Crisis in Engeland
betekent dood
voor vele bejaarden
Watersnood blijft
angstdroom
van veel Zeeuwen
nog af en aan
KAPERS BUS VRIJ
99
Directeur Economische Controledienst:
een miljoen gulden aanprijzen
„Veel
onder
nemers
zouden
het
loodje
leggen
„Industrie maakt
te
nieuwe produkten"
ACTIE-COMITÉ
TEGEN HUISBAAS
binnenland
buitenland
1
Streng
Afhankelijk
Niet soepeler
jmk
Nieuwe delen
in reeks
over grondwet
VERZEKERAARS VAN LLOYD'S:
Eredoctor J. Went:
Te weinig
steun voor
Kema-reactor
Hogere premies Informatie
NVV:
Werkgevers
spelen
met vuur
Vragen over
Nieuwersluis
Zaterdag 12 januari 1974
10
„PRIJSSTOP
HEEFT
GEEN ZIN
1 55
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG „Een prijs-
stop, waarbij de prijzen op
hun huidig peil worden be
vroren, kan op langere ter
mijn niet werken. Bij een
prjjsstop zouden nu vele on
dernemers het loodje leggen
en hun bedrijf moeten gaan
sluiten. De neiging tot over
treding zou groot zijn, om
dat een ondernemer dan uit
lijfsbehoud zijn prijzen toch
gaat verhogen. Een ver
voersbedrijf bijvoorbeeld,
dat zijn stijgende loonkosten
en benzineprijzen niet mag
doorberekenen, zou failliet
gaan. Er is ook een zekere
grens tot waar je zaken
kunt voorschrijven. Denk
maar aan het verkeer.
Maar de situatie is nu ge
heel anders dan vijf jaar ge
leden, toen in april 1969 een
prijsstop werd afgekondigd
om de rust aan het prij zen
front terug te brengen. Toen
werd die stop benut om de
fouten die bij de omschake
ling van de oude naar de
nieuwe omzetbelasting, btw,
waren gemaakt, uit de prij
zen te halen".
Dit zegt directeur J. L.
Bruins van de Economische
Controledienst (ECD), een af
deling van het ministerie van
Economische Zaken, in Den
Haag. Hij heeft o.a. de leiding
van 400 ambtenaren die dage
lijks op pad zijn om te contro
leren of ondernemers hun
prijzen niet onrechtvaardigd
hebben verhoogd.
Tot nu toe heeft de ECD
niet kunnen merken dat on
dernemers via hun prijzen een
voorschot hebben genomen op
nog onbekende kostenverho
gingen. „Onze controle, die
zeer selectief kan zijn", aldus
de ECD-directeur, „heeft al
leen kunnen constateren dat
de ondernemers in het alge
meen prijsverhogingen van
eind december doorberekenen
zover dit is toegestaan".
De winkelende huisvrouw zou een prijsstop wel toejuichen, maar in het bedrijfsleven zouden
te grote klappen vallen
Is het huidige prijsbeleid
niet te soepel?
„Nee er is een streng prijs
beleid, dat in september en
november nog is toegespitst.
Begin januari is het altijd nor
maal dat er extra beweging zit
in de prijzen. Nu is de situatie
volkomen anders. De gevolgen
van de oliecrisis missen hun
uitwerking niet. Op de inter
nationale grondstoffenmarkt
zijn al lange tijd de prijzen
opgelopen. Er zijn prijsstij
gingen van honderd procent
en meer. Als gevolg van de
oliecrisis en de te verwachten
scnaarste aan goederen wordt
nu extra ingekocht. De oliecri
sis heeft een internationaal
psychologisch effect, waardoor
de vraag op de wereldmarkt
groter is geworden. Er wordt
internationaal gehamsterd. Dit
drijft de prijzen weer op".
Moeten wij daaronder dan
zo sterk lijden?
