I?
h DTd
Ouderwets sparen
geen zoden
eer aan de dijk
Bank: sparen blijft nutttig
yeek.
r. Janssens
Wils
ABRAHAMS
j r
ofRotterdam
/ijf dagen van
:ig moment
,want op
al een flinke
:open in de
Retours kunt
e tier duizen-
t geeft proble-
it op z'n werk
uit. Hoeveel
i: spreid de spits.
Zaterdagbijlage van 5 januari 1974
Sparen op de vertrouwde, ouder- geen zoden meer aan de dijk.
wetse manier - u weet wel, met Gewoon, omdat de belastingen
een spaarvarken en een keihard en de vliegende inflatie de
spaarbankboekje - zet al lang room van de rente opsouperen.
Wat cijfers
Mentaliteit
Opmaken
Schulden
ïii in een
600-24031
de. Te!. 01646-253Ö
HOR STACARAVANS
voor eik gezin een passen-
prijzen vanaf 6250,—
aatweg 153 Hoogerheide
ruispunt Korteven)
JUR
7257
fïMMI
Hee, dat traditionele sparen door naarstig stuivers over
centen praten we maar liever helemaal niet dubbeltjes,
I jfljflvartjes, guldentjes op te potten en dan het lieve somme
tje van tjjd tot tijd „te laten bijschrijven" heeft zijn tijd
gehad.
Ben simpel voorbeeld om dat te onderstrepen. Oom Char
les bij is dik in de zestig spaart nog op die beproefde
Etfer. O, heel bescheiden. Kleine bedragen. Want hij
:ante Sophie leven van een klein niet-waardevast pen-
n en de AOW. Welnu, oom heeft heel gis de 8 procent
rente gepikt die een termijnboekje opbrengt. Dat leek hem
wel.
O
"Hij heeft niet door gehad
dat die spaarcentjes hem des-
iudanks niets opleveren. Van
zijn rente pakt de Staat der
Ifcderlanden al een procent of
wat (minstens 2 bij een heel
laag inkomen) De inflatie is
elk jaar zo'n procent of 7. Dat
wil zeggen: elk guldentje dat
oompje op dat boekje laat zet
ten is aan het eind van dat
jaar nog maar 93 centjes
waard Die gulden is dan, om
het netjes te zeggen, weer fors
in koopkracht verminderd. En
die waardevermindering gaat
steeds door, jaar-in jaar-uit.
Nou, u voelt wel dat hij met
die zo fraai lijkende 8 pro
eentjes per jaar eigenlijk ner
gens meer is.
Nee, dat soort sparen
eens een nationale deugd en
nog steeds in alle toonaarden
warm aangeprezen is het
echt niet meer. Het brengt
niet op. Sterker nog. Het lijkt
er zelfs op dat een spaarder
zich op die manier arm spaart.
Een gekke boel, natuurlijk,
maar het is niet anders.
Het vervelende is dat men de
mensen dat in ons land niet
duidelijk vertelt. In Duitsland,
om een voorbeeld te noemen,
wél. Daar kan men adverten
ties lezen die klip en klaar uit
de doeken doen dat „sparen
vooraf" geen zin meer heeft.
Voor de individuele spaarder,
in eder geval. Want nationaal-
economisch bezien liggen de
zaken heel anders. Daarover
meteen wat meer.
U hoort natuurlijk allemaal
wel eens dat „een mens er
verstandig aan doet z'n geld
op te maken". Bedoeld wordt
dan dat men er goed aan doet
in deze tijd van inflatie en
forse belastingdruk-ook-op-be-
sparingen geld zoveel mogelijk
te gebruiken om goederen te
kopen, of het te steken in
waardevaste objecten, een ei
gen huis bijvoorbeeld. Welnu,
vanuit het standpunt van de
kleine spaarder is dat een lo
gische redenering. Want het
aanhouden van spaartegoeden
zonder een duidelijk beste
dingsdoel wasmachine, piek
up. nieuw vloerkleed, auto,
enz. enz biedt geen voorde
len meer. De opbrengst van
zulke tegoeden, de rente,
wordt meer dan opgesoupeerd
door de geldontwaarding.
Maar als we met z'n allen
onze economie draaiende wil
len houden, moet er voortdu
rend geld beschikbaar zijn.
