„Hef gebouw zeSf
meest zijn
verbaal vertellen
Mauritshuis
monument
met nationale
betekenis
VAKMENSEN EN HOBBYISTEN
STEEDS MEEB OPEN Hi
1
VERGADER
Kritie
Index van c
Foto's:
Dick de Boer
Amsterdams
cultuur
kunst
PRIJZEN x
UITLOTING
FU
S Al
Dinsdag 29 januari 1974
9 De hal van het gerestaureerde Mauritshuis. Centraal op de
achtergrond hangt het schilderij met prins Maurits, afkomstig
uit het Koninklijk Huis-archief.
9 De grote raadzaal in het Mauritshuis, waarin ook de trouw
plechtigheden plaatsvinden.
V
Koningin Juliana opende op 15 december het Mauritshuis in Willemstad
als nieuw raadhuis. Een historisch gebouw, nauw verbonden met het Huis
van Oranje. Deze historie is reeds eerder beschreven. De vraag is of dit
gebouw opnieuw geschiedenis zal maken. Bij de restauratie was sprake
van een „nationale zaak". Maar vooral door de energieke inzet van het
gemeentebestuur en de kundigheid van architect Jan Walraad is hel
Mauritshuis een gebouw geworden, dat voor velen buiten Willemstad
aantrekkelijk is.
„Met de restauratie van het
Mauritshuis is het fabeltje van
de baan dat restaureren een
tijdrovende zaak is", zegt Jan
Walraad, de architect die met
zoveel zorg de oude vormen
van dit gebouw liet herleven.
„Twee jaar is eigenlijk veel te
kort voor een dergelijk groot
werk". Maar Walraad is bui
tengewoon te spreken over het
kordate werk, dat geleverd
werd door het gemeentebe
stuur van Willemstad en aan
nemer Kuijpers uit Hardinx-
veld. Door de steeds stijgende
bouwkosten was dit ook nood-
zakeljk. Alleen door snel te
werken bleek de geraamde som
van 1,6 miljoen gulden bijna
voldoende. En Jan Walraad
weet waarover hij spreekt
wanneer het om restauraties
gaat
De van origine Rotterdamse
architect werkt en woont in
het standje Den Briel, waar
hij reeds een zestigtal panden
restaureerde. Het kasteel
Rhoon, het Merula-weeshuis te
Den Briel, het Schielandhuis
te Rotterdam en vele andere
bouwwerken restaureert hij op
dit moment. „Er zijn nog maar
weinig vakmensen metse
laars, timmerlieden en derge
lijke die het vak van res
taureren verstaan. Maar aan
dit Mauritshuis kun je nu
zien, dat re er inderdaad nog
zijn!" aldus Jan Walraad.
„Nee, basisgegevens voor de
restauratie van het Maurits
huis waren er praktisch niet.
Zelfs in het archief van het
koninklijk huis was niets te
lijk dat dit exact de plekken
waren waar vroeger dakkapel
len op het dak gestaan had
den. Deze zijn nu weer in ere
hersteld.
Het gebouw heeft ten dele
wel een nieuwe indeling ge
kregen. Zo werd de raadzaal
samen gevoegd uit drie onder
scheiden apartementen, waarin
en tweetal betonbalken nog de
oorspronkelijke staat accentue
ren. Een ruimte, waar plaats is
voor de raden van Middelburg
en Breda tegelijkertijd. Op
vallend mooie ruimten zijn ook
de beide zolders met hun zwa
re binten. Op een van de zol
ders zie je in de balken nog
de inkepingen van een oude
vloerlaag zitten. Daarom wa
ren de logementskamertjes te
vinden voor de huisvesting
van soldaten in vroegere tij
den. Op de wanden stonden
nog de handtekeningen van
diverse oude logementsgasten,
maar deze zijn nu verdwe
nen.
Het interieur van het hele
gebouw is geschilderd in twee
kleuren: Engels-rood en wit.
