Margriet morgen jarig
Kansen op raffinaderij van
Saoedi-Arabië in Groningen
BRITSE REGERING
VIERT DE TEUGELS
Storm
Leerling verp'eeg-
kurtdigert dragen te
grote verant-
wo xcïjklieid
PvdA WIL GROTERE GREEP
OP RAADS- EN STATENLEDEN
ERIKA EN JAPAN DUELLEREN OP INDONESISCHE MARKT
FEISAL ZEI JA TEGEN LUBBERS
Lente nog een eind weg
PPR wil
olie-klare
cijfers
binnenland
buitenland
en.
Moedig beurzenplan
uienhandel !5
meest huidvaste
opbrengst,
zeer
t beste
Verkiezingen
Vrijdag 18 januari 1974
duslef BTW - ot leusden,vrijaf,
e.
door met anderen
n? Dan maakt de
aar. Hij biedt een
jf volwassenen en
bagage.Toch is hij
rkeerruimte.Tussen
hts 4.19 m. U ziet:
an het goed vinden
Ejis een goede kans dat er een aanvaardbare wetteliike
rege ing gaat komen voor de gedeeltelijke studiefinancie
ring van de universitaire studenten door de gemeenschaD. Dat
wil zeggen: als het discussieoian van staatssecretaris prof. dr
Klein straks een parlementaire meerderheid vindt. Dat plan is
zo menen wii, veel beter doordacht dan de collegegeldregeling
waarmee mr. De Brauw ons destijds heeft opgescheept. Fen
regeling die niets dan narigheid heeft veroorzaakt, en dat nog
steeds doet.
Heit ontbreekt deze staatssecretaris niet aan moed. Want dat
is er zo langzamerhand wel voor nodig om in de studenten
wereld andere financieringsweqen te willen inslaan. Als daar
boveldie- nog bijkomt dat zo'n weg tevens de met beton
dichtges orte viaducten van de kinderbijslaq en de kinderaftrek
wil oper ireken. is „moed" misschien nog een te voorzichtige
omschrijving.
^Betwijfeld zal ook dit plan weer veel kritiek ontmoeten.
Van liegenen b-v., die vorig jaar doodgemoedereerd stelden,
dat elke student maar een studieloon van tl. 11.000 moest krij
gen. Kok zullen er wel weer studentengroeperingen ziin die
misbaar gaan maken. Over het feit b.v. dat zij die tot nu toe
het ^ettelijk verplichte collegegeld niet betaalden, ook door
dezeIstaatssecretaris worden gedwongen toch nog over de
financiële brug te komen Dat afdwingen lijkt ons nog een
eiliike zaak. Zeker als de universiteitsbesturen en -admini-
sties blijven stellen, dat ze dat niet kunnen. Ook is er nog
I wat herrie te verwachten over het feit dat de staatssecre
taris de basisbeurzen alleen wil geven aan die studenten die
blijk ffleve' van voldoende studievorderingen.
Esnzwak punt in de voorgestelde regeling lijkt dat voorlopig
wordt vastgehouden aan een collegegeld van fl. 500 per studie
jaar. Dat bedrag wordt dan van de basisbeurs ingehouden. Zou
het niet logischer en administratief eenvoudiger ziin. dat
collegegeld helemaal af te schaffen, en het bedrag van de basis
beurs dar maar te verlagen?
Biizonder gelukkig is dat de heer Klein de gedachte van een
academicibelasting heeft laten vallen. Te veel problemen zegt
hij. Een doelmatigheidsargument, dat voorbij gaat aan het feit
dat zulk een belasting principieel de weg zou openen voor vele
andere heffingen. Want waarom dan geen we noemen maat
wat notarissenbelasting, journalistenbelasting, belasting voor
HBO'ers. Wij menen dat de progressie in ons direct en indirect
belastingsysteem zo fors is dat zij die meer verdienen, dank zij
een genoten opleiding, daarvoor binnen het raam van dat
stelsel al meer, vaak veel meer betalen.