We moeten kunnen blijven in
vesteren. Nationaal econo
misch gezien moeten we dus
met z'n allen sparen om te
kunnen investeren. Want er
jy i
Sparen blijft nodig, zoals
Mize redacteur Jacques Levij
in nevenstaand artikel zegt, al
was het alleen maar vanuit
Maatschappelijk oogpunt.
Spran echter blijft ook nuttig
voor u, zo verzekeren ons de
experts van een groot bank
kantoor in Breda. „Ouderwets
sparen wordt pas door fiscus
en inflatie zinloos wanneer het
iaat om het opzij leggen van
een appeltje voor de dorst of
■o maar zonder bepaald doel
sparen".
„Iedereen", zegt de bank.
„Kan wel wat liquide midde
len gebruiken. Om de belas
ts te betalen bijvoorbeeld, of
te kopen.
**r heb je ook een aanbeta-
lingsbedrag in geld voor no
dig. Ook het dragen van de
lasten van een 100 of 110 pro
cents hypotheek is niet ieder
gegeven. Het kan dus zeker
zin hebben het aanbetalingsbe
drag voor een huis bijeen te
sparen. De banken in Neder
land hebben aangepaste spaar-
vormen voor diverse doelein
den, helemaal afhankelijk van
de bedoelingen en plannen
van de spaarder".
Als u dus geldt overhout,
en dit niet opzij hoeft te leg
gen voor duidelijk omschreven
doeleinden (een aankoop, de
belasting, een verzekerings
premie of een autokostenre
serve, om enkele voorbeelden
te noemen) ga dan met de
bank praten om te zien welke
spaarmethode in uw geval het
voordeligst is. Zoals gezegd,
de Nederlandse banken bieden
een rijk gevarieerd pakket
spaarmogelijkheden. Verdie
nen op besparingen is er ui
teraard niet bij. „Maar", zegt
de bankdeskundige „voor de
rente sparen de mensen
niet meer tegenwoordig. Het
gaat erom het opzij gelegde
geld optimaal waardevast te
houden".
Op de langere termijn spa
ren, men las dat al in het
nevenstaande artikel, kan bij
voorbeeld via beleggingen. Dat
kan ook in het klein, voor de
kleine spaarder dus, en op een
betrouwbare manier wanneer
moet een apparaat beschikbaar
blijven om goederen te maken
tegen een redelijke kostprijs.
En daaruit blijikt dat de belan
gen van de individuele spaar
der m'n oom Charles en
honderdduizenden anderen
en de nationale economie el
kaar niet meer dekken.
Het spaartegoed in ons land
schommelt op het ogenblik
rond de 50 miljard gulden.
Een lief sommetje, dus! Bo
vendien vermoeden we dat er
om en nabij de 5 miljard
gulden aan hypotheekgelden
uitstaan. Zeker weten doen we
dat, merkwaardig genoeg, niet.
Enfin, alles bij elkaar zijn dat
forse bedragen. Gaat u maar
na. Vorig jaar was ons natio
nale inkomen 135 miljard gul
den. Dit jaar zal het wel 150
miljard worden.
Van die 135 miljard inves
teerden we, vorig jaar dus,
zo'n 27 miljard. Om wat pre
ciezer te zijn: we staken met
z'n allen door besparingen 9
miljard in de uitbreiding en
modernisering van bedrijven,
7 miljard in de woningbouw, 6
miljard in voorraadvorming en
de overheid investeerde ook
ettelijke miljarden. De belang
rijkste groep geldverschaffers
voor investeringen spaar
ders wordt gevormd door
particulieren. Zij brachten vo
rig jaar ruim 14 procent van
ons nationale inkomen in onze
nationale spaarpot, 19 miljard
gulden. De overheid gooide er
nog eens 8 miljard gulden aan
besparingen tegenaan.
Voor de duidelijkheid nog
even het volgende: de groep
particuliere spaarders bestaat
uit in volgorde van belang
rijkheid verzekeringsmaat
schappijen en pensioenfondsen
(institutionele beleggers) be
drijven en kleine spaarders,
zoals oom Gharles.