Vermeldenswaard is de groe
nig-witte kleur van de lambri-
zering in de hal. Deze timit is
afgestemd op de kleuren van
het schilderij van Prins Mau
rits, dat geschonken werd door
het Koninklijk-Huis-archief.
en daarop een plaats kreeg In
overleg met Jan Walraad werd
ook het meubilair gekozen. De
meubels voor de raadzaal zijn
nieuw, maar in stijl aangepast
door een fabriek in Wagenin-
gen. Verder zijn er wat be
scheiden antiek aankopen ge
daan. zoals een staand-horloge
en een sterkast. Voor de
raadzaal werden door Jaspers
uit Amsterdam nieuwe kope-
vinden, terwijl het hier toch
gaat om een oud paleis van
Prins Maurits. Het gebouw
zelf moest zijn verhaal verte
len. Maar daarom is juist res
taureren zo'n aardig vak", ver
telt Jan Walraad. „Nee, er zijn
geen dingen van buitenaf in
gebracht. De restauratie werd
vrij nuchter behandeld. De be
timmering van de hal en an
dere typische stijl-elementen
zijn door mezelf getekend".
Het gebouw ging vooral zijn
verhaal vertellen, toen er
gegraven werd in de grond.
Daar werden de funderingen
teruggevonden. In de grond lag
de motivering voor deze
restauratie. Op deze oude
versterkte funderingen
werd de typische indeling van
een 17e eeuws gebouw weer in
ere hersteld: drie vakken
breed, twee vakken diep. Met
ongeveer 100.000 oude stenen
(Westlands Rijnformaat) wer
den alle vakken weer volge
bouwd. Jan Walraad praat niet
graag over stijlbegrippen,
maar wanneer het beestje toch
een naam moet hebben,
spreekt hij van: Hollandse re-
naisance met barok-invloeden.
Maar ook zonder dit etiket
maakten b.v. de natuursteen
banden in de gevel het hem al
mogelijk om de later inge
brachte roede-ramen te ver
vangen door vensters, die nu
passen in de oorspronkelijke
stijl van het gebouw. Een leu
ke dag bij de restauratie
noemt Jan Walraad de ontdek
king van verkleurde plekker
Jn het dakbeschot. Nauwkeuri
ge öpmetin'gen maakten duide
ren kronen gegoten naar een
oud model. Opvallend zijn
overigens de talrijke lichtpun
ten in het gebouw; in de beide
commissie-kamers b.v. zitten
telkens 24 lichtpunten in het
plafond. Jan Walraad; „Het
gemeentebestuur wilde niet
met de meubels vastgepind
worden op de verlichting
Door die kleine kokertjes ir
het plafond heb ik getracht oi
een moderne en onopvallem
manier te zorgen voor een ge
spreide verlichting".
Jan Walraad wijst nog mei
nadruk op het pure handwerk,
dat bij deze restauratie ver
richt is. Aannemer Kuijpers
had een eigen steenhouwersa
telier op de bouwplaats, waa?
de natuursteenelementen alle
maal met de hand gekapt zijn
De aannemer vertelt hoe moei
lijk het is om nog aan mensei
te komen, die dit en soortgc
lijke andere handvaardighc
den, nodig bij een restaurati
in hun macht hebben. „H<
zijn vakmensen en hobbyistr
tegelijk".
Bovendien blijkt dat dez
vakmensen minder verdiene
dan hun collega's in de nieuw
bouw. De architect noemt he
respect-afdwingend werk, dr
hier door hen verricht is. Re;
peet-afdwingend is ongetwij
feld ook de monumentale res
tauratie van dit unieke gc
jouw, dat Willemstad ee
■aadhuis opleverde, waar hee
vat gemeenten jaloers op kur
oen zijn.
HENK EGBERt
Het Mauritshuis biedt buiten
zijn functie van stadhuis nogal
wat mogelijkheden, die deels
reeds onderkend zijn, deels in
de toekomst ongetwijfeld nog
aan de oppervlakte zullen ko
men. Het gemeentelijke appa
raat neemt lang niet alle
ruimte in beslag, terwijl het
stadsbestuur op de verdieping
bijna verdrinkt in de raadzaal.
