Winteravonden nu gezellig maken
3,95
69
Van der Heyden
Minstens helft van
adderbeten kan
worden voorkomen
t
t
t
Instituut voor technologie
voor ontwikkelingslanden
Nog geen einde
aan de hausse
in computers
Kerk van Ulm al 600
jaar in de steigers
TALENPRAKTIKUM
BREDA
89
98
79
98
2,98
1,49
1,69
98
59
1,18
79
99
1,15
4,50
2,48
49
dealer
NEDERLANDS TIJDSCHRIFT
VOOR GENEESKUNDE
f
Sprangers Bouwbedrijf B.V.
ADMINISTRATIEF
MEDEWERKSTER
3 flessen Bavaria BIER
groot pak SPECULAAS
Hero SINAS
Itr. Raak TONIC
6 LIMONADEGLAZEN
FRUITCOCKTAIL
Luxe VOORRAADBUS
Droge rijst kruiden
paprika - uien of kerry
Voor uw vleesfondue
Saus „Milanese"
import uit Italië 75
5 soorten
per fles
Vin primeur
CoTE DU RHóNE
4,65
nu per fles
Alle soorten Olvarit
Baby-voeding
van 93 voor
ROOKWORST
SCHOUDERHAM
100 gram PEKELVLEES
Chinese LOEMPIA'S
Botermalse KIP
SCHELVISFILETS
2 KROP SLA
WARENHUIS
BIERKAAISTRAAT
HULST
Therapie
Voorlichting
DUITS PLAN NA UNIDO-CONFERENTIE
63 landen
Bruikbaarheid
Plan
Woensdag 3 oktober 1973
4
In plaats van kaarten
Op zaterdag 6 oktober 1973 hopen onze
ouders
E. SCHELFHOUT
A. M. L. SCHELFHOUT - VAN ESBROECK
met dankbaarheid hun zilveren huwelijks
feest te vierein. Tot hun intentie zal om
16.00 uur een H. Mis worden opgedragen
in de parochiekerk.
Gaarne geven wij ook u de gelegenheid
hen persoonlijk geluk te wensen van
17.30 - 19.00 uur, aan huis.
Theophiel en Carla
Leon en Beppi
Angela, Fons, Paula, Wies Honoré,
Anita en Liesje
Hengstdijk, Kerkstraat 13.
Heden overleed na een langdurig geduldig ge
dragen lijden, na voorzien te zijn van de H. Sa
cramenten der Stervenden, onze lieve vrouw,
moeder en groomoeder
ANTHONIA ADRIANA VERMEULE
echtgenote van
F. Menheere
in de gezegende ouderdom van 73 jaar.
Ovezande:
F. Menheere
J. A. de Jonge-Menheere
M. de Jonge
Walsoorden:
A. Menheere
P. M. A. Menheere-Mattens
Lewedorp:
A. J. Polderdijk-Menheere
J. H. Polderdijk
Melbourne (Austr.):
G. A. Menheere
C. Menheere-Koens
Zierikzee:
J. A. Menheere
J. Menheere-Bordui
Oost Souburg:
J. T. H. Menheere
A. C. Menheere-Remjjn
en kleinkinderen.
De Eucharistieviering zal plaatsvinden op don
derdag 4 oktober om 10.30 uur in de parochie
kerk Maria Tenhemelopneming te Ovezande,
waarna de begrafenis zal plaatsvinden op het
r.-k. kerkhof aldaar.
Ovezande, 1 oktober 1973.
In de Blaauwe Hoeve te Hulst is heden zacht
en kalm overleden, in de ouderdom van ruim 91
jaar onze geliefde, zorgzame vader, groot- en
overgrootvader, broer, oom en neef
JOHANNES FRANCISCUS STEIJAERT
weduwnaar van
Maria Emelie Buijsse
Wij bevelen onze overledene in uw gebeden aan.
Familie Steijaeri
Familie Buijsse.
Hulst, 1 oktober 1973.
Corr.-adres: Fam. Stallaert-Steijaert, Zoutestraat
22, Hulst.
De plechtige uitvaartdienst zal plaatshebben op
donderdag 4 oktober om 14.00 uur in de paro
chiekerk van de H. Maria Hemelvaart te
Graauw, waarna de begrafenis zal plaatsvinden
op het r.-k. kerkhof aldaar.