Die kleine spaarders hebben
de centjes die ze niet direct
willen en hoeven te besteden
ondergebracht bij spaarbanken
en andere financiële instellin
gen. Verder sparen die parti
culieren vrijwel allemaal ge
dwongen. Ze betalen immers
premies voor hun pensioenen,
hun verzekeringen, ze lossen
hypotheken af. Even terzijde,
maar wel heel belangrijk, ze
betalen via die premies gul
dens die meer waard zijn dan
de guldens die ze straks via
hun pensioenen en hun verze
keringsuitbetalingen terug
krijgen. Want die pensioenen
van de particulieren niet
van overheidsdienaren dus
zijn lang niet altijd waarde
vast. Daarom zijn er velen die
terecht stellen dat de vliegen
de inflatie weinig minder is
dan diefstal op grote schaal,
een misdaad tegenover klein»
spaarders, gepensioneerden en
rentetrekkers.
Toch zal die zaak, in een of
andere vorm, weer op het ta
pijt moeten komen. Tenminste
als we onze collectieve voor
zieningen nog willen uitbrei
den en we de economische
groei op een redelijk peil wil
len houden. Daarvoor moet
dan meer geld beschikbaar ko
men. De inkomenstrekkers
moeten dan samen dat geld
voor meer nationale besparin
gen opbrengen. Zijn zij daar
toe bereid bij een inflatie die
niet te temmen lijkt?
men met bonafide, Nederland
se instellingen in zee gaat. De
bank: „Ook hier gaat het niet
om geld verdienen. Wij geven
geen tips en zo. Het doel is
met zo weinig mogelijk risico
een zo hoog mogelijk rende
ment te halen".
Voorbeelden van voor klei
nere spaarders aantrekkelijk
beleggingsmogciijkheden zijn
Robeco, ABN-beleggingspool
en het AMRO-Pierson Fonds.
De beide laatste werken aan
een systeem dat het mogelijk
maakt in deze pools deel te
nemen door maandelijks van
de salarisrekening over te
boeken spaarbedragen. Bij Ro
beco kan dat al.
W. K.
Het vermoeden bestaat dat
honderdduizenden van die
spaarders dat zo langzamer
hand ook zo voelen. Ze sparen
minder, of helemaal niet meer.
Ze maken hun geld op.
Wat er nu dan wel met dat
geld gebeurt, weten we niet
Er is natuurlijk, zeker de laat
ste weken, veel geld besteed
aan het hamsteren van levens
middelen. Ook aan duurzame
verbruiksgoederen. Maar het
kan ook best zijn dat de men
sen het geld dat ze van hun
spaarrekeningen hebben ge
haald, of er niet op hebben
gestort, hebben gebruikt om
obligaties te kopen, of het te
steken in langlopende beleg
gingen. Waarbij misschien de
belangstelling steeds meer is
uitgegaan naar groeifondsen en
minder naar fondsen met een
hogere opbrengst. Die wordt
immers toch weer afgeroomd
door de inflatie en de fiscus.
Er zit aan die eis die onze
nationale economie stelt aan
onze gezamenlijke spaarzin
nog iets meer vast. Naarmate
de groei van de inkomens
minder snel gaat loonmati
ging zal men minder bereid
zijn te sparen. Men steekt dan
liever zijn geld in „goed le
ven". We hebben eindeloos ge
praat over spaarloon, enige ja
ren geleden een paradepaardje
van de vakbeweging. We ho
ren er nauwelijks nog iets
over,
Het is zeker dat de indivi
duele spaarder u en ik die
een inkomen verdienen en te
vens consumenten zijn nu
heel anders over geld denkt
en er heel anders mee omgaat
dat hij vroeger deed. Hij is
geen spaarder moer in de antie
ke betekenis. Hij is een vrije-
tijd-mens geworden. Hij is, en
voelt, zich veel minder afhan
kelijk dan vroeger van dat
„centje achter de hand". Hij
weet ook veel beter dan zijn
vader (moeder) en grootvader
(grootmoeder) dat er geldont
waarding op grote schaal
plaatsvindt. Hij heeft tevens,
dank zij een uitgebreid pakket
van sociale zekerheidsregelin
gen, weinig zorgen voor de
toekomst, voor z'n oude dag.
Bovendien zijn er steeds meer
mensen die via bedrijfsrege
lingen zeker kunnen zijn van
een oudedagspensioen, waar
voor ze gedwongen premies
meebetalen. Een addertje on
der dat gras is het feit dat die
pensioenen als regel niet-
waardevast zijn. Om van wel-
vaartvast maar te zwijgen.
