van Laos en Cambodja hebben zelf een miniem gedeelte van hun voornamelijk militair ge richte begrotingen uitgetrok ken voor de hulpverlening aan vluchtelingen. In Zuid-Vietnam krijgen vluchtelingen niet de moge lijkheid om naar hun geboor tegrond terug te keren als die ka Vietcong gebied ligt, ook al zijn hun gevoelens van ver bondenheid daarmee sterker dan politieke overwegingen. Als zij er in het openbaar voor uit zouden komen dat zij naar Vietcong gebied 3g>uden_ willen terugkeren riskeren zij arrestatie en gevangenis straf. Het akkoord van Parijs van 27 jan. 1973 bepaalde dat er vrijheid van beweging, vrij heid van werk en vrijheid van handel, civiele communicatie en van transport zal zijn tus sen en voor alle delen van Zuid-Vietnam. Deze bepalingen In het ak koord zijn nimmer in werking gesteld. De regering Van Thieu heeft in feite de econo mische boycot van de door de Vietcong beheerste gebieden vier maanden geleden ver scherpt. Op de vraag waarom de re gering de mensen geen toe stemming geeft om naar Viet- conggebieden terug te keren en waarom de vluchtelingen bijeen worden gebracht in en claves aan de kust onder con trole van de Zuid-Vietnamese regering, antwoordt Dan: „ik weet niet waarom er niet ge reisd wordt door de vluchtelin gen en de bevolking tussen de verschillende gebieden. Tot dusverre heeft niemand ge vraagd om terug te mogen ke ren naar zijn geboortedorp in Vietcong-gebied. Volgens officiële Ameri kaanse cijfers werden 530.000 mannen, vrouwen en kinderen tijdelijk als vluchteling onder gebracht in de door de rege ring beheerste gebieden in Zuid-Vietnam tijdens het eer ste jaar van het bestand. Nog eens 60.000 mensen werden ondergebracht in vluchtelin genkampen. Daarnaast zijn volgens cij fers van het Zuidvietnamese militaire opperbevel meer dan 2000 burgers gedood en meer dan 5000 gewond bij Vietcong- aanvallen in regeringsgebieden. De Vietcong zegt dat honder den huizen in hun zones zijn vernietigd tijdens operaties door regeringstroepen. In Cambodja heeft de nu drie jaar oude oorlog naar schatting een twee miljoen vluchtelingen voortgebracht, waarvan velen samengepakt zitten in de hoofdstad Phnom Penh. Functionarissen daar spre ken over een lange periode waarin niets aan de vluchte lingen werd gedaan, omdat men dacht dat de oorlog gauw voorbij zou zijn, zodat ieder een weer naar huis kon terug keren. Sinds de Verenigde Staten op 15 augustus van het vorige Jaar hun zware bombardemen ten op Cambodja hebben 'stop gezet hebben slechte veilig heidsvoorzieningen, de zeer snel toenemende inflatie en de werkloosheid in de geïsoleerde steden in Cambodja sommige vluchtelingen gedwongen weer naar hun geboortedorpen ln door de troepen van de Rode Khmer bezette gebieden terug te keren. In Laos vinden praktisch geen gevechten meer plaats en de regering in Vientiane onder handelt nu voor de derde maal in 20 jaar met de Pathet Lao over een coalitieregering. Zoals in Vietnam bepaalt het Laotiaanse vredesverdrag dat afgelopen september werd ondertekend dat er vrijheid van beweging moet zijn tussen de door verschillende partijen be heerste gebieden. Tegen het einde van 1973 was echter slechts een zeer gering gedeel te van de 300.000 vluchtelin gen naar huis teruggekeerd. Een overzicht van de vluch- telingensituatie in elk land luidt als volgt: De juridische commissie van de Amerikaanse senaat zegt dat er sinds 1965 op een totale bevolking van 19 miljoen 11 miljoen vluchtelingen zijn ge weest. Het Amerikaanse bu reau van 'internationale ont