Aardgas voor industrie 30 pet. duurder
Boersma denkt
aan „bevriezing" lonen
Radio Condor
op drift
Van der Stoel ontkent ombuiging beleid
Felle kritiek van
Israël op
E E G-v er klaring
Vandaag
Oliebeperking"
Zeeuwse
Sclieldeveren
onverantwoord
Prijzen
bijna 1%
omhoog
FIETSENFABRIEK REEDS
DOOR VOORRAAD HEEN
Laten invaliden solidair zijn
ISRAËL MELDT
1854 DODEN EN
1800 GEWONDEN
VAN DER STOEL
MOET OPSTAPPEN
SINT WIL
ONTHEFFING
RIJVERBOD
Chinees
schip
valt om
op strand
ACHTERBAN WERKGEVERS
ZEGT NEE TEGEN AKKOORD
Unaniem
Imkamp (D'66):
Rabbani
4
Directeur: Dr. W. A. J. U. Hark*
Hoofdredacteur: L. Leij en dekker
Redactie- en administratie-adres:
Nieuwstraat 8, Terneuzen, tel (01150)-79 20
Abonnementsprijs
20,35 per kwartaal: 6,88 per maand.
Losse nummers 20 cent.
Reigerstraat 16, Breda
Gironummer 1114111
t.n.v. Uitgeversmaatschappij De Stem B.V.,
VRIJE
WOENSDAG
NOVEMBER 1973
26e Jaargang
Nr. 3206
Advertentieprijs: per mm 16 cent; minimum
per advertentie 2,40, exclusief 4% B.T.W.
Rubriek „Kleine Advertenties" (geen handels
advertenties) 5 regels 1,15. Iedere regel meer
23 cent. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of Adres
bureau van dit blad, 50 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot v.m. 11 uur
Voor bet maandagnummer: vrijdag tot v.m.
11 uur.
Uitgeefster Uitgeversmaatschappij De Stem B.V.
GRAVE (ANP) Ook Sin
terklaas dreigt de dupe te
worden van de autoloze zonda
gen in Nederland. Zondag 18
november doet hij zijn intrede
in het Brabantse Grave. Orga
nisatoren zijn reeds naar de
autoriteiten gestapt om voor
de goedheilig man een onthef
fing te vragen zodat hij alsnog
per boot het stadje kan berei
ken.
(Van een onzer
verslaggevers)
GRONINGEN De Gasu
nie in Groningen verwacht
volgend jaar de aardgasprijs
voor de industrie tot het
z.g.n. plafond te moeten ver
hogen. Dit betekent dat voor
het bedrijfsleven de aardgas-
prijzen met 25 tot 30 pro
cent zullen stijgen. Wanneer
de prijsverhoging precies zal
worden doorgevoerd, wan
gisteren bij de Gasunie nog
niet bekend.
Voor het aardgas voor huis
houdelijk gebruik was al eer
der een forse prijsverhoging
aangekondigd.
In tegenstelling tot de gas-
prijs voor de gewone consu
ment is de aardgasprijs voor
de industrie gekoppeld aan
de prijs van de aardolie. Op
basis van de olieprijzen wor
den elk kwartaal de aardgas-
prijzen vastgesteld. Wat de
koppeling van de prijzen be
treft zit er voor wat de stij
ging van de aardjgasprijs wel
een „rem" ingebouwd in de
vorm van een plafond, waar
de aardgasprijs beneden
moet blijven, ook al blijft de
olieprijs geweldig stijgen.
De Gasunie verwacht dat
de olieprijzen zodanig zullen
gaan stijgen dat de aardgas-
prijzen voor de industrie
volgend jaar het plafond zul
len bereiken. Dat houdt in
dat voor een kubieke meter
ongeveer anderhalve cent
meer zal moeten worden be
taald. De aardgasprijs voor
de verbruikers in groep drie
(met een verbruik tussen de
tien en vijftig miljoen kubie
ke meter per jaar) zal dan
bijvoorbeeld van 5.31 cent op
6.91 cent per kubieke meter
worden gebracht. Voor groot
verbruikers van aardgas, zo
als b.v. de Nederlandse Stik
stof Maatschappij in Sluiskil,
die per dag ongeveer twee
miljoen kubieke meter aard
gas als grondstof voor de
produktie van kunstmest ge
bruikt, zal die prijsverhoging
een gevoelige klap beteke
nen.
DIEREN Gazelle in Dieren, een van de grootste rijwielfa-
brieken in het land, kan de verkoop van fietsen nauwelijks baas.
Sinds de olieboycot is de vraag dermate gestegen, dat het bedrijf
reeds door zijn voorraden heen is.
