Moderne keuken sterk in opmars
Leven
met
tegels
Keukeninrichting moet
vooral doelmatig zijn
1
r
i—'-IIj
pi
c f§|
ONDER P/\K
De door de eeuwen heen met grote zorg gekoesterde va
derlandse hokjesgeest, doet zich niet in de laatste plaats
sterk voelen in de zo eentonige wooncultuur die de Ne
derlander erop na houdt. De standaardnorm vierde en
viert nog steeds hoogtij, niet alleen in de architectuur
van onze huizen, maar ook in het interieur. Vooral in
het interieur.
Lucratief
Research
mt
A
ni -- "-mr
\m
Efficiënt
Status of niet?
Tapijttegel
Plavuizen
Kurkvloer
Wandtegels
Tegelpanelen
Plafond
Kan men het gebrek aan smaak in de architectuur nog afwentelen
op de overheid, inet al haar regels en soms onzinnige regeltjes waaraan in
de gesubsieerde woningbouw voldaan moet worden, wat de inrichting
van zijn huis betreft toont de gemiddelde Nederlander een denderend
gebrek aan fantasie en durf. De keuken is in dat interieur wel helemaal
het stiefkind.
Enkele uren per dag brengt
de Nederlandse huisvrouw
door in een vertrek, dat nog
altijd als haar „domein" wordt
beschouwd: de keuken. Om
het werk in de keuken effi
cient te kunnen doen, moet het
vertrek afgestemd zijn op de
handelingen, die er verricht
moeten worden. De taak van
de huisvrouw wordt anders
immers nog zwaarder dan hij
al is. Bij het „plannen" van
een keuken zal men dan ook
in de eerste plaats rekening
moeten houden met een zo
doelmatig mogelijke indeling
en met de eisen die gesteld
moeten worden aan ruimte,
werkmateriaal, voorzieningen,
enz.
Een vast,gegeven bij de in
richting van een keuken zijn
de afmetingen. De opstelling
van de elementen (kasten,
aanrecht, koelkast, enz), zal in
verhouding moeten staan tot
de beschikbare ruimte. Daar
naast zijn er eisen ten aanzien
van verbinding met de eetka
mer, ventilatie, verlichting,
verwarming, elektrische aan
sluitingen, afwerking van
vloeren en wanden.
Wat de ruimte betreft moet
men er op letten dat een for
nuis bijvoorbeld niet alleen
plaats inneemt, maar dat er
ook nog iemand voor moet
kunnen staan. Naast een
juiste rangschikking van de
elementen is een juiste werk
houding noodzakelijk. De
werkvlakken moeten dan ook
op de goede hoogte zijn. De
verbinding met de eetkamer
is eveneens belangrijk. Een di
recte. open verbinding voor
komt veel heen eu weer lo
pen.
Een belangrijke zaak in de
keuken is de ventilatie. In
korte tijd komt in een keuken
veel waterdamp vrij. Het
openzetten van een raam is
natuurlijk een mogelijkheid,
maar is 's winters minder aan
trekkelijk. Het aanbrengen
van een afzuiginstallatie Is
vaak noodzakelijk. Daarvoor
zijn er verschilende mogelijk
heden van een raamventilator
tot een afzuigkap met afvoer-
küDiizXÏ
De onderwaardering voor de
huisvrouw, vooral in keukens
In woningwetwoningen, blijkt
overduidelijk uit het feit dat
de meeste keukens slechts één
lichtpunt hebben in het mid
den aan het plafond. Die ene
lamp geeft in de meeste ge
vallen onvoldoende licht od de
werkvlakken.
Om efficient te kunnen wer
ken in een keuken zal men ook
aandacht moeten schenken aan
de materialen die verwerkt
zijn. De keukenkastjes moeten
gemakkelijk schoon te houden
zijn, ze moeten bestand zijn
tegen schoonmaakmiddelen, ze
moeten vochtbestendig zijn, de
onderdelen moeten gemakke
lijk te demonteren, herstellen
of vervangen zijn. Moderne
kunststoffen worden dan ook
vooral in de keuken toege
past.