Samenkomst voor de aanvang van de uitvaart
dienst aan de parochiekerk te Graauw.
Woensdagavond om 7 uur zal een eucharistie
viering gehouden worden in de kapel van de
Blaauwe Hoeve te Hulst.
De overledene is opgebaard in de rouwkamer
van de Blaauwe Hoeve.
Gelegenheid tot condoleren in het gemeenschaps
huis te Graauw na de begrafenis.
Zij, die bij vergetelheid geen rouwbrief ontvin
gen, gelieven deze advertentie als zodanig te
beschouwen.
Heden overleed tot onze diepe droefheid, na
een kortstondige ziekte, voorzien van het Sa
crament der Zieken, onze goede vader en lieve
opa
PETRUS JOHANNES KIEWIT
weduwnaar van
Maria Petronella Johanna de Koning
op de leeftijd van 88 jaar.
Breda
P. J. Kiewit
A. M. Kiewit-van Gils
Rijsbergen
C. J. J. Hermes-Kiewit
J. Hermes
en zijn kleinkinderen en
achterkleinkind
Breda, 1 oktober 1973
Jorisstraat 17.
Donderdag 4 oktober avondmis om 19.15 uur in
de parochiekerk van Maria Middelares van alle
Genaden, Mariaplein te Breda.
De plechtige uitvaartdienst zal plaatsvinden
vrijdag 5 oktober a.s. om 10.30 uur in voornoem
de kerk, gevolgd door de begrafenis op de r.-k.
begraafplaats te Rijsbergen.
Samenkomst Laurensziekenhuis te Breda, al
waar vader is opgebaard.
Bezoek aldaar donderdagmiddag van 4-5 uur.
Gelegenheid tot condoleren na de begrafenis in
Café-Restaurant De Zwaan, St.-Bavostraat 33
te Rijsbergen.
DANKBETUIGING
Voor de vele gelukwensen, bloemen en cadeaus
bij ons
50-JARIG HUWELIJK
zeggen wij familie, buren, vrienden en bestuur
Bejaarden- en Vrouwenbond onze oprechte
dank.
Em. Vervaet-Van Goethem.
St.-Jansteen, Wilhelminastraat 73.
Heden behaagde het de Heere van leven en
dood, zacht en kalm van onze zijde weg te ne
men onze innig geliefde broer, behuwdbroer,
oom en oud-oom
SIMON WILLEM DE BLAEIJ
op de leeftijd van 63 jaar.
Hoek
H. E. Dieleman-de Blaeij
Terneuzen
J. F. de Blaeij
A. de Blaeij-de Blaeij
D. C. Dobbelaar-de Blaeij
A .Dobbelaar
Sluiskil
C. D. van Alten-de Blaeij
P. van Alten
Terneuzen
W. S. de Blaeij
C. S. de Blaeij-Meertens
A. C. de Rijke-de Blaeij
A. de Rijke
C. A. Molegraaf-de Blaeij
G. Molegraaf
F. J. de Blaeij
M. de Blaeij-Ruissen
Axel
L. de Blaeij
J. de Blaeij-Dekker
Borssele
A. Walhout-de Blaeij
P. Walhout
Neven en Nichten
Hoek, 1 oktober 1973
Nieuw Westrijkpolder F 18.
De begrafenis zal D.V. plaatshebben op vrijdag
5 oktober a.s. om 14.15 uur op de algemene be
graafplaats te Hoek, na voorafgaande rouwdienst
vanuit het Nederlands Hervormd Kerkcentrum,
Langestraat, aanvang 13.30 uur.
GEEN BLOEMEN.
Plotseling van ons heengegaan, valt het afscheid
zwaar, doch laat tevens dankbare herinneringen
achter aan zijn werkzame, voorbeeldige en zorg
zame leven, dat God plotseling tot Zich nam,
in de leeftijd van 68 jaren, mijn lieve man, onze
lieve zorgzame vader en opa
JACOBUS KLERKX
echtgenoot van
Johanna van der Made
J. Klerkx-van der Made
Aardenburg
C. G. van Steen-Klerkx
H. van Steen en kinderen
Made
J. A. Klerkx
M. C. H. Klerkx-Joosen en kinderen
Made, 2 oktober 1973
Stationsstraat 37 a.
De plechtige gezongen H. Mis van Requiem zal
worden opgedragen op vrijdag 5 oktober a.s.
om 10.30 uur in de parochiekerk van St.-Bernar-
dus te Made, waarna de begrafenis op het r.-k.
kerkhof aldaar.