Gazelle heeft vorige week ruim duizend fietsen meer verkocht
dan n<E_3aal in deze tijd.
Volgens directeur W. Breukink stijgt ook de verkoop van
bromfietsen, zij het minder sterk dan van dc fiets.
Het bedrijf heeft dringend behoefte aan meer personeel (30
tot 35 man), maar dat is volgens de bedrijfsdirectie moeilijk te
krijgen. Men denkt nu aan het aanstellen van buitenlandse
werknemers.
De beleidsorganen van de
centrale werkgeversorganisaties
(VNO en CNW) hebben giste
ren gezamenlijk en unaniem
het maandag j.l. bereikte com
promis over de prijscompensatie
afgewezen. VNO-voorzitter Bar-
tels en zijn NCW-coIlega Van
Boven hebben tevergeefs hun
beleid verdedigd. Zij hadden
eergisteren in principe ja ge
zegd tegen een minimum van
160,per procent prijsstij
ging in de prijscompensatie en
tegen een geleidelijk lagere
compensatie voor hoger betaal
den.
De middenstandsorganisaties
hebben officieel nog niet verga
derd met hun achterban, maar
hun vertegenwoordigers (Per
quin en Pors) zien geen enkele
kans meer voor een centraal
akkoord.
NW, NKV en CNV zijn ver
rast door, en d eafzonderlijke
bonden zijn verontwaardigd
over het werkgeversbesluit om
het overleg over het loonover
leg definitief te kappen. Mor
genavond zouden oorspronke
lijk de zeven voorzitters van de
centrale werkgevers, midden
stand-, landbouw- en werkne
mersorganisaties zich buigen
over de plicht tot een sociaal
jaarverslag, het bedrijvenwerk
openbaarheid van inkomens en
werkende jongeren. Nu gaan de
vakbonden al hun wensen pro
beren in de cao-onderhandelin
gen te verwerkelijken. Deze
verlangens zijn gebaseerd op
hun uitgangspunten voor een
centraal akkoord.
Minister Boersma, aanwezig
op de jaarvergadering van het
VNO in Den Haag, heeft nog
geen directe aanwijzingen, zo
deelde hij gisteren mee, dat hij
de loonwet moet gaan hante
ren. De gevolgen van de olie
boycot op de nationale econo
mie kunnen voor hem de aan
leiding zijn om de lonen te
gaan bevriezen. De bewinds
man toonde zich gisteren in
het Haagse Congresgebouw
nogal pessimistisch.
Aanleiding tot zijn somber
beid was de gisteren bekend
geworden prijsstijging in okto-
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister Boersma (Sociale Zaken) wil'de
lonen „bevriezen" bij een ernstige economische crisis mede
als gevolg van de olieboycot. Hij kan dit doen op basis
van artikel 10 van de loonwet, dat nu is „bevroren". Daar
naast overweegt hij nog maatregelen in de budgetaire en
monetaire sfeer. Zijn voornemen tot ingrijpen in de lonen
staat los van het stranden van het centraal akkoord.
Deze plannen maakte drs. Boersma gisteren in Den Haag be
kend na het bekend worden van het nieuws, dat werkgevers en
middenstand het maandag j.l. bereikte compromis voor een cen
traal matigingsakkoord hadden verworpen. Vanmiddag wordt
binnen de Stichting van de Arbeid (topoverlegorgaan van het be
drijfsleven) een afsluitend gesprek gehouden over het centraal
akkoord over de matiging van lonen en prijzen. Vast staat ook
dat de regering niet meer gaat praten met het bedrijfsleven. Veie
vakbonden hadden deze maandag bereikte principe-overeen
komst al goedgekeurd. Vice—NVV-voorzitter De Boon sluit ar
beidsonrust in de toekomst niet uit, maar hij waagde zich niet
aan nadere voorspellingen.
Minister Boersma vindt het
jammer, dat er voor 1974 geen
centraal akkoord meer komt.
De juristen op zijn departement
zoeken al uit welke maatrege
len de regering kan nemen,
wanneer de economische situa
tie, mede als gevolg van de olie
crisis, verslechtert, Bij bevrie
zing mogen de lonen in 1974
niet meer stijgen dan het ge
middelde percentage, waarmee
zij dit jaar omhoog zijn gegaan.
De werknemers kunnen dan wel
rekenen op een bepaalde prijs
compensatie, maar niet met een
minimum of een zeker maxi
mum (wens van de vakbewe
ging).
De PPR-fractié in de Twee
de Kamer stelt vanavond dr3.