„Zeker," want ons land is
bijzonder afhankelijk van de
invoer. De nodige prijsverho
gingen komen via de inge
voerde produkten en grond
stoffen onze grenzen over.
Daaraan kunnen we niets
het leven van een bedrijf op
het spel staat".
doen. We hebben de zaak in
het buitenland niet in de
hand. Ook de binnenlandse
ontwikkeling moeten we niet IV-jpt pYlfti
vergeten: hier stijgen de lonen LAiicl
en andere kosten, die op hun
beurt in de prijzen tot uit
drukking komen".
De werkgevers dringen aan
op een soepeler prijsbeleid om
meer kosten in hun prijzen te
mogen doorberekenen. Is een
minder scherp prijsbeleid te
verwachten?
„Nee, dat zie ik niet zitten.
Er zit geen versoepeling in.
Wel kan minister Lubbers en
kele sectorbeschikkingen uit
vaardigen, waardoor in een
bepaalde branche meer kosten
in de prijzen tot uitdrukking
mogen worden gebracht. Dit is
in het verleden ook herhaalde
lijk gebeurd. Daarover kan
snel worden gepraat en be
slist. Zo'n beschikking komt
er alleen, als duidelijk is dat
bepaalde ondernemingen ten
onder dreigen te gaan. Dan is
er gewoon sprake van een uit
zonderlijke situatie, waarbij
Heerst er nu een soort
prijspsychose of is de voor
lichting over de achtergrond
van de sterke prijsstijgingen
onvoldoende?
„De informatie aan het pu
bliek wordt in samenwerking
met de consumentenbonden
beter. Maar de mensen moeten
leren leven met het idee dat
het leven dit jaar minstens 13
procent duurder zal worden,
zoals het Centraal Planbureau
onlangs heeft voorspeld. De
hogere olieprijzen, waarover
de kranten regelmatig schrij
ven, spreken iedereen aan.
Men leest toch dat de grond
stoffen in prijs omhoog gaan.
Er zal toch wel een zeker
begrip zijn dat prijsverhogin
gen nodig zijn om de bedrij
ven draaiende te laten houden,
met daarbij de gerechtvaardig
de twijfel: schieten de prijzen
niet te snel omhoog? Tot nu
toe heb ik de indruk dat de
ondernemers hun prijzen niet
extra opdrijven".
LONDEN (DPI) In Enge
land komen iedere winter dui
zenden bejaarden als gevolg
van een koudeperiode om het
leven, zo meent dr. Geoffrey
Taylor, een voormalig hoogle
raar in de medicijnen. Sterfge
vallen door hypothermic (da
ling van de lichaamstempera
tuur, waardoor de stofwisseling
wordt vertraagd) kwamen al
tijd al 's winters voor, vooral
in oude huizen, die moeilijk
warm gestookt kunnen wor
den.
Maar de huidige nationale
crisis een combinatie van
energietekort, vervoersstagna-
tie en inflatie hebben dit
chronisch gevaar acuut ge
maakt, zo meent dr. Taylor.
Hij heeft bij de minister van
volksgezondheid, sir Keith Jo
seph, aangedrongen op onmid
dellijke maatregelen. Naar
zijn mening moet de overheid
ervoor zorgen dat de bejaar
den extra vitaminen krijgen.
„In de huidige noodtoestand,
met recordprijzen voor vlees,
vis, kaas, fruit en groenten, is
daar dringend behoefte aan".
Artsen in Engeland hebben er
ook in het verleden al op ge
wezen dat bejaarden, vooral
als ze alleen wonen, zich niet
realiseren dat de weerstand
van hun lichaam slijt door het
vechten tegen de kou. Ze ra
ken in een soort verdoving,
zorgen niet voor goed voedsel
en verzwakken uiteindelijk
zodanig dat geen herstel meer
mogelijk is.