„Niet alleen vroeger, maar
ook nu nog wordt de keu
ken voor negentig procent
beschouwd als een nood
gedwongen ruimte waar
in het verplicht koken is.
De benauwde behuizing
van veel Nederlanders,
vooral in het westen van
het land, speelt daarbij een
rol. De keuken is vaak
niet meer dan een hok,
waarin de hoogst noodza
kelijke apparaten staan en
waarin vrijwel uitsluitend
de vrouw iets te zoeken
heeft, omdat zij nu een
maal voor het eten zorgt.
Enkele uren per dag trekt
zij zich vaak met tegenzin,
terug in wat met een groot
woord haar domein wordt
genoemd", zo zegt Koos
Toonen, marketing - manager
en keukenadviseur van Ho
me ïechniek B.V. in Beek.
De Nederlandse industrie
heeft zich in het verleden
nooit zo erg druk gemaakt
om iets aan de gelijkvormig
heid in de Nederlandse keu
kens, te doen. De laatste paar
jaar is daarin wel enige ver
andering gekomen, maar de
vaderlandse industrie komt
te Iaat, veel te laat. De mo
derne keuken is sterk in op
komst, maar wat vormgeving
en marktaandeel betreft op
het gebied van keukeninrich
ting en keukenapparatuur
heeft Nederland de boot dui
delijk gemist. Het zijn de
Duitsers die voor 92% de
markt in handen hebben. En
dat niet alleen in ons land.
In vrijwel alle Westeuropese
landen beheersen de Duitsers
de markt.
De goedkope standaard-
keuken, bestaande uit een
aanrecht met spoelbak, twee
onderkastjes en twee boven-
kastjes is het terrein waarop
Nederlandse fabrikanten als
Bruynzeel en Lux-Bouw een
rol spelen, maar op de steeds
lucratiever wordende markt
van moderne keukeninrich
ting zijn het de Duitsers, met
merken als Siematic, Pog-
genoohl, Nobilia, Tielsa Al-
no, Bosch en vele andere. De
kwaliteit van de goedkope
woningwetwoningkeuken is
in overeenstemming met de
prijs, die varieert tussen de
f300 en f 500. De stevigheid
en materiaalkeus van deze
keukens laat vaak te wensen
over. Moderne kunststoffen
en duurzaam hout, die ken
merken zijn voor de moder
ne keukeninrichtingen wor
den in woningwetwoningen
slechts sporadisch aangetrof
fen. Het gebruik daarvan
wordt onmogelijk gemaakt
door het streven de prijzen
van deze woningen zo laag
mogelijk te houden. Voor
enige luxe ter verhoging
van het wooncomfort is geen
plaats.
Niet alleen op het punt
van de vormgeving loopt Ne
derland duidelijk achter, ook
wordt er in ons land veel
minder gedaan aan markton
derzoek en research. Een Ne
derlandse fabrikant van
keukens is te gauw geneigd
MWisÉi f
vxy m
De laatste jaren is er in Nederland een tendens naar modern en duurder inrichten van de woning. Keukens van
tot 20.000 zijn dan ook geen uitzondering.
10.000
y ,y V. - V
^ÉÉK3
het wel te geloven. Hij maakt
een keuken die wel verkocht
zal worden...
..De Duitsers peilen eerst de
smaak van het publiek en
maken dan pas wat het pu
bliek wil hebben," aldus
keukenadviseur Karei van d»
Berg uit Beek.
Tot nu toe ligt er voor de
keukenfabrikanten geen
markt in de woningwetsec
tor. Zij zoeken het in de
particuliere al of niet gesub
sidieerde bouw, waar de ko
per zijn eigen vrijheden
heeft ten aanzien van de inde
ling van zijn huis. Vooral bij
die groep blijkt de laatste
jaren de moderne keuken
zeer sterk in trek zijn.