0 APELDOORN Prinses
Margriet viert morgen haar
31ste verjaardag, ter gelegen,
heid waarvan Max Koot deze
foto maakte. V.l.n.r. Prins
Bernhard (4), prinses Margriet,
prins Maurits (5), mr. Pieter
van Vollenhoven en prins Pie
ter -Christiaan (1).
(Copyright RVD).
i
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG Koning
Feisal van Saoedi-Arabië
heeft, ondanks de scherpe
olieboycot tegen ons land,
zijn medewerking toegezegd
aan een plan voor de bouw
van een olieraffinaderij aan
de Eemsmond in Noord-Gro-
ningen. Minister Lubbers
van Economische Zaken
heeft in een brief aan een
groep Arabische en Neder
landse zaken'io-'en en finan
ciers, die het plan heeft ge
lanceerd, onmiddellijk „po
sitief" gereageerd.
Binnenkort zal een Neder
landse missie naar Saoedi-
Arabië vertrekken om de
of "V ''atlpM itro
nro-
ject met koning Feisal uit te
v.' en.
Als groot-aandeelhouder van
D S.M. in Limburg heeft mi
nister Lubbers grote belang
stelling voor het project. Te
meer omdat de president-direc
teur van D.S.M. in ziin nieuw
jaarsrede investeringen voor
het Noorden heeft aangekon
digd, vermoedelijk voor de
bouw van een naftuicraker Bij
D.S.M. heeft altijd de wens
geleefd deel te kunnen nemen
in een raffinaderij omwille
van de eigen olievoorziening
voor de petro-chemisehe in
dustrie. Een plan D.S.M. en
Shell voor de bouw van een
raffinaderij in Urmond strand
de enkele jaren geleden op
een te geringe deelname van
de staat in het project en op
milieubezwaren in Zuid-Lim-
bursr.
Het plan van de Arabische
en Nederlandse zakenlieden
voor de bouw van een raffina
derij dateert van september.
De woordvoerder van minister
Lubbers bevestigde, dat de re
gering de zakenlieden en fi
nanciers heeft meegedeeld
„positief" te staan tegenover
de investeringen in een olie
raffinaderij. Daarbij is ook ge
zegd. dat Nederland geen dis
criminatie tegen buitenlandse
investeringen toepast. „Dus
nnk Arabieren niet"
De brief van minister Lub
bers is voorgelegd aan koning
Feisal. Onder bepaalde voor
waarden, zoals deelname van
Saoedi-Arabië voor 50 "rocent
in het nro.iect. heeft de koning
zijn medewerking toegezegd.
Tevens zou hij een garantie
gegeven hebben voor de leve
ring van olie gedurende een
periode van tien jaar.
De Arabische zakenlieden
hebben de plaats van vestiging
in het Eemsmondgebied reeds
in ogenschouw genomen. Zij
geven verre de voorkeur aan
vestiging in ons land wegens
zijn hestuurli'ke stabiliteit en
omdat Nederland een belang
rijke nos'tie als raffinageland
inneemt. Een andere voor
waarde van Arabische zijde is,
dat onder geen beding Israëli
sche of Amerikaanse partici
patie mogelijk is.
Het nieuws over .ie Saoedi-
Arabische olieraffinaderij aan
de Eemsmond is als een bom
ingeslagen. Directeur ir. J.
Bloemendal van het indust-ia-
lisatiebureau Noorden des
Lands, die ook de berichten
bevestigde, zei, dat het nieuws
te snel is uitgelekt. Hij is
bartg dat dit de onderhandelin
gen kan schaden, omdat het
Arabische-Nederiands contact
een delicate zaak is, die als eer
kasplantje moet worden ge
koesterd. Hij was overigens in
het algemeen terughoudend
optimistisch over het plan.