wikkeling (USAID) stelt het cijfer op bijna acht miljoen. Volgens de Zuidvietnamese regering zijn het er ongeveer vijf miljoen geweest. Er zijn twee typen vluchte lingen: zij die in kampen wo nen die zijn ingesteld door de regering en die gesteund wor den door de Amerikanen en zij die in dorpen wonen, maar op de een of andere wijze van de oorlog te lijden hebben ge had. USAID zegt dat meer dan 530.000 mensen sinds het be stand van 27 jan. door de oorlog schade aan hun bezittingen hebben opgelopen en dat nog eens 60.000 mensen in een van de 99 vluchtelingenkampen zijn opgenomen. De Zuidvietnamese regering zegt dat zij 130 miljoen dollar nodig heeft voor het groot scheepse huisvestingsprogram voor een miljoen vluchtelin gen, maar zoals al eerder uit eengezet heeft zij geen cent ter beschikking gesteld voor directe hulp aan de vluchtelin gen. De vluchtelingen in de kam pen krijgen ongeveer ter waarde van 20 dollarcent aan voedsel en kleingeld per dag. Dat is gewoonlijk 500 gram 0 Angstspanning en onzeker heid staan te lezen op het ge zicht van deze moeder die met haar kinderen nog steeds een zwervend bestaan leidt. rijst, ongeveer 3'/2 dollarcent in piasters en voor kinderen tot twee jaar een half blik melk. In november 1972 be- vondiein zich de meeste mensen in vluchtelingenkampen 800.000. Nu zijn het er nog 220.000, aldus functionarissen van USAID. Dan en de Usaid zijn het er over eens dat het leven in de kampen slecht is en de corruptie welig tiert. Beide regeringen willen ieder een uit de kampen hebben. Maar het land voor de her huisvesting is vaak honderden kilometers verwijderd van de dorpen waar de vluchtelingen vandaan komen. Leden van stammen uit de bergen zijn vaak overgebracht naar kale vlakten, vissers zijn overge bracht naar boerderijen en vluchtelingen uit steden zoals Quang Tri en An Loc hebben zich met landbouw bezig moe ten houden als zij voor huis vesting in aanmerking wilden komen. Van de 300.000 vluchtelingen die in het voorjaar van 1972 vluchtten uit de noordelijkste provincie Quang Tri zijn nu 40.000 ondergebracht in de pro vincie Binh Tuy, 600 kilometer naar het zuiden. Dan zegt dat 90.000 vluchte lingen uit Quang Tri, ondanks zware druk op hem door som mige regeringsfunctionarissen, zijn overgebracht naar het klei ne gedeelte van deze provincie dat nog in handen is van de re- gerig. Nog eens 70.000 zullen hen binnenkort volgen, ondanks de protesten dat het gebied niet veilig is. De USAID en Dan zeggen dat geen vluchteling ooit ge dwongen wordt om zich te vestigen op een plaats waar hij dat niet wil. Maar aange zien hij niet naar zijn dorp mag terugkeren als dat nu in handen is van de Vietcong, heeft hij meestal niet veel keus. Als hij twee of drie aanbie dingen om zich ergens te ves tigen afwijst, dan krijgt hij een bepaald bedrag in geld en moet zich verder maar zelf zien te redden. De fysieke omstandigheden m de kampen zijn beperkt en de mogelijkheden van corrup tie zijn legio. Volgens de USAID vindt er corruptie plaats op elk niveau van het hulpverlenings- en herhuisves- tingsprogramma. Zelfs de vluchtelingen zelf zijn er in veel gevallen toe overgegaan om honden en kat ten als extra kinderen te tel len om zo meer toegewezen te krijgen. Noch Dan noch de Usaid kunnen een schatting geven hoeveel er van de hulp aan de strijkstok blijft hangen. Er zijn soms grote schanda len bij het afsluiten van con tracten, aldus een functionaris. De bakker die het brood levert of de man die het hout voor de huizen verkoopt, is altijd de broer van