Donderdagavond om 19.00 uur Avondmis in de
parochiekerk.
Bijeenkomst voor de begrafenis om 10.30 uur in
de parochiekerk.
Vader is opgebaard in de rouwkapel van het
Ignatiusziekenhtris te Breda.
Bezoek aldaar donderdag van 15.00 - 16.00 uur
en 18.00 - 19.00 uur.
Gelegenheid tot condoleren na de begrafenis in
Zaal „De Drie Linden", Kloosterstraat 36.
In plaats van kaarten.
DANKBETUIGING
Voor de vele blijken van medeleven ondervonden
bjj het overlijden van onze vader groot- en over
grootvader, de heer
P. DE WAGTER
betuigen wij onze oprechte dank aan familie,
vrienden en bekenden.
Familie De Wagter
kinderen, klein- en achterklein
kinderen.
Kloosterzande, 1 oktober 1973.
FRANS DUITS ENGELS
SPAANS PORTUGEES
ITALIAANS ZWEEDS
TURKS INDONESISCH
(Voor buitenlanders:
NEDERLANDS)
geeft individueel onderwijs onder leiding van
bevoegde docenten, voor beginners en gevor
derden, met behulp van moderne apparatuur.
Kursusduur 4 - 8 maanden.
Spoedopleiding 7 weken.
GINNEKENSTRAAT 16 a (inrit) BREDA
Telefoon 4 14 70
BREDA TERNEUZEN ANTWERPEN
vraagt voor haar kantoor TERNEUZEN
Vereisten; MAVO of gelijkwaardige opleiding
zelfstandig kunnende werken
Schriftelijke sollicitaties te richten aan kantoor
Terneuzen. Burg. Geillstraat 29, t.a.v.
ir. J. S. Verheem.
voor
van 1,23 voor
van 1,11 voor
van 1,27 voor
Echte chocolade HAGEL
per kilo
voor
Delmonte blik
van 1,83 voor
nu voor
SPOTKOOPJE .-
250 gram
ANTON HUNINK
250 gram
100 GRAM
voor
2 voor
per stuk
400 gram
voor
Vrijdag en zaterdag
AMSTERDAM (ANP)
Sinds jaar en dag worden in
bepaalde delen van Neder
land, vooral in Drenthe,
mensen gebeten door adders
doordat deze reptielen zich
bedreigd voelen. Minstens
de helft van de beten is
echter door tijdige voorlich
ting te voorkomen. Gehete
nen bij wie eigen schuld de
oorzaak was, liepen in ad
derbuurten barrevoets in
hei en bos, grepen onoor
deelkundig naar een adder
om haar aan anderen te to
nen of om ze te verzamelen
dan wel te doden, of de ad
der klom in de stok waar
mee ze geplaagd werd.
Beten die niet te wijten wa
ren aan roekeloosheid kwamen
voor tijdens het plukken van
bloemen in de hei, tijdens ko-
renbouw, doordat zonder opzet
op een adder werd getrapt of
deze werd beetgepakt bij het
bosbessen plukken. Dit
schrijft dr. G. D. Hemmes uit
Amersfoort in het Nederlands
Tijdschrift voor Geneeskun
de.
Van de sinds 1885 voorgeko
men adderbeten konden er 138
achterhaald worden. Hiervan
werden 35 (mede) veroorzaakt
door eigen schuld van de ge
betenen. Drie mensen overle-
den in de loop der jaren aan
de gevolgen van een adder-
beet.
De algemene verschijnselen
bij een adderbeet zijn misse
lijkheid, braken, diarree, da
ling van de bloeddruk, beper
king van het bewustzijn en
machteloosheid. De meeste
mensen worden in de armen
of benen gebeten. Een jongen
liep een adderbeet op in zijn
(behaarde) achterhoofd, toen
hij, tijdens een schoolfeestje,
in de heide ging liggen. Een
militair kreeg een beet in zijn
oorschelp tijdens een oefe
ning.
Als iemand gebeten is moet
hij zo spoedig mogelijk naar
het meest nabijgelegen zie
kenhuis worden vervoerd, zo
mogelijk moet zijn komst wor
den aangekondigd, zo advi
seert dr. Hemmes. Het vervoer
moet bij voorkeur in liggende
houding geschieden. En wel
zodanig dat verslikken bij
braken wordt voorkomen.