Het Saoedisch-Nederlands
plan is niet het enige. Er zij
ook andere gegadigden voor
een olieraffinaderij in het
vv
DE dafensiecommissie van de
PvdA heeft minister Vredeling
(Deefensie) gevraagd een ge
degen fcderzoek in te stellen
naar de mentaliteit binnen het
korps mariniers. Het partijbe
stuur heeft zich achter dit ver
zoek geschaard. Aanleiding is
de mishandeling van 'n dienst-
in het marinekamp
te Doorn, waarvan wij melding
hebbenl gemaakt.
pE gevechten die zich op de
hoogvlakten in centraal Zuid-
letnam hebben afgespeeld,
j hebben aan 115 communi/s-
ïsche Boldaten het leven ge
kost^ 6
DE regering van Thailand heeft
een onderzoek gelast naar het
werk van het kantoor van de
CIA (die Amerikaanse centrale
inlichtingendienst) in Bang
kok.
OP weg naar school is de zoon
van een Italiaanse industrieel
ontvoerd. Het is de 17-jarige
Piergiongio Bolis. 's Middags
werd een telefoontje ontvangen
van een man die zei dat hij de
jongen vasthield.
EEN 32-jarige Noordierse pro
testant, Robert Bell, is in Car-
rickfergus, een kustplaats op
acht kilometer ten noordoosten
van Belfast, ontvoerd. Hij reed
in zijn auto van zijn werk naar
huis. De politie vermoedt dat
de overval werd gepleegd door
een strafploeg van het Ierse
republikeinse leger.
(Vervolg van pagina 1)
De havenautoriteiten van
Saint Pierre op het Britse Ka
naaleiland Guernsey hebben
gemeld, dat de 18 beman
ningsleden van de Cyprische
ertsboot Prosperity om het le
ven zijn gekomen. De Deense
kustvaarder Mere Enterprise
kapseisde voor de Engelse
kust. Daarbij verdronken vijf
opvarenden. In de haven van
Brest verdronken vier vissers,
toen hun boot omsloeg.
Op de Rijn hebben de soms
drie meter hoge golven ver
schillende binnenschepen
overspoeld. Van een ervan, de
Mcta uit Deventer, zijn de
schipper en zijn eenjarig kind
verdronken. De vrouw van de
schipper kon naar de' kant
zwemmen: zij is in shocktoe
stand in het ziekenhuis opge
nomen.
Spectaculair was de red
dingsactie door de Kon. Lucht
macht bij Terschelling. Door
de enorm hoge golven kon de
reddingshelikopter niet dicht
genoeg bij de kustvaarder
Cordelia komen. De bemanning
werd gevraagd man voor man
overboord te springen, zodat,
de helikopter hen daaruit zou
kunnen oppikken. Een man
deed het, maar hij slaagde er
niet in om de reddingskahcl
vast te maken. Een specialist
liet zich toen uit de helikopter
zakken om de kabel alsnog
vast te maken. De zeeman,
hoewel ernstig geschrokken,
mankeerde niets.
Later, toen het schip uit dr
branding was en was vastgelo
pen, konden de. overige beman
ningsleden alsnog per helikon-
ter van boord worden ge
haald.
Eerder op de dag was een
urenlange parlementsvergade
ring gehouden. Het is nauwe
lijks te betwijfelen dat over
de voor- en nadelen van een
vroegtijdige stembusstrijd is
gesproken, hoewel de minister
president gerechtigd is zijn
ministeriële collega's niet te
raadplegen, en eenvoudig bij
koningin Elisabeth op bezoek
te gaan om haar te vragen
(hetgeen zij niet kan weige-
(Van onze correspondent)
LONDEN Plotseling mag de Britse staalproduktie weer
in het tempo van voor de enerjjjecrisis plaatsvinden. Alle
beperkingen op het gebruik van elektriciteit zijn voor deze
energie opgeheven. En na het weekend zal de conservatieve
regering beslissen of het verdere bedrijfsleven gedurende
vier in plaats van drie dagen per week gaande mag zijn.