iemand - maar wij hebben niet genoeg men sen om in ieder kamp te con troleren of de goederen en diensten wel worden gele verd. worden putten gegraven voor de watervoorziening. Tenten en andere tijdelijke behuizing worden opgezet en dan wor den de vluchtelingen met bus sen aangevoerd. Elk gezin krijgt 100 dollar voor het materiaal om een huis te bouwen, 40 dollar om landbouwwerktuigen te kopen en voedsel voor zes maanden. Een plaatselijke bescher- mingsdienst wordt ingesteld, onderwijzers worden aange trokken en rondreizende dok toren van de overheid ver schaffen medische hulp. De leider van de provincie is uiteindelijk verantwoordelijk voor het functioneren van het dorp. Volgens Dan zijn van de een miljoen vluchtelingen die er in 1972 zijn bijgekomen 300.000 ln 1973 ondergebracht in de nieuwe door de regering ge stichte dorpen en een even grote groep is teruggekeerd naar zijn oude dorp of naar een al bestaand dorp van zijn keuze. Als je wist dat de oorlog voorbij was en dat wat jij nu doet vijftig jaar zal blijven bestaan, dan zouden de pro blemen niet zo enorm lijken, aldus een deskundige van Usaid. Maar de oorlog is niet voorbij en morgen kan het al lemaal weer opnieuw begin nen. Toen de oorlog ln Vietnam zich in maart 1970 tot Cam bodja uitbreidde, vluchtten duizenden dorpelingen voor de gevechten. In korte tijd deden zij de bevolking van de hoofdstad Phnom Penh toenemen van 800.000 tot bijna twee miljoen. Bijna een miljoen andere vluchtelingen vluchtten naar kleinere provinciehoofdste den. Amerikaanse en plaatse lijke functionarissen waren in de eerste twee jaar van de oorlog tevreden met het feit dat het uitgebreide familiesys teem zorgde voor opvang van de vele vluchtelingen uit het platteland in de huizen van verwanten. Pas in het afgelopen jaar hebben de Verenigde Staten hun hulp uitgebreid van 4 tot 8 miljoen dollar per jaar en hebben zij hun staf voor de hulpverlening vergroot van een tot zes personen. De Cambodjaanse regering heeft net zo langzaam gerea geerd. Pas in het begin van het vorige jaar werd een mi nisterie voor vluchtelingenza ken ingesteld. Dit ministerie staat echter maar 124.000 dol lar per jaar ter beschikking. Op het ogenblik geven de Verenigde Staten er de voor keur aan om hun hulpverle ning te laten verlopen via vrijwillige organisaties in plaats van via de uiterst cor rupte regering. Voor de vluchtelingen zelf is het een bestaan van ontmoedi ging en van voortdurend onder weg zijn. De eerste vluchtelin gen vonden nog behoorlijk werk, de latere pakken elke dag al het werk aan dat zij kunnen krijgen. De verwoeste dorpen zijn nu 0 De oorlog in Vietnam is op papier voorbij, maar het pro bleem van de dakloze vluchte lingen is nog nooit opgelost. Het ernstigste schandaal vond het afgelopen Jaar plaats Toen studenten die als vrij willigers werkten voor het mi nisterie van Dan bijna 30.000 niet bestaande vluchtelingen ontdekten in een kamp bij Da Nang. Negen kampfunctiona- rissqn werden gearresteerd en twee andere worden door de politie gezocht. Wij zijn het aantal drielingen in onze kam pen sterk naar beneden aan het brengen, aldus het laconieke commentaar van Dan, maar wij kunnen ze niet allemaal arresteren. De Vietcong heeft ook de hoogste prioriteit gegeven aan de huisvesting van de vluchteling in zijn dunbevolkte gebieden. Wij zijn bereid ie dereen met open armen te ontvangen aldus een Viet cong functionaris. Ongeveer 60 procent van het gebied voor het herhuisves- tingsprogramma van de rege ring is jungle. Met behulp van