Voor of tijdens het vervoer
moeten de wondjes worden
uitgezogen en moet een snoer
verband worden aangelegd.
In de meeste gevallen wer
den de mensen gebeten bij erg
warm weer en heldere hemel,
omstandigheden waaronder de
adder bij voorkeur-in de zon
ligt. In Dwingeloo, een ge
meente waar bijzonder veel
adderbeten worden waargeno
men, krijgt de plaatselijke
arts de meeste beten in mei te
behandelen.
Een tweede top in Drenthe
valt in de grote vakantie ten
gevolge van adderbeten bij
onvoldoende voorgelichte toe
risten. „Zulks in tegenstelling
tot de Inheemse bevolking bij
wie het gewoonte is reeds de
kinderen te leren met de aan
wezigheid van adders reke
ning te houden", aldus dr
Hemmes. Behalve de voorlich
ting van kinderen door ouders,
zouden volgens hem ook do
centen op alle scholen kunnen
bijdragen tot verbreiding van
de kennis over adders. Om het
herkennen van de adder te
bevorderen zou naar de me
ning van dr. Hemmes op een
in het oog lopende plaats in
school een adder (in conser
verende vloeistof) permanent
tentoongesteld kunnen wor
den.
WEST-BERLIJN (DAD)
Technische „know how"
vormt in alle landen ter we
reld een voorwaarde voor
economische ontwikkeling.
Voor de in industriële op
bouw zijnde staten is het
echter niet altijd zinvol, de
moderne technologie onge
controleerd over te nemen.
Dit was één van de belang
rijkste resultaten van de
vierde conferentie van de
Organisatie van de Verenig
de Naties voor Industriële
Ontwikkeling (UNIDO) met
vertegenwoordigers van
meer dan 100 financierings
instituten voor industriële
ontwikkeling.
Na Parijs, Kopenhagen en
Ottawa was dit jaar West-Ber-
lijn gekozen, dat als centrum
van de hulp van de Bondsre
publiek Duitsland voor staten
van de Derde Wereld toene
mend in betekenis wint. Geor
ganiseerd werd de een week
durende bijeenkomst in sa
menwerking met het Krediet
instituut voor Wederopbouw
en de Duitse Stichting voor
Internationale Ontwikkeling.
Er waren bijna 170 deelne
mers uit 63 landen van alle
delen van de wereld, waaron
der talrijke vertegenwoordi
gers van nationale, regionale
en internationale financie
ringsinstituten.
Meer dan 1.000 vertrouwe
lijke zakelijke gesprekken van
de afzonderlijke gasten wer
den geregistreerd. Daarbij
ging het met name om verbe
terde coöperatie en gemeen
schappelijke financiering van
bijzondere industriële, projec
ten of afzonderlijke industrie
sectoren.
Boven contactmogelijkheden
uit ter voorbereiding van bila
terale taken toonden de confe
rentiedeelnemers grote belang
stelling voor de uiteenzetting
van principiële problemen bij
de economische opbouw van
benadeelde regio's. Diepgaand
besproken werden ook de door
dr. Erhard Eppler, Bonn's mi
nister van economische samen
werking, in zijn referaat geda
ne uitingen over de stroom
van informaties in ontwikke
lingslanden. De toekomst van
deze landen, zo stelde de mi
nister vast, is in laatste in
stantie van de uitwerking van
een uangemeten technologie
afhankelijk, die nieuwe ar
beidsplaatsen kan scheppen
Daarbij zou het een van de
centraal gestelde taken zijn,
met aanwezige ressourcen,
produktiemethoden, marktsys-
temen en verbruikersgewoon
ten bij de ontwikkeling van
de techniek evenzo rekening
0 ULM (DaD). De hoogste kerktoren ter wereld, de Munster
van Vim (Bondsrepubliek Duitsland), wordt gerestaureerd, om
er tijdens de viering van het 600-jarig bestaan in de zomer van
1977 zo mogelijk geheel ongeschonden uit te zien. Mocht het
slagen, het laatgotische bouwwerk tot dan zover te herstellen,
dat men de werkzaamheden kan onderbreken, dan zou het de
UImers voor de eerste maal sedert de eerstesteenlegging op
30 juli 1377 gegund zijn, hun symbool zonder steigers te zien.