Nee, dat spaarbankboekje is
niet aantrekkelijk voor de mo
derne mens. Het kost hem im
mers geld. Als hij werkelijk
nog wil sparen kan hij dat op
heel andere manieren doen
dan spaarders vroeger. Hij
kan, om maar op een aspect te
wijzen, contant duurzame con
sumptiegoederen kopen. Die
sparen geld en geven de
vrouw vaak minder werk in
het gezin. Zij gaat dan een
baan zoeken. Hij kan ook zul
ke goederen kopen op basis
van een krediet. Hjj spaart
dan niet meer vooraf voor iets
dat hij wil hebben, maar ach
teraf. Het kopen van een ei
gen huis met een hypotheek is
ook een vorm van sparen.
Over hat algemeen, zo menen
deskundigen en ze tonen
het met cijfers aan een
voordelige vorm van sparen.
Ook al omdat de geldontwaar
ding automatisch leidt tot
waardestijging van dit onroe
rende goed. Vaak bouwen.ko
pers van een eigen huis na
een jaar of 10 reeds een niet
onaanzienlijk vermogen op. In
bepaalde inkomensgroepen is
dat zelfs eens zo groot als de
huurder van een huis, met
veel moeite, kan „sparen".
Modern sparen kan zinvol
zijn voor de spaarders. Via
consumptieve kredieten
eerst genieten dan betalen
via hypothecaire leningen, via
plan-financieringen, via groei-
beleggingen. Die vormen van
sparen nemen dan ook in alle
industriële landen met grote in
flatie toe. Ook in Nederland.
Het consumptieve krediet dat
uitstaat zal bij ons zeker 3'/2
tot 4 miljard gulden belopen.
Daarnaast hebben we met z'n
allen zeker nog enkele tiental-
Uit De Stem, van donderdag j.l.
len miljarden guldens ge
spaard in hypotheken en ang.-
lopende leningen voor möt-
produktieve doeleinden.
De nationale economie eist
dat er gespaard wordt. Sparen
tegen een vaste rente, we be
toogden het hiervoor, betekent
gewoon verlies van netto-
koopkracht. Maar kopen en be
zitsvorming door het lenen
van geld men spaant dan
achteraf voor de aflossingen
en het betalen van de rente
kan de koopkracht aanzienlijk
doen toenemen. Een overheid
die die vormen van „sparen
achteraf" gaat bemoeilijken,
kan de aantrekkelijkheid er
van doen afnemen. Want
waardevast kopen en beleggen
en kostbesparend consumptief
investeren zijn de antwoorden
van de individuele spaarders
op een inflatie die het verschil
tussen marktrente en geldont
waarding geheel teniet doet.
Dat bemoeilijken gebeurt, bij
voorbeeld, als men de belast
bare huurwaarde van een ei
gen woning gaat verhogen. Of
als de overheid zou besluiten
de aftrek van hypotheekrente
van het belastbare inkomen te
verminderen.
Sparen door het maken van
schulden is dus in. Het is dan
ook niet zo vreemd meer als
mensen, soms gekscherend,
beweren dat ze van hun schul
den leven. Dat komt, hoe merk
waardig het ook klinkt, veel
meer voor dan men ver
moedt.
Die nieuwe spaarmarkt, dat
moet men wel weten, stelt ho
ge eisen aan het inzicht „en
beoordelingsvermogen van de
spaarders. Ze moeten goed
weten tot hoever ze kunnen
gaan met het maken van schul
den die ze moeten aflossen. U
kent natuurlijk allemaal wel
de verhalen van de afbeta-
liiigsellende van gezinnen die
elke maand vrijwel het hele
inkomen naar „de bank" moe
ten brengen.
Ook mensen die via beleg
gingen willen sparen en hun
bezit willen vermeerderen,
doen er verstandig aan alleen
met te goeder naam en faam
bekend staande organisaties in
zee te gaan. Beleggingsadvie
zen van onkundige en erger
nog oneerlijke adviseurs
hebben menigeen aj knappe
stroppen bezorgd. Wantrouw
in ieder geval de mensen die
koeien met gouden horens be
loven. Die horens zijn er nor
maal niet op die beleggings-
markt. Want als ze er wel
waren, zouden die „adviseurs"
ze echt zelf wel te pakken
zien te krijgen. Beleggen kan
een voortreffelijke vormyan
sparen op langere termijn zijn.
Mits men er verstand van
heeft, of z'n belangen laat be
hartigen door een bonafide
instelling op dit gebied.
JACQUES LEVIJ,