bulldozers wordt een bepaald stuk kaal gemaakt en dan wordt een weg aangelegd. Dan weinig meer dan garniezoeneg die bevolkt worden door d« soldaten met hun gezinnen. Als het daar veilig is, aldus minister voor vluchtelingenza ken Loeung Nal, dan zullen de dorpelingen terugkeren. Wij zijn niet in staat hen dat te beletten. De nadruk van de Amerl. kaanse hulp ligt op herhuis. vesting. De Amerikaanse am bassade steunt een twee jaar durend project waarbij 250.000 vluchtelingen gehuisvest wor den in onlangs drooggemaakte moerassen rondom Stung Kambot. De vluchtelingen wo- nen in barakken. Tussen de barakken is plaats voor wat landbouw en een gemeen schappelijk rijstveld. Elk ge zin krijgt kippen en var kens. Het probleem blijft er een van veiligheid. Het kamp in Stung Kambot ligt binnen het bereik van de mortieren van Rode Khmer-eenheden die op trekken langs hoofdweg 5. Een kamp in Kompong Speu voor 200 gezinnen werd verla ten twee weken nadat het waj geopend. Voor diegenen die onlangi het platteland zijn ontvlucht is het tehuis de ossewagen - het symbool van de Cambodjaanse vluchteling. Zij hebben al hun bezittingen ingeladen en vluchten naar de veiligheid van het regeringsgebied. Overdag verbouwen zij rijst en 's nachts zijn zij vluchte lingen. Bij het krieken van de ochtend trekken zij er met hun wagens op uit om hun rijst te drogen onder de be scherming van een buitenpost van het leger. Maar de vraag is, of zij staat zullen zijn om de rijst te planten als het regenseizoen komt. In tegenstelling tot Vietnam en Cambodja wordt er in Laos weinig gevochten. Maar in dit bergachtige koninkrijk met een eeuwenoude monarchie heeft een derde van de totale bevolking van 3,5 miljoen te eniger tijd gedurende de al meer dan tien jaar durende gevechten als vluchteling te boek gestaan. Er zijn nu nog steeds een 300.000 vluchtelingen over. En de regering in Vientiane laat ze niet graag terug gaan naar hun dorpen in het door 4e communisten beheerste gebied, omdat dat verloren stemmen zijn bij vrije verkiezingen die zullen plaatsvinden als de coalitieregering is gevormd Het probleem van de vluch telingen zal nog lange tijd be staan, aldus een hooggeplaatste Amerikaanse functionaris in Vietntiane. Er vindt geen te rugkeer van vluchtelingen plaats naar hun oude dorpen. Pas als de coalitieregering et is, zal er iets gebeuren. De meeste vluchtelingen hebben een slechte gezond heidstoestand, maar USAID- functionarissen zeggen dat in het afgelopen, jaar het pro gram in staat is geweest om voor voldoende voedsel te zor gen. Tijd:ens de oorlog werden de ln de heuvels wonende Meo- stammen het hardst getrof fen. Zij vormen de kern van het koninklijke Laotiaanse le ger. Op een totaal van 350.000 tellen zij 30.000 doden. Van 4e 300.0000 vluchtelingen die nog steeds Amerikaanse hulp ont vangen zijn 140.000 meo's die samengepakt zitten in kampen in noord en centraal Laos Er leven nu 140.000 mensen in een gebied dat met de tra ditionele verbouw van rijst met omhakken en verbranden slechts maximaal 10.000 men sen kan voeden aldus een USAID-functionaris. Wij proberen te leren rijst te verbouwen in natte rijstvel den maar daarvoor is het no dig dat zij vanuit de bergen in de dalen gaan wonen en dat doen ze niet, aldus deze des kundige. De Meo's kan het politiek gesproken niet sche len wie er regeert. Zij zij* mensen van het hoogland, di« in de bergen leven en van hu» vrijheid houden. Zij zuilen el' ke regering haten.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1974 | | pagina 10