Thans zijn op grote hoogte acht steenhouwers bezig, verweerde
zandsteenelementen aan de toren te vernieuwen. De toenemende
luchtvervuiling heeft de in 1890 tot 161 meter verhoogde kerk
toren de afgelopen jaren ernstig aangetast. De immense kosten
een nieuwe kruisbloem met een kantlengte van 40 centimeter
heeft de waarde van een nieuwe Volkswagen bestrijdt het
bouwbureau van de kerk uit de entreegelden en de verkoop
van ansichtkaarten. Permanente bouwsteigers zijn naar de me
ning van de Ulmer directeur van de VVV het niet weg te denkeu
symbool van gotische kerken.
te houden als met de onge
compliceerde en algemene
bruikbaarheid ervan. „Waar
om," aldus vroeg de minister
zich af, „kunnen maaimachi-
nes niet zo gebouwd worden,
dat zij zowel door ossen als
door traktoren kunnen worden
getrokken?"
De Bondsrepubliek Duits
land zelf zal binnenkort deel
nemen aan de uitwerking van
zo'n technologie en dan al de
ze facetten van aanpassing nog
Intensiever bestuderen. Het
plan. bestaat, hier een instituut
voor ontwikkelingslandentech
nologie in te richten, dat in
internationale samenwerking
met technische hogescholen en
vakinstituten het karakter van
een centrum voor informatie
en onderzoekingen zal heb
ben.
Al gerealiseerd werd nog
een ander initiatief afkomstig
uit Bonn. Een consulting-in-
stantie kreeg de opdracht, sa
men met Duitse bedrijven
produkten te beproeven, die
overzee gemakkelijk en goed
koop kunnen worden vervaar
digd en nieuwe arbeidsmoge
lijkheden scheppen. Rond 400
ondernemingen werden reeds
aangesproken, 200 produkten
zijn al geschikt bevonden
Duitse maatschappijen moeten
nu voor de samenwerking met
buitenlandse bedrijven bij de
produktie van deze artikelen,
worden aangetrokken.
WEST-BERLIJN (DAD)
Nauwelijks een industriële
branche heeft de afgelopen ja
ren soortgelijke kostbare tech
nische ontwikkelingen en zo
hoge groeicijfers kunnen aan
tonen als de computerproduk-
tie. Sinds twintig jaar geleden
het grote zaken doen met de
elektronische breinen begon,
hebben de speculaties over be
hoefte, marktkansen en ver
koopstrategieën geen einde ge
nomen.
En wanneer nu ook in het
aanbod van de gecompliceerde
rekeninstallaties weinige grote
ondernemingen domineren,
lan bieden toch juist randge
bieden van de computertech-
liek voldoende leemten in het
aanbod, waarin kleine bedrij
zen of ondernemingsgroepen
steeds weer met succes kun-
ien optreden.
De computers van de eerste
ïeneratie hebben momenteel
dleen nog maar waarde als
nuseumstukken. Zij werden
slechts door enkele onderne-
ningen aangeboden. Thans telt
de internationale computerin
dustrie al meer dan 2.000 pro
ducenten, 200 ondernemingen
hebben complete computersys-1
temen in haar programma. De
wereldwijde omzet wordt voor
1972 op ongeveer 55 miljard
gulden geschat. Alleen al in
de Bondsrepubliek waren be
gin 1973 rond 13.000 grote
computers geïnstalleerd. Reeds
over 3 jaar, zo kn uit trend
analyses worden afgeleid, is
een verdubbeling te verwach
ten.
De tijden, dat een onderne
ming met een foutief geplande
computer grote verliezen op
de koop toe moest nemen, zijn
al lang voorbij. Het aanbod
van de elektronica-producen-
ten kan naar bedrijfsgrootte
en speciale wensen worden
gevarieerd. Ook voor kleinere
oedrijven geldt de vooruitgang
op dit gebied. Ongeveer 40.000
rekenmachines van de zoge
naamde middelgrote datatech-
niek (MDT) werden het afge
lopen jaar geïnstalleerd. De
minicomputers vindt men ech
ter evenzo bij grote onderne
mingen, waar zij de elektroni
sche dataverwerking gedecen
traliseerd flexibeler maken.
Heel bijzonder goede voor
uitzichten bestaan er voor de
elektronische procesrekenin-
stallaties.
RAINER HERZOG