Ze hebben goed voedsel no
dig hoewel de prijzen voor
velen nu te hoog zijn om nog
te kunnen betalen. Ze hebben
beweging nodig maar door
de vervoerschaos en de over
volle bussen en treinen zijn ze
gedwongen dicht bij huis te
blijven. Bejaarden zijn er voor
gewaarschuwd dat ze de be
langrijkste stations, waar de
forenzen zich voor de weinige
treinen dringen, maar moeten
mijden als ze geen letsel wil
len oplopen.
Volgens dr. Taylor hebben
bejaarden minstens vier goede
maaltijden per week nodig,
plus aanvullende doses vitami
nes b en c. Beweringen dat
vorig jaar in Engeland en Wa
les zo'n 200 mensen stierven
aan hypothermie, kloppen vol
gens dr. Taylor niet. Hij
meent dat de kou elke winter
duizenden mensen noodlottig
wordt.
(Van een onzer verslaggevers)
DELF'l' De Nederlandse
industrie als geheel ontwikkelt
te weinig nieuwe produkten.
Een uitzondering moet worden
gemaakt voor de chemische
industrie.
Dit verklaarde gisteren prot.
lr. B. B Schierbeek, hoogle
raar in de industriële vormge
ving aar de technische hoge
school in Delft, tijdens diens
rede t.g.v de 132e dies natalis
van de T.H.
Het is teleurstellend te zien
dat in de rijksbegroting 1974
voor wetenschappelijk onder
zoek en ontwikkelingswerk
het bedrag bestemd voor ont
wikkelingskredieten aan be
drijven, die het risico finan
cieel niet zelf kunnen dragen,
is gehalveerd, aldus prof. ir.
Schierbeek.
(ADVERTENTIE)
SABENA
■Een volledig verzorgde 14-daagse vakantie (plus 999 zakgeld) voor 2 personen naar Kenia/Tanzania
is één van de vele hoofdprijzen in de Nationale Puzzelactie t.b.v. de. Stichting Natuurbehoud en
Natuurbeschermingseducatie.-
U vliegt met een Bo 707 van de Belgische luchtvaartMij SABENA. PUZZEL MEE!
(Van een onzer verslagge
vers)
MIDDELBURG Onge
veer 100 mensen hebben
schriftelijk of via de heer K.
Glas, de Middelburgse leraar
die in december een actie
heeft ontketend voor... afslui
ten van de Oosterschelde.
100 positieve reacties voor
zijn idee. Het is heel wat
minder dan de 8000 waarop
de heer Glas had gemikt.
Er was' slechts één brief
waarin de heër Glas op ta
melijk ongezouten manier te
verstaan kreeg, dat een open
Oosi -rschelde geprete; eerd
moet worden. De bewuste
brief kwam van ir. A. Mer-
tens uit Brugge, een figuur
waarvan zelfs sommige actie
groepsleden zeggen: „Oh, die
Mertens!"
„Uit die 100 positieve reac
ties voor mijn standpunt, dat
het een kwalijke zaak zou
zijn als wij in de toekomst
mosselen zouden moeten eten
over de ruggen van vele
doodsbange mensen heen,
durf ik nog niet af te leiden
dat er een zwijgende meer
derheid achter mijn opvat
ting staat", zegt de heer Glas
nuchter.
„Wel wil ik wijzen op het
dramatische karakter van de
bijvalsbetuigingen. Als ik
nog niet overtuigd was van
de noodzaak van afsluiting
van de Oosterschelde, dan
zou ik het na lezing van de
brieven en na het aanhoren
van vele persoonlijke verha
len nu zeker wel zijn!
Ik kan u verzekeren, dat
bij tal van m»n-=en in Zee
land nog altijd een rampsyn
droom heerst vergelijkbaar
met het concentratiekamp-
syndroom, dat sinds kort in
speciale klinieken wordt be
streden", zegt de Middel
burgse leraar.
Hij geeft één voorbeeld. Er
kwam een telefoontje van een
invalide vrouw, die vertelde
dat zij tijdens de jongste no-
-rrform»n door haar
familie was geevacueerd.