Energieminister Carrington
maakte het voorbehoud dat
deze verbetering alleen moge
lijk is als de steenkoolwinning
niet verder omlaag wordt ge
schroefd door de mijnwerkers,
en evenmin de treinbestuur
ders hun storende acties ver
hevigen. Tevens dienen de
weersomstandigheden gunstig
te blijven. „De lente is nog
een eind weg", zei de minis
ter, die het publiek aanspoor
de thuis zo weinig mogelijk
licht en warmte te gebruiken,
overeenkomstig de wensen die
de regering reeds voordat de
winter begon heeft geuit.
Over de mogelijkheid van al
gemene verkiezingen in de
eerste helft van februari is
Inmiddels nog niets definitiefs
gezeegd. Het lagerhuis luisterde
gespannen naar elk woord dat
nremier Edward Heath don
derdagmiddag bereid was te
laten horen. De regeringsleider
<s traditioneel tweemaal per
week gedurende een kwnrtier
beschikbaar om vooraf -nge-
diend" vragen persoonliik te
beantwoorden, en desgewenst
op de dan gou'te suon1 "mor -
taire vragen in te gaan. Heath
ontweek echter alle pogingen
van oartij genoten en tegen-
stande-s om over de kans op
ontbinding van het zittend
parlement te worden ingelicht.
ren) de volksvertegenwoordi
ging naar huis te sturen. De
kans is nu zeer gering dat op
7 februari het electoraat zal
worden geraadpleegd.
Zelfs wordt het moeilijk te
geloven dat het een week la.
ter zal gebeuren. Pas in april
doet de mogelijkheid van al
gemene verkiezingen zich om
praktische redenen de jaren
lang voorbereide wijziging der
grenzen van veel kiesdistric
ten) opnieuw voor.
Ook heeft de heer Heath nog
geen uitnodiging gericht tot
het TUC om weer in zijn
ambtswoning in Downingstreet
met hem te vergaderen. Deze
week is daar nu geen kans op.
Misschien zal het maandag ge
beuren, maar het is duidelijk
dat de premier onderwerping
blijft eisen aan zijn beleid ter
bestrijding van de inflatie.
noorden van het land. De lig
ging van de Eemshaven wordt
in het algemeen als vrij guns
tig beoordeeld, ten opzichte
van Noord-Nederland en van
Noc-rd-DuitsIand. Wel is de ha
ven overigens niet bereikbaar
voor mammoettankers.
DEN HAAG (ANP) Vol
gens het AR-kamerlid Van
Hoawelingcn schept het ont
staan van gediplomeerde ver
pleegkundigen zodra zij hun
diploma behalen, een situatie
waarin op leerling-verpleeg
kundigen een te grote en te
weinig begeleide verantwoor
delijkheid komt te rusten
Hij heeft staatssecretaris
Hendriks (Volksgezondheid)
schriftelijke vragen gesteld
over het uit financiële over
wegingen verbreken van het
dienstverband met leerling
verpleegkundigen, zodra zij
hun diploma hebben behaald.
Hij heeft de staatssecretaris
gevraagd om maatregelen, om
deze praktijken en de daaruit
voortvloeiende nadelige gevol
gen te voorkomen.
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG PPR-fractie
leider De Gaay Fortman heeft
in schriftelijke vragen aan
premier Den Uyl en aan mi
nister Duisenberg van finan
ciën zijn ongenoegen kenbaar
gemaakt over de door beide
bewindslieden op vergaderin
gen van de Partij van de Ar
beid verstrekte gegevens over
de olieaar.oer in Nede'lend
Hij vraagt dan ook wat het
beleid van deze regering is
inzake het openbaar maken
van economische gegevens
waarvoor grote publieke be
langstelling bestaat. Tevens
voegt hij er aan toe waarom
de regering deze gegevens niet
eerder openbaar maakte.
Tegenover mij werd op het
moment van schrijven een
zeer interessante discussie ge
voerd over de popmuziek of
wat daar nog van over is,
werd er dreigend gezegd.
Maar wie weet nu nog wat
pop-art was? Weet u het nog?
Vanavond even nakijken.