De benedenhal heeft forse af
metingen. Om nog maar niet
ie spreken over de vele vier
kante meters aan zolderruimte
op de tweede verdieping. Con
crete plannen voor activiteiten
buiten het gemeentelijk vlak
die in het Mauritshuis kunnen
plaatsvinden ziin er nog
niet.
Maar het is wel duidelijk
dat er gemakkelijk een plaats
kan worden ingeruimd voor
uitgebreide exposities. De je-
daohten van het gemeentebe
stuur gaan voorlopig nog niet
verder. „We hebben doodge
woon nog geen tijd gehad om
hierover na te denken. Hoofd
zaak voor ons was het Mau
ritshuis tijdig als raadhuis in
gereedheid te hebben. En dat
heeft ons hoofdbrekens genoeg
gekost. Het liefst puffen we
eerst even uit", aldus het.
hoofd van de secretafie C. van
Nispen.
Gelegenheid daartoe is er in
de dagen sinds de opening
overigens amper geweest, om
dat de stroom van bezoekers
hoewel wat minder dan de
eerste dagen, nog steeds niet
ophoudt. Wat dat betreft is
men in Willemstad gastvrij.
Mensen die op doorreis in
Willemstad een hapje eten en
het Mauritshuis in het oog
krijgen vinden daar altijd wel
iemand om rond te leiden, zo
als dat trouwens ook in het
oude raadshuis minder impo
sant maar even historisch het
geval was. Bovendien werd
van hieruit de VV gerund.
Voor een plaats als Willem
stad is een VVV-kantoor on
misbaar maar het is nog aller
minst zeker dat dit in het
Mauritshuis zal worden onder
gebracht. Het hangt af van o.m.
de nieuwe opzet van de
VW-activiteiten waarover in
de maanden voor het begin
van het nieuwe seizoen een
besluit moet vallen.
Overigens werden in het ou-
le stadhuis af én toe ook al
xposities gehouden in de
DEN HAAG (ANP) Het
Centraal Bureau voor de Sta
tistiek is bezig een index te
ontwikkelen, die de consu-
mentengevoelens weergeeft.
Deze index is een nieuw in
strument voor de diagnose en
de korte-termiju-prognose van
de éonjunctuui De nieuwe in-
huis zal gaan gebeu:;;! flex wordt ontwikkeld in EEG-
niet te zeggen. He: J verband Het nieuwe instru-
van de vraag. Er ment is het voornaamste doel
belangstelling voor 2. van het consumentenconjunc-
loof dat zoiets gei I tuuronderzoek, dat sedert april
knusse kelderruimte
ke mate dat in he j
groeien. Gaandewe
nog wel andere ideee; I
men", aldus de heer
pen.
Het komt er op -.1
eigenlijk van alles j
mits het overeenkom; j
sfeer van het huis.
iedereen duidelijk
hier muziekuitvoering
ven kunnen worder.
beeld door een kamd
voegt de heer Van M
nog aan toe. „Wat ik
over zeg is in het
kijken. Een echt gesp
een meer omvatten!
van het Mauritshuis
niet geweest. Er is s.
delings zo hier en ii
gepraat. We hebben:]
nieuw raadhuis en
het in de eerste p'J
begonnen".
In het oude raadhj
niet zoiets als een tej
op de secretarie n 4
moest eerst kloppen q
dan de werkkamer
amtbenaren binnen
Het ruimtegebrek
groot dat burgen»
Reinders zijn kamer
als er trouwpartijer.
sievergaderingen of
bijeenkomsten warn
had de burgemeester
een eigen kamer. Ej
te een hoek in de ra:
pers zat .tijdens de
deringen aan zijn ba-
wel de ambtenaren z-
bliek zullen gaw
nieuwe omstandigl
wend zijn, want Jti
erg snel.