„Die vrouw', zo vertelt Glas,
„heeft altijd vluchttassen bij
dt hand. Ze vroeg mij of het
niet raadzaam zou zijn, dat
zij een paar zwemvesten
kocht! Stelt u zich het leed
en de angst eens voor die
achter zo'n mededeling schuil
gaat.
En zo zijn er honderden
mensen
De heer Glas hoort ook
allerlei verhalen uit de
ramptijd van 1953, zoals dat
over „het wonder van Colijns-
plaat", waar honderden
mensen gered werden door
dat het gat in een wankelen
de dijk op Noord-Beveland
inderdaad als door een won
der werd gestopt doordat er
een losgeslagen binnenschip
indreef.
Daarvoor hebben de men
sen met hun ruggen de dijk
tegen staan houden", vertelt
Glas. Zelf was hij ten tijde
van de ramp niet in Neder
land. „Nu komt opeens de
vreselijke realiteit van 1953
op mij af", vertelt hij bewo
gen. De oproep van de heer
Glas om hem bijvalsbetuigin
gen te sturen voor het stand
punt: „de Oosterschelde moet
dicht"!, is zo vreest de
leraar door velen als niet
serieus opgevat.
„Maar ik ben dodelijk se
rieus", zegt Glas. Als ik een
paar duizend reacties zou krij
gen die steun geven aan mijn
standpunt, dan gaan die reac
ties als een soortpetitie van de
Zeeuwse bevolking naar mi
nister Westerterp toe.
Als het bij die 100 reacties
blijft die ik nu heb gekre
gen, dan vergeet ik de zaak
maar, denk ik. Ik wil de
vaak gekwelde mensen die
stilzwijgend vertrouwen dat
de overheid niet zal toestaan
dat de Oosterschelde open
blijft, niet voor schut zet
ten".
De heer Glas geeft nog
even zijn adres: Oosterschel-
destraat 123 (what is in a
na tel. 01180-7393.
De watersnoodramp tn 1953: nog lang niet uergeten
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG Alwat er
tijdens de regeringsperiode van
het kabinet-De Jong (1967-
1971) in het parlement is ge
zegd en geschreven over de
komende algehele grondwets
herziening is thans samenge
vat in twee nieuwe delen in
de documentatiereeks ,„Naar
een nieuwe grondwet" onder
redactie van prof. mr. H.Th.
J F. van Maarseveen.
Deze delen 5 en 6 sluiten
chronologisch aan op het eer
ste deel van de reeks, waarin
de geschiedenis van de grond
wetsherziening tussen 1950 en
1967 is beschreven.
De tussenliggende delen, die
eveneens bij de Staatsdrukke
rij in Den Haag zijn versche
nen, bevatten de adviezen van
tal van politieke en maat-
schappeljkei organen over de
grondwetsherziening. De gang
van zaken rond de gedeeltelij
ke grondwetsherziening van
1972 zal in de volgende delen
worden beschreven.
De totale reeks geeft een
inzicht in de ontwikkeling van
de meningsvorming over de
meest uiteenlopende onder
werpen, die in de grondwet
zijn of zullen worden gere
geld, zoals het lidmaatschap
van het koninklijk huis, de mi
nisteriële verantwoordelijk
heid, de gekozen minister-pre
sident, het kiesstelsel, de om
budsman, de klassieke grond
rechten, de positie van de
eerste en tweede kamer en de
raad van State, de invloed van
de kiezers op de regeringsvor
ming, de openbaarheid van be
stuur, de bescherming van de
persoonlijke vrijheid, de ver
houding tussen kerk en sstaat
etc. etc.
varen
Tankers
LONDEN (ANP) De grote olietankschepen varen nog
af en aan. Dat is de mening van de scheepsassuradeuren
van de Corporation of Lloyd's in Londen. Wie zich dezer
dagen ook zorgen maken over het volume van de olie
stroom, zeker niet de verzekeringsgentlemen in de City of
London.