Boersma voor ons een nood
wetje te maken voor de lonen.
De radikaal Van Gorkum (zelf
vakbondsvoorzitter) is dit van
plan.
(Van een onzer verslaggevers)
OOSTERHOUT „Laten
wij, invaliden, solidair zijn
met onze gezonde landgenoten
en op zondag geen gebruik
maken van onze ontheffingen
en er ook geen aanvragen", -
aldus een oproep van de heer
A. L. Soeterboek uit Ooster-
hout, tot voor kort lid van het f
dagelijks bestuur van de Al- I
gemene Nederlandse Invali-
denbond.
De heer Soeterboek is in i
kringen van gehandicapten be- i
kend om de lezingen die hij i
houdt. Tijdens een van die
lezingen, deze week 2 B -kal,
-1. L. Soeterboek.
kreeg hij ruim 200 toehoorders
unaniem achter zich toen hij
zijn oproep uitprobeerde. Van
middag tussen 12 en 1 uur zal
hij zijn oproep voor de radio
herhalen tijdens een recht
streekse uitzending uit het ge
meentehuis van Waalwijk
(Hilversum 1).
De heer Soeterboek over
zijn redenen voor de oproep:
„Uitzonderingen daargelaten,
kunnen wij evengoed thuis
blijven op zondag als onze ge
zonde medeburgers. Sterker
nog, velen van ons kunnen er
de hele week al op uit met
hun auto. Dan moeten de an
deren werken".
O Het Chinese schip de „Wan Chun", dat bijna een jaar op het strand bij Bakkum vastzit, is
gisternacht over 1oord omgevallen. Het schip ligt nu op zijn zij op het strand. De berger El
frink uit Haarlede, ,lFl iu ieder geval door met zijn bergingspogingen.
ber j.l. Vanaf half september
tot half oktober is het leven
0,9 procent duurder geworden.
In totaal zijn dit jaar de prijzen
met 7,2 procent gestegen. Zeker
is dat het leven in 1973 mini
maal 8 procent duurder wordt.
Het prijscijfer over vorige
maand is van groot belang in
verband met de prijscompensa
tie, die over de periode half
april tot half oktober j.l. wordt
gegeven. In dat tijdvak is het
leven 3,1 procent duurder ge
worden. De vergoeding van 3,1
procent stuwt de lonen dit jaar
omhoog en heeft ook gevolgen
voor de loonontwikkeling in
1974.
De ministers Duisenberg (Fi
nanciën), Boersma (Sociale Za
ken) en Lubbers (Economische
Zaken) en NKV-voorzitter Spit
hoorden gisteren het nieuws
over het afwijzen van het cen
traal akkoord uit de mond van
VNO-voorman Bartels. Hij
maakte dit bekend tijdens de
jaarvergadering van „zijn'
werkgeversorganisatie.
Het is voor het eerst in de
sociale geschiedenis van ons
land, dat de centrale werkge
versorganisaties een loonak-
koord afkeuren. Wel staan VNO
en CNW niet afwijzend tegen
over een centraal-akkooid. De
inhoud echter van dit loonak-
koord (het minimum in en de
geleidelijke afbouw van de
prijscompensatie boven 35 mil
le) was onverteerbaar voor de
achterban. De werkgeversorga
nisaties zijn nog bereid alles te
doen om nog tot zo'n akkoord
te komen. Minister Boersma
acht zo'n kans „heel, heel, heel
klein. Dan moet je wel met een
vergrootglas gaan kijken", al
dus deze bewindsman.
TEL AVIV (DPA-RTR)
Israël heeft gisteren bekend
gemaakt dat in de vierde Is
raëlisch-Arabische oorlog 1854
Israëlische soldaten zijn ge
sneuveld. Er 'iggen nog 1800
gewonden in hospitalen.
Slechte de onafhankelijk
heidsoorlog in 1948 kostte
mee mensenlevens. Toen
wei-den aan Israëlische zijde
4500 militairen en 1700 bur-
I gers gedood.
0 Van der Stoel.
(Van onze parlementaire re
dactie)
DEN HAAG Het Tweede-
Kamerlid dr. Imkamp (D '66)
heeft opnieuw moeilijkheden
met zijn fractiegenoten. In een
interview met een avondblad
heeft hij gisteren als zijn me
ning verkondigd, dat minister
Van der Stoel (Buitenlandse
Zaken) moet opstappen en dat
Nederland zijn beleid moet
ombuigen inzake het Midden
oosten.
„Er staan zoveel vitale be
langen op het spel, dat het
onjuist is een moralistisch
standpunt te handhaven. Van
der Stoel heeft in internatio
naal verband volstrekt zijn
politiek gezicht verloren", al
dus dr. Imkamp.