Heb ik dat nu goed gezien?
Heeft premier Den Uyl een
nieuwe bril, een bril met een
zeer zwaar en donker montuur?
Hij lijkt warempel een beetje
op Hans Jacobs, die strenge
meneer van Achter het Nieuws.
Gaan we verder met onze
Jan-serie. Over de buitenland
se invloeden:
JanMani (de supersjeik) en
Jan Rab-bani en z'n maat.
Trouwens Jan Rap wordt op
z'n Engels uitgesproken als:
John Rep.
Zoais gebruikelijk was deze
voetballer de minste van het
stel, in de Amsterdamse kuip,
waar Ajax die monsterlijk le
lijke beker won. Hij trok zich
als het jvare op aan het spel
van zijn tegenstanders.
Moet u eens opletten, in de
Italiaanse kranten wordt Ajax
nu natuurlijk huizenhoog ge
prezen. Een tactische zet zeg
ik u. Hoe beter de tegenstan
der. hoe minder slecht de ei
gen partij. Maar zo was het
niet. heren van de Italiaanse
sportoers: Dit Milanese elftal
speelde een laf soort voetbal
gespeend van iedere fantasie.
Punt uit.
■fr
Wie z'n neus schendt,
schendt z'n aangezicht.
In verband met de oliecrisis
hebben de automobielfabrie
ken Cadillac. DAF en Fiat be
sloten nauw te gaan samen
werken en een nieuw merk
auto op de markt te brengen:
de Cadaffi!
Hoewel vliegenier (da's een
mooi ouderwets woord, uit de
tijd van De Uiver en de
vluchten naar Batavia lijkt het
wel) Kooi uit Zeist zijn baard
heeft af geschoren, blijft de ac
tiegroep ..De vliegende baard"
gewoon bestaan.
Waarvan (weer eens) ac
te
MERIJN.
BIJ een aardverschuiving op
de helling van een heuvel bij
de stad CanyonviHe in de
Amerikaanse staat Oregon is
een huis bedolven waarin zich
negen mensen bevonden, het
zijn allen employés van een
telefoonmaatschappij.
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG De meer
derheid van het partijbe
stuur van de PvdA is van
mening, dat statenleden en
gemeenteraadsleden van de
ze partij hun zetels moeten
verlaten, wanneer zü het
vertrouwen van hun plaat
selijke partij-organisatie heb
ben verloren. Dit blijkt uit
een voor-tel dat het partij
bestuur zal doen aan het
verkiezing" o-gres van de
partij op 26 januari a.s. in
Breda.
Slechts vier leden van het
party pestuur zijn van mening,
dat daarmee tekort wordt ge
daan aan de eigen verantwuor-
deliikheid van een afgevaar
digde. Zij vinden, dat een
door de kiezers gekozen sta
tenlid of gemeentera: slid
niet door een partijorgaan tot
aftreden kan worden gedwon
gen.
Het verkiezingscongres zal
bijeenkomen ter vaststelling
van een nieuw partijprogram
voor staten en gemeenteraden.
Het partijbestuur stelt het
congres voor, in het program
op te nemen dat alle verga
deringen, ook van commissies,
oninbaar moeten zijn, evenals
alle overheidsdocumenten en
niet-ambtelijke adviezen. Uit
zonderingen worden slechts ge
maakt ter bescherming van de
persoonlijke levenssfeer en
wanneer openbaarheid zou
kunnen leiden tot ernstige
schade voor de gemeen
schap.
Een ander voorstel van het
partij'°s' Hir houdt in, dat de
materiële positie van de sta
ten- en gemeenteraadsleden
moet worden verbeterd en dat
het wethouderschap in ge
meenten met meer "an 20.000
inwoners een vol'e 'ig ysala-
ri—rde betrekking moet wor
den.