(Van een onzer verslaggevers)
DELFT „Het is betreu
renswaardig dat er een veel te
geringe steun van overheids-
zijde is ten aanzien van de
Kema-Suspensictestreactie in
Arnhem. Een eerste daadwer
kelijke stap zou zijn het op
korte termijn verlenen van
een vergunning door de rijkso
verheid voor een beperkt in
bedrijf stellen van de reactor,
b.v. tot een energieproduktic
van 1 megawatt".
Dit zei vrijdagmiddag dr. 3.
J. Went tijdens een bijeen
komst in de technische hoge
school in Delft, waar hem het
eredoctoraat in de technische
wetenschappen werd uitge
reikt
Dr. Went was tot I Januari
1973 directeuT van de Kema,
de SEP en de VVDN, te zamen
de z.g. Arnhemes instellingen,
die de elektriciteitproduce-
rende bedrijven in Nederland
omvatten.
Voor dr. Went staat het vast
dat kerncentrales onontbeer
lijk zijn voor de toekomstige
energievoorziening.
Deze vermoedelijk enige on
afhankelijke (van regeringen
en-of oliemaatschappijen) ex
perts op het gebied van olie
transport over zee trekken
verwonderd een wenkbrauw
op, als men hun vraagt of zij
nadeel ondervinden van de
energiecrisis. „Not at all",
luidt steeds het antwoord. Bij
doorvragen blijkt dan dat de
leden van Lloyd's geen merk
bare vermindering hebben ge
constateerd in het aantal volle
tankers op de zeven wereld
zeeën.
En de heren van Lloyd's
hebben wel enig recht van
spreken. Al sinds twee eeu
wen is Lloyd's of London het
hart van het scheepvaartverze
keringswezen. In de .under
writing room" van het impo
sante paleis aan Lime Street
betalen de reders jaarlijks cir
ca 2,3 miljard gulden aan pre
mies voor het verzekeren van
hun schepen en ladingen.
Een werkelijk ernstige stag
natie in het vervoer van ruwe
olie zou derhalve ogenblikke
lijk gemerkt worden in Lime
Street.
zijn tegenover een polishou
der.
Daarom weten alle (zaken)-
mensen^ die een of ander nisico
willen vermijden, ook zo goed
de weg te vinden naar Lime
Street in het labyrint van de
City of London. Dat geldt ook
voor alle grote reders ter we
reld inclusief de managers
van de tankerbedrijven van
Shell, Esso e.d.
De boeken van een in zee
vaartverzekeringen gespeciali
seerd syndicaat bij Lloyd's ge
ven op zich dus al een tame
lijk betrouwbare afspiegeling
van de stand van zaken in de
sector olietransport.
UTRECHT (ANP) De
centrale werkgeversorganisa
ties hebben het op het ogen
blik kennelijk te druk met het
zo soepel mogelijk houden van
het prijsbeleid om zich te rea
liseren dat zij met vuurwerk
spelen.
Dit zegt het NVV in zijn
officieel orgaan „De Vakbewe
ging" naar aanleiding van het
in de stichting van de arbeid
vastgelopen overleg over de
prijscompensatie en de duur
van de „rustpauze" in het
loonoverleg.
Het NVV ziet de komende
maanden voldoende vuurwerk
opgeslagen voor een felle strijd
over de compensatie die de
werknemers moeten ontvangen
voor „de ongekende prijsstij
gingen".
DEN HAAG (ANP) Het
PPR-kamerlid Waltmans heeft
minister Vredeling van defen
sie gevraagd een onderzoek in
te stellen naer de interne toe
stand van het depot voor dis
cipline te Nieuwersluis. De
uitkomsten van het onderzoek
moeten aan de Tweede Kamer
worden meegedeeld.