(Van onze rtv-redactie)
IJMUIDEN Gisterenmid
dag is het tot zendschip ver
bouwde vissersschip Condor
van zijn ankers geslagen.
Twee reddingsboten gingen
onmiddellijk het zeegat uit om
vast te maken en de vier op
varenden te redden.
De eigenaar, Adriaan van
Landschoot wil de uitzendin
gen van „Radio Atlantis", zo
als het zendschip in de ether
bekend staat, voor de Zeeuwse
kust voortzetten. Radio At
lantis richt zijn programma's
speciaal op België, en was al
langer van plan naar Zeeuws©
wateren te verhuizen,
(Van onze red. buitenland)
BRUSSEL Europa heeft
zijn gezicht verloren en heeft
de deur wij open gezet voor
verdere Arabische en andere
chantage. Dat was gisteren in
Brussel het eerste commentaar
uit Israëlische diplomatieke
kring op een gemeenschappe
lijke verklaring van de EEG-
landen inzake het probleem
van het Midden-Oosten. Een
Israëlisch diplomaat zei: dit is
een pro-Arabische verklaring,
bedoeld om de Fransen een
mandaat te geven om met de
Arabieren te onderhandelen
over het opheffen van de olie
boycot.
De Nederlandse minister
van Buitenlandse Zaken, mr.
Max van der Stoel, ontkende
dat de EEG door de knieën
gegaan zou zijn voor Arabi
sche chantage. De Nederlandse
regering is niet van standpunt
veranderd. Alles wat ze al
eerder heeft verklaard, zit in
deze gemeenschappelijke ver
klaring verwerkt aldus Van
der Stoel.
De ministers van buiten
landse zaken van de Euro-
marktlanden zeggen in hun
verklaring dat een vredesak
koord in het Midden-Oosten
gebaseerd moet zijn op:
Onaanvaardbaarheid van
uitbreiding van gebied door
geweld,
de noodzaak dat Israël een
einde maakt aan de territoria
le bezetting die het sinds het
conflict van 1967 heeft ge
handhaafd.
respect voor de soevereini
teit, territoriale integriteit en
onafhankelijkheid van elke
staat in het Midden-Oosten en
het recht om in vrede te leven
binnen veilige en erkende
grenzen, en
de erkenning dat bij het
vestigen van een rechtvaardi
ge en duurzame vrede in het
Midden-Oosten rekening ge
houden moet worden met de
wettige rechiten ven de Pales-
tiine».
De ministers doen verder
een krachtig beroep op beide
partijen, onmiddellijk terug te
keren naar de posities die zij
22 oktober innamen, in over
eenstemming met besLuit 34(1
van de Veiligheidsraad. Ken
nelijk aan het adres van Israël
voegen zij hier aan toe dat
terugkeer naar deze posities
een oplossing van andere drin
gende problemen, die verband
houden met de krijgsgevange
nen en het Egyptische derde
leger, zal vergemakkelijken.
Zij hopen dat na de aan
vaarding van de veiligheids
raadresolutie 338 van 22 okto
ber, „nu eindelijk onderhande
lingen zullen beginnen over
herstel van een duurzame en
rechtvaardige vrede in het
Midden-Oosten, door toepas
sing van de Veiligheids-raad-
resolutie 242 in al haar onder
delen".
De negen landen zijn bereid
al het mogelijke te doen om
hiertoe bij te dragen.
Consul Rabbani van Koe
weit, die eind vorige week
een aantal eisen formuleerde
waaraan Nederland zou moe
ten voldoen, om van de olie
boycot af te komen, noemde
de EEG-verklaring „een gedeel
telijk positieve stap".
Wel vond hij de passage
over het Palestijnse aspect
van het conflict onduidelijk.
Hij had liever gezien dat ge
sproken was over het recht op
zelfbeschikking van het Pales
tijnse volk zoals dat is vastge
legd in een resolutie van de
Verenigde Naties.
De consul hoopte dat het
Nederlandse parlement in ziin
dagelijkse politieke gedrag het
EEG-standpunt geloofwaardig
zal maken. Dat zou z.i. ertoe
kunnen bijdragen „een groot
misverstand uit de weg te rui
men".
Van Israëlische eijde werd
de gemeenschappelijke verkla
ring van de Euromarkt-landen
een eenzijdige tekst genoemd
die substantiële veranderingen
heeft aangebracht aan resolu
tienummer 242 van de Vere
nigde Naties. De Nederlandse
minister ontkende dat. Er
wordt gevraagd de bestands
lijn van 22 oktober in acht te
nemen en dat is de opvatting
van alle leden van de Veilig
heidsraad, aldus Van der
Stoel. Van Israëlische zijde
was gezegd dat dit punt voor
president Sadat van Egypte de
weg opent zijn ideeën over die
bestandslijn door te drijven.