„In de laatste acht jaar is
de omzet in de moderne keu
kens in ons land met ruim 70%
gestegen tot f 80 miljoen in
1971. De concurrentie is fel
en de keus voor de consu
ment is groot, van goedkope,
complete inrichtingen te du
re, zeer luxueuze keukenuit
rustingen met allerlei techni
sche en comfortabele snufjes.
Het is die American Way of
life, die de Duitser al jaren
kent, maar die nu ook in ons
land sterk ingang vindt", al-
lus Toonen. die tevens
van mening is, dat de keu
ken een geïntegreerd deel
van het totale interieur aan
het worden is. vooral bij de
jonge gezinnen in de mid
dengroepen.
Voor 1973 is de verwach
ting dat er bijna 40.000 nieu-
vi.w»* V. Srï
we keukens geplaatst zullen
worden die in prijs kunnen
variëren van zo'n f 1500 tot
tienduizenden guldens voor
een droomkeuken, exclusief
montage. Keukens van f
10.000 tot f 20.000 zijn geen
uitzondering.
De standaardkeuken in een
woningwetwoning is in zo
verre efficiënt. dat alle
hoogst noodzakelijke dingen
die een huisvrouw nodig
lieeft, aanwezig zijn. Toch
woekert zij vaak met de
ruimte. Haar apparaten, zoals
koelkast en wasautomaat
moeten los worden opgesteld,
evenals een kookplaat of
gasfornuis. Bij de moderne
aanbouwkeukens zijn de ap
paraten vaak ingebouwd en
aangepast aan de kleur en de
vormgeving van de berg
ruimten. De inbouwappara-
tuur ligt in prijs beduidend
hogfer dan de losse apparaten.
„Iemand koopt in de eerste
plaats een moderne kunst
stofkeuken ter verfraaiing
van het interieur van die
keuken; zeker als hij een
open keuken heeft. Zo'n keu
ken vormt voor de bezitter
ook een show-element, maar
alleen een statussymbool kun
je een moderne keukenin
richting toch niet noemen.
De mogelijkheicd tot verho
ging van de efficiency is
veel groter dan bij de stan
daardkeuken en ook hierbij
is het zo, dat het gemak de
mens dient. Je kunt je na
tuurlijk wel afvragen of
een dubbele spoelbak nu di
rect zo nodig is, evenals een
vaatwasmachine, 'n elektri
sche blikopener, een inge
bouwde waterontharder, een
elektrisch broodmes en wat
er nog meer voor vaak dure
instrumenten zijn. Een dood
gewone blikopener van een
paar kwartjes doet natuurlijk
zijn werk ook. Veel huis
vrouwen zullen een vaatwas
machine nu nog overbodig
vinden, maar twintig jaar ge
leden vond men dat van een
koelkast ook en tien jaar ge
leden gold hetzelfde voor een
wasautomaat. De aanschaf
van een vaatwasser is niet
zozeer een kwestie van over
bodig zijn of niet, als wel
nog een kwestie van prijs.
Het is natuurlijk niet het
meest dringende apparaat
dat men in de keuken nodig
heeft," zo zegt Karei van de
Berg.
Naast de sterk in opkomst
zijnde open keuken, komt
ook de totaal geïntegreerde
keuken steeds meer aan bod.
Daarbij vormt de keukenuit
rusting het centrum, waar
omheen het totale woonge-
beuren zich afspeelt. Duide
lijk is natuurlijk wel, dat
slechts weinigen het zich
kunnen permitteren. Het he
le huis moet daaraan worden
aangepast.
„Als ik mensen bij me
krijg die een keuken willen
kopen vraag ik wel eens of
ze een statussymbool zoeken
of gewoon een keuken. Een
moderne keuken moet in de
eerste plaats afgestemd zijn
op het gezin dat er gebruik
van moet maken. Iedere ko
per heeft tevoren zijn budget
vastgesteld en aan de hand
van dat budget ga je hem
laten zien wat hij daarvoor
kan kopen. De een zal wat
meer het accent leggen op de
kwaliteit en afwerking van
de gebruikte materialen, de
ander wil zoveel mogelijk
ingebouwde apparaten. Bij
een open keuken is een goe
de afzuiginstallatie bepaald
geen overbodige luxe.