De krappe behuiz
oude raadhuis stelde
tarie vaak voor gre
men, maar had ook
tieve kant. Als m®
daar had kunnen b"
was er wellicht van1
ratie van het hevij J
geraakte Mauritsh-. I
meer iets gekomen.
het gemeentebestuur -1
twee vliegen in eer. M
vangen: een niew j
en het behoud var. j
Willemstads meest I
le monumenten.
JAN IViüI
1972) in EEG-verband wordt
uitge
Met
result
onder
ten o
vey I
chigail
van q
index
lens
consul
ver n
en de
zichte
vloed
hebbe
MAANDAG
lc kolom slotkoersen vorige beu
a latei
e ex clain
Actieve aandelen
Handel en industrie
AKZO t SI» 55,00 54,90
ABN UW 242,00 243,00
Amro SO 58,30 58,40
Am ttubbei 750 228,00 238,00
Deli-/Vlij i 76
DordUcbr P 30
Dor disc he e. Pre»
Beineke» O j 36
Heioekeo J 35
H.A.L 300
Hoogov 30
HVA
UVA Cert.
KLM 100
Kon. ülte j 30
KNJSM 100
Nat. Ned 10
Ommertr uert
Philips r lt
Philips div 1974
Robeco 60
Rolinco J 50
Scbeepv Un f 60
Unilever f 30
110.50 112.00
117,00 116.10
117,00 116,10
188,50 183,00
198,20 194,00
151,00
62,80 62,00
79,50 79,00
71,50 71.20
94,70 95.00
138,00 142,00
68,00 68,80
347,00 344,00
34,80 34,60
207,50 207,80
139,40 138,70
103,50 103,00
109,00 108,80
Active obligaties
staatsleningen
8.00 Ned.69
8.00 ld 70-95
8.00 ld 71-96
8.00 td 701
8.0<- ld 7011
8.00 lu 70111
8.00 ld 69-76
8.00 ld 70-77
7.75 ld 71-96
7.75 ld 73-98
7.75 ld 70-78
7.50 ld 69-94
7.50 ld 71-96
7.50 ld 72-97
7.50 ld 71-81
7.20 id 72-97
7.00 ld 661-91
7.00 ld 6611
7.00 ld 69-94
6.50 ld 681-93
6.50 ld 6811
6.50 ld 68111
6.50 id 68IV
6.2c ld 66-91
6.2c id 67-92
6.00 id 67-92
5.75 id 651-90
5-75 ld 6511
5.25 id 641-89
5.25 id t/411
5.00 id 64-94
4.50 id 58-83
4.50 ld 59-89
4.50 id 601-85
4.50 «d 6011
4.50 Id 63-93
4.50 id 64-74
4JÏ5 id 59-84
4.25 id 60-90
4.25 id 61-91
4.25 id 631
4.25 Id 6311
4.00 id 61-86
4.00 id 62-92
t.T id 58-93
3.5o Id st.47
3.50 Id 51-76
J.50 id 53-83
€.50 id 56-86
3.25 Id 48-98
3.25 id 50-90
3.25 id 54-94
98,40
90,20
89,80
94,50
91,90
91,70
96,90
96,80
87,70
86,90
94,30
86,90
85,80
85,30
91,90
83,00
85,50
85,30
83,40
80,80
80,70
80,30
80,00
84,10
79,30
78.10
82,00
81,30
80,20
79,50
75,60
83,30
76,80
82,80
76,80
73,00
99,00
82,80
73,70
74,70
73,30
72,30
79,20
72,40
70,90
63,60
94,20
<2,00
77,90
62,20
67,60
68,50
90,40
90,00
89,60
94,80
91,70
91,60
96,80
96,80
87.70
87,10
94,40
86,90
85,90
85.30
93,10
83,30
85,50
85.30
83,55
81,10
81,00
80,60
80,30
84,20
79,60
78,30
81,80
81,00
80,00
79,30
75.70
83,30
76,50
82,50
76.80
72,70
82,60
73,70
74,70
73,30
72,40
79,20
72.50
71.10
64,00
94.20
82.00
77,80
62 50
67.30
68,50
3JJ5 id 55-95
3.25 id 55-85
3.W IdUrb.