De Nederlandse minister
herinnerde eraan dat hij vori
ge week in het Nederlandse
parlement al betoogd heeft dat
er een oplossing moet komen
voor de Palestijnse vluchtelin
gen. Onze gemeenschappelij
ke verklaring bevat alle ele
menten van resolutie 242 van
de VN, die altijd grond voor
het Nederlandse Beleid ge
weest is. zo zei van der
Stoel.
Ook in andere (vooral Brit
se) diplomatieke kringen in
Brussel heeft men de verkla
ring van de Euromarktlanden
wel degelijk meer pro-Ara
bisch dan pro-Israëlisch uitge
legd.
Het Nederlandse standpunt
werd daar als volgt beoor
deeld: Nederland heeft, zonder
al te veel gezichtsvèrlies, zich,
door deze verklaring mede te
onderschrijven, toch wat be
wogen van zijn oorspronkelijk
ingenomen standpunten. Dit
bewegen zal wellicht voor dc
Arabische landen aanleiding
zijn om standpunt te verande
ren voor wat betreft de olie
boycot.
Hoewel herhaaldelijk wordt
verwezen naar de befaamde
242-resoiutie, die na de zes
daagse oorlog werd aangeno
men, zijn vier punten waarop
volgens de EEG-landen „in het
bijzonder" een vredesregeling
moet zijn gebaseerd, niet ge
heel gelijk aan de 111 deze
resolutie opgesomde elemen
ten.
BUIEN
Aanvankelijk buien met
hagel en sneeuw. Later
opklaringen. Maximum
temperatuur rond 8 gra
den.
STAD EN STREEK
Lekkernijenfeest in
Vlissingen. Pagina 3.
Verkeerszondaars
gestraft. Pagina 5.
FINANCIëN EN
ECONOMIE
Werkgevers: Aantal
werklozen kan drastisch
verminderd worden
Pagina 11.
BINNEN- EN
BUITENLAND
Kamer voor Lubbers door
de knieën. Pagina 13.
Amsterdamse antiquitei
ten spuiten Amsterdamse
bodem uit. Pagina 15.
SPOn"
Ajax kampt met
blessures. Pagina 17.
RADIO EN TELEVISIE
Osmond-manie in Leiden.
Pagina 21.
(ADVERTENTIE)
(Van onze correspondent)
VLISSINGEN Wanneer de
Provinciale Stoomboot Diensten
(P.S.D.) 15 proeent minder olie
krijgen, zoals Shell Nederland
vorige week heeft aangekon
digd, zal de dienstregeling naar
verhouding moeten worden in
gekort. Directeur 3. Adriaan-
sen van de P.S.D. heeft dit des
gevraagd meegedeeld aan
staatssecretaris Van Huiten
van Verkeer en Waterstaat.
De staatssecretaris informeer
de naar de mogelijke gevolgen
van een beperking van de olie-
leverantie aan de P.S.D. naar
aanleiding van een brief van
mr. J. van Aartsen, Commissa
ris van de Koningin in eZeland;
aan minister Westerterp van
Verkeer en Waterstaat over de
ze kwestie.
De dienst beschlikt slechts
over een zeer kleine olievoor
raad, waarop deze maand al
zal worden ingeteerd als de af
gekondigde maatregel niet
wordt ingetrokken. De gedach
ten gaan dan uit naar het min
der inzetten van de reserve-boot
en het eventueel laten uitvallen
van de eerste en laatste dage
lijkse vaart.
Dat levert nog lang geen be
sparing op van 15%, meent de
heer Adriaansen, want per dag
worden er op het traject Krui-
ningen - Perkpolder 34 gemaakt
en op Vlissingen - Breskens 32
vaarten.
Aan de zondagsdienst zal
moeilijk te tornen zijn, meent
de heer Adriaansen, want de
pont doet niet alleen dienst als
overzetveer voor auto's, het is
als het ware een verbindings
weg tussen Zeeuwsch-Vlaande-
ren en de rest van Nederland
„Als de veerdienst 's zondags
wordt stopgezet, dan isoleer je
Zeeuwseh-Vlaanderen helemaal
en dat is gewoon niet verant
woord. Wel wordt er op a.s.
zondag met de kleinste schepen
gevaren", zegt de heer Adriaan
sen.
.J
-