Status of niet, duur of niet,
de mensen kopen veel din-
gen die misschien niet direct
zo nodig zijn. Ze kopen het
omdat ze het mooi vinden,
omdat ze vinden dat het
overeenkomt met het inte
rieur". aldus Karei va»
Berg.
„Langzamerhand merk je
toch, dat veel mensen genoeg
krijgen van die standaard
normen, vooral als ze door
hun maatschappelijke positie
zich iets anders kunnen per
mitteren. Op het gebied van
keukeninrichting is Neder
land altijd een onderontwik
keld gebied geweest, ook
omdat de naoorlogse huizen
zo weinig speelruimte bie
den. De laatste jaren is er
een tendens naar modern en
duurder inrichten van de
woning en dat geldt ook voor
de keuken. De Nederlander
zou bijvoorbeeld liever elk
jaar een nieuwe auto kopen
dan om de twee jaar. Hij wil
steeds meer en dat geldt bij
na voor alles en nu ook voor
de keuken. Je kunt dat sta-
tusjagen noemen, maar dat
doe je toch ook niet bij een
Kongolees, die tien jaar gele
den nog naakt in het oer
woud liep en nu rondloopt in
een grijs kostuum met krijt
streep" vindt Karei van de
Berg.
LEO FABER
Eigenlijk zou de tegel al
lang achterhaald moeten
zijn, want hij is ontstaan
uit het technische onvermo
gen van onze voorouders
om bepaalde materialen op
grote vlakken uit één stuk
te vervaardigen. Dat is nu
helemaal geen probleem
meer: vloer- en wandbe-
Jcledingeii kunnen op elke
gewenste breedte gefabri
ceerd worden, tot in einde
loze lengten. Bovendien
kunnen we, dank zij de
kunststoffen, desnoods zelf
vloeren uit één stuk gieten
of smeren. Toch heeft de
tegel stand gehouden, is
zelfs een modeartikel ge
worden. Er is nauwelijks
enige beperking aan zijn
toepassingsmogelijkheden,
zowel buitenshuis als bin
nen.
Binnenshuis kunnen we
tegels overal kwijt: op de
vloeren, op de wanden en
tegen de plafonds. Als we
een lijst zouden maken van
alle tegel-mogelijkheden,
zou dat een ellenlange op
somming worden. We stip
pen daarom een aantal
praktische dingen aan.
Vloerbedekking in tegel-
vorm is vooral erg populair
onder degenen die het
liefst zelf doen. Het is im
mers stukken gemakkelij
ker dan met zo'n enorm
grote, loodzware lap vloer
bedekking manipuleren.
Wanneer je je daarin ver
snijdt, is misschien het hele
stuk bedorven. Een vergis
sing in één tapijttegel is
zo'n ramp niet.
Toch valt later een zelf
gelegde bedekking van ta
pijttegels wel eens tegen,
wanneer zich namelijk kie
ren tussen de tegels gaan
aftekenen. Twee maatrege
len om dat te voorkomen:
de tegels eerst 'n aantal
dagen in de kamer zetten
waar ze gelegd worden en
ze dan, uitgaande nan 'n
rechte wand, bij het leggen
zo stevig mogelijk tegen el
kaar „opsluiten".
De belangstelling voor de
gebakken vloertegel neemt
de laatste tijd sterk toe.
Kan men de prijs van een
tapijttegel vergelijken met
die van gewone vaste
vloerbedekking, de gebak
ken tegel is, als men echt
iets moois wil hebben, vrij
duur. Plavuizen in fraaie
kleuren kosten b.v. rond de
zestig gulden per vierkante
meter. En dan moeten ze
nog gelegd worden. Begin
overigens niet ondoordacht
aan het zelf leggen van
plavuizen of andere soorten
gebakken vloertegels. Om
ze keurig vlak te krijgen,
moet men echt wel over
dhz-ervarina en een be
hoorlijke dosis handigheid
beschikken.