Aanleiding tot dit verzoek ls
het rapport van een aantal
dienstplichtige artsen over het
depot, in welk rapport onvol
komenheden in de behandeling
worden geconstateerd.
Geen katterige stemming
dus bij Lloyd's. Eerder het
tegendeel, want de prijsopdrij
ving door de olie-exporterende
landen heeft als gevolg, dat de
waarde van een lading van
een olietanker in de meeste
gevallen meer dan verdubbeld
is. Dat betekent een groter
risico voor de verzekeraar,
maar ook veel hogere premies
voor de verzekeraar.
Een bijzonderheid van de
regels van Lloyd's is, dat de
leden ieder tot en met hun
laatste penning aansprakelijk
Uit ongeveer 1800 havens
zenden dagelijks agenten en
subagenten hun bevindingen
per telex of radio naar Lon
den. Vierentwintig uur per et
maal komt er in Lime Street
een schat aan gegevens binnen
over onder andere de scheeps-
bewegingen en de toestand in
„hun" havens. Op deze gege
vens was het artikel gebaseerd
van The Economist, waaruit
bleek dat er begin december
opmerkelijk veel tankers la
dling innamen in de belang
rijkste havens aan de Perzi
sche Golf.
ASSEN (ANP) Twee ka
pers van een autobus van de
Drentse Vervoersmaatschappij
zijn vrijdag door de rechtbank
in Assen op verzoek van hun
raadsleden op vrije voeten ge
steld. Ze waren sinds 27 okto
ber van het vorig jaar in voor
lopige hechtenis. De rechtbank
zal volgende week vrijdag
vonnis wijzen.
De 24-jarige straatmaker
D.D. uit Smilde en de 26-
jarige metaalbewerker R.J. uit
Oranje (gemeente Beilen)
dwongen op de avond van 27
oktober van het vorige jaar de
chauffeur S. de Vries van de
lijnbus Assen-Diever naar
Amsterdam te rijden. Met een
hand in een binnenzak deden
ze alsof ze in het bezit van
vuurwapens waren.
Uit het onderzoek ter zitting
van de rechtbank is gebleken
dat het tweetal na een avondje
uit in Assen door drank bene
veld daar in de bus naar Die
ver waren gestapt. Nadat Ho-
gersmilde was gepasseerd,
werd de chauffeur toegevoegd:
„Dit is een kaping, dit is geen
onzin, want wij menen het. Je
doet precies wat we zeg
gen".
De verdachte D. zei ter zit
ting zich niets meer te herin
neren. De J. kon zich slechts
weinig herinneren. Beiden zei
den dronken te zijn geweest
en de gehele kaping als een
geintje te hebben beschouwd.
Een motief om naar Amster
dam te gaan was er volgens
hén niet.
De raadslieden, R. Staal uit
Assen en Ch. Stadig uit Hoo-
geveen, meenden dat hun
cliënten in dronkenschap een
misselijke kwajongensstreek
hadden uitgevoerd. Volgens
hen kon de officier geen ka
ping ten laste leggen, omdat in
het wetboek van strafrecht
slechts kaping van schepen en
vliegtuigen strafbaar is ge
steld.
ROTTERDAM (ANP) - I"
Rotterdam heeft een aanta- I
huurders een actiecomité opge I
richt tegen hun huisbaas, de I
heer R. Benner. Het „Aktie- j
kommitee Benner" beschuldigt I
de huisbaas, die ongeveer bon'
derd woningen bezit ervan aan
al zijn nieuwe huurders sleU'
telgelden te vragen, variërend
van f 500 tot f 3000. Verder
zou de heer Benner zijn nieuwe
huurders ook nog dwingen om
zelf belangrijke reparaties te
betalen, zoals het vernieuwen I
van electriciteitsleidingen. Hei
actiecomité is van plan e'-" I
aantal rechtszaken aan I
spannen tegen de heer Bennet
en elke vrijkomende woning
van deze man te bezetten.