De Partij van de Arbeid
blijft streven naar de vorming
van prograimcolleges na de
komende verkiezingen. Waar
de vorming van zulk een colle
ge niet mogelijk is, zal alleen
aan het dagelijks bestuur van
provincie of gemeente mogen
worden deelgenomen wanneer
een aantal concrete punten
van voldoende gewicht door
het te vormen bestuurscollege
wordt gerealiseerd. Daarbij
wordt in het voorgestelde ver
kiezingsprogram tevens vast
gelegd, dat wethouders en ge
deputeerden zich in de aller
eerste plaats moeten beschou
wen als leden van hun fracties
en dat hun belangrijkste soli
dariteit dan ook ligt in hun
fracties en niet in de colleges
van B en W. of van gedepu
teerde staten.
(Van onze redactie
buitenland!
De Japanse premier Tanaka
gisteren in zijn land terug
gekeerd van zijn turbulente
reis door vijf landen in Zuid-
i, i Philippijnen, Thai-
Eïï S.'.Psapore. Maleisië en
H'j is nergens met
rdonderend enthousiasme
ontvanger maar uit eigen be-
ang hebben de vijf regerings-
éttrm een vrien<ielijk gezicht
rk5en voor Aziës rijke
"i'.e als een ouderwetse
u ?™1 1 •met de ene hand
leningen verstrekt, maar met
njtI andere hand bijna twee-
terugpakt als hij
fourneert zoals de Maleisi-
cne premier Toenkoe Abdnel
«achrnan vorig jaar opmerk-
uiSü!ïnïan, l'aakte met deze
hw? I kern van het pi'o-
leem [betreffende de verhnu-
ding tussen Japaan en de Zuid
oost-Aziatische landen en wel
licht de dieper achterliggende
oorzaak van de bloedige beto
gingen deze week in Djakar
ta.
Japan is op dit moment de
op een na grootste kapitalisti
sche economie ter wereld en
de derde economische macht
- na de VS en Rusland. Die
macht is echter anders dan
bij de twee super ïachten erg
kwetsbaar: Japan ontbeert
bijna alle grondstoffen die no
dig zijn bij de industriële pro-
duktie. Vanaf het begin van
de zestiger jaren moes het
alle katoen, wol, natuurrubber,
bauxiet, fosfaaterts en nikkel
invoeren; meer dan 90 procent
van al zijn ruwe olie. tinerts.
suiker en ijzererts.
Deze afhankelijkheid van de
invoer heeft verschillende con
sequenties gehad: de ontwik
keling van een gigantische
s?heor»shoiiv.-c?.w" ,;t en e°n
grote handelsvloot; en een
steeds intensiever wordende
speurtocht naar meer grond
stoffen; en een groeiend? ten
dens tot investeringen op lan
ge termijn n ae huidige win
ning van deze grondstoffen.
Die speurtocht, waarbij Japan
niet schroomt agressieve han
delsmethoden te gebruiken, is
nog intensiever geworden,
toen de energiecris's Japan
lichtelijk in paniek bracht en
het zijn politiek standpunt in
de pas bracht met ziin belan
gen.
Het hoeft nauwelijks betoog
dat Indones.voot Japan de
rijkste buit is in de Zuid «st-
Aziatische regio: immense re
serves aan olie. rubber, tin,
bauxiet, koper en hout. De
grote toeloop naar dit land be
gon in 1967, nadat Japan en
Amerika samen Indonesiës
crediteuren hadden opgewekt
de Soehartogroep (veel men
sen uit die groep hebben bun
opleiding in Japan genoten) in
het zadel te houden,
Tokio heeft overigens sinds
Indonesiës onafhankelijkheid
tamelijk goede betrekkingen
onderhouden met Soekarno.
Die waren gebaseerd op hun
alliantie tijdens de oorlog en
op de bemiddeling van Soe-
karno's laatste Japanse vrouw
Sara Ratna Dewi; maar pas na
de val Soekarno is het Japan
se kapitaal naar Indonesië toe
gevloeid. Bovendien was het
Tokio, met zijn goede politie
ke connecties, dat pas orde
bracht in de economische cha
os na de putsch.