Een van de johgste ont
wikkelingen op het gebied
van vloerbedekking in te-
gelvorm is de kurktegel.
Het lijkt ongeloofwaardig,
dat een vloer van kurk
sterk genoeg zou kunnen
zijn. De slijtbestendigheid
van deze tegel is echter te
danken aan een kunststof-
laklaag die de fabrikant er
op heeft aangebracht. Men
moet ze op een beslist vol
komen vlakke ondergrond
lijmen. Ten overvloede kan
men na het leggen nog een
extra laklaag aanbrengen.
Neem daarvoor een lak op
kunststofbasis, b.v. acryl of
polyurethaan.
Voor de wanden zijn ma
terialen in tegelmotief in
vele tientallen soorten te
koop: kurk, vinyl, plastic,
imitatie-tegels en zelfs be
hang in tegelvorm.
De verwerking biedt
meestal weinig problemen.
Alleen met de vraag: kan ik
zelf echte tegels op de wand
zetten?, daar tobben veel
mensen nog mee.
Toch is dat niet zo ver
schrikkelijk moeilijk. Er
zijn speciale dhz-wandte-
gels met voegnokjes (Cris-
tal) die het mogelijk ma
ken een gaaf en strak te
gelwerk te bereiken. Eigen
lijk is 't enige kunstje dat
men een zuiver horizontale
beginrij heeft. Die moet on
der aan de wand eerst uit
gezet worden, en daarbij is
een waterpas onontbeerlijk.
Men meet daarbij vanaf de
vloer ruimte voor één rij
tegels af, en slaat aan de
onderkant van die lijn een
houten lat, die precies wa
terpas gesteld moet wor
den.
Daarop wordt de eerste
rij tegels gezet. Doet men
dat sekuur, dan zullen alle
volgende rijen vanzelf op
de juiste wijze tegen de
muur komen. Het laatst
komt als de hulplat weg
kan de onderste rij te
gels aan de beurt.
Er zijn ook amateurs die
de „echte professionele" te
gels zelf tegen de wand
zetten, maar wie het waag
stuk te groot vindt, kan
zijn toevlucht nemen tot
wat anderen denigrerend
„namaaktegels" noemen. Er
is tegenwoordig echter ma
teriaal dat een aantal ei
genschappen van de echte
keramische tegel benadert.
Dat is b.v. het nieuwe Ver-
bo-Decor, hardboardpanelen
van 60x60 cm, die met een
fraai tegelmotief op kunst
harsbasis zijn uitgerust. Ze
voelen ook als echte tegels
aan. en kunnen tegen een
flink stootje. Men kan ze
erg gemakkelijk tegen de
muur bevestigen.
Tegels tegen het plafond,
dat is al een heel oud stuk
je dhz-praktijk. Een van de
eerste dhz-materialen was
de tempextegel, die met
speciale lijm wordt vastge
zet. Geen probleem, want
het materiaal is vederlicht.
Overigens heeft kurk ook
het plafond veroverd. Er
zijn handige kurktegels te
koop waarmee men zelf
een mooi en praktisch pla
fond kan maken. Men moet
het alleen even weten. Het
materiaal ziet er namelijk
niet zo aantrekkelijk uit:
geperste kurk, erg donker
van kleur. Maar haalt men
nu de verfroller erover,
met een latex muurverf^'in
een aantrekkelijke kleur,
dan zien ze er meteen heel
anders uit! De open struk-
tuur van de kurktegels le
vert een gemêleerd opper
vlak op. doordat de donke
re gaatjes tegen de lichte
verf afsteken Verf de te
gels echter vóórdat ze te
gen het plafond gelijmd
worden, en geef ze twee
behandelingen. En nog
maals: met de verfroller,
niet met de kwast, want
dan lopen de gaatjes te
veel dicht.
MAR GROEN