3.00 Id 37-81
3.00 Id Grb40
3.00 id 47-76
3.00 N.lno.37
8/«i BNli 70
8 JSL id 70-85
8.50 Id 73-98
3.50 A'dam47|
SJG Id 48
5.75 R'dam 6
4.25 Id 52
8.25 Bng70-85
8.25 Id 70-96
8.00 Id 69-76
8.00 id 69-94
8.00 Id 71-96
J.00 Id 72-97
8.01 id 73-79
7.75 Id 70-79
7.75 Id 72-81
7.60 id 73-98
7.50 id 72-97
7.25 id 71-79
7.2: Id 73-98
7.00 id 661-91
7.00 id 6611
7.00 id 66IV
7.00 id 72-97
7.00 id 73-83
6.75 Id 67-92
6.75 id 68-93
6.75 id 72-82
6.50 id 67-92
6.25 Id 67-92
6.00 id 57-82
6.00 id 651-91
6.00 id 6511
5.75 id 651-90
5.75 id 6511
5.- id 65-90
52o Id 58-83
5.2e id 64-89
5.25 id 65-90
5.00 id 58-88
5.00 id 64-89
4.75 id 58-88
4.50 Id 58-89
4.50 Id 59-84
4.50 id 60-85
4.50 id 62-92
4.50 id 62-93
4.25 Id 52-7"
Obiig
8.25 ABN 70
8.00 id 70-76
8.00 id 71-86
8.75 Amro
8.50 id 73
8.50 id 69
8.75 Amto73j
8.00 Id 69-76
8.00 id 70-781
7.75 td 71-76
7.75 Id 71-86
7.50 Id 73-88
7.00 Id 73-8(
7.50 MeesH
BNGrsp52
7.50 ExpFii
8.01 Lease
7.00 N.bkM
5.75 Id 65
7.00 N.ln*
8.00 NMB
6.75 Id kap
7.25 NOB 7
7.00 id 66
Een kijkje tegen de zware kapconstructie. De in»
e balk hebben historische betekenis. Zie daarvoor "u
■•iet architect Walraad.
DE Israëlische regering heeft
besloten dp subsidiëring van
de eerste levensbehoeften te
halveren, in verband met de
enorme kosten die gemaakt
moesten worden v.d. okt.-oor-
log Het kabinet heeft deze
subsidiepost op de begroting
1974-'75 met een miljard Is
raëlische ponden verminderd.
Zo worden meel en suiker 90
procent duurder, melk 3b
procent en rijst 25 procent.
Ook ander voedsel en de
prijzen van het openbaar
vervoer gaan flink omhoog.
BIJ de jaarlijkse uitloting
van 500 obligaties van de 2,5
proceni premielening Zuid-
Holland 1959 is de f 100.000
gevallen op de nr. 1 serie
38076. De f 50.000 ging naar
nr 1 van serie 39212. Met_f
10.000 lootten uit nr. 3 serie
24706 en nr. 1 serie 27029 en
met f 5000 nr. 10 serie 23687
en nr. 3 serie 24909. Tien
obligaties worden met f 1000
afgelost: nr. 7 serie 24909.
nr 10 serie 25207, nr. 10
serie 26441, nr. 10 serie
29035, nr. 5 serie 30164, nr. 9
serie 30470, nr. 1 serie
31876. nr. 8 serie 32353. nr. 3
srie 33619 en nr. 5 serie
39405 Met f 500 lootten 24
obligatie uit nr. 9 serie
20751. nr. 1 serie 22700, nrs.
3 en 9 serie 22393 nr. 9serie
23687. nr. 10 serie 24495. nrs.
5, 7,
serie
nrs I
seria
nrs. I
serie I
ni
3809
2 er
wore
125
DE
van
in R
van
Aard
sterd
1 jut
gaan
van
kend
de r
Nede
Olie-
word
vesti
NEDj
lasch
(NE]
tioch
Holl;
dee!
landi
(HBI
firm;
Dam
nenb
ben
eenk