Maar het Amerikaanse kapi
taal won de race in Indonesië,
het maakte zich meester van
de meest belovende olievel
den, rubbergebieden en mij
nen Japan kreeg een paar
olieconcessies en bosgebieden.
Maar Japan profiteerde een
maal op de Indonesische
markt van een andere kans
door actief te zijn in de indus
trie, transport, communicatie
middelen, elektrische energie.
Eer belangrijke man in de In
donesische regering gaf vorig
jaai ronduit toe: „Japan heeft
zich meester gemaakt van de
Indonesische industrie".
Tegen dit feit zijn de stu
denten, die de laatste jaren
een niet te onderschatten
machtsfactor zijn in de Indo
nesische politiek, in het ge
weer gekomen. „Buitenlandse
investeringen bevoordelen
uitslu:tend een kleine groep
mensen", stond er deze week
op de spandoeken in D "arta.
zich hiermee richtend tegen
wat genoemd wordt de „Ja
panse economische expansie"
De wrevel over de uitbreiding
van de Japanse economische
invloed is geen nieuw ver
schijnsel in Indonesië Toen
Soeharto vorig jaar in het ge
heim naar Tokio kwam en te
rugkwam met een lening van
driehonderd miljoen dollar
werd die wrevel in de pers
bedekt geuit. Het is voor de
Indonesische bevolking lang
zaam geen geheim meer. dat
zij levend aan de rand van hei
minimum, met lede ogen moet
toezien hoe Japanse mammoet
concerns enorme bedragen
verdienen aan de Indonesische
grondstoffen en goedkope ar
beidskrachten Bovendien - zo
lazen wij in The New York
Times - klagen de Indonesiërs
over de Japanners, die ..in za
ken mee ogenloos zim en
geen scrupules hebben, die In-
don^s ë-s uit belangrijke pos
ten houden en Indoes;ërs min
der betalen voor hetzelfde
werk dan Japanners". Voorts
s'eekt het de Indonesiërs dal
70 procent van de Japanse in
vesteerders Chinezen als ven
noot hebben gekozen in plaats
van de autochtone Indonesiërs
De Japanners steken niet on
der stoelen nf banken, dat In
donesiërs nog niet zoveel er-
var. ng, relaties en know how
hebben als de Chinese minder
heid, die van oudsher de com
mercie in Indonesië beheerst.
Het is dan ook niet 7.0 onver
klaarbaar. dat de Chinezen in
fndone? als handlangers van
de Japanners worden gezien
dat de betogingen van gis
teren zich ook tegen hen richt
ten.
Nog een kanttekening, die
ook te maken heeft met. het
1 i'o ven dó tegen .Japan
in Zuidoost-Azië aan het groei
en is: in he- Japanse stra'egi-
^che denken is Zuidoost-Azië
verH ?!d in een binnenring
van Korea en Taiwan, en een
bui nring die zich uitstrekt
van Thailand in het westen tot
Indonesië in het zuiden In
deze wereld van machtseven
wicht en belangenpolitiek zijn
die ringen (ook wel periferie-
en of perimeters) altijd be
langrijk Worden zij b°d,o:gd
- en Japan zou dan bedreigd
worden met het lamleggen van
zijn gehele industrie - dan iou
Japan, in belangenpolitiek ge-
da h niet hoeven schromen
om in die kringen in te grij
pen met wat voor middelen
dan ook. Die angst - de Twee
de Wereldoorlog is ook nog
niet zo lang voorbij! - zit er
heel diep in in Zuidoost-Azië
en speelt, zeker een rol bij het
bepalen van de toekomstige
verhouding tussen Japan en
ve; landen in Zuidoost-
Azië
A.T.
(In dit artikel is geput uit het
zojuist in de „Kritiese Biblio
theek" van Van Gennep ver
schenen boek „Het Japanse
Imperialisme(prijs 19,50) -
door John Hallidav en Gaven
McCormack, dat zeer gedocu
menteerd ingaat op de rol van
Japan in Zuidoost-Azië
d-u°"v
